Groot Parlement
Wie is de moordenaar
Zondag 17 October 1915
5 centiemen het nummer
70"e Jaar IV0 4675
KATHOLIEK NIEUWS* EN AANKONDIGINGSBLAD
DE DENDERBODE
Abonnementsprijs 3 frank 's jaars.
Men schrijft in te Aalst
31, KORTE ZOUTSTRAAT, 31
DRUKKERUITGEVER
VAN DE PUTTE-GOOSSENS
AANKONDIGINGEN
Kleine één maal 0,75 fr.twee maal 1,25 fr.
Gewone annoncen 0,15 fr. de regel.
Vonnissen, sterfgevallen, enz. 0,50 fr. de regel.
Dikwijls te herhalen volgens akkoord.
Aalst, den 9 October 1915.
Goenavond.
Geen' haardstêe nu.
Geen' kave in 't dorp
Of rook 'n laat ze puilen
Ten avonde in
Die nederdaalt.
De vogels zijn gaan schuilen.
Gaan schuilen nu
Ook, meer als moe,
Gaan stillekens, beneden
Hun eigen dak,
De menschen, met
Hun afgewrochte leden.
Geen' heerdstêe, en
Geen' kave, of elk
'n Heeft er ééne iu de ooge
De vrouwo steekt
Het houtvier aan,
De rook gaat recht otnhooge.»
Heel 't schamel dorp
Is moe- en mat-
Gekruid gekreund,gekropen,
't Allaam gewend
In 't akkerland
Eu stakestijf gestopen (s).
Hun' ruggen gaan
Ze rechten en,
Te langen lijd
Zal iedereen
Nu, zorgeloos,
Zyn pijpke rooken mogen.
Te berde staat
En roept alreê.
De zoppekom (B)al keuken,
Al eetzale is
Het leemen huis,
Al kittelende reuken.
Goenavond, Jan,
Goenavond, Joos
Goenavond al te zamen
Tot morgen 1 Smake
Uw eten, en...
Zoo moge 't wezen I Amen. -
22/10/96. Guido Gezelle.
(1) K*re schouwe, vierstede, schoorsteen.
(2) Gekruid Kruiden,hetgeen beteeken! Wie
den, 't onkruid weren, uittrekken.
(3) Qestopen Stuipen, hetgeen beteekent
Voorover nijgen, buigen.
(4) Te berde Op tafel.
(5) Zoppekom Paplcom, papketel.
over Napoleon's Winter- ^1
eldtocht in Rusland in 1812
(5* Vervolg.)
De Russen ontruimen Moscou.
Brand der Heilige Stad. Vreese-
lijke tafereelen.
Eu nu, vrienden, zou ik u vragen
van met dubbele aandacht te luisteren
want wij gaan aan de somberste blad
zijden van ons verhaal komen. Alvorens
voort te gaan zullen wij in eenige regelen
onze vorige parlementen samenvatten
dat brengt klaarte in de zaken.
Napoleon verliet dus Parijs den 9 Mei
1812 om zijn leger te gaan vervoegen
dat bestond uit 400,000 Franschen en
bondgenooten. Den 17e komt hij aan in
Dresden, de hoofdstad van Saksen. Hij
verlaat die stad den 29* en des ander
daags doel hij zijne intrede in Polen. Van
daar begeeft hij zich naar Thorn waar
hij de eerste bewegingen van zijn leger
bestuurt. Den 7* Juni is hij te Dantzig, en
vervolgens trekt hij op naar Koenigsberg
op de grenzen van Duitschland. Den 18*
ziet men hem te Insterburg, den 19e slaat
hij zyne tenten op te Gumbinen, en daar
na te Wilkowiski, ten volle op Russisch
grondgebied. Het is van hier dat hij den
22* eene vurige proclamatie richt tot
zyn leger. Eindelijk den 24* trekt hij met
den helft van zijn strijdmacht (200 000
man) over de groote rivier de Niémen of
Njemen. Napoleon ging er rap van door,
gelijk ge ziet.
