Ze zijn aan 't werk!
Waar gaan we naartoe?!..
alt" voik! Vrij Katholiek, Vlaamsch. Volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst. ofrfeVjen'sehCSni
buurttram.
De ZangKapei m HniwerpsGUe
Kathedraal ie Halst.
POLITIEK OVERZICHT.
Hieüwjdarsgiïien voor den Paus.
ZONDAG 11 JANUARI 1914.
5 centiemen hel nummer
67sle Jaar 4617.
Dit blad verschijnt den Zater
dag van iedere weck onder
dagteekening van den volgenden
dag. De prijs ervan is voor
de Stad 3 frank met den Post
verzonden 3.50 frank 's jaars.
voorop te betalen De inschrij
ving eindigt met 31 December
- De onkosten der kwittantiën
door de Post ontvangen zijn ten
laste van den schuld'
Men schrijft in bij VAN DE
PUTTE-GOOSSENS, 31, Korte
Zoutstraat e
Postkan-
n des Lands.
DE DENDERBÜDE
Annoncen, per drukregel Ge
wone 15 centiemen Kleine
Aankondigingen fr. 0,60 (334
regels.; Reklamen fr. x.oo; Von
nissen op 3e bladzijde 50 centie
men - Dikwijls te herhalen
bekendmakingen bij accoord.
Niet opgenomen handschriften
worden niet teruggestuurd.
Heeren Notarissen 'worden
vriendelijk verzocht hunne in
zendingen te doen,uiterlijk tegen
den Vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit
vreemde landen zich te wenden
ten bureele van dit blad.
(Ledeganck).
H
r 1
lie
Vertrekuren uit Aalst naar
t.t. q.l. DenderleeuwBrussel (Noord)
3,53 4,024,14 5,07 5,26 5,39 6,12 6,46 *7.317,43* 8,54* *9,26
9,20 10,01 11,50 *12,48 14,05 14,33 lerv. 16,16 *16,50
17,37 *18,10 *19.00 *19,32 21,08 *22,20
Denderleeuw, Ninove, Geeraardsbergen,Lessen, Ath, Bergen:
5,39 7,44 10,01 "ó0 14,33 l6,28 ^7,37 18,55 2i,o8
Erpe-Meire, Burst, Herzele, Sottegem, Ronsse, met aanslui
ting te Sottegem en Ronsse voor Kortrijk
*3,23 4,17 7,40 8,59 11,54 I4>4° *17,42 *gaat tot Sottegem.
Moorsel', Opwyck, Londerseel, Willebroeck, Boom, Ant
werpen, met aansluiting te Londerzele naar Mechelen
*4,02 3,45 9,02 xi,55 I4,4° 18,00 *19,50 (*naar Opwyck)
De treinen met een of eenr aangeduid zijn rechtstreeks.
Hofstade, Gijsegem, Dendermonde, Lokeren, Moerbeke,
Eecloo, met aansluit, te Denderm. naar Antwerpen (Mid.st.):
3,32 4,01 6,13 7,37 8,27 10.50 14,42 15,20 .17,44 19,13 21,10
Gent (Zuid)
7,44 r8,i4 8,38 9,00 10,24 12,06 12,19 14,34 '15,15
16,26. ""17,46 18,09 18,44 19,38 20,41 (Z. n.) 21,08 22,10
r22,57 ro,39.
Lede Wetteren
6,40 8,38 ""10,24 12,06 ""12,19 14,34 '16,2618,09 ri8,44
19,38 20,41 (Z. n.) 22, xo
Brugge Blankenberghe r6,o8 7,4410,24 15,15 17,0418,38
18,44
Brugge Heyst 6,08 7,44 10,24 17,04
18,44
Aalst (Koophandelstinaar Oordegein 7,32 8,55 11,55 15,20 19,12
Aalst iZeebergbr n. Affligem, Assche 8,25 11,55 14,24 16,45 20,14
Vertrekuren uil de volgende Staliën naar Aalst
Brussel Denderleeuw 4,41 ""5,40 5,58 6,14 7,00 7,07
7,45* ""8,25 9,32 10,44 11,40 12,09 I3,24 ri4,42 15,57 i6-2ö
16,32 *17,13 ri8.o8 18,14 20.00 20,40 20,57 r22.2i 23.55 °,57
Bergen, Ath, Lessen, Geeraardsbergen, Ninove, Denderleeuw
4.42 5.16 6.43 8.45 xi.41 13.47 17-23 18.30 19,50
Ronsse, Sottegem, Herzele, Burst, Erpe-Meire met aanslui
ting te Ronsse en Sottegem van Kortrijk naar Aalst
(Zaterd. v. Sottegem 5,36) 6.24 10,23 11,45 *5>33 (19,43 tot
Sottegem) 21,34 van Sottegem.
