Ban mijnen vriend flogust dm.
Napoleons Veldtocht
TE
KATH0LIEK NIEUWS-- EN
AANK0NDIGINGSBLRD
Condag 9 Juli 1916
5 centiemen hel nummer
9.
70sle Jaar IV° 4715
;lnï -
Week-Ka lender.
MOEDER-GEDICHTEN,
DE DENDERBODE
Abonnementsprijs 3 trank 's jaars.
Men schrijft in te Aalst
31, KORTE ZOUTSTRAAT, 31
DRUKKER-UITGEVER
VAN DE PUTTE-GOOSSENS
Aalst, den 8 Juli 1916.
reele
31,
JULI.
Evangelie van den Zondag
De wonderbare vischvangst. Luc V.
rn |9 Zondag. 4. na Sinxen. HH. Martelaren
I van Gorcum.
10 Maandag, H. Amelberga.
->50 n Dinsdag, H. Godelieva.
),50 |2 Woensdag, H. Joannes^Gualbertus.
clie 13 Donderdag, H. Anacletus.
dit 14 Vrijdag, Octaafdag der Kerkwijding,
sin H. Bonaventura, bisscli. en kerkl.
/an Ï5 Zaterdag, H. Henricus, keizer en b
liet
Aan mijne Moeder.
p teergeliefde Vrouw nog zie ik U gebogen,
liet grijzend haar, vermoeid, vóór mijne blikken
[treden.
pooals ik U vaak zag, in 't kinderlijk verleden,
nelaas, te snel, te snel voorbij mij becngevlogen
Wal liebt Gij, Moeder, veel geleden, veel gebeden,
pezwoegd,gezorgd voor mij! Wat tranen aan uw oogen
RV'at offers aan uw hart heb ik gekost Hoe wogen
Loodzwaar, loodzwaarop u des levens moeilijkheden!
Kou heb ik u gekend: gedrukt, vergrijsd door zorgen
En ik, lichtzinnig kind, ik speelde in rozèndreven
[Tot eindelijk de dood ine ontdekte, wat het leven
Zoolang,zoo schuldig lang voor 't harte had verborgen,
litoen helt ik geweend Maar, op dien droeven
[morgen.
Zag ik een zoeten lach uw hleek gelaat omzweven.
A. Binnewiertz.
Opvoedkunde
en Onderwijs
Theoretische en Praktische
Beschouwingen.
XVII
Bladzijden van een wijsgeer uit de
vorige eeuw.
Verdere beschouwingen over de
vrouw. Hare geestelijke kracht
tegenover den man.
Deze sluwheid welke eigen is aan het
vrouwelijk geslacht, is eene rechtmatige
vergelding voor hare zwakheid, want
anders zou de vrouw niet de gezellin
maar wel de slavin van den man zijn
door dit natuurlijk talent gelukt zy er in
zich op gelijke hoogte met hem te plaat
sen, en alhoewel zij hem onderdanig is
weet zij hem toch te beheerschen. De
vrouw heeft alles in haar nadeel onze
gebreken, hare schuchterheid, hare zwak
heid, maar van den anderen kant is zij
sterk door hare fijnheid of listigheid, en
hare schoonheid. Is het dan niet billijk
dat zij uit beiden partij weet te trekken
26 Mengelwerk. Nadruk verboden.
in Rusland, in 1812.
Groot Historisch Verhaal.
(Getrokken uit het vermaard boek van
Graaf Philiep de Ségur, Generaal, die
den veldtocht meegemaakt heeft).
Droevig schouwspel van dooden
en stervenden Toorn en smart ston
den er op de gelaatstrekken van den
keizer te lezen doch weldra wist hij
zich te bedwingen want 't belang zij
ner politiek eischte dat hij zijn gevoe
len sonderdrukte.
