De nftoGtit van moseoD
KATHOLIEK NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD %J;.
WOEKER
PETER BEN0IT O
Zondag
8 Juli 1917
5 centiemen het nummer
71sle Jaar IV0 -4765
Week-Ka lender.
DE DENDERBODE
Abonnementsprijs 3 trank 's jaars.
Men schrijft in te Aalst
31, KORTE ZOUTSTRAAT, 31
Aalst, den 7 Juli 1917.
JULI.
Evangelie van den Zondag:
Jesus spijst 4 duizend menschen.
Math. VIII.
8 Zondag, 6. na Sinxen, H. Elisabeth, kon.
v. Portugal.
9 Maandag, H.H. Leonardus en gezellen,
Mrs.
10 Dijnsdag, H. Amelberga, Mg.
11 Woensdag. H. Godelieva, Mg. Mr.
12 Donderdag H. Joannes Gualbertus Abt.
13 Vrijdag, H. Anacletus, Paus en mart-
14 Zaterdag, H. Bonaventur, bis. en kerkl.
Liefde-sterre.
De zon verzonk in 't westen. Dichte drommen
Van wolken dreven in den purpervloed
Die uit haar wonden stroomde een zee van bloed
Waarvan de golven als robijnen glommen.
En traag verdween de laatste rozegloed,
Wen grauwe nevels stout den trans beklommen.
En 't vlammend rood waarin de wolken zwommen
Werd dof gelijk een tranenvol gemoed.
De regqp stortte neer in wilde stroomen.
De wind stak op, de lucht was leeggevaagd,
Met blauw geflonker blonk een star van verre.
Gelijk de stormwind zult gij tot mij komen.
Straks worden zorg en pijn door u verjaagd
En in mijn hemel gloeit de licfdésterre
Hélenk SWARTH.
Het is een leelijk woord dat wij hier
boven komen te schrijven en 'tis een
droevig onderwerp dat we nu te behan
delen krijgen, doch lioevelen vóór ons
hebben het reeds niet moeten aanpakken
in dezen rampzaligen tijd
Al wat van ver of van bij naar woeker
riekt, wordt in den Bijbel (boek der
Spreuken, hoofdstuk XI) met deze harde
en strenge woorden veroordeeld
Een valsche weegschaal is een gru
wel bij den Heer.
Die het koren verbergen zullen van
0 hel volk vervloekt worden.
Tot nog toe was het joodsche volk het
type van den woeker, en 't werd daarom
door alle eerlijke lieden zoo geschuwd
en veracht. De jood met zijn roofvogel-
ziel en zijn grijpvingers, voortdurend
gereed om goud te persen uit den nood
zijner slachtoffers, leverde dan ook het
model van alle schrijvers die den woe
keraar in hun werken laten optreden,
en ons daar zijn proper stieltje afschil-
deron als hij bezig is mot zijn koffers te
vullen waarrond de uitgemergelde kop
pen van Honger en Dood te grijnzen
staan.
Eilaas, het zal voortaan niet meer
noodig zijn een model te zooken onder
het joodsche ras wanneer men de rol
van den woekeraar wil te berde brengen.
De oorlog die met zijn ijzeren vuisten
zoo baldadig op do volkeren hamert,
heeft hier ten lande (wij weten niet hoe
het elders gaat) een droef licht geworpen
op een echte ziekte die ons volk aan
't verkankeren isde ziekte van den
woeker
75 Mengelwerk. Nadruk verboden
In 1812.
Groot Historisch Verhaal.
(Getrokken uit het vermaard boek van
Graaf Philiep de Ségur, Generaal, die
den veldtocht meegemaakt heeft).
HOOFDSTUK XI.
De aftocht van Ney.
Dan begonnen de soldaten van Ney
hun verhaal. Den 17 November h ad-
den zij Smolensk verlaten met twaalf
kanonnen, zes duizend gewapende
soldaten en drie honderd paarden
vijf duizend zieken bleven achter.
Dan waren er nog zeven duizend
zwervende vluchtelingen die in de
stad een schuilplaats gezocht hadden,
en Ney zoude er nooit in gelukt zijn
dit volkje uit het in puin liggende
Smolensk te doen aitrekken, indien
het gebulder van Platof's kanonnen
en de ontploffingen der mijnen hen
niet hadden verschrikt.
De soldaten vinden geen woorden
van loi genoeg als zij aan 't vertellen
gaan hoe hun maarschalk de zieken,
de vrouwen en hunne kinderen
menschlievend behandelde.
