Van Beroemde
Bekeerlingen.
Napoleons Veldtocht
Be Jesuït-Scliilder
KATHOLIEK MEOWS* EN AANKONDIGINGSBLAD
Zondag' 14 Januari 1917
5 centiemen het numnier
71« Jaar IV0 4759
Week-K a lender.
Kinder-Gedichten
DE DENDERBODE
Abonnementsprijs 3 irank 's jaars.
Men schrijft in te Aalst
31, KORTE ZOUTSTRAAT, 31
DRUKKER- UITGEVER
Van de Putte-Goossens
AANKONDIGINGEN
Kleine één maal 0,75 fr twee maal 1,35 tr.
Gewone annoncen o,i5 de regel.
Vonnissen, sterfgevallen, enz. 0,50 de régel.
Dikwijls te herhalen volgens akkoord.-
Aalst, den 13 Januari 1917.
JANUARI.
Jesus onderwijst in den tempel. Luc. II.
14 Zondag, 2 na HH. 3 Kon. H. Maurus,
abt.
15 Maandag, H. Pauius, 1" Eremijt.
16 Dijnsdag, H. Marcellus, Paus en Mart.
17 Woensdag, H. Antonius, abt.
18 Donderdag, St-Pieters-Stoel te Rome.
19 Vrijdag, H. Gudula, maagd.
20 Zaterdag. HH. Fabianus en Sebastianus,
martelaren.
VIII.
Zoolang...
Hipp'lende, tripp'lende dingentjes toch,
Zingende, springende kinderkens, och
Ik wete geen schoonere woorden te vinden
Die beter vertolken hoe leutig gij zijt,
Hoe zeer gij toch allen mij troost en verblijdt
Al komen soms tranen mijn oogcn verblinden
Blozende, kozende, lievekens mijn
Om u zijn voor vader de zorgen niet klein,
Wat heb ik in stilte al niet moeten ontberen
Aan 't werk, voor de zon op ons huizeken schijnt,
Tot na ze weer *s avonds in 't westen verdwijnt
Waar werken voor u, o dat doe ik zoo geren
Zoolang in mijn huisjen uw liedeken zingt,
Zoolang er uw lach on uw stappeken klinkt,
Zoolang op mijn borst gij uw hoofdjes komt vlijen.
Zoolang zal er zegen en zon zijn bij mij,
Al dringt er ook de armoe den rijkdom op zij
Zoolang mag eenieder mijn heil mij benijen 1
Fons Van de Mable.
i
Johannes Jörgensen.
(16® Vervolg).
Op dit oogenblik van zijn leven miek
Jörgensen kennis met de zeer uitecnloo-
pende werken van twee verschillende
denkers, die handwijzers waren op den
weg zijner bekeering de duitsche som
bere wijsgeer Arthur Schopenhauer,
en Ernest Hello, de katholieke filosoof
uit Bretanje.
Hot zal niet zonder nut zijn voor den
lezer die onze artikelen met belangstel
ling volgt, voorafgaandelijk wat nader
in voeling gebracht te worden met deze
wijsgeeren wier invloed groot is geweest
en wier persoonlijkheid alleszins ontzag
wekkend is.
Daar onze plaatsruimte echter beperkt
is, wenschen wij klaar en bondig te zijn.
53 Mengelwerk. Nadruk verboden.
in Rusland, in 1812.
Groot Historisch Verhaal.
(Getrokken uit het vermaard boek van
Graaf Philiep de Ségur, Generaal, die
den veldtocht meegemaakt heeft).
Sedert den laatsten veldslag der
Moscowa liepen de veldmaarschalken
misnoegd, zij schenen te pruilen en
spraken weinig met den keizer maar
thans, op het zicht van Moscou dat
weldra in hunne handen ging vallen,
en toen zij vernamen dat de vijand
eenen onderhandelaar tot ons gezon
den had, lieten zij zich ook door den
algemeenen glorie-roes bedwelmen en
al de oude veeten geraakten in het
vergeetboek. Zij verdrongen zich
allen rond den keizer om hulde te
brengen aan zijne fortuin, doch bij
Napoleon maakte de eerste opwelling
van begeestering weldra plaats voor
ernstige gepeinzen. Zijn eerste uitroep
was Daar is zij dus eindelijk die
fameuze stad En onmiddellijk
daarop zegde hijHet wierd tijd
Reeds stonden zijne oogen met een
ongeduldig verlangen op de liooid-
stad gevestigd hij dacht dat zij heel
het russisch keizerrijk inhield. Binnen
hare muren zou hij alles vinden
vrede, oorlogsschatting en onsterfe-
lijken roem.Ook richt hij zijn gretigen
blik op al hare uitgangen, want
Wij reppen dus heden eerf woord over
Arthur Schopenhauer.