Ten andere, dit overzicht van het
doodenveld, een dag nadat de slag
geleverd werd, was even leugenachtig
als akelig, want men had reeds de
meeste lijken der onzen doen verdwij
nen en die van den vijand achtergela
ten. Men handelde alzoo om geen
pijnlijken indruk te maken op onze
soldaten, en ook omdat men zich na
tuurlijk gedreven voelt eerst zijne
eigene gewonden bij te staan en zijne
dooden te begraven, alvorens aan de
vijandelijke gekwetsten en gesneuvel
den te denken.
Niettemin schreef de keizer in zijn
bulletijn dat zijne verliezen in het ge
vecht van den vorigen dag veel gerin
ger waren dan die van den vijand
dat de verovering van Smolensk hem
Doch die schoonheid wordt niet aan ieder
een in gelijke mate geschonken, zij is
daarbij zeer vergankelijk, staat blootge
steld aan allerlei toevallen, vergaat met
de jaren, en verliest haren invloed door
de gewoonte.
De geestigheid alleen maakt de echte
schoonheid uitder vrouw niet die dwaze
geestigheid waaraan men zooveel prijs
hecht in de wereld, en welke tot niets
dient o:n een leven gelukkig te maken,
maar de geestigheid welke aan liaren
staat aangepast is, waardoor zij haar
voordeel weet te halen uit onzen toestand
en uit onze meerderheid. Men beseft niet
genoeg hoe zeer die fijnheid der vrouw
tot ons eigen nut strekt, hoeveel aange
naamheid zij aaD den omgang van beide
geslachten bijzet, hoe krachtig zij werkt
om de uitbundigheid der kinderen te
AANKONDIGINGEN
Kleine één maal 0,75 fr.twee maal 1,25 fr.
Gewone annoncfen 0,15 fr. de regel.
Vonnissen, sterfgevallen, enz. 0,50 fr. de regel.
Dikwijls te herhalen volgens akkoord.
Moge zijne ziel in vrede rusten
Hier laten wij de Lijkrede Ivolgen die op
het graf van onzen zoo vroeg I ontslapen en
onvergeetbaren vriend, te midden eener
algemeene en overstelpende ontroering, door
den Heer Is. Hallaert werd uitgesproken.
Lijkrede
uitgesproken op het graf van dén volksdichter
AUGUST MEER"-
1887-1916.
Heer en en Vrienden
Boven de stilte van dit opei> graf dat be-
geerig wacht om een nieuw lijk, het lijk van
een die ons duurbaar was, in 1 len nooit ver
zadigden schoot der aarde op nemen, wil
ik, moet ik even laten opgaan de stem onzer
treurende, weenende liefde.
Want wat wij komen te verli
bedwingen, om de ruwheid van den echt- j die 200 vroegdjdig den bevri^zenden adem
genoot in toom te houden, om vrede te der dood overz'in warm hart voelde waaien,
doen heerschen in huisgezinnen waar het kunnen slechts dezen besefte 1 welke hem
anders wellicht zou bont toegaan. Ik
weet dat er vele slechte vrouwen dit
talent misbruiken, maar maakt de on
deugd niet misbruik van alles Laten wij
de middelen en werktuigen tot ons geluk
niet vernietigen, omdat de boozen er zich
soms van bedienen om kwaad te stichten.
('t Vervolgt).
felijk overschot weten liggen, heffen wij den
blik naar de Oneindigheid daarboven waar
uw ziel thans leeft in eeuwigheid.
O Heer, Gij de Bronader van alle Schoon
heid en alle Kunst, zie genadig neer op hem
die soms heeft gedoold, die vaak heeft ge
struikeld langs zijn levensweg, maar die U
steeds rechtzinnig heeft gezocht... die U
bewonderd en bemind heeft in het weidsche
werk uwer schepping in het lied uwer
vogelen, in de kleurenpracht uwer bloemen,
in den weergaloozen luister van uw zon en
uw maan, in de majesteit van uwe starren
hemels...
Laat zijn ziel die spijts alles toch steeds
naar omhoog wilde, die aanhoudend vol
heimwee was naar het oneindige, naar het
eeuwige, thans de altijddurende Rust, Vrede
en Schoonheid vinden en smaken in U
Leest en verspreidt
De Denderbode
In Memoriam.