Inderdaad - Bode
Hij maakt zich gereed om Wilna,
de hoofdstad van Russisch Polen te be
stormen, doch de vijanden leveren de
stad over, na de magazijnen verbrand en
de brug der Willia (eene andere rivier)
opgeblazen te hebben. Napoleon verblijft
i 17 dagen te Wilna. Dan rukt h'y op naar
het legerkamp der Drissa waarin Gzaar
Alexander zich verschanst heeft de Rus
sen ontruimen het kamp bij de aankomst
van Napoleon. Vervolgens ontruimen zij
ook de stad Witepsk welke omtrent den
29® Juli in de handen van den keizer valt:
de stad staat in brand en de bevolking is
weggevlucht. In 48 uren tijds snelt Na
poleon met 120 duizend man over den
Dniéper (een belangrijke stroom) om de
groote vesting van Smolensk te gaan
verrassen. Den 17® Oogst, om 2 uren van
den namiddag begint er een hevige strijd
om het bezit dier vesting; zy bezwijkt in
den avond.
De Franschen gaan maar altyd verder.
Den 29* Oogst is Napoleon te Viasma, en
de eerste dagen van September brengt hij
over in het stadje Ghjath, dat op kleinen
afstand is gelegen van Borodino, 't Is
daar dat KutusofF, de opperbevelhebber
der Russische legers, zijne troepen iu
slagorde heeft opgesteld nabij de boorden
der groote rivier de Moskowa, en Napo
leon afwacht.
En den 7 Oogst heeft dan de schrikke-
lijkeS/a^ der Moskowa plaats waar wij,
over 8 dagen, breedvoerig van verteld
hebben. Heeft nu iedereen een klaren en
algemeenen kijk op de gebeurtenissen
welke zich tot nu toe voordeden
Ja, Bode
Zoo gaan we voort. Na dat ontzet
tend gevecht aan de Moskowa, scheen
Kutusoff van plan om een nieuwen en
hevigen tegenstand te bieden bij Mo-
Leondari, de Hoofdman der
Grieksche Bandieten.
Griekenland, met zijn natuurschoo-
ne en talrijke gedenkteekenen van
eerie eertijds hoogere beschaving, is
dikwijls het hoofddoel van toeristen.
De gevaren, waaraan het rooversbe-
drijf dat in Griekenland, evenals
in Italië en Spanje nog in vollen bloei
is, den reiziger blootstelt, schijnen de
reislustige toeristen, sterk op avon
turen, niet af te schrikken maar zelfs
aan te lokken.
Op een heerlijken morgen van de
maand April des jaars 1882, deden
een drietal jeugdige Fransche jonkers
eenen wandelrit langs den grooten
weg, die van Athene naar Korinthe
leidt. Zij waren vergezeld van bedien
den en gidsen. Daags te voren waren
zij te Megare aangekomen, waar zij
de bouwvallen van Pelasgia bezocht
en den nacht doorgebracht hadden.
Graaf Alfred Beauconrt was het
aanzienlijkst personage van 't reisge
zelschap. Hij scheen nauwelijks vijf-
en-twintig jaar oud, en paarde aan
een deftig voorkomen, edele gelaat
strekken en hoffelijke manieren. Sedert
weinige jaren had hij zijne ouders ver
loren, en was diensvolgens heer en
meester van zijn doen en laten en be
schikte over de aanzienlijke fortuin,
welke zij hem hadden nagelaten.
Alfred was eerzuchtig en hield zich
veel op met politieke en sociale kwes-
tiën welke, naar hij meende, zijnen
naam nieuwen luister moesten bijzet
ten. Hij was in de groote wereld ook
zeer gezocht en werd vooral in 't oog
ehouden door de moeders van huw-
jare juffrouwen, die veel prijs aan
fortuin hechtten.
Zijne reisgenooten waren Charles
Bertin, jongste zoon van eenen mar
kies van dien naam, en de kapitein,
Lotillieux geheeten beiden waren
eveneens volmaakte edellieden in alle
opzichten.
