Hcni aan ft Molting
Z. H. PAUS PIUS X
Vrij Katholiek, Vlaamsch. Volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst. ëtnne7genrsehoSni
IJZEREN WEG. -
buurttuam.
ZONDAG 50 AUGUSTI 1914.
5 centiemen hel nummer
(i7slC! Jaar 4650.
i Dit blad verschijnt den .Zater
dag van iedere week onder
d iMeekening van den volgenden
t(1 De prijs ervan is voor
de Stad 3 frank met den Post
.verzonden 3.50 frank 's jaars.
voorop te. betalen. De ïnschnj-
IvinK eindigt met 31 December
De onkosten der kwittanticn
[door de Post ontvangen zijn ten
laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij VAN DEI
PUTTE GOOSSENS. 31. Korte
Zoutstraat en in alle Postkan-I
toren des Lands.
Geen Taal,
Geen Volk
DE DENDERBODE
Annoncen, per drukregel Ge
wone 15 centiemen Kleine
Aankondigingen fr. 0,60 13 tl 4
regels.; Reklamenfr. 1,00; Von
nissen op 3® bladzijde 50 centie
men. Dikwijls te herhalen
bekendmakingen bij accoord.
Niet opgenomen handschriften
worden met teruggestuurd.
Hecren Notarissen worden
vriendelijk verzocht hunne in
zendingen te doen,uiterlijk tegen
den Vrijdag in den voormiddag.
Voor de adverlentien uit
vreemde landen zich te wenden
ten bureele van dit blad.
T T („w. DenderleeuwBrussel (Noord)
?A2 4-14 5>2<5 6>12* 6>46 *7>3i *7,43 8,54 9,26 *9,36 w.v.z.
10.01 *10,17 2.n. 11,50 12,48 *14.05 14,33 *15.301 \v.*i5,57z.n
*16,24 *16.50 *18,10 18,50 *19,32 21,08 *22,20 *22,44 *22,56
Denderleeuw, Ninove,Geeraardsbergen,Lessen, Ath,Bergen
i 5.39 7,43 I0>01 IX»5° I4,33 16,28 17,37 18,50 21,08
Erpe-Meire, Burst, Herzele, Sottegem, Ronsse, met aanslui
ting te Sottegern en Ronsse voor Kortrijk
4.17 7,40 8,59 it,54 *14,40 I7,42 *saat tot Sottegem.
I Moorsel, Opwyck, Londerseel, Willebroeck, Boom, Ant-
werpen, met aansluiting te Londerzele naar Mechelen
♦4,02 3,45 9,02 11,55 14,48 18,00 *19,50 (*naar Opwyck)
De treinen met een of eenr aangeduid zijn rechtstreeks.
Vertrekuren uil Aalst naar
Hofstade, Gijsegem, Dendermonde, Lokeren, Moerbeke,
Kecloo, met aansluit, te Denderm. naar Antwerpen (Mid.st.):
3,32 4,01 6,13 7,37 8,27 1050 14,42 15,2c 17,44 I9A3 21,10
Gent (Zuid)
4.29 7,19 7,25 '8,14 8,38 '10,24 12.06 12,19 14,34 rf5»i5
ri6,2i *17,04 17.40 18.09 18.44 19,38 20.41 (Z. n.) r2i.08
22,1022,57 ro,39 (Z.n.) '0,55
Lette Wetteren
6,40 S.38 '10,24 12,06 '12,19 f4,34 '16,26 18,03 'f8,44
19,38 20,41 iZ. n.i 22,10
BruggeBlankenberghe 6,08 7,22 9,57 ro.24 11.18 (Z.n.)
12,55 t3,°2 (Z.11.) 15,15 17,04 18,31 18,38 18,44 21.08
Brugge Heyst 6.08 7,22 9,57 10,24 f2-55 13.02 (Z.11.)