Hij werd geboren te Dantzig in 1788,
toen de Fransche Revolutie vóór de dour
stond die héél de maatschappij ging om-
keerep, zooals eene ploeg de aarde om
woelt, en die vooral voortsproot uit diep
ingekankerd bederf en geestes-bande-
loosheid op alle gebied.
Bederf dat hot hof van Lodewijk XV
in een poel van wulpschheid had her
schapen, en zich van daaruit als een
stinkenden wasem over al de standen der
samenleving verspreidde geestesbande-
loosheid waarmede de goddelooze den
kers van dien tijd, Voltaire, Rousseau
en anderen, de morrende en mistevre
dene raenschheid tot de uitzinnigste da
den dreven. Schopenhauer ademde dus
eene lucht in die als het ware door
drenkt hing van oproer, van vlam-heoten
haat tegen al wat nog goed en schoon
was gebleven, van ongeloof en zonde,
van razigen genotsdrift en reuzig we
reld-wee. Werd niet de achttiende eeuw
in bloed en jammer gebaard
Het valt dan licht te begrijpen hoe er
uit hem dien zwaarmoedigen en zwart-
galligen wijsgeer is gegroeid die dweept
met het lijden. Toeschouwer van dn dra
matische gebeurtenissen zijner eeuw, en
tevens slachtoffer er van. heeft hij al die
smart in zijn geest en in zijn werk opge
vangen, zooals Byron. de Musset, Heine
en de andere droefheidszangers van dien
tijd, ze in hun liederen hebben gelucht.
Doch Schopenhauer, als denker en
wijsgeer,zette het ontleedmes in de won
den zijner eeuw, en op de basis zijner
persoonlijke bevindingen bouwde hij
zijne fllosophische stelsels welke ontzet
tend veel ophef maakten.
Hij trekt te velde tegen al de politieke
en zedelijke stroomingen die de samen
leving doorroeren, omdat zij, volgens
hem, al het wee in de wereld verwok
ken. Van dit standpunt uitgaande, ver
oordeelt hy de democratie, het huwelijk
en al de grondleggende instellingen der
huidige maatschappij. Deze gedachten
alsook zijne zienswijze over de onuitroei
baarheid van het lijden, en zijne opvat
ting van een radikaal malthusianisme
(kinderbeperking), hebben eenen ras-
schen en noodlotligen ingang gevonden
bij de massa.
Intusschen spijts zijn volslagen afkeer
van alle kerk en dogma, hecht hij toch
Terecht doet Fierens-Gevaert hier opmer
ken De man die geene kinderen heeft zal
noodzakelijker wijze veel meer dan anderen
proeven van het lijden en de verveling, die
twee onvernielbare elementen van ons bestaan
(Schopenhauer) («La Tristesse Contemporaine»
hlz. 8i)
elk oogenblik verwacht hij eene de
putatie welk al den rijkdom, de be
volking, den senaat en de bijzonderste
edellieden van Moscou onder zijne
macht zal stellen. Aldus gaat deze
dag voor hem eene buitengewone be-
teekenis krijgen, alles wat vroeger
hem ten ondergang meende te slepen,
helpt nu mede tot zijne glorie heden
zal er beslist worden of hij inderdaad
de grootste man der wereld ol slechts
een uitzinnige fortuinzoeker is, of hij
zich hier een voetstuk komt oprichten
of een graf delven.
En zie, de onrust maakt zich be
reids van hem meester. Aan zijnen
linker- en rechterkant hadden prins
Eugeen en Poniatowsky reeds eene
omtrekkende beweging omheen de
vijandelijke stad uitgevoerd en vóór
hem, bereikte Murat, temidden zijner
verkenners, den ingang der voor wij
ken, en daar was nog nergens eene
deputatie verschenen. Alleen een
ofheier van den russischen generaal
Miloradowitch was komen verklaren
dat hij het vuur aan de stad zou ste
ken, indien men aan zijne achterhoede
den tijd niet gunde haar te ontruimen.
