NIEUWJAAR
Napoleons Veldtocht
Van Beroemde
Bekeerlingen.
KATHOLIEK NIEUWS* EN AANK0NDIGINGSBLAO
Zondag 31 December]!916
centiemjpn hel nummer
71!tc Jaar N° 4737
Week-Kalender.
Kinder-Gedichten
Almanakken en
Dag klappert
"VIRaEDTElL
DE DENDERBODE
Abonnementsprijs 3 Irank 's jaars.
Men schrijft in te Aalst
31, KORTE ZOUTSTRAAT, 31
DRUKKERUITGEVER
Van de Puttë-Goossens
AANKONDIGINGEN
Kleine één maal 0,75 fr J twee maal 1,35 Ir.
Gewone annoncen o,i5 de regel.
Vonnissen, sterfgevallen, enz. 0,50 de regel.
Dikwijls te herhalen volgens akkoord.
Aalst, den 30 December 1916.
DECEMBER.
31 Zondag, H. Silvester.
I9X7- - JANUARI
1 Maandag, Besnijdenis O. H. J. C.
2 Dinsdag, H. Naam Jesus.
3 Woensdag, Octaaf van den H. Joannes.
4 Donderdag, H. Pharaïldis.
5 Vrijdag, H. Telesphorus, paus.
6 Zaterdag, HH. 3 Koningen.
VI.
Jesus spreekt
Och laat ze tot mij komen, dio me vouwen
Biddende handjes die nooit euvel deden
Wier reine lipjes nimmer kwaad beleden
Ja, laat ze tot mij komen, die me aanschouwen
Met oogen, blauw zoo diepe hemels blauwen
Wier hartjes, vogelschuw, bij 't nadertreden,
Jagen zoo bang van teere schuchterheden,
Kloppen zoo rustig-blijde in zoet betrouwen
Want nil de vreugd te hebben weergevonden
Verloren schaap, dat doolde in nacht daarbuiten,
Kende Ik, die God ben, in mijn aardsche dagen
Inniger troost noch zonnelichter stonden,
Dan toen ik een kleen kindoken kon sluiten
Zacht in mijn armen en aan 't Harte dragen
P. Hilar ion Thans.
Zaterdag3o December igió.
Nog één dag, en 1916 zwaar bela
den met wee en lijden, glijdt voor
goed de helling af naar den afgrond
van 't verleden
En in de verte komt het nieuwe jaar
ons tegemoet, jeugdig en frisch...
Eilaas, van af de eerste stappen die
•het doet, moet het ook in menschen-
bloed terden...
Wat zal igiy ons brengen
Niemand die het weet, maar al de
volkeren schouwen verwachtend en
hoopvol uit naar het Oosten waar het
nieuwe jaar aan 't krieken gaat.
Pax Vrede Liefde
Zoo klinken er alom stemmen. Zoo
zucht alom iedere klop der harten. En
uit het verre Rome, uit het Vatikaan,
waar wij in verbeelding Paus Bene-
dictus XV plechtig zien rijzen in zijn
wit gewaad, en de hand zegenend
heffen boven de lijdende menschheid,
komt dezelfde kreet tot ons
Pax Vrede Liefde
5l Mengelwerk. Nadruk verboden.
in Rusland, in 1812.
Groot Historisch Verhaal.
(Getrokken uit het vermaard boek van
Graaf Philiep de Ségur, Generaal, die
den veldtocht meegemaakt heeft).
Te Moscou echter hechtte men niet
lang geloof aan de valsche zegepraal
welke Kutusof deed uitbazuinen Het
was er weldra geweten dat hij den
helft van zijn leger in den slag verlo
ren had. Nochtans het woord der
hoofdmannen bleef stout en fier alsof
zij geene de minste nederlaag hadden
geleden, en zij gelukten er in een groot
fetal inwoners te paaien en hen te
oen blijven, maar dezen voelden
niettemin dag aan dag hunne onge
rustheid groeien, en zij waren ten
prooi aan allerlei ontroeringen.
