DE PAUS EN DE VREDE K3TH0L1EK NIEUWS- EN HANK0NDIGINGSBLM) In Duitschland Zondag- 2€| Aui>usli 1917 5 centiemen het nummer 71 "«Jaar IV 4770 Week-Kalender. De van Cotthem's. IN OOSTENRIJK - HONGARIE. DE DENDERBODE Abonnementsprijs 3 trank 's jaars. Men schrijft in te Aalst 31, KORTE ZOUTSTRAAT, 31 DRUKKERUITGEVER Van de Putte-Goossens Aalst, den 25 Augusti 1917. AUGUSTI. Evangelie van den Zondag: Jesus geneest tien melaatschen Luc. XVII. 26 Zondag, 13. na Sinksen. H. Zephyrinus, p. en mr. 27 Maandag, H. Joseph Calasanctius, b. 28 Dinsdag, H. Augustinus, bl. 29 Woensdag, H. Joannes-Onthoofding. 'y 30 Donderdag, H. Rosa van Lima, m. 31 Vrijdag, H. Raymundus Nonnatus, b. SEPTEMBER. 1 Zaterdag, H. iCgidius, abt. Het is in het jaar Onzes Heeren 1460, dat wij kennis maken met den eersten van dien naam Jan van Cotthem, die alstoert eige naar was van - eenen ganc, in den Som- lertshouc, commende aen deen zyde Pieter de Gravemakere, ende een scuerken, neven het huys ende erve dat Gillys 'Boytax was,» (Renteboek van het Begijnhof). Vervolgens ^jontmoeten wij, in 1570, als lid van 't Sint Joorisgilde Philip van Cotthem, en Christiaan van Cotthem, die den 21 Maart 1579 schepen der stad Aalst benoemd wierd. Aan den naam van Krispijn van Cotthem is eene oude volksoverlevering vast, en Jij men weet dat onze stad rijk is aan sprookjes.. Krispijn -van Cotthem was schepen in 1582. De burgemeester Cornells Cabéliau en f; de pastor-deken Pieter Walter verdachten hem, de aanhangers der Geuzen in de hand te werken, en dat hij meüehielp om de stad aan den vijand over te leveren. Den nacht van 23 April 1582 was Aalst nijg bedreigd. De burgemeester Cabéliau gaat van poort tot poort, om persoonlijk te zien of alle maatre gelen tot kranig verweer genomen zijn, de dapperen aan te moedigen Aan de Pontstraat- poort vindt hij van Cotthem, met de mannen van zijn Ambacht Schepen, zegt Cabéliau, im vlak in het wezen kijkende Voor God en voor ons Rechtvan Cotthem kan den irdringenden blik van den eersten magi- (j straat niet verdragen hij slaagt de oogen teer... Geen twijfel, de schepen is een ver- V rader de burgemeester is er van overtuigd eene stem zegt hem, dat hij den schepen aoet doen aanhouden, doch hij aarzelt en stelt uit. Ten 2 uur was Aalst ingenomen en daalden de Geuzen van de muren in de stad van Cotthem had, na een schijnbare verde diging, het teeken tot vluchten gegeven. Eensklaps gaan de rangen des vijands open en op gansch de breedte der straat komt zijne ruiterij Je voorschijn alles wordt wegge- iraagd, vertrappeld, vermoord, of naar de Groote Markt gedreven. Vier schepenen sneuvelen vóór de Roose, zeventien geeste- ijken worden vóór de Groote Kerk gedood... "Ia het gevecht vond men het lijk va.n schepen van Cotthem, gansch doorkapt en verminkt, n de Pontstraat, waar nu het huis is van M. Josse Boyé... Judas had het loon van zijn rerraad ontvangen. Zijne zuster Anna van Cotthem was. als non, twee jaren te voren, in de abdij van Ten loosen, overleden. In 1587 woonde een Jan van Cotthem over e brug der Oude Vischmarkt, op den Burcht, Bsschen de huidevetterij van Jan de Craecker O de Réfugié van Ten Roosen. Zoo treden we in de XVIIe eeuw, en wij «geven ons naar de Hoofdkerk, waar we den sarck oplichten ligghende ontrent len teghenwooijfiighen predickstoel, neffens iet heyligh cruys aultaer Hier rusten in vrede i Gaspard van Cotthem, 1624; Petrus, begraven den 8 October 1625); Balthazar, 655 Jacobus, 1657 Anna, 1659 Mel- hior, 1667 Gaspard, (in 1642 provisor der Sint Jobskapel), 1670 Melchior, 1683 en iubertus, 1698. In 1664 bezat de weduwe van