KAlUrillVll AALST sv 1913
M. WOESTE.
Zondag 2 Waart 1913.
5 centiemen het nummer
66ste Jaar 4572
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM,
van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
HET VLAAMSCH EN
DE LEGERKWESTIE.
Uit den Besloten Tijd.
DE FRHNSGHE SDCIRLISTEN EN DE
RLG. WERKSTAKING IN BELGIË.
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt den Zaterdag van iedere week onder dagteekening van den
volgenden dag. De prijs ervan is voor de Stad 3 frank met den Post ver
zonden 3.5o frank 's jaars, voorop te betalen. De inschrijving eindigt met
3i December. De onkosten der kwittnntiën door de Post ontvangen zijn ten
laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. VAN DE PUTTE-GOOSSENS, Korte Zoutstraat, n. 3i. en
in alle Postkantoren des Lands
CU1QI K »IJli
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Annoncen, per drukregel Gewone i5 centiemen Kleine Aankondigingen fr. o,6o (3 a
4 regels) Reklamen fr. 1,00 Vonnissen op 3e bladzijde 5o centiemen. Dikwijls te
herhalen bekendmakingen bij accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet
teruggestuurd. - Heeren Notarissen worden vriendelijk verzocht hunne inzendingen
te doen, uiterlijk tegen den Vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van dit blad.
Ter gelegenheid van hel aoOjarig JURILÉ van de Herbouwing der KAPEL VAN O. L. VROUW TEN DRUIVEN, op de Werf,
opvoering van hel groolsch mysteriespel HEMELKOHIHGIH 5 bedrijven, mei machtige Zangkoren en groot Orkest.350 opvoeders.
D, Feest vertoon in gen zullen gegeven worden in den Katholieken Werkmanskring °e Maart ^aPaanad^ 6 Apri'' 'elkeDS °m 3 Ure°
Aalst, den i Maart 1913
1W eek- K alei 1 der'.
MAART.
De zon gaat op te 6 u. 28 m. onder te 5 o. 22.
De dagen lengen van den 1 tot 31, 1 uur 58 in.
Evang. v. d. Z. Jesus spijst vijf duizend men-
schen. Joann. vi.
2 Zondag Lietark H. Simplicius, paus Oelukz
Karul de Goede, graal' van Vlaanderen, mart.
3 Maandag H. Cunegundis, keizerin, HH. Aste-
rius en Marinus, mart.
4 Dijnsdag H Casimirus, vorst in Polen, H. Lu-
5 Woensdag H.Theophilus,biss.,H. Adrianus,niart
tj Donderdag H Coleta, maagd, H. Fridolinus.aht.
7 Vrijdag H. Thomas van Aquinen, kerkl., HH.
Perpetua en Felieitas, 111111.
8 Zaterdag H. Joannes de Deo, hel., Hum fried, hiss.
000000000000000000000000000009
,1 an onze Lezers.
Door het overlijden van den
hoofdopsteller van DE DENDER
BODE en menigvuldige andere
omstandigheden, zijn wij genood
zaakt aan de uitgave van ons
Donderdagnummer te verzaken.
Voortaan zal ons blad dus maar
eens per week, alleen den Zondag
verschijnen.
Wat DE DENDERBODE was in
het verledene zal hij blijven i.i de
toekomst. Steeds strijden voor de
belangen der Katholieke Partij
Godsdienst, Huisgezin, Eigendom,
Vaderland. Taal en Vrijheid.
Hij zal zijne lezers op de hoogte
houden van alle politieke gebeur
tenissen in ons land en niets ver-
waarloozen om hun vertrouwen
waardig te blijven.
