DE
Aan onze Lezers
Groot Parlement
Zondag 10 October 1915
In oorlogstijd 5 centiemen het nummer
70"e Jaar 4674
kATIiOI.il li NIEUWS- I V AAKO.MOINGSBUA I)
VAN DE Pil ITE-GOOSSE\S
1
DENDERBODE
Abonnementsprijs 3 frank 's jaars
Men schrijft in te Aalst
31. KORTE ZOUTSTRAAT, 31
DRUKKER UITGEVER
AANKONDIGINGEN
Kleine één maal 0.75 fr. twee maal 1,25 tr.
(iewone annoneen 0.15 fr. de regel.
Vonnissen, sterfgevallen, en;:. 0,50 fr. de regel.
Dikwijls te herhalen volgens akkoord.
Aalst, den 9 October 1915
Te rekenen van Zondag 17 dezer,
zal ons blad merkelijk van formaat
vergroolen.
Door het aanhoudend opslaan van het
gazetpapier in 'l bijzonder zijn wij ge
noodzaakt, te rekenen van hooger gezeg
den dalum,ons blad 0,05 te verkoopen.
Onze geachte Lezers zullen het ons niet
ten heuvel duiden, gezien de moeilijke
tijden waarin wij leven.
Dat wij ons blad van week tot week
zullen aantrekkelijker maken hoeft niet
gezegd. Benevens leerzame en nuttige
artikels, nieuwstijdingen, enz. beginnen
wij van af toekomende Zondag een
prachtig en boeiend mengel werk,getiteld
Wie is deMoordenaar?
één gewrocht van groote letterkundige
waarde dat tie lezer van week tot week
zal boeien en nieuwsgieriger zal maken.
Agenten-Medewerkers worden in iedere
Stad en Gemeente gewenschl. Voorwaar
den op vraag.
Leest en verspreidt
DE DENDERBODE.
Late Zonnestraal...
1
De wolken hangen laag opdofte daken
Wier loomedeining vvreevlen weemoed draagt,
Alsof de stad, in regen-nevel, klaagt
Dat er geen morgenzon meer wil ontwaken.
En 'toosten doen van vreugde-vuren blaken.
Geen vogel die nog iets te fluiten waagt.
Alleen de wind die door den regen vlaagt,
Komt in de schouw zijn rauwe gillen slaken.
En even beeft door al dat bui-gerucht,
Een verre beiaard-voois, wier klanken-vlucht
Den dood bezingt van tergend-slepende uren.
Doch, 0 mijn hart, hoe gij ook mort en zucht
Om al de barschheid van die bronzen lucht,
Het baat al nietgij moet uw lot verduren
En zie daar schuiven de avondwolken open.
Een late zonnestraal roodt tuin en dak
Waarop een vogel, die het zwijgen brak,
Nog blijde tonen slaat: een zang van hopen.
Lijk paarlen zie 'k de regen-droppen loopen
De pannen langs, die glinsteren goudig-wak,
Wijl plots die zonschicht door den hemel stak,
En héél de stad kwam in zijn tintling doopen.
De weemoeds-wade die den ganschen dag
Doodsdroevig over alle dingen lag,
Werd doorgescheurd.
En al het donker lijden
Dat zwol in mij, zoo bitter en zoo bang,
Bij regen-lied en kruipende urengang,
ls opgeklaard tot vredig-stil verblijden
Jef CRICK.
over Napoleon's Winter-
veldtocht in Rusland in 1812
(4° Vervolg.)
Groote slag bij MOSKOWA.
Schrikkelijke slachting. Aftocht
der Russen.
Mensclien lief, wij hebben over
eenigen tijd wat te veel lof van liet wedor
gesproken. De kaart is gekeerd. October
zet oen guur en sluursoh gezicht. Een
licht overfraksken wordt heel dragelijk.