Aan de poorten der stad woonden
zij een schouwspel bij waarvan de
afgrijselijkheid hen nu nog veront
waardigt. Een ontaarde moeder had
haar vijfjarig kindje in de sneeuw ge
worpen niettegenstaande zijn traan
tjes en zijn geschrei stootte zij het
van hare slede die overladen was,
roepend dat het Frankrijk nog niet
gezien had en er niet om treuren zou,
doch dat zij wist wat Frankrijk was
DRUKKER-UITGEVER
Van de Putte-Goossens
AANKONDIGINGEN
Kleine één maal 0,75 fr twee maal 1,35 fr.
Gewone annoncen o,i5 de regel.
Vonnissen, sterfgevallen, enz. 0,50 de regel.
Dikwijls te herhalen volgens akkoord.
Daar, 't is er uit! Doch, wat con 1 oei ij k
woord
Woeker beteekent ongewettigde on
rechtvaardige winst, bewerkt op allerlei
manieren. Men kan het doen door ach
terhouden of verbergen van levenswaren,
om alzoo den prijs ongeoorloofd in de
hoogte te jagen en zooveel stuivers mo
gelijk op te strijken. Ofwel nog doet
men de duurte eener eetwaar zoo hoog
stijgen als men maar wil, naarmate do
nood grooter wordt cn men er dringen
der behoefte aan heeft.
Aldus, een ei dat in normale tijden en
in het gunstig seizoen vier tot vijf centen
geldt, moet ge nu vijf en twintig centen
en nog meor betalen mijnheertje
Maar hel kiekenvoeder kost ook
veel meer dan gewoonlijk, zegt men mij.
Och, pachter lief, biecht eens op
hoeveel voeder moet ge voor uw kiekens
koopen Met al wat gij er zelf dient in
te steken kost een ei u toch stellig geen
vijf centen, mijn brave man, cn gij
vraagt er vijf en twintig voor
Waarachtig, indien die goede leghen
nen wisten wat kostelijke eieren zij
tegenwoordig in de mand laten vallen,
zij zouden het nog prettiger uitkraaien
en meestor haan zou een nog trotscheren
kam opsteken als hij onder hen wande
len mag. Doch de kooper die één frank
op tafel legde en met twee eitjes in zijn
zak naar huis keert, gevoelt geen lust
om te kraaien, en de arme ziek# slum-
perd die eieren noodig had en er geen
krijgen kan wegens hun schrikkelijke
duurte, heeft misschien een vermaledij-
dingop de lippen.
Hetzelfde gebeurde met de aardappe
len. Toen men er op zeker oogenblik
koopen wilde waren er haast geen te
vinden, en zij stonden aan vijftig, zestig
centen don kilo en meer. Dan kwam er
een daling in den prijs, en opeens verro
zen er nog gansche provisieën oude
aardappelen Deze hoogst noodigo le
venswaren werden dus met opzet ach
tergehouden, toen de nood zijn hoogste
peil beroikt had, en dan wanneer de prijs
dreigde te dalen werdon zij algauw ter
markt gebracht uit vrees dat de winst
ging te klein worden,
Dat is woeker in den vollen zin des
woords.
Men danke niet dat wij hier alloen
den builen op't oog hebben, ook in dc
steden wordt er den vollen teugel aan
den woekerhandel gevierd.
Doch de landbouw, die de groote fac
tor is in de volksvoeding, mag thans
zonder overdrijven den rodder der
menschheid worden genoemd, vermits
hij door zijn aanvoer van allerhande
levensmiddelen van eerste benoodigdheid
don honger uit het land weren moet.
En't is dan op dit tooncol vooral, een
tooneel waar er over de levenskrachten
van ons volk heslist wordt, dat we do
treurige en zoo vaak tragische rol van
den woeker zien afspelen.
Aan den eenen kant liggen daar on
misbare eetwaren, welig gegroeid en
gewassen uit den vruchtbaren moeder
grond onder den zegen van Gods zonne,
en er terug heen wilde Tweemalen
deed Ney den armen kleine terug in
haar armen plaatsen, en telkens slin
gerde zij hem weerom in de bevrozen
sneeuw.
Hare stral is echter niet uitgebleven.
Deze ontaarde vrouw werd zelf in de
sneeuw achtergelaten, en haar kindje
aan een andere vrouw toevertrouwd,
en de soldaten toonden ons den kleinen
wees die verder al de. gevaren van
onzen aftocht zou meemaken en be
houden in Frankrijk aankomen.