Napoleon stond alles toe, en de
voorposten van beide legers kwamen
een oogenblik met elkaar in gemeen
schap. Murat werd door de kozakken
erkend zij verdrongen zich rondom
hem, en door hunne gebaren en uit
roepingen verheerlijkten zij zijne dap
perheid, en maakten hem dronken
met hunne bewonderende loftuitingen.
Hij nam de uurwerken zijner officie -
een stellig geloof aan de motaphysica,
't is te zeggen aan het bovennatuurlijke
in den mensch, en 't is zelfs van daar dat
hij alle heil en redding verwacht. Ver
mits de maatschappij enkel op valscke
denkbeelden berust, waar de eenen
moeten pijnen en worstelen om te kun
nen leven, en de anderen slechts geluk
kig zijn door de uitbuiting der algemeeno
zwakheid komt hij tot deze slotsom
de eenige redding is hierin gelegen dat
wij ons vrij maken van het juk der ge-
slachtsinstinkten, van den drang tot
levcnsvoortzetting die in elk onzer gist,
en door onthouding en kuischheid den
loop van het algemeen bestaan tegen
houden.
Hij erkent liet bestaan van het. mede
lijden, maar dit gevoel kan, volgens zijne
opvatting, niets uitwerken tot het geiuk
der volkeren, vermits' de natuur steeds
en overal het rijk van het gewold en den
ikzucht vestigt. Wat dan gedaan Hij
predikt ons een boeddhistisch ascetisme
aan, dat hierin kan samengevat worden
Het leven heeft onvermijdelijk
het lijden lol gevolg
De zinnelijke begeerte in ons,
die het leven schept, schept het
lijden
De illusie van het leven en de
smart der begeerte kunnen beiden in
ons vernietigd worden door kei
nirvana
Tiet nirvana hunnen wij berei
ken door volstrekte zelfverlooching-
Dus versmachten wij in ons den
wil tot leven die enkel lijden baart, laat
ons uit al onze krachten weerstand bie
den aan den voortplantingsdrift, houden
wij op de menschelijke miserieën en
kwellingen voort te zetten aan andoren.-
Schopenhauer zelf heeft dit wijsgeorig
«ideaal» niet verwezenlijkt in zijn leven
ten andere, zijne zedeleer berust op
eene pliysiologische onmogelijkheid en
eeno fllosophische stelling. (Fierens-
Gevaert.)
Hij blijft niettemin een stoute en for-
scho denker hij heeft liet groote vraag
stuk dor menschensmart verkeerd opge
lost, maar in zijn strevingen naar heil on
loutering voor den mensch, heeft hij met
nadruk erkend dat er in ieder van ons
een bovennatuurlijk leven sluimert...
Men hoeft slechts enkele stappen verder
te doen om te komen tot do leer van het
christendom, dat alleon een redding
brengend licht doet opgaan over liet
groote sociale vraagstuk van het lijden
en liet geluk.
Aldus zou deze machtige maar onge
loovigo wijsgeer voor Jörgensen een
handwijzer worden op den weg zijner
bekeering.
('t Vervolgt).
i**) Volgens de verklaring van Fierens-Ge
vaert, ligt gansch de leer van den duitschen
wijsgeer hierin besloten.
ren en deelde ze aan die nog onbe
schaafde krijgsmannen uit. Geloofde
hij hiermede hen gewonnen te heb
ben Wat er ook van zij, deze wapen
stilstand welke ten gepasten tijde
kwam, behaagde aan Napoleon die
hierdoor zijne hoop zag bestendigen
en er zich een paar uren door begoo
chelen liet.
Nochtans, intusschen geraakt de
dag ten einde en Moscou blijft stil en
doodsch als een graf. De keizer wordt
weerom ongerust het ongeduld der
soldaten groeit van minuut tot minuut.
Eenige officieren zijn binnen de om
heining der stad gedrongen, en zij
brengen de Jobstijding aan Mos
cou is verlaten
Bij dit nieuws dat hem met ver
ontwaardiging vervult, daalt Napo
leon ongeloovig van den Heilsberg
en nadert tot een der poorten der
voorwijken. Hij blijft hier nog een
wijl toeven, steeds met dezelfde hoop
bezield, maar het is al vruchteloos,
en Murat zet hem aan verder door te
dringen. Welaan, treedt dan binnen,
vermits zij het willen antwoordt
hij, en hij raadt hem de grootste tucht
aan. Hij hoopt nog altijd. Mis
schien, zegt hij, weten deze inwoners
nog zelfs niet op welke manier eene
stad zich overgeeft, en is dit alles
nieuw voor hen. -•
Maar dan komt het eene rapport
achter het andere toe, en allen beves
tigen hef; nieuws dat de stad ledig is.
