Donderdag1 5 December 1912. 5 centiemen het nummer 66ste Jaar 4547.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan
GODSDIENST, HUISGEZIN. EIGENDOM,
van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Het geboortecijfer
in Frankrijk.
De Orgeldraaister.
Algemeene Werkstaking
Land-en Tuinbouw.
lYlili laire ontwerpen.
Een en ander.
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagteekening van
den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal Ier week voor de Stad 5 frank mei
den Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3,25 voor zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden,
voorop te betalen De inschrijving eindigt inet 31 December. De onkosten der kwit-
tantiën door de Post ontvangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schri.ift in bij G. VAN DE PUTTE-GOOSSENS Korte Zoutst-paat, nr 31, en in alle
Postkantoren des Lands.
CL'IQL'H hl.'L'M.
Per drukregel Gewone 15centiemen Reklamen fr. 1,00 Vonnissen op 3d* bladzijde
50 centiemen^—Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord. Niet opgenomen
handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Notarissen moeten hunne inzendingen
doen, uiterlijk tegen den Dijnsdag en Vrijdag in den voormiddag.
Voor de ad ver ten tien uit vreemde landen zich tewenden ten bureele van dit blad.
Aalst, den 4 December 1912.
Het getal geboorten in Frankrijk blijft
gedurig afnemen In 1911 is het weer
ongeveer 15,000 minder geweest dan in
1910 en indien er dat jaar meer geboor
ten zijn geweest dan sterfgevallen, dan
komt het alleen daaruit voort dat het
getal sterfgevallen een zeer laag percent,
heeft bereikt.
De kwaal is zoo erg geworden dat ze
officiéél erkend word! dooi1 de Regee-
ring.
De heer Klolz, minister van financien,
heeft inderdaad niet minder dan vijf
commission ingesteld, gelast met het op
zoeken der oorzaken van de daling van
'l geboortecijfer en met het aanduiden
der middelen om een vehooging te he
komen.
De groote oorzaak van het afnemen
der geboorten is de gemakzucht de
verdooving van het besef van de plich
ten, die de getrouwden op zich nemen.
Die verdooving houdt gelijken tred met
de verdooving van het godsdienstig ge
voel.
Het is niet de vrees geen bestaan te
vinden die maakt dat de Franschen in het
algemeen op weinig kinderen gesteld
zijn, want in Frank rijk wonen maar 73
menschen per vierkanten kilometer, ter
wijl erin België 250 wonen.
Daar is in Frankrijk nog grond en
plaals genoeg.
Ziehier nu die vijf commission
De bestuurlijke en rechterlijke com
missie zal onderzoeken het vergemak
keli.iken der inburgeringen men zal
dus vreemdelingen tot Franschen omzet
ten, dat is nogal gemakkelijk om het ge
tal Franschen te vermeerderen, maar of
het de hoedanigheid verbetert dat is eene
andere kwestie het vergemakkelijken
der pleegvormen van het huwelijk he-
voordeeliging der huisvaders in de open
bare ambten beteugeling der kinder
moorden en der kinderbeperking.
De militaire commissie heeft te onder
zoeken welk gevolgde daling van het ge
boortecijfer heeft op de aanwerving van
-het leger en do krijgsin rich ting dat
is niet zeer moeilijk minder geboorten,
minder soldaten.
Zij zal ook de middelen moeien opzoe
ken om de lichtingen op de hoogte te
houden der noodwendigheden.
De sociale commissie zal de sociale
oorzaken der onvolking onderzoeken,
zooals de kindersterfte, do overwerking
der zwangere vrouwen, het gebrek aan
.gezondheidsvoorwaarden in het alge
meen
21e vervolg.
Maar, mijnheer Henri, wat is het
lang geleden, dat wij u gezien hebben
Inderdaad, Rosa,
Komt gij eten, M. Henri
Ja Itosa, dezen morgen was ik naar
Saint Ouen gekomen, om aan mynheer
Vernière een plaats aan tafel te vragen,
maar ik vond niemand thuis. Veronica, de
portierster, zeide mij, dat de chef naar
Parijs was en tamelyk laat zou terugkee-
ren... Daar ik in de fabriek geen eten
vond, kom ik het by juffrouw Auhin zoe
ken.
