MELKERIJ.
HET NEERHOF.
Voikswetenseriap
Felix Godart.
(Belg. Landb. Almanak, 1914)
Men geeft steeds de voorkeur aan
gesneden of ontmande dieren zij
trekken het grootste nut uit het toege
diende voeder en leveren ook het beste
vleesch.
Men zal natuurlijk gezonde dieren
uitkiezen en vooral dieren zoeken,
wier gerusten aard de 'bemesting
bevordert.
't Is nog niet voldoende e< n mcstdier
te bezitten, men moet ook zooveel
voeder toedienen als het dier met
.voordeel kan gebruiken, ten einde het
tijdperk van bemesting zoo kort mogelijk
te maken. Immers, men mag nooit
vergeten dat gedurende het bemestings
tijdperk het dier ook dagelijks eene
hoeveelheid voedsel verslindt, welke
uitsluitelijk dient tot onderheud van
het lichaam, en waarvan de eigenaar
niet het minste voordeel verkrijgt. Dit
is zeer gemakkelijk om te begrijpen:
immers, wanneer een dier, bij voorbeeld,
in 150 dagen met 100 kg. gewicht
vermeereert, terwijl een ander dier voor
die gewichtstoename 200 dagen noodig
heeft, dan moet men dit laatste 50
dagen langer onderhouden, voeden,
verzorgen [en huisvesten hetgeen na
tuurlijk meer kost.
Er zijn veehouders die niet veel
winst zien in het bemesten van dieren
op stal. In alle geval moet dié bemes
ting, om winstgevend te zijn, niet
langer dan 100 dagen duren. Eens
dat de drie maanden voorbij zijn, kost
het vleesch veel duurder aan den
veehouder dan in het eerste tijdperk
der bemesting.
Bij het vetten der dieren, zal 'men
vooral goed verteerbaar voedsel gebrui
ken en den eetlust van het dier
opgewekt houden door afwisseling ie
brengen in de voedermiddelen. Afkeer
voor een rantsoen moeten vêrmeden
wordendoor verschillende vocdeistoffen
toe te dienen doch deze afwisseling
moet steeds langzamerhand geschieden
en nooit mag men van goed voeder
tot slechter overgaan.
Om het bemesten te bevorderen en
uit de rantsoenen het grootste nut te
trekken, moeten de vetdieren volledige
rust genieten en zoo weii ig mogelijk
gt stoord worden
't Is met dat inzicht dat de vetstallen
niet helder verlicht worden, doch
men zal altoos zorgen voor eene goede
verluchting.
Het voeder moet met veel regelma
tigheid toegediend worden altijd op
dezelfde uren. Aan drank mogen de
dieren geen gebrek lijden en de drai.k
moet altijd zuiver en gezond zijn.
Over de rantsoenen en over de soort
der voedermiddelen zullen wij later
handelen.
F. Pirard
Land bou w-1 n gen iéur
(Verboden nadruk;
Van al de scheikundige meststoffen
welke b\j beeter,teelt gebruikt worden,
kan nitraat het minst ontbeerd wor
den. Ik ken tal van uitmuntende land
bouwersdie gewoonlijk, en sedert
jaren600 en zelfs tot 700 kg. nitraat
r hectare gebruiken.
De Neufehatel
De kaassoort, welke men Neufehatel
heet, en'die ook «Bondon genoemd
wordt is afkomstig uit Frankrijk en
wordt vervaardigd in de omstreken t an
Neufehatel.
Evenals voor de andere kaassoorter,
brengt men vele namaaksels in den han
del, die evenwel niet de waarde bezitten
van de echte Neufehatel, over wier toebe
reiding wij in dit ar ikel zuil n handelen.
Men ondei scheidt drie soorten van
Neufehatelde roomkaas, de volle kaas
en de magere kaas.
De eerste soort wordt vervaardigd uit
versche melk, waarbij men nog versche
room heeft gevoegd de tweede soort
wordt gemaakt uit versche melk, zooals
deze gemolken wordt, en de derde soort
komt voort van afgeroomde melk. Deze
laatste soort is enkclijk tot verbruik ter
plaatse geschikt. De volle kaas is de
eigenlijke handelskaas, of gewone Neuf
ehatel deze is frisch en roalsch. De
roomkaas is minder gekend, omdat deze
kwaliteit te duur is.
