I
s
G
1
Op GOEDE VRIJDAG
Napoleons Veldtocht
KATHOLIEK NIEUWS* EN AANKONDIGINGSBLAD
PASeHEN
Zondag 23 April 1916
3 centiemen hel nummer
70ste Jaar IV° 1702
VAN DE PUTTE-GOOSSENS
W eek-Kalender.
Opvoedkunde
en Onderwijs
in Rusland, in 1812.
■O*©*©*©*©*©*©*©*©*©*©*©*©*©*©
9
Zondagrust.
DENDERBODE
Abonnementsprijs 3 trank 's jaars.
Men schrijft in te Aalst
31, KORTE ZOUTSTRAAT, 31
DRUKKERUITGEVER
Aalst, den 22 April 1916.
APRIL.
Evangelie van den Zondag
Jesus verrijst van den dood. Marc. XVII.
23 Zondag, PASCHEN. Verrijzenis OH.J.C.
24 Maandag, 2de Paaschdag.
25 Dijnsdag, Kruisdag. H. Marcus.
26 Woensdag, O. L. V. van Goeden Raad.
27 Donderdag, H. Anthimus,bissch. en mart,
28 Vrijdag, H Vitalus, mart.
29 Zaterdag, H. Petrus, mart.
Mijn Jezus die
Bespogen zijt,
Geslagen en gebonden
Gegeeseld tot
Uw lichaam gansch
Gescheurd was en geschonden
Gedoornekroond,
Met hand' en voet'
Aan 't schandhout vastgeklonken
Daar hangende
Tot dat uw hoofd
Is stervend neergezonken
Het is om mij,
Die zondaar ben,
Dat Gij hebt willen lijden
Zoo groot en pijn...
0 Leer mij dan
Het kwaad met zorg te mijden
En is het dat
lk morren durf
In lijden soms, in rouwen,
Vergeef het mij
En doet mij naar
Uw zalig kruishout schouwen
Fons Van de Maele.
Theoretische en Praktische
Beschouwingen.
IX.
De vorming van het karakter.
De rol die het karakter speelt in
ons leven
Wij zagen in ons laatste artikel dat de
Godsdienst als hel ware de groote helf-
boom zijn moet die in de opvoedkunde
alle krachten drijft en stuwt, omdat hij ten
16 Mengelwerk. Nadruk verboden.
Groot Historisch Verhaal.
(Getrokken uit het vermaard boek van
Graaf Philiep de Ségur, Generaal, die
den veldtocht meegemaakt heeft).
Hoofdstuk VI
Zal men verder gaan
Littauwen was dus veroverd en het
doel van den krijg bereikt, en noch-
thans scheen de oorlog pas aan te
vangen, want men had het terrein
verwonnen maar niet den vijand.
Het russisch leger was nog gaaf en
geheelzijne beide vleugels, een
stond door onzen heftigen aanval ge
splitst, waren thans weer vere2nigd.
Op dit oogenblik was ook het gunstig
ste tijdperk van het jaargetijde aange
broken. In deze omstandigheden
kwam Napoleon het besluit te nemen
hier halt te houden en uit te rusten op
de oevers der beide rivieren, de Bo-
rysthena en de Duna.
Reeds heeft hij op zijne kaarten
zijne verdedigingslijn getrokken de
belegeringsartillerie rukt op naar
Rigadeze versterkte stad zal tot
steunpunt dienen aan den linkervleu
gel van het leger, dat dan verder te
Dunaburg en te Polotsk eene drei
gende defensieve houding gaat ne
men. De hooidstad Witepsk, welke
zoo gemakkelijk kan versterkt wor
den, moet met hare beboschte hoogte
een verschanst kamp uitmaken in het
centrum onzer troepen. Van daar tot
grondslag ligt aan elke gedachle. aan
elke daad die naar hooger streeft. Hij
lielpl er machtig aan toe om onze meu-
schelijkheid tot een hooger peil te tillen,
en eens te meer doet zijn invloed zich
gelden waar er spraak is van karakter
vorming.
De vorming van het karakter
Ziedaar vier woordjes die gauw neer
gepend zijn, nog gauwer uitgesproken,
en nochtans zijn zij van kapitaal belang
in ons leven.
De eigenlijke kracht van den
mensch, die beslist over het resultaat
van geheel zijn leven en ook de basis
van zijne lichamelijke gezondheid uit
maakt, is het karakter.
Aldus schrijft de gekende pacdagoog
Dr F. W. Foerstei-.
Al dezen die zich met opvoedkunde
bezighielden of er over schreven, deden
het belang van het karakter op het voor
plan treden.
