Donderdag 3 October 1912.
5 centiemen het nummer
66ste Jaar 4529.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan
GODSDIENST, HUISGEZIN EIGENDOM,
van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Gasthuisnonnen
De Orgeldraaister.
Iels over luchtvaart,
OM ZEEP
De Geesel des Oorlogs.
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt don Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagteekening van
den volgenden dag, De prijs ervan is tweemaal ter week voor de Stad 5 frank met
den Post. verzonden 6 frank 'sjaars, fr. 3,25 voor zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden,
voorop Ie betalen De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwit-
tantiën door do Post ontvangen zijn ten laste van-den schuldenaar.
Men schreit in bij C. VAN DE PUTTE-OOOSSENS Korte Zoutstraat, nr 31, en in alle
postkantoren des Lands.
CUIQI f 8IIUH.
Per drukregel Gewone 15centiemen Reklamen fr. 1,00 Vonnissen op 3d9 bladzijde
50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen by accoord. Niet opgenomen
bandschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Notarissen moeten hunne inzondinger
doen, uiterlijk tegen den Dijnsdag en Vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van dit blad.
Aalst, den 2 October 1912.
Om bet voorbeeld 11a te leven die
hunne Fransche Iogicbroers bun geven,
beginnen onze francmacons allengs de
j geestelijke zusters uit de hospitalen te
I verbannen.
I De francmacons voeren slechts de be
slissing der logies uit, vooral daar waar
I zij op dn workdadige medewerking van
liberale en socialistische gemeentebestu
ren mogen rekenen.
Te Brussel, te Luik, Ie Verviers, te
Bergen, te Charleroi, te Laekon en ver
scheid. ne plaatselijkheden in het Walen
land zullen weldra de laatste nonnen uit
de hospitalen verdreven zijn.
Waarom die vijandschap, dien haat
tegen de gasthuisnonnen?
Is het voor welzijn der arme zieken
Wel neen, verre van daar. Daarmee
bekommeren de francmacons zich bitter
weinig. Enkel en alleen is liet den gods
diensthaat die hen aandrijft.
De ondervinding leert dagelijks dat
de ziekenverpleging door wereldlijke
zickendieners en diensters onder alle op
zichten grootolijks te wenschen laat,
zelfs dal ze slecht is, maar wat geeft dat
De moconnioke logic he,eft Uesïütëft
dat do zusters zullen verdwijnen en dit
bevel moet ten uitvoer gebracht worden,
lot groolc ellende der arme zieken en tot
nadeel der openbare financiën Tolgroole
ellende der arme zieken, zeggen wij. Dat
staven wij door het bevoegd oordeel der
geneeslicoren.
De Fransche geneeskundige wereld
heeft steeds hevig protest aangeteekend
logen de uitdrijving der gasthuiszusters
nu bewegen die geneesheeren hemel en
aarde om te beletten dat men de uitdrij-
jingswet ook zou uitbreiden tegen de
kloosterlingen in de private ziekenhui
zen. De Fransche geneesheeren eischen
met krachtdadigheid dat de gasthuisnon
nen zouden teruggeroepen worden. Wij
kunnen al hunne klachten en prolesta
tics niet aanhalen enkel willen wij hier
wee uittreksels uit hunne tijdschriften
laten volgen die eenvoudig geneeskundig
zijn, zonder eenigen schijn van calholici-
eit, wel integendeel
La garde-malade hospitalière
preekt van helaas al le talrijke
lieden, waar de verwereldlijking uit
outer politieke reden geschiedde,
haastig, ontijdig, zonder inachtne
ming van de arme zieken, die in die
wandering geen verbetering, maar
cel het tegenovergestelde vonden.
13e vervolg.
Eenmaal heb ik eens den kassier, na
betaald te hebben, het overschot aan den
baas zien overhandigen ;cr «as drie hon
derd duizend frank. Dat is nog eens de
moeite waard.
Dat is zoo, sprak Robert Vernière, ter
wijl hij een glas bourgonje ledigde. Maar,
dat is nu nog alles niet... Het is genoeg,
dat ik weet dat mijn broeder ryk is en zyn
buis voorspoedig, en dat uw raadselachtige
jpgaven juist waren. Nu, daar ik alles
juist wil weten, laat ons over andere din
gen spreken.
Welnu ja, en als ik kan, zal ik op al
uw vragen antwoorden.
Zijt gij in goede vorstandhouding met
den baas
Opperbest.
