JULES VERNE'S WONDERREIZEN
Bergen Id trawl.
Napoleons Veldtocht
KHTH0LIEK NIEUWS- EN AHNKONDIGINGSBLAD
JULES VERNE'S
Zondag 23 Januari 1916
5 centiemen liet nummer
70ïte Jaar IV» 4689
VAN DE PUTTE-GOOSSENS
(Zie aankondiging vierde bladzijde.)
Week-Kalender.
OORLOGS-GEDICRTEN,
Jan Van Beers.
('t Vervolgt.)
in Rusland, in 1812.
Raadselvrienden
HlmanaK en Dagklappsr voor m
Yiaamsciien Haard.
©©©©©GÖQÖ©©Q©©Q
LANDBOUW.
DE H, STOEL EN DE OORLOG.
DE DENDERBODE
Abonnementsprijs 3 frank 's jaars
Men schrijft in te Aalst
31, KORTE ZOUTSTRAAT, 31
DRUKKERUITGEVER
AANKONDIGINGEN
Kleine één maal 0,75 fr.twee maal 1,25 fr.
Gewone annoncen 0,15 fr. de regel.
Vonnissen, sterfgevallen, enz. 0,50 fr. de regel.
Dikwijls te herhalen volgens akkoord.
Aalst, den 22 Januari i916.
JANUARI
23 Zondag 3 11a HH. Drie Koningen.
24 Maandag H. Timotheus.
25 Dinsdag H. Paulus-Bekeering.
26 Woensdag H. Policarpus.
27 Donderdag H. Joannes-Chrysostomus.
28 Vrijdag H. Adalbertus.
29 Zaterdag H- Franciscus-Salesius.
VI
{Uit hel Oratorium De Oorlog
(Vervolg)
Geweld.
Mannen I genoeg geslapen
Op 't kussen der muffige vreê
't Zwaard uit de scheê
Te wapen
Rust is roest voor mannenaard,
Macht is 't eenige recht op aard
Te wapen I
Krijgslieden.
Op de trompetten weerschalleu,
De trommels slaan de vorst gebood
Ten strijd ten strijd met vuur en lood
Bij honderdduizendtallen
Den vijand aangevallen
Wij willen zege of dood 1
Vrouwen.
Hoort gij, hoort gij 't nare gebrom
Der oorlogstrom
Hoort gij die hartverscheurende tonen
Maagden, moeders, 't is de dood
Die uw geliefden, uw zonen
Ter slachtbank noodt
Vloek vloek vloek over 't hoofd
Van wie der maged haar bruigom,
Der moeder haar kind ontrooft
Men meldt uit Christiania hoofstad van
Noorwegen, in datum van 17 Januari
De verschrikkelijke brand welke de
bloeiende stad Bergen komt te (teisteren
is Zaterdag namiddag rond 5 ure uitge
borsten.
Voor'de'avond viel, was reeds een der
de der stad de prooi der vlammen gewor
den. Per bijzonderen trein werd hulp uit
Christiania gezonden, maar het onweer
heeft belet de reddingswerken ernstig
aan te vatten.
De schade beloopt reeds meer dan 50
miljoen kronen.
j De telegraphische gemeenschap met de
stad is afgesneden.
Het middendeel, 't is te zeggen de kuip
der stad Bergen bestaat niet meer; van
aan het middendeel dor stad tot aan de
kaaien is alles opgebrand gelijk een sol
ferdoos onder den geweldigen adem van
het onweer.
Duizenden personen zijn zonder onder
komen. Meest al de grooto gasthoven zijn
afgebrand. Geheel bet handelskwartier,
de kuip der stad en zoowel de groote
als de kleine huizen zijn in asch gelegd.
Meestal die huizen zijn uit hout ver
vaardigd.
Ten gevolge van het geweld van het
tempeest, zijn de vlammen over broede
lanen en groote plaatsen en markten ge
slagen en hebben alzoo op schrikbarende
wijze het vuur medegedeeld aan gebou
wen en wijken welke anders zouden ge
spaard gebleven zijn.
CHRISTIANIA, 17 Januari. - I)e
brand welke in den vooravond uitbrak
heeft geduurd tot 's morgends.
Het vuur deelde zich rap mede aan
gansche blokken huizen en wijken, ten
gevolge van den geweldigen wind die
uit het Noorden blies.
Alle gemeenschap is onderbroken, te
legraaf en telephoon werken nietalleen
de ijzeren weg bolt.
De brand welke Bergen teistert is de
grootste en rampvolste welke ooit Noor
wegen in rep en roer stelde.
Te Christiania worden geldinzamelin
gen gedaan voor de behoeftigen.