Antwerpen (Zuid), Boom, Willebroek, Londerzele, Opwyck,
Moorsel, met aansluiting van Mechelen naar Aalst
4,55 6,12 6,42 8,14 9,49 (10,05 over Denderm.) 11,22 13,40
15,22 17,04 19,04
Eecloo, Moerbeke, Lokeren, Dendermonde, Gijsegem,
Hofstade, met aansluit, van Antwerpen (Middenst.) n. Aalst:
5.11 8.12 10.02 11.38 13.27 16.52 19.05 20.38
Gent (Zuid).
4.42 ""5,42 ""5.50 7.09 '8.22 '8.43 ""9.28 10.55 ri2.i8
""13,32 13.40 ""15.001'erv. ""15.47 ""16.24 T7-42 18,05 18.59
20.10 ""21.50 21.53
WetterenLede.
4.59 6.18 7.26 ""9.44 11.22 14.07 18.26 ""19.15 20.37 22.18
Blankenberghe Brugge.
5-50 6.53 ""8.28 10.53 14-53 17-20 18,37 20.04
Heyst Brugge.
5.33 ""6.36 10.36 13.56 '17.03 19.47
CUIQl 'K SUUM.
Oordegem Aalst 5,15 8,14 11,11 14,20 18,25 Assche (Staatsstatie) Aalst 6,30 10,53 13,18 15,30 19,15
AffligemAalst 6,56 11,17 13,18 15,56 19,41 UURTABEL van den 1 Oct tot den 30 April 1914.
Aalst, 11 Januari 1914.
Aan dit blad behoort een plak
almanak als bijvoegsel
W eek-Kalender.
JANUARI
De zon gaat op ten 7 u. 45 m. onder ten 3 u. 47 m.
Van 1 tot 31 lengen de dagen 1 u. 3 m.
Volle maan 12 Januari 0111 5.09 's avonds.
Evangelie v. d. Z. Jezus onderwijst in den
tempel. Luc. II.
Zondag Plechtigheid der HH. 3 Koningen. H.
Hyginus, paus en martelaar.
12 Maandag II. Arcadius, martelaar.
13 Dinsdag H. Veronica, maagd. H. Godefridus. b.
14 Woensdag H» Hilarius, b, bisschop en kerklee-
15 Donderdag H. Paulus, kluizen. I-I. Maurus, abt.
H. Emehertus. bisschop.
16 Vrijdag H. Marcellus, paus en martelaar. II.
Honoratus, bisschop.
17 Zaterdag H. Antonius, abt. IiZNennius, abt.
Uurtabel der Zondagmissen in Aalst.
St-Martinuskerh 5, 6, 7, 8, 9, 11 ure. Lof 4 u.
St-Jozefsherk5 1/2. 7, 8 1/2, 9 1/2, 1 ln. Lof4 u.
O L. Vrouwherk, Mijlbeek 5. 6 1/4, 7 1/2, 9 u.
Kerk der EE. PP. Jesuïten 1 1/2, 5 1/2, 6 1/2.
7 1/2 ure. Lof 6 ure
Kerk der EE. PP. Capucienen 5, 6, 7 1/2, 9 u.
of om 5 1/2 ure.
Het was voor 'n bomvolle zaal
hoeft het gezegd dat op Driekonin
gen 11. de Zangkapel der Antwerpsche
kathedraal in Sint Jozefscollegie alhier
is opgetreden om ons, onder de leiding
van haren jongen doch zoo kranigen
Meester Lod. de Vocht, het lang ver
wacht kunstconcert van vocale muziek
ten gehoore te geven. Een allerschitte
rendst publiek van intellectueelen en
dilettanten had er aan gehouden mede
ten disch te zijn aan dit prachtig gast
maal van gewijde muziek.
Op het programma prijkte het puik
onzer oude meesters Palestripa, Or
lando Lassus, Hub. Waelrant, enz. naast
de besten.onzer hèdendaagscho toonkun
stenaars: Gevaort, Tinei, Benoit, Wam-
bach, de Vocht.
Dikwerf hoorden we voorop zetten dat
de menschenstem het schoonste instru
ment is dat de Schepper schiep. Die
waarheid droegen wo diep in ons mede
na dezen heerlijken avond. Daar ging de
zang van een dertigtal zuivere mannen
stemmen en zilver-heldere kinderkelen,
groeien en zwellen tot een reuzig lovend
orgel, dat onze ziel vol goot met stroo-
men van harmonie.
