Napoleon's Veldtocht
OORLOGSBERICHTEN.
KATHOLIEK NIEUWS' EN AANKONDIGINGSBLAD
Zondag 20 Februari 1916
5 centiemen het nummer
70*te Jaar IV" 4695
VAN DE PUTTE-GOOSSENS
Week-Ka lender.
Opvoedkunde
en Onderwijs
in Rusland, in 1812.
LANDBOUW.
Raadselvrienden
Almanak en Dagklapper voor aeq
Viaamscfp Haard.
In België en Frankrijk
DE DENDERBODE
Abonnementsprijs 3 frank 's jaars.
Men schrijft in te Aalst
31, KORTE ZOUTSTRAAT, 31
DRUKKERUITGEVER
AANKONDIGINGEN
Kleine één maal 0,75 fr.twee maal 1,35 fr.
Gewone annoncen 0,15 fr. de regel.
Vonnissen, sterfgevallen, enz. 0,50 fr. de regel.
Dikwijls te herhalen volgens akkoord.
Aalst, den 19 Februari 1916
FEBRUARI.
Evangelie van den Zondag De werklieden
in den wijngaard. Matth. xx.
20 Zondag, Septuagesima. H. Eleutherius.
21 Maandag, Gel. Pepinus van Landen.
22 Dinsdag, St Pieters Stoel te Antiochie.
23 Woensdag, H. Petrus Damianus.
24 Donderdag, H. Modestus, bisschop.
25 Vrijdag, H. Matthias.
26 Zaterdag, H. Walburga.
Theoretische en Praktische
Beschouwingen.
II
Als het kindje ter wereld komt...
Wat zal zijn toekomst zijn
Het werk der ouders. Een wan
toestand.
Wat een vreugde in huis als er een
kindje, in normale en gunstige omstan
digheden, wel gevormd en gezond ter
wereld komt
Nu is de droom der jong-gehuwden
verwezentlijkt I
Nu voelen zij zich in hun wederzijdsch
vader- en moeder-zijn, met sterkere en
tevens zoetere liefde-banden aan mekaar
vastgehecht. De dichter heeft prachtig dit
innig en diep geluk vertolkt, waar hij
zingt
Wanneer ik weelde dronken
Mijn rozig-kind beschouio,
En die 't mij hee/t geschonken,
Mijn aangebeden vrouw
Zoo vraag niet wie van beiden
Mijn hart het meest bemint...
Mijn hart en kan met scheiden
De moeder van het kind.
(Frans De Gort).
Maar met dit frisch en jong leventje
dat als een zonnetje hun woning is bin
nengedrongen, vangen thans ook voor
de ouders groote en zware verplichtingen
aan.
Want terwijl zij zich juichend over het
wiegsken buigen, en wellicht met stra
lende cogeu =de toekomst tegemoet zien,
komt ernstig en waarschuwend aan
hunne ooren klinken de stem van Dr
Mary Wood Allen die vraagt':
Is het mogelijk, dat die onschul
dige aangezichten ooit in de goot zul
len liggen, die lieve mondjes zich
bevlekken met drank en lastertaal, 0/
dat die kleine vuistjes tot doodslag
zullen komen door alcohol -
7 Mengelwerk. Nadruk verboden.
Groot Historisch Verhaal.
(Getrokken uit het vermaard boek van
Graaf Philiep de Ségur, Generaal, die
den veldtocht meegemaakt heeft.)
Van zoodra de nacht weerom geval
len was naderde hij den stroom. Het
waren eenige bijl-dragers (sapeurs.,
die hem in een bootje eerst over vaar
den. Zij landen aan, en verbaasd, zet
ten zij aan den overkant den voet op
russischen grond, zonder eenigen
tegenstand te ontmoeten. Hier vinden
zij den vrede 't is aan hunne zijde
dat de oorlog is. Alles is kalm in deze
streek die men hen zoo donker heeft
afgeschilderd.
Nochthans komt een enkele officier
der Kozakken, die eene patrouille
aanvoerde, weldra op hen toegere
den Hij is gansch alleen, hij is vol
komen rustig, en schijnt niet eens te
vermoeden dat héél het gewapend
Europa vóór hem staat. Hij vraagt
aan deze vreemdelingen wie zij zijn.
Franschmans antwoorden zij.
