Napoleons Veldtocht
KATHOLIEK NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD
Zondag 26 Maart 1916
5 centiemen het nummer
70«e Jaar IV0 4698
<ge Week-Kalender.
Derde Zondag in den Vaalen-
Raadselvrienden.
DE DENDERBODE
Abonnementsprijs 3 trank 's jaars
Men schrijft in te Aalst
31. KORTE ZOUTSTRAAT, 31
DRUKKER UITGEVER
VAN DE PUTTE-GOOSSENS
ie
Aalst, den 25 Maart 1916
M A ART-APRIL.
Evangelie van den Zondag
Jezus jaagt een stommen duivel uit. Luc. XI
26 Zondag 3Z. v. d. V. Oculi. H. Ludgerus
bis.
27 Maandag, H. Joannes Damascenus.Kerkl.
28 Dijnsdag. H. Joannes Capistarano, bel.
29 Woensdag, H Eustasius abt.
30 Donderdag, H. Zozimus, bis.
31 Vrijdag, H. Cornelia, maagd.
APRIL.
1 Zaterdag, H Hugo, biss.
(Genezing van den Stomme)
O Heer. Gij deedt den slomme spreken,
dij kwaainl de kluisters breken
f Waarmeê de Hooze zijne tong
Tot eeuwig droevig zwijgen dwong.
Eilaas zoovele inenschen-rnonden
Vei zwijgen duist re zonden,
Omdat «Ie stomheid hen bevangt.
De helsche inachl hen dwingt en prangt.
O Redder 1 wil de herten raken,
De tongen-boeien slaken.
Daar needrige belijdenis
Den vrede geeft, verlossing is
A. Cuppens
Opvoedkunde
en Onderwijs
Theoretische en Praktische
Beschouwingen
VI.
De Godsdienst als factor in de
liefde en het huishoudelijk leven.
Wij zagen in ons laatste artikel hoe
vader en moeder dienden samen Ie wer
ken aan hel opvoeden hunner kinderen.
Maar als wii nu de werkelijkheid nagaan,
dan bestatigen we alras dat die samen
werking in vele huishoudens op leemen
voelen slaat en dat de kinderen vaak
aanleiding geven lot krakeel en twist
tusschen vader en moeder, in plaats van
dezen nader tot elkaar te brengen.
En de oorzaak hiervan hoeven wij niet
ver te zoeken. Zij is van tweeërhanden
aard het verschil van karakter en het
gemis van godsdienst.
12 Mengelwerk. Nadruk verboden.
in Rusland, in 1812.
Groot Historisch Verhaal.
(Getrokken uit het vermaard boek van
Graal Philiep de Ségur, Generaal, die
den veldtocht meegemaakt heeft.)
Men bevond zich toen in de nabij
heid der stad Beszenkowiczi. Prins
Eugeen kwam er op den russischen
generaal Doctorof te stuiten deze
leidde de achterhoede van Barclay.
Terwijl hij Barclay van af Polotsk tot
aan Witepsk volgde, had hij verken
ners vooruitgezonden op den linker
oever der Duna-rivier te Beszenko-
wiczi, en toen hij er zien terugtrok
vernielde hij de brug. Prins Eugeen
eenmaal meester van de stad, onder
zocht de rivier en deed er eene nieu
we brug over bouwen eenige vijan
delijke troepen ter verkenning achter
gelaten op den tegenoverliggenden
oever, trachtten slechts flauwtjes dit
werkte verhinderen. Napoleon snelt
ter plaatse voor de eerste maal
maakt hij kennis met deze rivier wel
ke op hare beurt in zijne macht valt.
Hij keurt terecht den gebrekkigen
bouw der brug af die hem in het bezit
der beide oevers stelt.
Daarna trekt hij onmiddellijk den
stroom over niet uit ijdelen ijver, maar
om aanstonds zich zelf rekening te
geven over den optocht van het rus
sisch leger uit Dnssa naar Witepsk,
en over de manier waarop hij het in
zijn marsch zou kunnen aanvallen, of
het vóórkomen in de laatst genoemde
Evenals ieder mensch eigen uiterlijk
en eigen gelaatstrekken bezit, zoo heeft
ook iedereen een eigen karakter. En
raai. en vrouw hebben elk het hunne.