15, f5 f7,04 18,31 18,38 18,44 21,08
Aalst (Koophandolstinaar Oordegcm
Aalst (Zeeberg!) r n. AfBigem, Assclie
7,32 8,53 11,55 15,20 19,12
9,25 11,55 14.21 16,45 20,14
Vertrekuren uil de volgende Statiën naar Aalst
Brussel Denderleeuw 4,41-5,40 *5,58 '6,44 *6,547,07 7,45
7,53 '8,258,59 '9,24'9,32'10,41 (Z.n.) *0.44 11,37 'ff,40 *12,25
'12,31 (Z.n.) 13,24 '14,22 *14,31 (Z.n.) '11,42 15,521 w.v. en z.)
'f5,57 '16,2616,32 '17,06 '18,08 rr8,14 '19,52 *2o,00 '20,4020,57
'22.21 '23.55 (Z.n.) '0.06.
Bergen, Atlt, Lessen, Geeraardsbei gen, Ninove, Denderleeuw:
4.42 5.16 6.43 8.45 ir.41 13.47 f7-23 fS-30 19,50
Ronsse, Sottegem, Herzele, Burst, Lrpe-Meire met aanslui
ting te Ronsse en Sottegem van Kortrijk naar Aalst
(Zaterd. v. Sottegem 5,36) 6,21 10,23 11,45 15,33 19,43
Antwerpen (Zuid), Boom, Willebroek, Londerzele. Opwyck,
Moorsel, met aansluiting van Mechelen tiaar Aalst
4,55 6,12 6,42 8,14 9,49 (10,05 over Denderm.) 11,22 13,40
15,22 17,04 19,04
Eecloo, Moerbeke, Lokeren, Dendermonde, Gijsegem,
Hofstade, met aansluit, van Antwerpen (Middenst.) n. Aalst
5.04 8.12 10.02 11.38 13.27 16.52 X9.05 20.38
Gent (Zuid).
4-42 5,42 5-50 7-09 8.22 8.43 9.28 10.55 f2,18
13,32 13.40 15.00 16.24 f7-33 f8.59 20.10 21.53
We tterenLede.
4.59 6.18 7.26 '9.44 11.22 14.07 18.01 '19.15 20.37 22,18
Blankenberghe Brugge.
5,50 6,41 ,8,28 10,00 10,59 f4,28 (Z.n.) 14,45 16,01 17,20
20,04 21,08
Heyst Brugge. 5,33 6,12 6,55 (Z. n.) 8,11 10,58
14,43' 17,14 19,47 21,06
CDIOt'H NUUIM
Oordegem Aalst.
Affligem Aalst
5,15 8,14 11,11 14,20 18,25
6,56 11,17 13,18 15.56 19,41
Assclio (Slaatsstatie) Aalst 6,30 10,53 13,18 15,30 19,15
UURTABEL van den 1 Juli tot den 30 Sept 1914
SS.' S&üfeB
IN MEAORIAA.
Men heeft het gezegd met
het verdwijnen van Pius X,
verdwijnt de grootste figuur
dezer eeuw.
Het was een heilige en ge
leerde Paus, die een aantal
belangrijke sociale en gods
dienstige hervormingen heeft
doorgedreven, aldus het
werk van den grooten
Leo XI11 op prachtige wijze
voortschakelend. De vrucht
baarheid van zijn arbeid
strekte zicli uit op alle ge
bied. Het is nu het oogen-
blik niet de geschiedenis te
schrijven over eene loop
baan van zoo groote beteeke-
nis en zoo vele draagwijdte.
Slechts een paar kanten van
JN dc rustelooze bedrijvigheid
welke het leven van dezen
Paus heeft gekenmerkt, wil
len wij hier in het daglicht
stellen.
Aldus weet men met hoeveel
kloekmoedigheid Pius X in
't krijt is getreden, tegen het
Modernismus,
een nieuw sociaal stelsel, dat de Kerk in gevaarlijke dwaalwegen wilde
stuwen. Het was niet gemakkelijk aanstonds in al deze schijn-sclutte
rende theorieën, die een zekere strooming van den tijd aanduidden,
het kaf van het koren te scheiden, en den vinger op de wonde te leggen.