Fransche inwoners van Moscou wa
gen het hunne schuilplaatsen te ver-
Pater Lod. Taeymans.
Ik geloof dat het Juul Persijn was die
ergens heeft geschreven
De blijvende zegepraal is nooit voor
't zwakke. Steeds komt weer tot zijn groote
j recht het sterke, het gezonde, het eenvoudig
klare, het eerlijk ware met den drang steeds
omhoog.
Deze woorden kwamen ons te binnen bij
het bezichtigen en genieten van het veertien
tal doeken, welke Pater Lod. Taeymans
dezer dagen ten toon stelde in het St. Jozef-
collegic.
Ziehier kunst die sterk en gezond aandoet,
die eenvoudig-kiaar is, eerlijk-waar, en dan
ook aanspraak maken mag op duurzaamheid,
juist omdat ze zoo diep ingrijpt in het echte,
mooie, harmonische schoonheidsleven der
natuur, en dit leven in de taal der kleuren
vertolkt op klassieke wijze, 't is te zeggen
direkt-weg, met eenvoud en soberheid. En ik
meen dat van dezen eenvoud ook mag gezegd
worden dat hij beteugelde kracht is.
Alvorens een landschap of eene rivier te
schilderen, met daarboven dit grootsch be
weeg van licht en wolken dat hem bijzonder
aanlokt, heeft deze kunstenaar zich eerst
heelemaal laten doordringen van de diepe,
rustige schoonheid welke er van uitging. Hij
heeft er zijn oogen en zijn ziel aan verzadigd.
Hij heeft die schoonheid dagen lang in hein
omgedragen ze daar laten[bezinken en kris-
talliseeren, tot ze naar buiten wilde en op
doek gebracht worden. En zoo is zij gewor
den zuivere, gedegen kunst, welkenergens
een spoor van moeite of inspanning achter
laat, dewijl de schilder zich zoo weet te vereen
zelvigen met zijn onderwerp en een volkomen
meesterschap bezit over de techniek. AI deze
schilderijen, mannen van 't vak kunnen
daar nog veel beter over oordeelen dan wij,
schijnen geborsteld te zijn door eene hand
die met de technische moeilijkheden speelt
en deze overal kan doen vergeten, zoodat
ieder doek den indruk geeft alsof het penseel
daar nergens één stond heeft gefaald of stil
gestaan Dit toont aan hoe Pater Taeymans
al de zwarigheid van het métier met zijn
ijzervaste vuisten bedwingt en bemeestert
Raak en kloek, en toch zoo fijn en teer meteen,
is daar alles geborsteld, en daar is niks
zenuwachtigs, ziekelijks of sentimenteels in
die kunst tc bespeuren. Alles breed en
grootsch gezien, gezond en rustig doorvoeld,
kalm en kloek weergegeven. Geen hartstocht
die verschroeiend uitslaat als een vlam, en
er behoefte aan heeft zijn vreugden of smar-
laten, en zij ook bevestigen de droeve
mare. De keizer doet Daru roepen
Moscou zou verlaten zijn zegt hij
gansch opgewonden.Welk eene onge
looflijke gebeurtenis Wij moeten er
dus binnendringen. Ga er heen en
breng de bojaren hier. Hij denkt
dat die menschen. door overmaat van
hoogmoed of schrik, den eersten stap
tot hem niet willen of kunnen doen,
en hij zal dus zeil tot hen gaan en hun
vertrouwen uitlokken.
Daru dringt daarop Moscou bin
nen, maar nergens ziet hij een levend
wezen al die schitterende paleizen
en tempels staan daar stom overal
is het stil als in de woestijn
En nochtans Napoleon wilde nog
steeds blijven wachten, tot eindelijk
een officier hem een vijftal vagebon
den aanbracht welke hij vóór zijn
paard vooruitdreel. Van al het eerste
antwoord dier ellendige lui begreep
hij dat hij slechts ongelukkige dag
werkers vóór zich had.
Alleen dan hechtte hij geloof aan de
volledige ontruiming van Moscou, en
hij zag al zijne hoop in duigen storten.
