Is bh van mm
DEPAÜSËKDËVREDE
KATH0LIEK NIEUWS- EN MNK0NDIGINGSBLAD
an Beroemde
Bekeerlingen
Eene nieuwe Enieitleconlerenlie.
De SmeriDaaplie uitvoer.
jon dag 9 September 1917
centiemen hel nummer
71*8 Jaar N8 4772
A/ eek-Kalender.
Amerika en Japan.
>S#
DE DENDERBODE
Abonnementsprijs; 3 frank 'sjaars.
Men schrijft in te Aalst
31, KORTE ZOUTSTRAAT, 31
DRUKKERUITGEVER
Van de Futte-Goossens
Aalst, den 8 September 1017.
SEPTEMBER.
Evangelie van den Zondag:
Jesus verwekt een jongeling te Naïm.
Luc. VII.
Zondag. 15. na Sinksen, H. Gorgonius,
mart.
Maandag, H. Nicolaus v. Tolentyn, b.
Dinsdag, H. Vinciana, mg.
Woensdag, H. Naam van Maria.
Donderdag, H Guido van Anderlecht,bel.
Vrijdag. H. Kruisverheffing.
Zaterdag, O. L. Vr. van VII Weeën.
Melancolia.
Als men ten laatste heeft gevonden
Waar heel de ziel naar smacht,
Dan is 't te laat, de dag verzwonden,
Reeds valt de nacht.
Als 't kleed ons past, is het versleten,
Als men het boek kent is het uit,
Als men het leven komt te weten.
Dan valt het scherm, dat alles sluit...
liet stom is de
smart en het lijden...
Niet stom is de smart en het lijden,
De klacht is vaak woordrijk en luid,
F.n in bruisende, snerpende tonen
Stort de ziel haren weemoed uit.
Maar 't geluk is een schuchtere maged
Stil koestert ze 't bloemken, en mijdt
Hare weelde naar buiten te toonen,
Als wierd ze door'woorden ontwijd...
Karel Vosmaer.
Henri Lacordaire.
lle Vervolg
ïf cstrijd van L'Avenir Het programma
ner redacteurs. Voortvarende polemiek.
Het eeuwige Rome. Dwaling van
j imennais.
Alhoewel het slechts één jaar leefde, heeft
t dagblad L'Avenirtoch een lang en
?p spoor getrokken in het kerkelijk leven
\n Frankrijk. Niet alleen door het genie en
welsprekendheid zijner opstellers is het
'.rkwaardig geweesthet is zulks nog veel
eer door het getal en de waarde der ge-
chtcn welke het rond zaaideedelmoedige
stoute gedachten, gedachten die juist en
litbrengend waren in hun geheel, doch voor
kele punten vermetel en falend, gedachten
wrvan sommigen slechts traag ontluiken
misschien een eeuw van noode zullen hebben
W tot rijpheid te komen.
(Pater Lecanuet, 1895.)
Hot zal wel niet van belang ontbloot
jn, en 't sluit zicli volkomen met ons
iderwerp aan, thans een naderen kijk
werpen op hot terrein dat tot slagveld
ende aan L'Avenir - en waarop dien
ihefinakenden gedachtenstrijd werd ge-
verd waaraan ook de naam van Lacor-
aire voor immer verbonden blijft.
L'Avenir liet, als leuzo klinken
od en de Vrijheid aldus met twee
rachtige woorden gansch zijn program-
ia omschrijvend. Vrijheid Niet eene
ooals de Franscho Rovolutie ellenöiglijk
ad gebaard,'doch eene Vrijheid geboren
il christene rechtvaardigheid en christene
elijkheid, en die geheel de maatschappij
roederlijk zou omvatten ziedaar wat
nieuwe tijden brengen moesten en
9 Mengelwerk. Nadruk verboden
in 1812.
Groot Historisch Verhaal.
(Getrokken uit het vermaard boek van
Graai Philiep de Ségur, Generaal, die
den veldtocht meegemaakt heeft).
HOOFDSTUK XII.
