bmi tan moscao
an Beroemde
Bekeerlingen
IN RUSLAND.
KATHOLIEK NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD
inriag 9 December 1017
5 ceiilièmen het luiinmi
7*2'le Jaar IV» 478;;
A/ eek-Ka lender.
Vaarwel
in 1812.
83T Gaat verschijnen
Jozef Crick.
Eene verstandige
Engelsche stem.
DE DENDERBODE
Abonnementsprijs: 3 trank 'sjaars
Men schrijft in te Aalst
31, KORTE ZOUTSTRAAT, 3r
DRUKKERUITGEVER
Van de Putte-Goossens
AANKONDIGINGEN
Kleine één maal 0,75 fr twee maal 1,35 Ir.
Gewone annoncen o,i5 c'e regel.
Vonnissen, sterfgevallen, enz. 0.50 de regel.
"Dikwijls te herhalen volgens akkoord.
Aalsi, den 8 December 1917.
DECEMBER.
[vangelie van den Zondag
esns zendt twee zijner leerlingen naar
nnes. Matth. XI
totidag, 2. v. d. Advent. H. Leocadia,
mgd. en m.
Maandag, H. Melchiades, paus en mart.
Dinsdag, H. Damasus, p. en b.
Woensdag, H. Constantinus, m.
Donderdag, H. Aubertus, b. en b.
Vrijdag, H Nicasius, b. en m.
Zaterdag, H. Maximinus, bel.
kfwel, mijn winterlanden-, blank gedost
Ft bruilofikleed geweven dezen nacht
'«Heien, die zoo lenig cn zoo zacht
l'ardeini en stijgt naar heuvlen steil behoscht
Kr wel, besneeuwde dorpjes, rond een wacht
jtn slank gespitste torens lieengeschaard.
KWtetlig in de diepten sluimreud, wacht
otdat de zon den paarson mist vergaart.
r^ruel, mijn verten vaamloos uitgespreid
k draag, vervuld van uw oneindigheid,
grootsche schoonheid als een zegen meê.
irwd ik moet terug waar enge stee
lest ui It al 't schoone en "t (rissche van 't gemoed.
verten, dalen, dorpjes weest gegroet
I. -t-MI-'lï. Jozef Crick.
11.
Henri Lacordaire.
24e Vervolg
e eerste vastenpreeken in de O. L. V.
erk, 1835. Indrukken van Lacordaire.
Indrukken van een tijdgenoot.
lacordaire zelf deelt ons zijne indruk-
1 van dien gedenkwaardigen dag mee
Met gaat met den redenaar zooals
met den berg Horeb, zegt hij, alvorens
c vinger van God bom aangeraakt
leeft, is het een barre rots maar
cnmaal dat God hem aanraakt, wordt
iet een bronne die de woestijn be
st L-rt.
Op den
bepaalden dag
jlrooradcer naar de 0. L. V. Kerk eene
log nooit geziene menigte. Liberale en
Itëhoudsgezinde jongelui, vrienden 011
Ègenstrcvcrs, en al die nieuwsgierigen
feglke in eene hoofdstad steeds op
ilk ijk zitten naar de eene of andere
'(•bi'UiJtenis, vulden de oude basiliek
iet hun woelige stroomen. Ik besleeg
den kansel, ontroerd, doch vastberaden,
en ik begon mijn sermoen, den blik
gevestigd op den aartsbisschop die voor
mij, na God, de eerste toeschouwer cn
toehoorder was. Hij luisterde het hoofd
een weinig gebogen, meteen volstrekte
roerloosheid gelijk iemand die niet
alleen toehoorder noch zelfs rechter
was, maar ook persoonlijk belang had
in dit plechtig avontuur. Eens vasten
voet gezet in mijn onderwerp en mijn
publiek, wanneer mijne borst zich ver
ruimd had door de noodzakelijkheid
eene zoo groole volksvergadering te
omvallen, en nadat de geestdrift ge
volgd was op het rustige van den aan
vang, ontsnapte er mij een dier kreten
die, mits rechtzinnig en diepluidend te
klinken, nooit nalaten te ontroeren.
