ZONDAG 8 FEBRUARI 1914.
SI centiemen het nummer
67ste Jaar 4621.
Geen voik! Vrij Katholiek, Vlaamsch, Volksgezind opgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst Geen riJker kroon,
I/J Z R1
Vertrekuren uit Aalst naar
Vertrekuren uil de
volgende
Statiën naar Aalst
W eek-Kalender.
DE VLHME HPIENDEIDENTEN
DIJ DE NIEUWE SCHOOLWET.
POLITIEK OVERZICHT.
ALCOHOLISME
IN CONGO
Vlaamsche vrouwen en meisjes
'T EEN E4 'T ANDER
Dit blad verschijnt den Zater
dag van iedere weck onder
d gteekening van den volgenden
dag. De prijs ervan is voor
de Stad 3 frank met den Post
verzonden 3.50 frank 's jaars.
voorop te betalen De inschrij
ving eindigt met 31 December
- De onkosten der kwittantiën
door de Post ontvangen zijn ten
aste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij VAN DE
PUTTE GOOSSENS, 31, Korte
Zoutstraat en in alle Postkan
toren des Lands
DE DENDERBODE
Annoncen, per drukregelGe
wone 15 centiemen Kleine
Aankondigingen fr. 0,60 '334
regels.; Rcklamen fr 1,00; Von
nissen op 3e bladzijde 50 centie
men. - Dikwijls te herhalen
bekendmakingen bij accoord.
Niet opgenomen handschriften
worden niet teruggestuurd.
Heercn Notarissen worden
vriendelijk verzocht hunne in-
.zendingen te doen,uiterlijk tegen
den Vrijdag in den voormiddag,
j Voor de advertentiën uit
I vreemde landen zich te wenden
bureele van dit blad.
vi cciiiuc lauucii zich ie wem
vzw», Qan eigen schoon!
(Ledeganck).
x._. DenderleeuwBrussel (Noord)
3,53 4,024,14 5,07 5.265,39 6,126,46 *7.31 7,43* 8,54* *9,26
9,26 io,oi 11,50 *12,48 14,05 14,33 15,30'lerv. 16,16 *16,50
17.37 *18,10 *19.00 *19,32 21,08 *22,20
Denderleeuw, Ninove, Geeraardsbergen,Lessen, Ath, Bergen:
5.39 7.44 10,01 11,50 14,33 16,28 17,37 18,55 21,08
Erpe-Meire, Burst, Herzele, Sottegem, Ronsse, met aanslui
ting te Sottegem en Ronsse voor Kortrijk
*3,23 4>!7 7.40 8.59 11.54 14.40 *17.42 *gaat tot Sottegem.
Moorse!, Opwyck, Londerseel, Willebroeck, Boom, Ant
werpen, met aansluiting te Londerzele naar Mechelen
*4,02 3.45 9.02 ii,55 x4.48 18,00 *19,50 (*naar Opwyck)
De treinen met een of eenaangeduid zijn rechtstreeks.
Hofstade, Gijsegem, Dendermonde, Lokeren, Moerbeke,
Eecloo, met aansluit, te Denderm. naar Antwerpen (Mid.st.):
3.32 4.01 6,13 7,37 8,27 10.50 14,42 15,20 1.7,44 19,13 21,10
Gent (Zuid)
7.44 r8,i4 8,38 9,00 10,24 12,06 12,19 14.34 ri5»i5
16,26 ri7,46 18,09 18,4419,38 20,41 (Z.n.) 21,08 22,10
r22,57 ro,39-
Lede Wetteren
6,40 8,38 '10,24 12,06 ri2,ig 14,34 1-16,26 18,09 ri8,44
19,38 20,41 (Z. n.) 22,10
Brugge Blankenberghe r6,o8 7,4410,24 15,15 17,0418,3s
18,44
Brugge Heyst 6,o3 7,44 10,24 15.15 17,04
18,44
RITITRTTR Vïll Aajsl (Koopiiandolsti.l uaarOordegem 7,32 8,55 11,55 15,20 19,12
Aalst (Zeebergbr n. Aflligcm, Assche 8,25 11,55 14.24 16 45 20,14 <"'Q>
Brussel Denderleeuw 4,41 '5,40 5,58 6,14 7,00 7,07
7.45* '8,25 9,32 10,44 11,40 12,09 13,24 114,42 15,57 16.2b
16,32 *17,13 ri8.o8 18,14 20.00 20,40 20,57 1-22.21 23.55 °.57
Bergen, Ath,Lessen,Geeraardsbergen, Ninove, Denderleeuw:
4.42 5.16 6.43 8.45 xi.41 13.47 17-23 18.30 19,50
Ronsse, Sottegem, Herzele, Burst, Erpe-Meire met aanslui
ting te Ronsse en Sottegem van Kortrijk naar Aalst
(Zaterd. v. Sottegem 5,36) 6,24 10,23 11,45 15,33 (19,43 tot
Sottegem) 21,34 van Sottegem.