Peeter van ptthem eene vetterye, over de visch mercktbrugghe, deen zyde de erve vavi de bdy ten Roosen, dander zyde den Berch van lelst, (Stadsacten). Deze huidevetterij be- oorde in 1634 aan Jaak de Craecker, die ze •verliet aan Christiaan van Cotthem 1722i. todien kwam zij aan Balthazar van Cotthem, ien we kennen, in 1725, als schepen, en il» deken der Catharinisten, in 1737 Sedert het jaar 1781 is het huidig altaar Ier H. Moeder Anna, in Sint Mertenskerk, •pgcricht op de plaats waar 't Sielckensaul- aer stond. Hier vlak vóór lag de grafzerk, vaaronder den 17 Maart 1715 ter aarde werd lesteld Barbara-Francisca van Cotthem, lochter van Christiaan, geselnede van lenedictus-Ignatius de Bundel. Eenige jaren ladien begroef men nevens het H. Kruisal- aar ook Balthazar van Cotthem, 1724 Christiaan, 1727 Josina, 1736 en Baltha zar, 1758. Hendrik van Cotthem was prins der Jonk- leid der Catharinisten in 1734, en Jubilee- ende Koninck, in 1775 1777. Ten jare 1758 verkocht Gaspard van Cotthem aan Gillis van Waesberghe, in de Molenstraat, «eene onbehuysde erve, com mende ter strate met eenen muer... (Sche- penenboek Nr 741). Rond 1724 had de familie ook eigendom AANKONDIGINGEN Kleine één maal 0,75 fr. twee maal 1,35 Ir. Gewone annoncen o,i5 ae regel. Vonnissen, sterfgevallen, enz. 0,50 de regel. Dikwijls te herhalen volgens akkoord. in de Onze Lieve Vrouwstraat, denzelfden, waarschijnlijk, dien we ten jare 1460, in 't bezit zagen van Jan van Cotthem. Petrus Van Nuffel Zitting van de Bondsraad- commissie. Munich, 20 Augustus. De koning heeft gistermorgen den ministervoorzitter, graaf Hertling, en 's namiddags den Beierschen ge zant te Berlijn, graaf Lerchenfeld, ontvangen. Ministervoorzitter graaf Hertling begeeft zich heden avond naar Berlijn, waar dinsdag, onder zijn voorzitterschap in het paleis van den Rijkskanselier, eene zitting plaats heeft van de Bondsraadcommissie voor Buiten- landsche Zaken. De nieuwe gezant te Konstantinopel. Berlijn, 20 Augustus. Het nieuws wordt bevestigd dat de vroegere Duitsche gezant, in de Vereenigde-Staten (Washington) graaf Bernstorff, benoemd zal worden als gezant te Konstantinopel. De Hongaarsche krisis. Berlijn, 20 Augustus Het «Berl. Tage- blatt verneemt uit Weenen Keizer Karei heeft zich naar Budapest begeven om er den Stefansdag door te brengen. Men denkt dat de beslissing maandag zal genomen zijn of een vertegenwoordiger van den graaf Ester- hazy of reeds een nieuwe bepaalde leider der regeering zal benoemd zijn. Alles toont aan dat de tweede oplossing door de kroon zal gekozen worden. Op den voorgrond dei- kandidaten staat graaf Julius Andrassy en graaf Bela Seremyi, die eergister reeds ont vangen werden bij den Keizer. Wekerle ministervoorzitter Budapest, 20 Augustus. Alexander We kerle is door den koniag als ministervoorzit ter gekozen geworden. Hij legde heden namiddag (maandag) den eed af. Uit Budapest wordt gemeld: Koning Karei besloot het ontslag van graaf Esterhazy aan te nemen en, volgens men heden verneemt, had hij zondag reeds in een onderhoud met Alexandet Wekerle, dezen het samenstellen van een kabinet toevertrouwd. Deze benoe ming heeft in Badapest eene algeineene ver rassing ontmoet, daar de benoeming verwacht werd van graaf Andrassy. Wekerle is een strijder voor een uitgebreid demokratisch kiesrecht, een eng economisch samenwerken met Oostenrijk en met Duitschland. Een Kroonraad. Budapest, 21 Aug. Een kroonraad heeft plaats gehad onder voorzitterschap van den koning en met deelneming van alle mi nisters, ook graaf Hadrik, voorzitter van liet voedingsambt. De koning, zegt de