De
aartsbisschop
trilde zichtbaar, en eene bleekheid die
mijn blikken trof bedekte zijn gelaat,
hij verhief bet hoofd en wierp tnij een
verbaasden oogopslag toe. Ik begreep
dal. hij den strijd als gewonnen aanzag,
zooals het inderdaad geschied was. Ten
zijnent teruggekeerd kondigde hij aan
dat bij mij tot eerekanunnik zijner
metropool ging benoemen, en het kostte
iveel moeite om hem daarmede te doen
wachten lot aan liet einde der vaslen-
ipreeken. - (-Herinneringen
Wie beter dan Pater Chocarne, de
{genoot en medebroeder van den
Mengelwerk.
Nadruk verboden
beroemden redenaar, kan ons over diens
ongeloofiijko
kanseltriomfen
vertellen?
Wij vertalen hier een paar zijner
schoonste en geestdriftigste bladzijden
over Lacordaire
Hoe zullen wij die festijnen van
welsprekendheid beschrijven, voor dezen
r. die er geen disehgonoot van waren
vraagt hij. Hoe terug lijn en kleur
geven aan dit eenig schouwspel de
r1 onmeetbare beuken die zich van af het
morgenuur vulden met mannen van
- allen ouderdom, van alle opinies en
alle vaandels, ouden en jongeren, maar
- jongeren het meest, gekomen uit da
- rechts cn inedicijuscholen, redenaars,
- rechtskundigen, geleerden, militairen,
republikeinen en koningsgezimlen, ge-
n loovigen en ongoloovigen, godsloochc-
naars en materialisten, in een woord
Parijs en Frankrijk in miniatuur,
trouwe spiegel der toenmalige maat-
schappij die niel slecht geleek op bet
y visioen van Ezecltiël, op dit wijd veld
n van dorre gebeenten, welke allengs
oprijzen, zich bewegen, zich aneen-
voegen, terug vleesch en bloed krijgen.
en nog alleen wachten op de groote
stem van den profeet om hun hel leven
in te blazen en er een ontelbaar leger
- van in slagorde staando soldaten van
te maken Nieuwen wonderbaarspek-
takel Meer dan een. tijdons de lange
wachturen, zal zich toen hebben afge-
vraagd wat hier zooveel mannen uit
zooveel verschillende kampen kwamen
verrichten zonen van Voltaire geboeid
- aan de lippen van een katholieken
priesterde nakomelingen van '89
gedweeë discipelen geworden in dezen
zelfden tempel waaruit hun vaderen
Christus banden de zoekers van een
- nieuwen godsdienst bijeengeschaard
aan de voeten van eencn leerstoel die
eeuwig den zelfden godsdienst predikt.
Wat wilden zij Wat had hen hier
gebracht
Zelden, dit moet gezegd, was een
redenaar beter voorbereid geweest voor
zijn auditorium, boter gevormd om hel
te begeesteren cn mee te slepen. Terug-
gekeerd van eene eeuw, waarvan hij
alles had bemind kende hij liet lijden
dier tijdon waarvan hij zelf proefde
hij had de magie van bet ongeloof
gekend, zooals hij zich zich zelf uit
drukte en nu kwam bij het genees-
rqiddel aaujlie^euw brengen, meer a Is
vriend dan meester, meer als vader
dan rechler. Reeds van af hel eerste
verschijnen van dien bleekcn cn ont-
- roerden jongen man boven bet scltoon-
ste auditorium da» men zich verbeelden
kan, voelde men zich bekoord. Toen
viel er schielijk een groote stille in.
Zijne stern, eerst zwak, won langzaraer-
hand aan breedheid en klem. Niels
eenvoudiger dan zijn aanvang een
beknopt en raak overzicht van de
vorige conferencic en een vluchtig
overschouwen der te verdedigen thesis,
ziedaar hoe hij gewoonlijk in het
strijdperk trad en zich wapende tot
den strijd. Dan kwam de bezieling.
Rechtopstaande, den blik gevestigd op
het verblindend licht van Christus'
bruid, steeg en zong zijn begeesterd
woord dit was niet meer de mensch
maar de profeet niet meer de wet-
- sprekendheid maardeextase; zijn voor-
- hoofd, zijn blik, zijn gebaar, alles trilde
en zinderde in eenklank mei zijn ziel.
1 Hijgend, dronken, overweldigd, ver-
rulü, zat men daar onder den loover
r van dit woord. Ha dit was een schoone
- triomf -
('t Vervolgt).
Groot Historisch Verhaal.