Antwerpen (Zuid), Boom, Willebroek, Londerzele, Opwyck,
Moorsel, met aansluiting van Mechelen naar Aalst
-1.55 6,12 6,42 8,14 9,49 (10,05 over Denderm.) 11,22 13,40
15,22 17,04 19,04
Oordegem Aalst
Afflig- m Aalst
Eecloo, Moerbeke, Lokeren, Dendermonde, Gijsegem,
Hofstade, met aansluit, van Antwerpen (Middenst.) n. Aalst:
5.11 8.12 10.02 11.38 13.27 16.52 19.05 20.38
Gent (Zuid).
4-42 r5.42 r5-5o 7-og '8.22 '8.43 1-9.28 10.55 ri2.i8
ri3.32 13-4° ri5.ooTerv. '15.47 ri6.24 17.42 18,05 18.59
20.10 '21.50 21.53
WetterenLede.
4.59 6.18 7.26 '9.44 11.22 14.07 18.26 '19.15 20.37 22-i8
Blankenberghe Brugge.
5.50 6.53 f8.28 10.53 14-53 17-20 18,37 20.04
Heyst Brugge.
5.33 '6.36 10.36 13.56 '17.03 19.47
5,15 8,14 11,11 14,20 18,25 Assche (Slaatsstatie) Aalst 6,30 10,53 13,18 15,30 19,15
6.56 11,17 13.18 15.50 19,41 UURTABEL van den I Oct tot den 30 April 1914
Aalst,7 Februari 1914.
FEBRUARI
De zon gaat op ten 7 ij, 20 m. onder tep 4 u. 33m.
Van 1 tot 28 lengen de dagen 1 u. 31 m.
Volle maanden 10 om 5.35 u. 's namiddags.
13. v. d. Z. De'Kerklieden 'in'den wijngaard.
Matth. xx.
8 Zondag Septuagesima.TI. Joannes de Martha,
belijder,
9 Maandag H. Apollonia, maagd en martelares.
10 Dijnsdag H, Scholastica,'maagd. H. Guilielmns,
kluizenaar
11 Woensdag H Severipus, abt. II. Adolphus,
bisschop.
12 Donderdag H. liulalia. maagden martelares.
13 Vrijdag H. Juliaans, mart. H.jLucinius, biss.
14 Zaterdag II. Valentinus, priester en martelaar.
Uurtabel der Zondagmissen in Aalst.
St- Martinuskerk 5, 6. 7, 8, 9, 11 ure. Lof 4 u.
St-Joxefskerk5 1/2. 7, 8 1/2. 9 1/2,11 u Lof 4 u.
O L Vrouwkerk. Mijlbeek5. 6 1/4, 7 1/2, 9 u.
Kerk der EE. PP. Jesuiten 1 1/2, 5 1/2, 6 1/2.
7 1/2 ure. Lof 6 ure.
Kerk der EE. PP, Capucienfn 5, 6, 7 1/2, 9 n.
of om 5 1/2
Naar aanleiding der laatste Kamer-
bespreking en stemming over i)et amen
dement dat
Van Cauwelaert
eri zijne vlaamsche collega's haddon
neergelegd, is er overal in onze gouwen
een kreet van proteslatie en ontgooche
ling opgegaan. En met reden. Hot voor
stel dat onze vlaamsche voormannen
neerlegden, scheen ons nu eenmaal zoo
rationeel en zoo gewettigd, dat we geen
oogenblik twijfelden of het ging er met
klank doorgaan. Lacy, voorde zooveel-
ste maal, hebben velen van onze
vlaamsche gekozenen
ons op de bitterste manier teleurgesteld.
We zeggen vlaamsche gekozenen
en met opzet, want onze toaalsche volks
vertegenwoordigers, welke alhoewel
door vlaamsche kiezers naar de Kamers
gestuurd, toch heelemaal builen den
taalstrijd van dit volk blijven leven, laten
wij best van kant. Hun getal is zeer
gering, en wij verschieten niet nutteloos
onze pijlen naar hen, want dat brengt
geen aarde aan den dijk. Onze strijd,
zegde Van Cauwelaert, staat boven en
buiten alle politiek
Wij betreuren dan ten zeerste dat
groote slaats mannen als de heer
Woeste en anderen... die immer in
alle katholieke en godsdienstige begin
selen vast staan als granietblokken, ook
pal blijven staan tegenover den levens-
eisc-h onzer vlaamsche bevolkingen. Het
is wellicht omdat zij zoo diep geworteld
zijn in den schoot onzer partij zelf, en in
alles de zware verantwoordelijkheid
voelen van hunnen gewichligen post
tegenover onze katholieke princiepen,
dat zij ziclt zou moeilijk buiten eene
positief katholieke atmosfeer
durven of kunnen wagen. Maar vooral is'
het misschien omdat zij, evenals zoovele
kopstukken in de beide andere pariyen,
door natuurlijken oorsprong en taai-
aard, altijd ges aan hebben buiten eene
vlaamschgezinde strooming, dat zij nu
nog niet vermoeden kunnen of willen
wat een
kolossale macht
er gelegen is in die strooming, uitgaande
van boel eon volk, dat, om met Mar.
