DB
Groot Parlement
OORLOGSBERICHTEN.
3,. 31 VAX '>K PW'1 k-goossevs
October.
EEN BEETJE WETENSCHAP
VOOR IEDEREEN.
Zondag October 19 I 5 In oorlogstijd centiemen het nummer 70™ Jaar V" 4675
DENDERBODE
KATHOLIEK iMliUWS- KV AANKOMHGÜUGSttLA»
Abonnementsprijs 3 frank 's jaar, DRUKKER UITGEVER K, AANKONDIGINGEN:.
Aalst, den 2 October 1915.
De regenvlaag heeft uitgewoed.
De westerhemel baadt in bloed
De zon gaat dood
Zoo rood.
De zachte wolken-verven
Héél lijze, lijze sterven...
October-mist zweeft grijzend aan
Om fijn-gekuifde popel-laan.
Al de avondboomen staan
Met eeuwen-zware rust
In 't broze licht dat hen bekust.
Van ieder blad
Druipt 't tikkend nat
Van regen neer,
Met lichte spatten, eindloos teer,
Die zilvrig vooizen in het rond
Als zoen-muziek van kindermond.
Een waas van smeltende innigheid
Ligt over 't scheetnrend land gespreid
Een smachtend wee dat 't harte streelt
En met een lach in de oogen speelt.
Wijl op de wangen
De tranen hangen...
Daar zingt in 't nevelig verschiet
De gonzende klacht van een klokkenlied,
't Zijn dooden-getijen
Die traag opbloeien in melod-jen,
En grauwen rouw over 't land uitschreien
De zon Is verdwenen,
De zomerpracht henen,
De herfstboomen weenen
Jef Crick.
over Napoleon's Win-
terveldtocht in Rus
land in 1812.
(3* Vervolg
Wel Bode Bode
ge zijt zoo schoon vandaag I
Go komt precies uit een doosken 1 Is er
wat op handen man
Weet ge dan niet, vrienden, dat ik
mijn zeventigsten verjaardag vier
Sapperlippopetten Hoe hebben wij
daar niet eerder aan gedacht 1 Allo,
Bode proficiat hoor Zeventig jaar
dat begint te tellen. En er nog zoo kloek
en pront op staan Ge zult er wel hon
derd worden.
Eu nog meer, als ik niet sterf. Nu,
menschen, bedankt voor uwe genegen
heid. Wij gaan voort met ons parlement.
Over den winterveldtocht van Na
poleon in Rusland
Ja. Wij hebben laatst gezien dat do
Russen voor do derde maal teruggetrok
ken waren, en de verlaten stad Witepsk
met al het omliggende in do handen van
Napoleon geleverd hadden. Rond deze
stad verleent de Franscho keizer eene
welverdiende rust aan dozijnen, doch hij
zelf rust niet. Zijn bedrijvigheid is onge
meen. Snelberichton ontvangen, bevelen
voorschrijven, waken op do levensmid
delen, op den dienst der hospitalen, op
de behoeften der soldaten, zich op de
hoogte stellen van hunne ziekten, hen
onderscheidingen uildeeleu voor hunnen
moed, enz. daarmede brengt hij al zijne
dagen door.En des nachts zit hij gebogen
over de oorlogskaarten, en maakt de
diepzinnigste krijgskundige berekenin
gen.
Bode dat moest een ijzeren man
zijn
Dat was hij. Iutusschen blijven
zijne generalen ook niet werkeloos. Men
zal zich herinneren dat de hertog van
Reggio uitgezonden was geweest om het
ontruimd legerkamp der Russen in Drissa
te vornietigeu, de stad Polotsk te be
zetten, en daarna te beproeven den weg
af te snijden aan den Rus Wittgenstein
op zijnen aftocht naar Sinl-Petersburg.
De Franscho generaal was er er in gelukt
een groot voordeel op zijnen vijand te
behalen, doch hij kan er geene partij ge
noeg van trekken on moot. voor Witt
genstein terug achteruitwijken lot aan
Polotsk. Napoleon, zend hem den gene
raal Simt Cyr aan het hoofd van het
Beierse!) legerkorps, en de hertog van
Tarenten ter hulp: door dezen bijgestaan
krijgt de hertog van Reggio orde aan
slonds het offensief legen Wittgenstein
te hernemen. Aan den anderen kant doet
Napoleon de generaal Schwartzemborg,
do horlogen van Bellune en Castiglione
lor hulp komen aan generaal Reynier
die het te kwaad had gekregen legen den
rus Tormasoff.
Aldus volgde de keizer van ver de
minsLe beweging van zijne generalen
Zooals ge zegt, vrienden. Doch nu
gaat de kat op de koorde. Ge moet we
ten, de Russen hadden zich na hunnen
terugtocht uit Witepsk, in den omtrek
der versterkte stad Smolensk opgesteld.
Smolensk ligt aan den overkant van don
grooten stroom die men Dnieper heet.