(Getrokken uit het vermaard boek van
Graal Philiep de Ségur. Generaal, die
den veldtocht meegemaakt heeft).
de groote hangaren die op som-
uiBc plaatsen bezijden den weg
prijzen, zag men nog schrikkelijker
mgen gebeuren. Soldaten en officie-
en, allen om strijd wilden zij daar
binnen en stonden er opeengepakt,
r, gelijk beesten, verdrongen zij
rondom eenige vuren; de leven-
,C11 die de doorlen niet konden weg-
uimen, zetten zich op hen. om er op
Unne beurt te bezwijken en tot
oodsbed te dienen aan andere slacht
ers. Weldra kwamen er nieuwe
•ermen vluchtelingen opdagen,/en
it meer birtnen kunnende, bestorm-
«cn- zij de hangaren.
Het gebeurde meer dan eens dat
'ij de houten wanden afbraken om er
lun vuur mee te voeden, ofwel, toen
lit hun niet lukte, legden zij heel
jtliehi nabij deze schuiloorden hunne
bivakken aan. Weldra vatten die
In
nige
)a
ich
len
Be
BEGRAFENIS VAN
M.GUILLAUME VAN MALDEREN
Vrijdag mórgend der verleden week
had in ouzo stad de begrafenis plaats van
M. G. VAN MALDEREN, alhier, den
27 November overleden,in den ouderdom
van 73 jaren. De afgestorvene verbleef
niet minder dan vier jaren van 1800
tot 1870 onder de Pauzelijke wapens,
en nam deel aan de gevechten van Nero-
la cn Montana en aan de verdediging van
Rome. Met hem verdwijnt eene der dap
perste verdedigers van den H. Stoel. De
betreurde aflijvige droeg dan ook de ker
kt lijke eereteekens Bene .1 ferenti en
Pro Fidei et Virtuli.
Het Pius-Gonootschap Pro Petri Sede
onzer stad .woondein groep de begrafenis
bij on de Z. E. H. Deken Ronlaudt ver
tegenwoordigde de geestelijkheid, en
M. Fritz De Wolf liet bestuur der bur
gerlijke Godshuizen. Op het kerkhof las
de Voorzitter der Maatschappij derüud-
I'.iuzelijkeZouaven. M. Seraphieh Kiec-
kens, dn volgende lijkrede
MIJNE HEEREN,
WAPENBROEDERS,
Pas is het graf gesloten op .de dierbare j
overblijfsels van onzen beminden secretaris,
de Heer Polidoor De Paepe, of andermaal i
gaapt de akelige groeve ons tegen, om in I
haar killen schoot het lijk te ontvangen van
eenen onzer beste en dapperste wapenmak
kers. de heer Guillaume Van Malderen
Het zij mij toegelaten hier een roerend
vaarwel uit te spreken tot hem, die van 1866
tot 1870 in het Vaderland alles verliet, om
ter verdediging te snellen van de Heiligste
der Zaken. Wanneer Van Malderen zich aan
den dienst van het Pausdom wijdde, deed
hij zulks om te lijden en te sterven uit liefde 1
tot God het was met eene koene vastbera-
denheid, dat hij het heilig zwaard aangordde,
zeggende Het is beter te sterven, dan de
ongelukken van het Volk en de verwoesting 1'
der H. Kerk te zien.
Van Malderen volgde onze generaal de
Charette, bij den stormloop op de Vigna j
Santucci. te Mentana hij behoorde tot die j
keurbende van helden, van wie de Garribal- j
dische major Notaggi uitriep Ecco i primi
soldati del mondo Ziehier de eerste solda-
ten der wereld Hij vertegenwoordigde de j
eer van het regiment, trouw tot den dood
hij verdedigde de Eeuwige Stad, kort, maar
moedig cn schitterend Want de Zouaven
hadden zich onder de muren van Rome tot
den laatsten man laten vernielen, had de
Paus de overgaaf niet bevolen...
Bij alle plechtige gelegenheden blonken
op de dappere borst van Van Malderen de
eereteekens Pro Fidei et Virtuti en Bene
Merenti... Voor Geloof en Deugd Welver
diend I de hoogste en schitterendste beloo
ning hier op de aarde slechts aan de dapper
sten onder-de dapperen toegekend.
E11 thans is onze vriend ingesluimerd om
in den Hemel te ontwaken... En al de ouden
zullen nahem verdwijnen, ja. Maarde jon
geren zullen de leemten aanvullen, en h
Regiment zal blijven bestaan dat zweren
wij hier. bij uw koud gebeente, o waarde
vriend. Wij_zijn niets vergeten wij hebben 1
al onzen jongen geestdrift bewaard, en, na
ons, zullen onze zonen ons vervangen voor
de groofe Zaak van het Pausdom De eer
des vaders weerkaatst op de hoofden der
kinderen Zulke vader, zulke zoon En
dat zien wij eens te meer bewaarheid, in het
braaf kroost van onzen betreurden vriend,
wiens kinderen insgelijks de wereld verlieten
om in de gewijde orde de H. Kerk te dienen.