Onze Lezers zullen wellicht
bemerkt hebben dat ons blad
merkelijk is vergroot en niet
tegenstaande die opoffering en
grootere kosten, aangezien ons
blad dus maar alleen den Zondag
verschijnt wordt de abonnements
prijs gewijzigd als volgt Voor de
stad Fr. 3,00's jaars, met de post
fr. 3.50
De Uitgever
M. Woeste, de groote katholieke
hoofdman, onze geliefde en uilgelezene
Volksvertegenwoordiger, die geleerde en
schrandere Staatsminister
P. Daens, 5 Jan. 1890. -
Ovcreonige dagen is M. Woeste zijn
7(5'jaar ingetreden. Op dien hoogen leef
tijd als zoovele anderen reeds het werk
zame leven hebben daargelaten 0111
hunnen ouden dag in welverdiende rust
te slijten, blijft deze wondermensch als
een taaie en onvermoeibare voorvechter
op de bres staan voor de verdediging
der katholieke belangen die heel zijne
prachtige loopbaan in beslag hebben ge
nomen. Getrouw woont hij al de kamer
zittingen bij,volgt met scherp-speurenden
geest al de besprokingen, en altijd even
ontzagwekkend klinkt er zijne verzwak
te stein die in T diep verleden zoo meni
gen striomenden zweepslag toebracht
aan lang verdwenen tegenstrevers, en de
huidige leiders van 't vijandelijk leger
rusteloos bekampt, ontmaskert en hot
zet.
Reeds in 1893, schreef Pater Edrn.
Procés over hem
- Wie kent er in België M Karei
Woeste niet Sedert tal van jaren heeft
de parlementaire strijd, en vooral de
godsdienstige strijd zijn op 't oog vallend
talent en zijne onversaagde opoffering
vooralle geloofs en vaderlandsche be
langen, in het schoonste daglicht gesteld.
Weinige redenaars hebben een zoo werk
zaam deel genomen aan de debatten der
Kamers. De meest verschillende vraag
stukken vindon hem Mink gewapend zoo
wel voor den aanval als voor de verde
diging. Eeno zeldzame helderheid van
g est, een machtig geheugen,eene groote
redenoerkracht,eeno klaroen aangename
zeggingswijze zonder veel kleur, maar
altijd zeker van haar zelve en recht op
het doel afgaande dat zijn, ons inziens,
de karaktertrekken van zijne welspre
kendheid. Sterke hoedanigheden die zich
in zijne pon terugvinden evenals in zijne
redevoeringen, en van den parlementai
ren reus eeiion gesn|<i,'den Deime?l-' iJ-
maReti
Niemand zal aan dit vleiend portret
iets veranderd vinden, alhoewel en
sinds dien zoovele woelige jaren zijn
heengevlogen over het vergrijsde hoofd
van den gevierden Staatsman. Zijn li
chaam is verouderd, zijn slap vertraagd
en pijnlijk moet hij zich thans bewegen
bij middel van oenen gaanslok, maar
altijd even jong en vurig klopt zijn hart
voor de goede zaak, en onveranderlijk
gaal van hem die wonderbare werk
kracht uit welke gansch zijn bestaan
heeft bezield.
Nog immer weel zijn arendsoog al de
plannen en kuiperijen van den vijand te
peilen Wanneer hij met zijn krank
lichaam dan oprijst van zijne bank en
daar staat te midden der rumoerige ka
mer iu kalme, bewonderenswaardige
zelfbelieersching, dan wordt hij weer de
groote redenaar, de parlementaire
reus - die op drogen, bijtenden soms
schertsenden loon gansche scharen van
onweerlegbare beweegredenen doet op
rukken tegen de schi'terend-opgebouwdo
pleidooien zijner listige tegenstrevers, en
alles als kaartenhuisjes ineenstorten.
In dien hardnekkigen politieken wor-
stelkamp, welke hij bijna gedurende
veertig jaren voert, heeft de hemel vaak
dreigend gehangen hoven hem. Gemengd
in vele brandende vraagstukken tijdens
de laatste jaren opgeworpen, werd hij
zelf soms door eigene mannen bestreden
toch behaalden steeds zijne gedachten
do eind-zegépraal,want zoo hoog staande
door zijn talent had zijn ver-strekkende
blik van af de eerste uur de volle draag
wijdte van ieder vraagstuk juist en
klaar gemeten, en zij die alsdan hem
misschien het schrapst tegenwerkten,
waren later de eersten om zijn wijs en
doorzichtig oordeel te roemen.
Zoo, in dagen van zegepraal ol' mis
kenning, onverschillig aan vleierij of
lieloediging, was hij steeds al vuur en
vlam voor het goede, en liet zich in alles
beheerschen en geleiden doorzijn plicht
van katholiek- en cln isten-zijn.