Jules Payot in zijn heerlijk werk
L'Education de la Volonté Pater
Gillet in zijn boek: Over Karaktervor
ming Pater Guibert in Reiner
Leven en honderden andere zielskuu-
digen en opvoeders wijzen er op hoe het
karakter aan ons zedelijk en lichamelijk
leven een kloeken, stevigen bouw moet
geven.
Karakter schenkt aan het bestaan een
heid en harmonie.
Karakter of wilskracht voerde de hei
ligen en martelaren tot de hoogste triom
fen over hun driften en hun tormenten.
Karakter maakt den held op het slag
veld.
Karakter was het leidsmotief van
al die levens welke waarlijk schoon en
groot geweest zijn.
Ten andere iedereen is daarover 't ak
koord. Men heeft woorden van lof te
over voor een karaktermensch, maar
men denkt er niet aan hem na te volgen.
Mon bekent eenparig on volmondig dat
het karakter eene onontbeerlijke kracht
is in het loven, maar men geraakt liet
niet eens over de vraag of die kracht aan
iedereen werd geschonken, of de gods
dienst er iets mede te maken heeft, en
of zij kan aangekweekt of vermeerderd
worden.
Wat al leerstelsels heeft men op dit
vraagstuk met veel geklop en gehamer
niet opgetimmerd
Aan de eene zijde slaat de bent der
moedeloozen, der zwartzieners of zooge
naamde fatalisten, die mei Taine ver
klaren dat deugd en ondeugd voort-
AANKONDIGINGEN
Kleine één maal 0,75 fr.twee maal 1,25 fr.
Gewone annoncen 0,15 fr. de regel.
Vonnissen, sterfgevallen, enz. 0,50 fr. de regel.
Dikwijls te herhalen volgens akkoord.
aan het zuiden loopt de modderach-
tige Berezina-stroom, en liggen er
enkel eenige passen open welke door
een handvol mannen kunnen verde
digd worden. Hooger op ligt de ver
sterking Bobruisk, rechts van die
uitgestrekte frontslijn, en het is noo-
dig dat zij in ons bezit kome. Voor
het overige rekent men op den op
stand der volkrijke streken van het
zuiden.
Dit was het plan van den keizer.
Alsdan zag men hem Witepsk en het
omliggende doorloopen, om deze
plaatsen te verkennen waar hij voor
nemens was lang te wonen. Zes en
dertig bakovens, die gezamentlijk
negen en twintig duizend ponden
brood konden leveren, werden hier
opgebouwd. Men bekommerde zich
niet alleenlijk om het noodzakelijke,
maar tevens wijdde men zijn aan
dacht aan het aangename. Leelijke
steenen huizen schonden de omgeving
van het paleis de keizer deed die
door zijne garde afbreken, en de pui-
nen wegvoeren. Hij heeft zelfs reeds
aan de wintervermaken gedacht
tooneelspelers uit Parijs zullen hier
heen ontboden worden, en vermits
Witepsk ledig is, zullen alzoo de
toeschouwsters uit Warschau en Wil
na binnen hare muren gelokt worden.
Toen hij al deze plannen miek, was
Napoleon door wijze ingevingen be
zield. Zijne ster verlichtte hem. Doch,
het zou niet lang duren, omdat zijn
strijdlustig en ongeduldig genie wars
was van alle rust
Het was vooral veldmaarschalk
Murat die hem in deze dagen kwam
lastig vallen, en vurige hartstochtelij
ke woorden sprak om den strijd voort
brengsels zijn gelijk suikeren vitriool
omdat de mensch niet vry is in zijn hau-
dolen, omdat hij gedreven wordt door
blinde geheime machteD, en eikendeen
van ons goed - of - slecht is, al naar
gelang hij goed of - slecht - ter we
reld kwam. Deze pessimitische levens
beschouwing, waarin geen zweem van
karaktervorming of verantwoordelijk
heidsbegrip is te vinden, weegt zwaar-
grauw als een herfstlucht op een groot
deel onzer moderne letterkundu, dat er
een uitvloeisel van is.
Aan de andere zijde staan de dweepers,
de idealisten en Uebermensclien
uit de school van Kant, Nietzsche e. a.,
die de volste vrijheid van gedacht en
daad in hun leven willen brengen, en er
naar streven zich zelf tot kleine «goden.'
op te werken. Het is de stoffelijke ver
goding van don meusch. Hun levensregel
luidt Zuriick zum leben. Lobe dich
aus. Terug tot het leven. Leef uw
volle leven uit.
Het is het stelsel der volkomcne ban
deloosheid, der macht, der overwinning
in het leven. (1)
En zooals P. Gillet het zegt
Voor den Uebermensch bestaat er
geen bepaald ideaal gelijk voor ons,
maar hij maakt het zelfvrij naar
goeddunken. Hij maakt zelf zijne
zedeleer goed 'en kwaad, waarheid
en dwaling zijn maar woorden voor
hem.