De melk wordt te stremmen gezet in
een lokaal, waar de warmtegraad steeds
tusschen 15 16 graden is. De verrch
gemolken melk wordt er gezegen in
steenen potten, die veel gelijkenis heb
ben met dtaze gewone boter potten dik
in het midden en eng aan den voet en
aan de opening. Deze vorm is noodzake
lijk omdat daardoor het opstijgen van
room belemmerd woidt hetgeen noodza
kelijk is, daar de stremming niet zeer
spoedig geschiedt.
Deze duurt inderdaad van 24 tot 36
uren, en van de manier van stremmen,
hangt ook natuurlijk de waarde af van
het product. Eene te spoedige stremming
veroorzaakt door te veel stremsel of door
een te hoogen warmtegraad, maakt den
wrongel brokkelig, hetgeen moet verme
den worden.
Men maakt gebruik van het gewoon
handelsstremsel, omdat men de kracht
van hetzelve kent.
De potten, waarin de melk te strem
men staat, worden nevens elkander gezet
en met een wollen deken overdekt, om
eene regelmatige warmte te onderhouden
Als de stremming is afgeloopen, wordt
de kaas uitgegoten in kleine korven, die
langs binnen met een zuiver dotk be
kleed zijn. Na èèn dag uitdruipen, neemt
men de kaas met het doek uit den korf,
men omwindt den wrongel met het doek,
men legt hem tusschen twee planken,
waarop gewicht wordt aangebracht. Den
volgenden dag, wordt de wrongel in
zuivere doeken gewikkeld, nadat men
eerst met de hand heeft gekneed, totdat
~de massa is malsch geworden. Daar de
wrongel nu nog wei bevat, wordt bij
onder de pers gebre cht.
Het kneden is van groot belang, daar
van hangt de gepaste vastheid der kaas
af. Wanneer nu de wrongel geen wei
meer laat ontsnappen, worden de kazen
gevormd in rollen van 5.5 centimeter
doorsnede op 6 tot 7 centimeter leDgte.
Wanneer de kaasjes uit den vorm
komen, worden ze langs alle zijden met
zout ingewreven er is ongeveer een
halve kilogram zout ncodig, om 100
kazen behoorlijk in te zouten. Elke kaas
weegt ongeveer 125 gram.
De gt zouten kazen worden naast elkan
der, gedurende 24 uren, op eene plank
gezet om uit te druipen daarna worden
ze gedr- ogd op goed zuiver en droog
stroo.
De kazen mogen niet aan elkander
raken en gedurenden de 14 dagen of 3
weken, dat ze alzoo te drogen staan,
w rden ze alle twee dagen verzet, door
afwisselend rechtop te plaatsen en neer
te leggen.
Zoodra de zachte, witblauwachtige
schimmel verschenen is, worden de ka
zen te rijpen gezet. Dit grschicdt in
eene frissche, een weinig vochtige en
goed verluchte plaats. Alle 4 of 5 dagen
worden de kazen gekeerd, om ze gelijk
vormig te doen rijpen na 4 of 5 weken
zijn de kazen rijp. Alsdan zijn ze langs
binnen geelachtig bruin, boterachtig en
geei szins korrelig.
De rijpe kazen kunnen onge eer twee
maanden bewaard blijven
Van een liter melk kan men ongeveer
twee volle kazen maken.
The Dairyman
(Verboden nadruk)
Welk ook het weder zij in de Lente
door het gebruik van Nitraat op gras
land kan men de beesten veertien da
gen vroeger ter weide brengen. Indien
men twee koeien telt per hectare,
maakt dit. tegen 3 frank voor het stal-
rantsoen, eene winst van 45 frank in
veertien dagen.
Louis Decoux.
(Belg. Landb. Almanak1914
Eene nieuwe besmettelijke ziekte.
Sedert het jaar 1910 ongeveer, is er in
de hoender kweekt rijen een nieuwe ziek
te verschenen, zoo erg, dat men op som
mige plaatsen de hoenderteelt voor eeni
gen tijd heeft moeten onderbreken.
Daar de oorzaken van deze ziekte nog
niet gekend zijn m.t juisthiid, hebben
de heeren Frateur en Maldague, hoog
leeraars van Leuven, eene grondige s u-
die ondernomen en zij zijn op dit oogen-
blik in hunne opzoekingen reeds zoo
verre gevorderd, dat de strijd tegen de
ziekte is kunnen ondernomen geworden.