Hij schokschouderde, en met dien
glimlach van verachting welke hij
steeds op de lippen had voor alles wat
zijn verlangen tegenwerkte, verklaar
de hij Ha de russen beseflen nog
niet clat de verovering hunner hoofd
stad indruk gaat maken als een don
derslag
Naam waarmede men de russische edel
lieden betitelt.
ten uit te schateren maar een beteugeld en
gebreideld gevoel, dat rustig stemt, en het
gemoed van den toeschouwer met vredige
rimpelingen beroert. Het breed-ademend ge
voel van een natuurmensch die houdt van
zon, van machtige wolken-hemels, van open
horizonten, van forsige boomen welke luid
te waaien staan in den wind. En toch die
zelfde mensch heeft ook heel innige en breek-
fijne stemmingen hij kan ook droomerig
zijn en een atmosfeer van mysticisme om u
heen tooveren als bijv. in zijn doek Inge
togenheid maar bij dit alles blijft hij toch
sterk en krachtig, evenwichtig en gezond, en
zijne persoonlijkheid, die noodzakelijk door
haar religieus midden besnoeid werd, spreekt
er zich ten volle in uit.
Daar waait ons een lucht van frischheid
en poësie tegen uit Lente eene schilderij
die ons de verzen van Cuppens te binnen
brengt
't Regent bloemen in de wei
't Regent groen op al de boomen
Jeugdig zonnelicht bij stroomen
met de tintelende muziek welke de Vocht daar
voor componeerde.
In Landgewin een zicht boven Leuven,
waar de kim in eindelooze wijdte opendiept
en de wolken in zilverblonde en violetten
massa's gestapeld hangen boven het grootsch-
deinende land, viert hij den vollen teugel
aan zijn liefde voor overweldigende ruimten
en diepten. In het begijnhof zicht daarentegen,
broos en teer ais een kantwerk, speelt het
licht een allerzoetste spel van gedempte
kleur-harmonie Dit is ook een kenmerk van
dezen schilder in al zijne doeken heerscht
er eene harmonische tonaliteit, grondig en
gewetensvol uitgewerkt. Wat ons ook treft
in hem, dat is de meesterlijke knapheid waar
mede hij de lfcht-effekten weergeeft en de
wolken beeldt. Pater Taeymans heeft blijk
baar eene voorliefde tot de wolken in pak
kende en zuiver-gestijleerde vormen doet hij
ze boven zijne landschappen drijven. In
sommige zijner schilderijen spelen de wolken
een hoofdzakelijke rol, in dien zin dat zij het
landschap indrukwekkend en fantastisch
maken, zonder daarom de werkelijkheid te
buiten te gaan.
Om saam te vatten een landschapschilder
van 't echte ras, een bedreven kolorist die
met simpele middelen machtige indrukken
wekt, en wiens kunst degelijk, hecht en ge
zond is als het leven zelf. Jef CRICK.
Verkrijgbaar ten bureele van
De Denderbode en bij onze ver-
koopers
1° Wenken over den Konijnen kweek
ten dienste van Vereenigingen en
Werklieden. Prijs 0,25.
2° De Konijnenkweek, prachtig ge
ïllustreerd handboek, 140 bladzijden.
Prijs 1,60 fr.
Reeds sedert een uur reed Murat
met de lange en opeengedrongen ko
lom zijner ruiterij Moscou binnen
de stad stond daar nog gaaf en onge
schonden, maar zielloos en somber.
Met verbazing geslagen bij den aan
blik dezer groote verlatenheid, be
waren onze soldaten ook een plechtig
stilzwijgen. Met eene geheime huive
ring hooren zij den stap hunner paar
den te midden dezer ledig-staande
paleizen opklinken. Het verwonderde
hen dat zij slechts het geluid van hun
eigen marsch hoorden terwijl zij van
zoovele woningen omgeven waren.
Niemand dacht er aan halt te maken
of te plunderen.
Eensklaps, terwijl onze ruiters ern
stig en droomerig door de prachtstad
trokken, lieten er zich geweerknallen
hooren de kolom staat stil. De ach
terhoede bevindt zich nog in het veld;
het centrum heeft zich juist ontplooid
door een der langste straten van
Moscou de spits der kolom reikt
aan het Kremlin. Het schijnt dat de
poorten dezer citadel gesloten zijn.
Men hoort een wild geschreeuw uit
hare omheining opgaan, en boven
hare muren vertoonen er zich enkele
gewapende mannen en vrouwen, wier
uitzicht walgen doet.
Zij stinken van den sterken drank
en brullen allerlei bedreigingen. Mu
rat laat hen vrede-woorden geworden,
maar het baat niet, en hij is genood
zaakt de poorten met kanonvuur te
openen. ('t Vervolgt.)