Heeft hij veel vertrouwen in u
Hij stelt in mij een onbeperkt ver
trouwen, dat ik verdien, en dat ik zal bly-
ten verdienen tot er verandering komt.
Wat mijn werk aangaat, dat schik ik zooals
ik wil. Hij weet wel dat ik een voorbocl-
lige, ijverige, werkzame meesterknecht
)en, die op werken niet ziet en niet aarzel
ny dood to werken als iets spoeds ver
wacht... Ja, ja, ik bob den baas weten te
langen. Hij beschouwt mij als een buiten-
[ewonen steun van liet fabriek en beeft
naar vertrouwen in mij alleen. Ah ik heb
Aan Le Hullet in de 1' Association
générale des rfiédcvins de France, ont-
leeneu we
- Ik veronderstel voor een oogenblik
want dal is ook eene vraag dat
hel wereldlijk personeel niet duurder
"dan bet geestelijk zou kosten, zou men
dan bet tweede door het eerste kunnen
vervangen Een ziekenverpleegster
wordt zoo niet in eens gevormd! Goede
wil en toewijding zijn niet voldoende
voor de gerustheid der geneesheeren
moeten de verpleegsters verstandig,
wel geoefend en van onbesproken zedo-
- lijkheid zijn. In een van onze groote
steden dadit men zonder meer de ver-
- wereldlijkirig te kunnen toepassen. De
-uitslagwas bovenmate ongelukkig."
De Fransche geneesheeren laten bittere
klachten hooren over het gebrek aan
deftige en bekwame ziekenverpleegsters,
dat zoo erg is en door arme en rijke zie
ken en door al de geneesheeren gevoeld
wordt.
De blauwe en roode politiekers willen
ons, Belgen, in de zelfde ellende dompe
len 't Is schande Allo catholiekcn zul
len het bestrijden, niet alleen omdat hel
kloosterlingen geldt, maar omdat het
onredelijk is personen welke uit den
aard der zaken zeiven, uit roeping,
gesteund op vrijwillige en strenge be
lofte, .hun leven aan de ziekenverpleging
wijden, te beletten hunne incnoohimve.nde-
inzïchtei! ten uitvoer te brengen
Van in de vroegste tijden af, heeft de
mensch immer getracht zich, even als do
vogelen, in de lucht te verheffen.
Iedereen heeft wellicht hooren verha
len van Dedal us, de ontwerper van den
doolhof voor den Minotaurus op liet
eiland Kreta. Deze had aldaar zijnen in
trek genomen nadat hij wegens misdrijf
door den Areopagus veroordeeld werd.
Hij was de vader van Icarus en ontvlucht
te met dezen uit den doolhof door vleu
gels die hij zelf had vervaardigd, aan zijn
lichaam met was vast te hechten.
Wanneer zij hoog in de lucht waren,
naderde Icarus, ondanks de vermaningen
zijns vaders,te dicht de zon, de was smolt,
de vleugels losten on hij viel nabij het
eiland Saraos in de zee Dit verhaalt ons
de oude geschiedenis.Indien dit feit echter
op waarheid moest berusten, dan zouden
onze iiedendaagsche luchtvaarders nog
ver achteruit zijn bij hunne voorgan
gers
Verder vertelt men dat een smid uit
Sable, in Frankrijk, in de 15' eeuw, een
paar vleugels had vervaardigd, waarmede
men in schuinsche richting van eene
stipt gedaan hetgeen gij mij voorgeschreven
hadt in het huis dringen, my er doen gel
don en er ook alles doorgronden.
Goed zoo, Claude.
In geheel het fabriek is er geen enkel
slot, dat ik niet behendig betast heb, en
gy woet dat ik versta de veeren te doen
werken... Ik heb voor zes maanden oen
nieuwe kast gemaakt, en het geheimslot er
van bereid, gevijld en afgewerkt. Dit is
genoeg gezegd, dat ik het slot ken en dat
er mij niets in verborgen is Welnu, Ro
bert, begrijpt gij nu waarom ik gelijk had
u voor drie maanden te schry ven De
vrucht is rijp
Ja, maar ik verhaal u, dat het oogen
blik nog niet gekomen is om ze te plukken.
Nu ja, gy aarzelt altijd.
Neen, neen, vriend, dat is berekenen,
maar niet aarzelen...
Van al uw berekenen versta ik geen
letter.