Wilt gij een kamer alleen, mijnheer
Henri
Neen, neen Ik ontvlucht het werk
volk niet... Bedien my maar aan een dezer
tafels.
Geef mij uw overjas cn hoed, mijn
heer Henri. Ik gade spijskaart halen, kies
intusschen uw plaats.
De jongeling zette zich aan tafel, waai
de orgeldraaier zich reeds bevond. Deze
zeide in zichzelf
Ziedaar een inensch dat tenminste niet
hoogmoedig is.. Het is nochtans een lieer..
Hy ziet er braaf uit en ik zou durven wed
den, dat hij het inderdaad is..,
Rosa naderde de tafel.
Hebt gij nog geen nieuws van uw
Zij zai middelen opzoeken om de kin
dersterfte te verminderen, 0111 bet alcoo-
lisme en zijn natuurlijk gevolg, de lering,
te bestrijden, om voldoende rust voor
en na liet kraambed te verzekeren, de
voorwaarden van gezondheid en van
huisvesting der talrijke gezinnon te ver
beteren.
De fiscale commissie zal de geldelijke
middelen opzoeken om de talrijke buis
gezinnen lor hulp te komen en liet ge-
b lOrtecijfer te verhoogon, zooals ontlas
ting der talrijke farailiën, enz.
De middencommissie zal samengesteld
zijn uil de leden der bureelen van de vier
bovengenoemde commission.
Zij zal hel werk dier commissiën moe
ien rangschikken, bijeenbrengen en be
knopt samenvatten in ten gezamenlijk
verslag,
Zij zal liet regelmatig program der
verdedigingsmaatregelen vastst»llen, deze
maatregelen volgens hunne dringendheid
en hunne belangrijkheid rangschikken.
Zij zal ook de financiëele gevolgen
moeten berekenen van deze maatregelen,
en de 'geldmiddelen moeten opzoeken om
ze ten uitvoer te brengen en verdeeling
opmaken over een zeker getal dienst
jaren.
Kortom, de middencommissie zal liet
algemeen program moeten opmaken in
ontvangsten en uitgaven dat program
zal ten slollc aan al de commissiën geza
menlijk onderworpen worden.
De kwestie der ontvolking wordt dus
in Frankrijk ernstig in liet gelaat gezien
en daardoor wordt officieel bekend dat
Frankrijk aan die kwaal lijdt.
Geene enkele commissie is echter gelast
met liet opzoeken der zedelijke oor
zaken van de daling van bel geboorte
cijfer, omdat men alzoo zou sluiten op de
godsdienstige oorzaak.
Het is dan ook te vroezen dat de mid
delen welke men zal vinden maar lapmid
dels zullen zijn welke weinig of niets
zullen teweegbrengen.
Indien men aan de Franschen leerde
dat ze niet leven om te genieten »,maar
dat ze ook plichten te vervullen hebben
jegens God en hun zei ven, men zon wel
licht beter slagen
Maar van God mag men in liet offi-
cieele Frankrijk niet spreken F.
Een socialistisch blad, schrijft bet vol
gende, dat de socialistische hoofdmannen
erg moet kittelen
Wij zijn noch spotters, rioch zwan
zers, vooral niet als er kwestie is van de
inrichting der werklieden, en wij hebben
geenszins gezwansd, als we zegden dat
vader, mijnheer Henri Vroeg zij den
jongeling.
Wij ontvingen twee maanden geleden
een schrijven.
Is kapitein G ibriël Savanne nog altyd
in zee
I)at is zijn beroep, kind.
Dat is waar, mijnheer Henri, maar
met zulk een beroep blijft men voel te lang
van huis...
Inderdaad, zuchtte Henri Savanne.
Het is reeds van m'jn zestiende jaar, dat ik
mijn vader niet meer gezien heb dus by na
acht jaar.
Is hij al acht jaar op reis vroeg Rosa
met verbazing.
Helaas, ja
En gy weet niet wanneer hy terug
komt
Hij weet het mtsschen zelf niet.