Ru'len te spreken meer en meer liet
bewustzijn krijgt van zijn plicht en
zijn recht v*i
Laten wij ons geen illnsio's maken.
Ondanks dei: afstand die ons scheidt van
1830, ondanks den geweldigen en geest
driftige!) opruk van al onze vlaamsche
inlellectueelo krachten in dit laatste tien
tal jaren, moet nog don helft van Belgie's
wetboek veranderd worden eer hier voor
ons, Vlamingen, de uur zal slaan om
triomf over gansch de lijn te roepen.
Coreman's wetsvoorstel
staat reeds zoolang aan te kloppen aan
de Kamerdeur, en tot op heden hebben
wij er slechts eenige brokjos kunnen van
veroveren ten prijze van hefligen strijd.
Daaraan draagt vooral schuld heel die
halve eeuw en meer nog van verfran-
sching. die gelijk een aardverschuiving
alle vlaamsch leven hier is komen be
graven, en ons land heelemaal van aan
zien heeft veranderd. Daaruit zijn opge
groeid
fransche geslachten
en groote geleerden en politiekers, met
vorfranscht bloed in hun aderen. Man
nen, die nooit als wij de slachtoffers zijn
i') Ziehier, die volledige en veelbcteeke-
nende zin van den Bisschop van Luik
Niets weerstaat aan de trage, volharden
de en groeiende stuwing van heel een volk dat
meer en meer het bewustzijn krijgt van zijn
plicht en zijn recht. -
Mgr. Rutten,
Acta Congregationis Synodalis,l9IO.
geweest van eenen tweetaligen toestand,
en nu verstomd en verwonderd staan als
wij de woorden levensrechten en
levenseischen over het vlaamsche
land als een kreet van
ïntellectueele omwenteling
doen weerklinken. Deze enkele beschou
wingen hebben we goed geacht hier in
't midden te brengen, om te laten ver
staan hoe het nu komt dat we in ons
eigen kamp groote. staatsmannen ont-
moeten, die op vlaamschgezind terrein
met ons niet meevoelen en oir. zoo te
zeggen vijandelijk tegen ons gekant
staan. Nog eens dal moeten we afkeu
ren en fel bejammeren, maar we werpen
hun den steen niet toe, want dien zou de
t'-genstrever opvangen om hem naar
onzen eigen kop terug te gooien.
Doch, zooals we hooger verklaarden,
we wenden ons hier tot onze
vlaamsche gekozenen,
mannen met ons bloed in 't lijf. en die
met ons dezelfde lijnen van geestelijke
verminking in hun wezen dragen, omdat
zij ook naar denzelfden bastaard vorm
eener tweetalige en onpoe iagogische
leermethode vergroeid zijn. Zij moeten
ons verstaan. Zij moeten hart-aan-hart
met het volk in voeling kunnen zijn, en
wij zeggen tot dezen
Onze groote mannen, Woeste en ande
ren, staan jammer genoeg, buiten onze
vlaamsche beweging. Welnu laat ze or
buiten, maar doet gij ten minste, uwen
plicht van Vlamingen, en bekampt niet
langer de
amendementen
Van Cauwelaert,
die aan het volk, eens de onschatbare
weldaad willen schenken van eigen
onderwijs in eigen taal
Met zoo te handelen, zult ge medewer
ken tol de versterking en meerderen
bloei van heel ons godsdienstig, econo
misch en intellectueel leven.
Vlaamsche gekozenen, kapt niet lan
ger uw rechterhand af met tegen uwe
vlaamsche kiezers te stemmen
E11 als gij tegenover uw vlaamsch volk
uwen plicht weet te doen als logisch-
handelende en sterk-overtuigde mannen,
dan zien we de toekomst tegemoet waarin
weldra al
onze rechten
zullen zegevieren misschien, niettegen
staande den spijiigon tegenstand van
enkelen onzer grooten die zich bewegen
buitm den kring van onzen vlaamschen
kultuurstryd.
