Donderdag 13 Februari 1913.
5 centiemen het nummer
66ste Jaar 4567.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan
GODSDIENST, HUISGEZIN EIGENDOM,
van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Politieke Misdadigers.
De Orgeldraaister.
HULDE AAN BELGIE.
De Peru-guano.
Telegraaf zonder draad.
Een en ander.
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagteekening van
den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor de Stad 5 frank met
den Post verzonden 6 Irank 's jaars, fr. 3,25 voor zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden,
voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31. December. De onkosten der kwit-
lantiën door de Post ontvangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in by G. VAN DE PUTTE-GOOSSENS Korte Zoutstraat, n' 31, en in alle
Postkantoren des Lands.
CUIQI.' HULK
Per drukregel -• Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00 Vonnissen op 3d" bladzijde
50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord. Niet opgenomen
handschriften worden niet teruggestuurd. Ileeren Notarissen moeten hunne inzendingen
doen, uiterlijk tegen den Dijnsdag en Vrijdag in den voormiddag.
Voor dead vertentiën uit vreemde landen zich te wenden, ten bureele van dit blad.
Aalst, den 12 Februari 1913
Onder dit opschrift vinden wij in het
weekblad - De Waarheid het officiéél
orgaan van de afgescheurde socialisten
van Gent, de volgende harde waarheden.
Het is geschreven door mannen, die de
roode kopstukken van dichterbij kennen.
Het stuk heeft er dus te meer waarde
om
Wij nemen aan dat de raensch zich
rechtzinnig bedriegt en daardoor onher
stelbare dwaasheden begaat.
Dat kan te betreuren ziju
Maar wat niet verschoonbaar is, dat
is eene menigte, een volk op te ruien,
om daden te plegen, die mogelijk onher
stelbare schade veroorzaken.
- Wij lezen in Vooruit van 2 Ja
nuari, sprekende over de algemeone
werkstaking den volgenden volzin
Kunnen w ij den strijd zes maanden
volhouden, dan is de kamp gewonnen en
het recht, waarvoor de socialisten sedert
40 jaar op de bres staan zal triomfeeren.
En, par tijgenooien, wij moeten het
durven zeggen, moest onze strijd misluk
ken of onvoldoende uitslagen opleveren,
hetzij zoo
Door die woorden zegt - Vooruit
onbewimpeld, dat bij van niets zeker is
en de A. W: k'aiT mislukken.
Hadden wij ongelijk, als wij zegden,
dat in die voorwaarden, de aanstokers
tot de A. W. openbare misdadigers zijn
De schrijver van bovenstaande rege
len heeft niets te vreezen. Hij zit opzijn
gemak aan de schrijftafel, en de werk
staking zal hem geen honger doen
lijden.
Hetzelfde kan gezegd worden van
de woordenkramers langs alle kanten van
hel land.
Laat staan dat er honderd zijn,
hewcl, van die honderd, die de hoofden
der werklieden op hol brengen, zijn er
geen tien, die door eene A. W. een stuk
brood zouden te kort komen.
Zij weten, dat alleen hunne aanhoor
ders de slachtoffers zullen zijn.
Dat doet hen niet achteruit deinzen
voor de verantwoordelijkheid.
i) Zij hebben zelfs het besef dat de A.
W. waarschijnlijk voor hunne eigene
toekomst voordeelig zal zijn ze zijn
tevreden.
Laat de werkstaking mislukken...
het zij zoo.
Ze nemen de veronderstelling aan
als mogelijk, zelfs misschien als waar
schijnlijk. Zij weten, dat daaruit eene
beroering in het land kan komen, waar-
30* Vervolg.
Die woorden brachten by den fabrikant
den indruk tewepg van een zweepslag, die
hem in het aangezicht zou getroffen hebben.
Opeens werd hjj zichzelf echter meester
en met de hand naar de deur wyzende,
riep hij met krachtige stem
Uit niijn huis, ellendeling Ik ben
uw breeder niet meer... Uit myn huis,
waar gij nooit zoudt binnengedrongen zyn,
had gij geen valsehen naam opgegeven...
Robert verroerde zich niet.
Richard deed een stap naar hem toe.
Uit myn huis herhaalde hy voor de
derde maal.
Aan dit bevel werd door Robert even
wel geenszins gehoorzaamd.