Die scherpe, harde lijnen van hun ka
rakter kan hun liefde afronden en af
stompen, maar zij blijven toch bestaan,
zij zullen nooit heelemaal verdwijnen en
zij laten zich slechts door wederzijdsche
toegevendheid uit den weg ruimen. Nu,
toegevendheid is er niet mogelijk zonder
chrisle ijke liefde, en christelijke liefde
wordt in 't leven geroepen door den
godsdienst,. Hel is de godsdienst die aan
den mensch zelfbeheersching voorhoudt,
die hem zachtheid en nederigheid aan
predikt, die hem zijne driften leert, brei
delen «n beteugelen, die inzonder aan
man en vrouw lessen van christelijke
naastenliefde geeft en hen de kracht
schenkt malkaars gebreken en tekortko
mingen te verdragen en aan te vullen.
Daarom baart «Ie godsdienst vrede bij
den enkelling evenals in de familie, even
als in de maatschappij.
Waar de liefde niet bij machte is het
karakter te versmelten van twee ver
schillende meoschen, man en vrouw, die
voor héél hun leven, dag aan dag. uur
aan uur, dezelfde lasten en plichten dra
gen moeten, daar komt de godsdienst
helpen met zijn troostende beschouwin
gen over de menschelijke zwakheid, en
zijn breede gedachten van vergeeflijkheid j
en toegevendheid.
Daarom is ook hij, zelfs in aardschen
zin, den grooteu steun en redder der lief
de. De liefde drijft twee wezens tot elkaar
gelijk do twee vlammen van een vuur,
en deze wilt zij doen ie saam vloeien tot
één vlam. De liefde duit geene afstanden
noch verdeeling. Zij streeft er steeds naar
twee wezens tot één wezen te maken,
twee zielen tot één akkoord op te lossen.
Een fransche dichter zegde dit heel
schoon en ook heel ideaal in de volgende
verzen
On est d'accord sur tout avant de se
répondre
L'ame de plus en plus aspire a se confondre.
Dans un autre soi même oü tout va retentir
On se regarde vivre, on s'ècoute sentir.
Dans sa vivante image on trouve son emblême.
C'est te rayon du del par l'eau répercuté,
Qui remonte au rayon pour doubler sa clarté
C'est ie son qui revient de l'ècho qui répète
Seconde et même voix a la voix qui la jette.
enz.
Ja, héél mooi, héél dichterlijk, maar
eilaas... '1 zijn verzen De liefde evenals
de roos heelt hare doornen. En die door-
stad. Hij beseft seffens den stand der
zaken De richting welke de achter
hoede van den vijand inslaat, en het
antwoord van eenige gevangen bewij
zen hem dat Barclay hem te rap is
geweest en dat hij te Witepsk gele
gerd ligt Zelfs maakt hij zich reeds
gereed tot de verdediging der berg
passen welke deze hoofstad beschut
ten.
Napoleon trekt dan terug binnen
de muren van Beszenkowiczi, nadat
hij op de rechteroever der Düna
slechts enkele overblijfselen der rus-
sische achterhoede verkend heeft. Op
dit oogenblik, langs de wegen van
't noorden en 't westen, marcheerden
al de fransche legers op Beszenko
wiczi af. De krijgsbevelen van den
keizer waren met zulk eene nauwge
zetheid uitgevoerd geworden, dat die
korpsen, vertrokken op verschillende
tijdstippen en uit verscheidene rich
tingen, niettegenstaande de hinderpa
len van allerlei aard en eene scheiding
van één maand, op een afstand van
honderd mijlen van hun vertrekpunt,
allen tegelijkertijd, op zelfden dag en
uur, hier aankwamen.
Ook heerschte er de grootsfe wan
orde. Talrijke benden ruiterij, voet
volk en artillerie wilden aan alle kan
ten in de stad binnendringen; er werd
gekibbeld en getwistiedereen, vol
moeite en honger, was ongeduldig om
ter bestemming te geraken en wat te
rusten.
Tevens was het in de straten één
loopen en keeren van krijgsboden,
staf-officieren, dienstknechten paar-
dengeleiders en bagage-voerders. Zij
doorkruisten koortsig de stad, de
eenen op zoek naar eten, de anderen
nen het zijn de stekelige kanten en hoe
ken van het mensch'-nkarakter welke,
zooals wij het hooger schreven, altijd
blijven beslaan.
('t Vervolgt.)
LANDBOUW
Oorzaken die het potaschverbruik
in Belgie beperken.
