KATHOLIEK NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD
Duitscbe mededBBlingBn
en verordenigp.
Napoleons Veldtocht
RÜMENIE
Zondag 3 September 1916
5 centiemen het nummer
70ste Ja.u IV' -4729
VAN DE PUTTE-GOOSSENS
Week-Kalender.
in Rusland, in 1812.
MOEDER-GEDICHTEN,
Opvoedkunde
en Onderwijs
OORLOGSVERKLARINGEN,
DE DENDERBODE
Abonnementsprijs 3 trank 's jaars
Men schrijft in te Aalst
31, KORTE ZOUTSTRAAT, 31
DRUKKERUITGEVER
Aalst, den 2 September 191G.
SEPTEMBER.
Evangelie van den Zondag
De barmhartige Samaritaan. Luc. X.
3 Zondag, 12. na Sinxen. H. Rcmaclus, bis.
4 Maandag, H. Rosalia, maïigd.
5 Dinsdag, H. Laurentius-Justinianus, bis.
G Woensdag, H. Onesiphorus.
7 Donderdag, H. Hilduardus, B. B.
8 Vrijdag, O. L. Vr. Geboorte.
9 Zaterdag, H. Gorgdnius.
In den morgend van 26 Mei 1916 stelde
eene wegpatroelje op het gebied der ge
meente Balegem vast, dat over ieder der
beide ijzerenwegrails der baan Zottegem-
Melle, elk eene ijzeren dwarsbalk gelegd
was bovendien was gepoogd geworden
eene waarnemingstafel op den weg
ganscb om te werpen. Een onderzoek
naar den dader is zonder gevolg geble
ven. Enkel konden voetsporen vastge
steld worden, volgens dewelke do dader
van Balegem moest gekomen zijn. Daar
op de aangewezen streek dagelijks 4 lo
kaal treinen verkeeren en bij hun gewicht
van elk 150-200 kgr. de balken wel van
aard waren een ijzerenwegtrein te doen
ontriggeleu, is op bevel van het Armee-
Opperkommando 4 tegen de gemeente
Balegem voor dezen aanslag op den ijze-
renweg eene boet opgelegd ten bedrage
van tien duizend mark.
Dit wordt ter openbare kennis ge
bracht. De Etappeninspekteur,
von UNGER,
General der Kavalerie.
Door verordening van 5 Februari 1916
is het bezit van gedrukte stukken, die in
strijd met het bestaande verbod aan de
censuur onttrokken zijn, strafbaar ge
steld, en stellen de overtreders zich bloot
aan straffen die kunnen gaan tot 3 jaar
gevangenis en 3000 Mark boet, of aan
een dezer straffen
Onder gedrukte stukken in den
geest dezer verordening zijn niet alleen
alle voortbrengselen der boekdrukkers
te verstaan, maar ook alle andere repro-
dukties van geschriften of afbeeldingen,
met of zonder tekst, of van muziekstuk
ken met tekst of uitleggingen bekomen
door machinale of scheikundige midde
len, die^voor verspreiding bestemd zijn.
Daaruit blijkt dus dat ook het bezit
van reproducties die door middel van
schrijfmachienen of van lichtbeelden ge
maakt en in strijd met het bestaand ver
bod aan de censuur onttrokken zijn, als
bezit van niet gecensureerde «gedrukte
stukken strafbaar is.
34 Mengelwerk. Nadruk verboden.
Groot Historisch Verhaal.
(Getrokken uit het vermaard boek van
Graaf Philiep de Ségur, Generaal, die
den veldtocht meegemaakt heeft).
Men wist in deze stad nog eenige
levensmiddelen te redden welke wel
dra door de plundering verspild waren.
Toen Napoleon de stad doortrok,
viel hem die plundering in 't oog
toen schoot hij uit in hevigen toorn,
stuurde zijn paard midden de soldaten
en wierp ze woedend uiteen. Hij deed
eenen marketenter vastgrijpen en hem
ter dood veroordeelen, doch zijne
gramschap bedaarde weldra en het
vonnis werd niet uitgevoerd.
Hij zat nog te paard toen hij eenen
man op hem zag afkomen. Het was
Belliard, de hoofdman van den stat
van Murat. De keizer keek verwon
derd op, een ongeluk vermoedende.