Pitrs X nochtans, steunende op gezag van hooger, en begaafd met een
buitengewoon klaar verstand alsméde een scherptastenden zin van
Rechtvaardigheid en Waarheid, ontwaarde weldra al het manke en
het troebele van een stelsel dat, onder voorwendsel van de leering
Christi op modernen leest te schoeien, deze dreigde te krenken en te
verkrachten. Gesproten uit het volk, verstond Hij het volk, en was
Weldoener van het volk doch. Hij begreep evengoed dat het even
wicht tusschen ziel en lichaam niet mocht verbroken worden, omdat
stoffelijke welvaart alleen geen. duurzaam geluk noch vrede waarborgen
kan. En, hart aan hart levende met het volk, waarvan Hij al de nooden-
en den drang naar genotsidealen polsde, besefte Hij des te beter dat
de maatschappij bij al de sociale verbeteringen, nooit bestendige
tevredenheid en voldaanheid kennen zou, indien zij niet kon blijven
opschouwen naar het. aloude, onverbasterde licht van het Geloof
licht, waarin de Kerk steeds gebloeid had doorheen een glorierijk
verleden van negentien eeuwen.
En met zachte doch vastberaden hand verdedigde Hij den waren
geest der Kerk tegenover de dwaalleer der modernisten.
Dat is immer net werk en de zending geweest der Pauzen het
Geloof gegrondvest houden op de rotsvaste basis van .Christus' leer,
te midden der vele aanvallen van kwade of dolende geesten die
in iedere eeuw opstaan.
Die zending, door Pius X zoo krachtdadig volbracht, is des te moei
lijker geweest dat in deze tijden van demagogie en ontketend heiden
dom, tal van gedachten en driften in botsing kwamen. Maar onwankel
baar stond Hij te midden der stormen, in de schaduw van den Heer.
En terwijl Hij de ongeschonden traditieën zijner Kerk, deed veilig
stevenen door al de klippen, hield Hij toch ook rekening met de eischen
van den modernen tijd, en alle noodwendigheden doorpeilde Hij met
helderen en vroeden blik.
Pius X is geweest de groote
Kindervriend.
Toen Hij de H.Communie voor de zevenjarigen toegankelijk maakte,
en het rijk van den belde-dorstigen Jezus uitbreidde tot de hart-hemel-
tjes van duizenden gelukkige kleinen, heelt de wereld een poos daar
over het hoofd geschud, verwonderd en geërgerd. En nu moeten allen
bekennen dal was eene heerlijke hervorming, en groot heette IIij die
ze invoerde.
En zoo geschiedde het met vele andere instellingen.
Dc overleden Paus voerde in zijne tiara, de leus - Ignis aniens
Brandend vuur Die spreuk heelt zich tweemaal verwezenlijkt.
Niet alleen door de brandende liefde en geestdrift waarmede Hij
voortdurend ijverde voor het zedelijk en stoffelijk welzijn der menschen
maar ook nog door de vele beroerde en tragische uren welke Hij
tijdens zijn kort pausschap heeft beleefd.
Evenals de vuurbergen in zijne nabijheid standvastig dreigden en
gromden, en nu cn dan met hun moordende lava heele streken weg
vaagden, men herinnere zich de ontzaglijke ramp van Messina, zoo
beefde en trilde de grond ook onder hem van gedurige oproeren en
oorlogsgeruchten.
Hij, de kalme blanke Grijsaard, die niets dan rede en Liefde be
trachtte, en onophoudend de hand tot zegenen hief boven de booze
wereld. Hij sidderde en verbleekte op het hooren van al het ijselijk
geluid dat van daarbuiten, aanstormde opliet Vaticaan.
Gelijk Christus in den
Olijvenhof,
het lijdens-visioen der toekomende eeuwen op Hem voelde aandreunen
als een donder ratel die Hem machteloos tegen de rots smakte zoo
doorstond ook de Paus in zijn ziel en krank lichaam,waarin de zenuwen
als een fijn snarenspel gespannen lagen, den weerbots van al de gruwe
len cn de moorderijen tier menschen.
Vader van allen, leed Hij voor allen, en zijn hart verbreedde zich tot
oneindigheid toe om die zee van smarten door te laten, doch zijn
lichaam bezweek onder het torsen van dien weemocdslast.