De overtocht der Berezina
Aldus had het leger voor de derde
m laatste maal den Dnieper overge
stoken. Deze stroom vloeit van net
Josten naar het Westen tot aan
Orcha, waar hij in Polen wil binnen
dringen, doch daar stuit hij op de
Littauwsche hoogten en hij beschrijft
sen onverwachtschen omdraai naar
het Zuiden en dient als grens tusschen
de beide landen.
De tachtig duizend russen van
Kutusof bleven vóór dien zwakken
hinderpaal staan. Tot nog toe waren
zij meer de toeschouwers dan de
plegers van ons ongeluk geweest. Van
leden al zagen wij hen niet meer terug
en ons leger was verlost van het ter
gend schouwspel hunner vreugde.
AANKONDIGINGEN
Kleine één maal 0,75 fr twee maal 1,35 tr.
Gewone annoncen o,i5 de regel.
Vonnissen, sterfgevallen, enz. 0,50 de regel.
Dikwijls te herhalen volgens akkoord.
F 3'
waarvoor L'Avenir zijn fiere leuze
galmen deed, héél Frankrijk rond, gelijk
een'krijgsklaroen.
Gelgk een arend die van op hoogo
bergen naar de verten staarl.zoo schouwt
Lamennais met profotischen blik de
toekomst in, en als een ziener kondigt
hij het nieuwe rijk aan dat dagen gaat
Alles ivordl herboren, alles veran
dert, alles vervormt zich, en de bries
der toekomst brengl als het ware aan
de volkeren den geur eener nieuwe
aarde aan.» (l)
De vrijheid welke hij vraagt is eene
positief verklaarde vrijheid, die, gelijk
vormig aan de weiten der goed geor
dende natuur, haren oorsprong vindt
in het reinste recht, in een recht der-
wijze gemaakt dat. men het niel meer
kan omverwerpen zonder logisch alle
rechtvaardigheid op aarde le ver
nielen... Vrijheid voor de familiede
gemeente, de provincie en de hcele
natie om respectievelijk hunne bijzon
dere en gemeenzame belangen te be
heer en.» (2)
Hij vraagt gelijkheid voor de volkeren
Verbetering van het lot der volks
klassen die alom zoo lijdend zijn,
beschermingswetten voor den arbeid,
waaruil een meer rechtvaardige rer-
deeling van den gemeen z amen rijkdom
volgen zal... Dat eene harllooze wet
geving niet langer aan alle kanten
den arme in zijne ellende lerugsloote
dal hij toegang hebbe tot de goederen
welke de hem'elsche Vader aan al zijne
kinderen voorbestemt. dal de mens 'che-
lijke broederlijkheid niet langer een
belachelijk en ijdel spotwoord blijve.
Men ziet het, Lamennais roept hdt rijk
uit der democratie, en hij stount zich
daarbij op de waarlijk profetische woor
den waarmede de gezaghebbende schrijver
Chateaubriand insgelijks deze groole
beweging aankondigde. (3) Deze bewe
ging nu, welke Lamennais met zijn drif-
tigen en systhematischen geest in al hare
afleidingen tot het uiterste drijven zou,
wilde hij al aanstonds met het kerkelijk
leren ïloen samensmelten," vergetend dat
Rome steeds kalm als do Waarheid,
sleeds geduldig als de Eeuwigheid zich
door geen geweld noch voortvarendheid
laat beïnvloeden, en ruslig het verloop
der tijdsgebeurtenissen bijwoont tot het
oogenblik gekomen zij om het woord te
spreken dat het licht zal werpen midden
den woeligen baaierd der menschelijko
stelsels, om het gebaar te maken dat
herustiging en rede brengen zal aan de
wereld. Dit vergaten ook do overige
opstellers van - L'Aveniren in hun
ongebreidelden lust tot .vernieuwen en
veroveren leverden zij soms een ware
rüitenbrekers-poleiniek. Zij waren van
oordeel dat de vrijheid niet geschonken
maar veroverd wordt. Het was een echt
strijd veld. Pater Choearne zegt hel raak
Elke morgen werd do charge geblazen
elke dag werden er nieuwe wapenfeiten
aangeteekend. Men sprak tot de geeste-
lijkheid als tot een leger in slagorde
opgesteld de vurigsten werden als
verkenners uitgezonden do moed der
lauwen wakkerde men aan de deser-
1) L'Avenir, 38 Juni 1331.