Wij groeten U, koene verdediger van den
Paus-Koning. Gij zijt dood voor c!e wereld,
maar gij leeft in den Hemel. Uw graf is roem
rijk als het graf van den Zaligmaker zelf
God heeft immers gezegd Ik zal met U zijn
tot het einde der wereld. Niets wat voor den
Paus gedaan wordt, blijft onbeloond. AI wat
voor het Pausdom gedaan wordt, zal geluk
aanbrengen.
O Heer, gij die den Hemel beloofd hebt
aan het glas water, dat in Uwen naam aan
den dorstige geschonken wordt, wat zult
Gij niet geven aan dezen die voor Uwe glo
rie den laatsten druppel van hun bloed veil
hadden
Rust dan in vrede, dappere kamper voor
God Rust zacht, voorbeeld der Qiristene
soldaten, beste der huisvaders, voorbeeld
van liefde en zorgen voor Uw dierbare kin
deren en bloedverwanten.
Vaarwel en tot wederziens bij den troon
des Allerhoogsten, waar gij thans, met den
onsterflijken Paus-Koning Pius-IX, de eere-
wacht vormt. Vaarwel, beminde wapenmak
ker, wij zullen U nooit-vergeten. Wees thans
onze voorspreker bij God, die gij zoo moe
dig hebt verdedigd.
PAX!
Een prachtig LYRISCH KERST
SPEL van onzen stadsgenoot
JOZEF CRICK
Zeer kortelings te bekomen ten
bureele van het blad en bij onze
verkoopers.
Reizang
1 Uit het Lyrisch Kerstspel Pax! ter pers.)
Over dorre winterwegen
Komt een vorst'.ijk paar gegaan.
Ziet de maged, zwaar van zegen,
Hare blikken opwaarts slaan.
't Uur genaakt dat zij zal baren
Hem waarop Je wereld riep,
Sinds de zonde 't lied der baren
Tot een eindloos treurlied schiep
Sinds de Dood met al haar weeën
Juichend door de dalen schrijdt,
En de stem van alle zeeën
In den nacht om vrede schreit.
Rijden nu geen blijde stoeten
Naar de koninklijke maagd
Gaan de voikren Haar niet groeten
Die het Leven in zich draagt
Eenzaam doolt zij langs de wegen
Met haar droeven bruidegom.
Snijdend snerpt de wind hen tegen.
En de luchten hangen stofn.
O Verlosser, die zult komen
In het barte winteruur,
Laat uw warme' Liefde stroomen
Door de kwijnende natuur
Winter, wil nu bloemen baren
Dat het Lente op aarde zij
Zeeën, juicht met al uw baren
Want de Redder is nabij
Amsterdam, 30 November. In een
schrijven van twee kolommen aan den
- Doily Telegraph beveelt lord Lands
downe der Parijzer konferencie eene
samenvatting aan van de oorlogsdoel
einden der Bondgenoolen.
Reuter baalt daaruit de vólgendo
plaatsen aan Wij zullen dezen oorlog
niet verliezen. Maar eene verlenging van
den strijd zou eeno ramp voor de geheele
beschaafde wereld zijn.
Do vredespartij in Duitschland zou
waarschijnlijk geweldig versterkt worden
indien wij te verstaan gaven
1° Dat wij Duitschland als grootmacht
t zoeken le vernietigen
2u Dat wij niet 't verlangen koesteren
'ilschlaud eenen anderen rogeeriugs
ui» ie dringen, a Is liet zelf te hebben
WOIISCht
3r Dat wij afgezien van de billijke
oorlogsmaatregelen in dezen zin
Duitschland niet willen bannen uit de
gemeenschap der handelswereld
4° Dat wij bereid zijn, na den oorlog,
gemeenschappelijk met andere Mogend
heden, de internationale vragen, die met
de vrijheid der zeeën srmenliangen te
hespreken.
en 5° dat wij bereid zijn oenen volke
ren hond bij le treden, die door vreed
zame. middelen over betwistingen te
beslissen heeft.