Wij hebben een buitengewoon
geluk gehad, zegde Charles Bertin,
met tot hiertoe aan de opmerkzaam
heid der struikroovers ontsnapt te
zijn ik ben een oogenblik beducht
geweest, dat ons hetzelfde lot wachtfe
als die twee Franschen. die verleden
jaar op dezen weg werden overvallen
en gedurende zes maanden in een
afgrijselijk hol opgesloten zijn gehou
den, maar. het voorgevoel van het
gevaar heeft aan onze reis iets roman
tisch gegeven,
Ik bedank voor zulke romantiek,
en er is ook geen gevaar, viel Alfred
jaïsk, eene halve mijl van Moscou. Maar
den 14 September verlaten de I roepen
van don Russischen veldmaarschalk hun
ne stellingen zonder slag of stoot te leve
ren. Zij ontruimen ook Moscou. en gelijk
overwonnenen gaan zij door de straten
dier oude engrootsche hoofdstad die toen
de bakermat en het glanspunt was van
aide macht en de pracht van Rusland.De
geschiedschrijvers zeggen dat er officieren
en soldaten waren die weenden tranen
van razernij en wanhoop. Het verlies
der vesting van Smolensk had reeds rouw
en verontwaardiging in het leger van den
Czaar verwekt doch de droefheid en de
verstomming stegen ten top, toen Kutu
soff, de grijze oppergeneraal dien de sol
daten eenige dagen te voren als de ver
losser van hun vaderland hadden begroet,
het bevel gaf om ook Moscou, die heilige
stad, te verlaten... Maar Kutusoff zag
zich door den nood genepen Napoleon,
de overwinnaar, zat hein op de hielen en
dreigde hem de baan naar Moscou af te
snijden, indien hij langer toefde. In den
nacht die volgde op hunne nederlaag,
begonnen de Russen dus hunnen droeven
aftocht. Op zeker oogenblik geraakte
hunne achterhoede in do klem, en liep
gevaar door de Franschen gevangenen
genomen of in de stralen van Moscou
neergesabeld te worden. Alsdan stelde
een hunner generalen, Miloradowich,
eenen stilstand voor aan prins Eugeen
die op het punt was hem den weg te
dwarsboomen, en de Rus voegde er bij
dat hij do hoofdstad zou doen in brand
steken, indien zij verder op hunnen af
tocht bestookt werden... De wapenstil
stand werd aanvaard. Intusschen zet het
leger met Napoleon aan 't hoofd, zijnen
opmarsch voort, en wie zal de vreugde
van die dapperen beschrijven, als zij
plots, van op den Heilsberg die den om
trek beheerscht, de reuzenstad van Mos
cou in de verte zien opdagen die stad,
half Oostersch en half Europeaansch van
bouwtrant, die met haar acht honderd
kerken, haar duizend torens, haar ontel
bare gouden koepels in het zonlicht ligt
te flikkeren en te flonkeren gelijk een
kolossaal juweel Vol verbazing en ver
rukking, heffen de soldaten hun hand in
de hoogte, zwaaien met hunne schako's,
en duizendvoudig weerklinkt de vreugde
roep over de vlakten Moscou Mos
cou I Al hun leed en hun miserie, al
hun doorstane angsten en ontberingen
zijn zij vergeten, en een heldere lach
glanst op hun bestoven aangezichten ter
wijl hun oogen die zooveel verschrik
king en bloed hebben gezien, stralen
schieten van geluk. Zij wijzen aan elk
ander het tooverland dat ginds, in het
verschiet, oprijst met koninklijken luis-
sleren majesteit, en onophoudend weer
galmt als een kreet van zege en verlos
sing Moscou Moscou Napoleon
zelf wordt in het eerste oogenblik door
den algemeenen geestdrift meegesleept,
en hij ook groet Moscou met een blijden
in wiji hebben trouwe gidsen, de
konsul van Athene heeft het ons ver
zekerd.
Bah hernam Charles, gidsen en
roovers trekken dikwerf eene lijn.
Daar wij de onze ruim betaald heb
ben, mogen wij evenwel verwachten
dat zij ons niet in ongelegenheid zul
len brengen en wij in goede haven
zullen landen.Zoo voortpratende daal
den de reizigers in eene smalle en
diepe vallei af, tusschen twee bergen,
welker hellingen met dicht struikge
was bezet waren.
Aan het einde van den weg was
eene breede vliet, welke zij meende te
doorwaden, toen een scherp gefluit,
uit een naburig kreupelbosch voort
komende, door de lucht siste, en in
hetzelfde oogenblik schoten een dozijn
mannen uit het bosch Deze. van top
tot teen gewapend en vreemdsoortig
gekleed, kwamen op de vreemdelin
gen af.
Staat schreeuwde het hoofd der
bende in het Fransch, staat en doet
geen tegenstand. Wij staan u niet
naar het leven. Gij zijt veilig zoolang
gij u rustig houdt, maar...
Alfred, stoutmoedig tot in het ver
metele, sloeg de hand aan zijnen re
volver en wierp eenen beduidenden
blik op zijne vrienden. Deze volgden
zijn voorbeeld, maar toen zij de gid
sen naar den vijand zagen overloopen
uitroep.
O Bode dat moet iets grootsch
en aandoenlijks geweest zijn, aldus die
duizenden soldaten, zoo ver van hun land
en hun haarsleden, in begeestering te zien
opmarcheeren naar de stad der czaren 1
Tracht het u maar voor te stellen.