(2) Idem.
(3) De maatschappij zooals zij nu gevormd
is, zal niet blijven bestaan. Naarmate liet onder
wijs in de lagere klassen daalt ontdekken deze
de geheime wonde die aan de sociale orde vreet
van af het begin der wereld J wonde welke de
oorzaak is van al de kwellingen en de troebelen
onder het volk. De te groote ongelijkheid van
stand en fortuin is mogelijk gebleven zoolang
als zij bemanteld was, ecnerzijds door de on
wetendheid, anderzijds door de bedriegelijke
inrichting der maatschappijedoch van zoodra
deze ongelijkheid algemeen in het licht komt is
de doodelijkc slag toegebracht... Chateau
briandEssai sur la litlcralurc A nglaisc
Zoolang het er op aan. kwam listig
te werk te gaan en tijd te winnen, was
de oude Jvutusof de geschikte man
geweestdoch eenmaal dat het noodig
werd verrassend op te treden en een
snel offensief te ontwikkelen, dienden
al zijn kennissen hem tot niets meer.
Maar Platol, de onversaagde en
onvermoeibare kozakken-kapitein bleef
intusschen njet werkeloos en liet
niet los. Van af Smolensk was hij
overgegaan tot den linkerflank van
den weg als om zich aan te sluiten bij
Wittgenstein. Thans werd de oorlog
heelc.maal naar dit punt verplaatst.
Den 22 marcheerden wij pijnlijk van
Orcha naar Borizof, langs een bree-
den weg bezet met een dubbele rij van
hooge berkeboornen. De sneeuw was
gesmolten en wij moesten door diepe
modder plassen. Velen verzonken er
in, en hier vielen in de handen der
kozakken al de gekwetsten die hunne
rijtuigen tegen sleden hadden uitge
wisseld denkende dat de sneeuw voor
goed zou blijven liggen. Te midden
dezer ramp werd er eene energieke
ilaad gepleegd die aan de oudheid
herinnerde. Twee matrozen der garde
waren van hun kolom afgescheiden
door een bende kozakken die hen te
tours nagelde men aan den schandpaal.»
Nochthans Lamennais'zelf, in het num
mer van 29 Juni 1831, schreef de vol-
gonde woorden die van goud zijn
Als men sommige hervormingen
wil verhaasten worden zij heel dik
werf vertraagd, omdat iedere poging
tot sociale verbetering bij de volkeren
welke er nog niet rijp voor zijn,
gewoonlijk slechts onvruchtbaar lijden
en bijwijlen een doodelijke crisis
teweegbrengt, in plaats van het goede
dat men verhoopte.
Hoe jammer dat de groote man zijn
eigen woorden in den wind sloeg, en
zich eerlang, meegesleept door blinde
passie en trotsche halsstarrigheid, den
kop zou te pletter loopen tegen de
eeuwige rots die kalm uitsteekt boven de
druischonde golven dor tijden de rots
van Petrus
Hij vergat dat de kerk veel verduren
kan van het heden omdat zij de toekomst
in handen heeft. Daar waar do gouver
nementen tellen met maanden, rekent zij
af met de eeuwen.
Hij vergat nog dat het veel is voor
een mcnschenleven een vruchtbare ge
dachte in de wereld geworpen te hebben,
en dat men zich galukkig achten mag
indien de volgende generatie haar kiemen
en bloeien ziet.
Met zijn scherpen arendskijk op men
schel) en dingen had hij de toekomst
juist ingezien, doch de t(jden waren toen
nog niet rijp voor de detnokratische be
weging welke hij met zijne gloedvolle
aanhangers zoo begeesterd inluidde.
Rome wist het, en wachtte geduldig, en
ten gepasten oogenblik zou een paus zelf
rechtstaan, de onsterfelijke Leo XIII, om
bet vaandel der christene democratie op
te stoken, en do groote evangelische
princiepen van broederlijkheid en recht
vaardigheid aan de volkeren te herin
neren.