Zyne gelaatstrekken namen eene uit
drukking van wanhoop aan, terwyl hy met
een stem, die van geveinde ontroering bijna
onduidelijk geworden was, stamelde
Zult gy my dan eeuwig met uw
toorn achtervolgen, Richard? En zal de
haat, dien gij mij toedraagt, dan nooit
stillen
Met bulderende stem antwoordde de fa
brikant
Wat spreekt gy van haat en toorn
Neen, geen dier lago gevoelens bezielen
my... Gy boezemt my niets in dan ver
achting... Weg ellendeling... Bezoedel
myn huis niet langer met uwe tegenwoor-
van de gevolgen schrikkelijk kunnen
zijn dat er misschien bloed zal worden
vergoten - dat vrouwen en kinderen
zullen honger lijden. Zij welen dat alles,
ja, zy weten nog meer.
Als de A. W. mislukt, dan is voor
lang de toekomst afgesneden aan het
algemeen stemrecht 011 het klerikaal
regi' m blijft voortbestaan voor lang,
voor onbepaalden tijd.
- Wij roepen tot die misdadigers, dat
zij het recht niet hebben die toekomst te
verbeuren, na het land voor zijne dooden
en gesneuvelden in rouw gedompeld te
hebben.
Tribuno zegt. - België kan lol spie
gel en voorbeeld dienen aan de andere
Staten van Europa
Zie dat zijn vruchten van een ganscli
katholiek bestuur
In de Poolsche gazet Preglad las men
overlaatst den volgenden artikel
Welke vruchten een heelkatho-
Iiek bestuur kan voortbrengen.
Laat ons België eens beschouwen,
wiens bestuur gansch katholiek is. Gaat
dat bestuur achteruit De dweepzuchtige
vijand van het Belgisch bestuur moei
bekennen dat juist die Staat, zich gedurig
ontwikkelt en machtiger wordt. De vol
gende hestatigingen zullen dit het besie
bewijzen
1°/ België bezit betrekkelijk liet groot-
s'ë spoorwegnel.
2°) Nergens reist men zoo goedkoop
en zoo gemakkelijk als in België.
3°)Sedert 1009 is Antwerpen de be
langrijkste koophandelshavo van Europa
geworden.
1°; Nergens vindt men een zoo goed
koop leven als in België
5") Geen enkele Slaat zorgt zoo voor
de nijverheid gelijk België
0°) De sociale wetgeving en de ver
zekering der werklieden heeft gedurende
de laatste 24 jaar in geen enkelen staat
zulke ontwikkeling bekomen gelijk in
België. Tot het jaar 1884, tijdvak op het
welk het katholn k bestuur begon, was
de .wetgeving op dat punt omtrent gelijk
aan 0 (nul).
7°) Gedurende 26 jaar (1881-1910) heeft
men in België geen enkele nieuwe belas
ting ingebracht ondanks de zeer groote
uitgaven voor verscheidene doeleinden,
uitgezonderd de verhooging.op de alkool-
helasting.
8°) Van 1880-1907 is liet getal der
ongeletterden meer dan met de helft ver
minderd.
Deze daadzaken hebben zelfs de pro-
testanlsche gazet Ternps doen beken
nen dat de bestuurders der rechterzijde,
dat is de katholieken, aan België een
grootsch tijdvak van welstand en geluk
hebben verschaft en de framassonsche
diglieid. Ik ken u niet. Neen, ik ken u niet
meer...
Ik ben uw broeder, Richard
Ja, tot myn schande en die rayner
familie.
God vergeeft hen die berouw hebben,
Richard 1 Indien vader en moedor nog
leefden, zouden zij vergeven... Zult gij dan
onverbiddelijker zijn dan zij
Hadden zij kunnen weten welken
schelm zy op de wereld gebracht hebben,
dan zou vader u vervloekt hebben en moe
der zou van verdriet gestorven zyn...
O, ik smeek u, vergeef my, Richard
Welke nieuwe misdaad beraamt gy
weder, ora u alzoo te vernederen
Daar Robert tot liet einde toe de rol
wilde spelen, die hy gekozen had, ver
droeg hij al die hoonende woorden.
Op klagenden toon hernam hy
Weiger my geen genade, broeder, en
verstoot mij niet... Ik heb hulp noodig...
Ik kom u raad vragen...
Gy raad vragen Ja, om hem r.iet te
volgen...
Ik zweer het u
Vroeger heb ik u den raad gegeven,
dien ge my nu komt vragen, sprak Ri
chard.