Pester Lloyd deed eene aanspraak aan de deelne mers, waarin hij zijn oprecht spijt uitdrukte dat graaf Maurits Esterhazy. om gezond heidsredenen zich verplicht ziet af te zien van het ministervoorzitterschap. De Kening deelde dan mede dat hij Dr Alexander We kerle benoemd had tot minister-voorzitter en verzocht de leden en graaf Johann Hadik den nieuwen minister-voorzitter te steunen. Hij verwacht zulk des te meer, gezien de poli tieke grondrichting ongewijzigd blijft en het kabinet ook onder den nieuwen minister- voorzitter voor het oude doel te strijden heeft. De koning keerde 's avonds naar Weenen terug. De indruk in Italië. BERN, 18 Augustus. De Osserva- tore Romano verklaart dat de pauselij ke nota bij het Italiaansche volk een die pen en vreugdigen indruk heeft gemaakt. De houding der neutralen. LUGANO, 18 Augustus. Uit Rome wordt gemeld Een bericht uit Bern der Idea Nazionale zegt dat aan het vati- kaan de ondersteuning der neutrale re geeringen, Zwitserland inbegrepen, wordt verzekerd. De gezanten bij den Paus in verhoor. MILAAN-. 18 Augustus. Italia meld De Paus ontving Dinsdag de bij het Vatikaan bevestigde gezanten in verhoor. In het Vatikaan hoopt men te langste binnen 14 dagen het antwoord van de oorlogvoerende landen te bekomen. Reeds vóór het einde van Augustus zullen de volkeren vernemen of het mogelijk is den vrede voor den nieuwen oorlogswinter te bekomen. De Rijkskanselier zal spreken. BERLIJN, 18 Augustus. De Nord- deutschc Algemeine Zeitung schrijft Op de voor Dinsdag samengeroepen ver- gaderering van do hoofdkommissie van den Rijksdag, zal de Rijkskanselier het woord voeren en over de nota van don Paus spreken. Verder meldt het bïad Staatssekreta ris von Kuhlmann heeft de reis die hij toekomende week naar Munchen moest ondernemen, uitgesteld. Zurich, 18 Augustus, De Zwitser- sche Depechen Information meldt van de grenzen Brieven van Italiaansche soldaten hier in de laatste dagen aange komen die buitengewoon streng gecensu reerd waren zeggen dal de vredesgemoed- stemming snel aangroeit. Deze vredestemming is zeer gevoed ge worden door do laatste redevoering van Gilioti. Italië zal geene troepen naar het Westfront zenden, maar deelnemen aan eene groot aangelegde stellingnemingder Entente. De werking der Pauzelijke nota Naar een bericht van Le Temps uit Washington heeft Wilson door Lansing aan de gezanten der Entente laten vra gen welk antwoord hunne wederzijdsche regeeringen zullen geven op de nota vaD den Paus. Wilson is zinnens zijn ant woord in den zin der overige Entente ant woorden op te stellen, en te verlangen dat er een minimum van eischen aan de centraal machten worde gesteld. De afwijzende houding der bondgenooten. Bern, 19 Oogst. <Le Matin meldt uit New-York Wilson neemt betrekkelijk de vredes voorstellen van den Pads eene volkomene terughouding in acht. Wilsons omgeving raeeul dat zijne standpunten onveranderd zijn, namelijk dat do Ententen herhaaldelijk hare oor logsdoeleinden bekend gemaakt heeft, en het van nu af aan Duitsland is, de zijne na der te doen kennen. Wilson is echter van gevoelen dat het adres van den Paus, door de Bondgenoo ten, nadat ze met elkander beraadslaagd hebben, moet beantwoord worden. Wilson zal ook in allo geval in naam der Vereenigde Stalen antwoorden en opnieuw de oorjpgsdoeleinden van Amerika uiteendoen. Lansing had eene bespreking over de Pauzelijke nota met de vertegenwoordi gers van Engeland. Italië, Frankrijk, België en Brazilië, en zegde dat hij niet meende dat de Voreenigde Staten de grondslagen kunnen aannemen, die in de nota voorgesteld worden. De Italiaansche