MKn'tPsüM
Onafhankelijke Politiek.
ZONDAG 19 APRIL 1914.
5 centiemen lie! nummer
67s"' Jaar 4631.
Vrij Katholiek, Vlaamseh. Volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
yiEREN'WEQ, Vertrekuren uil Aalst naar
Vertrekuren uit de volgende Slatiën naar Aalst
BUURTTRAM.
AVeek- Ivalen der.
APRIL.
WETGEVENDE KIEZINGEN
Kaïmiiete Kandidaten van 't arrend, aalsl.
Politiek Overzicht.
Bemesting der
Paardenboonen.
IN CONGO
GEDACHTES.
'T EEN EN 'T ANDER
Dit blad verschijnt den Zater-|
dag van iedere weck onder
d gteekening van den volgenden
dag De prijs ervan is voor
de Stad 3 frank niet den Post
ventonden 3.50 frank 's jaars.
VQOrop te betalen De inschrij
ving eindigt met 31 December
De onkosten der kwittantiën|
door de Post ontvange
laste van den schulden
Men schrijft in bij VAN DE|
PUTTE GOOSSENS, 31, Korte
Zoutstraat en in alle Postkan-1
toren des Lands.
DE DENDERBODE
I Annoncen, per drukregel Ge-
- Kleine
o 3 a 4
15
|Aankondigingen fr. 0
.-gels; Reklamen t'r 1.00; von-
issen op ?e bladzijde 50 centie
men. Dikwijls te herhalen
Ibekendmakingen bij accoord.
Niet opgenomen handschritten
worden niet teruggestuurd.
Heercn Notarissen worden
I iendelijk verzocht hunne in
zendingen tedoen,uiterlijk tegen
len Vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit
.Teemde landen zich te wenden
!ten bureele van dit blad.
Geen Taal,
Geen Volk
Geen rijker kroon.
Dan eigen schoon!
t.t. q.l. DenderleeuwBrussel (Noord)
3,53 4,024,14 5,0; 5,265,39 6,126,46 *7-3.1 7,43* 8,54* *9,26
9,26 10,01 11,50 *12,48 14,05 14,33 I5,3° lerv. 16,16 *16,50
X/,37 *l8,IO *19.00 *19,32 21,08 *22,20
Denderleeuw, Ninove, Geeraardsbergen,Lessen, Ath, Bergen: i
5,39 7,4+ i°,01 ">50 I4,33 i6>28 i7>37 l8ó5 21,08
Erpe-Meire, Burst, Herzele, Sottegem, Ronsse, met aanslui
ting te Sottegem en Ronsse voor Kortrijk
<•3,23 4,17 7.40 8,59 11,54 I4,f *H,f, *goat tot Sottegem.
Moorse!, Opwyck. Londerseel, VY illebroeck, Loom, Ant
werpen, met aansluiting te Londerzele naar Mechelen
*4,02 3,45 9,02 xi,55 14,48 18,00 *19,50 (*naar Opwyck)
De treinen met een of een1 aangeduid zijn rechtstreeks.
Holstade, Gijsegem, Den ic-rmonde, Lokeren, Moerbeke,
Eecloo, met aansluit, te Denderm. naar Antwerpen (Mid.st.):
3,32 4,01 6,13 7,37 8,27 1050 14,42 15,20 17,44 19,13 21,:10
Geut (Zuid)
7,44 f8,14 8,?8 9,00 I0»24 I2j°& I2'IJ I+,34 ri5,I5
16,26 f17,46 18.09 ïS,44 19,38 20,41 (Z. 11.' 21.08 22,xo
f22,57 f0,39.
Leae \v etteren
6,40 8,38 f10,24 12,06 fx2,19 14,34 r-6,26 18,09 ri8,44
19,38 20,41 (Z. n.) 22,10
Brugge Blankenberg'ne r6,oS f7,44 10,24 15,15 17,°4 i8,38
18,44
Brugge Heyst 6.0S 7,44 10,24 I5A5 I7>°4
iS,44
Aalst (Koopiiandelslinaar Óordegetn
Aalsl 'Zeebergbr n. Affligem, Assclio
7,32
8,25
8.55 11,55 15,20 19,12
1,55 14,24 16 45 20,14
ClUQI MU M.
Brussel Denderleeuw 4,41 f5,40 5,58 6,14 7,00 7,07
7,45* f8,25 9,32 10,44 11,40 12,09 13,24 '14,42 15,57 16.2b
16,32 *17,13 f18.0818,14 20.00 20,40 20,57 r22.2I 23.55 °>57
Bergen, Ath, Lessen, Geeraardsbergen, Ninove, Denderleeuw
4.42 5.16 6.43 8.45 11.41 13-47 i7-23 i8-3o I9ÖO
Ronsse, Sottegem, Herzele, Burst, Erpe-Meire met aanslui
ting te Ronsse en Sottegem van Kortrijk naar Aalst
(Zaterd. v. Sottegem 5,36) 6,24 10,23 11,45 15,33 (r9>43 lot
Sottegem) 21,34 van Sottegem.