Wat komt gij hier in Rusland
verrichten vraagt hij verder.
Tegen u oorlogen Wilna vero
veren en de Polen bevrijdenzegt
een der sapeurs, plots tegen hem
uitschietend.
Dan trekt de Kozak er weer van
De schrijfster bedoelde hier vooral de
verschrikkelijke gevolgen der dronken
schap waarvau de kiem uit gealco-
holiseerde vaders in die onschuldige
bloeikens overgaat.
Doch evenzoo zouden alle ouders zich
bij de wieg mogen afvragen
a Wat zal er eenmaal van zooveel
schoonheid en onschuld geworden Zul
len die lachende oogskens ook later zon
nig en rein door 't leven schouwen, of
zullen zij al vroeg biltere tranen moeten
storten om al de ellende en de loolijkheid
van het leven Zal er uit ons kind een
vlug verstand, een edel hart, een flinke
meid of een knappe kerel groeien geli jk
wij het wenschen Of zal het eens een
stumperd worden, een zwakkeling naar
lichaam en ziel
En dan moeten zij met moed hunne
taak van opvoeders aanpakken, wel
wetende dat het voor een groot deel van
hen afhangen gaat of hun kind later ge
lukkig of ongelukkig zijn zal of het
gewapend of weerloos zal geworpen
worden in den levensstrijd.
Iemand hoeft gezegd dat de ziel van
het kind een blank blad papier is, waar
op de ouders en opvoeders het eerste
schrift schrijven een schrift dat blijven
zal voor 't heele leven.
Het is dan van naamloos groot belang
dat die eerste letters, die eerste indruk
ken welke door den huiskring in de was-
weeke kinderziel geprent worden, goede
en heilzame indrukken zouden zijn.
Want do heerlijkste aangeboren hoe
danigheden van geest en hart, moeten
onvermijdelijk te loor gaan en uitster
ven, wanneer zij aan den haard geen
gunstigen grond aantreffen om in op te,
wassen, geen gunstige lucht vinden om
in te ademen; wanneer zij door geen
fijne, schroomvolle hand met liefde en
kennis aangekweekt worden gelijk ten
gere, kostbare planten.
En hier komen wij al aanstonds in
aanraking met den economischen kant
van de kwestie der Opvoeding, die zoo
innig verwant is met de maatschappelij
ke kwestie.
Sprekende en wreede cijfers en feiten over
de schrikkelijke Alcohol-plaagzijn de volgende
Een Engelsche specialiteit in kinderziekten
heeft gedurende 12 jaren zorgvuldig feiten verza
meld in 12 families van dronkaards en 12 gezinnen
van matige oudere.
Onmatige gezinnen hadden 57 kinderen. 25 stier
ven in de oerste levensweek aan stuipen, ontsteking
van hersens of beenvel, 2 waren idioten, 5 dwergen
5 hadden vallende ziekte 1 St.Vitus-dans, 5 waren
mismaakt, 2 werden later dronkaards. Er bleven
dus niet meer dan 10 over, die gedurende hun leven
naar ziel en lichaam normaal aangelegd en ontwik
keld bleken te zijn. Matige gezinnen hadden 61
kindoren. 6 stierven in de eerste week aan zwakte,
4 hadden geneeslijke ziekten bij 2 vertoonde zich
erfelijke zenuwzwakheid. Dus bleven 50 over, die
naar ziel en lichaam normaal waren.
onder. Hij verdwijnt in het bosch,
waarop drie onzer soldaten, meege
sleept door hunnen ijver, hunne ge
weren afvuren Zij wilden hiermede
ook nagaan of er soms in die woud-
diepten geen onraad schuilde.
Aldus werd deze nieuwe en schrik
kelijke veldtocht aangekondigd door
het zwak geluid van drie geweerscho
ten die onbeantwoord bleven.
Dit eerste oorlogssignaal verbitter
de grootelijks den keizer, hetzij dat
hij het onvoorzichtigheid oordeelde
of sombere voorgevoelens had. Aan
stonds daarop trekken drie honderd
voltigeurs den stroom over om het
aanleggen der bruggen te beschermen.