Uit de studie welke daarover door dié
Looglecraars werd medegedeeld, gaan
wij eenige nuttige wenken overschrijven
voor onze lezers.
De ziekte verschijnt als volgt
Men bemerkt dat sommige kiekens alle
voedsel weigeren, vanaf het oogenblik
dat ze uit het ei zijn gekomen, ondanks
alle zorgen die men aan hen besteedt.
Deze zijn het eerst door de ziekte aan
getast.
Wat de snelheid der verschijnselen
betreft, deze kan men onderscheiden in
twee vormen, het plotseling optreden der
ziekte en het chronisch verschijnen.
Het plotseling optreden vertoont zich
meestal door neerslachtigheid. De kie
kens treuren, hun eetlust vermindert of
verdwijnt geheel; ze zijn slaperig; de
pluimen staan wanordelijk en de zieke*
kiekens vereenigen zich in groep op de
warmst- p'aatsen. Dikwij's is alsdan de
krop met gaz gevuld en opgezwollen. De
ademhaling is versneld en wanneer men
ze beluistert hoort men zeer duidelijk,
soms op afstand het gereutel. Bij som
mige zieken verschijnt-ook weieens een
weinig afgang. Deze verschijnselen treden
alle zeer spoedig op en daardoor ver
zwakken de kiekens zoodanig, dat ze
zich al spoedig niet meer kunnen op de
pooten houden en daarna vallen ze in
den doodslaap de warmtegraad van het
lichaam is dan maar 35° meer en het
dier sterft. Soms treedt de ziekte' met
zulken spoed-te voorschijn, dat de kie
kens na eenige uren reeds dood zijn,
alhoewel zï zich behoorlijk voedden.
Men heeft zelfs gevallen van schielijken
dood kunnen waarnemen.
De chronische vorm verschijnt meestal,
nadat de ziekte eenigen tijd heeft ge
woed en bij kiekens die reeds veertien
dagen of drie weken oud zijn. Deze vorm
verschilt in zijne verschijnselen niet veel
vandeil vorigen.Blj sommige vegelsis zij
het vervolg daarvan de ziekte wordt sle
pend en de kiekens sterven slechts na
twee of drie weken. Ook verschijnt de
ziekte weieens onder den slependen
vorm, zoodat de kiekens bij lusschen-
poozen het voedsel weigeren, waardoor
ze v. rzwakken, hunne pluimen stekelig
worden, hunne vl ugels afhangen en na
de v- rschijning van afgang treurt het
dier zich dood.
Eenige kiekens, die nochtans de boven
gemelde kenteekens niet zoo zichtbaar
vertooncn, lijden ook aan de ziekte ze
ontv/ikkeling zich niet ze blijven klein
en mager. Soms sterven ze plotseling als
van eene hartkwaalsoms geraken ze er
door en bereiken den ouderdom van vol
wassenheid.
Vooral bij het plotselinge optreden
der ziekte zijn er veel sterfgevallen, tot
soms 60-t. h. en meer. Wij kunnen bijra
bevestigen, zeggen M. M. Frateur en
Maldague, dat bijna al de dieren die
van de kwaal besmet zijn er het leven bij
inschieten. Ook de sterften in i r
zeer menigvuldig. De meeste
len doen zich voor in de dr"
ken.
De ziekte moet toegeschit ca worden
aan eene microob, welxe door bovenge
noemde geleerden is afgezonderd gewor
den. Wij hebben deze microob ook ge
vonden bij eendjes, welke ook vatbaar
zijn voor deze ziekte en er door sterven.
De ziekte woidt met de eieren vooitge
zet en zoo komt het dat men dezelve
heeft zien uitbreken op neerhoven, waar
nooit geen spoor van deze ziekte te vin
den was de microben werden daar bin
nengebracht met eieren welke van be
smette plaatsen afkomstig waren.
De e ieren worden reeds besmet aan
den eierstok der hennen, die op chro
nische wijze van dezelfde zie te waren
aangetast.