Ja zeker Bode I De winter is in
vollen aantocht, en ach, die holsch
oorlog blijft de volkeren op de pijnbank
leggen Ne menseh zou tegenwoordig
zuchten laten, groot genoeg om er eeneu
windmolen te laten op draaien
Indien '1 maar baten kon. Komt
laten wij liever ons verhaal over Napo
leon voortzetten bet zal ons al de ellen
den van dezen tijd wat doen vergeten",
en ons mot onzen geest terugvoeren naar
die wijde russische vlakten waar. over
ruim honderd jaren, ook zooveel drama's
zijn afgespeeld.Alleman luistert ?...Goed.
We gaan voort. Smolensk, of beter, do
puinen van die brandende vesting, waren
dus in de handen der franschen gevallen,
in den avond van 17 Oogst 1812. Niet
tegenstaande al de moeilijkheden welke
zij reeds tegengekomen waren, bleef
Napoleon staal-vast in zijn besluit van
voort te rukken, altijd maar voort, lot
aan het hartje zelf van Rusland Mo.'cou,
die toen de hoofdstad was. Aanstonds na
den val van Smolensk waar hij, met. zijn
gewoon meesterschap, in al de noodwen
digheden voorzag, zend hij een aantal
generalen af op de hielen van den rus
Barclai de Tolly. Men weet dat deze
generaal in aftocht was op St. Peters-
burg, doch bij verandert van manoeuver
ton einde in verbinding te komen met
zijn konfrater Bagration wiens leger
korps in opmarsch is op den weg van
Moscou. Napoleon verneemt het eft stuurt
onmiddelijk den dapperen maarschalk
Ney op hem af. om zijne vereeniging met
Bagration te Beletten. Ney trekt op, en
ontmoet éenen vijand die van hoogt'* tol
hoogte weerstand biedt, achteruit wijkt,
en bij iederen slap in aantal schijnt toe
te nemen
Bode geleek die taktiek welke
de Russen toen gebruikten niet een beetje
op hunne huidige manier van strijd -
voeren
Dat kan wel. In alle geval was
zulks hel beste strijdplan voor de Russen
Nochtans kon Barclai zich daarmede niet
redden, want na versterkingen ontvangen
le hebben, dwong maarschalk Ney hem
tot den strijd en behaalde op hem eene
zoo bloedige als schitterende overwin
ning. Afgescheiden van Bagration, 11
twee deelim gesneden, belemmerd ii
men ongon doortocht waar slechts mai
voor man uitkon, was het leger vai
Barclai reddeloos verloren, maar.het
noodlot was wederom met Napoleon
Weerom al eens
Ja, en de laatste maal niet Een
franschc goneraal, Junot, nadi n Dniépe
op het aangeduide puilt overgetrokken le
zijn, had verder hel bevel van Napoleon
in den wind geslagen en terwijl hij wer
keloos bleef, wist het geteisterd lege.
van Barclai uit do val to ontsnappen, liet
rad der fortuin draaide voorwaar heel
gunstig voor" de russen men zal zich
herinneren dal eerst Bagration, als door
een mirakel, zijn lego kon redden
thans was do strijdinac'd van Barclai
even gelukkig aan eone gewisse vernieti
ging ontkomen. Men kan begrijpen dat
Napoleon, toen hij aldus telkens de best
opgevatte en meest beslissende strijd
plannen, door Zijne afwezigheid en door
do foul van een zijner goneralen, za-
mislukken. Inwendig bitter moest telen
gesteld zijn Doch hij bleef volkomen
kalm van geest en ziel en naarmate de
hinderpalen grooter werden, klom ook
zijne koelbloedigheid. Aldus, terwijl zijn
hart gewis vol wrange droefheid was,
ging hij 11a den zegepraal van Ney, met
een rustigen lach 0111 den mond, ouder
scheidingen uildeelon op het, slagveld. E11
door zijne logenwoorheidl en de olektri-
seerendë woorden die hij daar tot hen
allen sprak, vergaten al die dappe
voor een oogenblik den rouw en liet
bloed tier slachting, 111 den roes van den
geestdrift en .der voorgespiegelde glorie
BodenT ziju toch wreede zaken
hoe kan er glorie en geestdrift geboren
worden op een veld dal volgestapidd ligt
met broeder-lijken
Eu toch gebeurt dat nog alle dagen.