Magloire kon zijn tong niet meer inhou
den en viel hem in eens in de rede
Men doet by de zeemacht niet wat
men wil. Ik heb een langen tijd in de kolo-
nieën doorgebracht...
Als mat iocs vro^g Henri Savanne.
Als soldaat hij het vierde infanterie
der koloniale troepen, mijnheer. Ik hen ge
kwetst in Tonkin en heb er mijn medaille
verdiend.
Rosa onderbrak hem
Mijnheer, Henri, hebt gij reeds uw
eten gekozen vroeg zij.
Ja, RozaTwee versche eieren, een
kotelet, ham en kaas.
de werklieden in de algemeene werk
staking heel en gansoh uun loon slacht
offerden.
- De jaarwedden, getrokken voorpo
litieke ambten, in de dagbladen, in {.de
syndikaten en fin de ?a men werkingen
zouden ook volledig moeien gestort wor
den in de nationale liutpkas (staakpen-
ning) het tegendeel zt»u geene zwans
zijn maar aftruggelarij.'
Wanneer wij vócr de kiezingen
waarborgen geëischt hebben van de kan
didaten die om onze stemmen vroegen,
schold men ons uit voor zulten nu dat
we vragen dat elkeen zen plicht doe ter
gelegenheid der werkstaking, zegt men
da' wij zwanxers zijn, cmdat wij enkel
niet willen gezwansd worden.
Ziedaar de waarheid en ge zult wel
zien dat het gros der Socialistische en
liberale jaarwedden riie' algeheel in de
nationale hulpkas (s!aakoemiing) zullen
gestort wordcii de kleine jaarwedden
der Glasblazers-Verceniggng evenmin
- En in dat geval zullfn.de werklieden
spoedig genoeg hebben 1 van de werk
staking.
We meunen dat ze volkomen gelijk
hebben.
Ziedaar boe de socialisten zeiven lachen
met de kopstukken, die >»Ilo dagen in de
roode bladen de gaaien /.inzetten om te
storten maar zeiven nier vendame geven.
Do insclirijvingslijsldoor Vooruit ge
opend, heeft in een tijdverloop van drie
maanden 1500 fr. opgebracht.
Men mag echter niet vergeten dat de
bedienden d«*r socialistische Gentsehe
instellingen elke week 1 por cent van
hun weekloon moeten aan de staakpon-
ning jonnen.
Jonnende kopstukken ook 1 per cent
aan den staakpenning
Morgen brengen zij strijken op maar
schieten niet af en do reden is. volgens
oeri socialistisch blad van Charleroi, zeer
gewettigd de kopstukken zullen tijdens
de algemeene werkstaking moeten wer
ken en de werklieden niet
En daar zijn menschen die zich door
zulke praat b:.i den neus laten leiden.
Goesting is koop.
Proef op voederbeeten.
Bij al de wortelgewassen, zooals bij
beetwortelen, onderscheidt men twee
tijdperken in don groei. Eerstens werkt
de. plant, op de vorming der bladeren,
nadien op het ondoraardscli deel, den
wortel.
Op liet tijdstip der wortelvorming ver
huizen al do voedende elementen van
Breng mij een fiesch van uwen ouden
wijn van Cóte Saint-Jacques. Ik ken hem,
hij is goed.
Het. uurwerk dat boven het buffet hing
sloeg elf, dus liet teeken tot don maaltijd.
Van alle kanten begonnen de fabri ;kbel-
len te luiden, om aan te kondigen dat hot
fahriokvolk ging eten.
Geen drie minuten waren verloopen of
de retauratie van juffrouw Auhin was met
volk volgepropt.
Mannen en \rouwen in wcrkcoslum, met
stof en vuil overdekt, liepen naar de tafels,
zetten er zich rond en begonnen hun maal
tijd.
Men riep en tierde dat hooren en zien
vergingen.
Temidden van dat rumoer verloren echter
de meisjes liet hoofd niet zij trachtten
iedereen tevreden te stellen en niemand te
laten wachten.
Op ditoogenblik kwam een man binnen
die een zakdoek voor zijné oogen hield en
tierde als een bezetene.