Gezant zegde, te spre ken in naam der Italiaansche regee ring en meende dat het status quo ante - de toestand van voor den oorlog onaaannemelijk is. De Gezant van Brazilië bracht in dat de Bondgenooten reeds zulke offers ge- hadden, dat zij den status quo ante niet zullen aannemen, zonder dat Duit schland zijne misdaad boete. De Maasbode schrijft Op den liefelijken feestdag van heden, de tenHemel-opneming van de Onbevlek te, die zetelengingaande rechterhand van Haar Zoon,om als koningin des vredes te heerschen en Haar invloed uit le oefenen, breekt door het nachtcdonker van het oorlogsjammer, waarin wij wanhopig waren, weer een lichten straal... Naar van alle kanten, en met voldoen de stelligheid bevestigd wordl, heeft Z. H. Paus Benedictus een bemiddelingsaan bod tot de regeeringen der oorlogvoe rende partijen gericht, waarin hij af gaande op de bijzonderheden, die de be richten ten minste melden, met scherp inzicht in den sland van zaken en met een voorzichtig belijd, dat gerijpt zal zijn door de droefheid om de ellende van Zijne kinderen en van heel de wereld, een juist omschreven voorstel doet tot het openen van de vredes onderhandelingen. Niet zonder meer zal de vigiliedag van het Maria-feest door den Heiligen Vader zijn uilgekozen als het psycholo gisch oogenblik tot hot doen van zijn zoogewichtigen stap. Wij die de liefde van den Paus kennen tot de Hemelkoningin on het vertrouwen in -deze donkereuren» op Haar gesteld, wij hegrijpen, dat de Heiligen Vader zijn heteckenisvolle on derneming heeft willen stellen onder de bescherming en schutse van de Vredes- Koningin. En dat, behoefd het gezegd voor ons, die bij het beidend afwachten van het resultaat van den stap des Pau sen méér nog ons oog richten naar den grooten Leider der wereld-gebeurtenis sen, dan naar de leiders der volkeren en hun diplomatieke onderhandelingen verhoogt onze hoop en ons betrouwen. Hoe de nota voortgegeven werd. Naar de Kriogszeitung maakt do Pauzelijke Observatore Romano hot volgende bekend, over de manier van modedeeling der Pauzelijke vredesnota aan de Mogendheden Aan de regeeringen met welke het Vatikaan in diplomatieke betrekkingen is, werd de nota medegedeeld onder den vorm vaneen geschreven exemplaardoor den Paus ondertoekend, langs den gewo nen diplomatischen weg. Bij het exemplaar voor de Duitsche re geering werden twee gedrukte exempla ren gevoegd, eveneens door den Paus onderteekend met verzoek tot overhandi gen aan den koning der Bulgaren en den sultan van Turkije. Bij het exemplaar voor Engeland be stemd, werden twee gedrukte exempla ren gevoegd ook door den Paus onder teekend met bede tot overhandiging aan don Voorzitter der Vereenigde Staten, de regeering van Italië en diegene der ver bondene regeeringen aan welke Enge land de overhandiging passend oordeelt. Aan de vertegenwoordigers dor onzij dige Staten werd elk een gedrukt, niet onderteekend exemplaar overhandigd, rechtstreeks door de Pauzelijke Staats- kanselarij. De indruk in Italië. Basel, 20 Oogst. De Zwitsersche Prosstelegraph meldt uit Rome dat de katholieke bladen de nakende afkon diging aankondigen van twee schriftelij ke stukken der Katholieke Vereeni- ging Hot eene is een adres van gelukwen- schen aan den Paus wegens de vredes nota en het tweede is een beroep op de Italiaansche regeering den oorlog te ein digen mits waarborging der Italiaansche aanspraken. Logenstraffing. Berne, 29 Oogst. Het Vatikaansche blad de Osservatoro Romano logen straft op de meest bepaalde wijze het gerucht, als zou de Pauzelijke nota door de Midden mogendheden ingegeven zijn. Engeland en