Napoleons Veldtocht
OORLOGSBÊRICHTËSr
KATHOLIEK NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD
Kronyke
Zondag 6 Februari 1916
5 centiemen het nummer
70"e Jaar IV0 4691
31. korte zoütstraat, 31 VAN DE PUTTE-GOOSSENS "en, CSTM.Ï&S:
00RL0GS-GED1CHTEN,
Jan Van Beers.
"Week-Kalender.
Raadselvrienden
HlmanaK en Dagklapper voor ueq
Ylaamsciieo Haard.
DE DENDERBODE
"f', DRUKKER-UITGEVER KG,™ Ir,
Men schrijft lil te Aalst Gewone annoncen 0,15 fr. de regel.
Aalst, den 5 Februari 1916.
VI
(Uit het Oratorium De Oorlog
(Vervolg)
Krijgslieden.
Op mannen I op 1 ten kamp gesneld
De naam van wie op 't oereveld
Als koene held
Wordt neergeveld
Blinkt door alle eeuwen henen,
Van glorieglans omschenen
Op 1 Op 1 ten kamp gesneld 1
Arbeiders.
Wij streden
Tevreden
Den heiligen strijd
Die sticht en bevrijdt
Den strijd waar 't zweet bij perelt
In gouden dauw op de wereld,
Waar alles bij gedijt.
En nu, nu sleurt men ons, als vee
Ten broedermoord, ter slachtbank raeo.
Vloek vloek 1 vloek over 't hoofd
Van wie den heili.en arbeid
Hoofden en armen ontrooft
Krijgslieden.
Op helden, op 1 door damp en staal
Door vuur en schroot,
Ten zegepraal,
Ten gloriedood
't Is zoet in 't graf te slapen
Met lauwren om de slapen
Op Op van wijd en zijd
Ten strijd 1 ten strijd ten strijd
Spotgeest.
Heisa jubelt, Geesten der Hel
't Gaat in gang het bloedig spél
Ziet ze wriemlen, ziet ze draven
Domme hoop van blinde slaven,
Moord- en slachttuig in de hand,
Van een dronken dwingeland.
Wie hun woede gaat verscheuren
Werd nog straks als broer begroet
Maar thans draagt hij om zijn hoed
Eene veér van andre kleuren,
En dat vordert wraak en bloed
Geesten der duisternis.
Heisa jubelt, Geesten der Hel
't Gaat in gang het bloedig spel
5 Mengelwerk. Nadruk verboden.
in Rusland, in 1812.
Groot Historisch Verhaal.
(Getrokken uit het vermaard boek van
Graaf Philiep de Ségur, Generaal, die
den veldtocht meegemaakt heeft.)
Hij weet welke oorlogen ieder re
giment met hem meegemaakt heeft.
Bij de oudste soldaten blijft hij stil
staan. Hij slaat hen vriendelijk op
den schouder, en herinnert hen aan
de gevechten van Marengo, Auster-
litz, Iéna, Friedland. En de oude
krijgslieden die meenen dat de keizer
hen nog kent, groeien van fierheid,
benijd door hunne jongere strijdmak
kers.
Napoleon gaat voort, ook met de
jongsten houdt hij zich bezig hij
heeft open oog en oor voor al wat
hunne belangen aangaat. Hij onder
vraagt hen. Worden zij goed behan
deld door hunne kapiteins Is hun
soldatengeld regelmatig betaald
Ontbreekt er hun niets Hij begeert
Zelfs den inhoud hunner ransels na te
zien.
Eindelijk, is hij te midden van het
regiment gekomen. Daar neemt hij
inlichtingen over de openstaande
plaatsen, en hij vraagt met luide
stemme welke diegenen zijn, die ze
met waardigheid zouden kunnen be
dienen. Dan doet hij dezen tot zich
komen, en stelt hen verscheidene
vragen. Hoeveel jaren dienst Welke
veldslagen meegemaakt Welke won
den bekomen Welke onderscheidin
gen Dan bevordert hij hen tot offi
cier, en hij doet hen op staanden voet
met dit gezag bekleeden hij duidt
zelf aan hoe dit moet geschieden.