Dal is oorlog, mensclien lief Edoch,
lalen wij oenen sluier neervallen op al
die razende mensclien worstelingen die
heden weer de wereld verschrikken.
Allerzijds onverbiddelijk en woedend
aangevallen, moesten de russen in groote
haast steeds verder terugdeinzen en hun
;ewonden achterlaten. De gang van hol
franschc reuzen-leger, geleid door den
ijzeren wil van Napoleon, laat zich door
niels afstuiten. 'I Is als een machtige
stroom die altijd maar voorlgolft, verder
en verder, door de cindelooze pleinen
a 11 Rusland. Napoleon is van gedacht
dal thans een groote slag moet plaats
grijpen tegen de russen, wier legers
1 reeds zeer geschokt zijn, en daarbij
zeer terneergeslagen door den val der
esting van Smolensk. Daarom snelt hij
zelf naar «le baan van Moscou, nadat de
soldaten van prins Eugcen zich reeds
daarheen 111 beweging hebben gezet. Den
29 Oost komt hij aan de Viasma, eene
stad welke hooger op, langs den Dniéper,
.an het uileinde van dozon stroom is ge
legen in de richting van Moscou. De stad
slaat in brand, en de bevolking is voort
vluchtig. De franschen kunnen de vlam
men voor een deel blusschen, en ook een
jroot getal eetwaren-magazijnen redden.
Hier verneemt Napoleon dal Barclai de
Tolly, vóór ie ïanftonisi va'n oen rus
sischen veldmaarschalk Kutusoff die hem
komt vervangen, en de raanoeuvors ver
sturen, van plan is de kans dot-
wapens te wagen in de omgeving van
Viasma Doch Kutusoff komt inlusschen
Hij neemt hot bevel van het leger
en om te vechten kiest hij eene
andere plaals die een weinig verder op
ligt, namelijk do plaats Borodino. Deze
plaals is gelegen aan de monding der
Moskowa, eene andere belangrijke rivier
wi lko ook Moscou bespoell, en daarom
heet de geweldige worsteling die eaa:
gaat plaals grijpen de strijd der Mos-
liowa. Aldus blijft den naam dier rivier
onsterfelijk geboekt 111 de geschiedenis.
Zooals die kleine slroom, de Yzer,
ie thans in ons landje zooveel bloed
reeds heeft gedronken, ook treurig be
faamd zal blijven, niet waar, Bode
Juist. De drie eerste dagen van Sep
tember verbleef liet fransch leger in de
sta 1 Ghjalh, nabij Borodino. Den 5' der
zelfde maand ontdekt Napoleon eindelijk
heel de vijandelijke strijdmacht in slag
orde opgesteld op eene reeks van heuve
len, in de omgeving van Borodino. Nu
gaat het er stuiven Eene sterke wjjk-
schans opeen der voorste heuvelen opge
bouwd, en door. Bagration in eigen per
soon verdedigd, gaat met kanonnen en
heel den boel in handen der franschen
over. Dat was een goed voorteeken.
Gedurende den nacht die volgt ontplooien
zich de troepen van Napoleon, en nemen
voor hel u'ovecht van morgen hunne aan
geduide stellingen in. Do keizer neemt
een weinig rust ouder zijne tent, doch b
hot ecrsle krieken van den dag zit hij
paard en gaal alles in oogonschou
nemen. Op dit oogonblik brengt een
postbode hein oen brief van de keizerin
aan alsook liet porlret van zijn jongen
zoon, den kleinen - koning van Rome
Voor enkele minuten vergoot bij he
slagveld en wordt vader. Met oenen ge
lnksglans in de oogen roept hij al d
officieren van zijn huis alsmede al zijne
generalen die op eenigen afstand naar
zijne bevelen wachten. Hij deelt hun zijne
vreugde mee, en dan doet hij het portret
buiten zijne tent, op eeneu stoel plaat
sen alzoo kunnen al de soldaten het
eens-komen bekijken en daarin nieuw
moe 1 putten. En ge moot weten dat toen
op het hoofd van dien keizerszoon al «le
glorie-droomen van Frankrijk rustten.