Palestrina
kreeg het leeuwenaandeel in dit kunst
concert. Van hem schreef een bekend
criticus Onder zijne pen hee ft de ge
lijkluidende harmonie (harmonie
consonnahle) den hoog sten graad der
volmaaktheid bereikt. Hei is een vol
maakte architectuur.
Als men die akkoorden hoort, welke
in zoo'n verbazenden samenhang
elkaar opvolgen, vergeel men de mu
ziek heelemaal. Men ziet, als in ver
rukking, zachte en diepe landschap
pen gelijk die van liuysdael of den
Fluweelen Breughelmen woont de
krijgskundige oefeningen van heer
lijke legerscharen bijmen ziel einde-
looze panorama's en machtige verge
zichten als die van Piranesi, zich
ontvouwen. En ook worden de teedere
zielen beroerd door zuivere, kuische
en rus lig-rimpelende ge roelens, gelijk
eene heilige genegenheid er verwek
ken kan
de Vocht
en diens schitterend-gestyleerde zangers-
schaar. hebben ons van Palestrina's wer
ken een kristal-fijne uitvoering gegeven.
Nergens elders zagen we al liet klink
klaar schoon dezer hemelsche muziek,
aldus tot in de kleinste kantjes en hoek
jes belicht.
Stukken als de Sanctus (uit de
Missa Papae Marcelli), Benedictus
(uit de Missa Brevis), Ecce quomodo
moritur justus, e. a. brachten heel de
zaal in een stille godsdienstige begeeste
ring. Men werd aanstonds gewaar dat
hun'jonge leider eerst zelf al de pracht
dier gewijde koren met volle ziel had
ingeademd, om dan zijn meeslepende
kunstontroering met '11 grcnzenlooze
mededcelingskracht over te storten in de
zielen zijner zangers.
Deze laalsten waren effenaf bewonde
renswaardig. Hunne mooie stemmen
plooiden zich zóó lenig naar het leidend
gebaar van den jeugdigen kapelmeester,
en leenden zich onzeggelijk gewillig tot
alle mogelijke zangschakeeringen. Even
als hooger gezegd, versmolten als zij het
ware tot één instrument, oen grootsch
en levend orgel dat lispelen kon als een
neuriënd walertje door luisterend zo-
merwoud, als een wind-asemko door
zon-goudèn avondboomen; ruischen als
verre zee-akkoorden of ver bosch-ge-
fluisler; dreunen ook vol majesteit in
een bonzenden waterval van juichende
stemmen, gelijk in den Hosanna - van
Palestrina, en Christus Vvncxtvan
•je Vocht, dat als een hymne vol krach-
lig jubelend Geloof dien avond van gods
dienstige prachtkunst waardig kwam
besluiten.
Het ligt niet in ons bestek
hier verder uit te weiden over al de pro-
pagramnuinmers, die allen met den mees
ten brio vertolkt werden, en gedurende
meer dan anderhalf uur onze ziel van de
eene emotie in de andere wiegden.
Toch mogen we niet voorbijgaan de
uitvoering van eenige oud-vlaamsche
madrigalen als Mei liedje bewerkt
door Gevaert.en een drietal kerstliederen
uit de XIII® eeuw, pereltjes van de naiëf-
ste en zuiverste kunst. Het - Meiliedje
vooral, waarin de zangers op de prach
tigste wijze slaagdon in het nabootsen
van vedelgeluid. en hier gaf de Vocht
ons een staaltje te meer van zijn kunnen,
verwekte in de zaal stormen van toe
juiching en werd eenparig gebisseerd.
Onder de Kerstliedoren, was liet inzon-
der Met Schalmei en doedelzak- dat
de kroon wegdroeg wat al schatten van
poezij en innig-vrome kunst liggen er
toch in die middeleeuwsche liedjes Zie
daar kunst in prillen inorgenbioei, in
maagdelijken lente-bloesem zoo simpel,
zoo frisch, zoo doorgeurd van oprecht en
rein gevoel.
Eere aan onzen nieuwen menestreel
Pastoorke Aug. Cuppens die ze met 'n
schroomvolle hand vervlaamschte. Eere
vooral aan de Vocht en zijn bedreven
zangkapel die ze ons in al hun broze
schoonheid lieten smaken.
Het bekend «Onze Vader van Benoit,
waarin de solist, Heer Jozef Bogaert.zijn
fluweelen basstem in al haar weelde kon
ontplooien, en Wees gegroet van
Wambach dat ons in eene reeds meer
godsdienstige stemming scheen geschre
ven, behaalden niet het minst gr00ten
bijval. Ook Viva Maria een perel uit
de Maria liederen die Tinei te Lourdes
komponeerde, werd prachtig vertolkt en
oogstte druk applaus.