Belliard begon met hem gerust te
stellen, en vertelde dan dat de vijand
zich' m groote getalsterkte en strij-
Uit Belgisch-Komen. De Belgi
sche arbeider Leon Jules Stubbe, geboren
den 13-4-1901, is den woensdag 16-8-'16
bij de beschieting van Belgisch-Komen
gewond geworden en den vrijdag 18-8-T6
aan zijne wonden overleden. liet geval
is aan Engelsche beschieting te wijlen.
De afgestorvene had geene verwanten in
het Belgisch of het Fransch leger. De
bevolking hield zich tijdens de beschie
ting rustig en zocht beschutting in hare
kelders.
De tijd weefde om uw hoofd een krans van zilvren
[haren,
En heeft geknakt uw eens zoo ranke, sterke leest
Gij zijt ile schaduw nog van wat ge zijt geweest.
Toch blijft gij welgemoed spijts 't wegen uwer jaren.
Mijn Moeder, over U zijn stormen heengevaren
Gij hebt hij rouw geweend die nooit de tijd geneest,
Naast neerstig werk voor 't daaglijksch brood
[gevreesd
Voor ons, uw kinderen, die n zoo dierbaar waren.
Docli was 't een doomenweg dien steeds uw voet
[betrad
De Godsdienst was uw troost en licht op 't moeilijk
[pad,
Het welzijn van uw kroost uw nistelooze streven
Al wat mijn hart aan goeds en edelheid bevat,
Heb ik geput uit uwen gouden deugden-schat
Gij, kristen vrouwe, hebt den hemel mij gegeven
Pons VAN DE MAELE.
AANKONDIGINGEN
Kleine één maal 0,75 fr.twee maal 1,25 fr.
Gewone annoncen 0,15 fr. de regel.
Vonnissen, sterfgevallen, enz. 0,50 fr. de regel.
Dikwijls te herhalen volgens akkoord.
Theoretische en Praktische
Beschouwingen.
XXV.
De Kunst als factor in het
Onderwijs.
Slotbeschouwingen.
Eenmaal dat het bewezen is (zie vorige
artikelen) dat de kunst in het onderwijs
moei medewerken, om den geheelen
mensch te vormen en te ontwikkelen,
komen wij tot deze gevolgtrekking dat
die onderwijzer welke zich van de kunst
als een opvoedkundige factor weet te
bedi°nen, ook het best zijne roeping zal
kunnen vervullen.
Wij hebben immers gezien dat het er
vooral op aankomt pak te hebben op het
gevoel der jeugd. Het gevoel is de sleutel
van het verstand. Het is een machtig
middel om al de andere vermogens van
den mensch, geest, wil, verbeelding, enz.
harmonisch te doen uitgroeien en uitbot
ten.
Dat doet de kunst.
De kunst, beschouwd als gcvoels-fac
tor, kan van groote hulp zijn om den wil
te vormen of hem terug op te bouwen.
Jules Payot schrijft daarover scherpzin
nige en waarheidsvolle bladzijden in zijn
prachtig werk L'Education de la
Volonté.
De kunst, de taal der beelden en der
kleuren, heeft een ver-dragenden invloed
op het verbeeldingsvermogen, on de ver-
densgereed had vertoond, achter eene
ravijn, op eene gunstige hoogte, boven
de Viazma. Aanstonds, van beider
kanten, kwam de ruiterij in botsing,
en toen het voetvolk ook moest op
treden, stelde Murat zich in eigen
persoon aan het hoofd eener divisie
van Davoust, en moedigde haar aan
om tegen den vijand in te rukken.
Doch toen kwam veldmaarschalk
Davoust aangesneld, en hij deed zijne
mannen stilstaan, terwijl hij dit ma-
nceuver in heftige bewoordingen af
keurde, en verwijtingen stuurde naar
het hoofd van Murat. Deze deed
tevergeefs een beroep op de waardig
heid en den rang van den maarschalk;
dan, ten einde raad en moede van die
gedurige geschillen had hij iemand
tot den keizer gezonden om te kiezen
tusschen hem of Davoust.
Bij dit verhaal werd de keizer van
her gram, en hij riep uit - Davoust
gaat dus al de palen der gehoorzaam
heid te buiten hij minacht mijnen
schoonbroeder dien ik zelf als lui
tenant aanstelde
Aanstonds daarop doet hij Berthier
vertrekken, met het bevel voortaan
de divisie van Compans, die het voor
in Mural was schoonbroeder van Napoleon.
beelding speelt een groote rol in het
leven van den geest.