Amsterdam, 30 November. De brief
van lord Lansdowse die in Nederland bet
grootste opzien baarde, wordt door alle
bladón zoor levendig besproken.
-Hot - Algemeen Handelsblad is van
oordeel «laI de brief wijst op eoncn om
mekeer in de stemming in Engeland die
zelfs door het oorverdoovend geschreeuw
«Ier Jingo pers niet zal le stremmen zijn.
Het blad is van oordeel dat reno onom-
wondenc, opone verklaring vanwege de
Duilsche rogeering op «lil oogenblik zeer
goed zou werken.
N. Rolt. Ct. oordeelt don brief buiten
gewoon belangrijk èn is van meening
dal Landsdowne afbreekt melde gedach
te van een oorlog tot liet einde en op
treedt voor eenen vrede door overeen
komst. Muilen Engeland, zegt liet blad
zal de brief slechts met onverdeelde sym
pathie worden ontvangen. Do Vredesbe
weging in Engeland ic tot hiertoe uitge
gaan van goheel andere kringen dan die
tot dewelke Lord Landsdowne behoort,
en de steun die deze beweging door het
ingrijpen van Landsdowne heeft ontvan
gen. heeft de vredesbeweging in Enge
land op een hoogtepunt gebracht, waar
van zij niet le verdringen zal zijn.
Nieuws van den Dag zegt dat de brief
woningen vlam en al de inzittenden
werden levend verbrand. Desander-
daags lagen er rond de gedoolde
vuren heele rijen van bevroren dooden
kringswijze verstrooid De overleven
den moesten er overkruipen.
Te Joupranoy, waar de keizer bijna
verrast en opgelicht was geworden
door een vijandelijke patrouille, deden
de soldaten al de huizen branden om
zich daaraan een weinig te kunnen
wannen. De klaarte van dien brand
gloed lokte de ongelukkigen aan die
door koude en lijden bijna krankzm-
nig w.aren geworden woedend ijlden j
zij5' toe, en met aigrijselijk lachende
tronie en knarsende tanden wiei pen
zij zich in dien vuurpoel, waar zij
met vreesebjke stuiptrekkingen aan j
hun einde kwamen. Hunne uitgehon
gerde makkers zagen ze zonder al-
schuw na zij trokken tot hen die
lichamen welke de vlam vervormd en
gebraden had. en het is maar al te
waar dat zij dit walgend voedsel aan
hunnen mond brachten
Dit was het groote leger voortko
mende van de meest beschaalde natie
van Europa, dit leger weleer zoo
schitterend en zegepralend,' waarvan
de naam nog aan zooveel veroverde
hoofdsteden ontzag inboezemde. Al
deze mannelijke strijders die zooveel
triomlen gekend hadden, hadden niets
meer van hun vorige koenheid be
waard bedekt met lompen, met
naakte en verscheurde voeten, ge
steund op eenige dennentakken,
sleepten zij zich voort, en al hun uit
houdingsvermogen dat zij eertijds
gebruikten om te overwinnen, diende
thans om hen te laten vluchten.
Het leger was tot dien laatsten
graad van stoffelijke en zedelijke
ellende vervallen, toen de eerste
vluchtelingen Wilna bereikten. Wilna'
hun magazijn, hun depót, de eerste
rijke en'bevolkte stad welke zij sinds
hunne intrede in Rusland zagen
Haar naam alleen en hare nabijheid
had er nog een aantal aangemoedigd.
Den g December werd de hoofd
stad eindelijk door het gros van het
leger bereikt. Aanstonds willen allen
tegelijk in haren voorwijk binnendrin
gen, en het is weldra een enkele mas
sa van menschen, paarden en wagens,
die elkander verdringen en alle ver
keer stop zetten. Nochthans daar
waren nog andere ingangen om de
stad te bereiken, doch de wanorde
en de ontreddering waren zoo groot
dat er gedurende gansch dien dag
geen enkele officier verscheen om die
niet alleon belangrijk is te noemen
omdat hij van den oudeh leider der
conservatieven komt, maar ook en vooral
omdat hij wordt opgenomen in hel
grootste conservatieve blad als - Daily
Telegraph -.
De Nieuwe Rotterdamsche Courant
schrijft nog De gematigde toon van den
brief maakt eenen aangenanen indruk.
De onmiddellijke en onrechtstreeksclm
uitwerksels die hij in de Entente landon
hebben zal, zal afhangen van dc heer-
schende stemming aan bet front, waar
over wij slecht ingelicht zijn.