Indien Lamennais evenals Lacordaire
en Monlalembert ootmoedig het hoofd
hadde gebogen loon de plechtige vor-
maanstom van Rome hen tegenklonk,
hoe glansrijk ware liij niet uit dezen
strijd getreden en hoe zou een smetloo/.e
stralenkrans voor alle tijden z(jn machtig
genie oraschitterd hebben, dewijl hij de
eerste den zaadkorrel uitwierp die voor
de volgende geslachten zulke heerlijke
vruchten teelde
Doch wat een droevo vlek kleeft er
thans op dit zoo verdienstvol leven, dat
opging als een zon, héél het katholieke
Frankrijk verlichtend en verblijdend met
hare stralen, en eindigde in eenzaamheid
en duisternis, toen onbuigzame trots en
koppigheid het afgescheurd hadden van
do eeuwige licht- en waarheidsbron die
in het eeuwige Rome ontspruit
('t Vervolgt).
Men leze in den
den aanvang van den
OVERTOCHT DER BEREZINA
Deze bladzijden vormen de roe-
rendste en tevens de akeligste uit
het boek van de Ségur. Het groote
drama gaat hiermede stilaan zijne
ontknooping tegemoet.
Corriere della Sera - schrijft dat tij
dens deze maand twee gewichtige ge
beurtenissen voorde Ententozullenplaats
I
lijve gingen. De eene liet den moed
in zijn schoenen zinken en wilde zich
overgeven, waarop de andere hem
toeschreeuwde dat hij hem dooden
zou indien hij deze lafheid beging. En
inderdaad, toen hij zijn makker zijn
geweer zag wegwerpen en de handen
lot den vijand uitsteken, velde hij
hem met een geweerschot neer. Dan,
gebruik makend van «le verstomming
der kozakken herlaadde hij vlug zijn
wapen waarmede hij de stoutmoedig
ste» bedreigde. Op die manier wist
hij hen in bedwang te houden, en van
boom tot boom langzaam terugdein
zend, won hij terrein en slaagde er in
de zijnen te vervoegen.
Het was tijdens deze eerste dagen
van onzen marsch naar Borizol dat
het gerucht van den val van Minsk
zich onder het leger verspreidde.
Alsdan begonnen de hoofdmannen zelf
te vertwijfelen toen zij, na al deze
tooneelen van verschrikking, een nog
schrikkelijker toekomst te gemoet
zagen. In hunne intieme gesprekken
riepen velen onder hen uit dat Na
poleon evenals Karei XII zijn leger
te sterven geleid had naar Moscou -
Van al Moscou hadden wij verloren
al ons reisgoed, vijf honderd kanon
hebben Eerstens hot bezoek van den
Russischen minister van buitonlandsche
zaken Tereschtschenko te Londen, van
wien liet bezoek eerst besloten, dan uit
gesteld werd. Dit bezoek geldt het inly-
ven van Konstantinopel, wal onder den
invloed der Kadctten opnieuw actueel
geworden is. l)e tweede gebeurtenis is
eene nieuwe konferentic te Parijs. Deze
zou meer militair dan dijilomatisch zijn,
daar de toestand moet besproken wor
den, ontstaan door het Engelsch Fransch-
Italiaansch offensief.
Secoio schrijft Het offensief van
Cadorna beantwoord aan een oud plan,
hetwelk den Ilaliaanschen generalissisme
aan de Verbondenen reeds uiteen heeft
gezet, op de konferentie te Rome en te
Parijs. Het plan van Cadorna stootte
vroeger op levendigen tegenstand, daar
ieder Verbondene zijn eigen front als
hoofdfront aanzag en voor het Italiaan-
sclie front, geen belang toonde. In den
laalsten tijd echter is het aan Cadorna
gelukt, do Verbondenen tot zijn stand
punt te overhalen en minstens gedeelte
lijk, hunne hulp te verkrijgen.