Het vergezicht dier
bloedige slagvelden,
waarop zich nu gansch Europa aan 't verslinden gaat, heeft hem den
genadeslag gegeven. Het gebulder der kanonnen scheurde zijn ziel
vaneen, en terwijl hier de wapens om onze ooren kletteren, i(i ginder
in het verre Rome, een grenzenlooze kreet van rouw rond het Vaticaan
opgestegendaar zieltoogde de groote Pms X dood gemjnigd.gelijk wel
eer Christus aan het kruis, arm Slachtoffer van de wreedheid der wei eld.
En wii we bidden in koor mede met liet volk van Rome, dat m eene
prachtige opwelling van Geloof cn Liefde, den pas gestorven Paus reeds
aanroepen ging als een Heilige in den hemel
t; Pius X, bid voor ons.
En we voegen er bij ,y. roxm
Bescherm ons Katholiek België. - J x
Aalst, 29 Augusti 1914.
Week-Kalender.
AUGUSTI.
K v (1. 7.. Je sus geneest tien mehialschen.
Zondag 40 H. Rosa van Lima, maagd. HH. Folix
en Adauotus, martelaren.
Maandag 31 H. Raymumlns Xonnatns, Lol. II. Isa
bella, maagd.
SEPTEMBER.
Dijnsdag 1 H. Egidius, al.t H. Verona, maagd
Woensdag2 II. Stophamis, koning Geluk/, Mar
lt Leu
gd e
Donderdag 3 H. Remaclus, bisschop van Maas-
Irmgardis,
issèliop. H
Vrijdag I H. Rosalia, maagd.
maagd. II. Ida, wed.
Zaterdag 5 H. I.aurentius Jastiniam
Bert mus, abt
Uurtabel der Zondagmissen in Aalst.
Sint-Martinuskerk
5, 6, 7-, 8, 9 en 11 ure. Lof, 4 ure.
Sint-Jozefskerk
5 1/2, 7, 8 1/2, 9 1/2 en II ure. I,of, 4 ure.
O L. Vrouwkerk, Mijlbeek
5, 6 1/4, 7 1/2 on 9 ure. Lof, 4 ure
Kerk der EE. PP Jesuïten
I 1/2, 5 1/2, 6 1/2 en 7 1/2 ure. Lor. G ure
Kerk der EE PP. Capucienen
5, 6, 7 1(2 cn 9 ure. Lof, 5 nre.
Lil den Oorlog-
van 1870-71.
Do maand Augustus was dikwerf een
oorlogsmaand. Zoo vielen in de Fransch-,
"Duitsclie worsteling" van 1870-7i in die
maand do zwaarste en bloedigste slagen.
Met name had op 18 Augustus dus nu
juist vier en veertig jaren geleden de
bekende slag van Gravelotte plaats,
welke voor liet vorder verloop van den
oorlog van groote beteeken is was.
Do P'OV. Geld enNijm. Cl. gaf deze
weck op den herinneringsdag van dat
moordadig gevecht de volgende beschrij
ving, die thans weer een bijzondere
actualiteit verkrijgt, helaas
Op 18 Augustus 1870 werd de be
roemde slag hij Gravolotle of St. Privat
(do Duilschers onder persoonlijke leiding
van den Koning van Pruisen Wilhelm I)
geleverd, welke een groote zege voor de
Duilschers was en waardoor zij liet
Fransche leger onder Bazaine voorgoed
in Metz opsloten. Het leger van Bazaine,
110.000 man infanterie en 10.000 man
cavalerie, met 540 kanonnen had een
zeer sterke stelling ingenomen, Ten
Westen van Metz, op den linkeroever
van de Moesel, verheft zich over een
lengte van drie uren gaans een bergkam
van St. Jussy tot St. Privaten Roncourt,
waarop de hofsteden Moscou. Leipzig,
St. Hubert,en La Folie, hel dorp Arman-
villers enz, vanwaar het terrein over een
lengte van 2000 schreden daalt achter
en hoven die hoogte strekt zich'een reeks
dichte, gedeeltelijk tegen steile hellingen
gelegen bosschen uit, én daardoor
stroomt een beek, die den toegang van
beneden af bemoeilijkt. Op dezen heuvel
rug stond het Fransche leger in slagorde,
beschermd door borstweringen, verbak-
kingen. tirailleurpuiten en doorde ge
noemde hofsteden en gehuchten, zorgvul
dig in staat van verdedeging gebracht.