Antwerpen (Zuid), Boom, Willebroek, Londerzele, Opwyck,
Moorsel. met aansluiting van Mechelen naar Aalst:
4,55 6,12 6,42 8,14 9,49 110,05 over Denderm. 1 11,2a 13,40
15,22 17.04 19,04
Oordcgeni Aalst
Afflig-'tn Aalst .-
Eecloo, Moerbeke, Lokeren, Dendermondc, Gijsegem,
Hofstade! met aansluit, van Antwerpen (Middenst.) n. Aalst
5.11 8.12 10.02 11.38 13.27 16.52 19.05 20.38
Gent (Zuid).
4-4' '5.42 '5.50 7.09 'S.22 '8.43 '9.2S IO.45 'K-J8
fx3,32 13.40 '15.00 rerv. f15.47 f16.24 I7-42 Ih5°5 10.59
20.10 f2150 21.53
W etterenLede
4.59 6.18 f7.26 f9.44 11.22 14.07 1S.26 '19.15 ~9-37 22-18
Biankenberghe Brugge.
5.50 6.53 f8.28 10.53 14-53 i7-2o 18,37 20.04
Heyst Brugge.
5.33 f636 10.36 13.56 f17.03 19.47
5,15 8,14 11,11 14,20 18,25
6,56 11,17 13,18 15.56 19,41
.Asscho (Staatsstalie) Aalsl 6,30 10,53 13,IS 15,30 19,15
UURTABEL van den 1 Oct. tot den 30 April 1914
Aalst, 18 April 1914.
••••••••••••••••••••••••••••A*
Nieuwe maan den 25, om 11,22 's morgens.
E. v d. Z Ongeloovigheid van Thomas. Jo.vn.xvi-
Zondag 19 Quasimodo. H. Ursmarus, hiss. H-
Emma. weduwe.
Maandag 20 H. Victor, mart. H, Oda, maagd.
Dijnsdag 21 H. Anselmus, bis. en kerkl 11. Wol-
bodo, bisschop van Luik. H. Idesbaldus, abt.
H. Hildcgondis, maagd.
Woensdag 22 HH. Sotor eo Cajus, Pauz. en mart.
H. Epipodius, mart.
Donderd.ig 23 H. Georgius, marl. H. Gerardus, Lis.
Vrijdag 24 H Fidelis van Sigmaringen, martelaar.
hT Alexander, biss. en mart.
Zaterdag 25 Kruisdag. H Marcus, evang. H, Er-
minus, bis. H. Fionbertus, biss. van Luik.
Uurtabel der Zondagmissen in Aalst.
St-Martinuskerk: 5, 6. 7, 8, 9, 11 ure. Lol 4 u.
St-Jozefsherk5 1/2 7, 8 1/2. 9 1/2,1 lu Lol 4 u
O. L Vrouwkerk, Mijlheek 5. 6 1/4, 1(2, J u.
Kerk der EE PP. Jesuïten 1 1/2, 5 1/2, 6 1/2.
7 1/2 ure. Lol' 6 ure.
Kerk der EE. PP. Capucienen 5,6, 7 1/2, 9 u.
Lof om 5 1/2 ure.
van 24 Mei
Titelvoercnde Kandidaten
M. Woeste, staatsminister, uittredend
volksvertegenwoordiger, Brussel
M. Moyersoen R., uittredend volks
vertegenwoordiger, Aalst.
M. Baron de Béthune, uittredend
volksvertegenwoordiger, Aalst.
M. Cosyns, notaris en burgemeester,
te Meerbeke.
M. Van der Linden, bestendige afge
vaardigde, Goeflerdingc.
Plaatsvervangende Kandidaten
M. Van der Linden, voornoemd.
M. Cosyns, voornoemd.
M. Van der Taelen, burgemeester,
Idegem.
M. Rollier, provincieraadslid en bur
gemeester, Denderleeuw.
N. D. R. Ons werd uit Holland liet
nummer der Maasbode van 4 April
welwillend toegezonden.
Daarin wordt de allergewichtigste en
thans brandende kweslie besproken 11 1.
of ecite katholieke politieke veroenigmg
of organisatie, omdat zij eene politieke
vereeniging is, (niet als zij aan zuiver
politiek doet die met geloof of zedeloer,
of met katholieke kerkelijke actie tn de
samenleving niets te maken heeftdat
spreekt van zelf) zich als volkomen onaf
hankelijk mag beschouwen van de ker
kelijke autoriteit, hetzij rechtstreeks of
onrechtstreeks, zoodat zij in geen geval
rekening behoeft te houden met het ker
kelijk gezag, hare raadgevingen, voor
schriften, enz.