Hadden de Verbondenen destijds groo-
tere overeenkomst betoond, dan had
Cadorna ook in korteren tijd meer kun
nen verrichten. Het is onbekend hoe Ca
dorna zijn offensief verder denkt te ont
wikkelen, maarten minste is dit bereikt
dat de Entente liet Italiaansch front niet
meer aanziet als een bijfront, maar heden
liet als hoofdfront aanziet, waar wellicht
liet lot van don oorlog kan beslist wor
den. Daar is tot genoegen van Italië, het
princiep van het eenheidsfront, werke
lijkheid geworden.
Eene bijzondere Japansche
zending te Washington.
Een bijzonder gezantschap uit Japan,
is onder leiding van graaf Ishii, te Was
hington aangekomen. Door do Entente
pers wordt daarover 0. a. hét volgende
medegedeeld
Graaf Ishii, met zijne begeleiders heeft
den 4 Juli Tokio verlaten. Benevens liern
namen twee diplomaten deel aan do reis.
Bij een afscheidsmaal dat te Tokio aan
het gezantschap werd aangeboden zegde
graaf Ishü: Mijne zending is van mili
tairen en van vredelievenden aard.
Zij is van militairen aard, want zij is
gericht tegen het militarismus en de
voorheerschappij der centraal-mogend-
heden, edoch zij is ook vredelievend,
daar zij de honden die Japan met de
Vereenigdo Staten voreenigon, nog vaster
moet toehalen en bevestigen.
Hot gezantschap hield zich eerst op te
San-Francisco, 011 reisde dan verder naar
Washington, waar eene plechtige intrede
onder militaire begeleiding plaats had.
Graaf Ishii had besprekingen met Wil
son en Lansing Wilson bood het gebrui
kelijke feestmaal aan, alle merkwaar
digheden werden bezichtigd, en daar-
tusschen hadden zonder twijfel ook
konforencies plaats.
Graaf Ishü sprak andermaal eene rede
voering uit, waarin hy verklaarde dat
alle bondgenooten nauw verecnigd zyn,
en dat Japan zijne gansche kracht zal
ten dienste stellen der gemeenzame zaak.
De Vredesbemoeiïng van den Paus
Italia meldt dat het antwoord dor
oorlogvoerenden, door den Paus, aan do
vijandelijke machten zal overhandigd
worden, met het verzoek om eene verdere
verklaring.
nen, een en dertig arenden, veertig
duizend gevangenen, zestig duizend
dooden. Daar bleven ons alleen veer
tig duizend ongewapende achterblij
vers en acht duizend strijders over.
Napoleon had deze catastroof niet
verwacht hij dacht haar voorkomen
te hebben met zijne omstandige on
derrichtingen aan generaal Victor die
Minsk moest verdigen. Den 20 No
vember, zooals zijn briefwisseling met
Victor getuigt, had hij nog steeds
betrouwen, en hij oordeelde dat ge
neraal Oudinot omstreeks den 25 in
Borizof zou aankomen, terwijl deze
stad reeds van af den 21 in het bezit
van den vijand overging.
Het was dan een dag na deze ramp,
op drie dagmarschen van Borizof en
te midden der groote baan. dat een
officier de Jobstijding aan Napoleon
kwam mededeelen. De keizer sloeg
met zijn stok ten gronde, en een,
toornigen blik ten hemel werpend riep
hij uit «Het staat dus daarboven
geschreven dat wij niets meer dan
ongelukken beleven zullen
Nochtans intusschen had maar
schalk Oudinot, die op marsch was
naar Minsk en geen onheil vermoedde,
den 21 halt gehouden tusschen Bobr
Volgens oene verdere mededeeling van
de Italia streeft het aanstaande vre-
despogen van den Paus, naar eene onmid-
delijko uitspraak van alle oorlogvoe
renden.
Uit New-York wordt aan de Mor
ning Post gemeld Volgons de - Sun
verneemt heeft Voorzitter Wilson bij
zijne antwoordnota aan den Paus een
persoonlijk schrijven gevoegd, waardoor
het don Paus mogelijk is, niettegenstaan
de de volstrekte afwijzing van de Voor
zitter, zijne vredesbemoeiïng, op grond
der Wilsonnota voort te zetten. Hij sprak
in dit schrijven zijne bereidwilligheid uit,
verdere voorstellen van den Paus te
onderzoeken.