Wat is er gaande, Vide Gousset
vroeg Marie haastig. Gij, die altijd de
eerste zijt, komt vandaag T laatste kom...
Wat zoudt gij zeggen, als gij in uw oog dat
stukje ijzer Ind, dat iii liet mijne steekt?
Bij deze woorden nam de arme jongen
den zakdoek w< g en toonde zijn oog, dat
heel rood ontsteken was 'en traande d"
leden sloegen krampachtig ppen en toe.
Ik geloof wel, zeide Marie, dut dit
ongeval u veel pyn moet doen...
boven naar beneden. Hoe grooter blader
ontwikkeling wij kunnen waarnemen,
hoe meer de plant belooft voor de toe
komst. Beetwortelen ontbladeren tijdens
den groei, is dus eene nadeelige handel
wijze.
Onze proef in 1912 genomen, leert ons
de noodzakelijkheid der fosfoorzuurmes-
len bij beetwortelen. Zij werd ingericht
volgens ondersiaayde pian en gaf de vol
gende opbrengsten par Ha.
I. a/ enkel stalmest 79.800 k. wortelen.
b stalmest én 1000 k. fosfaat Bernard
94,200 kg.
II. astalmest en 1000 k. metaalslak-
ken, 93,800 k.
b/stalmest en 1000 k. fosfaat Bernard
94.150 k.
III. astalmestjm 500 k. superfosfaat,
92,500 k.
bstalmest en 1000 k. fosfaat Bernard
94,100 k.
Het foosfaat Bernard met 18 a 20
fosfoorzuur en 95 fijnheid gaf dus bij
beet wortelteelt de grootste opbrengst.
Veritas.
De Uien Public houdt zich met de
militaire ontwerpen bezig. Het besluit
van zijn artikel is dees
Wij vragen het Gouvernement ons eene
wet te maken dié.
1. zorgedat de wet van 1909 geve wat
zij kan geven in manschappen
2. die den last vermindere die op de
werkende klassen weegt in zake van
krijgsdienst
3. die zorge dat de redenen van vrij
stelling ernstig, op het ernstige onder
zocht worden
4. die den diensttijd zoo kort mogelijk
make voor die jongelingen die reeds
militaire voorbereiding genomen hebben
eer zij in T leger werden ingelijfd
5. die er voor zorge dat de jonge
militairen zoo veel mogelijk in hunne
streek blijven om bet familieleven niet te
ontwennen
6. do toelating geven om buiten de
caserne te leven op zekere voorwaarden
aan diegenen, en zeker aan de vrijwil
ligers van één jaar, die in de garnisoen-
plaats kunnen verblijven
7. die de caserne goed doen bewaken,
bijzonder des nachts, en ze niet ovorlate
aan de onderofficieren uitsluitelijk
8. Eene wet eindelijk die geene maat
regelen verzuiine om den dienst te ver
zachten zonder schade te doen aan goede
legerinriehting alle maatregelen neme
om de kosten van casernoinent en onder
houd der troepen zooveel mogelijk te
verminderen.
Zoo doende zal de legerwet geene
protestalies verwekken bij het volk.
Wij treden deze bemerkingen volko
men bij.
Goef mij helder water, dochtertje,
sprak de instrumentmaker, die ineenkromp
van pijn, welke het stukje ijzer hem in het
oog veroorzaakte. Ik zal dat trachten kwyt
te raken, want men zou er anders razend
van worden.
Hendrik Savanne, de klachten van Vide
Gousset hoorende, wendde zich naar hem.
Bij het hooren van den uitleg, welke de
werkman aan .Marie gaf, fronste de jonge
ling de wenkbrauwen.
Toen hy Vide Gousset koud water hoorde
vragen, verbot hij haastig zijne plaats en
liep naar hem toe.
Mag ik u helpen vroeg hij.
Wat kunt gy daaraan doen vroeg de
werkman brutaal.
Dat zal ik u toonen. Binnen eenige
seconden is het gedaan en gij hebt geen
pijn meer
Verduiveld haast u dan... Het ding,
dat daar zit, brandt en maakt mij razend
van pijn
XIII.