Voor hein is vcnvezentlijkt geworden
wat Lacordairc eens voorspelde van
Montalemberl. die andere groote staats
man waarvan de onze een warme be
wonderaar is
Ik ben zeker, schreef Lacordairc,
indien hij (Montalembert) blijft leven,
dat zijn bestaan zoo vlekkeloos en be
roemd zal wezen als een Zwilsersch meer
tusschen de bergen.
Laat de logemannen dan maar huilen
in hun machlelooze woede, en nulliteiten
als een P. Daens, die vroeger in bewon
dering lagen voor M. Woeste, thans bij
gebrek aan redeneering scheldwoorden
en laffen smaad werpen naar hel hoofd
van den grijzen strijder lang reeds zal
de naam van al die keffertjes in verge
telheid verzonken zijn, als de naam van
dezen gróolen man nog zal trillen in den
mond van hel. nageslacht, alom geestdrift
en bewondering verwekkend, want zulke
levens zijn onsterfelijk.
Mochtcdan de Heer dezen onoverwiu-
baron leider nog lang behouden aan het
Over dit belangrijk punt, waaraan do
aandacht van alle vaderlandminncnde-
vlatniiigon is gewijd, zijn de debatten
reeds geopend in de Kamers, en wij wil
len er onze lozers wekelijks van op de
hoogte houden.
Het mag eene flinke redevoering ge
noemd worden die Dr Van de Pen e
daar Woensdag over hield. Terecht deed
hij uitschijnen dal het niet zoi zeer de
getalsterkte, maar vooral de zedelijke
'tcaarde onzer soldaten is, die van ons
leger een machtig leger moet maken.
Het getal immers is geen waarborg van
overwinning in den slag der Gulden
Sporen waren de Vlamingen in verplette
rende minderheid en toch behaalden zij
eene schitterende en beslissende zege
praal Het was dus vooral hunne zede
lijke waarde dio hunne wapens had doen
zegevieren De militaire opleiding alleen
volstaat niet voor den soldaat zij moet
oenen zedelijken grondslag hebben,' en
daarom moet de zedelijkheid en de laai
van den soldaat geëerbiedigd worden
Iioold onzer Katholieke Partij dat wen- i j£(1 Jq redenaar aarzelde niet te verklaren
sclten wij, en mei
gat.sou iiei ane.; 1.10 11e;
kommando te strijden
Toch werden telkens de papieren terug-
"enomen en niet nieuwen moed doorsnuffeld,
toen eenige sterke uitdrukkingen en hekende
eigennamen mijne aandacht troffen.
Ik doorkeek de oude papieren verder,
verzamelde, hier en daar inlichtingen, zette
mij neder aan den haard der oudjes, en luis
terde naar hunne vertellingen en sprookjes.
Weldra kreeg ik dan ook kop en staart aan
de oude papieren en nu bied ik den goed-
willigen lezer dit verhaal aan, bloempjes en
bladjes aan den hoerenhaard vergaard niet
oude papieren saamgesnoerd, eene bladzijde
uit de geschiedenis van het lief geboorte
dorpje,met de bede,het tuiltje niet achteloos,
zonder het een blik te gunnen, toch het vuur
te verwijzen.
Geschiedkundig Verbaal
door Petrus COSYN.
Een der meest strijdende organen van
de parijscho socialisten a La Bataille
syndiealiste - is, net als onze vrienden de
Christene Werklieden, van gedacht dat
het eene dwaasheid is de algemeene
werkstaking voor een zoo bekrompen
doel als Algemeen Sten recht in gang te
stoken. I)e Belgische Socialisten zijn
verachteed schrijft La Bataille syndi
ealiste in haar nummer van 24 Februari
laatstleden.
En wal vérder nog schrijft zelfde blad
Bestaligen wij eenvoudig, dat heel liet
economisch leven van een land aan een
pol-tick vraagstuk liet Algemeen Stem
recht, verbonden ligt vraagstuk, welk
ons voor T oogenblik niet zou kunnen
geestdriftig maken
Welk ons niet zou kunnen geesl-
driflig maken is heel stichtend. De
franscne socialisten bezitten het zuiver
algemeen stemrecht, en komen er niet
meê vooruit zij erkennen het ten minsto
ronduit. En 'l is om zoo te zeggen een
bekrompen overwinning, dal de belgische
socialisten den broederoorlog willen doen
woeden.