Het Fransch antwoord.
Geneve, 4 SeptDe Matin ineldt
dat generaal Pótain, op verzoek der
regeering, aan de oindhesprekingen tot
het opstellen van hot antwoord op de
Pauselijke nota zal deelnemen.
Eene nieuwe Vredesnota van den
Paus.
Karlsruhe, 1 September. De - Turi-
ner Stampa meldt uit Rome Na de
aankomst van Wilsons antwoordnota
werd eene nieuwe nota van den Paus aan
de regeeringen gestuurd.
In de Katholieko Kringen van Zwitser
land wordt beweerd dat de Paus, trots
de weigerende houding der Entente, en
de reeds voorliggende afwijzing van Wil
son, zijne voetstappen tot vorzoening der
natiën hernemen zal en weldra zal optre
den met nieuwe bemiddelingsvoorstellen.
De katholieke kringen bemoeien zich
ijverig met do bemiddclingstaak. Verte-
gun woordigers van het internationaal
katholicismus ontmoetten elkander te
Zurich, en het programma hunner zoer
geheime vergadering paid eveneens den
vrede.
Noggeene nieuwe Pauzelijke Nota.
Berlijn, 5 September. De «Vossische
Zeilung verneemt, dat het bericht van
Engclsche bladen, dat de Paus eene
tweede vredesnota gereedmaakt, vol-
komon uit de lucht gegrepen is.
Eveneens is het nieuws uit de lucht
gegropen van Le Journal de Genève
dat do Paus de vredesnota, zonder voor-
afgaandelyke overeenkomst met de kar
dinalen heeft opgemaakt en verzonden.
De - Osservatore Romano meldt dat
op uitdrukkelijk bevel van den Paus het
katholieke blad Corriere del Friuli
moest ophouden te verschijnen daar het
van de Pauzelijke nota oene tendancieuze-
uitlegging had gegeven.
Wij lezen in het Berliner Tageblatl
Den Haag, 2 September. De Araeri-
kaanscho regeering beeft thans bepaald
geweigerd de reeds voor Holland inge
scheepte massas tarwe en meel te laten
uitvoeren. Andere reeds goladene graan-
massas zijn door het lange wachten
bedorven, zoodat zij niet meer als voeding
voor de menschen kunnen dienen.
De offlcieele Hollandsche mededeeling
luidt-Wij weten thans met zekerheid
dat er op den invoer van broodgraan uit
Amerika niet meer te rekenen valt, en
wij moeten nu trachten met den inland-
schen voorraad rond te komen. Het
dagelijksche rantsoen per hoofd wordt
van 400 grammen op 250 grammen ge
bracht. Op die manier kan Holland den
winter doorsteken, indien de oogst
eenigerraate goed uitvalt.
Uit Washington wordt gemeld De
onderhandelingen over den uitvoer van
graan naar Holland, zijn onderbroken-
en Kroupki, toen generaal Browni-
kowski te midden van den nacht kwam
aansnellen om hem zijn nederlaag te
melden alsook de nederlaag van Dom-
browski en den val van Borizof. De
russen volgen hem op de hielen.
Den 22 gaat de maarschalk hen
tegemoet en verzamelt de overblijf
selen van het leger van Dombrowski.
Den 23. drie mijlen van Borizof,
botst hij op de russische voorhoede.
Hij valt haar aan, houwt haar uiteen,
en ontneemt haar negen honderd man
nen en vijftien honderd rijtuigen. Dan
met volle geweld van sabels en kanons
drijft hij haar terug tot aan de Bere
zina ongelukkiglijk wordt de brug
van de rivier te Borizof vernield.
Napoleon bevond zich toen te
Toloczine hij doet zich de positie
van Borizof beschrijven. Men Beves
tigt hem dat de Berezina op dit punt
niet alleen eene rivier vormt, maar
een meer van beweegbare ijsblokken.
Hare brug had eene lengte van drie
honderd vademen hare vernieling is
onherstelbaar en de doortocht van het
leger voortaan onmogelijk.
('t Vervolgt)