Hun verhaal vervolgend, zeggen de
mannen van Ney hoe zij op nunnen
weg al de ravijnen vol gestapeld
vonden met helmen, schako's, inge
beukte koffers, verstrooide kleederen,
rijtuigen en kanonnen, alles dooreen-
geworpen. Aan sommige wagens en
stukken geschut lagen ue stervende of
reeds half opgevreten paarden nog
aangespannen.
In den avond van den eersten dag,
nabij Korythnia, schuifelden er plots
verscheidene obussen boven hunne
hoofden en zij waanden dat er een
gevecht aan gang was. Deze losbar
stingen kwamen van héél dicht bij,
vóór hen op de groote baan zelf, en
nochthans nergens was er een vijand
te bespeuren. Richard en zijn divisie
rukte vooruit om de aanvallers te
ontdekken, doch in een zonk van den
weg ontwaarden zij niets anders dan
twee fransche batterijen die met hunne
munitieën in den steek gelaten werden
en waaraan een handvol luizige kozak
ken het vuur gestoken hadden zij
draafden ijlings weg door de naburige
velden, verschrikt door hun vermetele
daad en de daverende knallen van het
ontploflend buskruit.
De fransche soldaten keken onthutst
om hot moDSchdom to voeden, en daar
tegenover staal de hebzucht die de graan
zolders houdt gesloten en de aardappel-
kelders toegremlolt zoolang er niet
uoeg geld voor geboden wordt.
Hoogste nood, verwekt door den oor
log, die kampen moet met hoogste
liefdeloosheid, verwekt door ongematigd
winstbejag ziedaar de wantoestand dit-n
de woeker in 't leven heeft geroepen.
Ziedaar de vlek die kleeft op ons volk,
de kanker die vreet aan onze maatschap
pij-
Nochthans, hoe dringend staal er niet
in den Bijbel geschreven
Zoononthoud den arme zijn aal
moes niet, noch keer uw oogen niet af
van een behoeftig mensch,
Bedroef het gemoed niet van een
nooddruftig mensch noch loef niet te
geven aan iemand die in benauwd
heid is.
Die bede is gericht tot al de menschen
die een hart in't lijf hebben, en in den
naam van al onze broeders en zonen die
honger en ontbering lijden, sturen wij
baar thans ook lot al dezen wier handen
geven kunnen
De woeker is een onteerende en scban-
dige ikzucht.
Do liefdadigheid, in deze tijden vooral,
is hoogste christen- en menschenplicht.
Versohoven
tot toekomende week het vervolg
onzer artikelen over
HENRI LA CORD AIRE.
In Griekenland.
Afbreuk der betrekkingen.
Parijs, 30 Juni. Volgens de Temps
uit Athenen meldt heeft de Grieksche regee
ring door haren gezant in Zwitserland, de
gezantschappen te Berlijn, Weenen, Sofia en
Konstantinopel, doen verwittigen dat de be
trekkingen afgebroken zijn tusschen Grieken
land van den eenen kant en Duitschland,
Oostenrijk-Hongarie, Bulgarie en Turkije van
den anderen kant.
De Grieksche gezant te Berlijn
vertrekt.
Berlijn, 30 Juni. Volgens wij vernemen
deelde de plaatselijke Grieksche gezant Tlieo-
tokis, van de nieuwe regeering te Athenen.
telegrafisch zijn afscheid mede en droeg de
zorg van het Grieksche gezantschap over aan
den eersten Iegatiesekretaris, Polychroniadis.
De Grieksche gezant te Weenen ook
Weenen, 1 Juli. De Grieksche gezant
te Weenen, Gryparis kwam 's namiddags in
het ministerie van Buitenlandsche zaken en
deed de volgend? mededeeling, op verzoek
zijner regeering
Nadat nu de overeenkomst hersteld is tus
schen de twee partijen, die Griekenland tot
nu toe, in twee kampen verdeelde en Griek
sche troepen aan het Macedonisch front vech
ten, ziet de Grieksche regeering zich verplicht
de diplomatische betrekkingen met Oostenrijk-
Hongarlje af te breken.
Gryparis die tegelijkertijd om het overhan
digen van zijn paspoort verzocht, deelde
tevens mede dat het waarnemen der Grieksche
naar al die sporen van wanorde en
ontmoediging welke de voorgaande
troepen op nunnen aftocht achter
lieten. Waarom, zoo dachten zij, ten
minste de kanonnen niet vernageld
en het poeder onbruikbaar gemaakt
Maar hunne verbazing sloeg over
tot bang en somber voorgevoelen,
toen zij den volgenden dag de vlakten
bereikten, waar de sneeuw vol bloed
vlekken lag, bezaaid met wapens en
verminkte lijken. De dooden duidden
nog hunnen rang en strijdplaats aan.