(Nadere bijzonderheden
Ten gevolge der onderbreking van de
gemeenschap per telegraaf en telefoon,
ontbreken nog steeds de bijzonderheden
aengaande den geweldigen brand welke
de Noorweegsche stad Bergen heeft ge
teisterd.
Het pantserschip Eidsvol heeft de
haven van Christiania verlaten en is naar
Bergen govaren met eene volle lading
kleederen en mondbehoeften.
De regeeringlheeft ter beschikking der
verwoeste stad, verscheidene kompag-
nieën van geniesoldaten gesteld, die voor
zending hebben, voorloopig loodsen ol
barakken op te slaan om er tijdelijk de
dakloozen te herbergen.
Mengelwerk.
Nadruk verboden.
Groot Historisch Verhaal.
(Getrokken uit het vermaard boek van
Graaf Philiep de Ségur, Generaal, die
den veldtocht meegemaakt heeft.)
Hoofdstuk II.
De opmarsch naar Rusland.
Eindelijk, verzadigd van al die
glorie en ongeduldig om eenen slag
te slaan tegen de Russen, verlaat
Napoleon Dresden.
Te Posen verblijft hij slechts
den tijd die er noodig is om voldoe
ning te schenken aan de Polen. Te
Thorn houdt hij schouwing van zijne
versterkingen, magazijnen en troepen.
Daar wordt zijne aandacht gewekt
door het geroep der Polen welke door
onze bondgenooten onmeedoogend
l*) In de maande lijksche afleveringen die, her
zien en verbeterd, zullen verschijnen, hopen
wij naast eenige prachtige historische illustra
tief, ook eene volledige kaart van het oorlogs
terrein in 1S12 te kunnen geven, want het is
alleszins noodig dat de lezer al die plaats- en
riviernamen wete liggen, om een klaren en
juisten kijk op de gebeurtenissen te hebben.
werden bestolen, en op den hoop toe
nog uitgescholden.
Napoleon stuurde strenge woorden
en zelfs dreigementen tot den koning
van Westphalieën doch dit alles
blijft zonder gevolg omdat de optocht
der legers veel te snel moet geschie
den, en die driftbuien van den keizer
spoedig plaats maken voor kalmte en
toegevendheid.
Ten andere, hij zelf draagt schuld
aan al die wanordelijke tooneelen
welke hem grammoedig maken wel
is waar zijn er van af de Oder tot aan
den Weichsel en verder op tot aan de
Njemen, genoegzame levensmiddelen
voorhanden, doch het voeder dat
minder draagbaar is ontbreekt. Reeds
hebben onze ruiters de groene rogge-
gewassen moeten afsnijden, en de
huizen van hun strooien dak bcroo-
ven, om daarmede hunne paarden te
voeden. Allen handelen zoo niet
maar eenmaal dat een misbruik toege
laten is, hoe kan men dan de andere
beletten
Het was vooral na het oversteken
der Njemen-rivier dat het er erg toe
ging. Napoleon had gerekend op eene
menigte lichte rijtuigen en zware
foergons, welke ieder verscheidene
duizenden ponden moesten vervoe
ren, terwijl noehthans wagens welke
slechts een gewicht van enkele hon-
Voorraden suiker en bloem, welke aan
j den staat behooren, zullen aan de slacht
offers dier verschrikkelijke brandramp
uitgedeeld worden.
De koning en de minister van oorlog
zijn 's avonds naar Bergen vertrokken.
De vreemde gezanten hebben aan den
minister van buiten.landsche zaken, in
naam hunner wederzijdsc.be regeeringen,
de uitdrukking aangeboden hunner sym
pathie voor de slachtoffers der verschrik
kelijke brandramp.
De brand is Maandag morgend. rond
3 u. gestuit geworden. Omtrent 400 ge
bouwen van groote waarde, in het center
der stad gelegen, zijn in asch gelegd.
Het totaal der schade wordt geraamd
op omtrent 100 miljoen kronen. Een man
die tijdens den brand erge wonden be
komen had, is overleden.
Eenige personen, een zestigtal, werdeu
min of moer erg gewond.
Omtrent 1000 personen zijn zonder dak.
Het gemeentebestuur heeft er in toege
stemd geld voor te schieten aan de be
hoef tigen.
Talrijke aanboden van hulp worden
uit alle streken van het land te Bergen
ontvangen
Eene hulp-expeditie is uit Stavanger te
Bergen aangekomen
Christiania heeft Maandag namiddag
kleederon en wollen dekens naar Bergen
gezonden. Men denkt niet dat er redenen
bestaan te moeten vreezen voor ellende.