Wij stellen ons thans tevreden datgene
uit De Maasbode over te nemen wat
rechtstreeks de aangegeven kwestie
raakt, en waar De Maasbode de be
sliste en uitdagende manier bespreekt,
waarop de leiders van het Centrum 111
den laatsten tüd, het programma van de
Centrumspartij omschrijvend, de volko
men en absolute onafhankelijkheid van
de kerkelijke autoriteiten als liet ware
uitschreeuwden.
Ziehier nu bedoeld uittreksel
Wij hebben daarvan (van dc houding
van het Centrum 11.1. N. D. R.) in ons
eerste artikel reeds enkele typeerende
staaltjes gegeven. Maar wij willen nog
wel enkele bewijzen geven, om aan te
toonen, hoe maar al te gegrond onze
opmerkingen waren.
Daartoe geven wij dan nog enkele ci
taten uil de rede, door Pfarrcr Wackor
don 15 Februari te Essen gehouden,
waarbij wij echter uitdrukkelijk opmer
ken, dat de geest, die in deze rede tot
uiting kwam, ook sprak uit tal van an
dere redevoeringen, door andere Cen
trumleiders gehouden en dat hij door
geen enkele Centrums-autoriteit weerlegd
werd.
Pfarrer Wacker begon bijv. in zijn
rede to verklaren, wij citeeren letter
lijk Ook de scherpzinnigste uiteenzet
ting van de theorie, het Centrum afhan
kelijk lo maken van dc kerkelijke auto
riteiten, kan over hel - onmogelijk van
do praclijk niet heen hol pen -.
Op eene andere plaats zeide genoemde
Cenlrumsleider Er zijn lieden, die er
nog van droomen, dat liet Centrum van
de kerkelijke autoriteiten afhankelijk ge
steld kan worden. Ik gebruik met opzet
do uitdrukking - droomen». Want het
valt mij moeilijk te begrijpen,hoe iemand
tot zulk een inzicht koinen en daaraan
vasihouden kan, daar toch de onmoge
lijkheid van de praclische doorvoering
ervan door een ieder dadelijk erkend en
aangenomen wordt
Iets verder volgde deze verklaring
Na dit alles kan derhalve zoo allerbe-
slist mogelijk gezegd worden voor de
Kerk en de kerkelijke autoriteiten gaat
het niet aan,dal het Centrum afhankelijk
van haar gemaakt wordt. Het zou nood
lottig voor de Kerk zelf kunnen zijn, wan
neer het zoo ware.
Met de meeste beslistheid wordt latei-
verzekerd Het (Centrum) kan en mag
niet afhankelijk zijn van Paus en bis
schop
Even stellig wordt even verder vast
gesteld 1 Niets kan zekerder zijn dan
dat het Centrum als politieke, van de
kerkelijke autoriteit onafhankelijke en
niet als confessioneele partij gedacht is
en in het leven is geroepen.
Niet alleen voor de partij als zooda
nig, maar ook voor de leden dor partij
ieder op zich eisclit de bedoelde Cen-
trumleider absolute onafhankelijkheid.
Het gaat, zoo zeide hij 0. m.f absoluut
niet aan, dat zij (de leden der partij; bij
hun werkzaamheid naar aard en verhou
ding van de kerkelijke autoriteiten af
hankelijk gemaakt worden
En op eene andere plaats luidde het
weer Het is niet mogelijk, het ambt
van een volksvertegenwoordiger in af
hankelijkheid van Paus en bisschop uit
te oefenen, dat deze waardigheidshe-
kleeders der Kerk het recht hebben 0111
voor de uitoefening van dit ambt aanwij
zingen te geven en dat wij verplicht
zouden zijn, zulke aanwijzingen te vol
gen
Wij hebben hiermede uit de rede van
Pfarrer Wacker enkele van de meest
sprekende uitlatingen gegeven, die wij,
wanneer wij voldoende ruimte hadden,
met verschillende andere verklaringen
van dezen spreker en van andere Cen-
trumsl.eiders zouden kunnen aanvullen.
