OORLOG
Een Vertrek uil 't Belegerde Parijs
GTfisissls OGStsisritRscBo Bsris&lsti
vonken van 00 centimeters teweegbren
gen. terwijl de reusachtige vonken welke
don bliksem tijdons een onweder uitma
ken, tien duizendmaal langer zijn. Inder
daad daar zijn bliksems geweest welke
volgens de juiste berekeningen die men
op de fotografische opname beeft kunnen
doen, enne lengte van meer dan li en
kilometers hadden
En het geknetter waarmede die kolos
sale vuurslinger gepaard gaat, is niets
anders dan den donder dien wij gewoon
lijk, naarmate het onweder ver of nabij
is. een kleinen of geruimen tijd na den
weerlicht hooren rollen.
Hoe komt hef dat wij eerst den bliksem
zien, en slechts daarna den donder hoo
ren
Iets in dien aard gebeurt ook mot het
kanon men ziet den rook opgaan alvo
rens men den slag hoort.
Dit spruit hieruit voort dat de klank
veel trager tot ons komt dan het licht,
want terwijl de klank in een sehond
slechls 340 meiers aflegt, gaat hel licht
meteenesnolheid van 300.000 kilomeiers
per sekond.
Daarmede hebben wij dus een uiterst
eenvoudig middel bij de hand om te oor-
deelen over den afstand van een onweder.
Veronderstellen wij bijv. dat wij eene
poos van 20 sekonden hebben geteld
tusschen den bliksem en het eerste ge
rucht van den donder: Als wij die- 340
meters vermenigvuldigen met 20/ komen
wij tot een getal van 6800 meters, het
geen daaromtrent den afstand uitmaakt
tusschen ons en het dichtst bij zijnde
uiteinde van den weerlicht.
('t Vervolgt)
in Belyie en in F'rankrijk
Duitsche Berichten
van het Groot Hoofdkwartier.
Westelijk krijgstooneel
BERLIJN, 14 September. Onder
gedeeltelijk zeer levendige werkdadig-
heid der artillerie, verliep de dag overi
gens zonder wezenlijk voorval.
/.wakke Fransche voorstoot tegen
het sluizenhnis van Sapigneut iNoorU-
westelijk van Reims) werd teruggesla
gen.
Op Trier, Morchingen, Chateau-Salins
en Donaucschingen werden door Vijande
lijke vliegers bommen afgeworpen, bij
Donaucschingen een reizigerstrein met
machienegeweervuur beschoten. Er zijn
eenige personen gedood of gekwetst. Uit
het boven Trier verschenen eskader
werd bij Lommeringen (Zuidwestelijk
van Fentsch) een vliegtuig .nedergescho-
ten.
Oostelijk krijgstooneel.
BERLIJN, 14 September. Opliet
front tusschen de Duna en de Wilija
(Noordwestelijk van Wilna) zijn wij al
in 1871
(Uit 't dagboek van Sarah Bernhardt)
(2C Vervolg)
Toen wij in het bureau waren antwoordde
een jong meisje in rouwkleeren ons, dat er
geen enkele kamer meer vrij was. Ik viel
neer op een stoel en M*"e Soubise stond met
haar rug tegen den muur geleund met afhan
gende armen, volslagen moedeloos.
Toen brulde die akelige Joussian uit, - dat
ze twee jonge vrouwen niet zoo maar
's nachts op de straat konden laten staan.
Hij ging naar de hötelhoudster toe en fluis
terde iets over mij, wat weet ik niet, maar
ik hoorde heel duidelijk mijn naam. Toen
sloeg het meisje in den rouw hare vochtige
oogen op Mijn broer was dichter. Hij
heeft een heel mooi sonnet gemaakt op u,
want hij heeft u Le PASSANT (1) wel meer
dan tien keer zien spelen en mij heeft hij
ook eens meegenomen om u te zien, en ik
heb toen een genotvollen avond gehad.