Door dit alles geraken de soldaten
in hooge begeestering
- Die groote veldheer, zeggen zij,
FEBRUARI.
6 Zondag 5 na HH. 3 Koningen.
H. Amandus.
7 Maandag, H. Romualdus.
8 Dinsdag, H. Joannes de Matha.
9 Woensdag, H.Cyrillus van Alexandrie.
10 Donderdag, H Scholastica.
11 Vrijdag, Verschijning van O. L. Vr.
Onbevlekt Ontvangen
12 Zaterdag, HH. 7 Stichters.
Over het vraagstuk
der Opvoeding.
Wij stellen ons voor in volgende
nummers eenige artikelen hierover te
schrijven.
Men heeft reeds zooveel woorden den
nek gekraakt om deze belangrijke kwestie
wat nader te belichten, evenals men
karrevrachten woorden heeft verspild
aan hot vraagstuk van het Recht, van de
Vrijheidvan de Gelijkheid, enz.
En in plaats van de zaak daarmede op
te helderen, hoeft men haar alleen nog
wat verduisterd
Hemeltje lief, indien men er wat min
aan dacht den pedant of den geleerde te
spelen, en blootweg het eenvoudig, ge
zond verstand en het hart liet spreken,
zou er dan niet veel meer kans zijn de
zaak bij het recht eindje aan te pakken
Wij denken er niet aan hier zooveel
liters of kubieke meters wijsheid te
komen uitstorten. Wij droomen niet dat
wij nu eens voor goed het vraagstuk der
Opvoeding gaan oplossen, en het in een
nieuw daglicht zetten.
Heods honderden jaren werd daarover
gepraat en geviten honderden jaren na
ons zal men het nog altyd keeren, 011
draaien en rollen, en dan nog niet 't ak
koord zijn.
Zooveel verschillende menschen als er
zijn, zooveel verschillende gedachten
We willen dan enkel ook een simpel
woordeken daarover reppen, en vooral
dit nagaan in hoever het schoonheids
gevoel en de kunstsmaak, een factor tot
zielskennis en ontwikkeling kunnen wor
den in het opvoeden en het onderwijzen.
in wier handen het lot der natieën be
rust, bekommert zich met ons tot in
de kleinste bijzonderhedenDat
vleit niet weinig hunnen hoogmoed,
en op die manier weet Napoleon hun
ne harten te winnen voor den oorlog,
van de glorie en voor hem zelf.
Intusschen rukt het leger van den
Weichsel op naar den Njemen. Van
af Grodno tot aan Kowno, loopt deze
stroom in gelijke richting met den
Weichsel. Én tusschen de beide wa
ters vloeit de Pregel-rivier. Deze
rivier werd beladen met eetwaren-
schepen.
Twee honderd en twintig duizend
man begaven er zich heen, op vier
verschillende punten. Zij vonden er
brood en eene zekere hoeveelheid
voeder voor de paarden. Deze voor
raad volgde hen met den loop der
rivier, zoolang de richting het toeliet.
Toen het leger dan de vloot moest
verlaten om verder op te rukken,
namen deze uitgelezene troepen ge
noegzame levensmiddelen mede om
den Njemen te bereiken en over te
steken, eene zegepraal mogelijk te
maken en in Wilna aan te komen.
Daar rekende de keizer op de eetwa
ren der inwoners, op die van den
vijand en op zijn eigen voorraad,
welke hij uit Dantzig zou doen op
sturen langs de rivieren Frischafl en
Pregel, langs het kanaal Frederik en
de Wilia.
Wij naderden de grenzen van .Rus
land.
Ziehier, hoe van rechts naar links,
't is te zeggen van het Zuiden naar
het Noorden, de legers geplaatst
stonden vóór de Njemen.
Aan de rechte hand stond de prins
Schwartzenbergdie vier en dertig
duizend Oostenrijkers aanvoerde en
uit Galliciën op Drogiczin marcheer
de. Deze had aan zijn linkerhand de
koning van Westphalieën, aan het
hoofd van negen en zeventig duizend
en twee honderd Westphalieërs, Sak-
We begeeren dus de zaak inzonder
onder oogpunt van Schoonheidsleer te
beschouwen een oogpunt dat al aan
stonds alle schoolvosserij mijlen ver
buiten ons onderwerp bant.