Bij volwassen vt gels kunnen de ziek-
ttv rschijnselen niet zoo gemakkelijk
worden waarg nomen. Slechts wan neer de
aangetaste hen op het is punt te bezwij
ken kan men beter de kbmeiken der
ziekte onderscheiden
Langen tijd v óór dit cindt;;dperk heeft
het volgassen dier reeds de ki: men der
ziekte verspreid. Daarom ware het zeer
wenrchehjk dat het middel word gevon
den om de ziekte waar te nemen, wan
neer de volwassen hen nog in volkomen
gezondheid schijnt te verkeeren.
Dit middel werd echter tot op heden
nog niet ontdekt. Men kan slechts op
gissingen steuneD, wanneer ue hennen
sl cht leggen, wanneer er weinig tic en
worden uitgebroed en wanneer er veeï
kiékens in de eerste drie weken sterven.
Wij zullen nu in een volgend artikel
ook nog handelen over de voorz mgmaat-
regelen, welké1 door de heeren Frateur
en Maldague worden aangegeven.
Avicola.
(Verboden nadruk)
ln hofbouw en groenteteelt raden
wij aan, per are een mengsel te ge
bruiken van 8 kg. superpkosphaat,
5 kg. potaschsulfaat en 7 kg. nitraat,
dat men zal uitstrooien wanneer men
aan 't spitten is, telkens een gedeelte
in de open voor, en een gedeelte op den
grond die het spit moet vullen.
P. Pipers.
(Belg. Landb. Almanak, 1914,)
HET BIER.
Daar waar de wijngaard groeit heeft
men vanaf de hoogste oudheid wijn ge
maakt. Inde noorde ijke streken vond
men een anderen drank, het bier, wiens
smaak en leschvermogen al de andere ge
giste dranken overtreft, in zooverre dat
zelfs de wijn daartegen niet kan op-
tieden.
Uit de statistieken der Vereeniging van
de Oostemijk-Hongaarsche brouwers
blijkt dat in 1910, voor de gekende wereld
niet minder dan 30.292.704.600 liter bier
werden vervaardigd.
Aan het hoofd aller landen komen de
Vereenigde-Staten, mei 72.226.607 hec
toliters.
Daarna Üuitschland met 64.191.284 hec
toliters, als opbrengst van 13.186 brou-
weiijen. Indezetwee laatste getallen heeft
Beieren een aandeel van 18.254.211 hec
toliters, uit 4,783 brouweiijen.
Engeland komt op de derde plaats met
56.000.000 hecto iteis. De vijfde plaats
wordt ingenomen door Belgie met 17 mil-
lioen hectoliters, de zesde plaats voor
Frankrijk met 15.8 mil'.ioen; de zevende
plaats door Rusland met 8.8 millioen en
daarna komen Denemarken, Zwi'seriar.c
en Zweden met kleiner hoe' eelht n.
Zooals men ziet, neenn Belgie een dei
eerste plaatsen in. Indien men ro: ev^np
houdt met 's'ands bevolking, dan V m"
aan Belgie zelf?, de eerste plar's toe.
Vo'geus officieele inbentingen, waren
er ten jare 1911, in Belgie S.SiLbrou
werijen, welke 17 mil.ioen, 31.539 ktcto
liters bier vei vaardigden. Daarbij moet
men nog 278.399 ctolitcrs vreemd bier
volgen, tctv.ijter slechts 10.948 hectoli
ters werden uitgevoerd.
Z'. ordser velerlei soorten w".n bestaan
ook heeft men bier van veschillenden
smaak en van verschillendebrouwstels
De huidige manier van brouwer is ze$r
verschillend met dieonzer voorouders van
over een honderdtal jaren en zij verschilt
nog meer van handelswijze der ou
Egyptenaren, die ten tijde van Pharao's
ook reeds bier vervaardigden.
Om bier te maken, wordt eerst en vooral
garst in mout verandc rd. Daartoe laat men
het garstegraan kiemen, zoodat de suiker
in ameldonk wordt omgezet, terwijl het
jonge scheutje van dtn garstekorrel groeit.
Zoodra de kleine worteltjes eene zekere
lengte bereikt hebben, legt men het
mout te drogen en de worteltjes worden
daarna afgezonderd.Dit drogen geschiedt
op droogzolders, welke met warme lucht
tot op eenen tamelijk hoog ?n warmte
graad worden gebracht. Hoe hooger die
warmtegraad is, hoe donkerder zal het
bier zijn, dat daaruit wordt vervaardigd.