Van de Vocht zelf stonden enkele
nummers op 't program benevens het
hooger a ingehaalde -Christus Vindt»,
liet hij uitvoeren een paar motetten voor
kinderstemmen, «0 Doctor optime», en
Regina Coslialsook Gloria (uit de
«Missa de Angelis») en Driekoningen
lied.
Dit laatste
miek overweldigenden indruk. Het echt-
Oostersche dezer muziek, de kameelcn-
gang door de woestijn zoo krachtig afge
schilderd in de begeleiding, de majesteits
volle zang der koningen zoo breed ge-
rylhmeerd door den zwaar-loggen stap
hunner rouzige rijdieren alles kwam ten
prachtigste uit in deze uitvoering,waarop
een dertigtal stemmen in geestdriftig
koor het lied uitgalmden,terwijl de toon
dichter het zelf begeleiddè op het harmo
nium.
Wie onzer, wanneer hij in verbeelding
dien ontzagwekkenden koningenstoel in
de oneindigheid der woestijn zag op
doemen, hein hoorde naderen en dan
weer langzaam uitsterven in de effen
gevallen stilte dier eenzame vlakten,
dacht niet op die even machlig-schilde-
rende verzen van Lecomle de Lisle, in
zijn stuk Les Éléphanls
Le sable rouge est comme une mer
[sans limite
D'un point de l'horizon comme des
masses brunnes
ils viennent, soulevant la.poussière,
et l'on voit,
pour ne point dévier du chemin le
[plus droit,
Sous leur pied large et sur crouler
[au loin les dunes...
En dan, dit aangrijpend slotvers
El le désert reprend son immobilité
quand les lourds voyageurs a l'hori
zon s'effacent.
Diezelfde macht van evocatie
heeft de Vocht weten te leggen in zijne
begeleiding.
Nog moeten we even een woordje rep
pen over het zoo fijn zestieneeuwsch
liedje van P. Poirters S J. Van
Jezus en Sint Ja/nneken dat gezongen
werd door de koraaltjes Hendrik Py-
naerts, en Jozef Laureys. Deze laatste
droeg den mooien tegenzang voor welke
de Vocht voor dit liedje had gemaakt.
Men kon de kranigheid dezer twee zan
gertjes niet genoeg bewonderen, en hier
bleek nog eens te meer lot wat schoone
uitslagen een kapelmeester komen kan,
wanneer hij zijn volkje weet te drillen
met zachte doch mannelijke hand en met
onverdroten kunstzin. Men wist ten an
dere geen lof genoeg le spreken over de
bewonderenswaardige tucht, en de edele,
manhaftige houding waarmede heel de
Antwerpsche Zangkapel hier voor het
voetlicht trad. Ons Aalstenaars verwon
derde zulks geenszins daar we, enkele
maanden geleden, den jongen leider aan
't werk mochton zien binnen onze muren
toen hij, in eene tijdruimte van een drie
tal weken, zijne -Maria-Cantule» kom
poneerde, aanleerde aan zangers en mu
ziekanten, en ten prijze van ijzeren wils
kracht,deed uitvoeren midden den schoon-
sten triomf.
«Door de tucht naar de zegepraal»
schijnt in alles de leus te zijn van Lod.
de Vocht. E11 zoo zagen we dan ook al
de elementen zijner uitstekende zangka-
pel prachtig geordend, opgaande in één
lijn, één van hert en ziel, naarhet kunst-
doel dat men bereiken wilde. De zege
praal was volledig, en midden het onbe
daarlijk handgeklap van honderden in-
geestdrift-ontgloeide menschen sloot het
heerlijk uitgevoerd program.
Wel mocht dan den E. P. Taelman in
zijne dankrede zeggen dat zulke avonden
hun schoonheid uitstralen over ganscli
het latere levendat we daarvan een
kracht mededragen in ons ziel die niet
vergaan zal. Daar hebben we'; het beste
van ons wezen voelen wakker worden
en zijn we gaan sidderen van ontroering,
onder den adem dier muziek der middel
eeuwen, grootsch en koninklijk-inooi
gelijk onze middeleeuwsche kathedralen,
waar zij vroeger ruischte, boven de hoof
den van een diep-godsdienstig volk, in
beuken vol goud-ge wolkten wierook.