Het is nog maar enkele weken geleden dat
wij hier een geestdriftig en genegen woord
mochten reppen over dezen jongen uit het
volk die een dichter was bij de gratie Gods...
en reeds heeft de doodsklok over hem ge
luid... en ligt hij óp 't kerkhof...
Velen hebben er aan gehouden zijn stoffe
lijk overschot naar 't kerkhof te vergezellen,
en hem aldus een laattijdige blijk van achting
en sympathie te schenken.
Wij echter die hart aan hart in voeling met
hem gestaan hadden, en wisten hoe zijn ziel
al vuur en vlam was voor schoonheid, voor
muziek, voor lijnen en kleuren, voor het
droomerig leven der natuur, wij waren het
best in staat te beseffen wat we verloren aan
dezen jongen dichter die aan de vergetelheid
van het graf ging ten prooi vallen.
Vergetelheid Neen, dat mag, dat zal niet
zijn
Hij die is heengegaan was een te edel
gevoelsmensch, een te edele droomer en den
ker, een te groote idealist, hij heeft te veel
schoonheid geleverd en droeg nog te veel
schoonheid voor de toekomst in hem, om
zoo maar spoorloos uit ons midden te ver
dwijnen
Vrienden zullen er voor zorgen dat hij
met zijn nagelaten werk leven blijve in het
hart en den geest van al dezen die iets voelen
kunnen voor Droom en Poëzij.
meester maakte van de russische
zoutmijnen, en dat zijn minister van
geldwezen op een geschenk van vier
en twintig millioen franken mocht
rekenen.
Het is noch waar, noch waarschijn
lijk dat de keizer dit alles ernstig
schreef, doch het kwam er op aan
indruk te maken op de anderen, en
daarin gelukte hij steeds volkomen.
Terwijl hij die verkenning voortzet
te, kwam hij aan een der poorten der
vesting, nabij de Borysthena, recht
over den wijk van den linkeroever
waarin de russen nog genesteld lagen.
Daar, omringd van de maarschalken
Ney, Davoust, Mortier, van den
grootmaarschalk Duroc, van den
graaf van Lobau en nog een anderen
generaal, nam hij post op een mat
vóór eene hut. Het was niet zoo zeer
om den vijand te bespieden, dan wel
om zijn hart eens te luchten van al
den last die er op woog, en in de
bereidwilligheid en den ijver zijner
generalen nieuwen moed en vertrou
wen te putten.
Hij sprak langen tijd en op heftige
wijze, zonder onderbreking
Welkeen schande voor Barclay
aldus, zonder gevecht, den ingang van
het oude Rusland te hebben overge
leverd En dat terwijl er hem een
eervol en zoo verdienstelijk slagveld
werd aangeboden Hij bad immers
eene versterkte stad ten zijnen dienste
om zijn leger te steunen, en indien hij
van nabij gekend hebben, en Hem kennende,
hem beminden,
j O vriend August, gij waart niet van dezen
die luidruchtig en geweldig over de aarde
gaan. Arm, en klein, en onbeduidend in de
oogen van velen, zijt gij door uw jong-ge-
knakt leven getreden. Doch wij. die dieper
mochten kijken in u. die den polsslag moch
ten voelen van uw edel en steeds opwaarts-
strevend hart, wij wisten hoe de Heer u
begenadigd had met een groote, vlam-heete
ziel die gretig en rusteloos-smachtend open
stond voor alle Schoonheid.
Vele stormen zijn er over u heengevaren...
Vele donkere dagen hebt gij gekend... Veel
lijden hebt gij geproefd.
Dat is de lotsbestemming van eenieder
onder ons. doch het is vooral de lotsbestem
ming van den kunstenaar, en een kunstenaar
waart gp.