Die houding van hunnentwege is eene
droeve dwaling,
maar van uwen kant, vlaamsche geko
zenen, ware het eene niet verklaar
bare en noodlottige handelwijze,
indien gij door uwe medewerking die
dwaling gingt uitbreiden tot eene
oorzaak van groote mistevreden
heid en bittere misnoegdheid,onder
onze katholieke vlaamsche bevolkin
gen die onze partij zoo krachtig rug
steunen...
Nog eens luistert naar de stem van
uw vlaamsch bloed,
welke de slem van uw katholiek geweten
nog luider zal doen klinken, en tracht
door eene bewustere vlaamsch-gezinde
houding in toekomende stemmingen, liet
kwaad te herstellen dat reeds werd ge
pleegd met de jammerlijke bekamping
der vlaamsche amendementen
De toestand in de Balkans
De Turksch-Servische onderhandelingen.
De Servische vertegenwooidiger te Konstan-
tinopei heeft aan zijne regeering laten weten.dat
het Turksch gouvernement hem den wensch
had uitgedrukt de onderhandelinged te herne
men met het oog op de laatste, hangende kwes-
tiën. alsook voor de onderteekening van het
verdrag.
Die onderhandelingen schijnen te moeten
voortgezet worden in cenen wederzijdschen
geest van verzoening
Zoo het eindelijk lukken
In Albanië.
Uit Vallona wordt gemeld, dat de Interna
tionale Kontroolkommissie Woensdag is inge
scheept aan boord van het Italiaansch schip
Molfctta
De leden dier kommissie begeven zich naar
naar Durazzo. alwaar Essad Pacha zich be
vindt en waar men bepaald het akkoord zal
sluiten dat hij ontworpen heeft mét de Duitsche
en Engelsche afgevaardigden.
De kwestie der eilanden.
Eene nota van Turkye aan de mogend-
In strijd met het verspreide gerucht.aangaan-
de de nakende overhandiging van eene nota
der mogendheden aan de Porte, is men te Wee-
nen van gedacht, dat het verkieslijker zou zijn
nog eenen zekeren tijd te wachten, daar men
denkt dat men daardoor den weerstand zou kun
nen overmeesteren, welke heerscht in de Turk-
sche gouvernementeelc kringen.
Het gerucht loopt te Weeneu dat Hilmi Pa
cha, gezant van Turkije te Weenen, Woensdag
eene nota zou overhandigd hebben aan de Ball-
platz. Het is. gezien het late uur van de ont
vangst dier tijding onmogelijk er de echtheid
van na te gaan
Men denkt tc Wccncn dat de mogendheden
geenc nota zullen overhandigen voor den
terugkeer van M. Vcnizelos tc Athene
De toebereidselen voor het vertrek van
prins von Wied.
Kapitein Trotha, maarschalk van het Hof van
den aanstaanden prins van Albanië,was Woens
dag in de bureelen van den Oostenrijkschen-
Staatsspoorweg te Berlijn. Hij heeft tien ijzeren-
wegkoepons voor Triest besteld en kabienen be-
1 sproken op de stoomboot,welke van Triest naar
Durazzo vaart.
De reis moet dus binnen kort plaats hebben,
want de kabienen op de boot werden per tele
graaf besprokken
Tijdingen uit Mexiko.
Nieuwe aanhoudingen.
M. José Vera Estanol. oud-minister van open
baar onderwijs, onder het presidentschap van
generaal Madero, is Woensdag aangehouden.
De oproerige generaal Villa kondigt aan dat
hij al de Spanjaards, die gevangen genomen
werden tijdens de gevechten in het gewest van
Torreou, door den kop zal doen schieten.
Die beruchte generaal beweert de zekerheid
te hebben, dat een groot aantal Spanjaards van
Torreou de wapens hebben gekruist tegen de
oproerlingen Al die Spanjaards zullen die daad
rnet den dood bekoopen.
Het gerucht loopt dat men vecht in de nabij
heid van Tampico. Een Engelsche kruiser is
naar die stad op weg.
De Burgeroorlog in Haiti.
Generaal Zamor stelt zich aan als hoofd
der regeering.
Volgens een telegram uit Port au Prince ont
vangen, hebben de partijgangers van generaal
Zamor eene bloedige neerlaag berokkend aan
de Gonaïven ook senator Davilmar Theodore
werd verslagen er waren 200 dooden.
Na den veldslag heeft generaal Zamor zich
zelf president der republiek van Haïti uitge
roepen.
De Duitsche kruiser Vineta is naar Go-
naïves vertrokken.
Engeland en de Europeesche politiek.
Woensdag heeft Sir Edward Grey in de Han
delskamer te Manchester eene redevoering uit
gesproken. wrarin hij, onder andere, het vu.
gende zegde over Engeland en de Europeesche
politiek -
Het voornaamste doel onzer buitenlandsche
politiek is het behoud van den vrede in de
wereld-
Dat doel is'ons niet ingegeven door gebrek
aan moed, noch door eenen schrik voor den
oorlog, maar wij streven dat vredesdoel na, om
dat wij doordrongen zijn van het belang der
rampvolle gevolgen welke een oorlog altijd na
zich sleept.