Daar had het legerkorps van Barclay tie
Tolly zijne verbinding kunnen uitvoeren
met dat van Bagralion die, na lang ach
tervolgd gpweost te zijn door de Fran
schen, eindelijk toch ontsnapt was Thans
kwamen beide generalen rechtop do stad
Witepsk afgezakt waar Napoleon ver
bleef. Wat gaat deze doen Een zoo
stoutmoedig als geniaal plan schiet gelijk
een bliksemstraal door zijn brein hij
komt op'i. gedacht aanstonds op to ruk
ken naar den linkeroever van den Dnié-
per waar de generaal Davoust hom roods
wacht, de vesting van Smolensk op het
onverwachts in te nemen, daarna den
stroom weer over te trekken bij middel
van de bruggen der vesting zelf, welke de
Russen komen te verlaten, en het leger
van dezen in den achterflank aan te ran
den. Aldus zou hij, Napoleon, gelijk eon
donderslag op de hielen der vijanden
vallen die dachten hem te verrassen en te
gemoel te komen...
«Bode» dat was wel oen stout plan I
En werd het ook uitgevoerd
Gij zult gaan hoorei). In acht en
veertig uren bereiken honderd en vijf en
twintig duizen I Franschen den overkant
van den Dnieper, en dit, op zulk een ge
heimzinnige wijze dat de Russische gene
ralen er niets van bemerkt hebben. Smo
lensk, op 't onvoorziens overvallen, gaat
in de handen van Napoleon komen.
Ei, dat was wel een fijne kneep I
Lacht nog niet te vroeg, want zoo
gemakkelijk ging het toch niet. Op
't laatste oogenblik wordt Bagration de
eerste verwittigd van het meesterlijk
inanoeuver der Franschen. Aanstonds
keert hij op zijne stappen terug om de
vesting ter hulp te ijlen, en Barclay snelt
hem weldra achterna. Zoo stonden de
zaken toen, op 16 Oogst, Smolensk op
het punt was te bezwijken voor de troe
pen van maarschalk Neg, een der dap
perste en beroemdste vuldheeren die
Napoleon aan 't hoofd zijner uitgelezen
legers telde. Op dit oogenblik kwam do
eerste hulp der Russen aan Toen de kei
zer Bagralion en Barclay met gansch
hunne strijdmacht in 't verschiet zag af
komen,riep hij jubelend uit: Ik heb ze
Maar hij zou ze niet hebben.
Zoodat hij weerom de kans van
eenen groolnn veldslag zag ontsnappen
Ja, en 't was de laatsto maal niet
de Russen waren uitgeslapen, en ze leg
den het altijd zoo aan boord dat zij een
algemeeuen veldslag met een zoo geducht
man als Napoleon konden vermijden. Eu
de reusachtige eii verraderlijke uitge
strektheid van hun land hielp hen daar
toe niet weinig. Doch luistert hoe het
hier verder verging. Toen Napoleon dus
zag dat Bagralion, in de vrees van de
baan naar Moscou te zien afsnijden, deze
ging bezetten, terwijl Barclay, zich aan
den rechteroever van den Dnieper, op de
omliggende hoogten plaatste begreep
hij dat er van een algemeene worsteling
geen spraak meer kon zijn, en er niets
anders te doen viel dan Smolensk te bo-
stormen en te bemachtigen. En op
17 Oogst begon er dan tegen die vesting
eenen vreeselijken stormloop die van af
2 uren van den namiddag tot laat in den
avond aanhield.Smolensk was eeno sterk
verdedigde vesting die prachtig was ge
legen en beschermd door den Dniéper.
Het zou te lang zijn om u te vertellen hoe
alles in zijn werk ging. Wij leven thans
ook in oorlogstijd en kunnen ons een
weinig verbeelden hoo de bestorming van
eeno vesting moet gebeuren.
Ja <1 Bode maar toen waren er
toch geen vliegmachienen, noch reuzen-
kanons, noch mitrailleusen, noch scher-
penels
Inderdaad, maar hot was daarom
niet min schrikkelijk, integendeel. Men
vocht toon in geen loopgraven, 011 door
dat ile legers en do draagwijdte van het
geschut toen op verre na zoo groot niet
waren, werd de Worsteling in een veel
beperktoren kring uitgestreden waarbij
het veelal lot een gevecht van lijf om lijf
kwam, en alzoo ontaardde dat in slach
tingen die nu niet meer plaats grijpen.
Van weerskanten dus werd er hier ijse
lijk gevochten Smolensk was omringd
als met een gordel van vuur, en voor den
woesten moed der Franschen die toen,
onder Napoleon, do felste soldaten van
Europa waren, moest, de vesting ten
slotte bezwijken. Doch 't was een droeve
overwinningeen overwinning zonder
buit. Het garnizoen was er in gelukt zich
in de duisternis terug te trekken, en toen
de Franschen met de muzieken aan 't hoofd
die een zegemarsch speelden, de stad in
trokken stond deze heelemaal in brand en
lag vol dooden: lijken van vriend en
vijand. En toch, zoo zoggen de geschied
schrijvers,gingen die flinke krijgers daar
nog met fleren, dreunenden stap, op de
maat der muziek, to midden van al die
verwoesting en den gloed der vlammen...