Alsdan kwamen al de fransche ko
lommen uit de valleien en bosschen
te voorschijn. Geluidloos golfden zij
naar het water toe, begunstigd door
de duisternis. Men moest zich op den
tast erkennen. Niemand mocht eenig
vuur maken: zelfs de minste vonk was
streng verboden. De soldaten rustten
wat, de wapens in hand, alsof zij
vóór den vijand lagen. De groene en
zwaar bedauwde rogge-gewassen
dienden tot oorkussen voor de man
nen, en tot voeder voor de paarden.
Daar, te midden van den geheim-
zinnigen traag voortkruipenden nacht,
omgeven van allerlei mogelijke geva
ren, beleefden wij eenige moeilijke en
angstige uren. Doch het vooruitzicht
van den grooten dag die volgen ging,
moedigde ons aan. Men had zoo juist
de proclamatie van Napoleon gele
zen. Met stille stem herhaalden wij
Eilaas, het is om te weenen als men
bedenkt hoeveel kinderen, om zoo te
zeggen van vóór hun geboorte, tot vroe
ge verstomping en ontaarding gedoemd
zijn, omdat zij, ontbloot van alles, op
de wereld zullen komen
Anne lieden die vijf, zes en soms nog
meer kinderen hebben, zullen met hard
tobben en wroeten genoeg brood kun
nen geven aan hun kroost om zijn hon
ger te paaien maar om die jonge gees
ten, die jonge harten te spijzen, hebben
zij niets niets
I Immers, het latijnsch spreekwoord
zegt Nemo dat quis non habet
I)io niets heeft, niets geven kan 1
Om een kind op te voeden naar den
geest, moet men zelf geleerd zijn, een
zekere ontwikkeling bezitten, en daarbij
nog over den voldoenden tijd beschikken.
Drie voorwaarden die in een arm huisge
zin totaal ontbreken. En ten vierde ont
breekt daar nog die heldere lucht, die
zonnige en warme atmosfeer welke al
leen door een beetje geluk en welstand
geschapen wordt, en zooveel invloed
heeft op het karakter van een jong kind.
Kinderen evenals jonge bloemen vragen
veel licht en veel zon.
- Al is een moeder arm, ze dekt
warm. Goddank ja, maar al de
liefde dier arme moeder schiet te kort
om aan liaar kind datgene te geven wat
het evenzeer noodig heeft als de melk
harerborslen geestes-voedsel, geestes-
vorming, geestes-opleiding En als men
nagaat wat een diepe pak eene verstan
dige en geleerde moeder op de zedelijke
vermogens van haar kind kan hebben,
is dit wel een aartsdrocve sociale mis
toestand,
En zoo zien wij dan jaarlijks zoovele
kinderen van beide geslachten, die mis
schien blijde geestes-beloften voor de
toekomst in zich droegen, het getal ko
men aandikken van - onze honderd-
duizende fabriek werklui, arme koelies
zonder ander genot dan hunnen schater
lach, het overtollige eten, en het onrnen-
schelijke drinken en zuipen met al do
uitspattingen, die er op volgen (Dr A.
Stracke, S. J.)
Hoe droef al die jeugdige verstands-
lichten, al die jeugdige ziele-Yonken al
dus door de ellende te zien uitdooven 1
Vooraleer ons onderwerp der opvoe
ding verder te behandelen, konden noch
mochteu wij nalaten dezen treurigen
economischen kant er van even te be
lichten.
De nood is groot, maar we zien met
genoegen dat er niet bij. geslapen wordt
Alle edele en eerlijke poging om aan die
groole lichamelijke en geestelijke ar
moede van ons volk, in de maat van het
mogelijke te verhelpen, dient dan ook
geloofd en gesteund te worden.
Want het eerste en heiligste recht dat
een monsch kan doen gelden, is toch
wel het recht van mensch te zijn, 't is
te zeggen behoorlijk naar lichaam en
geest gespijsd te wezen
('t Vervolgt.)
er de bijzonderste gedeelten van, en
visioenen van glorie en verovering
ontvlamden onze verbeelding.
Vóór ons was de russische grens.
Door de duisternissen heen borend,
trachtten onze gretige blikken die
streek te onderscheiden waar wij
zooveel lauweren moesten gaan pluk
ken. Daar wachtte ons alles in over
vloed Daar gingen de volkeren van
Littauwen ons begroeten als hunne
redders, en reeds meenden wij hun
blijde en dankbare stemmen te hooren
weerklinken...