Voor de hoofdstelling waren de dorpen
St Marie-aux-Chênes, SI. Ail, Habou-
vi 11e Vcrneville e.a. als eerste linie door
een slorke voorhoede bezet. De afzonder
lijke legerkorpsen werden aangevoerd
door Canrobert, Ladmirault, Lebceuf,
Frossard e.a. Tegen deze stellingen der
Franselien zotte do Duitsclie krijgsmacht
(180.000 man infanterie en 25.000 man
cavalerie met 720 kannonen) zich 18
Augustus des morgens te 5 uur in bewe
ging cn zoo ontspon zich de slag bij
Gravelotte of Sf. Privat. Het doel van den
aanval der Duilschers was, zoo zegt onze
historieschrijver, liet Fransche' Rijn leger
binnen Metz terug te werpen cn liet daar
in te sluiten, zoodat zijne vereeniging
met het leger van Mac Mahon onmoge
lijk werd gemaakt, 0111 later dezen veld
heer afzonderlijk te verslaan en zoo aan
de Duitsclie troepen den weg naar Parijs
te ontsluiten. Zoo rukten dan van Duit
sclie zijde het 7de, 8ste en 9de legerkorps
met tie garde tegen evenzoovele Fransche
legerkorpsen op. die ten westen van
Metz het terrein van den Moesel lot den
weg naar Briey bozet hielden. De Fran
selien hadden daarbij één korps (de garde)
in reserve De Duitschcrs drie korpsen
(liet 2de, 3de cn 10de). Ofschoon hot
Saksische korps in eerste linie stond,
nam liet in het begin geen deel aan den
strijd, omdat hel don vorsten afstand had
te doorloopcn (van Mars-la-Tour lot
Roncourt) om den rechtervleugel der
Franschen waar het korps van Canrobert
was, aan te vallen. Al deze Duitsclie le
gerkorpsen gingen successievelijk tolden
aanval op de Fransche stellingen over
cn trachtten de slaglinie van den vijand
door tè breken. Ondanks hun overmacht
slaagden zij daarin nergens. Reeds liep
de dag ten einde, zonder dat een hunner
frontaal)vallen met succes was bekroond
en reeds dachten de Franschen overwon
nen te hebben, toen de Saksische troepen
onder bevel van hun kroonprins Albert
verschenen op de flank en in den rug van
hel 6de korps onder Canroberl. Zij vero
verden St. Privat, hel steunpunt der
Fransrhe stellingen. De rechtervleugel
moest, wijken, ook het centrum werd tot
den aftocht gedwongen en gedurende den
nacht trok hel geheele Fransche leger
achter de forten en op de vesting zelve
terug. Ren Pruisisch generaal geeft nog
de volgende beschrijving van don reuzen-
slag: Vier uur achtereen worstelen de
legerkorpsen met elkaar, de Duitschcrs
stormden voorwaarts en stierven, de
Franschen hielden stand en stierven, hei
den hij honderden ja bij duizenden lege-
lijk. Na vijf uur bad liet Saksische leger
korps; den omtrek van Roncourt bereikt
en kon bol zijn artillerie op SI. Privat
richten. Maar eerst des avonds S uur
werd dit steunpunt van den rechtervleu
gel dor Franschen door oen voreenigdeu
aanval van het gardokorps en van de
Saksers veroverd. De infanterie der gar
de had hier uren lang met doodsverach
ting gevochten tegen den vijand, die, in
de voerdeeligste stelling, do aanvallers
hoveiidien in getalsterkte en in gesehut
ver overtrof. Een ontzettend moorddadig
vuur uit veldstukken, mitrailleuses en
chassepots werd op de 3 regimenten
infanterie dor garde bij hun voortrukken
gericht en bracht hun kolossale verliezen
toe. Maar de garderegimenten drongen
steeds, voorwaarts.Alle generaals, stafof
ficieren en adjudanten waren te paard
gcble - 'n 0111 het gevecht beter te lum
inal féiiien, maar in korten tijd waren
hun bijna alle paarden onder 'l, lijf dood
geschoten en velen hunner stierven hier
den heldendood. Over het met bloed
gedrenkte veld over lijken en gewonden
been stormden dc gardes steeds voor
waarts onder den dichten kogelregen. In
liet in brand geschoten St. Privat moest
huis aan huis stormenderhand genomen
worden. De aanval der Saksers in den
laten avond bracht eindelijk de zege voor
de Duitschcrs. De verliezen in dezen slag
waren zeer grool: de Duilschers verloren
aan dooden 011 gekwetsten 19058 man en
904 officieren, de Franschen 11705 man
cn 609 officieren.