Kunst schenkt smaak, schoonheids-
smaak zij verfijnt en veredelt dien aan
houdend, en dit heeft ook een heilzamen
terugbots op de zedelijkheid van den
mensch, ter wijl het tevens voedsel ver
strekt aan zijne naar schoonheid hunke
rende ziel.
Kunst is nog, zooals wij vroeger
zagen, een zoeken, een streven naar
Schoonheid en Waarheid, en het weer
geven, het verklanken daarvan. Zij is de
spiegel van het leven, ep het leven is
een spiegel waarin onze ziel zich terug
kaatst. (Carmen Sylvia). Kunst bestaat
hierin de intiemste, de geheimzinnigste,
de diepste klanken van het leven te beluis
teren in zich zelf en in de menschen om
zich heen. De ziel met haar licht en haar
schaduw wil zij naar voren halen uit den
mensch. Al dc bewegingen 011 rimpelin
gen van het zielsleven tracht de kunste-
i naar te verrassen in dentoon der stem,
te bespieden op het gelaat, te lezen vooral
in betoog, waar zulke wondere spelingen
zijn van klaarten en donkerlen. Aldus
streeft de kunstenaar haar menschen-
kennis, naar zielkunde, en die honderden
vlugge momenten waarin het leven der
ziel naar buiten wordt gekaatst, en
welke aan zoovelen ontsnappen, ontgaan
niet aan zijnen fijn-speurenden en schoon-
heids-dorstigen blik. j
En hier weerom komen wij tot deze
bestatiging niet hij die zich bleek heeft
geblokt op boeken van zielkunde, zal
daarom een zielkundige pijn, omdat hij
al die bladzijden in zijn geheugen heeft
opgenomen en ze daar pijnlijk ligt te ver
duwen, maar wel hij, die staande in het
volle leven, den polsslager van weet te
tasten en te beluisteren lii zich zelf en in
do anderen. En op dit gebied -doet de
kunst zich van her gelden als een mach
tig opvoedkundig middel, dewijl zij zulk
een groot intuïtie- of aanvoelingsvermo
gen mededeelt.
Het wordt tijd te sluiten.
Als Kunst dit alles zijn kan, dan volgt
hieruit hoe eene degelijke kunstoplei
ding onontbeerlijk diende te zijn voor
elkeri onderwijzer of leeraar die liet ern
stig meent met zijne rooping.
Wanneer de onderwijzer eerst in zich
zelf het schoonheidsgevoel en den kunst
smaak heeftaangekweekt en ontwikkeld,
dan zal hij die ook kunnen medodeelon
aan anderen. Dan zal er tusschen hem en
zijne leerlingen eene sympathie, eene
aantrekkingskracht geboren worden,
welke tot wonderlijke uitslagen zou lei-
Le goüt est encore de toutes nos facultés
intellectueïles, celle qui nous donne les jouis-
sances les plus nombreuses. Parceque les plai-
sirs qu'il procure, pris avec moderation sont
souvent un délassement et rarement une fatigue
parceque les impressions délécieuses qu'ils
laissent dans l'flme durent longtemps, et peu-
vent être renouvelées pour ainsi dire notre
gré parceque, ap.-ès avoir lu un ouvrage
excellent ou avoir admire le spectacle magni-
fique et touj ours varié de la nature, nous éprou-
vons un charme indéfinissabledü A ce que l'dme
a en ce moment une sorte d'avant-goüt de l'éter-
nelle beauté, qui est sa vraie nourriture. (Dr
Dcscurcts Théorie Morale du Goüt.
don. Dan ware zulk eon onderwijs niet
langer uitwendig, koud en stijf, maar het
zou diep ingrijpen in de geesten en de
zielen hij zou daarop den stempel zijner
persoonlijkheid drukken, en zich aan
houdend geprikkeld voelen om zich zeil
weg te schenken met het beste, het
schoonste, hetedclstedat hij bezit. En hij
zou er zich op toeleggen om nog dagelijks
in zedelijke waarde te stijgen, ten einde
nog grooteren en pakkendcr invloed van
zich te doen uitgaan. Dan zou daar het
woord liefde vertrouwen gespro
ken worden al die jonge zielen zouden
voorden onderwijzer-kunstminnaar open
liggen, begeerig naarlicht, naar warmte,
naar schoonheid, naar waarheid, en zijn
onderwijs zou er een frissche, louterende
stroom van gedachten en gevoelens over
uit gieten
Hoe groolsch.hoe verheven wordt toch
de taak van den opvoeder, wanneer men
haar van op deze hoogte beschouwen
gaat
Voorzeker dit alles is ideaal, maar
deze artikelen werden geschreven uit
liefde tot het ideaal, en daar zijn idealen
in het leven die moeten bereikt worden.