I Relgie is hel land, «lat betrekkelijk de
grootste hoeveelheden handelsmestsloffen
verbruikt, doch zooals wy hooger zagen,
slaat het potaschgebruik niet in oven-
redigheid m»*t het stikstof- en het fosfoor-
zuurverbruik Dit komt grootendeels
hieruit voort dat de uitwerkselen der
potasch minder het oog voelden De uit
werkselen der stikstof laten zich spoedig
zien, daar zij op de uitwendige ontwik
keling der plant werkt, terwijl de potasch
voornamelijk op de hoedanigheid en het
gehalte aan drooge stoffen invloed heeft.
Daarbij, vele landbouwers stellen zich
nog allyd te vredeii met middelmatige
oogsten, alswanneer eene duchtige po-
taschbwnosling de opbrengst merkelijk
kan verhoogen, en hebben verscheidene
slecht gedane proeven de landbouwers in
dwaling gebracht, doordien eene mindere
opbrengst niet zelden aan het gemis aan
stiksiof of fosfoorzuur, in plaats van aan
potasch toegeschreven wordt.
Ook, doordien de potasch, rechtstreeks
op groeiende planten toegepast, schade
lijk werken kan. werden soms verkeer-
delijke besluitselen getrokken. Er dringt
zich bijgevolg eene oordeelkundige keus
der zouten, van het tijdstip en de wijze
van aanwending op.
Teveel nog worden sommige gronden
als rijk genoeg aan oplosbare potasch
verondersteld alleen ernstige proefne
mingen kunnen ons tot richlsaderdienen.
En hoe rijk ook sommige gronden aan
potasch wezen, toch geeft eene recht-
streeksche toepassing van opneembare
zouten in de meeste om niet te zeggen in
alle gevallen, loonende uitslagen.
Eindelijk wordt er niet genoeg reke
ning gehouden dat alle planton niet
dezelfde potaschbehoefte bezitten, en dat
zij een zeer verschillend losmakend ver
mogen voor de potasch van den grond
hebben. Zoo b. v. zijn de beetwortelen en
de klavers potasch planten, terwijl de
graangewassen nog euiigszins gedijen in
potascharme gronden de aardappelen
benuttigen tamelijk gemakkelijk en onop
losbare potasch van den grond, terwijl
de rapen dezelfde moeilijk losmaken,
't is te zeggen zich aaneigeuen.
i'ra.ktijker.
AANKONDIGINGEN
Kleine één maal 0,75 fr.twee maal 1,35 tr.
Gewone annoncen 0,15 fr. de regel.
Vonnissen, sterfgevallen, enz. 0,50 fr. de regel.
Dikwijls te herhalen volgens akkoord.
Vergeet niet dat de GROOTE
RAADSELPRIJSKAMP uitge
schreven door onze Almanak en
Dagkiapper voor I9I6 op 31 MAART
eerstkomende gesloten wordt.
Diegene er begeeren aan deel te
nemen stellen dus niet meer uit
hunne oplossingen met 0,15 c ten
bureele van De Denderbode te
bestellen.
naar voeder, anderen nog naar loge
ment al dat volkje drumde en stootte
tegen elkaar, en daar de strooming
nog steeds geweldiger werd, geleek
het weldra op een krielend mieren
nest.
Hier waren het adjudanten, dragers
van dringende bevelen, die zich
vruchteloos een weg door die massa
wilden banen de soldaten hangen de
dooven uit voor hun aandringen en
bedreigen. Vandaar komt er krakeel,
geroep, en bij dit alles paart zich het
lawaai der roffelende troms het ge
vloek der voermans, het gedaver der
rollende poeder-wagens en kanons,
en 't luid kommando der officieren.
Hier en daar, aan de woningen wordt
er zelfs gevochten tusschen de solda
ten die er reeds hunnen intrek hebben
genomen, en de later aankomenden
die er insgelijks een plaats willen ver
overen.
Eindelijk, vóór middernacht, neemt
al dit geloop en geharrewar een einde.
Het grootste gedeelte der troepen is
uiteengestroomd in de richting van
Ostrowno, en op al dit oorverdoovend
geraas volgt de diepste stilte.
De snelheid waarmede al deze le
gerkorpsen hier saamgetrokken wer
den en zelfs nog in den nacht hun
aangeduide stelling gingen innemen,
liet genoeg vermoeden dat er den vol
genden dag zou slag geleverd worden.