Toen ik dezen morgen uwen brief ont
ving, meende ik dat gij vast besloten
waart, on ik vind u integendeel nog meer
weifelend dan ooit. Wat verwacht gij dan
Op die vraag gaf Robert geen antwoord,
maar vroeg zelf
Zes jaar is het geleden sinds ik mijn
broeder gezien heb ook heb ik u gezegd
wat voor een man hy toen was. Hoe ziet
hij er nu uit
Hy heeft een stuursch uiterlijk. Hy
heeft ecliter een goed hart en is een onver
moeibare werker, begaafd met een buiten-
hoogte kon afdalen,-doch waarmede men
zich niet in den dampkring kon verhef
ten. Zekere Danti een natuurkundige uit
dien tijd, moet ook êenige malen over bet
Trasymeensche meer gevlogen hebben,
doch hij daalde zekeren keer te snel en
brak bij den val zijn been.
Ook leest men van het luchtschip van
Daurent, in bet jaar 1709, van dal van
den Jesuiet Lana, die vier bollen, waaruit
do lucht gepompt was, onder hel gevaar
te wilde hechten en van den Portugees
Gusman,die reeds in4736 een luchtballon
moet hebben uitgevonden.
Nog anderen hebben wellicht vroeger
getracht te vliegen, doch dc eer der uit
vinding van den luc&tballon komt echter
in bet algemeen toe aan de gebroeders
Montgolfier, papierfabrikanten te Anno-
nay, iri Frankrijk. Zij maakten oenen
grooten bol van gevernist papier, die van
onder open was, waaronder zij eenen
korf van ijzej-draad plaatsten. Daarin de
den zij eene brandbare stof. die de lucht
in den bol door de warmte lichter maakte
zoodat het geheele toestel, minder zwaar
zijnde dan de verplaatste luchtmassa, in
den dampkring moest opstijgen.
De eerste proef door deze uitvinders
gedaan had plaats to Annonay,den 5 Juni
1783. Na tien minuten werken steeg de
luchtballon lot op eene hoogte van 2,000
ellen en daalde 900 %.on van de plaats der
opstijging weerom r.g.
Deze proefneming werd natuurlijk
overal besproken en de natuurkundigen
begonnen zich nu met deze zaak bezig te
houden. Hoogleeraar Charles kwam op
het gedacht de verwarmde lucht door
waterstofgas te vervangen, hetgeen veel
lichter is. De noodige gelden tot de proef
neming werden bijeen verzameld en den
27 Augustus van hetzelfde jaar steeg te
Parijs de ballon, met deze gas gevuld om
hoog. Doch de spanning der gas was in de
ijlere luchtlagen te sterk, het omhulsel
scheurde en kwam in een dorp op 5 uren
afstand van Parijs neer.
Kort daarop deden de gebroeders Mont
golfier, te Versailles, eene nieuwe proef
neming in 't bijzijn des Konings. Deze
slaagde zeer goed en 'tis dan dat de eerste
luchtreizigers gedureude 25 minuten in
de lucht bleven. Het waren Pilatre de
Rosier, bestuurder van het koninklijk
museum en markies d'Arlandes.
De hoogleeraar Charles wilde nu niet
ten achter blijven. Op 1 December van
hetzelfde jaar ging hij met den werktuig
kundige Robert de lucht in. Zij bereikten
eene hoogte van 600 ellen en daalden op
9 uren afstand van Parijs Het moet ge
zegd worden, dat aan den luchtballon,
waarmede zij omhoog gingen, reeds vele
verbeteringen werden aangebracht, zoo
als de klep, het schuitje met het net, het
anker, de ballast, enz.
gewoon vernuft voor de uitvindingen.
Dan is hy nog niets veranderd. Heeft
bij om hem te helpen een bekwamen inge
nieur, een medewerker, die desnoods zyn
plaats zou kunnen innemen
In het fabriek zijn er geen ingenieurs
te kort, en, al zijn zij zeer verstandig, zy
zyn er slechts het vijfde wiel aan een
wagen... De baas is alles... Hij doet alles,
hy alleen Als hij soms raad vraagt, denkt
hy erover na, maar niemand mag op eigen
hand iets aanvangen. Het ware nochtans te
wenschen, dat wij een goeden helper had
den 0111 hem te vervangen als hy afwezig
of ziek is...
Dat is mijn gedachte ook.
Daarmede zou hij niet lang mogen
wachten, want de zaak, die bij alleen wil
volbrengen guat zijne krachten te boven...
hij zal het niet kunnen volhouden.