Het kan alzoo een hartelijk eenvoudig
praatje worden, dat wij hopen het
bij meer dan een lezer een beetje belang
wekken zal. Sipido.
LANDBOUW.
sers en Polen, die uit Warschau
kwamen, en optrokken naar Bialy-
stock en Grodno. Nevens hen stond
prins Eugeen, onderkoning van Ita
lieën, die op Marienpol en Pilony
negen en zevetig duizend en vijf hon
derd Beierschen, Italianen en Fran-
schen africhtte. Dan volgde de keizer
met twee honderd en twintig duizend
man, geleid door de maarschalken
Murat, koning van Napels Davoust
prins van Eckmühl Lefebvrthertog
van Dantzig Bessières, hertog van
Istrieën Oudinothertog van Reggio;
en Ney, hertog van Elchingen. Zij
kwamen uit Thorn, uit Marienverder
en Elbing, en den 23* Juni waren zij
tot eene enkele massa yereenigd in de
nabijheid van Nogarisky, eén mijl
boven Kowno. Eindelijk, vóór Tilsit,
vormde generaal Macdonaldmet twee
en dertig duizend vijf honderd Prui
sen, Beierschen en Polen, den uiter
sten linkervleugel van het Groote
Leger.
Aldus was alles gereed.
Van af de boorden der Calabrische
zee tot aan de boorden van den
Weichsel, stonden daar vóór den rus-
sischen stroom in orde opgesteld
zes honderd en zeventien duizend
soldaten, waarvan er reeds vier hon
derd en tachtig duizend tegenwoor
dig waren zes equipagen voor het
bouwen van bruggen één voor den
belegeringsdienst verscheidene dui
zenden rijtuigen met levensmiddelen
ontelbare ossen-kudden dertien hon
derd en twee en zestig kanonnen, als
ook duizenden munitie- en ambulan
ciewagens. Alleen het grootste ge
deelte der eetwaren-voituren was nog
achterwege.
Wanneer wij in 't vervolg den naam van
dezen maarschalk en der volgende nog aanhalen,
zullen wij hunne eeretitels als onderkoning ran
Italieën, prins van Eckmühl, hertog van Dantzig,
enz., niet meer vernoemen. Deze eeretitels
hebben meestendeels betrek op de veldslagen,
waarin deze generaals zich bijzonder onder
scheiden hadden.
en zomergewassen aangewend wordt,
uitgenomen op tabak en aardappelen,
ten ware het op deze laatste geruimen
tijd vóór de planting toegepast werd, ten
einde de chloor den tijd te gunuen naar
den ondergrond uit te loopen. Het moet
minstens duchtig ingeëgd worden, en
mag niet rechtstreeks in aanraking met
het zaad komen, zoodat men het geraad
zaam minstens enkele dagen vóór de
zaaiïng uitstrooit. Praktijker.
Zestig duizend Oostenrijkers, Prui
sen en Spanjaards kwamen hun bloed
vergieten voor Napoleon voor dien-
gene die vier malen Oostenrijk had
verwonnen, Pruisen verdrukt en
Spanje overrompelde. En toch waren
allen hem getrouw. Wanneer men
bedacht dat het derde van Napoleon's
leger samengesteld was uit vreemde
lingen of verslagen vijanden, wist
men niet waarover men het meest
moest verbaasd staan over de stout
moedigheid van den eene, of over
de onderdanigheid der anderen.
Wat ons, Franschen, betreft, de
keizer vond ons vol begeestering voor
dezen nieuwen veldtocht, ouden zoo
wel als jongeren. Want de eersten
werden gedreven door de nieuws
gierigheid, en den lust zich als mees
ter te doen gelden in vreemde landen,
gelijk zij dat sedert lang gewoon wa
ren. En bij de tweeden was het vooral
de zucht naar eer en roem die werkte;
zij verlangden allen om ter meest zich
te onderscheiden, om dan daarna van
hunne heldendaden te kunnen vertel
len met die grootspraak waarvan de
soldaten zooveel houden.