Ze gaan goed... maar wat wil men met
zulke hansworsten twisten, als er zullen
ongelukken gebeuren, dan zal het locli
de schuld zijn der klerikalen. Daar is
niet aan te twijfelen, de socialistische
politiekers hebben 't gezegd... en dan is
liet zoo en niet anders.
Goede gazetverkoopers voor
den buiten worden gevraagd
ten bureele van DE DEN
DERBODE
Ërner 1\f i 11ister"jhuTÖorïoggrool Ts op
gebiab
Het is genoeg geweten wal schreeu
wende misbruiken ei' voor laalgelijkheid
bestaan in ons land, en vooral in het
leger. De uur is thans gekomen om daar
eens voor goed gedaan mee te maken,
want op het oogenblik dal men onze
vlaamsche jongens in zooveel grooter
getal dan de waalsclie komt opeischen
voor het leger, hebben dezen liet heilig
recht te vergen dat men hen zou opleiden
in hunne taal, hunne zedelijkheid eerbie
digen, hen gelijkheid van verdedigings
middelen toekennen.
Dat gaat een belangt ijk keerpunt wor
den in de geschiedenis onzer vlaamsche
beweging. Gewis, veel tegenstand zal dit
weer ontmoeten, maar onze vlaamsche
mannen waken in hot parlement en wij
mogen er' op rekenen dat zij voet voor
voet het terrein zullen verdedigen en be
letten dat men eene verdrukkende hand
leggc op onze viaamscite zonen.
Vlamingen, houdt liet oog op uwe
volksvertegenwoordigers, en steunt hen
ill dezen heiligen strijd voor de vrijheid
en laalgelijkheid van uw volk.
Tot de naaste weck
VLAMING.
en kwamen er 9 bij. zegge 108 bazars.
In 1910 bedroeg de belasting nog altijd
3,077,707 Mk. In 1911 klom zij Lot
3,346,324 Mk.
In Rhijnland was het.getal bazars in
1901 37 met belasting van 866,100 Mk in
1910 23 met belasting van 522.340 Mk in
1911 20 met belasting van 625,020 Mk.
Als dat ontwikkeling.heet is liet eene
trage ontwikkeling.
INLEIDING.
Eenige kommervolle dagen waren voor
het ai me Vlaanderen aangebroken. Als
eene bende roofvogels zyn de Sansculotten
op den vadergrond neergestreken en heb
ben stal en woning, kerk en klooster, kaal
geroofd. De arme boor beeft gesidderd
wanneer hij den liaveloozen Jacobyn op de
hoeve heeft zien verschijnen zijn vee roo-
vend zijne meubelen stuk slaande, en
onnoemelijke echte schurkenstreken zien
bedryven, wanneer hij boort dat op de
hoeve van Jan of Pier de roodc liaan hoeft
gekraaid, dat wil zeggen dat dSanscu
lotten do boerderij hebben in brand gesto
ken.
Toch heeft het hart van den boer, zoo
diep geloovig, zoo gehecht aan den alouden
godsdienst zijner vaders nog feller gebloed,
wanneer hij den Sansculot het kruis van
den kerktoren heeft zien halen, de beelden
der heiligen zien verbrijzelen op den vloer
der nederige dorpskerk, waar zijn vroom
geloovig gebeJ, tot den Vader die in de
hemelen is, opsteeg, heeft zien verwoestijn
en ontheiligen, wanneer by zijn oude grijze 1
herder, de vriend, de steun, de raadsman
helper en trooster der dorpelingen ziet
mishandelen, en de vreedzame ouderling,
die slechts woorden van vrede en liefde
sprak met geweld uit zyne woning wordt
gerukt, bet nederig kerkje gesloten, en
don boer voortaan verboden wordt nog ter
kerke te gaan nog te bidden tot den
Hemelsclten Vader.
Zootang men alleen zijn stoffelijk bezit
roofdo kon het er nog door, maar nu men
den boer zijn geloof wil ontnemen, het
erfdeel hem door do vaderen als zijn duur-
baarstcn pand achtergelaten, dit geloof dat
hom zoo lief is, dat hem opbeurt en sterkt
en hem hiernamaals voor zyn zwoegen en
lyden een Hemel aanwyst, heeft bij woe
dend de vuist gebald.