de Pauzelijke nota. Een leidend afgevaardigde van liet Cen trum verklaart in de «National Zeitung» dat de Paus zich voor de afzending der vredesnota verzekerd heeft van de toe stemming der En ten te regeeringen en dat de nota niet zonder Engelschen invloed zou ontstaan zijn. Hij zegt Ik denk dat ik lot zulke beschou wing reeds daarom komen kan, daar de Pauzelijke nota tot verdere overhandi ging aan de Entente-regoeringen aan den Engelschen Gezant toevertrouwd werd. Ik houd dit punt voor zeer belangrijk. Do Engelsche gezant bij het Vatikaan, Graaf Salis, moest van de Londensche regeering uitdrukkelijk goraachtigd zijn tot de aanvaarding der Nota. en deze machtiging zou hem geenszins gegeven zijn, indien men de bemiddelingsaktie, van vooraf aan, als ongewenscht aan zien had. Men zal aan eenen diplomaat niet de toelating geven, eene nota verder voort te zenden, en alzoo eene onderneming op zekere manier te ondersteunen als men zulke onderneming als storend aanziet. Bovendien staat het boven allen twij fel, dat hot Vatikaan, in geval het anders geweest ware, voor do verdere overhan diging der Nota den Spaanschen Gezant had moeten kiezen en dezen om zijne diensten verzoeken. Een Vatikaansch oordeel. De Vatikaansche Osservatore Roma no bestrijdt de bewering van veel En- tentebladen, als zou de Pauzelijke nota haar ontstaan te danken hebben aan de instancies der centraal-mogendheden, en als zou een ijverig diplomatisch verkeer den voetstap zijn voorafgegaan. Do Paus heeft veel moer sedert ver scheidene maanden kunnen vaststellen, dat beide groepen overdrevene aanspra ken die onderhandelingen onmogelijk maakten, opgaven, en zoo t'akkoord ge- raaklen over eenige groudkwesties, zoo dat or nog slechts enkele bijzondere ge- biedskwesties dienen bijgelegd te wor- den. Die gunstige voorteekens alleen hebben aanleiding gegeven aan den op roep van den Paus. De Fransche pers. De Petit Parisien - kondigt een lang telegram af van zijnen korrespondent te Rome, volgens hetwelk de nota werd opgevat, op influisteringen \an Duitsche en Ooslenrijksche prelaten en na eene grondige briefwisseling met de Duitsche en Oosten rij ksche diplomaten. Het Vati kaan is verrast over de weigerende hou ding der Entente. E loch de Duitsche en Ooslenrijksche inlichtingen hebben den Paus de toestand in een valsch licht doen zien, namelijk hom doende gelooven dat or geene een heid heerscht onder de Entente. De een stemmigheid der weigering bij do Entente heeft thans alle vredosgezinde plannen van het Vatikaan overhoop geworpen. Het blad tracht ook te bewijzen dat men in Duitschland reeds vroeger van de nota kennis had. De Temps meent dat hut onnoodig is mot den Paus te diskuteeren. Lloyd George hoeft in zijne redevoering bewe zen dat Engeland niet meer kan uitge hongerd worden en dat Duitschland niet muer overwinnen kan. Waarom dan nog redetwisten over een zoogezegd v reu les programma dat Duitschland alle voordee- len laat De Entente kan geen enkel vredes voorstel in aanmerking nemen dat niet autenthiek van Duitschland komt en Duitschland officieel verplicht. Frankrijk kan de bespreking niet aannemen zonder de verzekering der teruggave van Elzas- Lotharingen en van schadeherstellingen. De a Journal des Débats verklaart vlakaf dat het programma van den Paus niet als grondslag voor eene vredesbe spreking dienen kan. De katholieke pers van Frankrijk zoekt zich uit hare moeielijke positie te redden met de verklaring dat de Paus de vredes doeleinden der Entente goedkeurde en stelling nam tegen die der Centralen. La Croix schrijft Het antwoord aan den Paus zal weliswaar