Bij dit alles kwam ook nog hunne
hoop op buit. Napoleon had zich dik
werf gram gemaakt over den plunde-
ringszucht van zijn leger, evenals
zijne soldaten soms geërgerd waren
door den verregaanden veroverings-
dorst van hunnen Hoofdman. Doch,
sedert l8o5, werd er tusschen hen als
eene overeenkomst gesloten hij liet
hen maar begaan, terwijl zij hunne
oogen sloten voor zijnen hoogmoed.
Nochtans het waren slechts de
levensmiddelen die in 't algemeen ge
plunderd werden, daar men bij gebrek
aan voorraad, genoodzaakt was hem
aan de inwoners af te persen. Maar
het waren de achterblijvers, welke bij
gedwongen marschen steeds in groot
getal zijn, die zich aan grovere fouten
plichtig maakten. En daartegen is
men in het leger altijd zeer streng
Aangenaam en nuttig kunt gij
uwen tijd verdrijven, met de raad
sels op te lossen in den
Onder de goede oplossers wor
den 20 buitengewone prachtige
prijzen verlot.
Deze Alm mak kost slechts o 25
en is bij de verkoopers en ten
bureele van De Denderbode ver
krijgbaar.
Haast u, slechts nog en-
kele exemplaren zijn voor
handen.
In België en Frankrijk
Uit Duitsche bron.
BERLIJN. 2 Februari 1916.
Do vijandelijke artillerie kwam in
Champagne en ten ooste van St Dié in de
Vogezen tot groote levendigheid.
De stad Lens werd andermaal door
den vijand beschoten.
Een groot fransch vliegtuig kwam be
neden ten zuid westen van Chauny, ge
raakt door ons afweervuur. De inzitten
den zijn gewond en werden gevangen
genomen.
Uit Fransche bron
PARIJS, 2 Februari 1916. Niets
gewichtigs te molden uitgenomen eenige
schoten onzer artillerie tusschen Oise en
Aisne op de vijandelijke stellingen van
St Leccade en in Lotharingen op de vijan
delijke afdeelingen in de streek van
Domevre.
Ambtelijk bericht van Dinsdag avond.
In Artesië tamelijke levendige artillerie
gevechten ten zuide der hoogle 119 en
ten noorde der straat St Nicolas-St Lau
rent ten noorde Arras beproefde eeno
vijandelijke afdeeling eenen aanval,welke
onmiddelijk door handgranaten werd
gestuit. Onze artillerie batterijen bescho
ten de stellingen van den vijand aan de
opgetreden. Om die uitspattingen te
beteugelen, had Napoleon eene ach
terhoede van gendarmen en mobiele
kolommen gevormd. Wanneer dan de
achterblijvers Viun regiment vervoegd
hadden, werden hunne ransels door
de officieren, of zelfs, gelijk het te
Austerlitz geschiedde, door hunne
wapenmakkers nagezien, en strenge
rechtvaardigheid gepleegd
Wel is waar bestonden de laatste
lichtingen uit te jonge en te zwakke
soldaten maar in het leger waren er
nog vele karaktervolle en besliste
kerels, die al heel wat geproefd had
den en alle gevaren trotseerden. Men
kon ze gemakkelijk erkennen aan
hunne vastberaden, ruwe trekken, en
aan hunne gesprekken de oorlog was
hun.verleden en hun toekomst zij
droomden of spraken van niets anders.
En de officieren toonden zich hunner
waardig want om zijn gezag voor
die mannen te doen gelden, moest
men hun zelf zijne heldendaden weten
aan te halen.
Dat was te dien tijde het leven dier
mannen een leven van daden. Het
gebeurde wel eens dat men wat te
veel op zijn krachten bofte, doch dat
was een prikkel te meer om zich te
onderscheiden want men werd alle
oogenblikken op de proef gesteld, en
toen moest men bewijzen dat men
van zijn moed geen lof te veel had
gesproken.
