ïhülWIetaleb.
Donderdag" 16 Januari 1913.
5 centiemen het nummer
66ste Jaar 4559.
rij onafhankelijk volksgezind orgaan
GODSDIENST, HUISGEZIN. EIGENDOM,
van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
e Orgeldraaister.
Moorderijen.
Ernstige woorden.
Het kalholicism in de
pi'otestantsche landen
Zachte winters.
DE DENDERBODE
lil blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagteekening "van
volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor de Stad 5 frank met
Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3,25 voor zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden,
irop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwit-
tièn door de Post ontvangen zijn ten laste van den schuldenaar.
len schrijft in bij G. VAN DE PUTTE-GOOSSENS Korte Zoutstraat, a' 31, en in alle
tkantoren des Lands.
CLIQl'E SLIIM.
Per drukregel Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00 Vonnissen op 3d# bladzijde
50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord. Niet opgenomen
handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Notarissen moeten hunne inzendingen
doen, uiterlijk tegen den Dijnsdag en Vrijdag in den voormiddag.
Voor deadvertentiën uit vreemde landen zich tewenden ten bureele van dit blad.
Aalst, den 15 Januari 1913
Schulden betalen ziedaar iets waar
1 nieuwjaarstijd moet aan gedacht
rdcn.
Moesten onze voorouders uit hun graf
staan, ze zouden verwonderd staan te
;en op den vooruitgang in eene halve
w. Alles spant samen om liet den
iscli zoo gemakkelijk mogelijk te
ken.
Welke pracht, welke weelde in de
izen, in de klreding
in ge zoudt geneigd zijn u te verlieu-
1 over dien vooruitgang, omdat win
iers, ambachtslieden en handelaars
hun brood voor vrouw en kinderen bij
dienen.
Eilaas, 't is al geen goud dat blinkt
legroft u eens bij groote en kleine
ikelicrs, handelaars, ambachtslieden
vraagt eens of het u toegelaten is een
slag te werpen 111 hunne boeken,
«dig zult ge ondervinden dat zij die
middels hebben om dadelijk le betalen
"t langst uitstellen. Vele rijke men
en kunnen van bun geld niet scheiden,
burgerij, kleine en groote. betalen
len zouden beter nog betalen ware
niet d;it de rijke munschen hunne
ilingen zoo lang verdaagden.
'oorzeker in uw gedacht lezers, zijn
ie prachtige meubels in de hedendaag-
esalons, al die schitterende toiletten,
lie fijne en lekkere banketten, reeds
aald bij de ambachtslieden, bij de
Jisten, bij de leveranciers,
lij zoudt aldus handelen, omdat gij
reu het zijne géven wilt en niet verder
ingen dan uwen stok lang is.
laar zoo oordeelt de wereld of ten
isle een groot deel van do menschen
tegenwoordig niet meer over.
Seen, zoo oordeelt men er niet meer
hed°n is hel schitteren in de oogen
Wereld in meubelen, in kleedc-
in reizen, in feesten anderen over-
Ifrn en jaloorseh maken, ziedaar de
Iste mode
ialuurlijk dat alles vraagt geld, veel
4; en daar al die luxe-voerders ge
enlijk niet goed bij kas zijn, is 't de
[Keiier, de leverancier, de ambachts
die liet uitzweeten moeten,
lijnheeren Madame bezoeken dikwerf
winkel, het magazijn om bestellingen
loen, doch gewoonlijk vergeten zij
mon portomonnaie om de vroegere
ulden te voldoen.
laar verliezen zij dan uit 't oog dal de
ikelier, de leverancier, de arnbachts-
do handelaar, een huisgezin heeft
dat dagelijks moet gevoed en gekleed
worden
Vergeten ze dan dal de winkelier, de
leverancier, de ambachtsman, de hande
laar zelf op bepaalden tijd, hunne wissels
en rekeningen te kwijten hebben Zoo
niet verliezen zij hun crediet.
Dikwerf verkeeren zij in verkort van
geld, en dan blijft er hem niets anders
over dan geld te gaan leenen soms tegen
hoogen intrest.
Elkeen eerlijk op tijd het zijne geven,
dat moet de leus wezen van elk recht
schapen man
27* Vervolg,
tranen van GTmaine's moeder be-
snen overvloediger te stroomen als zij
'orgeldraaier bemerkte.