De oorzaak van den brand is tot nog
toe niet kunnen vastgesteld goworden.
Aangenaam en nuttig kunt gij
uwen tijd verdrij'ven, met de raad
sels op te lossen in den
Onder de goede oplossers wor
den 20 buitengewone prachtige
prijzen verlot.
Deze Almanak kost slechts 0 25
en is bij de verkoopers en ten
bureele van De Denderbode ver
krijgbaar.
Haast u, slechts nog en-
kele exemplaren zijn voor
handen.
derden kilogrammen droegen met
moeite door deze zandige streken
vooruitkwamen. Al dit vervoer ge
schiedde per bataljon en eskadron.
Ieder bataljon van lichte rijtuigen be
stond uit zeshonderd gespannen, en
kon eene vracht meenemen van drij-
honderd duizend kilogrammen meel
het bataljon der zware wagens, ge
trokken door ossen, vervoerde een
gewicht van tweehonderd en veertig
duizend pond. Bovendien waren er
nog zes en twintig eskadrons samen
gesteld door rijtuigen die den militai
ren trein uitmaakten alsook ontel
bare karren, beladen met allerlei ge
reedschappen; benevens duizenden
ambulance-gerijen en poeder-wagens
Eindelijk volgden er nog een zestal
équipagen voor het bouwen van brug
gen, en één voor den dienst der bele
gering.
De eetwaren-wagens moesten hun
ne bevoorrading ontvangen uit de
magazijnen, opgericht op de boorden
van den Weichsel. Toen het leger
dien stroom overstak, kreeg het be
vel, zonder oponthoud, levensmidde
len voor vijf en- twintig dagen mee te
pakken, maar die mochten slechts
gebruikt worden over dc Njemen.
Doch het was niet mogelijk dit
alles te vervoeren: er heerschte onder
al die geleiders en voermannen geen
De dekbemestingen
in den winter
In vorige artikelen over de bemesting
der wintergraangewassen, garst tarwo
eu rogge, van koolzaad, hop, enz., raad
den wij aan eene goede dosis kaïniet en
fosfaat Bernard toe te passen, deze mest-
stoffon oppervlakkig uit te strooien, ze
door omploeging door gansch de bouw
laag te verspreiden, en aldus met de
toeltaarde le vermengen, om reden dat
eene minerale meststof, om tot haar
volle uitwerksel te komen, niet innig
genoeg met don bouwgrond kan vereen
zelvigd zijn, en bij voorkeur geruimen
tijd vóór dat de plant er zal gaan aan
putten, moet uitgestrooid worden.
De herfstbezaaiingen en beplantingen
eindigden, zonder dat op vele de zoo
noodige potasch en liet fosfoorzuur toe
gepast werd. Vele partijen werden schier
nuchter beteeld, of genoten enkel eene
kuip beer of eene klot stalmest, zoodat
er groot gevaar bestaat dat de opbrengs
ten zullen bedreigd zijn.
Daar, waar de fosfo-potasch-kalkbe-
mesting verwaarloosd werd of onvol
doende was, raden wij ten zeerste aan
deze ten spoedigste als dekbomesting
onder vorm van kaïniet en fosfaat Ber
nard toe te passen, althans, wanneer het
land genaakbaar is, dus niet te nat ligt.
Deze uitstrooiïng mag zelfs geschieden
wanneer de grond bevrozen is of hem
eene laag sneeuw bedekt. Als dekbemes-
ting kan men evenwel de kaïniet voor-
deelig door chloorpolasch vervangen.
Wat er ook van zij, beide potaschmesten
geven goede uitslagen.
En is het waar dat de mineraio mest
stoffen, om tot hun volle uitwerksel te
komen, dienen ondergewerkt te worden,
toch kunnen de dekbemestingen, vooral
met en gedurende den winter, uitmun
tende uilslagen geven. Immers de mine
rale meststoffen dringen toch stilaan,
met liet water in den grond, zonder aan
uitlooging blootgesteld te zijn. en gera
ken later zeker oeniger mate ingedekt,
door vorst en dooi, eggen, rollen, en
menigvuldige andere oorzaken. Ten an
dere op weiden, oude klavers, boomgaar
den. enz., worden de meststoffen altijd
als dekbomesting uitgestrooid, en nie
mand zal betwisten, dat zij hier zoer
voordeelige uitslagen geven.
Praktijker.
voldoende samenvoeling en luchten
vooral, waren die streken te zandach
tig, de afstanden te groot, de lasten
en moeilijkheden le talrijk, zoodat
het grootste gedeelte van al die voor
raadwagens ternauwernood den
Weichsel bereikte.