Terwijl zij aldus aan hunne altaren
of vóór de beelden hunner heiligen
lagen neergeknield om den hemel te
aanrpepen van wien zij nog alleen
redding verhoopten, stegen er opeens
luide vreugde kreten op iedereen
snelt naar buiten om te vernemen wat
er gaande is. Het volk stond er in
dichte drommen opeengepakt, het
was er een juichrumoer, en al die
menschen hielden hunne blikken ge
vestigd op het kruis der hoofdkerk.
Een gier was er in de kettingen ge
vlogen die het kruis ondersteuden, en
bleef er vastgeklampt in hangen. Dit
Met dien vrede-wensch treden wij
dus het nieuwe jaar in, en uit den
grond des harten sturen wij hem tot
al onze getrouwe lezers en lezeressen.
Wij wenschen alleen Vrede
In dit woord ligt thans al de hoop
en het heil van het menschdom be
sloten.
Als
PLAKALMANAK
hebben wij ditmaal iets kunstigs ver
vaardigden betrekking met de droeve
tijden welke wij beleven, en waarop
de grootsche verwachting die de vol
keren op heden bezielt, treffend en
welsprekend in beeld staat weerge
geven.
A lleen de abonnenten van ons blad
kunnen dien plakalmanak verkrijgen
want hij wordt niet te koop gesteld.
Sprekende van abonnenten, bedan
ken wij hier meteen al dezen, alsmede
allen die tot de lezing en verspreiding
van ons blad medegewerkt hebben.
Wij doorworstelen moeilijke tijden,
maar zullen niettemin steeds al doen
wat we kunnen om mooie en degelijke
lectuur aan onze lezers te verschaffen.
De Denderbode.
Johannes Jörgensen.
(13e Vervolg).
O Heer laat mij" niel vergaan
in een dwarreling van stuifzand en
als een droppel in een bodemlooze
zee Neem mij in uw hand,o Heer,
en voeg mij als een kleinen steen
op een onaanzienlijke plaats in de
groote kathedraal des levens Ver
smaad mij niet, laat mij een van
uw daglooners worden I Toon mij
in dezen lossen en verdwaalden
tijd den weg om te leven gelijk die
meesters welke in de geloofsceu-
wen de wereld met schoonheid
vulden, en om te werken als zij,
niet uit zelfzucht en ijdelheid,maar
alleen onder den aandrang uw hei
ligen naam verheerlijkt te zien zoo
op aarde als in den hemel 1
(«De Weg naar het Lichtblz 47)
Dit was het schoone gebed dat Jörgen
sen, in dit tijdstip van zijn leven, uit het
diepste van zijn gemoed voelde opwellen.
Hij had nu van alles goproefd, en hij was
een trouwe dischgenout geweest aan hei
roezige vreugden-banket zijner vrijzin
nige en ongeloovige makkers, maar hij
was telkens van daar teruggekeerd moe-
was een gunstig voorteeken voor deze
menschen, wier natuurlijke bijgeloo-
vigheid nog door eene gioote ver
wachting aangegroeid was aldus
ging hun God Napoleon gevangen
nemen en in hunne handen overleve
ren. De gouverneur Rostopschine
wist uit al deze gemoedsbewegingen
van het volk behendig profijt te trek
ken, en hij hitste die op of onder
drukte ze, al naargelang dat zij hem
voor- of nadeelig waren. Uit onze
gevangene soldalen deed hij de zwak
ste en ziekelijkste te voorschijn halen
en aan de menigte toonen, die op het
zicht hunner zwakheid stoutmoedig
werd. En nochtans intusschen deed
hij al de eetwaren uit Moscou ver
wijderen, om de overwonnenen te
voeden en de overwinnaars uit te hon
geren. En deze maatregel kon hij ge
makkelijk doen ten uitvoer uitbren
gen, ingezien Moscou zich slechts
in de lente bevoorraadde bij middel
der scheepvaart, en in den winter bij
middel der sleden.
Hij was er tot nog toe in gelukt de
orde te vrijwaren, welke vooral in
deze omstandigheden broodnoodig
was, toen de verslagen troepen van
Borodino aankwamen. Dit lang kon
vooi van gewonden, die zuchtten en
kermden en vlekken zwart-geronnen
bloed op hunne kleederen droegen,
was een gansch nieuw en verschrik
kelijk schouwspel voor eene stad
welke zoo lang ver van al de oorlogs
gruwelen geleefd had. De politie ver
dubbelde haren ijver, maar den schrik
welke zij teweeg bracht, deed de alge-
deloozor en treuriger dan voorhoen.