Ziedaar waarom wij eene buitenlandsche
Britsche politiek verlangen en volgen, welke
den vrede verzekert aan Groot-Brittanmc en
aan de wereld,
Een andere last stremt de ontwikkeling en
de vluebt van de nijverheid, 't is de kolossale en
steeds aangloeiende noodzakelijkheid der uit
gaven voor de bewapening Maar Engeland
moet de verantwoordelijkheid met dragen van
die immer zwellende, ja doodende legeruitga-
ven. dat is eene Europeesche kwestie, in andere
woorden Geheel Europa heeft daar schuld
Juist en goed gesproken
XI
Het werk der matigheids
bonden.
Het volk moot tot nadenken komen.
En zoo men nu vraagt hoe het volk
daartoe komen zal, dan antwoord ik
zonder de minste aarzeling eonig en
alleen dooy het aanschouwelijk ouder
wijs van afschaffers en geheel-onthou
ders, n. 1. door onlhoudingsvereenigin-
gen.
De vooroordeel en
zitten veel te diep.
om op eene andere wijze te wijken. De
menigte moet éeu schok krijgen, uit den
dommel worden opgeschrikt. En die
schok wordt alleen gegeven, als in elke
gemeente een groep mannen en vrouwen
laat h'-t zijn een kleine groep op
staat die de jenever «afschaft», terwijl
eetiigen zich ook van bier en wijn geheel
onthouden. Dan, maar ook dan alleen,
komt men tot nadenken. Dan wordt de
working van den alcohol proefóndervin-
lijk nagespeurd dan krijgt men het
begrip van het verkeerde onzer dringende
en dwingende drinkgewoonten, dan wor
den allengs de weggedoezelde grenzen
der ware matigheid weer zichtbaar, en
zeggen allen na korten tijd Kijk dat
hadtien we toch nooit gedacht-
Hierlegen redeneeren baat niets. Het
is geen bespiegeling, die ik neerschrijf,
maar historie. Zóó is het gegaan in
Amerika, in Engeland, de heele wereld
door Alleen de vereenigingen van af
schaffers en geheelonthouders hebben de
matigheid weer in eere gebracht, en hoe
hoog wij ons Vaderland ook mogen aan
slaan, do wereld-geschiedenis zal voor
België haren loop niet veranderen.
Zonder de meeste overdrijving kan
men zeggen,dat zonder die genootschap
pen aan oen beteugeling van den giftigen
alcoholstroom
niet te denken valt...
Al wat tot dusver in zake drankbe
strijding tot stand kwam, is dan ook le
danken aan den stoot, die van vereeni
gingen van drankbestrijding is uitgegaan.
Zij zijn de
reddingsark
voor diegenen, voor wie het gebruik van
alcoholische dranken gevaarlijk is de
zwakken en de verslaafden of drank
zuchtigen...
Er zijn tal van menschen.die den alco
hol niet kunnen verdragon, die roods
door oen kleine hoeveelheid dronken
worden en dan meermalen die verschijn
selen verloonen, die in de volkstaal be
kend staan als een kwade drank.
Voeg daarbij zoovele anderen, die van
i of 2 glazen nog wel niet dronken
worden maar toch hun humeur ver
liezen die of wel don ganschen avond
ondraaglijk vervelend worden voor
vrouw en kinderen, of bij de minste
tegenkanting in vloeken uitvallen kort
om als diegenen, l»ij wie op eene andere
wijze de alcohol zich duidelijk als gift
openbaart.
De tweedeklasse wordt gevormd door
de verslaafden en drankzuchtigen, die
door een weinig alcohol zoo geweldi
worden opgewekt, dat zii als slaven mee
gesleept worden lot een aldoor-en-door
gebruiken hetzij met het gevolg, dat
zij leven in een voorldurendc roes of
dat zij telkens in vlagen van dronken
schap vervallen.
Maar hoe zullen we dat leger zwak
ken en verslaafden tot afschaffing of
geheel onthoud im.' al naar het wezen
moet overhalen
Door de hulp eener
onthoudings-vereeniging.
De meesten vallen niet uit boosheid
maar uit zwakte, ten gevolge van «le ver
leiding der drinkgewoonten.
Wanneer wij in onze tot alcohol op
wekkende maatschappij vormen, waarin
de drinkgewoonten niet heerschen een
genootschap, dat hen kort en goed in
staat stelt te zeggen ik doe niet mee
dan zijn de meeslen goed.