Maar't is uit. En met hare beide handen
haar hoofd vastgrijpend, snikte zij, terwijl
zij haar smartkreten trachtte te smoren
't Is uit Hij is dood 1 Zij hebben hem dood
geschoten 't Is uit 't Is uit
Ik stond op, tot in 't diepst van mijn ziel
geroerd door die vreeselijke droefheid. Ik
sloot het meisje in mijn armen en ik kuste
haar schreiend. Ik fluisterde haar toe woor
den van hoop en troost, die doen berusten.
(1) LE PASSANT, is (Ie titel van een klein
drama, een eerslelling van den hakenden franschen
dichter Francois Coppée. Die. eerste Hing was een
nieeslersuk, en de tooneelsponlster Sarah Bernhardt
die toen ook voor 'l eerst op do planken verschoen
behaalde mot haar rol in Lli PASSANT een over
groot succes. Ni d. in
vechtend in verderen vooruitgang. Er
werden 5200 gevangenen gemaakt, een
kanon, 17 munitiewagens, 13 machien-
geweren en veel bagage verbeurd. Ook
Oostelijk van Olita doet onze aanval vor
deringen. In de Njemenbochten. Noord
oostelijk van Grodno, gelukte de vervol
ging lot halfwege Lida. Verder Zuidelijk
naderen wij den Seezarasector. De spoor-
statie Lida werd 's nachts met bommen
beworpen.
De vervolging der legergroep van
prins Leopold van Beieren tegen de
Szczara bleef in gang vijandelijke ach
terhoeden werden verworpen.
Ook bij de legergroep van veldmaar
schalk von Mackensen kon 'de vijand de
vervolging niet tegenhouden eenige
honderden gevangenen werden inge
bracht.
Op het Zuidoostelijk oorlogstooneel is
de toestand bij de Duitsche troepen on
veranderd.
Aan de Golf van Riga,
BERLIJN, 14 September. Den 12
September Lebben Duitsche watervlieg
tuigen cenon aanval op Russischo zee
strijdkrachten in de Golf van Riga en op
Riga-Dunamunde gedaan. Een der vlieg
tuigen beoogde voor de golf een vijande
lijk moedervlicgtuig en belegde bel. doel
matig mot bommen brand werd als
uitslag waargenomen.
Een ander vliegtuig viel eenen torpe
dojager met bommen aan en had lenen
treffer. Eod derde ontdekte een moeder-
vliegtuig in de Arensburger baai en
bracht bet twee treffers toe. Het vierde
vliegtuig, dat bij Zerel een gevecht met
twee Russische vliegtuigen te doorslaan
bad, gelukte het eenen torpedojager na
bij te komen en hem een treffer te geven.
Hot vijfde trof voor Windau twee gedo
ken onderzeeboofen aan en bewierp ze
mot twee bommen het gevolg hiervan
kon niet vastgesteld worden
Het laatste vliegtuig bereikte de mo
lengraaf-werf voor torpedoboolsbouw
der Russische marine in IHinamunde en
wierp zes treffers in de werkplaatsen en
op de hellingen. De werf geraakte in
brand. Een der vliegtuigen onmoette in
de Golf van Riga een Russisch zeilschip,
dat verzonken werd, nadat de bemanning
gered was.
Russisch Krijgstooneel.
WEENEN, 14 September. (Wolff.)
Amtelijke mededeeling:
De toestand in Oost-Galiciö is onveran
derd. De vijand viel heden vroeg ons
Strypafront aan, maar werd afgewezen.
Ook in Wolhinië zijn de Russen onder
aanvoering van nieuwe troepen aan tal
rijke plaatsen tot den aanval overgegaan,
terwijl de gevechten bij Nowo Aleksinic
nog voortduren, werd de vijand bij Dub-
no en aan den Stubiclsector overal onder
groote verliezen teruggeworpen. Onze in
Lilauen vechtende strijdkrachten over
sein oden in de vervolging des vijands
Zuidelijk van Slonira het Grindalaagland.
Gewiegd door mijn woorden, ontroerd
door mijn zusterlijk optreden, wischte zij
hare oogen af, greep mijne hand en troonde
mij zachtjes mee. Soubise volgde ons. Ik gaf
Joussian een bevelenden wenk om hem te
doen blijven waar hij was. En zwijgend
klommen wij de twee verdiepingen van het
hötel op.