De nacht verdween, de zon rees
op, en o bittere ontgoocheling haar
licht toonde ons niets anders dan een
verlaten, guur en zandig land, en
zwarte, zwijgende wouden
Dan bezagen wij elkander weer met
droevige blikken, maar aanstonds
voelden wij ons terug vol fierheid en
hoop bij het grootsch en machtig
schouwspel van onze vereenigde le
gers.
Op den hoogsten heuvel, drij hon
derd slappen van den stroom, verrees
de tent van den keizer. En daar rond,
zoo ver het oog dragen kon, waren
al de hoogten, al de hellingen en da
len bedekt met mannen en paarden.
Van zoohaast de zon al die uitrustin
gen en wapens deed schitteren, weer
klonk het signaal, en onmiddelijk
daarop begon die massa in drie ko
lommen weg te vloeien naar de drie
gebouwde bruggen. Men zag die ko
lommen kronkelen bij het afdalen
naar het enge plein dat hen van den
De Potaschmeststoffen.
De potaschzouten, in den Belgischen land
bouw gebruikt, komen uitsluitelijk voort van
de mijnen der machtige rijke beddingen van
Stassfurt-Leopoldshall. Men onderscheidt ze
in ruwe, en gezuiverde of verdichte zouten.
Bespreken wij eerst de ruwe zouten.
Carnalliet.
zij bevat
Chloorpotasch-KCl. 15,5
j Zwavelzuur magnesia-SOMg. 12,1
Chloormagnesia-MgCl* 21,5
Chloorsodium (keukenzout)-NaCl. 22,4
Zwavelzure kalk (plaaster)-SO'Ca 1,9
Onoplosbaar (klei, enz 0,5
Water-H'O 26,1-100
't zij gemiddeld 9,8 waterwije potasch,
gewaarborgd 9 onder vorm van Chloor-
potasch. Gezien haar gering gehalte in betrek
met de duurte der vervoerkosten is haar ge
bruik niet aanbevelenswaardig.
Kaïniet-Hartsalz.
zij bevat
Chloorpotasch-KCl. 22,6
Zwavelzure magnesia-SOMg. 19,4
Chloorsodium-NaCl. 34,6
Zwavelzure kalk-S04Ca. 1,7
Onoplosbaar 0,8
Water-H*0. 20,9 100
't zij gemiddeld 12,8 waterwije potasch,
gewaarborgd 12,4 onder vorm van chloor-
potasch
De kaïniet is zeer waterzuchtig, en bij
lange bewaring, vooral in eene vochtige
plaats, versteent zij. waardoor hare uit-
strooiïng moeilijker wordt. Om hierin te ver
helpen, wordt zij op aanvraag met 2 I/2 °/0
turf vermengd.
Sylviniet.
zij bevat
Chloorpotasch-KCl 26,3 °/o
Zwavelzure potasch-S04K* 1,5
Zwavelzure magnesia-SOMg. 2,4
Chloormagnesium-MgCl. 2,6
Cloorsodium-NaCl. 56,7
Gyps-S04Ca. 2,8
Onoplosbaar 3,2
Water-H'O. 4,5 100
't zij 14 tot 18% waterwije potasch, en
vervangt voordeelig de armere potaschzouten
voor den uitvoer, gezien de vervoerkosten er
door verminderd worden.
't Vervolgt. A. S.
Njemen scheidde, dan de bruggen
bereiken, zich uitlengen, en verdun
nen tijdens den overtocht, en einde
lijk open stroomen op dien vreemden
bodem waar zij dood en verwoesting
brengen kwamen.
Hun ijver was zoo groot, dat twee
divisies der voorhoede bijna handge
meen werden, om de eer te hebben
het eerst een brug over te stappen.
Men had eenige moeite om hen weer
tot kalmte te brengen. Napoleon was
ook vol haast om de grens over te
trekken. Zonder aarzelen deed hij
dien eersten stap naar zijnen onder
gang. Hij hield stand bij de brug,
zijne soldaten met den blik aanmoe
digend. En allen begroetten hem met
hun gewoon gejuich. Zij schenen
meer begeesterd dan hij. Misschien
voelde hij wel eenig hartsbezwaar bij
het overdenken eener zoo gewichtige
onderneming, of leed hij onder den
last eener loome en dofte hitte. Mis
schien was hij ook reeds verwonderd
geen enkelen vijand te zien.