Ma-*- --'s wij het kunnen Hm moeten
wij nel ook doen. Dan moeten wij ook
genootschappen oprichten, waarin onze
..wakke en drankzuchtige broeders en
zusters den
onmisbaren steun
voor hunne zwakte vinden. En dan moe
ten ook velen onder ons zich aangespoord
gevoelen, hun edelmoedig als onthouders
voor te gaan. Of zou men een genoot
schap uitsluilend van gewezen drinkers
willen Dat gaat natuurlijk niet Nie
mand bekent gaarne openlijk, dat hij
zwak, veel minder, dat hij onmatig of
verslaafd is. Er moeten dus personen in
dat genootschap zijn, die niet zwak, niet
onmatig zijn Dan eerst mag men den toe
loop der zwakken verwachten.
Hoe hooger de betrekking dezer edel
moedige vrienden is, hoe beter natuur
lijk want ook in onzen
democratischen tijd
oefent het voorbeeld der meergogoeden
en aanzienlijken nog een machtigen in
vloed uit. K Des le eerder, .1 zegt Leo
XIII, zal eenieder tot onderdrukking
zijner dronkzucht geraken, naarmate zij,
die het voorbeeld geven, hooger staan in
waardigheid en meer invloed hebben.
(Vervolgt).
door Petros Cosyn.
VII.
Op de Luapula.
Vergeten, verdwenen waren de hyppos,
wij zagen nog alleen het wilde dier, den
leeuw, met den gouden pels, door don
kere lijnen overtrokken, zijn wuivende
manen en gapenden muil, zijn sierlijk
slank lijf. waarlijk de koning der dieren,
in al de majesteit van zijn afrikaansch
hof. Wat verschil met de arme verneu-
kulde beestjes der diergaarde van Hagen
beek, welke ik tijdens mijn verlof op de
foore van Gent ging bezichtigen. Hagon-
hecks leeuwen schenen mij nu gedres
seerde apen in vergelijking met hun
broeder in de afrikaansche wouden.
De zon staat recht boven ons hoofd.
Kronkelend als eene reuzenslang sl ngert
zich de Luapuia, midden lage oevers, door
donkere geheimnisvolle wouden en uit
gestrekte, platgebrande pleinen. Op den
engelschen oever geen spoor van men-
schelijk leven, noch hut. noch akker
bouw. Om den gecsel der slaapziekte
tegen J.e houden, hebben dc engelschen
al de dorpen op eene groote uitgestrekt
heid, langsheen den oever afgebrand,
geen zwarte noch blanke mag langs daar
de engelsche kolonie binnentreden, of de
soldaten-grenswachters zenden den on-
genooden, vermetelen gast, een kogel als
welkom tegemoet.
Vreeselijke maar gerechtvaardigde
maatregel, als men weet wat al verwoes
tingen die schrikkelijke kwaal heeft
teweeggebracht. Duizenden en duizenden
het graf ingeduwd door de slaapziekte,
gansche provinciën en gewesten, zoo
groot ais heel Belgio totaal ontvolkt,
gansche volkstammen verdwenen, weg
gemaaid door dien geescl, als de gras
halmen eener bloeiende weide door do
zeis des maaiers.de maaier van den dood.
Katanga's kusten schijnen bevolkt. Nu
en dan zien wij, doch zeldzaam, op den
lop eens steilcn oevers do stromen daken
van een dorp, met lccmcn huizen, tus-
schcn 'l hel levendig groen van banaan-
boomenen palmen. Soms ook, doch dicht
tegen den oever enkele pirogen door
2 roeiers bemand, die uit visschen gaan,
of een naburig dorp bezoeken. Soms zien
wij, slingerend door de dorre pleinen,
eene lijn van donker, frisch groen, zich
wendend naar den stroom de Luapula.
't Is eene rivier welke hare heldere of
troebele wateren in den stroom uitspuwt.
De avond valt. Op den weinig verheven
oever, vlak vóór ons rijst het dorp
Muitnbi op. De barge wordt legen den
kanl getrokken, liet anker den oever
opgedragen en daar aan een boom vast
gemaakt.
De sultan van het dorp en al zijne
mannelijke en vrouwelijke onderdanen
zijn vereenigd aan den oever. Men biedt
ons eieren en kiekens te koop aan. Wij
doen onzen voorraad op, liet vuur wordt
aangestoken en hel avondmaal bereid.
De avondwind is koel, koud zelfs. Wij
spelen onze overjassen aan, ontsteken de
pijp en wandelen koutend de laan naar
het dorp op Net en goed onderhouden
ziet er het dorp ons uil, de huizen regel
matig gebouwd en in iet of wat rechte
lyn. Negerzeden en negermanioren lijk
overal elders.
De tocht op het water heeft onzen
eetlust gescherpt en wij doen eer aan de
gerechten Om 8 ure keer ik terug naai
den boot om mijn bed op te zoeken. Mijn
reisgezel ontsteekt nog eene pijp en
wandelt met de handen in de zakken op
den oever om en weer, beschenen dooi
de zacht zilveren manestralen.