Aan het einde van een nauwe gang deed
het meisje een deur open. Zij liet ons binnen
in een vrij ruime kamer, waar de lucht
bedorven was door tababsrook. Een klein
nachtlampje op een beddetafeltje verlichtte
alleen dit groot vertrek. De fluitende adem
haling van een menschelijke borst stoorde
de stilte. Ik keek in het bed. En, bij het
weifelende licht van het nachtlampje, zag ik
een man, bijna overeind zittend,het bovenlijf
rustend tegen een stapel kussens. Het was
meer een oud geworden dan een oude man
zijn baard en haar waren wit, het gezicht
droeg de sporen van smart twee diepe
groeven liepen van de oogen naar de mond
hoeken. Wat al tranen moesten er gevloeid
zijn over dat arme vermagerde gelaat
Het jong meisje naderde zachtjes het bed,
ons beduidend de kamer heelemaal binnen
te gaan, en sloot toen de deur. Op de teenen,
met bengelende armen drongen wij tot het
andere einde van de kamer door. Ik ging
voorzichtig zitten op een groote canapé in
empire-stijl. Soubise kwam naast mij rusten.
De man in het bed opende de oogen.
Wat is er, kind vroeg hij. Niets
vader, niets ergs. Ik wilde u maar even
waarschuwen opdat u niet verwonderd zou
zijn als u wakker werd. Ik heb twee dames
ondergebracht in uwe kamer; zij zitten daèr.
Hij keek om, een beetje knorrig, en trachtte
ons te onderscheiden in het halfdonker.
De blonde, vervolgde het meisje, is
Sarah Bernhardt, u weet wel, van wie Lucien
zooveel hield De man richtte zich op, en
Italiaansch krijgstooneel
WEENEN 14 September 1915 (Wolff.)
Ambtelijke mededeeling
Na de vruchtelooze Italiaansche aan
vallen der laatste dagen trad gister eene
rustpoos in de groote gevechten bij Flitch
en Tolmein, Bij Plawa verdreef een
vuuroverval van onze artillerie den vijand
uit een frontgedeelte van verscheidene
kilometer. De vluchtende Italianen leden
groote verliezen. Aan het Tyrolerfront
werden aanvalspógingen van zwakke
vijandelijke afdeel ingen tegen onze stel
lingen bij do grensbrug in het Popenadal
(Zuidelijk Schluderbach) on in het Tena-
legebied afgewezen. Aan het Zuidweste
lijk front lieerscbt overal rust.
Uit Fransche bron
PARIJS/14 September. (Reuter.) Amb
telijk bericht van maandagachternoen:
In den verloopen nacht waren er ge-
veelden met handgranaten nabij de baan
van Béthune naar Atrecht, alsook een
teruggeworpen aanval der Duilschers
Noordelijk de spoorslatie van Souchcz.
In 't Zuiden der Sorame voor Fay duurt
de mijnenstrijd hardnekkig voort. Hevig
kanonvuur in de sectors Armancour en
Beuvraignes, alsmede op de hoogvlakten
van Quennevières en Neuvron. In Cham
pagne en in de Argonnen ontzettend
geschutvuur.
Op het Lotharingerfront richtten onze
-batterijen eene werkzame geschotsboi
tegen de Duilsche scliulsgraven en veld
werken in de omgeving van Emberménil,
Leintrey en Ancerviller. Vijandelijke
groepen die uit de schutsgraven gekomen
waren, geraakten tot aan onze draadver
sperringen, maar werden door ons
infanterievuur verstrooid.
Ambtelijk bericht van Maandag
avond
Aan den User, alsook Noordelijk, Oos
telijk en Zuidelijk van Atrecht, in de
sectors van Neuville, Roclincourt en
Vailly, houdt liet geschutvuur aan. Noor
delijk de Oise richtte onze artillerie een
verniel ingsvuur tegen de vijandelijke
veld- en schanswerken van Beuvraignes.