Een zakje mot stalen instrumenten uit
zijn tascli halende, koos Savanne er één uit,
dat dun en plooibaar w as Het uiteinde was
plat en daarin bevond zich oen effen zwart
steentje, dat een metalen weerschijn had.
Toen nam hij een stoel, zette dien hij een
venster en zeide tot den werkman
Zet u neer en vrees niet...
Altyd roepende en tierende zette Vide
Gousset zich op den stoel neder en kreeg
Onze Financiën. In 1883 bij den
val van bet liberaal Gouvernement, was
er een tekort in de kas van 59 millioen
franken. I11 1911 met een katholiek Gou
vernement was er een overschot van 200
millioen. In België met een katholiek
Gouvernement, betaalt iedere burger
slechts 38 franken onrechtstreeksche be
lastingen.
In Frankrijk, iedere Franschman 79
franken.
In ons land zijn er 238,000 huisvaders
die geene lasten betalen, en de spaarkas
met voorschotten te doen tot eene weer
de van 13 millioen franken, heeft 110,000
werklieden laten eigenaars worden van
hun huis. Gaat dat eens zoeken in Frank
rijk.
Voor wat den handel aangaat In
België wordt handel gedreven voor
1,029 franken per hoofd, en in Frank
rijk slechts voor 341 franken per hoofd.
In België zijn voor 100 vierkante me
ters grond 15 kilometers ijzerwegen, in
Frankrijk maar e
Voor liet. onderwijs gaven de libe
ralen 16 millioen en de katholieken 23
millioen franken.
Voor den landbouw gaven de katho
lieken 27 millioen en de liberalen gaven
maar 16 millioen.
Zoo was het in 1911 En sedert dien
is België nog met reuzenstappen vooruit
gegaan
Onze financiën zijn in den besten staat.
Er is een overschot van omtrent 45 mil
lioen. De ijzerwegen alleen hebben dit
jaar 15 millioen meer opgebracht.
En zeggen dat België het ongelukkig
ste land van de wereld is
Te Etterbeek wil men de - Nieuwe
Laan - den naam geven van Becmaerls-
laan. I)e geuzen Soir en de geuzen Ctmo-
nique protesteeren het is nadeelig aan
comraercanten en anderen die hun adres
moeien veranderen, zeggen zij.
Flauwerikken Toen de naam van
Ferrer moest gegeven worden aan zoo
veel stralen door geuzen gemeenteraden,
protesteerden toen de geuzen ook
Een groot man als Beernaert heeft toch
wat moer recht op erkentelijkheid, dunkt
ons, dan een Spaansche anarchist.
Maar... Beernaert, ziet ge... daar is
een kalholiek reuksken aan... I)us
een weinig hoop, bij het hooren van de
kalmte, waarmee (lie onbekende jongeling
hem verzekerde, dat hij hem op staanden
voet zou helpen.
Houd uw hoofd achterover, beval
Hendrik Savanne.
Gousset gehoorzaamde.
Aan alle tafels hadden de klanten van
vrouw Auhin hun maaltijd onderbroken,
en aller blikken waren gericht op dien jon
gen heer, met vriendelijk uitzicht, de eer
bied en gehoorzaamheid inboezemde.
De grootste stilte heerschte in de zaal.
Terwyl hij het hoofd van Vide Gousset
tegen zijn horst steunde, trok de jongeling
behendig met de linkerhand de leden van
gewonde oog op, om de operatie te kunnen
beginnen.
Met de rechterhand stak hij liet puntje
van zijn instrument tusschen de oogleden en
liet het langzaam heen en weer glyden
langs den appel van het oog.
Na twee of drie seconden gewreven te
hebben, trok hy het instrument terug en
bez <g de punt.
Haastig sprong Vide Gousset op hij had
geen pijn meer het stukje ijzer, dat bij
hei vijlen in het oog gesprongen was, was
verdwenen.
Dat is sterk, riep hy uit, met de oogen
wagenwijd open ik gevoel niets meer....
En gij hebt dat uitgevoerd zonder het aan
te raken... Zyt gij dan een too veraar
(Wordt voortgezet).