Groote zielen kunnen iwel een lijd door
de zinnelijke genoogen's aan band gelegd
worden, maar dan voelen zij weer een
niet te temmen verlangen naar de hoog
ten en de vrijheid van een geestelijk
leven, en zij worstelen en kampen hard
nekkig om hun bandefi stuk te slaan. Zij
zijn immers gelijk dè arend gemaakt
voor de zon, voor het licht,voor de vrije,
wijde ruimten.
Jörgensen ook, als' edel-denkend en
diep voelend inensch, (hij was een kun
stenaar) had zich te midden dier luid
ruchtige en zielsdoodende vermaken,
welke voorbijgaan als een warreling van
stofzand, naamloos eenzaam, troosteloos
en beklemd gevoeld,en zijn ziel verzucht
te naar iets anders zooals een arend ver
zuchten moet die in een kooi gevangen
zit.
HeL was eerst meer het schoonheids
gevoel dan een positief godsdienstgevoel
dat in hem sprak. Als kunstenaar, als
droomeren dichter die zijn fijn-besnaard
gemoed gretig openzette voor al de har
monieën van licht en kleur welke Gods
schepping vervullen, was hij in sommige
oogenblikken meor dan een ander ter
neer gedrukt en ontgoocheld door het
wanklankig slempersleven dat hij met de
hoogstudenten van Kopenhagen leidde.
Alsdan walgde hij het diepst van allen,
omdat hij ook het diepst van allen het
schoone beminnen en er naar verlangen
kon. Alle echte kunst, welke volgens een
heerlijke bepaling van de Musset er naar
streeft een droom van één oogenblik in
eeuwigheid om te zetten wil steeds de
vleugelen uitslaan naar de sfeer van het
oneindige en werelden van schoonheid
veroveren om te genieën zonder maat
en zonder einde.
De kunstenaar ziet scherper dan een
ander de broosheid van hot leven, en
schrikt er voor en jammert er om, de
wijl er in liera zulke hevige en onver-
zaadbare begeerten naar onsterfelijke
schoonheid en onsterfelijk geluk bran
den.
I11 zijne liefde zal hij zingen
'k Eisch de eeuwigheid van alle lief
dewoord Vóór de zee of vóór een star
renhemel gaan er afgronden van verlan
gen in hem open. Aan al zyne vreugden
legt hij voortdurend den maatstaf van
zijn oneindigheidsbegeeren aan, en ter
wijl anderen zich vermeien kunnen bij
eene bloem blikt hij begeorig op naar de
starren. Jörgensen hoorde dan ook uit
de geheime diepten van zijn ziel een bit
tere kreet van onvoldaanheid en leegheid
opgaan, toen hij «aan de bankettafels
zijner vrienden aanzat. Hij wilde meer
duurzame schoonheid, meer volheid,
meene ontsteltenis nog stijgen.
Alsdan richt Rostopschine zich nog
maals tot het volk hij verklaart
- Dat hij Moscou gaat verdedigen tot
den laatsten druppel van zijn bloed,
dat men in de straten zal vechten
reeds zijn de tribunalen gesloten,
maar dat geeft niets wij hebben
geene tribunalen van noode om den
booswicht te veroordeelen. En op
dien toon gaat het voort
Binnen twee dagen zal het sein
geveven worden. Het wordt aanbe
volen zich wel met bijlen te wapen
en vooral met drietanden, want de
franschman weegt niet zwaarder dan
eene graanschoof. Voor de gewonden
heb ik missen bevolen en het water
doen wijden voor hunne spoedige ge
nezing.
En des anderdaags Wij gaan ons
bij Kutusof aansluiten om de laatste
schikkingen te nemen tot het uitroeien
van den vijand.