Welke is nu de christelijke levensop
vatting tegenover al die troebele en ge
vaarlijke leerstelsels, welke wij hier
slechts vluchtig hebben aangeraakt
De christelijke moraal leert ons dal de
schoonste gave en hoogste waarde tevens
van den mensch gelegen is in "vrij
heid een vrijheid welke geen bande
loosheid is, en hierin bestaat dat zij hum
toelaat eene rem te zetten aan zijne harts
tochten, het vleesch onderdanig te maken
aan den geest, en al zijn daden af te
richten op een bepaald doel en ideaal dat
hij voor oogen hoeft.
Christelijke zedenleer predikt ons de
zelfbeheersching als hoogsten trap van
volmaaktheid aan.
Doch zelfbeheerschiug bloeit op uit
wilskracht uit het karakter, en dan
duikt hier andermaal de vraag op nat
is het karakter
Het karakter, zegt de zie Is kundi
ge, is een zeer ingewikkeld geheel van
gedachten, neigingen, driften
(1) Zie Zedelijke Stroomingen op Onze
Dagen door Mgr. E. Van Roey.
te zetten. Deze veldheer die evenmin
rusten kon als zijn meester, die daar
bij nooit verzadigd was van glorie,
en den reuk van het poeder en den
vijand in zijn neusgaten had, wist zich
niet langer in te toornen. Hij verlaat
zijne voorhoede, snelt naar Witepsk,
en alleen met den keizer, viert hij den
vollen teugel aan zijn oorlogszuchtige
passie De russen zijn lafaards
roept hij uit. Zij hebben te Witepsk
nogmaals het gevecht gevlucht, en
zijn er schandelijk uitgetrokken. De
schrik zit hun in 't lijf en een storm-
ren mijner lichte ruiterij ware vol
doende om dit leger neer te smakken
in 'tzand - Napoleon glimlacht om
zooveel ijver, en om zijn generaal wat
te bedaren zegt hij: Murat, onze
eerste veldtocht in Rusland is geëin
digd; laat ons hier onze arenden plan
ten. Twee groote stroomen steunen
ons front; op die lijn zullen wij blok
huizen oprichten. Onze kanonnen
moeten in kruisvuur losbranden: wij
gaan onze krachten in vierhoekige
slagorde opstellen. Op die vier hoe
ken zetten wij ons geschut, en binnen
verrijzen onze kantonnementen en
magazijnen. Het jaar i8i3zal ons te
Moscou zien, en 1814 te St-Peters-
burg. De veldtocht in Rusland is een
veldtocht van driejaren
Aldus vatte zijn genie alles massaal
en grootsch op. en over een leger van
vier honderd duizend man sprak hij
alsof het maar een regiment was.
Dienzelfden dag stuurde hij tot een
beheerder deze beteekenisvolle woor
den Wat u aangaat, mijnheer, be
ijver u om ons hier naar behooren te
voeden want en hier richtte hij
zich met luider stem tot een zijner
0
(Muziek *an Lod. de Vocht).
ALLELUIA
Hemelen, breekt van heilige vreugde
Aarde sidder in glanzende pracht
't Licht verwon en gedood is de nacht
ALLELUIA
Volkeren, wendt naar 't Licht en het Leven
Klink' bedwelmend door 't glanzend heelal
Vreugdegezang en bazuinengeschal
ALLELUIA
Christus verrees vol stralende glorie,
Eerst den sterken, verwinnenden Leeuw
Brengt hem hulde van eeuw tot eeuw
A. Cuppens.
lens, gewoonten, waar we orde, tucht
en eenheid moeten inbrengen. -
Vermits ons karakter dus als het ware
eene samensmelting is van gedachten,
neigingen, driften, gevoelens, enz. blijkt
hieruit afdoend dat hot karakter geens
zins onveranderbaar is, geenszins weer-
(2) Zonder wil geen karakter, zonder karak
ter geen wilzegt de schrijver verder. In zijn
ophefmakend boek Les Maladies de la Volon-
té» toont de vermaarde fransche geleerde Th.
Ribot ons door treffende voorbeelden aan, dat
er wezenlijk menschen bestaan in wie het ver
mogen van den wil als lain geslagen ligt. Met de
beste bedoelingen bezield, en soms met rijke
gaven bedeeld, kunnen zij toch niets uitwerken,
omdat er tusschen hun zenuw centra en hun
wil geen koppeling, geen verbinding meer is
zij zien wel de daad die zij zouden moeten ple
gen, maar zij kunnen ze niet ten uitvoer bren
gen. Zij bezitten geen vrijheid van handelen.