En wij vragen nu in gemoede wordt
in deze principieele, niet weersproken,
verklaringen al dan niet een totale onaf
hankelijkheid geproclameerd van de ker
kelijke autoriteiten En zijn deze verkla
ringen al dan niet in strijd met de kerke
lijke leer, zooals zij in tal van Pauselijke
encyclieken helder en duidelijk werd
uiteengezet
In strijd met de Pascendi waarin
PiusX de volgende stelling uitdrukkelijk
veroordeelde - Derhalve heeft ieder Ka
tholiek, wijl hij tegelijk staatsburger is,
het rechten den plicht, naar beste weten
het welzijn van den staat na te streven,
zonder rekening te houden met de kerke
lijke autoriteit en haar wenschen, raad
gevingen en voorschriften, zelfs zonder
rekening te houden met haar vermanin
gen. Het is een misbruik van hot kerke
lijk gezag, waartegen men zich met alle
beslistheid moet verzetten, wanneer
het onder welk voorwendsel ook den
burger zijn verhoudingen wil voor
schrijven.
In strijd inet dezelfde encycliek, waar
in do Paus do volgende stelling veroor
deelde Ook de houding der kerkelijke
autoriteiten in politieke en sociale kwes
ties moet een andere worden. Van haar
kant hebben zij zich niet in burgerlijke
verhoudingen te mengen
I11 strijd met hetgeen Paus Pius X in
de consistoriale allocutie van 9 Novem
ber 1903 zoide Wij verhelen het ons
niet,dat vvij bij eenigc personen aanstoot
wekken, wanneer Wij zeggen, dat Wij
ons noodgedwongen met do politiek
moeten bezig houden. Wie echter recht
vaardig oordeelen wil, ziet wel in.'dat de
Paus, die met het hoogste gezag bekleed
is, geen recht heeft, zich te onttrekken
aan politieke aangelegenheden op hel
gebied van geloof en zeden
In strijd met hetgeen Leo XIII ver
klaarde in zijn encycliek Iramortale
Dei waar bij zeide Evenz. 0 is het
niet geoorloofd een scheiding te maken
tusschen do plichten van den particulier
en die van den staatsburger, zoodanig,
dat de kerkelijke autoriteit in liet parti
culiere loven zich kan doen gelden,maar
in het publieke leven geen erkenning
vindt. Want dat heet goed en slecht te
samen doen eD den mensch in tweestrijd
brengen met zich zelf, terwijl bij tocli
altijd zich zelf gelijk moet blijven en in
alle dingen en in alle levensverhoudingen
trouw de deugden van het Christendom
handhaven
In strijd met dezelfde encycliek, waar
ge/.egd wordt, - dat de Katholieken het
recht hebben zich met de slaats-aange-
legenhedcn in te laten want zij doen hot
niet daarom, en zouden dat niet mo
gen doen, - om zoo goed te keuren, wal
in het hedendaagsche staatswezen niet
goed is. maar om het staatswezen zelf
zooveel mogelijk oprecht en waarachtig
aan liet openbaar welzijn aan te passou,
daardoor dal zij or naar streven, de wijs
heid en de kracht van den Katholieken
Godsdienst als heilzaam levensbloed in
de aderen van den staal te voeren
In strijd met de encycliek van Leo XIII
Sapienli» Christian®», waar deze zegt:
Men moet ook in staalkundige aange
legen lieden, die van zedenwet en gods
dienst niet gescheiden kunnén worden,
voortdurend en bij voorbaat dal in liet
oog houden, wat den belangen van bet
Christendom bevorderlijk is»...
Ook bij deze citaten zullen wij liet hier
maar laten.
Na deze toelichting van de omschrij
ving, die de leiders van het Centrum in
den laatsten tijd, van het Centrumspro-
gram gaven, men l<-gge nu de uit
spraken van Pfarrer Wacker maar eens
naast de ondubbelzinnige Pauselijke'uit
spraken en verklaringen,— vragen wij,
of wij liet recht niet haddon, melding te
maken van de ernstige bezorgdheid van
een lot oordeelen bevoegd man,die van do
tocpass'ng van dergelijke beginselen in
Duitscbland de meest ernstige gevolgen
vreesde
Politieke brief van Prins Napoleon.
Prins Napoleon, de gemaal van princes
Clementine van België, richt een politiek
schrijven aan generaal Thomassin, waarin
hij zegt dat alle goede burgers in Frankrijk
door onrust zijn bevangen.
De prins meent niet dat de kiezingen van
26 April rust zullen terugbrengen, want de
parlementaire republiek is gedoemd tot eene
onvruchtbare woeling.
De oppermacht van het parlement deed
een zwak en onzeker gezag ontstaan en het
gouvernement is niet leider der natie, maar
het werktuig der partijen.
Het eenig geneesmiddel is herziening en
kiezing van het Staatshoofd door eene volks
stemming.
De prins brengt hulde aan de mannen
van alle partijen, die den jjarigen dienst-
plicht stemden". Men hoeft met te wanhopen
aan de toekomst van een volk dat, ponder
morren zich dergelijke opofferingen getroos%
- Dc. j-ikio b-.el-»?