Daar hebben we ons versterkt gevoeld
in ons zieleleven,trotscher om ons katho
liek-zijn. rijker aan idealen, getroost in
al onzen weemoed en ons oneindigheids
verlangen Mochten de Vocht en diens
edele zangersbent nu ook andere steden
verblijden gaan met dien schat van
christene kunst, alom strooiende over
onze verwinterde landouwen een lente
vlaag van blanke bloesems ELMAR.
De toestand in de Balkans.
De kwestie van de eilanden dei I-'gee^ee"
Uit Rome wordt bevestigd dat het Drievoudig
Verbond het Engelsch voorstel bijtreedt, voor
wat betreft de eilanden bezet door de Grieken,
en dat de kwestie der eilanden, bezet door
Italië, zal afgescheiden worden van die der
overige eilanden.
M. Venizelos te Rome.
Uit Rome wordt geseind dat M. Venizelos
Donderdag aldaar te 9 12 ure 's morgens is
aangekomen Hij zal slechts twee dagen te Rome
verblijven.
Hij zal aan Koning Victoor Emmanuel eenen
eigenhandig geschreven brief van Koning Kon-
stantijn overhandigen
Izzet Pacha en Albanië
Men seint uit Konstantinopel dat het een feit
is, dat Izzet Pacha tot prins van Albanië werd
gekozen en uitgeroepen in eene geheime ver
gadering van de Albaneesche hooldmannen en
leiders die met dat doel te Durazzo samen
kwamen. Izzet Pacha zal in den loop der aan
staande week naar Vallona vertrekken met de
Albaneesche afvaardiging welke hem naar
Konstantinopel is komen halen.
De voorwaarden welke Izzet Pacha gesteld
heeft voor de aanneming zijner verkiezing als
prins van Albanië, zijn de volgende
1) Albanië zal een prinsdom, maar geen
koningrijk zijn
2 Albanië zal, gedurende tien jaar. onder het
toezicht geplaatst zijn van Oostenrijk en Italië.
Turkye wil groote zeemogendheid wezen.
De Turksche pers verklaart, dat Turkye hare
superioriteit op zee boven Griekenland moet
behouden, en volgens die bladen, is hel meest
praktische middel eenige nieuwe dreadnoughts
aan te koopen.
De bevelhebber van den Turksclicn kruiser
Hamidiéh Reouf-Bey, uit Engeland terug
gekeerd, is bevelhebber benoemd van den super-
dreadnought Sultan-Osman 0' (oud Rio-de-
Janeiro).
De versterking der Grieksehe vloot.
Men zegt dat Griekenland onderhandelingen
heeft.aangeknoopt met het Chiliaansch gouver
nement voor den aankoop van eenen dread
nought.
Er is waarschijnlijk spraak van het pantser-
schip Almiranie-Catorre metende 28,000 ton,
welke gebouwd wordt op de scheepszater. te
Armslroung en waaraan reeds gewerkt wordt
sedert Oogst 1911.
De Grieksehe regeering zou er ook aan den
ken de Argentijnsche pantserschepen «Moreno»
en Rivadavia 28,000 ton metende, aan te
koopen. Beide oorlogschepen zijn volkomen
bewapend.
Uit Mexiko.
Men spreekt weêr van het ontslag van
president Huerta.
Het gerucht loopt weer aanhoudend te Mexiko
dat generaal-presidenl Huerta zijn ontslag zal
nemen.
Men voegt erbij dat hij, na zijn ontslag ge
nomen te hebben, dienst zou nemen in het
werkdadig leger om de oproerlingen te gaan
bevechten.
M Gerostieta, minister van justicie wordt
aangeduid als zijn vermoedelijken opvolger.
Hij zou het presidentschap aannemen voor
een bepaald tijdperk bij het eindigen van zijn
mandaat, zou hij zijn gezag overmaken aan
generaal Trevino.
De Amerikaansche regeering zou, verzekert
men, hoegenaamd geene opmerkingen maken op
de aanduiding van generaal Trevino voor het
presidentschap.
Deze laatste is een gewezen luitenant van
Porfirio Diaz, die zich, gedurende de drie laatste
jaren, volkomen buiten de politiek heeft ge
houden.
Het zijn niet alleen de Yankees die hoog
oploopen met generaal Trevino, maar de rust-
lievende Mexikanen zeiven hebben een grenze
loos vertrouwen in dien man. .die alle hoeda
nigheden bezit als krijgsman, als politieker,
bestuurder, schrijver en redenaar.
WIE?
De charlatan-politiekers en troebelwater-visschers!
Na de De Volksgazet is het 't LAND
VAN AALST aan wien we (lil diploma
van ridderlijkheid en eerlijk-zijn mogen
uitreiken.
Zondagrust.