Inderdaad Kutusof wanhoopte nog
geenszins van het lot van zijn vader
land. Nadat hij de lotelingen tijdens
den slag van Borodino gebezigd had
om de munitie aan te brengen en de ge
wonden op te nemen, kwam hij er de
derde gevechtslijn van zijn leger uit
te vormen. Hare manhaftige houding
te Mojaïsk had hem in staat gesteld
den altocht op ordentelijke wijze te
doen geschieden en eene zifting te
maken onder de gewonden waarvan
de ergste ten onzen laste achtergela
ten werden. Verder, te Zelkowo,
werd de onstuimige Muratdoor eenen
tegenslag opgehouden. Eindelijk, den
meer adel iri zijn leven brengen. Zulk een
verlangen zette hem onbewust op do
baan wolke leidde naar Hem, die de
eeuwige woorden sprak Ego Sum
Vila Ik ben het Leven.
Dien morgen, na zijn moedige aan
spraak op het jaarfeest van den hoog
studentenbond, toen hij in het kerkje
verdoolde waar hij de wit-gekuifde non
nen roerloos in een gebed verzonken zag,
had hij dien zucht op de lippen
Ach, zijn dag te beginnen als die
menschen in schoonheid en reinheid
Thans keerde hij terug van zijne reis
in Zuid-Duitschland. Week na week,
maand na maand had hij daar geloefd in
een bescheiden hotel, waarvan de ven
sters uitzicht hadden op een diep en boch
tig stroomdal, waar watermolens ruisch-
ten in de stilte van de najaarsdagen, en
de Angelusklokken eiken avond luidden,
wanneer de zon achter de bergon zonk.
Geen trein zwoegde geruchtmakend door
dit vredig dal, maar in den nachl, als de
watermolens zwegen, hoorde hij den
stroom zijn stem verheffen in de diepe
stilte om hem in slaap lezingen.
In die heerlijke natuur, welke zoo
vredig en betooverend inwerkte op zijn
dichterlijk gomoed, zou de stem van den
Heer tot zijn bedroefde ziel spreken.
('t Vervolgt).
't Zijn de laatste
Die zich eens gezond bloed wil lachen
en eenige aangename Winteravonden
wil doorbrengen, verschaffe zich zonder
dralen een exemplaar.De prijs is en blijft
slechts 25 centiemen voor 132 bladzijden
boeiende lectuur.
Ook onze Raadselprijskamp
mag men niet vergeten.
Meer dan 100 prijzen beslaande uit
leerzame boeken zijn te te winnen.
Dus opgepast en gezorgd dat men niet
te laat komt.
De vredesnota.
Het antwoord der Entente.
Volgens een telegram uit Parijs aan de
Stampa van Thuryn is de antwoord
nota van liet Vierverhond op het vredes
voorstel der cenlraalmogendheden, voor
wat aangaat den inhoud, bij al de bond
gonooten bekend. De Teraps beweert dat
de inhoud overeenstemt met do rede
voeringen van Briand, Lloyd George en
Sonnino.
Nota van Duitschland
aan Amerika.
BERLIJN, 26 December.'Officiéél
De Staatssekretaris van het ministerie
van buitenlandsche zaken, heeft heden
aan den gezant der Vereenigde Staten
van Amerika, in antwoord op het schrij
ven van 21 dezer, de volgende nota
overhandigd
De keizerlijke regeering heeft de groot-
j moedige voorhandnemiug van den heer
voorzitter der Vereenigde Staten van
Amerika, om grondslagen te vinden voor
de herstelling van oenen duurzamen
j vrede, opgenomen en overwogen iu den
j vriendschappelijkston geest, die in do
mededeeliug van den heer voorzitter tot
uitdrukking komt. De heer voorzitter
toont het doel, dat hem aan het hart ligt
en laat de keus der middelen open.
Aan do Keizorlijke Regeering schijnt
de onmiddelyke gedachtenwisseling als
de geschikste weg om tot den gewensch-
ten uitslag te geraken.
Zij hoeft dus de eer, in den zin van
hare verklaring van 12 dezer, welke de
hand bood tot vredesonderhandelingen
het spoedig bijeenkomen van afgevaar
digden der oorlogsvoerende Staten in
eouen onzijdigen Staat voor te stellen.
Ook is do Keizerlijke Regeering van
moening, dat met het groote werk tot
voorkoming van toekomstige oorlogen
enkel na het eindigen van den huidigen
volkenstrijd kan aangovangen worden.