Inderdaad, daar Napoleon den
vijand niet kunnen voorkomen had in
Witepsk, zou hij hem daar nu gaan
overrompelen Maar de Russen, na
de hoofdstad binnengerukt te zijn
langs den rechter-oever der Düna,
hadden haar doorkruist, en kwamen
thans de franschen tegemoet om tegen
Tooneel-kronijk
Beste Jongen,
Gij schrijft mij dat het u zoo'n spijt deed
de tooneel-opvoeringen onzer vereenigde
tooneelliefhebbers niet te hebben kunnen
bijwoonen. Ja, 't reizen gaat op heden niet
zoo gemakkelijk, he Anders kerel, voor
opvoeringen als deze, zoudt ge voorzeker
graag een twintigtal kilometertjes afgeketst
hebben.
Jongen, jongen, wat was dat mooi Wat
hebben we daar eerst stonden van diepe
emotie, en daarna stonden van onbedaarlij-
ken lach-lust gehad 1 Mij dunkt ik zie u van
hier een gezicht zetten, waar de nieuwsgie
righeid duimen dik opligt I Uw spijt en uw
vraagachtigheid moeten thans ook in de
hoogste mate geprikkeld zijn I
Troost u Ik ga u gauw relaas geven over
die opvoeringen.
Zooals ge weet, stond er op het program
een dramatisch éénaktertje van Heyermans
Het Kind De inhoud van dit stuk laat
zich in eenige woorden samenvatten Dokter
Larsen heeft, na drie jaar wachten, eindelijk
een kind gekregen, een ventje om te stelen
met zijn prachtig blauwe oogskens, maar
eilaas... 't is blind Frida, zijne vrouw,
leefde eenige weken in zalige onwetend
heid, zij wist niets af van dit schrikkelijk
ongeluk, tot zij op zekeren dag met haar
kind bij den photograaf was Deze nam eerst
een rinkelbel, dan een pop om de aandacht
van den zuigeling te wekken, maar de zuige
ling zag niets, hij was... blind I Verbeeld u
de smart dier moeder In haar wanhoop gaat
ze zelfs zoo ver dat ze 't op zeker oogenblik
uitgilt liever haar kind te zien sterven, dan
het als een arme stumperd te zien groot
groeien. Maar aan haar man zelf zegt ze
niets. Zij beiden kunnen hun wee niet luch
ten. Zij kroppen het op. Larsen zit met heele
nachten bij zijn lamp te waken. Hij kan niet
meer slapen niet meer lachen... nog veel
min bidden... Hij heeft opeens een voor
liefde gekregen tot de studie over snelwer-
hen de uitgestrekte bergpassen te
erdedigen die Witepsk beschermen.
Den 25* Juli trok generaal Murat
met zijne ruiterij op Ostrowno af. Op
twee mijlen afstand van dit dorp, be
gaf het 8e huzaren-regiment zich
vooruit in kolom, langs een breede
baan aan beide kanten omzoomd en
verdoken door hooge berken-boomen.
Deze huzaren stonden op het punt de
kruin te bereiken van eenen heuvel,
waarop zij slechts eene zwakke macht
bespeurden, samengesteld door drie
ruiterij-regimenten der russische gar
de en zes stuks kanon. Daar was geen
enkele scherpschutter onder hen te
zien
De geleiders van het hooger ver
meld 8e der huzaren dachten dat zij
voorgegaan werden door twee regi
menten hunner divisie die, rechts en
links van de groote baan, dwars door
de velden marcheerden, doch het ge
boomte langsheen den weg onttrok
hen aan hun gezicht. Zoo kwam het
dat deze twee regimenten reeds lang
halt gemaakt hadden, terwijl het 8*
nog altijd voorwaarts trok, in de vaste
meening dat de russische regimenten
welke men op honderd vijftig passen
door de boomen kon ontwaren op het
hoogste van den heuvel, hunne eigen
mannen waren welke hem vóór nen
kwamen te bestijgen.
Intusschen hielden de russen zich
daar zoo stil als een muisje, en lieten
de franschen zonder argwaan nade
ren, zoodat de leiders van het 8* regi
ment niets k.vaads vermoedden. Ook
dachten zij dat er een misverstand
moest bestaan, toen zij bevel kregen
dien heuvel te bestormen zij zenden
eenen officier voorop om den troep
kende vergiften... Mijn vriend begrijpt ge
reeds waar dit naar toegaat Die vader staat
op het punt den moordenaar te worden van
zijn eigen kind. Hij stelt zich voor dat het
een weldaad ware dit ellendig bloedje met
een pijnlooze inspuiting te verlossen van een
leven zonder licht, zonder zon, zonder blau
we lucht en bloemen een leven dat altijd
nacht zijn zal En dan komt het verplet
terend tragieke Larsen, het spuitje in de
hand, werpt de deur open der kamer waar
de zuigeling in zijn wiegsken ligt. Hij luis
tert als een dief in den nacht Hij aarzelt...