Maar velen van hunne oversten waren
in pijnlijk gepeins verzonken, en wie
weet wat er toen al is omgegaan in de
ziel van den grooten Napoleon die met
zijn arendsblik de toekomst peilde
Ja - Bode - wie zal t ooit welen
't Zijn wreede dingen Tol toekomende
week niet waar t Het verhaal begint
zeker nu eerst roerend te worden 7
En nogmaals proficiat, hoor, met uwen
70® verjaardag
Dank, Danke menschen Gesalu-
weerd
Over Bliksem en Donder.
(3® Vervolg.)
Nog over de snelheid van den blik
sem. - Welke voorwerpen treft
hij het meest Fransche
statistiek.
Als gij den donder hoort knetteren
tegelijkertijd als gij den blikseraslingcr
ziet, moogt gij overtuigd zijn dat hel
onwedcr hoven uw hoofd hangt.. Ten
andere, alhoewel in die omstandigheid,
het gevaar van getroffen te worden
'grooter is, heeft men toch niets te vree
zen van den slag van den donder en dit,
omdat het eigenlijk de weerlicht is die
dien slag teweegbrengt, en dat die weer
licht zoo ongelooflijk kort duurt.
Men heeft een gemakkelijk middel om
over de razende snelheid van den bliksem
te oordeelen, te weten wanneer een
expres-trein die in volle vaart is, door
den weerlicht wordt verlicht, kan men
de speeken der wielen net zo goed
onderscheiden alsof de trein zich niet
verroerde.
De voiiken-ontploffing welke plaats
heeft tnsschen twee wolken kan soms
een tiende van een sekond duren
maar lusschen do wolken en de aarde
duurt zij, volgens de berekening der
geleerden, ternauwernood hot millioen-
sle van een sekond.
Hieruit komt voort dat diegenen welke
door die vonk geraakt worden, neerge
bliksemd en dood zijn alvorens zij er iets
h'-bben kunnen van gewaar worden,
want om een gevoel langs onze zenuw
draden tot de hersens over te zetten is
er nog al een merkel ij ken lijd van noode.
De uitwerkselen van den bliksem zijn
uiterst verschillend, en de geleerden kun
nen moeilijk, ingezien do vele punten die
voor hen nog duister blijven, de juiste
wetten van de baan der electrische vonk
omschrijven.
tn algemeeuen regel nochtans is hot
uitgemaakt dat de bliksem oone voor
liefde heeft tot ieder voorwerp dat een
goede geleider is van de electriciteit
natte voorwerpen, vloeistoffen, metalen,
enz.
Als men dan nog weet dat hij bij voor
keur die punten treft welke in zijnen
omtrek boven den grond zijn verheven,
kan men zekere voorzorgen nemen
tijdens een ónweder.
Voor Frankrijk heeft men berekend
dat er jaarlijks, opeen middelmatig getal
van honderd getroffenen, de 4/5 van dit
getal lofbehooreu aan het mannelijk ge
slacht. Mag men daaruit opmaken dat
de vrouwen min gevaar lijden getroffen
te worden dan de mannen Geenszins.
Doch die statistiek kan gemakkelijk uit
gelegd worden als men bedenkt, dat de
mannen door den aard van hunne bezig
heid, meer in de open lacht vertoeven en
dus meer blootgesteld staan aan den
bliksem dan de vrouwen, door hun werk
in huis weerhouden.
('t Vervolgt.)
In België en Frankrijk
Uit Duitsche bron.
BERLIJN 29.September. Do vijan
delijke pogingen tot doorbraak, in de
tot nu toe gemelde aangrypsplaalsen,
worden nijdig voortgezet
Een gasbom benaan val der Eugelsche
mislukte opnieuw en onze tegenaanval
stelde ons terug 111 liet bezit van een
door ons, noordelijk Loos, verlaten ter
rein. Hevige Eugelsche aanvallen in do
streek van Loos vernietigden zich met
zware verlieven. Dikwijls vernieuwd®
Fransche aanvallen in de streek Souchez-
Neuvillo worden gedeeltelijk door hevige
tegenaanvallen afgeslagen.
In Champagne bleven alle vijandelijke
pogingen om door te breken zonder ge
volg. Zijn cciiige uitslag is, «lat wij de
vijand noord-westelijk Souain op eene
lengte van 100 meters uit onze loopgra
ven nog niet lu bben kunnen verwijderen.
Op den onbuigzainen weder.-tand der
Badensche bataljons, alsook der 65®
Rijn-reservefegiinonten en van het 158®
Wostfaalsclie infunterièregimeöt stuiten
zich de voortdurende Fransche aanvallen.
De zware verliezen welke de vijand
zich berokkende bij do herhaalde bestor
ming der hoogten van Massige waren