Henderson over den brief
van Landsdowne.
Bern, l December. De Engelsche
arbeidersleider Henderson, verklaarde
zich aan eenen korrespondent van de
Daily News - ten hoogste verheugd
over den brief van Lansdowne hij ver
meende datdezclvo op zijnen lijd gekomen
is en beval aan dat de mannen van het
publiek leven, die gelijkaardige inzichten
hebben, zouden samonspannen en eene
welwillende drukking zouden uitoefenen
op de openbare meening, ton einde eenen
toestand in 't leven te roepen, waar de
regeering wellicht zou willen gebruik
van maken.
Henderson sprak opnieuw de hoop uit,
dat de Engelsche regeering hare huidige
krijgsdoeleindon zou doen kennen,en niet
zou wachten tot dat Amerika de gelegen
heid gehad hebbe dezelfde bittere onder
vindingen op te doen als de Bondgenoolen,
Wilson wil buiten twijfel thans don
vrede, zooals in 1916.
De volkeronvrcde kan voorzeker ook
andere bijgevoerd worden als door kon-
een Ireering van alles op de militaire
strategie Henderson kwam er tegen op
dat geene poging zou mogen gedaan
worden tot eene bevredigende overeen
komst, totdat do partijgangers der Knock
out-richling bevredigd wezen. Henderson
verhoopt ten slotte dat Landsdowne zijne
zoo opmerkenswaardig begonnen be
moeiingen moge voortzetten.
Bij de Engelsche arbeidersklas.
Berno, 3 December. Op de jaarlijk-
sche algemcene vergadering der Lon-
densche Labourpartij, die 225,000 leden
lelt, gehouden op 24 November in de
Esssnhalle, lag eeno dagorde voor den
onmiddellijke!) vrede voorstellende. Het
voorstel van eenen afgevaardigde daar
over zonder bespreking tot de dagorde
over te gaan werd met 196 stemmen tegen
130 aangenomen. Dc sterke minderheid
laat hel toenemen vaststellen van het
vredesverlangen van de Engelsche werk
liedenklas.
Ramsay Mac Donald vroeg in eeno
redevoeriug gehouden op 24 November
in Derby de toelating der Werklieden
partij en de kerk op de toekomstige
vredesonderhandelingen cn voerde aan
dat de vrede evengoed moet gesloten
worden tusschen de mannen die in het
zweet huns aangezichts werkten, als
tusschen do gekr oonde hoofden en met
goudbeslikte diplomaten.
De redenaar eischic een onvoorwaar
delijk vrij België, terwijl Elzas-Lorreinen
het recht zou toegekend worden over
zijn eigen lot le beschikken.
De -Daily News- over Clemenceau
De -Daily News- van London kondigt
een artikel af van baren hoofdopsteller
Gardiner, onder het opschrift: «Waarom
slrijt. 'i wij dan dat eene opmerkens-
waar. ge tegenstelling is van de ziens
wijze an Clemenceau.
Hij egt dat do Bondgenooten strijden,
ofwel met Wilson voor eenen bond der
volkereu, ofwel met Clemenceau voor
eer .1 buitensluitenden vrede, cn by
ge jlg langs den cenon of den anderen
kant moeten beslissen. Clemenceau wei
gert eenen volkerenbond bij le treden,
waar Duitschland deel van maakt.
„Het gevolg daarvan-zal zijn dat men
tegen het DuitSche volk, dat ook na eene
overwinning niet vernietigd kan worden
eencn sterken machtonbond moet op
richten. en het omringen van vijanden
tol aan do tandon gewapend, zijn ckono-
misch leven schade toebrengen cn hel
uitsluiten van de wereldmarkten, terwijl
Duitschland cr alleen zal op uit zyn,
zijne handelsvrijheid weer te krijgen en
wraak »e nemen.
Dat beduidt dat met bet sluiten van
den vre le niet do tijd zou aanbreken van
Wedero] bouw der wereld, maar van
voorb' i Jding lot den oerstkomenden
wore oorlog.
Do eg door W'lson aangewezen die
door a wie genoeg heeft van het bloed
vergieten moet goedgekeurd worden,
leidt tot den volkerenbond.