Ik was nog zoo jong.
Toen wij elkander de laatste maal
zagen, over tien jaren, heb ik u dien raad
nogmaals gegeven gy hebt hem niet ge
volgd, gy zoudt hem nu ook niet volgen...
Ook spreekt gij van hulp I Welke hulp
Onder de handelsmeststoffon bekleedt
de echte, natuurlijke Pcru-guano onte
gensprekelijk den eersten rang, zoo door
hare samenstelling als door de voordee-
lige vormen waaronder hare vruchtbaar-
makende bestanddeelen er in aanwezig
zijn.
De echte Peru-guano is eene natuurlij
ke meststof, voortkomende van de uit
werpselen van zeevogels, vermengd met
dezer lijken, visch en vischafval, en bevat
veranderlijke hoeveelheden stikstof, fos
foorzuur, potasch, kalk, enz. Naar hun
nen inhoud, onderscheiden wij voorna
melijk stikslofrijke en fosfoorzuurrijke
of fosfoguanos.
Geene kunstmeststoffen of kunstguanos,
hoe oordeelkundig samengesteld ook,
bobben zulke voordeelige samenstelling
als de echte, natuurlijke Perü-guano,
immers in de kunstmeststoffen en de
kunstguanos zijn de samenstellende be
standdeelen enkel samengevoegd, terwijl
zij 111 de echte, na!.ut,"iyko Peru-guai.-os
met elkander vereenzelvigd zijn, zoodat
de plant tot in hunne kleinste verbrokke
lingen er een volledig voedsel in aantreft.
De echte Puru-guanos. henevens hunne
hoogst vruchlbaarmakcnde werking, ver-
beleren nog de natuur- en scheikundige
samenstelling van den grond, passen op
alle gronden, op alle tijdstippen van het
jaar en op alle gewassen oordeelkundig
en in voldoende hoeveelheid aangewend,
leiden zij tot overvloedige opbrengsten
van allereerste hoedanigheid.
Dc echte Peru-guanos bevatten de stik
stof onder nitrisclien, amraoniakalen en
organischen, het fosfoorzuur en de po
tasch onder zeer aanejgenbaren vorm.
Ten einde hel gebeurlijk verlies van een
deel aramoniakale stikstof te heietien, en
het fosfoorzuur nog oplosbaarder te
maken, wordt de ruwe guano soms met
zwavelzuur behandeld om er opgeloste
Peru-guano van te maken.
Onder de Peru-guanos bekleedeh de
echte, natuurlijke Peru-guanos Moreels,
inzonder de echte opgeloste Peru-guano
Moreels, 710—2, merk - Do Ploeg
eene eereplaats. Inca.
't Menschdom wordt te fijn, zei mijn
grootmoeder als ze haren kleinzoon voor
don eersten keer op twee wielen over
verwacht gy nog van my Ah, bij u heeft
bet woord hulp maar ééne beteekenis
Geld... Gy komt my geld vragen.
Neen
Wat dan
Werk...
Richard Vernière haalde de schouders op
en scheen te glimlachen.
Het is onnoodig, die belachelijke
comedie voort te blyven spelen, zeide hy
bitter. Gij bedriegt toch iemand. Ik kon
u te goed om my te laten vangen, en ik
lees in uw hart. Gy zijt weer ten einde
raad, en gy komt bij mij, hopende, dat ik
u uit den brand zal helpen.
El) als bet nu zoo eens was
Dan zoudt go mis rekenen Er is hier
niets voor u... Niets... Ik weet al wat gy
gedaan hebt, en ik weet ook, dat uw tegen
woordig gedrag niets beter is dan uw ver
leden... Ik zal u uit uwe ellende niet hel
pen, want die ellende is het gevolg van
uw wangedrag, en daarom verdient gij
niet liet minste medelijden.
Ach, broeder, gelief naar mij te
luisteren, smeekte Robert.
Luistert gy eerst, onderbrak Ri
chard, en als ik u vol schaamte al uw
dwaasheden, al uw euveldaden, al uw
schurkenstreken zal herinnerd hebben
ja, ja, uw schurkenstreken dan daag
ik 11 uit te durven zeggen, dat het my ino-
gelyk /.ou kunnen zyn te vergeven en te
vergeten.
den steenweg zag rollen. 'I Is spijtig dat
'I vrouwtje niet eens op onze maal booten
komt ora van dicht hij den telegraaf zon
der draad te zien. Die is uitgevonden
dooreen van die cliristëne dompers die
weten dat God alles behecrscht en dat al
wat den mensch uitvindt toch van Hem
komt, dien domper is Branly.