Maar met wien heeft hy zoo al be
trekkingen
Voor zijn zaken
Neen persoonlijke.
Hy heeft geen nieuwe kennissen ge
maakt. Het zyn nog altyd dezelfde als voor
uw vertrek.
Maar is hij nog altijd in kennis met
de familie Savanne
Ja, met Savanne der. rechter van in
structie, zyn dochter Mathilde, die somtijds
in het fabriek komt met haar neef Henri,
den zoon van Gabriël Savinne, den zeeman,
een jongen, die schitterende studiën in de
geneeskunde gedaan heeften oogarts wordt.
Daarna werden do luchtreizen zeer tal
rijk, zoodal in Maart 17S5 er reeds 35
waren volbracht.
Den 13 Juli van dit jaar verongelukte
Pilatre de Rosier, toon hij in een ballon
van Calais naar Dover ging.
In hét jaar 1804 wordende belangrijk
ste vluchten met een wetenschappelijk
doel gedaan, en «lit door Gay-Lussac en
Biot Gay-Lussac steeg toen tot eene
hoogte van 7000 ellen.
Wanneer de Fransche omwentelings-
oorlog was uitgebroken, meende men dat
de luchtballon reeds in den oorlogstijd
kon gebruikt worden. Hij werd door de
achterblijvende soldalen aan eene koord
vastgehouden, terwijl de inzittenden hel
kamp van den vijand moesten verkennen.
Men kwam echter nooit tot oenen goeden
uilslag,zoodat men er spoedig van afzag.
Bij den Fransch-Duitscheon oorlog
daarentegen,' bewezen de luchtballons
grooten dienst,hijzonder bij hel beleg van
Parijs.
Vele luchtvaarders hebben later hun le
ven aan dc lucht toevertrouwd en meer
maals poogde men een middel uit te vin
den om de ballons bestuurbaar te maken
waarin men toen slaagde.
Langzamerhand echter ging men onder
dit oogpunt vooruit en Ion huidige» dage
kan men zich over eenen goeden uitslag
verheugen. De luchtvaart, in 't algemeen,
neeft groole uitbreiding genomen, lucht
vaarders zijn er nu met de macht, doch
hoever men het in de luchtvaarten vooral
inde vliegerij zal "brengen en wat men
er zal mee uitrichten, blijft tot nu toe nog
steeds een raadsel. L. M.
't Geloof gaat om zeep. Wordt wel
eens gezeid.
En sommige brave lieden knikken dan
bedenkelijk met het hoofd, als wilden zij
die incening bevestigen.
Men weze gerust.
Wel neemt hier en daar de onverschil
ligheid loc, hebben vermaken de voor
keur op kerkdienst en godsdienstoefenin
gen, verwatert het zedelijkheidsbesef,
breidt de gewetenloosheid lieur rijk uit,
vallen en wormstekige vruchten van den
boom des Christendoms maar aan
schouwt daartegenover den opbloei van
't katholieke leven, hoe frisch en fleurig
het zijn loover uitspreidt over ganscli de
wereld, hoe 't met het geuren zijner bloe
men alle standen, alle nationaliteiten ver
kwikt, en met zijn heerlijk ooft zielen
spijst en gewetens verkloekt.
Zoo, 't geloof gaat om zeep
En 't enkel gedacht dat, het geloof in
gevaar verkeerde, deed het Belgische
volk laaien van strijdlust en geestdrift
en zij die den oorlog verklaard hadden
aan 't geloof werden verpletterd op 2 Juni
verstrooid als kaf door de wind op 9 Jnni.
Het geloof heeft verleden week zijn
krachtgetoond, zijn macht veropenbaard,
zijn heerlijkheden ontvouwd te Weenen,
tijdens de onvergetelijke dagen van het
Eucharistiek Congres. Daar was heel de
wereld samengestroomd om getuigenis te
geven van haar geloof in 't dogma der
waarachtige tegenwoordigheid van Jcsus-
Christus in de II. Eucharistie, en in den
heilzamen invloed welken de godsvrucht
tot het H. Sacrament op de samenleving
uitoefent. En die getuigenis werd open
baar afgelegd zoowel door den Keizer als
door den nederigste» boer uit Galicië, ten
aanzien van 's Pauzen afgezant, omgeven
van Cardinalen.van honderden Bisschop
pen 't leek een waar concilie van
duizenden Priesters, van afgeveerdigden
uit alle staten en rijken.