Om twee uren van den namiddag komt
Napoleon aan de eerste huizen Oer voor
stad aan, en houdt er halt. Des ander
daags doet hij zijne intrede in het Krem
lin Hoe flor moet zijn hart geklopt
hebben toon hij hier als heer en meester,
in de oude hoofdstad van Rusland kwam
tronen... Mocht hij niet zeggen de hoog
sle toppen der fortuin en der glorie be
reikt te hebben Een deel der bevol
king was gebleven. De Franschen vonden
eene menigte van paleizen open, en aan
de deuren stonden de dienstboden gereed
om hen te ontvangen en te dienen. De
rijkste eigenaars hadden hunnen spoe-
digen terugkeer aangekondigd en schrif
telijk hunne huizen aanbevolen aan de
officieren welke er hunnen intrek zouden
nemen. Het arsenaal van het Kremlin
hield zestig duizend Engelsche, Oosten-
rijksche en Russische geweren in, alsook
een honderdtal stuks geschut. Buiten de
stad lag in uitgestrekte gebouwen eene
massa buskruit gestapeld. Kortom, Mos
cou gelijk het daar nog gaaf en onge
schonden stond, bood aan de Fransche
legers eenen onuitpultelijken voorraad
en prachtige winterkwartieren aan. Na
poleon heeft reeds in zijn gedacht alles
geschikt om dien overvloedigen buit ten
nutte te maken. Hier hoopt hij met de
zijnen rotsvast te liggen, en alle gevaren
welke hom van builen nog kunnen komen
bedreigen, gemakkelijk af te weren. Van
hunnen kant zijn de soldaten in den der
den homol Moscou beschouwen" zij als
het einde van hun lijden, en vol betrou
wen en bewondering in den grooten kapi
tein die hen hierheen zegepralend door
alle moeilijkheden heeft gevoerd, terwijl
hun oogen nimmer verzadigd zijn aan al
de heerlijke dingen die hen omringen,
rusten zij uit met wellust en fierheid in
het hart. Aldus ademde alles rondom hen
hoop, kalmte en veiligheid. Maar die
kalmte was niets anders dan de vervaar
lijke stilte welke soms in den zomer het
uitbreken van een helsch orkaan vooraf
gaat...
Bode ge zegt liet wel die
kalmte vóórhel 011 weder is vervaarlijk...
Zoo was het ook in Moscou Op
datzelfde oogenblik dat Napoldon dacht
don voet zoo vast op zijn prooi te heb
ben, ging alles hem ontsnappen.
De gouverneur van Moscou, Rostop-
chin, een man die in .zijn haat en fanatis
me voor niets achteruitdeinsde, had
vuurpijlen doen maken, en katoen-prop
pen vervaardigen bestreken met teer,
(1) Alzoo heette het keizerlijk slot van Moscou,
dat reusachtig was gebouwd en met hooge gewel
dige maren omzet.
en hunne bedienden, van angst bib
berden, de bandieten te voet vielen
en genade afsmeekten zegde Alfred
't Is nutteloos weerstand te bie
den, de ellendelingen hebden de over
hand en hij liet ae opgeheven hand
neervallen.
De hoofdman keerde zich tot den
graaf Beaucourt en zegde glim
lachend
Gij doet verstandig, mijnheer
beter is 't uw geld, dan uw leven te
verliezen.
Alfred wierp eenen verachtenden
blik op den hoofdgids, Paulos gehee
ten.
Wij hebben dien trouwelooze
rijkelijk betaald, zegde hij, en hij heelt
ons beloofd, dat de roover Leondari
ons ongestoord zou laten doorreizen.
Ik ben Leondari, hernam de
hoofdman, met eene bevallige buiging,
en aan dergelijke beloften houdt men
zich in Griekenland niet beter dan in
Frankrijk.
Zijne beleefdheid, zijn fijn lachje en
voorname manieren waren zeer in
regenspraak met zijne vijandelijke
houding, en het doodende wapen dat
nog altijd op den graaf gericht was.