Zij zal, als dat tijdstip gekomen is mot
vreugde bereid-zijn, samen mot de Ver
eenigde Staten van Amerika aan deze
grootsche opgaaf mede te werken.
Nieuw Amerikaansch Voorstel.
NEW-YORK,24 December. Evening
World meldt, dat het Staatsdepartement
zich voorbereidt om, in zooverre het
onderhandelingsvoorstel van Wilson
door de oorlogvoerenne mogendheden
niet ongunstig opgenomen wordt, een
voorstel tot wapenstilstand aan do oor
logvoerenden tor overweging te geven.
GENEVE, 24 December. De Agence
Foumier geeft eene melding der Asso
ciated Press weer, volgens welke Wil
son met Kerstdag eene beteekenisvolle
rede over de buitenlandsche politiek der
Vereenigdo Staten zou uitspreken.
Van andere onzijdige landen.
ZURICH, 24 December. In een lang
artikel over do vredeskwostie, kondigt
de Imparcial van Madrid, eenen bemid-
delingsstap van den Koning van Spanje
bij de mogendheden als dadelijk aan
staande aan.
i3e September, sloegen de russen
hunne tenten op vóór Moscou, en zag
deze hoofdstad de vuren hunner bi
vakken.
Iedereen verkeerde toen in de mee
ning dat de vijand ten allen prijze
zijne hoofdstad ging redden, of met
haar omkomen.
En nochtans, de oude Kutusof was
geenszins voornemens ons hier tegen
stand te bieden. Hij lag in eene gun
stige positie en héél het vaderland
stond achter hem, maar, hetzij ge
dreven door politieke beweegredenen
of door voorzichtigheid, hij" liet ten
slotte alle verantwoordelijkheid rus
ten op de schouders van één enkelen
man de gouverneur van Moscou.
Op dit oogenblik, in zijne stelling
te Fili, vóór Moscou, telde het rus-
sische leger een en negentig duizend
man.
Het fransch leger dat, vóór den
slag der Moscowa, honderd dertig
duizend man sterk was, behield er nu
nog ongeveer negentig duizend. An
dere regimenten waren op weg om het
te vervoegen zoodat het terug tot
honderd duizend manschappen zou
aangroeien. Het was in zijnen op-
marsch belemmerd door het vervoer
van zes honderd en zeven kanons,
twee duizend vijf honderd artillerie
wagens en vijf duizen bagagevoituren;
het bezat nog een munitievoorraad
voor één dag vechtens.
Intusschen ging Kutusof voort met
den gouverneur tot het laatste toe om
den tuin te leiden. Hij zwoer hem
bij zijne grijze haren dat hij bereid
was met hem vóór de muren van
Moscou te sneuvelen toen Rostop-
schin in den nacht opeens vernam dat
de raad van het russisch leger in zijn
kamp het besluit kwam te nemen de
stad te verlaten.
Bij dit nieuws verbleekt de gouver
neur van woede, maar hij weet wat
er hem te doen staat en bereidt vast
beraden de uitvoering van zijn plan.
Het werd dringend tijd de handen
aan het werk tc slaan. Hij dacht er
thans niet meer aan het akelig lot te
verbergen dat hij aan Moscou voor
bereid had, des te meer dat er bijna
geene inwoners meer achtergebleven
waren. Des nachts doet hij dus aan
de deuren aankloppen en den brand
der stad aankondigen. In al de gun
stige openingen laat men vuurpijlen
glijden, vooral in de open winkels
met ijzeren daken in het kwartier der
kooplieden. De bluschpompen wor
den weggenomen. Dit doet onder de
achtergeblevene inwoners den angst
tot zijn toppunt stijgen, en in groep
jes staan zij op de plaatsen bijeen en
maken allerlei misbaar over de
schrikkelijke gebeurtenissen welke in
aantocht zijn. Velen onder hen zwer
ven doelloos gelijk dwazen rond
anderen verzinken in eene volslagene
ontmoediging en wanhoop, en schij
nen al hun tegenwoordigheid van
geest verloren te zijn. En intusschen
beginnen de russen hunnen aftocht,
en in het doorkruisen der stad sleu
ren zij deze ongclukkigen mede.
('t Vervolgt.)