Men zorgde dan voor de proviand
tijdens den opmarsch zelf. Het land
was vruchtbaar, en men legde er de
hand op de paarden, op de karren,
op het vee, op allerlei eetwaren Men
sleurde dit alles mee, alsook de noo
dige inwoners om dit konvooi te lei
den. Eenige dagen later, gekomen
aan de Niemen, zag men zich ge
dwongen door de zwarigheid van den
overtocht, en de haast der eerste
oorlogsmanoeuvers, al die vruchten
der militaire opeisching achter te
laten, met evenveel onverschilligheid
als men drift gebruikt had 0111 ze in
te zamelen
Zooveel onregelmatigheid was toch
ook eenigzins vrij te pleiten door de
gewichtigheid van het doel. Het
kwam er hier immers op aan het
russisch leger, hetzij verstrooid of
I vereenigd, te verrassen, en eenen
j overval te doen met vierhonderd
duizend man.
De oorlog, die grootste aller kwa
len, zou aldus spoedig een einde heb-
ben. Onze lange en zware voorraad-
De 48 Boekdeelen van
WONDERREIZEN
zijn ter inzage ten bureelo dezes, 31,
Korte Zoutstraat, Aalst.
Niettegenstaande den zeer goedkoopen
prijs dezer werken willen wij nochtans,
de personen die ze willen bezitten,
de gelegenheid bieden ze zich per
boekdeel aan te schaffen.
Wekelijks of tweemaal per week, naar
begeerte des koopers. kunnen een of twea
exemplaren afgehaald worden, aan 1,25
fr. per exemplaar, alleen als waarborg
dat al de exemplaron zullen genomen
worden, moeten vijf frank gestort wor
den als borg. Bij het afnemen van hot
laatste boekdeel wordt het gestorte geld
terug betaald.
De afzonderlijke exemplaren zullen
zonder kosten ten huizo besteld worden.
De betaling geschied telkens tegen kwijt-
schrift.
De Kardinaal-staatssekretaris
over de Romeinsche kwestie.
De verklaringen der «Corriere d'Italia-,
nopens de vermeende inzichten van den
Paus, bij de vredesonderhandelingen, de
Romeinsche kwestie voor te brongen eo
voor dezelve eene hem gunstige oplossing
te trachten te bekomen, worden thans
in een bericht der Telegraphen Union
meer duidelijk gemaakt.
De «Corriere d'Italia» schreef namelijk
dat in de laatste, besprekingen-meermaals
de vraag te berde kwam hoe de Heilige
Stoel dacht over twee punten: Over de
deelneming van den Paus aan de toeko
mende vredesonderhandelingen en over
zyn voornemen, bij die golegenheid tot
eene oplossing te komen der Romeinsche
kwestie.
Nopens hot eerste punt zegde de Cor
riere»: De Heilige Stoel heeft tot hier
toe geenen enkelen voetstap aangewend
strekkende tot tiet bekomen eoner uit-
noodiging-om aan de vredesonderhande
lingen deel te nemen, noch om bij dezel
ve het voorzitterschap te bekleeden. De
Heilige Stoel stelt zich enkel tot doelwit
den toestand der menschheid, in de te
genwoordige lastige tijden, dragelijker
te maken, maar de bewering dat de
Paus andere min edele doeleinden na
jaagt, is volkomen valsch.
trein hadde onze gang verloomd het
was daarom verkieslijker te leven ten
koste van de streek die men doortrok:
men zou daarna vergoeding schenken.
Maar naast het noodzakelijk kwaad,
werden er veel overbodige misdrij
ven begaan, want wie kan paal en
perk stellen aan het kwaad, eenmaal
dat het losgebroken is Welk een
hoofdman kon de verantwoordelijk
heid dragen van al die officieren en
soldaten, verspreid door de streek,
om er de voortbrengselen in beslag te
nemen Aan wien moest hij zijn be
klag doen Alles geschiedde al loo -
pende. Men had den tijd niet om de
plichtigen te oordeelen, zelfs niet om
hen te erkennen. Duizenden feiten
deden zich voor. en de zaken eener
maand, vervulden thans één dag.
Overigens, daar waren kopstukken
die het voorbeeld gaven zij wedij
verden in het kwaad.
Nochtans wilde Napoleon orde zien
heerschen in al die wanorde. De be
schuldigingen der mishandelde volke
ren die onze bondgenooten waren,
maakten hem uiterst woedend. In
zijne brieven spaarde hij verwijt noch
bedreiging aan het adres van enkele
generalen, wier naam hij aan 't open
baar misprijzen overleverde.
('t Vervolgt).