Mannen als Gezelle, Verriest, Wal-
graeve, Amaal Joos, en tientallen ande
ren, zijn een zegen geweest voor de stu-
deorende jeugd.
Hot waren kunstenaars.
Niet ieder kan een kunstenaar worden,
maar zou niet ieder onderwijzer welke
dn rol op zich neemt een jong verstand,
een jong hart, een jonge verbeelding, een
jonge ziel te leiden, to vormen, te ont
wikkelen en ze te zetten op den weg van
het leven, zich moeten laten doordringen
van den heiligen ernst van zijn ambt, het
met een schroomvol geweten moeten
uitoefenen, èn zich beijveren om ten min
ste van ver, al ware het dan nog van heel
ver, de voetstappen te volgen van hooger
vernoemde mannen
Wij laten het bij deze vraag.
werp van den twist was geweest,
onder het bevel van Murat te plaat
sen.' Davoust loochende zijne daad
niet, maar hij wilde ook hoegenaamd
geen ongelijk bekennen.
Intusschen was de strijd geëindigd,
en Murat, terug in zijne tent gekeerd,
schoot weerom in vuur en vlam toen
hij zich de vernedering herinnerde
welke hij opgeloopen had. Belliard
die met hem in de tent vertoefde, heelt
naderhand medegedeeld dat hij den
koning zijne kroon hoorde vervloeken
terwijl tranen van spijt en woede hem
langs de wangen rolden.
Napoleon keerde terug naar Viaz
ma. Het was noodig dat hij daar een
tijd verbleef om zijne nieuwe verove
ring te erkennen, en na te gaan hoe
hij er profijt zou uittrekken.
De nieuwstijdingen welke hem uit
Rusland toekwamen ontsluierden hem
de loensche handelwijze van het rus-
sisch gouvernement dat al onze zege
pralen loochenstraite, en zich beijver
de om aan het volk wijs te maken dat
het verlies van al die provincieën slechts
j het gevolg geweest van een op voor-
i hand opgesteld aftochtsplan. Offi
i cieele stukken waarop men te Viazma
'le hand kwam te leggen deelden mede
heeft eene oppervlakte van 126,656 vier
kante kilometers, zijnde nagenoeg 4 1/3
maal de oppervlakte van België. Het
heeft eene bovolking van 7 miljoen in
woners, dus zooveel als België.
Rumenië vormt de laagvlakte van het
Balkanschiereiland en grenst ten noor
den aan Rusland waar de Pruth en een
deel de Donau als grenslijn dienen ten
oosten aan Oostenrijk-Ilongarië, waar dc
Transylvanische Alpen de grens vormen;
ten zuiden aan Bulgarië waar de Donau
op 2/3 de grens volgt en ten westen aan
de Zwarte Zee.
In dc bosschenvan Transsylvanië heeft
men veel wild,waaronder de bruine heer,
wilde zwijnen en lossen (soort wilde kat
ten) meer in het noorden in den hoek
tusschen Oostenrijk en Rusland vindt
men veel weiden, er is daar groote vee
kweek en inzonderheid schapen.
In het midden van het land vindt men
dat men te St. Petersburg het Tc
Dcum zong voor zoogenaamde zege-
pralen te Witepsk of te Smolensk be
haald. Verwonderd riep de keizer uit
- Hoe is het mogelijk Die mannen
durven dus in het aanschijn van God-
liegen evenals voor de menschen
Onderwijlen zat onze voorhoede op
de hielen der Russen tot in Gjatz, en
van weerskanten werden er eenige
schoten gelost, en deze artillerie-wer
king geschiedde gewoonlijk in het
voordeel van den vijand, daar deze1
slechts groote geschutsstukken ge
bruikte welke verder droegen dan de:
onze. Iets wat ons verwonderde was
dat de russen vanaf Smolensk de dor
pen en de kasteelen niet meer in brand'
staken, hetgeen wat ons niet weinig,
voordeel bijbracht. Inderdaad, de iran-
sche legers vonden in deze dorpen;
voeder, granen, bakovens en schuil-1
plaatsen.