Van 's middags tol middernacht,, eenige
dienstdoende Apotheek, op Zondag .11
Januari, M. Quintyn, Korte Zoutstraat.
De kiezing nadert.
- Het zal er gaan op aankomen hot volk
zand in de oogen te strooien, te ver
leiden en onder allerlei voorwendsels
tegen ons op te ruien
- Land van Aalst daar hebt ge een
handje van weg. Ge zijt aan zoovele
kromme sprongen gewoon, dat gij niet
meer recht kunt gaan in uw schoenen,
en 't verwondert ons thans ook aller
minst dat ge bezig zijt met De Volks
gazel den loef af te stoken in zake
valsche,venijnige en heelemaal walgende
polemiek.
Het Volksgazetje randde ons over
drie toeken aan met eene zinsnede, ge
knipt uit één artikel, dat toen, meer»
dan een maand, geleden, in ons blad
verscheen.
Onze lezers hebben in ons voorlaatste
nummer kunnen nagaan op wat '11 onbe
duidend sissertje al dat groot lawaai is
uitgeloopen.
Nu komt 't Land in zijn nr van
28 Dec. 11., op zijn beurt groote kiespa-
j-ade maken met dien gestolen volzin uit
ons artikel over tie moord te Letter-
hautem.
Dien volzin wordt in letters van een
vingerlid dik overgedrukt, en dan en
avant la musique er wordteen kom
mentaar bijgevoegd dat in domheid en
valschheid alle gedacht te boven gaat.
Welnu, om die mooie polemiek eens
ten voeten uit af le teekenen, en daaraan
al hot fanatisme dier' akelige kluchtspe
lers te laten polsen, drukken wij hier
ons artikel nopens den moord te Letter-
hautem volledig over, en cursiveeren
daarin.de beruchte zinsnede waarop blau
wen en groenen zijn gevlogen gelijk
muggen op een lamp.
Hoevelen van onze oude brave moedertjes
zuchten niet: «de gazetten den dag van van-
dage zijn niet meer om te lezen, 't is al moor
den en bloed En 't is zoo
't Is noggansch onder den indruk van eene
laffe moord onlangs te
Lette rhautem
gepleegd, dat we deze beschouwingen neer
schrijven. Daar werd verraderlijk de keel
doorgesneden den genaamden Cies Vander-
heyden, voerman,wonende te Vlierzele-Dries.
Een doodbraaf man van 68 jaren die met de
diligencie reed tusschen Vlierzele en Aalst en
van iedereen werd geacht
Ons trof des te meer het nieuws van die
brutale moord, dat we over een maand ge
zellig met den man hadden gekout en hem
van naderbij leerden kennen, toen hij ons
uit Vlierzele voerde. Bij de heenreis zat zijn
zoon op den bo/c een prachtige boeren kerel
blozende als een roos, sterk als een eik, en
die ons met veel vereering vertelde van zijn
ouden vader.
Bij den terugkeer was het Cies zelf die lustig
de zweep deed kletsen en ons toonde dat hij
niettegenstaande zijn ouden dag, nog een
kloeke hand had en een scherp oog in 't uit
voeren van zijn lastig bedrijf. Het was een
Zondag namiddag, en 't regende maar altijd
aan uit de grijs overtrokken lucht. Het lof
was uit, en talrijke boerinnen die met den
kerkboek onder den arm en met omgeslagen
rokken, in groepjes kwamen langs den mod-
derigen steenweg, knikten hem allen gemoe
delijk goeden dag en de hooge pluimen
op hunnen hoed knikten vriendelijk mede
En tijdens die lange, eentonige reis, hadden
we al ons beziens aan de
kranige houding
van Cies, die in den fijn zijpelenden regen
onbeweeglijk troonde op zijnen bok, en nu
en dan een krachtig "hu» liet hooren, bege
leid door een korten zweepronk 't Was
Zondag, de jongeren waren thans vroolijk
aan 't kaarten of 't bollen, maar hij, de oude,
hij was terug op zijnen post, hij vervulde
taai en gewetensvol zijnen werkplicht voort,
evenals hij het reeds vele jaren gedaan
had
Al die herinneringen werden hel wakker in
ons, toen we over een paar dagen het
wreed relaas
lazen van den moordaanslag. En we dachten
dan verder ge zijt dan oud, gij hebt met
uw werk en uw zorg een heel huisgezin van
brave kinders grootgebracht, gij hebt door
een heel leven van deftigheid en plichtver
vulling de achting van eenieder gewonnen,
gij hoopt eens een vredige, zalige dood te
mogen sterven te midden van al de uwen, en
dan... Dan komt daar een jong monster dat
pas begint leven, en van 't leven nog niets
anders dan de slemperijen en de dierlijke
uitspattingen heeft gekend, u de keel over
snijden, en u op zulk eene schrikkelijke wijze
op het onverwachts naar de eeuwigheid sleu
ren...