Indien de Franschen zich eens te meer
wilden vereenigen op den naam van Napo
leon zou ik een.beroep doen op dt uitsteken
de mannen van allé-partijen om niet Ren?'
op de basis der souvereiniteit van het volk,
een gouvernement van vruchtbare werking
en nationale verzoening te stichten.
De toestand in de Balkans.
Hij hield eene aanspraak tot zijn volk en
zegde Zoolang er een hunner zich recht
kan houden, zullen de vrijwilligers van
Ulster zich niet, zonder verzet van hunne
rechten laten berooven
In de officiëele kringen te Belgrado, denkt
men dat de voorafgaandelijke gesprekken,
sedert eenigen tijd aangegaan, tusschen
Servië en het Vatikaan, binnen kort een
einde zullen nemen.
De officiëele onderhandelingen, betreffen
de het bepaald sluiten van net ontworpen
konkordaat, te Rome voorgesteld, door M.
Bakotitch,zullen dadelijk daarna aanvangen.
Uit Mexiko.
De vloot der Vereenigde Staten ontvangt
bevel zich naar T smpico te begeven.
De Mexikaansche toestand schijnt eene
internationale wending te zullen nemen.
Inderdaad, de regeering der Vereenigde
Staten, de verontschuldigingen aangeboden
door generaal-president Huerta, betreffende
de aanhouding van eenige Amerikaansche
soldaten, onvoldoende aanziende, heeft bevel
gegeven aan geheel de Noord-Amerikaan-
scne vloot van den Atlantischen Oceaan,
naar Tampico te varen, en voor die stad den
anker uit te werpen.
Die monster-vlootbetoeging werd bevolen
om het bondsgarnizoen van Tampico te
dwingen de vlag der Vereenigde Staten met
den noodigen eerbied te begroeten.
Het zonderlingste in geheel die zaak is dat
president Wilson'dien maatregel neemt ten
opzichte van generaal-president Huerta,
maar niets doet tegenover generaal Villa,
den hoofdman der oproerlingen, die noch
tans den Engelschman Benton liet vermoor
den, die al de goederen en bezittingen der
600 Spanjaards deed in beslag nemen en
niets doet 0111 het leven te waarborgen dier
600 ongelukkigen.
Engeland protesteert opnieuw.
De Engëlsche regeering heeft Woensdag
andermaal geprotesteerd hij den minister
van buitenlandsche zaken tier Vereenigde
Staten, tegen de straffeloosheid en de onver
staanbare stoutmoedigheid waarmede gene
raal Villa en dezes moordenaarsbenden te
werk gaan tegenover de Engelsche ingeze
tenen, wier leven dag aan dag meer en meer
gevaar loopt, en wier goederen, koopwaren
en bezittingen door die schelmsche oproer
lingen werden verbeurd verklaard en in
bezit genomen.
Een zot bevel van president Huerta.
Uit Vera-Cruz wordt geseind, dut bevel
hebber Maas verzekert, dat generaal Huerta,
president, aan generaal Zaragoza, die het
garnizoen te Tampico kommandeert, bevel
gegeven heeft de Amerikaansche vlag van
de vloot der Vereenigde Staten niet te be
groeten, ge'ijk tegen-admiraal Mayo het
eischt, daar hij, Huerta, van meening is dat
schriftelijke en mondelingsche verontschul
digingen meer dan voldoende zijn.
President Huerta is een lomperik, die met
vuur speelt en zich wel zou kunnen ver
branden
Uit Engeland.
In het Engelsch Lagerhuis.
De Orangistische Ieren.
Woensdag namiddag, na een Paaschver-
lof van acht dagen, zijn de leden van net
Lagerhuis te Londen weer bijeengekomen.
Sir Asquith, zonder strijd herkozen zijnde
in de kiesomschrijving van East Fife, heeft
het voorzitterschap van den ministerraad en
de portefeuille van oorlog hernomen.
In tusschen hebben de orangistische Ieren
van Ulster, aangevoerd door Sir Edward
Carson, die 8 dagen verlof benuttigd om
groote betoogingen te houden.
Woensdag nam hij 2.800 officieren en vrij
willigers in oogeuscfiouw on het plein van
Antrim. Dat getal vrijwilligers vormt het
regiment dier stad.
De teelt der paardenboonen is van
zeker belang, doordien zij niet alleen
een krachtig voeder zijn, maar nog
als vlinderbloemige planten de vrucht
baarheid van den grond verhoogen,
door de vrije stikstof der lucht, die
zij vestigen, en onder bewerktuigden
vorm in den grond achterlaten.
Evenals alle vlinderbloemige ge-
fwassen, vergen de paardenboonen
eene krachtige minerale bemesting,
zoo tot het bekomen eener hooge op
brengst als der goede hoedanigheid.