En al wie de Schoonheid bemint, al wie
iets van die Schoonheid wil kunnen uitzeg
gen of uitzingen, moet lijden en véél lijden,
omdat het lijden loutert, omdat het lijden het
hart van den mensch uitdiept en zijn gevoel
stijgen doet naar God.
En alle Schoonheid komt van God...
En zoo, terwijl de smart diep en bloedig
door uw ziel sneed, werd de bron van uw
kunstenaarsgevoel aldoor gepuurd en gezui
verd, en eenmaal zou zij opborrelen en uit-
stroomen. krachtiger en frisscher dan ooit.
Eenmaal zoudt gij, de stille, de nederige,
de schuchtere, wellicht geworden zijn een
zegen voor uw volk, een fijne en echte dich
ter te meer waarop Vlaanderen roemen
mocht.
Dat was onze hoop en onze trots voor de
toekomst.
Maar dan is de Dood gekomen, en onmee-
doogend heeft zij uw jong, vurig hart stil
gelegd... heeft zij uw stem verstomd...
Die slag is wreed. Dat verlies is hartver
scheurend. Doch we zijn christenen en buigen
het hoofd.
En van deze doodkist waarin wij uw stof-
verwonnen werd, dan stonden diezelf
de stad en de stroom ten zijnen dien
ste om zijnen aftocht te dekken -
Zooging hij voort, en ondertusschen
schuilelden de kogels rond zijn
hoofd, doch hij was gansch me-
degesleept door zijn onderwerp en
sloeg er geen acht op. Hij ging voort
met vinnig uit te vallen tegen den
vijandelijken generaal en zijn leger,
alsof hij hem nu met zijne redeneerin
gen wilde overwinnen dewijl hij hem
niet had kunnen overwinnen door de
wapens. Men antwoordde hem niet.
Het was klaar dat hij geenszins om
raad zocht hij was gansch met zich
zelf bezig, en al die woorden-vloed
diende slechts om zijn eigen te over
tuigen en de anderen met zich mede
te sleepen. Overigens gal hij aan de
anderen geene gelegenheid hem te
onderbreken.
Na een uur onderhoud, toen de
keizer naar de hoogten van den lin
keroever blikte welke de vijand bijna
verlaten had, eindigde hij met den
uitroep- dat de russen vrouwen
waren, en dat zij zich overwonnelin-
gen bekenden. Hij steeg eindelijk
terug te paard. Het was alsdan dat
de grootmaarschalk aan een onzer
deed opmerken indien Barclay
werkelijk zulk een ongelijk had den
strijd te weigeren, zou de keizer zich
alzoo niet inspannen om ons er van
te overtuigen. Een weinig verder
bood zich een officier aan die weleer
Hij zijn overlijden.
't Was wel een warme vriendenhand die in de mijne lei,
Een teedre vriendenblik die diep mijn ziel doorboorde,
Een helder vriendenwoord dat uit uw mond ik hoorde,
Bij 't eerste en zoo gemoedlijk samenzijn van u en mij 1
Eilaas, eilaas hoe spoedig is die zaligheid voorbij,
Hoe snél toch zonk de zon die in ons leven gloorde,
Want grijnzend kwam de Dood die wreed uw jeugd vermoordde...
O Heer, Gij slaat soms wreed Doch dat uw naam geprezen zij
Een vriend, neen meerder nog, een dubble broeder waart ge mij
Een broeder in het werk, een broeder in de Poëzij
Die uit uw gouden hart met gouden woorden vloeide.
En dierbre, rust uw koude lijk nu diep in kouden grond,
Uw Geest in heeriijK atcm en «m Hxtt Twrrtn nart m uAnAi
De warme Vriendschap ook die eens ons ziel doorgloeide
Fons VAN DE MAELE.
LANDBOUW.
De ontstoppeling.
De verschilligo grondbewerkingen,
zooals de ontstoppeling, hebben voor doel
het onkruid te verdelgen, de meststoffen
en zekere zaden in te dekken, den grond
los te maken en te verluchten, de opslor
ping en de doorzijging van liet water te
begunstigen, en de ontbinding der orga
nische meststoffen te bespoedigen. De
aaneigenbaarheid der minerale stoffen
wordt er door mogelijk gemaakt en be
spoedigd.