't Is Wraakroepend Wie siddert niet van
verontwaardiging, en wenscht niet dat men
zulke wangedrochten zou radbraken
En als we gaan bedenken dat zulke ijse
lijkheden hier gepleegd worden in onze om-
geving, in ons
christen Vlaanderen
dan jammeren we diep. Doch, moest de
tegenstrever ons hier weerom den steen
komen toewerpen evenals ter volkskamer, en
ons zeggen op dien toon van opperste spot
ternij Bezie maar uw godsdienstig Vlaan
deren, en tracht er de moorden te tellen
dan zouden we aanstonds het antwoord ge
reed hebben Inderdaad, vele ontzettende
moorden worden hier gepleegd, maar door
wie
Te Letterhautem, is de moor-
dernaar weerom een ellendeling
van i9 jaren, een aardewerker
Daar moeten we den wortel van
het kwaad gaan zoeken. Het zijn
die groepen uitwijkelingen, welke
dagelijks naar de groote steden
gaan werken die in onze dorpen
verderf en vermaledijding mede
brengen. Ze dragen de ontucht in
hun ziel evenals de modder aan
hun kleeren Het zijn die schunnige
schurftige vuilaards en godslaste
raars, wier adem een ^pest van
alcool en onkuischheid uitwalmt,
die moegewerkt, nooit moege-
dronken of moegevloekt zijn. in de
kerk zult ge ze niet zien, maar gaat ze zoeken
in de slechtbefaamde kroeghuisjes en bal-
koten. Goede gazetten zult gij in hun jeukende
handen niet aantreffen, maar wel ongods
dienstige bladen waarin gespuwd wordt op
den priester, op de moeder, op het maagd
schap, op al wat deugdzaam en schoon is.
Dat zijn onze
Vlaamsche jongens
niet. Het zijn ontaarden die reeds lang al de
erfelijke eigenschappen van hunnen stam
verbeurd hebben, en door het slijk getrapt.
Het zijn ellendelingen zonder hart, zonder
wilskracht. Zij zijn teenemaal gealcoholiseerd
en verrot.En 't is in hun vuisten dathet moor
denaarsmes zijn gruwelijk werk verricht, en
brave weerlooze lieden aan den boord van
'tgraf neerkerft, of jonge levensin hunnen
vollen fleur doorsnijdt.
Een handsvol van die soort is voldoende
om een
gansche streek
te teisteren en te verpesten. Doch Goddank,
niet alle uitwijkelingen gelijken op die ontuch-
tigen en rampzaligen, waarvan wij in al zijn
ruwe waarheid het beeld komen te schetsen.
Op verre na niet Wij kennen onder de
aardewerkers en anderen tal van brave jon
gelingen en huisvaders, die hunnen zuiveren
landelijken aard en hunne zeden gaaf en
ongeschonden weten te bewaren, spijts hunne
bedorven omgeving en de vuile luchten
waarin zij dagelijks werken en ademen moe
ten. En hun kracht, om aan al de bekoorlijk
heid en de macht der zonde en slechte voor
beelden te wederstaan, putten ze in den
Godsdienst.
Die menschen heiligen den Zondag, ze
zitten op de Communiebank op de Groote
Feesten door de H. Kerk ingesteld, ze lezen
of verslinden geen vuiligheid, ze zijn niet
verslaafd aan den drank, ze vloeken niet, ze
doen eerbiedig hun klak af voor pateren non,
ze zijn gelukkig als ze eens hunnen pastoor
of onderpastoor mogen welkom heeten in
hun huizeken, en zijn raad ontvangën. Op
het werk zijn ze de besten. Hunne meesters
mogen framassons en godsdiensthaters zijn,
dit belet niet dat zij sterk aan die arbeiders
houden om wille van hunne bekwaamheid en
hunne eerlijkheid. In zulken ja, begroeten wij
genegen en vol achting den
Vlaamschen christen
werkman.