Fosfoorzuur en potasch zullen hun
dus in ruime maat niet ontbreken.Ook I
eene duchtige kalking is allervoor-
fdeeligst.
Eene matige bemesting goed ge- j
iteerd stalmest, ongeveer 20,000 kgr.
jber hectare geeft goede uitslagen.
[Men ploegt dit zoo vroeg mogelijk,
[niet te diep onder. Minstens een acht-
:al dagen voor de zaaiïng, werkt men 1
log 600 kgr. staalslak en 800 kgr.
;aïniet onder. Deze kunnen evenwel
loor 5oo kgr. superfosfaat en i5otot
:oo kgr. chloorpotasch vervangen
worden.
Bij de laatste bereiding van den
rond vergete men niet 100 kgr. zwa-
- j.— -„r omwon'uk ducht'f- in tf>
eggen. Eene matige hoeveelheid stik
stof op paardenboonen.en ook op alle
andere vlinderbloemige planten toe- J
gepast, gééft de beste uitslagefi eti
werkt krachtig mede tot het bekomen
der hooge opbrengst Bij den aanvang
van den groei, verzekert zij de goede
ontwikkeling der jonge planten. Nu,
hoe kloeker de planten doorschieten,
hoe meer vrije stikstof zij vestigen,
dus hoe meer zij den grond aan stik
stof zullen verrijken.
De zwavelzure ammoniak, het su
perfosfaat en de chloorpotasch wor
den bij voorkeur gemengd, en zoo
insgelijks een achttal dagen vóór de
zaaiïng duchtig ingeëgd. Jan.
Zondag 11. was hel 'n echt Paaschzon-
neken dat als eene gouden pateen hing te
blinken in den blauwen hemel. Het volk
stroomde dan ook in eene vreugdigu stem
ming naar liet lof der Paters Capucienen
op St-Job.
Reeds van af 5 uren waren er niet veel
ledige stoelen meer te vinden inliet mooie
kerkje, en wie een kwaart uur later aan
kwam mocht op zijn vuist zitten. Zoo ge
beurde het ook. Honderden menschen
moesten rechtstaan, en 't was er ten lan
gen laatste zoo een gedrang dat wij vrees
den dat men de pilaren ging meedragen
Wal een prachtig lof hebben we dan
kunnen bijwonen
De Alleluiavan Handel werd mees
terlijk gezongen door het zoo fijn gestij-
leerd koor der jonge paters, en 't was
midden de diepste stile en godsvrucht dat
de geloovigcn het aanhoorden.
Dan kwam 't sermoen...Ei, wal bekla
gen we diegenen welke er niet waren
Niet alle dagen immers heeft men het bui
tenkansje een predikant gelijk Pater
Berlliold Missiaen aan liet woord te hoo
rei).
Met zijn beeldrijke taal, zijn zoetge
vooisde slem en zijn meeslependen geest
drift heeft liij ons «laar een zeldzaam
sclioonen preek gegeven.
Ziehier het thema dat hij op verrassende
en treffende wijze ontwikkelde
ClurlStüS is het leven van ons hart door
de Liefde welke Hij ons brengt: het leven
van ons verstand door de Waarheid welke
Hij ons verkondigt liet leven van onzen
wil door de Krachten welke Hij ons
schenkt in Zijn II. Sacrament. Wil de
maalschappij met Christus verrijzen tot
lot. liet geluk, dan moet zij Hem erken
nen en Hem aan haar hoof 1 stellen. Geen
volksredding mogelijk zonder Christus.
Heel dit sermoen was van groote so
ciale draagkracht.
Höt slot vooral was roerend en mach
tig.
Ge züiidt oenen donder van applaus ge
hoord hebben, indien men hier niet in den
tempel des Hoeren had gezeten
Nu stond iedereen vol ontroering en
ingetogenheid recht en als 'L lof uit was
konden eindelijk de gemoederen zich luch
ten en't ging er van mond tot mond Hoe
schoon Wat een felle predikantMocht
die woldra terug aan 't woord komen
Enz.
Voorwaar, men heeft er bij de Paters
Capucienen «ien handje van om de feest
dagen op schitterende wijze te vieren en
een zee van geloovigen naar Gods kerk te
doen stroomen.
E11 dat verheugt ons zoo zeer, want
daarmede wordt er zooveel goed gedaan
aan de zielen, en 't is toch ook allemaal
voor de eere Gods dat die brave paters
werken:
0 Ad Majorem Dei Gloriam
door Petrus Cosyn.
In nijpend doodsgevaar.
XVI.