De soldaten toonden ze aan elkander
daar had de I4e divisie gestreden, op
de verbrijzelde schako's kou men
nog de cijfers van hare regimenten
lezen Daar vocht de italiaansche
garde De dooden droegen nog de
bekende uniform, doch wat was er
van de overlevenden geworden
Maar tevergeefs ondervroegen zij
dit bloedig terrein met al die roer-
looze lijken, waar de strak gespannen
stilte der woestijn en der dood in de
ijzige lucht hing, en zij konden niets
achterhalen aangaande de lotgevallen
hunner gesneuvelde makkers, noch
het lot bevroeden dat hen zelf be
schoren was.
Ney rukte hen haastig door dit rijk
der dood mede, en zonder hindernis
kwamen zij aan de plaats waar de
baan in een diepe ravijn neergolft om
dan weer tot een breede vlakte te
stijgen. Het was de vlakte van Kato-
wa, het slagveld waar, drie maanden
geleden, ons triomlantelijk opmar-
cheerend leger den rus Newerowskoï
verslagen had en Napoleon begroette
met de kanonnen den vorigen dag
buitgemaakt. Zij erkenden dit terrein
nog alhoewel de sneeuw het geheel
van aanzien had veranderd.
Na de uitvoering van het oratorium De Oorlog
Titanisch stond uw ziel te buldren en te bruisen
In baren van geluid over mij heen gedeind,
Als liet gij gansch de zee door uw klanken druischen
Waarin uw forsch genie zoo grootsch lag uitgelijnd.
De god des Oorlogs stak de stormtromp wijd en zijd,
De zwaarden kwamen zich als laaie bliksems kruisen,
De wereld dreunde en kraakte in 't daavren van den strijd,
En over 't doodenveld ging snik van liefde ruischen.
De schrikkelijke kamp, daemonisch losgebrand
Als sloeg het vuur der hel uit 's aardrijks ingewand,
Vlamde op in uw muziek en scheen de lucht te schroeien.
Dan hebt gij 't leven weer met breeden zwaai getild
Naar hemelen vol licht waar gouden zangen vloeien
Dan reest gij, god der Kunst, van zonnegloor omtrild
Jozef CRICK.
Uit een verzenbundel Sonnetten die ter pers gaat.
belangen in Oostenrijk-Hongarie, aan den
plaatselijken Nederlandschen gezantschaps
drager opgedragen is.
Rotterdam, 1 Juli. De - N.R.C.meldt
uit Londen Volgens eene melding van het
Central News uit Athenen heeft de Griek
sche regeering het waarnemen der Grieksche
belangen in Duitschland, Oostenrijk-Hongarie
en Turkije, aan de Nederlandsche regeering
opgedragen
Grieksche maatregelen.
Athenen, 1 Juli. De regeering heeft de
Duitschgezinde bedienden, in de gebeurtenis
sen van December laatst gewikkeld, ontsla
gen. In Thessalien werd een nieuw wapen
kamp ontdekt.
Prins Andreas, overste der ruiterij, is op
zijn verzoek, ter beschikking gesteld. De
hoofdopsteller van het blad Esperini Milia-
des is aangehouden.
Deze week zou een sneltreindienst tus
schen Saloniki en Athenen aanvangen. De
generaals door Venizelos uit Peloponesas
naar Athenen gezonden, zijn Zaterdag, met
uitzondering van Papoulos, toegekomen.
Generaal Danglis benoemd tot opperbevel
hebber van het leger, heeft de Fransche ge
neraal bezocht.
Geneve, 1 Juli. Havas meldt uit Ajaccio
(Korsika) De boot «Wasilow Konstantinos*
kwam 's avonds toe met aan boord Gunaris,
Dusmanis, Metaras Meckuris en 25 andere
bijzondere Grieken. De prefekt en het haven
bestuur gingen aan boord van liet schip. De
reizigers zullen morgen voormiddag (zondag)
aan land gaan.
Athenen, 1 Juli. De regeering besloot
personen, verantwoordelijkheid voor de ge
beurtenissen van December, strafrechterlijk
te vervolgen. Ook voor de ministers wordt
geene uitzondering gemaakt.
Athenen, l'Juli. De lichte Grieksche
i vloot en de oorlogsvloot, die in Saloniki
liggen zullen aan de Grieksche regeering
teruggegeven worden.
Bazel, 2 Juli. Havas meldt op 1 Juli
uit Athenen De minister van Justicie heeft
aan het Heilig Synood verzocht zijn dienst te
mogen verlaten. De ministers hebben bezit
genomen van hun departement. De kuisch is
begonnen. Admiraal Konduriotis heeft het
afzetten van de onder-admiraals Dusmanis,
Damianos, Espites, Miaulis en andere offi
cieren bevolen.