In mijn veldbed, goed ingedekt, over
dek voorvallmi van dezen dag tol
weldra alles ineensmelt en't gebrut üo»
leeuwen, en 't gehuil der hyppos en 't ge
klots der golfjes tegen den bootwand tot
een weemoedig, melodieus lied.
LEEST HIER.
Daar wordt niet gerust in Aalstde
matigheidsbond hier zoo pas ge-dicht,
levert flink en onvermoeibaar werk.
Men smeedt het ijzer terwijl het heet is.
Men luidt de alarmklok terwijl het nog
brandt. Men seint den noodhoorn terwijl
de drenkeling nog boven water is. En
onze kranige matigheidsbond die het
aandurft de pest van liet alcoholisme le
keer te gaan, steekt hoog den tromp t
om nood en alarm te blazen terwijl er
nog menschen kunnen gered worden,
zwakken tegenhouden, lauwen aange
vuurd, helpers ingelijfd.
Zoodus op Zondag 8 Februari, om
6 uur in hel Belfort te Aalst heeft de
Stichtingsvergadering der Maria-
vereeniging jjlaals.
Als spreekster zal optreden, de welbe
kende Juffrouw VROMANT van Gent,
die in September 1913 II. in de Wereld
tentoonstelling heeft gesproken naasl de
voormannen der Vlaamsche, Fransche
en Hollandsche Drankbestrijding. Zij
behaalde toen de)) groolsten bijval met
hare voordracht over het onderwerp
De rol der vrouw in den strijd tegen
he' Alcoholisme. Dit onderwerp zal zij
hier ook te Aalst behandelen.
Dien avond moet de zaal van ons Bel
fort te klein zijn Alle vrouwen en
meisjes, die medelijden hebben met dn
duizenden slachtoffers der dronkenschap
en iets nuttigs en schoons willen hoorei),
zullen de gevierde spreekster komen
toejuichen.
Vlaamsche vrouwen en meisjes, allen
op uwen post
Ingang vrij voor iedereen
voor die zoo wijs zijn nog wat lêv
willen bijleeren dat goed is.
Al wat ge ziet, oordeel het niet
Al wat ge hoort, geloof het niet
Al wat ge weet, en zeg het niet
Al wat ge moogt. en doe het niet 1
't Schijnt dat de hooggeleide en
- hoogedele - gazetkrabbelaar van Aalst, dien
onze vriend Terz eens zoo prachtig en pas
send de les spelde, nog niet kan verstaan
hoe het komt, dat er een leerstellige en een
burgerlijke verdraagzaamheid dient onder
scheiden te worden in het leven.
Ja wat helpt toch keers en bril,
Als de uil niet zien en wil
't Is toch curieus, zei mij Boerjan, dces
week, dat de liberale babbelaars en krabbe
laars zoo geern zeggen en herhalen, dat er
wel duizend verschillige godsdiensten zijn
op de aarde. - Ge wilt zeggen, dat het
aardig ofte zonderling is, antwoordde ik zoo
aan den braven man. Ja ik I zegde hij
daarop. Wel, vriendhernam ik, dat
moet u niet verwonderen. Het liberalism is
de leer, die dezelfde rechten toekent aan de
dwaling als aan de waarheid, schreef onze
uitmuntende medewerker Terz en ik zou er
nog bijvoegen, dat het de leer is, die er op
uit is om meest rechten toe te kennen aan dc
dwaling. Nu, dc godsdienst, door God ver
openbaard, is de eenige ware. De waarheid
is een, zooals er maar êèn God is, zoo is er
ook maar één geloof, maar ééne kerk, en deze
is de Roomsch-Katholieke Kerk. Welnu,
't is tegen die eenige ware Kerk, dat het
liberalism den oorlog voert, en daarom Ioopen
de blauwe trawanten zoo hoog op met de
valsche godsdiensten.