In hem zegeviert de Godsdienst over al den
laster en de beschuldigingen van den tegen
strever, want als hij ons wijst op het ras van
jonge moordenaars, dan zeggen wij hem
Ziedaar wat er gewordt van jongelingen
zonder godsdienst en hem de keurbende
onzer vlaamsche werklieden aantoonende,
voegen wij er bij Ziedaar wal de gods
dienst vermag Hij alleen kan de maat
schappij die ziek is, genezen. Houdt dus op
hem te bekampen en af te breken, want op die
wijze wordt ge onrechtstreeks medeplichtig
aan al de misdaden en moorden, die als een
kanker vreten aan de samenleving
Dit artikel verscheen in De Dender-
bode - van 16 November 1913, te mid
den der algemeene verontwaardiging en
ontroering dio de moord op Van der
Iieydcn hier overal had verwekt.
Iedereen keurde het goed... Werklieden
met wien wij over die moord spraken
wenschten ons geluk, omdat wij daar
zoo schoon hadden geschreven over den
armen man, en zijne moordenaars zoo
duchtig van de zweep gegeven... Weken
en weken verliepen... E11 nu al met eens,
alsof de kap van den hemel op hunnen
kop was gestort, beginnen blauwen en
groenen over dit artikel moord en brand
le roepen
De kiezing nadert Er moet gelogen,
gelasterd en bedrogen worden Volks
gazetopende het vuur op 21 December 11.
Het sein was gegeven E11 nu kwamen
de overige kluchtspelers mede ten aanval
opgerukt met een lawijd van alle duivels
Hel Land vooral heeft 111 zijn num
mer van 28 Dec. II. al zijn buskruit ver
schoten Och arme
Doch we lachen daar niet mede. We
bezien al die kluchtpoleraiek met een
ernstig oog, en werpen onze verachting
in 't gelaat van al die gewetelilooze
charlatans die aldus speculeeren op het
goed geloof en de groole gevoeligheid
van het werkende volk.
Weken lang zwijgen zij, tot den indruk
teweeggebracht door die wreede moord
heeiemaal vergeten geraakte. En dan, op
het gunstig oogenblik, als de veront
waardigingen de ontroering uit ieders
harte verdwenen zijn. komen zij in ons
artikel zoeken naar iets dat zij kunnen
verdraaien en vervalschen om daarmede
den werkman op te hitsen.
Zij moeten niet lang zoeken In ons
artikel spaarden wij geen harde woorden
voor de slechterikken en jonge boos
wichten die. onder den invloed van dron
kenschap, zedeloosheid, omgang met
goddelooze bladen enz. tot het ongeluk
onzer maatschappij zijn opgegroeid.
Zie bij die zinsnede is het «Land -
evenals De Volksgazet blijven stil
staan, en... wie zou hetgelooven?
De woorden die wij voor enkele bal-
dadigaards schreven, herhalen zij in
koor voor al onze werklieden en passen
op hen allen de benaming van vuil
aards, vloekers, enz. toe
En dan liet toppunt bereikend der
schijnheiligheid schrijft de verstokte
volksbedrieger in «Het Land van Aalst
Werklieden,
Gij hebt dit walgelijk schrijven
gelezen. We hielden er aan, het U
kenbaar te maken.
Ten krachtigste protesteeren toe
legen dien laster
7 Is eene oneer voor de katholieke
partij en hunne Gekozenen, dat der
gelijke regels in een katholiek blad
plaats vinden.
Dit bloedig verwijt valt neer op L
en uwe kinderen
Zult ge dat straffeloos dulden
Zult ge het hoofd buigen en dien
nieuwen slag ontvangen
Zult ge dat. Dan zoudt gij hel
bewijs leveren dat ons volk voor groo-
lere dwingelandij rijp is, dal alle eer
gevoelbij U is uitgedoofd. -
(Land van Aalst, 28 Dec. 1913).
Ziedaar tot hoever de politiek eh 'de
slemmenjacht verblinden kan
Aldus arine lieden wetens ca willens
bedriegen, hen ophitsen, hen den vrede
en de liefde uit het hart rukken oin er
haat in te slampen.
Haat tegen wie
Voor wat 9
Het is schande I
De kiezing nadert nog vele staaltjes
van die politiek zullen we waarschijnlijk
to zien krijgen.
Doch, dit staal vast wie aldus met
ha Lelijke en oneerlijke middelen een doel
wil bereiken, wie standvastig in het hart
van den werkman den nijd en den haat
moot prikkelen om op hem vat te bob
ben wie de waarheid ovlral verdraait,
de leugen op den troon zijt en dag uit,
dag in met den werkman den aap houdt:
is bezig mei zich zelf een pul ie
graven.
De toekomst zal het uitwijzen
DENEDRBODE.
Eerste lijst.
Z. K. II. Kanunnik Roelandts, fr. 100,00
Voorden H. Vader, onttelt. 200,00
De Den.ferhode 5
Joris Van do Putiê, 5
Totaal fr. 310