Wilscn i? niet in don oor og gelreden
uit lust tot bloedvergieten, r.taar om het
schip der tnenschhoid iu een nieuw vaar
water te sturen, en de vrees dal anders
geheel bet erfdeel van Amerika, de
Pax Americana door den bloedstroom
zou verzwolgen worden. De - Pax A me-.
icaoa.bood voor den oorlog bet eenige
schouwspel dat een groot aantal vrije
lander van de "Kanad- esche zee tot do
kaap Horn, zonder militaire organisatie,
zonder beroepssoldaten, zonder versterk
te grenzen, zonder geheime diplomatie
met elkander konden leven.
Wilson streeft ernaar aan gansch de
wereld die Pax Americana - te schen
ken, namelijk naar eene wereldvrede die
bet railitarismus torzyde stelt on liet
recht de plaats der macht doet innemen.
Do rodevoering van Clemenceau, die
aan bet Duilsche volk duidelijk zegt, dat
het buiten het militaristisch stelsel geene
hoop en geene toekomst heeft, maakt de
wegruiming dringen^ noodzakelijk der
verwarring die onder de Bondgenooten
hcerscht nopons de oorlogsdoeleinden.
Indien Clemenceau's afwijzing van
eenen volkerenbond de hoeksteen moest
worden van de politiek der Entente-Mo
gend heden, dan moet de oorlog tot den
laatsten akt van liet treurspel voortgaan;
indien integendeel een Volkerenbond tot
stand kwarae, dan moot men dat luide
verkondigen,dan moeten ook de oorlogs
voering, de vredesvoorstellen cn dc toe
komende ekonoraische politiek der Bond
genooten en hunne stellingneming te
genover het Pruisisch stelsel van den
eonen kant, tegenover liet'Duilsche volk
van den anderen kant,daarmede in over
eenstemming gebracht worden.
Asquith voor eenen vrede bij
overeenkomst.
De Daily Mail behelst eene aandui
ding over eene door Asquith gevorderde
Engelsche beweging ton gunste van eenen
vrede door overeenkomst. Het blad kon
digt een telegram af uit Torontoen haalt
daarin de Financial Post van die stad
aan, die verklaart dat Lloyd George en
lord Northcliffe eene beweging van As
quith geleid voor eenen vrede bij over
eenkomst, bestryden.
Het blad bezweert dan de koloniën
door het zenden van geschikte mannen
en door eene krachtige propaganda voor
den oorlog ze (die beweging) tot bezin
ning te brengen.
aan te wijzen.
Gedurende tien uren, in een koude
van zeven en twintig en zelfs acht en
twintig graden, bezweken er nog
vele duizenden van die ongelukkigen,
die zich 1 eeds gered waanden, dood i
gevroren of onder de voeten getrapt,
zooals het gebeurd was vóór de j
poorten van Smolensk en vóór de
bruggen der Berezina. Zestig duizend j
man hadden deze rivier overschreden, J
en sinds hadden er zich nog twintig
luizend reoruten bij hen gevoegd
ip die tachtig duizend man was de
helft bezweken, en het meerendeel
tijdens deze vier laatste dagen tus
schen Malodeczno en Wilna.
De hoofdstad van Littauwen wist
nog niets van de ramp die ons getrof
fen had, toen zij opeens vervuld
werd met het gesenreeuw en het ge
zucht van veertig duizend uitgehon
gerde en uitgemergelde vluchtelingen.
Bij dit onvervvachtsch schouwspel,
kregen de inwoners wantrouwen en
zij sloten hunne woningen. Alsdan
was het droevig om zien hoe die on
gelukkigen bij zwermen door de
straten dwaalden, woedend en wan
hopend, dieigend en snieekend, trach
tend de deuren der huizen ol maga
zijnen in te beuken, olwel zich naar
de hospitalen slepend. Overal wer
den zii verstooten.
In de magazijnen lag er daar een
voorraad meel cn brood voor veertig
dagen, en vleesch voor zes en dertig
dagen ten gebruike voor honderddui
zend man. Niet een der hoofdmannen
waagde het het bevel tot uitdeeling te
geven. De beheerders vreesden hunne
verantwoordelijkheid, of beelden bij
liet vooruitzicht van gewelddaden en
woelingen die zouden plaats grijpen
indien zij de poorten der magazijnen
openden en aldus liet men onze
arme wapenmakkers gedurende ver
scheidene uren van gebrek omkomen
vóór dien reusachtigen eetvoorraad
welke de vijand den volgendenden
dag in beslag zou nemen.