Eu by al die rampen, al dit mateloos
wéo, kwam zich nog eene uitvinding van
MIDDENSTAND EN WAREN
HUIZEN IN DUITSCHLAND.
Gaan de warenhuizen vooruil in hunne
ontwikkeling Worden ze een grooter
gevaar voor den middenstand Eenige
cijfers zullen dat best aanduiden.
Sinds 1900 bestaat er in Pruisen eene
wet, die de warenhuizen speciaal belast.
I11 1901 zijn er 109 bazars of waren
huizen belast voor een bedrag van
3.073,905 Mk. Van 1901 lot 1010 ging dit
cijfer op en af en kwam weer in 1911
tot 109 bazars. In 1911 verdwenen er 10
Uit mijn Congoleescli
dagboek
DOOR PETRUS COSÏN.
Om tiaar Katanga te komen.
XXXXVIL
BEDDEGOED:
2 overtrek seis voor matrassen (ge vult
ze hier met gras).
2 overtrekscls voor oorkussens.
3 paar slaaplakens.
3 goede dikke sargiën, (niet voor de
agenten der kolonie, die behoeven al
leen slaaplakens tnede te nemen).
ALLERLEI
1 velo, alem, zoo voor akkerbouw als
voor andere stielen, 1 machien (tondeu-
per persoon, 2 of 3 vouwstoelen, 2 of 3
kleine tafels, (niet voor do agenten dei-
kolonie, dio ontvangen dit alles).
Allerlei soorten van zaad, 25 a 40 kilos
plantaardappelen, opgelegde eetwaren,
suiker, bloem, vermicelle, koffie, the,
enz., enz.
Pennen, inkt en papier,snuisterijen voor
uw huis te versieren, boeken om te
lezen en te leeren, een scheermes en
gerief, (zoo uoodigi, een wekker en
horlogie. eenige kisten wijn, genees
middelen en vei bandgoed, bijzonder
Quinine, Antipyrine, Ipeca, Piluls Do
wer voor den hoest, piluls om naai
achter te gaan en een liter teinture
d iode, niet vergelen, T is onmisbaar
hier in Congo, een pholofon en kaat
sen en zeer vee! stekjes.
Groote liefhebbers kunnen er ook nog
eenige flesschon cognac,hulstkamp,Schie
dam of whisky bijvoegen doch men weze
voorzichtig dal de flescit niet te dicht by
de hand staal.
Zie als ge dit alles hebt komt dan maar
gerust over,gij zult gemakkelijk en vroo-
lijk ingericht zijn en aangenaam uwe
twee jaartjes slijten. Voorzeker zal er u
binst die 3 jaar nog veel ontbreken aan
levensmiddelen, doch dit kunt gr u dan
hier aanschaffen mits goed te betalen.
Hoe aangenamer gij u hier inricht hoe
beter gij u zult te huis gevoelen en u
hechten aan dit nieuwe vaderland en aan
dit nieuwe leven. Omringt u met alle mo
gelijke gemakken, ja zelfs met weelde
zoo uwe midde'.en u dit toelaten, 't zal
dienen om u in goede gezondheid te be
waren en u levenslust en vreugde te
schenken.
«Zich goed doen» zooals men in Vlaan
deren zegt is hier noodig, doch niet in
wijn, bier of sterko dranken. Dat zou
meer schadelijk dan voordeelig zijn.
Vooral neemt alles op langs den besten
den boozen gees', altijd azer.d op zielcnroof
voegen, om den boer te plagen on te tergen,
de loting om zijn eigen vel.
Sinds onheuglijke tijden, ja, sinds Vlaan
deren bestond, w<jê de wapenhandel eene
vrije bediening, niemand kon dcor eene
wet verplicht worden zich in de rangen dor
soldeniers in krijgsknechten in te lijven
Hij alleen, die uit vrijen wil den krijgs
mansstand aanvaardde, was soldaat. Zoo
was het eouwon lang geweest on de
Vlaming zegt dan ook
My kan niemand dwingen soldaat te
worden, ik bon vry.
Satan echter, blies den Heeren van het
directoire, to Parys,oene heillooze gedachte
in. De soldaten der Republiek waren door
talrijke en bloedige veldslagen zeer gedund,
hoe de rangen aangevuld
En satan, tuk op zielen, '1 gevaar van
den soldatenstand kennende ried
I Loten, die in 't lot valt, is met of tegen
dank, soldaat.