Naar het lijk wijzende, zeide zy
Daar ligt myn kind, mijn arm kind
Magloire trad naar haar toe.
Ja, ik versta het wel, ze:de de één-
het is een harde slag... Gy hebt veel
driet. Maar, Veronica, heb moed gij
»gt u door de wanhoop niet laten ver
Vn... Gy hebt al de smarten van liet
zoo moedig gedragen... Gij zijt sterk
soeg om niet te bezwijken onder de
gen, die u nog treffen, hoe verschrik-
igkzij zijn. Gy moogt niet vergeten, dat
plichten te vervullen hebt...
Maar, Magloire, welke plichten heb
Jan te vervullen, anders dan hier bij het
1 myner dochter, stamelde de arme
•eder.
Men wacht u.
1— Ja, gij hebt bij het naar hier komen
Ipoort der fabriek gesloten en daar liet
lang tijd is om te beginnen, moeten de
kkliodon naar binnen kunnen gaan om
p> arbeid te kunnen hervatten.
Veronica, die nog altijd geknield lag,
bad op.
Die man heeft gelyk, zeide zij, ik
bt opendoen. Maar men zal my toch
[el vergeven het eenige oogenblikken ver-
Iii rain dan eene woelt heeft men te
Brussel en voorgcborchten, twee wreede
moorden aan t stippen schrijft onze
confrater, De Gazel van Kortrijk.
We willen daar maar twee bemerkin
gen over maken
1. Dat zooiels in eene provinciestad
moest geschieden, men zou roepen De
policie is onvoldoende, enz., enz.
2. De dader van een dezer moorden is
aangehouden, met zekerheid hij heeft
bekend.
Er zijn menschen die het onderwijs
als een afdoende heel- en geneesmiddel
van alle maatschappelijke kwalen, 011-
deugden'en aanslagen voorstellen. INude
moordenaar van Madame Reinders was
verre van een ongeletterd man te zijn.
Een bewijs dat onderwijs alleen niet
voldoende is om slechte di iften, misda
dige neigingen te beteugelen. Er moet een
hooger evoel bestaan om den mensch
van het kwaad af te houden.
Nevens en met hel onderwijs moet men
do zedelijke opvoeding stellen. E11 deze
zodeloer vindt men alleen volledig in den
Godsdienst. Beter en meer dan de schrik
voor gerecht en gendarmen, weerhoudt
liet gedacht van Gods- rechtveerdigheid.
van Gods straffende hand, den mensch op
den boord van den afgrond.
Niet dat menschen, die eene godsdien
stige opvoeding ontvingen,ook niet falen.
Maar als z vallen, 't is op het oogenblik
dat ze de lessen,hot gebod van den Gods
dienst, onder de voeten treden.
We willen ook niet zeggen dat de men
schen zonder Godsdienst, misdadigers
zijn. Dat is liet verste van ons g< dacht.
Maar toch missen zij eene allergrootste
kracht, een onloochenbaren steun, die
men tijdens bekoring en beproeving in
den Godsdienst vindt.
Moest de goddeloosheid erin lukken
alle geloof aan God en ander leven uit te
roeien, de samenleving zou tot de bar-
baarschheid terugkeeren.
geten te hebben, als men er de oorzaak
van zal kennen.
Zicb nogmaals over hot lyk buigende,
kuste zij wderom liet. voorhoofd van Ger-
maine, terwijl zy fluisterde
Dierbaar kmd, ik keer terug.
Een poging doende om voor liet oogen
blik haar verdriet te overmeesteren, zeide
zy luid
Voor heden moet ik denken aan
plichten, die mijn betrekking mij oplegt,
later zal ik die van een moeder vervullen.
Daarna volgde zij Magloire en vrouw
Aubin.
Nu was liet de beurt aan Francisca om
in de plaats van Katrien by liet lijk te
waken.
Moet ik my nog bezig houden met
het nood.ge te doen vroeg de orgeldraaier
aan Veronica.
Als 't u belieft, ja, beste Magloire,
antwoordde zij, de hand van don éénarm
drukkende. Ik m ig de gunst niet weigeren
die aan myn overleden kind geboden wordt.
Zie op niet3... Ik wil dat Gtrmaine een
voudig maar net naar het kerkhof ga. Gy
zult my dan zeggen, wat ge gedaan hebt,
nietwaar, Magloire
Gij kunt er van verzekerd zijn, juf
frouw Sollier, dat ik voor alles zorg.