Dat is vooral het karakter der
Polen zij boffen gaarne, maar zij
handelen in evenredigheid. Het is
eene natie van helden, en wanneer zij
soms van hunne dapperheid onmoge
lijke dingen verteld hebben, stellen
zij er prijs op die onmogelijkheid uit
te voeren, omdat zij dat als een zaak
van eer beschouwen.
('t Vervolgt).
Potaschzout met 40 water vrije
potasch.
In 't Landbouwleven van 23 De
cember 11. staan de prijzen aangekondigd
van de twee potaschzouten, die thans op
de markt aangeboden worden, te leveren
in den loop van het jaar 1916 De prijzen
zijn berekend voor verzending naar de
statie te Gent. Deze bedragen voor de
kaïniet 544,40 fr.; 't zij 44 centiemen per
eenheid, en voor het potaschzout met
40 watervrije potasch, 1675 fr., 't zij
42 centiemen per eenheid.
In vroegere artikelen raadden wij meer
nog dan vroeger, gezien de huidige om
standigheden, het gebruik aan van de
kaïniet voor de herfst- en de win terbe
mestingen ook in de lente kan deze
meststof hoogst looneude uitslagen ge
ven, op voorwaarde ze oordeelkundig toe
te passen.
Het potaschzout met 40 watervrije
potasch is een gezuiverd potaschzout,
dat van nu af aan met voordeel de kaï
niet bij de bemestingen vervangen kan,
des te meer, daar de prijs der eenheid
2 centiemen beterkoop staat in hot eerste
dan in het laatste zout, wat voor eene
wagonlading van 10000 kgr kaïniet die
door 3225 kgr. 40 potaschzout zoude
vervangen worden, dus met 1240 eenhe
den, overeenkomt met eene besparing
van 24.80 fr., eene som die vooral tegen
woordig, dat het geld zoo schaarsch en
zoo duur is, voorzeker niet te versmaden
is. En moest men rekening houden dat
de vervoerkosten van 1240 eenheden
potasch in de kaïniet, en 4000 eenheden
potasch in het 40 °/o potaschzout even
veel kosten, de besparing zoude nog
merkelijk hooger zijn.
Het 14 potaschzout. is een chloor-
potasch, dat met voordeel op alle lente-
ofte Merckweerdige geschiedenissen
't sedert het jaar 1780
inhoudende het bezonderste voorgevallen
ten tijde der Brabantsche en Fransche
Revolutiën. etc.
(12e Vervolg.)
De vos komt weer uit zijn hol
gekropen Keizer Jozef II doet
de burgerwacht ontwapenen
Hij ontbiedt den aartsbisschop
van Mechelen. Nieuw plakkaat.
- Maer eenigen lijd daernae, wanneer
alles in rust scheen te zijn, maekten ze
sig meester van de groote plaets en van
de burgerlijcke wagt. Meu stelde des
halve in de plaets der burgerwagt eene
sterke krijgswagt, gewaepent met twee
canons en gesteld rechtover het stad-
huys Korts daernae wird door den sel-
ven Kyser ontboden Joannes-Henricus,
aertsbischop van Mechelen, denwelcke
naar Weenen is vertrokken en aldaer
onberoorelijk (onbewegelijk) is geble
ven. (1) Dan begonsten de Staeten en
dekens alwederom te versaemeien. Korts
daernae wird er oenen nieuwen minister
in het Nederland gezonden, en de volle
magt wierd aen hem en aen het gouver
nement gegeven.
"Den 17 December (1787) kwam er
van wege den Kyser eon plakaet uyt,
hetwelck door sijn bevel alle sondaeghen
en heyligdageu most afgelesen worden in
de parochiëns, nae het sermoou.
(1) Over dezen heldhaftigen aartsbisschop
den vermaarden Kardinaal van Frankenberg,
die aan al de verderfelijke stroomingen zijner
eeuw en de Godsdienstbemoeiïngen van Jozef II
hardnekkig het hoofd bood, en vervolging en
ballingschap heeft geleden zonder ooit één
oogenblik toe te geven, zullen wij nog meer
vernemen.