En bet dekreet, do conscriptie of loting
1 bevelende, verscheen.
Hoe dit don oouvvonlungen vrijen Vlaming
tegen do borst stuitte,hoeft wc-1 niet gezegd.
Eerst roofde men de brandkoffers, het
vee, onze kunstschatten, dan roofde men
den boer zyn geloof, hom zoo duurbaar als
't licht zijner oogen en nu nog., zijn zoon
Pro arts et foets
Voor altaar en haardstee
kant. niet dubben of zagen als er iets
tegenslaat dit strekt slechts om uw hu
meur te bederven en u hoofdpijn en soms
koorts op het lijf te jagen. Een goed hu
meur, eene gezonde inaag en... een goe
den kok,met die drie zaken enGods hoede
zult ge er wel komen.
Luwa, 1 December 1913.
Wordt voortgezet.
VERBOSD
DER
YLHflmSGHE KATHOLIEKE WEEKBLHDEK
Zooals reeds aangekondigd werd, is er
onlangs een verbond tot stand gekomen
tusschen de eigenaars-uilgevers van
Vlaamsche Katholieke Weekbladen.
Zondag verleden kwam het voorloopig
bestuur te Brussel bijeen. Al de voorloo
pig aangestelde bestuurleden waren op
posl.
De eerwaarde pater Valerius Glaes,
proost der nieuwe beroepsvereoniging,
was insgelijks tegenwoordig.
Samen met don schrijver-schatbewaar
der heeft de heer Voorzitter do statuten
in regel gebracht met wat de wet voor
de erkenning eener beroepsvereeniging
vereischt.
Mi. öadüHi"*'
De heer Flor. Béeckx van Temsche,
schrijver-schatbewaarder, geeft lezing
van die ontwerpen, die met algemeene
stemmen worden aangenomen.
De heeren Voorzitter en Schrijver ont
wikkelen vervolgens wat zij, na rijp
overwegen, bedachten om voor de ver-
eenigden stoffelijk voordeel te bewerken
en om, op gebied van Katholieke strijd
elkander van nul te kunnen zyn.
Heel de vergadering is van oordeel
dat wat voorgesteld wordt, veel belooft
voor de drukkers uitgevers, die bij de
vereeniging zullen aangesloten zijn.
Men besluit algemeene vergadering te
houden op Maandag 24 Maart 1913 (2e
Paaschdagï om 2 1/2 ure namiddag, in
de groote zaal van het Werkmanshuis
Locqueiighicnstraat te Brussel.
In die bijeenkomst zal het reglement
bepaald goedgekeurd wórden.
Belangrijke mededeehngen zullen ge
daan worden.
't Bestuur zal bepaald gekozen worden.
De reeds ingeschreven leden zullen het
voorontwerp van reglement tot onder
zoek ontvangen.
De Drukkers-uitgevers of Upstellers-
eigcuaars van Vlaamsche Katholieke
weekbladen, die verlangen deel te maken
van het verboyd, kunnen hunnen naam
met hoedanigheden opzenden naar den
Voorzitter Em. Van Haver te SI Niklaas
of naar den schrijver-schatbewaarder
M. Fl. Beeckx te Temsche of naar den
Eerw. Pater Valerius Claes, proost,
bureel der katholieke'werken te Leuven.
De belanghebbenden die zich, voor de
algemeene vergadering, als lid aangeven,
zullen van alle inkomgeld ontslagen zijn.
Ten zeerste bevelen wij de uitgevers
van Katholieke Weekbladen aan zich bij
de vereeniging aan te sluiten er zijn be
langrijke voordeelen aau vast op stoffelijk
gebied en 't is daarbij van groot gewicht
voor de eenheid der partij.
En de boer grijpt naar de wapens, eender
welk, een oud vuur roe-, eene zeis riek of
gaffel en de boerenkrijg ontstaat. Hij wil
dit verdedigen wat de gebate Republiek
hem wil ontrooven, zijn geloof en zyne
rybeid.