De kleine Martha was beneden eindelijk
weer tot bewustzijn gekomen.
Na de ontroeringen, die haar krachten
en jaren te boven gingen, was liet arme
kind letterlijk teneergeslagen.
Wij zoggen dat niet, Leopold I, bijge
naamd de Wijze, verklaarde het. Deze
mannen, deed hij schrijven over de pogin
gen van solidairen of Vrijdenkers, ze
willen ons tot de barbaarschheid terng-
brengen.
Ziet lot waar de anarchisten gaan, zij
die de goddeloosheid tot de uiterste palen
drijven.
Hoe men liet draaie of keere,'de nood
zakelijkheid van den Godsdienst, tot wel
zijn van den bijzondoren ménsch en tot
rust in de "samenleving kan men niet
loochenen, als men de iaken ingaat
zonder vooringenomenheid,
Zondag 5 Januari, had te Brussel de
de algemeene vergadering plaats derOud-
leerlingen van de Broeders. M. Woeste
sprak bij die gelegenheid eene redevoe
ring uit waaruit wij een uiltreksel willen
overdrukken het zijn woorden van ge
wichten zij komen van een man rijk aan
wijsheid en aan ondervinding.
Helaas, mijne Heeren, de slrijd,
alhoewel wij in Juui overwonnen, is
thans nog heviger tegen onze scholen dan
vroeger... Wij gaan met rasse schreden
naar den tostand er zullen in België
maar twee kampen me^r bestaan de
christenen langs den eenen kant, de hei
denen langs Jerraticnjrèii.Wijr wn zyir
christenen maar vergeten wij niet dat
het niet genoeg is christenen te zijn voor
ons zei ven, wij moeien het ook zijn in de
wereld en wij moeten propaganda.kracht
dadige propaganda maken.
Indien wij naar de 'oorzaak vragen
van hot kwaad dal er in de maatschappij
gebeurt in België, dan vinden wij dat er
ïriederlij oorzaak bestaat de verminde
ring van den familiegeest, de overdreven
zucht naar gemak die den mensch zelfs
belet kinderen te verlangen, de slechte
scholen. Die driedubbele oorzaak hebben
wij te bestrijden, dit driedubbel kwaad
te bevechten. Christen geest moeten wij
doen heerschen in de huisgezinnen, de
echtscheidingen bestrijden en het woord
van het H Schrift, liet woord van God
herinneren Vermenigvuldigt en groeit
aan, o menschdom. Wij moeten niet mee
doen met diegenen die denken en leeren
dat het. leven alleenlijk ons gegeven is om
te genieten en om er een voortdurenden
carnaval van te maken Wij moeten
strijden, zonder ophouden strijden tegen
al diegenen die uit-de scholen de christene
gevoelens willen bannen wij moeten de
openbare besturen bes'rijden die met de
slechten medewerken om de christene
scholen te vernietigen Zoodoende wer
ken wij voor het goed van de maatschap
pij ook voor ons eigen go-d, want niets
Dit alles bracht een onoverwinnelij ken
slaaplust mede en het kloppen van baar
pols getuigde van koorts.
Vrouw Aubin, die sedert lang wist hoe
zwak het kind was, gaf zich goed reken
schap van haar toestand.
Ga maar naar de fabriek, vrouw
Sollier, zeide zij tot Veronica. Dat kind
in>>et slapen ik zal baar dan straks wel by
u brengen.
l)e portierster wist daar niets tegen
in te brengen.
Dj tyd verliep en de werklieden stonden
reeds meer dan twintig m-nuten te wachten
aan de poort van 't fabriek.
De kassier, de teekenaar en Claude
Grivot bevonden zich ook onder hen.
De oorzaak van het wegblijven van
Veronica was hun uitgelegd geworden en
toen zij aankwam klaa-.de niemand, want
men had medelijden met haar ongeluk.
Aan den kassier, die den patroon ver
tegenwoordigde, vroeg zy verschooning,
opende daarna de deur en iedereen ging
aanstonds binnen.
Spoedig waren allen aan den arbeid.
Sedert de drie jaar, dat Veronica in
dienst was bij mijnheer Vermère, had men
nooit de minste ongeregeldheid in haar
gewoonten waargenomen.