eene weige ring zyn, doch de Paus wil dat men van vrede spreke. Zoo wordt zijn doel toch toch gedeeltelijk bereikt. De Libre Parole verklaart dat de oproep van den Paus die overeonstemt met de vredesdoeleinden der Bondgenoo ten, door de centraal-mogendheden nog niet zal gehoord worden. Men moet hen met de wapens dwingen het bezette grondgebied te ontruimen en het volkenrecht te erkennen. De - Gaulois - vermeent dat do Paus zekere punten niet kon aanroeren, daar hij eene verzoeningsrol te spelen heeft. De Echo du Paris betreurt het dat Frankrijk niet diplomatisch bij den Hei ligen Stoel vertegenwoordigd zij, doch vormeent dat de katholieken der Entente tegen de nota van den Paus moeten stel ling nemon. De Weenensche pers. De Zeitmerkt op dat het Pauzelijke voorstel overeenstemt met de grondsla gen die graaf Gzernin kortelings voor stelde als wezenlijke grondslagen van den vrede door onderlinge verstandhou ding, waarnaar dient gestreefd te wor den. Het blad twijfelt niet dat de schoone woorden van het Pauzelijke manifest hunnen indruk zullen missen, en, indien ook het onmiddellijke gevolg uit blijft, ©r ie toch daarmede eene nieuwe machtige golving gekomen in de groote tijdstrooming die naar den vrede driugt. Russische stemmen. De - Novoje Wremia merkt op dat de Paus met zijne bemerking dat de vrede op het recht en niet op hot geweld der wapens moet gesteund worden, slechts de eischen herhaald der volkeren door Duitschland aangevallen. De kwestie van het scheidsgerecht vormt hetzelfde geval. Het blad vermeent dat de Heilige Stoel aan de wereld eenen onschatbaren dienst hadde kunnen bewij zen door brandmerking van de ontkete- naars der wereldramp. De Nowojo Schifu bemerkt dat de Paus de nota niet hadde openbaar ge maakt, haddo hij het oogenblik niot als gunstig aanzien. De H. Stoel is overtuigd dat de regee ringen het Vatikaan zouden verkiezen boven de konferencie van Stockholm. De aansporing van den Paus tot den Vrede. Milaan, 2i Oogst. De Stampa meldt uit Rome Het Vatikaan is beslo ten, zelfs indien de eerste antwoorden der Mogendheden niet gansch tevreden stellend zouden zyn, de aansporing tot vrede niet meer op te geven, maar het werk met nieuwe voorstellen voort te zotten. Eene nieuwe nota De Tribune de Genéve meldt uit Bern In zekere diplomatieke kringen te Bern loopt bet. gerucht dat de Paus aan de oorlogvoerenden eene niuuwe nota heeft gezonden, waarin hij hun het slui ten van eenen wapenstilstand voorstelt. Naar de Zwitsersche Perstelegraaf ver neemt, verblijft do bisschop van Milaan, kardinaal Ferrari in Zwitserland. Men brengt zulks in samenhang met de nota van den Paus. Verstandhouding tusschen Duitschland en Oostenrijk. Weenen, 21 Oogst. Het Weenor Fremdenblatt dat tot offlcieele rucht- baarmakingen benuttigd wordt, schrijft Naar gezegd wordt, is de vredesnota van den Paus in de toongevende kringen al hier sympathiek onthaald geworden. Volgens ingekomen berichten neemt de Duitsche regeering een zelfde stand punt in. Nadat de Oostenrijksch Hon- gaarscho regeering zich met de Duitsche t'akkoord gesteld zal hebben, zal het ant woord op de nota van den Paus volgen. Dat zal in do naaste toekomst geschie den. Pausen's nota en de Entente. St.-Petersburg, 21 Oogst. De voor- loopige regeering heeft verklaard, dat zij dc vredesnota van den Paus met bijzon dere welwillendheid zal inzien en dat de regeering hetzelfde doel najaagt, dat is tot een spoedigen en eervollen vrede te komen. Par(js, 21 Oogst. Volgens Le Ma tin d zal Ribot reeds in de eerste zitting

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1917 | | pagina 1