België als vechtterrein.
Het is eigenaardig hoe dikwijls Belgic
het terrein is geweest voor gymlo slagen.
Belgié is liet slagveld van de Europeescho
mogendheden, zou men met een tikje
overdrijving kunnen zeggen,
Het land is zeer geschikt voor slagen.
1 Uit de geschiedenis zijn tal van groote
slagen bekend, die tiaar hebben plaats
gehad en liet getal wordt nog grooter,
als men bedenkt, dat de oude Zuidelijke
Nederlanden zich heel wat zuidelijker
uitstrekten dan het tegenwoordige Bel
gië. Zooals men weet is een groot deel
bij Frankrijk gevoegd, lal van plaatsen
en plaatsjes zijn door de Réuniokamers
van Lode wijk XIV ingepalmd.
Al heel vroeg ltooren wij van slagen in
het noorden van het tegenwoordige Pi
ca rdië (Noord-Frankrijk). Daar spreekt
bijv. het oude Lodewijkslied van.
Meer bekent! isde latere slag bij Kort
rijk (in West-Vlaanderen). Den 11 Juli
1302 had de slag plaats, de vermaarde
gulden sporenslag, waarin vele Fransche
ridders sneuvelden, zoodat de Vlamingen
ongeveer 700 gouden riddersporen buil
maakten.
Dan komt later de 80 jarige oorlog,
waarbij de zuidelijke Nederlanden op
nieuw als stroidterrein dienstdoen. Wij
noemen bijv. de gevechten om cn bij Oos
tende in 1583. waar krachtig weerstand
werd geboden aan de Spanjaarden, de
nieuwe belegering van Oostende van 1601
tot 1604, de gevechten daar bij de belege
ring in den Spaanschen successieoorlog
en do verovering* door de Franschen in
den Oosten rij kschcn successieoorlog,
Antwerpen is op dezelfde wijze bedreigd
en geteisterd.
Dan de slag bij Nieuwpoort in West-
Vlaanderen, 2 Juli 1600, door Prins Mau-
ritsgewonnen op zijn tocht Ier verovering
van Duinkerken.
Later volgt dc woelige tijd van Lode
wijk XIV. I11 den oorlog 1072 zoowel als
in den 9-jarigen oorlog van 1688, worden
de Zuidelijke Nederlanden weerde kamp
plaats.
Stadhouder Willem 111, streed bij
Sencfl'e legen Condé (1074bij Monl-
eassel (1677) en St, Denis (1678) tegen
Luxembourg, telkens met weinig succes,
maar met groo'e tact terugtrekkend. Dan
volgt in 1690 een slag bij Flcurus aan de
Sambrc, waarbij de Franschen onder
Luxembourg de overwinning behaalden
op de verbonden mogendheden onder den
prins van Waldeck. Hier was reeds eer
der in 1022 een slag geleverd toen hertog
Chr. van Bronswijk en de graaf van
Mau.sfi-lii zich met zware verliezen door
de Spanjaarden sloegen. In 1692 verloor
Willam lil een slag bij stoenkerken en in
1693 een bij Landen en-Neerwinden.
In den Spaanschen successieoorlog
(1701—1713) moeten alweer de Zuidelij
ke Nederlanden onder veldslagen lijden
slag bij Raraillios (1607), bij Oudenaarden
(1708) en Malplaquel (1709,/, alle in het
nadeel van Lodcwijk XIV. I11 den Oos-
tenri.jkschen successieoorlog (1740 tot
1748) gaat het evenzoo: slag bij Fonte-
nay (1745) en hij Raucoux (1716), door
trekken van troepen om Sluis te belege
ren.