Door haar goedheid en beleefdheid jegens
iedereen, had zij aller achting en genegen
heid w. ton te winnen.
Toen zij zicli nogmaals bij de kassier
verontschuldigde, zeide deze tot haar
verhoogt onze moreele waarde meer dan
wat wij doen om het goede te verspreiden,
wezen wij mannen wezen wij het raan-
nelyk.christelijk, maar geheel en gansch;
en gaan wij nooit achteruit daar waar
onze mannelijke christene plicht ons toe
roept Hier is goed te doen.
De Liberté van Freiburg gaf on
langs een belangwekkend overzicht van
den vooruitgang van het katholicisme in
de meeste proteslantsche landen.
In Duitschland waren er in 1800 geen
10 millioen katholieken. In 1903 lelde
men er 20 millioen 380 duizend. Nieuwe
kerken en nieuwe parochiën ontstaan
overal, in de groote steden vooral.
I11 Holland telde men in 1800, drie
honderd duizend katholieken er was
geen Bisschop en geen voldoende getal
Priesters. De volksoptelling 1907 geeft
aan 1,822,000 katholieken. 3,758 Pries
ters, 1 Aartsbisschop, 4 Bisschoppen en
18,825 Kloosterlingen. In minder dan
2(i jaren tijds, van 1852 tol 1871 werden
120 millioen besteed aan het houwen van
kerken. In 1904 hadden de Hollanders 3
katholieke ministers op 8, 25 volksver-
tegenwoordigers en 18 senateurs, 52 dag- j
In 1800 waren er om zeggens geen ka
tholieken ii: Denemarken, Zweden en
Noorwegen. Heden telt men in Denemar
ken 2,940 katholieken, met jaarlijks 40
tot 50 bekeeringen. I11 Zweden zijn er
nu 2,800, en in Noorwegen 2,500 katho
lieken, met een honderdtal bekeeringen
jaarlijks.
Is bekend,hoe talrijk de bekeeringeu
voorkomen in Engeland. De redenen
daarvan zijn menigvuldig een der voor
naamste is wel, dat hel Engelsch protes
tantisme door zijn dogmata en hiërarchie
nader bij het katholicisme staat dan het
Zwitserch en Düitsch protestantisme. Van
1890 tot 1907 is het getal der Engelsche
katholieken de Iersche niet meegere
kend geklommen van 120,000 tot
2 millioen 180 duizend met 21 Bisschop
pen, 4,166 Priesters, 2,0"1 kerken. De
bekeeringen,meestal toe te schrijven aan
persoonlijke studie en overtuiging, ge
beuren vooral onder de protestanlsche
geestelijken en de ontwikkelden Zoo
gingen sedert 1899 van het protestantisme
naar het katholicisme over 446 minis
ters, 417 parlemenleledcn, 205 zeeoffi
cieren, 162 letterkundigen, 129 rechts
geleerden, 66 leden uit de arislocratio. Er
zetelen thans de Ieren ineeg- rekend
82 katholieken in het Engelsche Parle
ment en 41 in de Lordskaraer. De statis-
Wees gerust, Veronica, de meester
zal niet kwaad zyn daar ben ik zeker van.
Zoo dacht Claud.- Crivot er ook over,
die wist hoe hoog Richard Vernière de
portierster schatte.
XVI.
Ziodra de werklieden aan den arbeid
waren, had Veronica de deur der fabriek
wederom gesloten.
Haar eerste zorg was, met in haar
kamer, naast haar eigen bed, een bed voor
haar klein-dochter in orde te brengen.
Vervolgens ging zij naar haar kleerkast,
haalde er een rouwkleed uit en trok het
aan liet was het kleed, dat zij vroeger,
vóó" vele jaren, tot rouw over haar man
gedragen had.
Al weenende ging zij in haar wachtka
mer zitten, gereed voor haar dienst.
Op het uurwerk der fabriek was het
sedert eenige minuten twee uur geslagen.
De arme vrouw werd door een licht bellen
uit haar sombere gedachten opgewekt.
Zy stond op en trok do deur open. Een
zeer deftig gekleed jongmensch trad binnen.
Met een eenvoudig gebaar groette hy de
portierster, waarna hij de deur achter zich
sloot.