In de ministeries werden belangrijke ver
anderingen gedaan.
Bern, 3 Juli. Lyoner bladen melden uit
Athenen De staatsmannen Imspulosen Pau-
lapulos, die in December hun ainbt bekleed
den, zijn aangehouden geworden. Eenige
koningsgezinde officieren die naar Rauplia
gevlucht zijn, waren zinnens, volgens de
Elcstheres Typos verschillige Entente-
gezinde officieren, waaronder Moschopulos,
gevangen te nemen. Daar het plan mislukt is
hebben de officieren zich onderworpen.
De eerste posttrein van Saloniki is op 1 Juli
aangekomen.
Generaal Geninismet de Fransche militaire
kommissie, op 29 Juni van Athenen vertrok
ken, bij het Venizelos' leger, om het Griek
sche leger herin te richten. De generaalstaf-
overste Negropontis en de overige leden van
den algemecnen staf van het Venizelos' leger
zullen volgen.
Amsterdam, 3 Juli. De Times meldt
uit Athenen Het garnizoen van Athenen en
de generaals der troepen in Peloponesus heb-
Hier onderbreken de soldaten van
Mortier het verhaal, uitroepende
(i Wel jongens op diezelfde plaats
hebben wij en den keizer den 17 No
vember slag geleverd en u gewacht!
De anderen gaan daarop voort met
te vertellen hoe deze positie bij hun
ne aankomst ingenomen was door het
leger van Miloradowitch, terwijl de
oude Kutusof nog altijd in Dobroë
verbleef.
Zij stonden versteld voor die
sneeuwvlakten die zwart zagen van
vijanden en hunne verbroken rangen
begonnen achterwaarts te wijken,
toen een enkele rus, zijn leger verla
tend, van den heuvel kwam gedaald.
Hij bood zich alleen vóór den maar
schalk aan om hem in vleiende en
verbloemende taal tot overgave uit
tenoodigen. Het is Kutusof die mij
zendt, zegde hij, en deze veldmaar
schalk zou niet durven spreken van
overgave tot zulk een grooten gene
raal en beroemden krijger als gij zijt,
indien er u een enkele kans tot ontko
men overbleef. Doch tachtig duizend
russen omringen u, en indien gij er
aan twijfelt, noodigt Kutusof u uit
zelf zijne strijdmacht te komen mons
teren.
De rus was nog aan 't praten toen
eensklaps veertig kanonschoten, aan
den linkerkant van zijn leger gelost,
de lucht doordreunden en in onze
rangen sloegen, hem liet woord af-
snappend. Terzeivertijd sprong een
fransch officier op hem toe als op een
verrader, en meende hem af te maken,
maar Ney kwam tusschenbeiden, en
den toorn van den officier intoomend,
viarde hij den teugel aan zijn eigen
woede Een generaal geeft zich niet
over schreewde hij, en men onder
handelt niet in het vuur ik neem u
gevangen En de beteuterde officier
werd ontwapend, en stond daar als
mikpunt voor de bulderende kanons
van zijn leger. Hij is naderhand
slechts te Kowno losgelaten, na ge
durende zes en twintig dagen van al
onze ontberingen geproeld te hebben,
en kon dan gaan waarheen hij wilde
doch bleef gebonden door zijn woord.
Alsdan, zoo verhaalden de mannen
van Ney verder, veranderden al die
doodsche en van koude versteven
heuvelen eensklaps in vuurspuwende
vulkanen, en de maarschalk liet er
zich geheel door begeesteren. Te
midden dezer hel scheen die bruisen
de vuurmensch volkomen in zijn
element te zijn.
Kutusof had hem niet bedrogen.
Vóór hen zagen zij een prachtig uit
gerust leger van tachtig duizend man
in een sterke positie ontplooid staan,
verdedigd door een machtige artille
rie. En daartegenover was het een
zwervende kolom van vijf duizend
soldaten, slecht gewapend, verkleumd
en verhongerd, met ae uitputting en
de miserie op hun uitgemergeld ge
laat, en in hun morsige kleeren.
En nochthans Ney denkt er geen
oogenblik aan zich over te geven, te
wijken of te sterven, maar hij wil
zich een weg banen door die staal-
sterke massa. Hij, de oude overwin
naar, gedreven door zijn forschen
aard, oordeelt zulks gansch natuurlijk
zonder zelfs te vermoeden hoe een
dergelijke poging bovenmenschelijk
werd.
ct Vervolgt)