Wat is dat nu telegraaf zonder draad l
Als ik u zeg - telegraphic zonder
draad B, ziel, 't is bij manier van spre
ken, want 't eerste dat er noodig is 't is
een draad van omstreeks 150 m. die over
en weerde masten is gespannen.
't Is dio wondere koperen touw die de
toovergalvingen van den elektriek op
vangt in de lucht ze worden binnen
gebracht langs liet venster, draaien en
kronkelen voort langs een tweeden
draad, komen langs een looden penne-
stok op een klompje lopdsuifuur terecht,
en gaan verder langs den muur de grond
in. Op den doortocht zit een cornet of
horkbuis vast waarin iedereen het nieuws
van verre en bij kan gaan afluisteren.
Te Parijs op den Eifelloren wordt het
nieuws uitgezonden en 300 Km. verder
in dat kamerkeu van de ir.aalboot kan
elke liefhebber hel gaan vernemen.
Duinkerke, Grimsby, Londen, Parijs
spreekt met de havenposten op de inaal-
boot kan men luisteren.
Norddeich in Duitschland roept op
1000 Km. afstand en maalboot luistert
Madrid op 1300 Km. en Gibraltar op
1800 Km. zenden nieuws.
De Belgische postbooten zenden snel-
maren uit volle zee en de draad gaal te
Oostende aan T rutlelen, en die daar mot
liet cornet aan de ooren staat weet wat
al die korte, lange, harde en zachte flik
keringen willen zeggen.
Ah mijne grootmoeder toch, 'k en zou
't u niet durven vertellen I
De post \an Parijs zendt maren op ge
stelden tijd
Te 8 11. 's morgens geeft men de lucht
gesteltenis en het weernietiws van de stad.
Te 10,45 11. de juiste uur.
Te 11 u spreekt men met de geheime
posten van 't binnenland.
Te 3 u. nog weornieuws van Parijs.
Rond 9 u. 's avonds kprat hel groote
wereldnieuws. Die omtrent de telegraaf
zonder draad is, verneemt voor hij slapen
gaat, hoe liet staat in de wereld mot ooi-
log en vrede, met koningen en keizers,
met ganscli 't geroezemoes der machtige
mensclien familie.
En dat alles met den telegraaf zonder
draad, 'k wil zeggen met een onnoozele
koperen touw van omstreeks 150 meters.
XVIII.
Bevend stond Robert daar, niet van
schaamte, want dit gevoel was in hem uit
gedoofd, maar van woede.
Een slecht onthaal had hij wel verwacht,
maar hy had niet gemeend, dat het zoo ver
zou gegaan zijn.
Hy sidderde van toorn over die verwij
tingen. Maar met do gedachte aan het doel,
dat hy wilde bereiken, hield bij zich noch
tans in. Hij hoopte nog altijd een goed
woord te vinden.
Door zyn verontwaardiging vervoerd,
ging Richard Vernière voort
Zog my eens, hoe gij de zorg beloond
hebt, waarmede onze familie u een weelde
rig en gemakkclyk leven bereid had? Alles
is u kwistig toegeworpen in uw jeugd en
uw kinderjaren... Is u de teedore liefde, do
zorg, bet onderwijs ontlicuden Op vier-
ei.-twintig jarigen leeftijd verliet gy, ge
lijk ik, de technische school. Daar wij
beiden uitmunlend geleerd hadden, kondt
gij, gelyk ik. trachten een uitstekend man
te worden. Gij hadt uw toekomst 111 de
handen. By liet sterven onzer ouders, lie
ten zij ons elk honderd tachtig duizend
frank na Dat was een fortuintje, dat met
werken kon vcrtiendubbelen.. Ik zeide u
onder ons een vennootschap te maken
dat wij by elkander moesten blyven,
altijd samen wérken, onze krachten veree
nigen, dan zou het huis Richard en Robert
Vernière spoedig een eerste plaats beklee-
don onder de nijverbeids-inrichtingon des
Honderdjarigen in België. Wij
hebben in de Vlaanders acht honderd
jarigen. Te Waerschoot hebben wij do
weduwe Wienne, die 101 jaar oud en
nog wel Ie pas is te Bouckel-Sl-Denys,
hij Audenaarde, woont mad. Manssons-
De Clooler. die den 11 Mei aanstaande,
100 jaar oud /.al zijn te Bclcele leeft nog
altijd vroolijken gezond M. Devoghel.lie
weldra 101 jaren zal tellen te Pope-
rinffie-is de weduwe Boddin, zooals wij
over eerigé dagen meldden, den 25 Ja
nuari laatst 100 jaar oud geworden de
stad Ypcr heeft ook eene eeuwelinge als
inwoonster te Aelter heeft men onlangs
het eeuwfeest gevierd van moeder Cor
nells, di naar haar 101 jaar gaat ein
delijk te Velsicke zal de weduwe Mer-
chier d- n 14 Februari dus Vrijdag 100
jaar oud worden.