Toen hij een jaar vroeger, den 20 Meert
1SÜ, lor wereld kwam, was de geest
drift der fransche natie zóó groot, dat de
gemeenteraad van Parijs een jaarwedde
van lien duizend franken stemde voor
den hofknaap die het eerst het nieuws
der geboorte had gebracht.
-- Bode -, Bode wat jozegt
Maar ik voeg er aanstonds bi j de
leden van dienzelfden gemeenteraad waren
de eersten om in 1814 den troonafstand
van Napoleon uit te roepen en zijn
zoon, dc - koning van Rome wiens ge
boorte met kanonschoten en 't gejuich
van millioenen mensclien was begroet
geweest, stierf op 21 jarigen ouderdom
als een armen banneling en teringlijder.
Alzoo vergaat alle aardsehe grootheid...
Wij gaan voort. Den 7 September komt
Napoleon stralend uit zijne tont de dag
is prachtig, en omdat de zon vandaag
zoo heerlijk opgaat zullen die duizenden
mensclien mei des te meer begeestering,
gelijk tijgers vechten... Gansch het leger
staat strijdvaardig, en aan ieder kom-
pagnie wordt de volgende proclamatie
van de 1 keizer voorgelezen
Soldaten
Ziehier hel gevecht dat gij zoo zeer
hebt, ve.rla.ngfl. Thans hangt, de zege
praal van a af; zij zal o>is een over
vloed van levensmiddelen schenken,
goede rustlat-t ierenen.ons toelaten
spoedig naar net vaderland terug te
trekken. Gedraagt u gelijk te Auster-
lilz, le Friedland, le Wilepsh, te
Smolensk, en moge hel verste nage
slacht over uwen strijd van heden met
perheid spreken moge men van
elkeen uwer zeggen Hij maakte
ook deel van die reusachtige wor
steling in de vlakten van Moscou
)p loon dezer proclamatie was euer-
li en ernstig gelijk de ernst van het
zelf, dat 1111 geslagen had voor de
beide legerscharen. Napoleon rijdt naar
de wijkschans die gisteren door de zijnen
werd veroverd, hij springt van zijn paard
af, en... nu gaat het vuur aan de lont
Overal begint hot kanon te donderen
dat de grond davert. Langs drie verschil
lende. kanten worden de stellingen der
russen bestormd. De.aanval lukt, maar
twee fransche generalen zijn gekwetst,
en de prins van Eekmiihl wordt met zijn
paard door een obus ten gronde gewor
pen Alsdan geeft Napoleon die zich bijna
op do vuurlijn bevindt,«bevel aan maar
schalk Ney den onderbroken aanval met
nieuwe kracht door te zetten. De held
haftige Ney laat het zich geen twee inaal
zeggen: hij ijlt met zijne mannen voor
waarts 011 verovert Borodino. Dan sluit
zich generaal Davoust bij hem aan, en
mot hun heiden overrompelen zij de
stellingen van Bagration, en behouden
die trots alle tegenaanvallen. De linker
vleugel der russen hoeft geen steunpunt
meer... Bagration begint in nauwe schoe
nen le zitten, des te moer dat de prins
van Eekmiilii die een nieuw paard onder
zich heeft, nogmaals in 't veld rukt tegen
hem, langs een andere zijde. Bagration
roept den opperbevelhebber Kutusoff te
zijner hulp, maar deze heeft hel ook
kwaad tegen prins Eugeeu die hem komt
aan le vallen en meester is van Borodi
no... De worsteling ontbrandt van langs
om meer geweldiger, 011 krijgt steeds
nieuwe uitzichten... Op zeker oogenblik
brengt Kutusoff al zijne massa's vulk
over naar den linkervleugel van lntu le
ger die bedreigd wordt. Na pole ui heeft
die beweging geraden: hij werpt zijne
reservcn in don slag en doet eene batterij
vau vier en tachtig stuks vöoruitvliegen.
De russen komen afgestormd oui haar
aan te randen. En nu geraakt de strijd
I op ziju hevigste 'l wordt een ware hol.
i De fransche karabiniers, de kurassiers,
de huzaren rukken beurt om beurt teu