Eindelijk ging het ongeduld hem te
lijf. Eensklaps gaf hij zijn paard een
driftigen spoorslag, en snelde weg in
vollen galop alsof hij gansch alleen
den vijand wilde te gemoet draven.
Aldus rende hij meer dan een mijl ver,
altijd in dezelfde richting, dwars door
het bosch dat den boord van den
stroom zoomde. Dan kwam hij terug
bij de bruggen, en zakte vervolgens
met zijne garde af naar Kowno.
Men dacht het kanon te hooren
brommen. Terwijl wij marcheerden,
Aangenaam en nuttig kunt gij
uwen tijd verdrijven, met de raad
sels op te lossen in den
Onder de goede oplossers wor
den 20 buitengewone prachtige
prijzen verlot.
Deze Alm inak kost slechts o 25
en is bij de verkoopers en ten
bureele van De Denderbode ver
krijgbaar.
Haast u, slechts nog en-
kele exemplaren zijn voor
handen.
Uit Duitsche bron.
BERLIJN 16 Februari 1916. - De
engelschon vielen gisteren avond, drie
maal te vergeefs, de door ons veroverde
stellingen ten zuid ooste van Yper aan.
Hunne verliezen aan gevangenen bedraagt
in 't geheel bij de 100 man.
In Champagne herhaaldeu defranschen
hunne pogingen, om hunne stelling ten
noord-weste van Tahuro terug te win
nen, deze bleven zonder gevolg.
In 't algemeen wordt de vocht bedrij
vigheid door het stormachtig regeuwe-
der benadeeligd.
Uit Fransche bron
PARIJS, 16 Februari 1916. Ambte
lijk bericht. De dag was betrekkelijk rus
tig. In Artesie richtte ons schutsgraven-
geschut zijn vuur op de vijandelijke stel
lingen langs de baan naar Ryssel. Ten
westo de Oise beschoten onze batterijen
eenen trein en eene provianlkolonne in
de spoorwegstatie ran Epagny Ten
noorde van Vic-sur-Aisne en ten noord-
ooste Soissons richlen wij een veroerend
vuur op de duitsche werken. In de Ar-
gonnon lieten wij eene mijn springen
waarvan wij den trechter bezetten. In
opper Elzas nam onze artillerie de duit
sche stellingen ten ooste van Obersept
onder vuur.
België. De bedrijvigheid op het
front dos legers, waar de gewoon kano-
nade heerschto, is verzwakt. Als vergel
dingsmaatregel voor het laatsle bombar
dement. door vijandelijke vliegtuigen,
wierp een onzer vliegtuigensmaldeeltn,
in den verlopen nacht 16 groote bommen
op het vliegplein van Handzacine.
luisterden wij met gespannen aandacht
om na te gaan uit welke richting dit
gerucht zou mogen komen. Maar, uit
genomen eenige Kozakkentroepen,
was er dien dag evenals de volgende,
geen spoor van den vijand te zien.
Het was alleen de lucht die toen
onze vijand werd Inderdaad, eenige
oogenblikken nadat de keizer over
den Njemen was, had men in de ver
te een dof gerommel gehoord. Wel
dra daagden er donkere wolken op,
de wind stak op en 't begon te donde
ren dat 't kraakte. Die dreigende
lucht, en die naakte, barre streek be
droefden ons. Eenigen onder ons,
vroeger vol geestdrift, zagen daar nu
een slecht voorteeken in. Zij beeldden
zich in dat die vlammende bliksems
over ons neersloegen, om ons den in
gang van dit vreemd land te beletten.
Wat er ook van zij. dit onweder
was zoo ontzagwekkend als de onder
neming zelf. Uren lang wogen die
dikke, zwarte orkaanwolken op de
manschappen; in een ruimte van vijf
tig mijlen werd gansch het leger on
genadig geteisterd door bliksems en
stortregens. Wegen en velden ston
den onder water. Op de stikkende
hitte, volgde nu ineens een koude en
onaangename luchtgesteltenis. Tien
duizend paarden kwamen om tijdens
den opmarsch, en vooral in dc veld-
wachten. Een menigte van rijtuigen
werd in den slijkerigenzandgrond ach
tergelaten, en naderhand schoten er
nog vele soldaten het leven bij in.
('t Vervolgt).