Als men u ae verzekering niet
had gegeven, vervolgde hij, dat gij
hier gerustelijk kondet doortrekken,
dan hadt gij eenen anderen weg geno
men. Zou ik mij zulk eenen uitmun-
pek, solfer, petrolie enz. Op een gegeven
sein worden al de bandieten uit hun ge-
vangeniskoten losgelaten, en gelijk wil
demannen, dronken door den wijn die
zij kregen, en voorzien van allerhande
brandmateriaal, verspreiden zij zich langs
alle kanten en steken het vuur aan van
huis tot huis, van paleis tot paleis. Den
16® September 1812, scheen gansch die
prachtvolle stad van Moscou in een hel
herschapen het was afsof er boven de
hoofstad van Rusland een zee van vuur
rolde welke, even als een valkaan die
uitbarst, groote draaikolken van wolken
en millioonen vonken en gensters naar
den hemel slingerde en spuwde, met een
akelig, ijzingwekkend geknetter Het
was als een tempeest van vlammen die
uiteenliepen, ineenkronkelden, geza-
mentlijk opflakkerden en schrikwekkend
loeiden en bruischten, aangehitst door de
winden Wolk e<m pen zal ooit dien
brand van Moscou kunnen afschilderen
Neen - Bode dat is niet mogelijk,
maar wij kunnen ons toch er een denk
beeld van vormen. Dat moet in naarheid
en sombere wreedheid alle schriklaferee-
len overtroffen hebben I
Wat deed nu het leger van Napo
leon Als zij van hunne eerste ontzetting
bekomen zijn, snellen allen vooruit om
dit vernielend element der vlammen te
bestrijden, maar door een bevel van
Rostopchin, zijn al de bluschpompen
verdwenen. Die man aarzelde niet in
zijnen haat te zeggen Lie vei Moscou
in assche dan haar te zien in h:.nden van
Napoleon !- Wat kunnen de so daten dan
verrichten tegen die onraete'jjken vuur
oven die zich nog elk oogei.olik uitbreidt
en gevoed wordt door nieuwe brandstof
fen Met de grootste moeite ter wereld
slaagt de Keizerlijke Garde er in een
kwartier te reddou waar het hospitaal
der vondelingon zich bevindt. De brand
stichters, op hoeter daad betrapt, worm 1
in groot getal aangehouden. De Keizer
ondervraagt hen zelf, en die ellendelin
gen bekennen luidop hun schelmstuk,
en zijn fie.r omdat zij de bevelen van den
gouverneur uitgevoerd hebben I Zij wor
den op staanden voet veroordeeld en
doodgeschoten. Onderwylen woedt de
vuur-hel maar altijd voort, en het leger
dat nutteloos de schoonste daden van
heldenmoed pleegde, moet met gekruiste
armen en wanhoop in de ziel, den hui
lenden al-vernielenden zege-tocht der
vlammen aanschouwen... Doch wie zal
ons zeggen wat een lijdens-drama er
toen is afgespeeld in de ziel van den ver
overaar, van Napoleon, die zich met al
zijne wilskracht, met al zijne genie en
met al de dapporheid van zijn heldenle-
ger tot machteloosheid zag gedoemd
tegenover die onafzienbare ramp welke
in eenige uren zooveel schatten en rijk
dommen reddeloos verslond
Bode - dit lyien moet boven-
menschelijk zijn geweest, maar hebt gij
zelf niet gezegd dat hy te hoog wilde
tenden buit. als gij zijt, laten ontsnap
pen, daar ik weet, dat gij mij eenen
vorstelijken losprijs kunt verschaffen?
Kent gij mij dan vroeg de graaf.
Leondari haalde een papier uit den
zak Ziehier wat mij gister avond
door eenen expresse gebracht is.
Luistert Drie Fransche reizigers
zullen op dat uur op de aangeduide
plaats doorkomen. Een hunner, rijzig
van gestalte en met zwart haar, is de
rijkste hij berijdt een grauw paard.
De anderen zijn eveneens rijk, maar
niet met den graaf te vergelijken.
Ziet, mijnheeren, sinds twee uren
wacht ik u, zegde hij met eene bui-
En wat eischt gij van ons vroeg
de graaf. Ik kan niet veronderstellen
dat gij uw woord zult breken.
Eerstens dat gij mij uwetasschen
en kleinooden afgeeft.
De jonkers, overtuigd dat zij slechts
hadden te gehoorzamen, legden hunne
horloges, hunne beurs en andere klei
nooden in den hoed van eenen der
roover.
Leondari, den buit naziende, gal
zijne ontevredenheid te kennen.
Wij zullen dat later vereffenen,
zegde de hoofdman nadenkend.
De reizigers hadden zich slechts van,
het noodige geld voor hunne vertee
ringen voorzien en deze som was be
trekkelijk gering. (Wordt voortg.)