Den ie September, rond den, mid
dag, was Murat nog slechts door een
dennenbosch van Gjatz afgescheiden.:
Het zicht der kozakken dwong hem
zijne eerste regimenten te ontplooien^
maar weldra, ongeduldig geworden,
riep hij eenige ruiters, en na zelf de
russen verjaagd te hebben uit het
de zoogenaamde Groote Rumeensche
laagvlakte Hier groeien in overvloed
maïs, koolzaad, hennep, tabak, tarwe
men vindt er ook uitgestrekte wijngaar
den. Al deze voortbrengselen worden be
werkt in de hoofdstad Bukarest, die rond
de 325.000 inwoners telt. Rumenië heeft
ook verschillende groote petroolbronnen.
Rumenië is de grootste leverancier aan
België voor de granen jaarlijks ontvan
gen wij hior ruim 180 millioen kilos gra
nen, waaronder ook maïs. Onder land-
bouwopzicht is Rumenië ook op den
eersten rang voor wat de Balkanstaten
betreft. In de Rumeensche laagvlakte
heerscht een vastelandsklimaat.
Het Rumeensche leger
werd eerst sedert kort heringericht. De
hervorming bestond vooreerst daarin,
dat de dienstplicht van 21 jaren tot 25
jaren werd verlengd, waarbij a,an don
reserve en den miliciodienst elk 2 jaren
werden toegevoegd.
De dienstplichtige Rumeen dient thans
in het leger van zijn volle 21 jaren tot
tot liet einde van zijn 46® levensjaar,
waarvan 7 jaren in het werkdadig leger,
12 jaren in de reserve en 6 jaren in de
milicie.
Het aktief leger bestaat in vredestijd
uit vijf legerkorpsen met tien infanterie-
afdeclingen, tien ruiterij-brigaden on
tien artillerie-brigaden. In den oorlog
worden ongeveer vijf legerkorpsen in
dienst gesteld, met tien aktieve legeraf-
deelingen, waaraan voor elk eene reser-
veafdeeling wordt toegevoegdbuiten
dat komen er nog een of twee ruiterij-
divisies bij de bestaande afdeelingen.
Het veldleger, in den oorlog, zal zon
der de vervangingstroepen, de bezettings
troepen en den landstorm 250 duizend
geweren, 18000 ruiters, 800 kanonnen
van modern ot oud model, en ongeveer
300 raitraljeuzentellen. Men mag dus
aannemen dat de militaire kracht van
Rumenië op ongeveer een half millioen
mannen kan geschat worden. Het beste
wapen der Rumencn is de artillerie.
Eene kwestie die voor 't oogenblik
voor Rumenië niet al te gunstig staat is
dc ammunitiebevoorrading. Het is gekend
hoeveel ammunitie ten huidigen dage ver
schoten wordt en Rumenië hangt voor de
fabrikatie derzeive gansch van het bui
tenland af. Er mag nog zooveel goschuts-
voorraad gereed zijn, binnenkort zal het
vierverbond toch ook de bevoorrading
van Rumenië moeten op zich nemen. Dit
is eene kwestie die voor beide kanten
niet zonder beteekenis is en door de om
standigheden eene katastroof worden
kan.
Oorlogsverklaring van Italië
aan Duitschland.
BERLIJN, 27 Oogst. De Konink
lijke Italiaansche regeering hoeft door
bemiddeling der Zwitsersche Regeering
aait He Keizerlijke Regeering laten raede-
deelen dat zij zich van af 28 dezer maand
bosch waarin zij genesteld lagen trok
hij er door en stond vóór de poorten
van Gjatz. Bij dit zicht geraakten de
fransc.hen in begeestering, en de stad
werd eensklaps overrompeld tot aan
de rivier die haar in tweeën snijdt, en
waarvan de bruggen reeds aan de
vlammen overgeleverd waren.
Daar evenals te Smolensk en te Viaz
ma hetzij toeval of overblijfsel van
tartaarsche gewoonten, bevond de op
enbare plaats zich naar Jden kant
van Azie, op den tegenovergestelden
oever. De russische achterhoede be
schut door de rivier, had dus den tijd
om geheel dit kwartier te verbranden.
Alleen de snelheid van Murat had het
overige gered.
Men ging de Gjatz over, zooals men
kon, op balken, in eenige vaartuigen,
of langs waadbare plaatsen. De russen
verdwenen achter de vlammen, waar
onze eerste verkenners hen volgden,
toen zij eenen inwoner er zagen uit
komen, naar hen toespringen en roe
pen dat hij Franschman was. Zijne
vreugde en zijn tongval bevestigden
zijne woorden. Zij leidden hem naar
Davoust. Deze maarschalk onder
vroeg hem.
('t Vervolgt).