De ontstoppeling beeft plaats zoo haast
het vlas getrokken, de graangewassen
gepikt of gemaaid, zelfs vooraleer de
naar den prins van Schwartzemberg
gestuurd was. Hij meldde dat de rus
Tormasof en zijn leger zich opgesteld
hadden in het noordentusschen Minsk
en Warschau, en dat zij tegen onze
operatielijn opgerukt waren. Doch
na eenige voordeelen behaald te heb
ben is Tormasof moeten terugdeinzen
tot aan Gorodzna, waar hij den 2ie
Oogst halt hield, tusschen twee berg
passen in, in een plein omgeven van
wouden en moerassen, maar dat toch
toegankelijk was op zijnen linker
flank.
Regnier, een onzer generalen, die
een fijne krijgskundige is, maar in
't heete van 't gevecht seffens het
hoofd verliest, wist spoedig de russen
aan hunne zwakke zijde aan te pak
ken, doch zijn aanval geschiedde niet
krachtdadig genoeg.
Daarmede kon Tormasof den strijd
rekken totdat de nacht inviel, en be
gunstigd door de duisternis, gelukte
hij er in zijne troepen terug te trekken
van het slagveld waar zij anders gewis
zouden verpletterd geweest zijn. Hij
verloor nochthans eenige kanons, veel
bagage, en een vierduizendtal man
nen. Hij ging legeren achter den Styr,
waar Tchitchakof die hem met het
Donau-leger ter hulp snelde, hem
kwam vervoegen.
Alhoewel er bij dit gevecht geene
beslissing was gevallen, dwong het
toch de russen tot eene defensieve
granen of het vlas ingehaald zyn, en
wordt meest gedaan by middel van den
ontstoppolaar. Deze zal slechts opper
vlakkig geschieden, ten einde het kiemen
der onkruidszaden te bespoedigen en
dezelfde des te gemakkelijker te verdel
gen.
Na de ontstoppeling van het vlas of
der graangewassen, laat men zelden of
nooit den grond vaag liggen, en dit jaar
zeker niet wij kunnen in de ledig geko
men grond voordeelige roofbouwteelten
van wortelen of rapen en in arme gron
den eene niet te misprijzen roofbouwteelt
van spurrie toepassen.De vruchtbaarheid
van arme, zandachtige gronden kan na
de inoogsting der hoofdvruchi vermeer-
houding, en gaf den tijd aan Napo
leon om eenen veldslag te winnen.
Eindelijk, nadat de officier met zijn
verhaal gedaan had, trad de keizer in
Smolensk binnen. Terwijl zij door de
dikke muur-omheining gingen riep de
graaf van Lobau uit Ziehier een
schoon kantonnementen-hoofd! Hij
scheen daardoor den keizer uit te
noodigen hier te blijven kampeeren,
maar voor alle antwoord wierp zijn
meester hem een strengen oogopslag
toe.
Zijn blik kreeg weldra eene andere
uitdrukking toen hij rondom zich niets
dan puinen ontwaarde door dewelke
onze gekwetsten zich moeizaam
voortsleurden, en hoopen rookende
assche waarin er verkoolde en zwarte
menschengeraamten lagen. Deze
groote verwoesting ontstelde hem.
Dit was dus de vrucht zijner verove
ring Deze stad waar zijne soldaten
eindelijk moesten in 't bezit komen
van een schuiloord, van levensvoor
raad en rijken buit die hen reeds zoo
lang te midden van al hunne ontberin
gen beloofd werden, vormde nog
slechts eenen puinhoop waarop wij
onze bivakken moesten opslaan.
Voorzeker, de invloed van den kei
zer op zijne soldaten bleef onbereken
baar, doch hoe zou-dat blijven duren
wanneer al de natuurelementen hem
tegenworstelden
('t Vervolgt).