De Waalsche gemeenten Cordes, Arc-
Ainières, Saint-Sauveur, Montrceul en
Frasnes bij Buissenal, hebben reeds elk
hunne honderd jarige gevierd. Anvaing is
nu op hot punt. züne eeuwelinge to vie
ren raad. Parhieux, wed. Joseph Mar-
si lle.geborcn den 7 April 1813. De ouder-
linge is verlamd aan heide beenen, doch
genieteen goeden eettusl. Zij herinnert
zich nog heel goed wat er in hare jeugd
voorviel en steil nog veel belang in de
hedèndaagsche feiten, welke zy dagelijks
in de dagbladen leest.
J. Pb. Lavallé, de laatste overlevende
oudstrijder van 1830, die te St-Mard, bij
Arlon woont, is Dijnsdag zijn 105 jaar
ingetreden. De eerbiedweerdige ouderling
is nog goed gezond en in het volle bezit
zijner verstand vermogens.
Bij deze mag ook nog gevoegd worden
Karei Claus, oud-kleermaker, geboren te
Pitthem den 20 Juli 1813.; het zal dus
weldra zijn 100 jaar hereiken. Hij herin
nert zich nog hoe 11a den veldslag van
Waterloo in 1815,de soldaten gedurende
drie dagen door Pitthem trokken.
De eerbiodweerdige ouderling geniet
nog eene goede gezondheid en gaat da
gelijks naar de kerk hij goed weder
trekt hij somwijlen te voet naar Thielt,
om zijnen broeder te bezoeken.
Een feest ten paleize van Brus
sel. Sedert 25 jaren is de luitenant-
generaal Jungbluth aan. den dienst dei-
koninklijke familie verhouden.
De Koning en de Koningin schatten
den trouwen Staatsdienaar hoog en zij
waren de eersten die hem met zijn feest
geluk wenschten.
De hoogwaardigheidsbekleders vau
de burgerlijke en militaire huizen des Ko-
nings en der Koningin, hebben den jubi
laris gehuldigd tijdens een feestmaal dat
ze hem aangeboden hebben.
lands. Gij weet wel, dat gij dit vennoot
schap geweigerd hebt... Met uw deel dei-
vaderlijke erfenis, die cent voor cent ge
spaard was, wut hebt ge daarmede gedaan
Gy hebt liet dwaas en schandelijk ver
kwist... En waar? Op de tafels der hei
bergen, in de speelhuizen gy hebt het
geschonken aan lichtmissen, het verbrast.
Toen zyt gij vervallen tot een bekrompen
bestaan, daarna tot de uiterste ellende. En
dit alles, terwyl ik mijn fabriek oprichtte,
ze tot voorspoed bracht, ze deed groeien
en bloeien... Dat is nog niet alles.,. Oin
aan geld te kunnen geraken, om uw bras
partijen te kunnen voortzetten, daar uw
fortuin in den kolk der ondeugd reeds ver
zwolgen was, deodt gy schelmstukken, en
een zoon van den man wiens geheel loven
een voorbeeld was van eer en rechtschapen
heid, maakte valsche wissels, zijn plaats
was 111 de gevangenis 1...
Spaar my... spaar my... broeder
stamelde Robert.
Richard maakte een afwyzend gebaar
en vervolgde met toenemende hevigheid,
bij bet herdenken der eerloosheden bedre
ven door den ellendeling, die zich daar
voor hem bevond en schijnheilige smee-
kingen huichelde
U sparen Gij meent liet niet...
Hebt gij on/.eii naam do schande gespaard?
Hebt gy my de hartverscheurendste smal
te:) gespaard Welnu, waarom zou ik u
sparen f
(Wordt voortgezet.)