Burst, het in de voorrede bedoelde dorp,
vas echter in die benarde tyden, zou be
trekkelijk kalm gebleven. Wel is waar
hadden dikwijls, doortrekkende soldalen,
want liet dorp ligt langsheen don ouden
heirweg van Aalstop Audenaardcer hunne
heldenfeiten uitgericht, menig stuk vee bij
den boer geroofd, huizen en stallen door
zocht om don ouden pastoor-deken te van
gen of op zoek naar de groote zilveren
remonstans, con stuk van hooge waard
wijd en zijd beroemd om hare schoonheid
en kostbaarheid en naar de gouden kelken
cibories en patenen die do oude dekenale
kerk van Burst moest bezitten, of op zoek
naar lotelingen, door d°n eonen of andoren
bastaard Vlaming of geldduivel aange
klaagd, en die in do bossclicn verdoken
zaten, want soldaat gaan spelen voor de
koningmoordendo. lieiligsc.liendende Repu
bliek, bij God, neen dat wilden onze fioro
Vlaanischo jongens niet. Waren zij immers
niet vrij maar bloed was or nog niet
gestort, al spookte dan ook do gehate
Republiek met hare decreten en gruwel
daden des nachts den boor gedurig voor do
oogen
i Tot liicitoe immers bad men iu liet dorp
altijd zyne godsdienstplichten kunnen vex--
vullcu want dank zy eeno aanhoudende
strenge waakzaamheid werd toch van tijd
tot tijd. in de nu van hare versierselen
beroofde kerk, «Haarsieraden gouden en
zilveren voorwerpen waren op eene veilige
plaats geborgen on dx beelden van St. Bla-
sius en St Eloi, sinds eeuwen aldaar in de
koi k door liet godsdienstig landvolk ver
eerd waren naar den toren onder de hanen
balken verhuisd, het goddelijk onbloedig
sacrificie der Mis gecelebreerd, toen op de
laatste dagen dor maand October van bet
jaar 1798 een troep Republikeinschc sol
daten zijne tenten opsloeg op don Kanipon-
berg een vrij hooge heuvel die zicli ten
noord-westen van liet dorp verheft en
gansch den omtrek beheerscht.
Van op dien heuvel geniet men by helder
weder een heerlijk uitzicht, groene heuvels,
schilderachtige valleien, dxnkere bosschen
waarboven wel dertig torens spitsen met
liet kruis, liet teekon der Verlioffing be
kroond uitsteken en in liet verre verre
verschiet ontwaard liet oog de torens van
St. Baafs, van St. Dieters, en van 't Bel
fort van het oud trotsche Gent.
Op dien heuvel nu den gansehen omtrek
beheerschonde, hadden de huurlingen dei-
Republiek zich neergeslapen en dreigend
keken de monden der bronzen kanonnen
naar de dorpen aan bun voet.
Neen in 't zicht dezer moordtuigen kon
op den Hoogdag van Alier-Hoiligon geen
goddelijke dienst plaats hebben.
Welke nare tijden
I.
't Is een koude Novembernacht. Aan
't blauw, met ontelbare sterren bezaaide
hcmeluitspansel schittert do maan en zendt
haar zilveren licht op 't aardrijk af. De
van hunne bladeren ontdane boomen scliy-
non reusachtig 111 t hunne stelen in den
grond geplaatste bezems die, wanneer do
wind met hunne kruinen speelt liet blauw
gewelf schynen te vet weu, bier wit, ginds
hemelblauw of donkergrys.
En boe pijnlijk klaagt de wind in de
boomtakken 't is of by ook jammert en
snikt over Vlaanderens rampen.
Op eene onaanzienlijke hoogte, ten zuide
van het dorp, slechts eenige rceden opper
vlakte beslaande, staat een houten wind
molen, als ecu wachter op de hoogte ge
steld. Enkele minuten van daar ligt het
dorp, sluimerend onder de hoede van het
kruis, dat op don ouden grijzen kerktoren
prijkt, een reus, dio eilaas in deze bange
tyden, zelf zooveel bescherming noodig
heeft.
Daar is een altaar van ruwe planken
opgericht, bedekt met een wit tafelkleed
waarboven, op een houten blok, de groote
zilveren vermonstrans 1:1 liet maanlicht
schittert.
Twaalf doffe slagen galmen daar zooeven
uit de torenwanden en heinde en ver voert
de wind de trillende klanken. Heeft eene
tooverroedo het dorp geraakt?
Verboden nadruk. (Wordt voortg.)