Op onze prochie woonde in den tijd een
heer, dien de menschen den naam gaven
van Koopt zelf Dat was, omdat die
heer liever zelf zijn bestellingen te doen had,
in plaats van een meisen of een knecht erom
te zenden. Of hij gelijk of ongelijk had zoo
te handelen, dat zullen we nu niet onder
zoeken. Hoe 't zij, op een schoonen dag was
hij op de markt, en achter hem ging zijn
schoone, trouwe Max, een groote zwarte
hond, die'ze tegenwoordig alhier zouden
nemen voor een echten Groenendaal
Welken naam men hem gaf in onze streek
dat kan ik niet zeggen Daar, op de markt
nu, ging de heer naar 't een en 't ander kij
ken, en Max ging altijd achter hem en kwis
pelde liefelijk en bevalig zijn steert, in de
hoop van al een brokje te vangen of te
krijgen. Opeens bleef de heer stil staan voor
een kruiwagen, waarop eene mand stond vol
met schoone levende zeekreeften. De heer
vroeg welk de prijs was van die schoone
beestjes, en intnsschen maakte Max een
snuffelingskenrond de wijde niand. Hoe 't nu
kwam. is moeilijk om zeggen, doch op zeker
oogenblik was Max zijn steert juist boven de
mand gekomen en een der kreeften vond
niets beters dan zich vast te hechten aan den
hondensteert. Max gaf plotseling een
geweldigen grol, zei bauw I en sprong
vooruit, al over de markt, als eed pijl uit den
boog... En de schoone kreeft hing aan zijn
steert.,. Mijnheer Mijnheer toe zei
de VlSUil.v^f,.>.on tnp -•-ht'if'»! f-HS OD
uwen hond -.. Gij, vischman riep tfe
heer. die verbouwereerd het aardig tooneel
afkeek, schuifel gij^eensop uwe kreeft -!!!
Ei! de gebeurtenissen'" kennen 't toch
waarlijk goed en perfect, zou Stientje Snui
vers gezeid hebben in den tijd, om een klin
kenden kaakslag toe te dienen aan de blauwe
en roode leugenaars. Ge moet weten, die
soort van menschen roeren hunnen bek in
hunne vuile gazetten en ook in de Kamers,
dat 't oprecht eene schande is. Volgens
die propere blauwe en roode babelaars, is
het niet noodig aan de kinderen in de scholen
ooit te spreken van God of godsdienst.... Ja
maar,... in Frankrijk heeft de goddelooze
soort dat stelsel van de kinders zoo op te
leiden sedert jaren in het werk gesteld, en
hoe is daar de toestand nu De toestand is
aldaar door en door verschrikkelijk de
bekende Parijsche advokaat Henri Robert
getuigt en bewijst, dat meestal de groote
misdaden der laatste 25 jaren door jongelin
gen, ja heel dikwijls door kinderen bedreven
werden en verleden jaar bevestigde
Minister Briand zelf, dat men in 1840 ruim
8000 jeugdige misdadigers telde van 16 tot
20 jaar, terwijl het in 1882 ruim 16000 was;
in 1895 ruim 31000 en in 1902 ruim 41000H
't Is eené groote misgreep geweest in de
Volkskamer, dat men Van Cauwelaerts
amendementen niet gestemd heeft. Wat kon
er toch redelijker en wijzer uitgedacht wor
den dan in de Schoolwet te schrijven, dat in
het Walenland het Fransch de voertaal zou
zijn van het lager onderwijs, en dat in Vlaan
deren die voertaal het Vlaamsche zou wezen?.
Wij zeggen het nog eens. 't is een groote
misgreep geweest. Vooreerst 't staat vast bij
al wie een greintje gezond verstand in den kop
heeft, dat het iets monsterachtigs is aan een
kind iets hem nog onbekend aan tc leeren in
een taal, die het kind niet goed en versta
- en vervolgens, waarom mag er niet lui
dop in onze wetten erkend worden, dat de
taal van Vlaanderen wel degellijk het
Vlaamsch is Moge die grove misgreep
nog hersteld worden op de een of andere
wijze natuurlijk valt er in dit geval geen
staat te maken op de liberale of socialisti
sche Vlamingen; die hebben genoeg laten
hooren en zien, tijdens de bespreking van de
Schoolwet, dat zij op niets anders uit zijn
dan op stokken in de wielen te steken om
het stemmen van de wette verhinderen. Van
hen is er niets te verwachten dan valschheid.
Het zijn onze vrienden, die wijs moeten
wezen en de rechten van het Vlaamsche Land
erkennen en eerbiedigen,
Maar, Vlaamsche Lezers na al dat er ge
beurd is, begint ge niet te peinzen, dat wij
te veel slapen Gaan wij 't zoo ver teten
komen, dat ons volk, ons dierbare volk voor
niets meer telle in onze Volkskamer De
taal is toch wel een van die bestanddceten,
die het kenmerk van een volk uitmaken!
Maar, alia 1 onze aangename 't een en
't ander - zou te serieus worden vandaag,.,.
Wat slapen aangaat, ik vind het best van'op
te staan en slapen te gaan met de hoenders.
De morgenstond heeft goud in den mond
zegt het spreekwoord, en laat gaan slapen en
deugt niet. Ik houd het met de schola sater-
nitana Zeven uren slapens is genoeg voor
oud en jong wij staan acht uren toe aan de
luiaards, en aan de edelmans tien uren.
In 't Latijn heet dat
Septem horis dormisse sat est juvenique
senique
Octo damus pigris. nnhilibtispue decern.