De fatalisten hebben daarin een argument wil
len pulten voor hunne zwartgallige leer, maar
het is klaar dat dergelijke gevallen tehuis hoo-
ren in het domein der geneeskunde, evenals de
gevallen der krankzinnigen, der idioten, der
geboren misdadigers, enz. En het is even klaar
dat het niet aan die ontaarden en zieken, maar
wel aan de algemeene, gezonde en gaaf-ontwik
kelde menschheid is, dat men zedelijkheidsprin
ciepen moet toetsen
officieren wij hebben geen lust
dezelfde dwaasheid te begaan als
Karei den XI Ie
Maar weldra kwamen zijne daden
in tegenspraak met zijne woorden, en
men was verwonderd toen men hem
op haast laksen toon bevelen hoorde
geven voor al die groote toebereidsels.
Links werd Riga niet belegerd zooals
hij eerst besloten had, en rechts bleef
Bobruisk ook in de handen van den
vijand. Deze laatste versterking ver
rees te midden van een uitgestrekt en
diep moeras, en aan de ruiterij werd
de taak opgedragen haar in te nemen.
Er bleef dan nog alleen Witepsk.
Van op de tinnen dezer hoofdstad,
valt de blik loodrechtin deDuna,ofin
de diepe afgronden welke hare om
heining omgeven. In deze streken
blijft de sneeuw lang liggen. Zij
dringt en zeeft door de weekste dee-
len van den grond, en maakt die aarde
zuipnat en slgkerig. Alzoo ontstaan
er op het onverwachts diepe water-
roeven, die reeds zoo dikwerf in
eze wijde vlakten den rit onzer char-
geerende ruiterij gestuit hadden.
Voor franschen was er slechts een
maand van noode om van Witepsk,
dank aan hare natuurlijke ligging
eene onineembare forteres te maken
en toch werd dit noodzakelijk werk
niet uitgevoerd. Terzelvertijd weiger
de men de onmisbare millioenen voor
de aanwerving en de bewapening van
een Littauwsch leger; en prins San-
gutsko, die aangeduid was geweest
om het oproer der zuidelijke volken
te gaan mennen, werd in het keizer
lijk kwartier teruggehouden.
Ten andere, in de onmiddelijke om
geving van den keizer, vergaapte men
spannig blijft aan vorming en opleiding,
zooals eenige beroemde dwaalgeesten het
hebben beweerd. Want indien dit zou
ware. dan zou men ook moeten aanne
men dat onze gedachten, onze neigingen,
onze driften niet te veranderen of te
wijzigen zijn, en dan wordt alle opvoe
ding een hersenschim en alle godsdienst
een droombeeld
Nu, de feiten staan daar die gansch het
tegenovergestelde bewijzen. Wij zien dat
karaktervorming niet alleen mogelijk is,
maar wij weten en voelen dat zy onmis
baar is voor den enkelling en voor de
maatschappij, omdat zij den grondslag
vormt van liet leven dat, zonder haar,
jammerlijk ineenstort.
('t Vervolgt).
Van 's middags tot middernacht, eenige
dienstdoende apotheek, Zondag 13 April,
Paschen M Callebaut, Botermarkt.
Maandag 24 April, 2e Paaschdag M.
Bouner, Bisschopstraat.
zich niet aan al zijne plannen. Men
herinnerde zich daar hoe hij, toen
men het verlaten kamp der russen en
daarna Witepsk kwam te bemachti
gen, hunne vreugdekreten onderbro
ken had met dezen plotschen uitroep:
Denkt ge dan dat ik zoo ver ben ge
komen om dezen puinhoop te verove
ren
Intusschen overlaadde hij het leger
met allerlei gunsten.
Wanneer hij een konvooi van ge
wonden ontmoette, deed hij het stil
staan, en nam inlichtingen over hun
lot, over hunne smarten, over de om
standigheden waarin zij gekwetst
werden, en verliet hen slechts nadat
hjj hen allen getroost had en milde
"tfelooningen geschonken.
Men bemerkte vooral zijne groote
bezorgdheid voor zijne garde. Dage
lijks hield hij revue, en was kwistig
met zijn lof en karig met zijnen blaam.
En als hij soms eenen blaam toedien
de, dan was het gewoonlijk op den
kap der hoofdmannen, hetgeen niet
weinig in den smaak viel der soldaten.
lederen dag nog ging hij hunne
bakovens bezichtigen, hun brood nut-
ten, en hield een waakzaam oog op
de regelmatige uitdeeling hunner
rantsoenen. Het gebeurde ook vaak
dat hij van zijn talelwijn stuurde aan
den soldaat die in zijne nabijheid
stond.
Eens zag men hem het puik zijner
garde verzamelen er moest een
nieuwen kapitein aangesteld worden.
Hij zelf ging tot die aanstelling over,
en toen de plechtigheid afgeloopen
was, omhelsde hij hem in het bijzijn
der soldaten.
('t Vervolgt.)