Verscheidene afdeelingen Duilsche infan
terie werden voor Andechy verstrooid.
Aan het Aisne Marnekanaal bombar
deerden we hevig de vijandelijke schuts
graven, d" batterijen en de legering in de
omgeting van Sapigneul n Nenvillo hij
Bcrry-au Bac. Arliileriegevecht mu
bommen in Champagne, in de Argonnen
en tusschen Maas en Moesel, Ontzettend
bombardement in de Vogezen Oostelijk
van Metzeral aan den Sudelkopf.
Als vergeldingsmaatregel voor het
kortgeleden bombardement van Lunéville
en Compiègne door vijandelijke vliegtui
gen, vloog 's morgens van 13 September
een eskader van 19 vliegtuigen op de
stad Trier, die mét bommen belegt werd.
's Namiddags wierp hetzelfde eskader nog
granaten op Dommary-Barroncourt. An
dere vliegtuigen bombardeerden van ge
ringe hoogte Donaueschingen aan den
Donau en Marbach, in een gebied waar
troepenbewegingen gemeld waren.
zijn hand boven de oogen houdend, keek hij
de kamer in.
Ik kwam naar hem toe. Hij keek mij
zwijgend aan, toen wees hij liet meisje iets
en zij bracht hem een couvert, dat zij uit een
bureautje haalde. De handen van den onge-
lukkigen vader beefden. Hij haalde heel lang
zaam uit het couvert drie velletjes papier en
een fotografie. Zijn blik vestigde zich op mij,
toen op het portret Ja. ja, u is het wel,
u is het wel prevelde hij. Ik had mijn
portret herkend, in LE PASSANT de geur
van een roos inademend.
Ziet u, zei de armé man met zijn oogen
vol tranen, u was zijn afgod, van mijn jon
gen. Zie daar de verzen die hij u gemaakt
heeft. En hij las mij, met zijn week ge
worden stem en een licht provinciaal accent,
een heel niooi sonnet voor, dat hij niet
wilde geven.
Daarna vouwde hij nog een papier open,
waarop verzen aan Sarah Bernhardt gekrab
beld warenHet derde was een soort van triomf-
zangom onze overwinningen te bezingen. «De
arme jongen hoopte nog toen hij stierf, zei
de vader. En toch is hij pas vijf weken gele
den gestorven hij heeft drie kogels in zijn
hoofd gekregen de eerste schoot hem de
kaak stuk, maar hij viel niet en is doorge
gaan met schieten als een bezetene. De
tweede kogel scheurde zijn oor af. De derde
trof hem in het rechteroog, toen is hij geval
len om nooit meer op te staan. Zijn kameraad
heeft ons dat alles verteld. Hij was twee en
twintig jaar. En nu is alles uit.
En het hoofd van den ongelukkigen man
zakte weer in de kussens. Zijn beide
onmachtige handen hadden de papieren los
gelaten. Dikke tranen liepen over zijn bleeke
wangen in de diepe voor, door de smart
daarin gegroefd. Een gesmoord kreunen
kwam over zijn lippen Het meisje was op de
knieën gezonken, haar hoofd in de dekens
Uit Russische bron
ST-PETERSBURG, 14 Seplembor..
Tn de stroken van Riga, Friedrichstadt en
Jacobstadt, geen wezenlijke verandering.
Aan de fronten der beneden-Eckau en
Noordwestelijk van Mil.au. gevechten van
kleine afdeelingen. Aanzienlijk versterk
te artilleries!rijd van Linden tot op 22
kilomeier Noordwestelijk van Friedrich-
stadt. Do hardnekkige gevechten Weste
lijk van Jacobstadt in de streken der
pikster- en Saukonmeren duren voort.
Westelijk on Zuidwestelijk van Duna-
burg heeft de vijand een aanzienlijk
offensief ondernomen In de streek van
Abeli en Tugiany en verder Zuidelijk
spelen zich zeer verbitterde ..gevechten
af. Bij de statie Nowo Swenziany werd
dc spoorbaan door den vijand doorsne
den. Onder den druk des vijands, die
tusschen de streken van Nowo Swenziany
en Wilma tot een beslissend offensief
overging, trokken zich onze troepen
terug.