Terwjjl zij den onbekenden bezoeker
aandarhtig gadesloeg, vroeg Veronica
Wat verlangt ge, mijnheer
Ik zou mijnheer Richurd Vernière
willen spreken, luidde het antwoord.
Is het voor bestellingen of werken
voor de fabriek? In dit goval kunt gy...
tieken geven een gemiddeld getal van
10,000 bekeeringen aan voor elk der 60
laatste jaren.
In Australië bestond het katholicisme
niet in 1818 De Engelsche Regeering
verzette zich tegen zijne verspreiding. In
1820 werd de godsdienstvrijheid toege
staan. Twee Iersche Missionnarissen gin
gen er 't Katholiek Geloof prediken. Ten
huidigen dage telt men er 1,600,000 ka
tholieken, 3 Aartsbisschoppen, 1,400
Priesters, 5,500 Kloosterlingen, 35 col-
legies. enz.
In de Vereenigde-Staten waren er in
1808 slechts 40,000 katholieken met 50
Priesters en 1 enkel Bisschop. Nu zijn er
20,587.079 katholieken,16,500 Priesters.
3 Kardinalen, 13 Aartsbisschoppen en 88
Bisschoppen. Er beslaan 13,204 kerken
verleden jaar werden er aldaar 366 nieu
we opgericht. Onder de bekeeringen telt
men onder ander een protestantschen
bisschop, 327 ministers, 3 rabijnen, 12
diaconessen, enz. 1. c.
Zullen wij dees jaar een zachte winter
hebben Tot hiertoe doet alles het geloo-
ven. Tijdens de verloopen eeuwen zijn er
nog zachte winters geweest. In 1183
stonden de fruitboomea inbloe in Decem
ber en de de druivelaars in Februari
daarop volgende, en in Juli deed men
Tewjs at3j trrjuTTOgotri
Een Duitsche schrijver verhaalt dat in
1288 de kinderen met viooletjes leurden
in de straten van Keulen en die viooletjes
waren geplukt in de weiden langs da
boorden van den Rijn hij voegt er bij
dat er in Februari korenbloemen waren
en dat de wijngaarden van in April in
bloei waren op de oevers van de Moesel.
In 1692 moest er in Duitschland geene
stoof aangestoken worden. In 1782 was
het in den winter buitengewoon warm
en er hadden onweders plaats zooals in
de maand Juli. In Januari daaropvolgende
stond alles in bloem zooal in de maand
Mei.
De winter van 1821-1822 was buiten
gewoon zacht In December stonden de
erwten in bloem en met St-Jan was de
rogge réeds binnen.
De winters van 1832, 1835, 1845, 1850
cn 1853 waren ook zeer zacht. In het
tweede deel van de laatste eeuw, waren
de winters van 1882, 1883, 1884 en 1888
insgelijks buitengewoon zacht.
Herinneringsmedalie der regee
ring van Leopold II. Bericht aan
de dragers dezer medalie Het is verbo
den het lintje of strikje te dragen, indien
de verkleining der medalie daar niet is
aangehecht.
Het is mijnheer Vernière zelf, dien ik
spreken wil, zeide de bezoeker.
Mijnheer Vernière is niet thuis.
Om twee uur zou mynheer Vernière
thuis zijn, merkte hot jongmensch ongc-
loovig op.
In een staat van opwinding verkeerende,
die gemakkelijk te begrypen is, mishaagde
dit antwoord aan Veronica zoozeer, dat zij
op bitsen toon zeide
Welnu, mijnheer, ik zeg u, dat hy
niet thuis is, en ik ben niet gewoon te
liegen.
Pardon, ik wil u wel gelooven maar
indien mijnheer Vernière niet thuis is, zal
hy toch niet den gelieelen dag wegblijven?
Neen mijnheer.
Zoudt gy my niet kunnen zeggen, op
welke uur hy zal terugkeeren
By zijn vertrek heeft mynheer Ver
nière mij gezegd, dat hij in den namiddag
zou terugkomen, en echter niet bij voegende
op wolk uur.
Zou het my toegestaan worden de
fabriek te bezoeken
Neen. myn hoer.
Waarom niet
Het is verboden.
Welk0 reden zou er bestaan voor dit
verbod
Zonder naar de reden te vragen, doe ik
wat mij bevolen is, mynheer.
Dat is juist.
(Wordt voortgezet).