Dan volgt de revolutietijd en krijgen
we: 1793 slag bij Neerwinden, waarin
Oostenrijkers en Pruisen zegevieren op
de Franschon 1794 slag bij Flcurus tus
schen Franschen en Oostenrijkers, waar
door de Nederlanden aan de Franschen
werden prijsgegeven.
Eindelijk moeten nog genoemd in den
strijd met Napoleon de slagen bij Quatre-
bras (1815 en Waterloo (1815), waar
Napoleons macht voor goed gebroken
werd, en in den strijd van België tegen
Nederland: 18-30 bombardement van Ant
werpen, slagen bij Hasselt cn Leuven
(1831).
Men ziet het, de oude Zuidelijke Neder
landen, het latere België, zijn van ottds
vechtterrein.
In tijd van oorlog mogen maar al
leen soldaten vechten. Een burger, bij
voorbeeld, die op den vijand revolver
schoten zou lossen, zou de oorzaak
van platbranden en 'uitmoorden zijner
gemeente kunnen z(jn. Men weet dat
de Duitschers voor zulke gruwelen
niet achteruit gaan Zij hebben het
reeds in de streek van Luik bewezen.
Dat zij die den vijand willen te lijve
gaan als regelmatigen krijger den in
dringer te gemoet trekken.
Kalmte en vastberadenheid moeten
ons volk bezielen, maar het moet zich
volstrekt onthouden van alle uitzinnig
heden, die aanleiding tot eene ver
schrikkelijke wraakneming van wege
den vijand zouden kunnen geven.
Nog liet gevecht
te llaelen.
Nopens liet gevecht te Haelen, bericht
de Daily News nog deze bijzonderheden:
Zijn verslaggever, die het slagveld
bezocht, vond daar een terrein op eene
lengte van honderd nieters, waar de
grond omwoeld was. Daar is het graf
waarin de lijkon van 1200 Duilschers
zijn begraven, die in hel gevecht waren
gesneuveld.
Ook elders op hel slagveld vindt men
overal graven, sommige van Belgen,
andere van Duitschcrs, wéér anderen
van peerden Toen ik het slagveld be
reikte, waren de boeren nog bezig de
graven met aarde af te dekken. Twee
volle dagen waren ze daarmee bezig ge
weest. Zij waren or ellendig onder.
Op dit slagveld stond hel koren
gereed om geoogst te wordenmaar
slechts weinig ervan kon worden binnen
gehaald. Donkere plekken in de boete-
velden, zijn gedrenkt met het bloed van
menschen of poerden.
De Belgische troepen trokken
's avonds terug over den spoorweg en
door eenige open velden naar het bosch,
dat ongeveer eene ure verder ligt. Daar
brachten zij geschut in positie en be
stormden liet dorp.
- De muren der huizen zijn doorzeefd
met kogelgaten en de ruiten zijn al ver
nield. De kerktoren is half zonder dak.
Do klok is van hare plaats gerukt.
De Belgen scholen goed, en in woinig
lijds dwongen zij den Duitschers lot de
keus, of te vallen, of terug te trekken.
Do Duitschers besloten tot het laatste,
en moesten zich nu op open terrein he
geven en daarbij eene brug overtrekken.
Dit moest in gesloten colonne ge
schieden. Dc machinegeweren der Belgen
die in het geboomte verdoken waren,
maaiden de Duitschcrs néér als do sikkel
het koren. Uil de helmen en lansen, die
op den grond verspreid lagen, bleek dat
de Duitschers moedige aanvallen hadden
gedaan, tot vlak hij de loopgraven der
Belgen, in 't boeteveld on tot bij de Bel
gische kanonnen.
- Op dc linker flank dor Duitschcrs,
waren de machinegeweren der Belgen
opgesteld achter of in de huizen, vlak bij
liet dorp. Vijf van die huizen zijn tot den
grond afgebrand twee andere, iets ver-
Mor weg, liggen geheel in puin en zijn
ook verbrand. In eonon stal, zal een boer
te schreien bij do lijken zijner koeien.
Hel schieten van de Duitschers schynt
niet voldoende te zijn gericht geweest,
om den opmarsch van hunne infanterie
te dekken. -
Een Zeppelin hoven
Antwerpen.