Vaar
't Is al De piroge is bij 't verlaten van
den stoomboot omgeslagen, en wij tuime
len het meer in
Eene algemeene ontsteltenis heeft zich
van de bemanning meester gemaakt, de
zwarten op den oever slaken luide kreten
en ik kom voor den eersten keer hoven.
Ik zie dicht hij mij den stoomboot, een
hoop ontstelde gezichten 011 herken nog
't lijkbleeke gelaat "van mijn vriend Ro
j bert.
j Ik wil roepen, steek mijne handen
smeckend naar de vrienden uil en zink
terug do diepte in. Op eenigen afstand
j worstelt mijn vriend Godfried insgelijks
tegen de golven. Hij ook kan zoomin
zwemmen als ik.
Verblind door het water, kom ik nog
eens boven. Meteen' luiden gil heeft Ro
bert mijne hand vastgesuakt en houdt ze
stevig vast
Help, help mij, gilt hij luide.
Daar schiet een groote krokodiel onder
't water den muil wijd open naar mij toe.
M.nJ» «li - I
M. Halleux ook ziet liet dier toeschieten
en een zware kist als eene pluim oplich
tende. smijt hij ze naar het hoofd van het
monster, bukt zich en trekt mij boven.
Gered, Goddank, murmel ik, bevend
over at tn ij 11 e ledematen.
Dit geschiedde aan het voordek en tnid-
derwjjl vischle de kapitein en den rus,
Godfried op aan hel achterdek.
Wanneer ik hem op mij zie toetreden,
de broekpijpen wijd opengespannen van
't water dat tusschen de gotten en de
broek is binnengedrongen, «Iezakken op
gepropt met water en druipend als eene
waterrat, schiet ik in oenen luiden schat-
lach.
En Godfried, als hij mij ziet, insgelijks
zoo uitgedoscht, proetst hot ook uit van
lachen.
Vriend, vriend, z«-gl Robert mij, daar
zijt ge t schoon ontsnapt. Wij lachen nu
om liet avontuur, doch de natte kleedc-
ren doen den lach op ons wezen verstijven.
Haast tl andere kleederen aan te trek
ken, zegt M. Billen, en nu voor goed
vaarwel.
Voorwaar een nat afscheid.
Hoe ik er nu uitzag om mij aan Miss
De Paoli voor te stellen moet ge niet vra
gen. 't Moet zoo ongeveer geweest zijn
gelijk n'en hond die een pak slagen heefl
gekregen en met den staart tusschen de
beenon en hangende ooren, langs de ach--
terdeur terug in huis slibbert.
Wij wisselen slechts enkele woorden
daar wij haast hebben ons van ons nat
pak te ontdoen. Miss De Paofi klimt den
oever weer op. Dimu, mijn boy, heeft
reeds mijne koffers,welke daar pêle-móle
op 't strand in 't gras liggen, geopend en
er broeken, heindens, kousen, schoenen
enz. uitgenomen. Fik achter eenen kant
spelen Godfried en ik, uit 011 aan en vijf
minuien nadiensteken wij in 't nieuwe.
Baclizegt Godfried, T is maar tin
bain force- en wij klimmen insgelijks het
rotspad op.
Zeg Godfried, zeg ik onderweg,wij heb
ben toch nog iets vergeten jongen.
Watvraagt hij.
Die krokodiel ons adres te geven om
ons te komen bezoeken te Diluuguru.
Dat ze non de potverdekke daar blijft
hé, zégt Godfried. Wort voortgezet
Oordeel van een protestant
over de kapelhoeven.
Men weet hoe zeer onze geuzenbladen
de kapelliooven aangevallen hebben door
dc Jezuïeten in Kongo gesticht en in
welke de negerkinderen worden geoe
fend in don landbouw on iu allerlei am
bachten.
De heer Lover, de groote zeepfabrie-
kanl, van «le Sunlight-zeep, welke in
Kongo uitgestrekte inrichtingen heeft,
spreekt als volgt over de kapelhoeven
- Men kan de missionnarissen niet be
knibbelen aan hunne kweekelingen dei:
drukkersstiel, enz le leeren, maar daar
er weinig drukkerijen in den Kongo zijn
zie ik liever dat de missionnarissen hunne
bedrijvigheid samentrekken op «len land
bouw tin den veekweek, «lie tie voor
naamste nijverheden van «len Kongo
moeten zijn. gelijk van overal elders.
Het schijnt mij dat de Engelsche op
werpingen legen de missionnarissen hier
uit voortkomen dat de missionnarissen-
landbouwcrs iets haiidelacliligs seliij
nen te hebben.
Ik heb onwetende personen hooren
bevestigen dat het doel der Jesuieten in
Kongo is, geld te slaan.
Ik heb nergens hij de Jesuïeten een
spoor gezien van eenigen handel, maar
zij beoefenen den landbouw op groote
schaal.