Om zerr bruin bier, zooals stout, te ma
ken laat men het mout zelfs eein weinig
branden.
Het gedroogd mout wordt daarna ge-
pkt, en komt dan in de brouwkuip met
water, waar m n dit langzame! hand op
60 of 70 graden warmte brengt. Daardoor
geschiedt dan de omzetting van ameldonk
in suiker en in dextrien.
Zoodra de omzetting geëindigd is, wordt
het mout gefilterd en voegt men de hop
toe; daarna volgt het koken (gedurende
4 uren in de nieuwe, gedurende 12 tot 15
uren in de ouderweische brouwerij n.
Vervolgens wordt spoedig afgekoeld tot
op 15 10 graden en daarna wordt doordc
gisting een gedeelte van de suiker in al
cohol omgezet.
De gisting gebeurt door haar eigen, of
wel door toevoeging van gist welke van
een vorig gebrouw werd overgehouden.
Dit laatste is de meest gebiuikte doen
wijze en volgens den warmtegraad,
waarop de gisting plaats heeft spreekt
men van LAGE of HOOGE gisting.
De lage gisting wordt zoo genoemd
omdat ze gebeurt op 6 tot 8 graden
slechts; de ontlasting van koolzuur
gas wvlke deze gisting vtrgezelt is
zwak en dè gist blijft onder in de
kuip.
De hooge gisting integendeel geschiedt
op 12 tot 15 graden, er wordt meer
gas ontwikk-.lt, welk met blaasj-.s naar
boven stijgt, waardoor dan ook de
gist naar dé oppervlakte komt.
De bieren, welke met eigen gï'sting
gemaakt zi>n, bezitten een bijzonder- n
zoetaardigen smack, gesuikerd en toch
zuurachtig; dit zijn bijvoorbeeld de faro,
de Iambic en de gtuzelambic uit de
omstreken van Brussel.
De meeste Belgische bieren: Leuv- nsch
Wit, Gentsche Uitzet, Ar.terpsch -er-
sten, Vlaamsch Blond, Luiker Seizoensch
de bieren van Audenaerde, Aalst,
Diest, Dfrlant en méér andere br kende
breren zijn met hooge gisting gemaakt.
Ever zoo wprden met hooge gisting
vervaardigd, de Engelsche Pale-ale
de Scotch ale, Port r, Stout, enz. deze
verschillen van elkander door alkoolge-
halte.
In Duitschland heeft men ook het
Këuler.sch biér en het Witbier van
Berlijn met hooge gisting, evenals de
meeste bieren uit het Noorden van
Frai.krijk.
In de Btiersche brouwerijen wordt
echter met lage gisting gewerkt, evenals
in Saxen en Oostenri k. Onder deze
soorten zijn meest gekend de brouwerijen
van Munich in Beieren, van Pilsen in
Bohemen, van Dortmund in V --tfaler.
Elke vermaarde broni i in Be ven
encldeis heeft voor haar biet n n
deren smaak, maar lie bieren he'o^ n
veel gelijkenis op elkander. Mcü 1 it h 1
Win terbier d-tift den Winter
gemaakt jen V ruikt; het Zomerbier. !i
's Wint*" ut gebrouwen en 's Zo. n
w.v gedronken; het «Exportbier dat
mce.i kool bevat beter het vervoer te
verdragen.
Het -La uier en het «Morgei bn r„
worden met lage gisting beu d
meeste bi' ren in Belgie, Hol". re
marken, Zweden, Noorwtge-i H
«Steambier der Vereenigdf Staten is h. t
wrmaardste der bieren -nor i n ting.
H.t bier is een uitmunt' mie 'k met
vvo voedingswaarde Bi.! vat volgens
::ijue bereiding van to' ram extract-
stoffen; 24 dextrien; 2.5
tot 3,2 gram - 1 ianddeelen en 24
tot 50 grar tlcool. i_.cn gewone roode
w: v -g. am extractstoffen, 1 gram
SU ik:in dc i< a, 0 gr. 6 stikstefbestand-
ci; en 70 gram alkooi.Zwakke magen
v uil ogen beter een licht bier dan wijn.
F. DE VlNESKY
(VeiBuden i.adruk)