Zes dooden. Gekwetsten.
Veel vernieling.
In den nacht van Maandag op
Dijnsdag, is een bestuurbare luchtbal
van het stelsel Zeppelin - boven
Antwerpen gekomen De luchtvaar-
ders hebben bommen op de stad
geworpen. Er waren zeven ont
ploffingen. Een dezer ontploffingen
gebeurde tusschen de Meir en de
Beurs, daar in den wijk der pracht-
gebouwen, nabij het paleis des ko-
nings.
I-Iet was rond I ure 's nachts, toen
de bewoners van Antwerpen-Center
gewekt werden door liet ronken van
eenen motor. Duidelijk zag men dat
een Zeppelin boven de stad zweefde,
vooral in den omtrek van de Meir.
Eensklaps schrikten de menschen
op door eenen vreeselijken knal, ge
volgd door een aantal andere Ieder
een kwam verschrikt en angstig uit
zijne woning en snelde naar de Men
In den omtrek der Beurs vertoonde
zich een vreeselijk schouwspel. Twee
huizen in de Twaalf Maandenstraat,
de sti aat gelegen voor den ingang dei-
Beurs, waren in gruis geslagen en de
bewoners gedood en gekwetst.
Het gebouw der Stadswaag was
geheel vernield, en de twee policic-
agenten die daar de wacht hielden,
werden letterlijk vermorzeld.
Akeliger schouwspel heeft men
nooit gezien de verwoesting der hui
zen is vreeselijk. Verders waren de
muren van het St Elisabethgasthuis.
in de Leopoldstraat, geheel wegge
slagen, bij zooverre dat men de bed
den waarin de zieken lagen, van op
de straat zag
De Eervv Paters-Redemptoristen
waren spoedig ter plaats gesneld, als
ook de militaire overheden. De ge
kwetsten ontvingen de noodige zorg,
en werden naar een geneeskundig ge
sticht overgebracht. De dooden wer
den met eene draagbaar naar het doo-
denhuis gedaan.
De bommen waren bestemd voor
het paleis der koninklijke familie en
de gebouwen der ministeriën. De mi-
nisteriën zijn ingericht in het gebouw-
van het Grand Hotel.
De bevolking is verontweerdigd
over de wijze waarop de Duitschers
tegen ons oorlog voeren.
Men denkt dat zestien personen
zijn gedood en dat er evenveel ge
kwetst werden.
Op bevel der militaire overheid,
moeten alle avonden, om 10 uren, alle
lichten worden uitgedoofd. De stad
moet volledig duister zijn, 0111 de
overheid toe te laten met zoeklichten
de vliegmachienen en bestuurbare
luchtballen te verkennen.
Verdiende belooning.
Zijne Majesteit Koning Albert heelt
eer bewezen aan heel de 3e legem f-
deeling, in den persoon van een harer
beste aanleiders. Generaal- majoor
Beltrand is tot luitenant generaal
bevorderd voor zijn moedig gedrag
tegenover den vijand.
Het is maar rechtvaardig door in 't
oogvallende belooningen den moed
en de toewijding te vereeren van de
dappere soldaten, zooals het maar
rechtvaardig is diegenen te straffen,
die aan hunnen plicht zouden te kort
komen.
Hel Uzei -en kruis.
De Orde van het IJzeren Kruis
ingesteld in l83o. en uitsluitend
voorbehouden aan de helden van on
zen onafhankelijkheidsoorlog, zal
waarschijnlijk opnieuw ingesteld wor
den om de borst der dapperen te sie
ren, die kampen om den grond te be
waren door hunne voorvaderen ver
overd.
De groote veldslag
aan den gang.
De Duitschers achteruitgeslagen
op geheel hunnen rechter vleugel
Veldslagen te Charleroi
en te Binche
Uit Parijs werd Maandag avond de
volgende offlcieele mededeeling ge
daan.
Onze legers die zich voor den vijand
bevinden, rukten Zondag morgend
vroeg vooruit, overal eene beslissend
en krachtdadig aanvallende positie
aannemende.
Tusschen de Moesel en Bergen was
de algemeene veldslag enkele uren
j daai na volledig aan den gang
I De officieele bekendmaking er