Hij doet als een dronken man... Wat gaat er
gebeuren Die enkele oogenblikken duren
lang, lang als een eeuwigheid en zij zijn vree-
selijk om er bij te rillen Zie daar doet hij
een stap... nog een... maar eensklaps staat
Frida achter hem, de moeder die in één
sekond het inzicht van den vader peilt, en
haar stem scheurt door zijn opschrikkend
geweten als een bliksemstraal door de don
kere luchtLarsen I wat doet ge daar Wat
wildet ge bij de wieg
Dit is de ontknooping, Beste. Het is de
triomf der moederliefde die het zwaarste
lijden en de grootste beproevingen zegevie
rend torsen kan, en daar waar de liefde van
den vader niets anders dan de dood zag als
redding voor zijn kind. blijft zij nog hopen
en gelooven in de schoonheid van het leven
en van de toekomst, omdat gelijk een schrij
ver het ergens zegde een moeder haar
kind, ook vol ellende of schuld, naamloos
liefhebben kan
En nu hoor ik u vragen, mijn jongen
Werd het stuk mooi gespeeld Ik zeg u
maar dit het was prachtig. Alleen betreur
ik het dat men niet een samenvatting van dit
meesterwerkje op de programma's heeft mee
gedeeld, want er is veel aan het, publiek
ontsnapt Heyermans is niet altijd gemakke
lijk om volgen. Zijn stijl is gansch bondig en
gedrongen, hij Iaat zijn personage's geen
woord meer zeggen dan er strikt noodig is,
en ik wil u eerlijk bekennen.dat ik het drama
eerst twee, drie maal heb moeten lezen alvo
rens ik er mij heelemaal inleven kon en het
totaal genieten. Goddank, daarmede heb ik
de opvoering goed kunnen volgen.
De hoofdrol (Dr Larsen) werd aangrijpend
en krachtig vertolkt door Emiel Van Lierde.
Een echt en diep gevoel doorzinderde al zijn
woorden en gebaren zijn spel was waarlijk
vol lijden, vol passie, en 't verried onloo
chenbaar een kunstenaarstemperament. Me-
juffer Claeys beeldde de rol uit van zijn
vrouw (Frida), en zij ook deed meer dan eens
mijne oogen vochtig worden dat kwam uit
't hart I De rol van Dr Stein R. Van Hauwe)
werd met zorg ingestudeerd, en de genoemde
akteur leverde daarin puik en gedegen werk.
Zijn taak was anders ook niet gemakkelijk.
te verkennen die daar in positie ligt,
en gaan te goeder trouw maar steeds
vooruit.
Doch eensklaps zien zij dien offi
cier neersabelen en gevangen geno
men, terwijl het kanon van den vijand
hunne huzaren onder vuur neemt.
Dan aarzelen zij niet meer, en zonder
tijd te verspelen aan het ontplooien
van hunne troepen onder dien schroot-
regen, galoppeeren zij tusschen het
geboomte recht naar de vijandelijke
batterij om haar te bemeesteren. Met
een sprong hebben zij de stukken in
hunne macht, zij werpen het regiment
omver dat in het midden stand houdt,
en verpletteren het. In de verwarring
van dien eersten zegepraal, zien zij,
rechts, het russisch regiment dat zij
komen voorbij te rennen, als aan den
grond genageld staan van verbazing
zij vallen het langs achter op het lijf,
en hakken het insgelijks in de pan.
Terwijl zij daarmede bezig zijn be
merken zij, links, het derde vijande
lijke regiment dat, gansch uit zijn lood
geslagen, stilletjes trachtte af te drui
pen door een behendig manoeuver
inderhaast hunne krachten samen
trekkend, komen zij het overvallen te
midden van zijnen aftocht, en jagen
het ook over de kling.
Aangevuurd door dien triomf doet
Murrat de russen deinzen naar het
bosch van Ostrowno. waarin zij
schenen verscholen te liggen. Hij wilt
er op zijne beurt binnendringen, doch
hier stoot hij op eenen forschen te
genstand.
('t Vervolgt),