In de streek der spoorstatie Podbrodzk
alsook in de streek Westelijk van Wilma
en verder Oostelijk, evenals naar Orany
toe, geenerlei verandering. Aan het front
Ofany-Mosty hardnekkig gevecht tegen
den aanzienlijk versterkten vijand in de
streok van Skidel en'verder Oostelijk. De
vijand breidde zijnen aanval Oostelijk
van Skidel verder uit. In de gevechten
die onze achterhoede opnam om den
voorstoot des vijands op te houden, kon
onze artillerie een machtig vuur ontvou
wen.
Uit ie linie Wolkowischki-Kartus-
Kaja-Bereza,legt de vijand op den straat
weg naar het oosten voorzichtig zijne
pogingen aan om tot eon krachtiger
offensief over te gaan. Zij s tooten overal
op voorbedachten wederstand en hadden
geenen invloed op het regelmatig, zeker
verloop van den berekenden terugtocht
onzer troepen.
Tusschen Kobrin en Pinsk in 't alge
meen geen verandering. In de streek
Oostelijk Drohitschin, kleine gevechten.
Zuidoostelijk van de spoorslatie Sarny
hielden onze troepen verder den vijand
op, welke bijzonder tracht vooruit te
dringen langs de Styrjeti de Goi vnia en.
verder naar bol dosten, alsook tegen
Kolki.
In de streek Deraschno hardnekkige'
gevechten. Westelijk Rowno en in de
streek van Dubno en Kremenetz deden
de Oostenrijkers vruchlelóoze aanvallen.
In Galicië/in de streek van Tarnopol,
drongen onze troepen onder een orkaan
van vijandelijk artillerievuur nog een
weinig vóóruit.
Aan de beneden Sorelh, in de streek
van Zaleszczyki, beproefde de vijand,
door tot het offensief over te guan, onze
vorderingen naar het westen op te hou
den, maar hij werd na hardnekkig ge
vecht opnieuw verdrongen.
verbergend om het geluid van haar snikken
te onderdrukken.
Soubise en ik waren innig bewogen. O
die gedempte snikken, die onderdrukte jam
merklachten suisden mij in de ooren.Ik voelde
mij alles ontzinken. Ik stak mijne handen
uit in de ledige ruimte. Ik sloot de oogën
Toen ik ontwaakte lag ik in het bed van
het jonge meisje Mclle Soubise stond naast
mij en hield mijne hand vast. Een onbekende
dien ik dadelijk dokter hoorde noemen,
duwde mij zachtjes in de kussens terug.
Ik had eenige moeite om mij te bezinnen.
Sedert wanneer lig ik hier Sedert
vannacht, zei de zachte stem van Soubise.
U is flauw gevallen en de dokter zei ons dat
u een aanval van hersenkoorts had o ik
was heel bang o
Twee dagen later verliet ik mijn zoo
droeven en sympathieken gastheer en zijne
dochteral mijne reisgenooten waren ver
dwenen
Ik ging naar beneden, ieder oogenblik een
soldaat op de trap ontmoetend, want de
ongelukkige was gewelddadig en door over
macht gedwongen zijn huis af te staan. En
hij keek ieder soldaat, ieder officier scherp
aan om te weten te komen'of hij het soms
was die zijn armen jongen gedood had.
Dit is een gedacht van mij, hij heeft me dat
niet gezegd Het komt mij voor alsof dat
willen in zijn biik uitgedrukt lag.
In het rijtuig dat ons naar het station zou
brengen, had de beminnelijke man een
mandje met eetwaren laten zetten en hij gaf
mij een afschrift van het sonnet, en een
afdruk van het portret van zijn zoon.
Ik verliet deze beide hevig bedroefden met
diepe ontroering. Ik kuste het meisje. Soubise
en ik wisselden geen woord op dien rit naar
het station. Ieder voor zich evenwel had
dezelfde benauwende gedachte.
('t Vervolgt.)