Daarin doen zij zeer wel, want zij
leeren aan de inboorlingen de goede
manier van landbouw en veekweek en in
bijkomende orde bezorgen zij op die
manier eenige geldmiddelen aan hunne
missie.
Zij drukken alzoo minder op de edel
moedigheid van hunne landgenoolen zij
bewijzen dat hunne methoden van land
bouw eu veekweek geschikt zijn naar de
behoeften van het land en zij zijn beter
iu staat den stoffel ij ken toestand van
hunne kweekelingen te verbeteren
Engeland was voorspoedig langen tijd
voor den invoer der drukkerij.
Indien, gedurende de eerste honderd
jaar die zullen volgen, geheel de koloni
ale bedrijvigheid samengetrokken werde
op de landbouwkundige opvoeding der
negers, ik geloof dal de beschaving een
groote stap vooruit zou gedaan hebben
in Kongo.
Ziedaar hoe een protestant oordeelt
over do kapolhoeven, welko een al te
ieverige vrijmetselaar wilde afschaffen.
Die kapellioeveii doen het grootste
goed mogelijk. Het is wollicht daarom
dat onze geuzen ze zouden willen doen
verdwijnen die kapelhoeven worden
bestuurd door priesters-missionnarissen
en men mag aan de priesters geene gele
gen beid geven - goed le doen. De
priesters zouden daarbij hulde en achting
1 1 oogeit-R en oat nag niet ayri>
volgens de geuzen.
Niettegenstaande hot verschil der stan
den, gelijkt toch altijd een eerlijk man op
een eerlijk man. Rioière-Dufresny
Een verstandig man die zich leelijk
weet is de eerste om toilet te maken.
Barta.
De ware dapperen verachten veeleer
don «lood dan zij het leven haten.
Quintus Cwtius.
Men schrikt als men bedenkt hoeveel
rechtschapenheid alleen op eene gelegen
heid wacht om onrechtvaardigheid te
worden. de Bonald.
Dedwaling hitst op,de waarheid maakt
rustig. Joubert.
De dwazen misprijzen de raadgevingen
omdat zij bang zijn te laten gelooven dat
zij bestuurd worden. de Bonald.
Hel is eene natuurwet, het is ook eene
zedelijke wet dolde kracht zich zelf ver
nielt wanneer zij geene palen heeft.
de Ficquelmont,
De verachting voor de openbare mee
ning mag slechts als tegenwicht hebben
een groote eerbied voor zich zelf.
Diane de Beausacq.
Het al te kwistig inorgenontbijt der
jonkheid berooft 011s in den ouden dag
van liet noodige avondmaal, de Nugent.
Geluk eu gezonde rede zijn niette schei
don. Bonnin.
De hoop op de zegepraal geeft ons de
overwinning. Titus Livius.
Ons leven is geweven wind. Joubert.
De samenspraak brengt meer scheiding
dan vereening teweeg onder de ontwik
kelde lieden. de Nugent.
Wie een klein verstand heeft is gewoon
lijk een groote prater. La Roche.
Alles betaalt zich in geld, in verveling
of vernedering. Diane de Beausacq.
Aanbeeld of hamer, dit is meestal het
lot der menschen. Baron de Stassart.
Ware tranen zijn alleen diegene welke
men weent in niemands hijzijn.
Martial.
voor die zoo wijs zijn nog wat te
willen bijleeren dat goed is,
MIJNHEER DE PASTOOR,
Kom haastig, als 't U belieft. Ik ben toch
zoo ziek. Ik geloof dat ik ga sterven... Ik
zou geern mijn Biecht spreken...
Zoo luidde het briefje, dat een soldaat den
8 Februari laatstleden, uit het hospitaal te
Gérardnter, wist te doen bestellen aan den
Pastoor die daartegen woonde. Gèrardmer
is een stad in Frankrijk gelegen, aan den
voet van het Vogeezengebergte, op de gren
zen van den Elzas). Zonder wachten trok de
Eerweerde Heer Pastoor, met het briefje in
de hand, naar het hospitaal... De sergeant
van de wacht zei dat hij den Pastoor niet
kon binnenlaten... dat de soldaat, die ziek
lag, eerst den bestuurder van het hospitaal
hadde moeten verwittigen, en dat deze dan
den Pastoor hadde moeten doen roepen.....
Ik zal zelf aan Mijnheer den Bestuurder al
haastig een woord zeggen antwoordde de
Pastoor. - Het kan niet zijn, antwoordde de
sergeant, Mijnheer de Bestuurder is niet te
huis lk zal dan spreken aan zijn vervan
ger zei de Pastoor. Den dien moet ik
gaan opzoeken I zeide de sergeant... En..-