Evenmin konden zij binnengeraken
in de kazernen en de hospitalen,
doch hier was het de dood die hen
terugdreef. Eenige overlevenden la-
fenernog te zieltogen; zij kloegen
at zij sinds lang van bedding, zells
van slroo, kortom van alles beroofd
waren. De binnenpleinen, de gangen
en ook de zalen lagen vol gestapeld
met lijken het waren walgende
vleeschhoppen.
('t Vervolgt).
Het Vredes Aanbod.
De Volkskommissaris van buitenlandsche
zaken Trotzki en de Voorzitter van den raad
van Volkskommissarissen hebben aan al de
oorlogvoerende Mogendheden een draadloos
telegram gezonden waarbij gevorderd wordt
dadelijk vredesonderhandelingen te openen.
Het antwoord van Oostenrijk.
De door de Russische regeering bekend
gemaakte richtlijnen voor den te sluiten wa
penstilstand en vredesverdrag, op dewelke
door de regeering van de Russische republiek
tegenvoorstellen worden ingewacht, vormen
volgens de meening van de Oosten rijk-Hon-
gaarsche regeering gepaste grondslagen voor
het beginnen der onderhandelingen. De
Oostenrijk-Hongaarsche regeering verklaart
zich bereid de door de Russische regeering
voorgestelde onderhandelingen over een on
middellijke wapenstilstand en over eene
algemeenc vrede te beginnen.
Het antwoord van Duitschland.
Berlijn, 30 Nov. In de huidige zitting
van de hoofdkommissie van den Rijksdag,
nam Dr Kuhlmann, staatssekretaris van het
ministerie \an buitenlandsche zaken, her
woord.
Na korte vertrouwelijke mcdedeelingen ge
geven te hebben, besprak hij de in de Rus
sische geheime verdragen vermelde bespre
kingen van financiemannen in Zwitserland.
Bij grondig onderzoek verklaarde de staats
sekretaris dat het bericht uit Berne v.in den
Russischen diplomaat op onjuiste inlichtin
gen berust.
Hij had het over *t Oosten en zeide Rus
land die den oorlogsfakkel in de wareld ge
slingerd heeftRusland waarin een horde
van bureaukraten, vadsig tot in 't msrg der
beenderen, onder een afgezonderd geknoei
van een zwakke en misleide alleenheer
schappij, tot de mobiliseering besloot, de
welke de eigenlijke onmiddellijke oorzaak
van die ?weldige volkerenramp geworden
is heK'. de schuldigen weggevaagd en zet
nu all eilen uit om door wapenstilstand en
vrede, ijd te winnen voor den binnenland-
schen horopbouw.
De tot hiertoe, aan de wereld medegedeel
de grondslagen van de huidige machthebbers
in St-Petersburg schijnen de grondbeginse
len te zijn voor de herschepping van de za
ken in het Oosten.
Rusland en de Entente
Kopenliagen, 1 December. Onder den
titel Vrede houdt zich de National Ti-
i'ence bezig met het Russisch vredesaan
bod cn de afwijzende houdirg der Entente
cn zegt daarover De houding der Engelsche
en Fransche regeering tegenover het vredes
aanbod der Bolschewiki is enkel natuurlijk
eene andere vraag is het of Engeland en
Frankrijk of beter of Engeland bij de hou
ding zal blijven als Lenin aan het roer blijft,
en het kan helaas niet betwist worden dat de
uitzichten daarvoor in de laatste dagen geste
gen zijn.
Het artikel spreekt dan over den brief van
Lansdowne en zegt dat hij dc aandacht trekt
op dat zeggen van Balfour bij het feest voor
Venezuela, dat de vernietiging van den Duit-
schen handel geen oorlogsdoel maar een oor
logsmiddel is en gaat voort
Lr bestaat volledige overeenkomst tusschen
Lansdowne en Balfour. Men mag vermoe
den dat de leiders der Behoudsgezinden die
voorzeker nooit «ene bijzondere voorliefde
voor Lloyd George in het hart gevoeld heb
ben, de gelegenheid zullen waarnemen om
zijn koalitie-ministerie omver te werpen.
Hiervan zijn eveneens kenteekens, die in
verbinding met den Russischen toestand op
merkzaamheid verdienen.
Een bevel van Krylenko.
Amsterdam. 30 November. Volgens
een plaatselijk blad vernam de Times uit
Sint Petersburg Krylenko beval de legers
het vechten te staken, maar op hunne hoede
te zijn, geene verbroedering te beproeven en
den uitslag der onderhandelingen af te wach
ten.