Neen, 't geloof is niet dood 't is
onsterflijk als de Kerk die het verspreidt,
rein en levendig houdt, als God zeil die
het ons scheukt.
...Nooit heeft de last der bewapening
zwaarder op de volkeren gewogen
nooit werden de geldmiddelen «Ier landen
in zulke maat, tot de laatste mogelijkheid,
aan voorbereiding tot den oorlog besteed.
i> En dat aljes zoogezegd in het belang
van den vrede, voor den heiligen Vrede,
uit liefde tot den vrede
Zoo schrijft, een weinig spottend, het
Hollandsch blad, de Nieuwe Rotter-
damsche Courant
Hot blad heeft ten volle gelijk vrede
't is al vrede wat de klok slaat
Intusschen vragen de groote Mogend
heden Engeland, Duitschland, Rusland,
Frankrijk, Italië, enz., meer en meer
geld van hunne lastenbetalers om hunne
legers te lande, ter zee en in de lucht te
versterken.
Eu België, dat onzijdig is, en dus niet
zoozeer is blootgesteld 111 eenen oorlog
gewikkeld tc worden vragen onze libe
ralen en socialisten altyd maar vermeer
dering van het leger en dus verhoogiug
van krijgslasten, hoewel men in andere
landen daar zeer bitter over klaagt.
't Is een zeer magere troost dat de
afschaffing des legers als een punt voor
komt in het socialistisch programma
Maar hoe komt het toch dat alle landen
zich meer on meer wapenen, terwijl alle
Staatsmannen den mond vol hebben van
vrede
Geen enkele groote Mogendheid die
En de vader van dien jongeling, de
kapitein ter zee
Ik heb hem nooit gezien, maar dik
wijls van hem hooren spreken. Het schijnt
dat hy nu reeds acht jaren in de zeeën van
het Ousten vaart.
En zijn vrouw
Zooals ik hoorde, moet die reeds lang
overleden zijn, en was by reeds weduwnaar
verscheidene jaren voor hy vertrokken is
naar China en Tonkin. Henri was toen nog
zeer jong.
Maar de dochter van mijn broeder
Ja, wat is er van haar geworden
In dezelfde kostschool als juffrouw
Savanne, heeft zy haar opvoeding genoten;
wij zien haar bijna nooit op het fabriek.
Maar op de uitgaansdagen
Daar zij in de kostschool niet meer
woont, verblijft zij voor het oogenblik bij
haar vriendin, de dochter van den rechter
van instructie.
Zoo E11 waar is dat
Des winters te Parijs en 's zomers op
een buitengoed, dat mynheer Savanne bezit
op den oever der Marne in het park Saint-
Maur... Gi,i ziet, dat ik goed ingelicht
ben...
Gy zijt alleen oen geheel agentschap
van inlichtingen waard, antwoordde Robert
lachend. Maar daar wij 011s nu reeds ge
noeg met anderen bezig gehouden hebben,
i- hét noodig dat wy eens komen op het
geen mij rechtstreeks aangaat.
Heeft Richard Vernièro u nooit over mij
gesproken
Inderdaad.
Dikwijls
Nog al, vooral als hy slecht gemutst
was.
Zoo, en wat zeide hy dan
Ronduit gesproken, niet veel goeds.
Dat kan ik wel denken, maar zeg
eens wat.
Och, het zal u toch niet aangenaam
zijn.
Dat doet er niets toe.Ik moet ton
volle weten, wat mijn broeder van mij
denkt... Zeg maar op en verberg niets.
Indien gij het dan toch weten wilt,
zal ik u zeggen, dat hy veel kwaad van u
zegt en u een geheele reeks misdrijven ten
laste legt, waaronder het ergste in zyn
oogen is, dat gij een landlooper en vage
bond zijt. Van a tot z weet hy wat gij ge
daan hebt. Wat hy u ook verwyt, is, dat
gij in betrekking zyt met Duitschland en
uw kennis van de Fransche inrichtingen
aan de Duitschers verkocht hebt. O, hy is
zoo tegen u verbitterd en wees verzekerd,
dat gij bij hom in geen reuk van heiligheid
staat.
Daar ik zijn broeder ben, zal de ver
bittering toch geen haat zijn...In den grond
moet hij mij beminnen...
Claude zette een bedenkelijk gezicht.
Dan moet het diep in den grond zitten,
sprak hy, want hij laat er nooit iets van
blyken. (Wordt voortgezet.)
