De Lijdensbaan van
een groot Kunstenaar
IN RUSLAND.
Zwitserland en de SÏaatsredes.
Een en ander.
KATHOLIEK NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD
Week - Kalender.
'i Is dat een Duive
Beethoven
IN OOSTENRIJK-HONGARIE,
IN NEDERLAND.
Zondag 21 Juli 1918. 5 centiemen het nummer 72» Jaar Nr 4815
De Deoderbode
DRUKKER-U1TGEVER I AANKONDIGINGEN
I Kleine een maal i,5o fr.twee maal 2,50 li
I Gewone annoncen 0.30 de regel.
VAN DE PUTTE—GOOSSENS I Vonnissen, sterfgevallen, enz. 0,50de regel.
I Dikwijls te herhalen volgens akkoord.
Abonnementsprijs 3 frank 's jaars.
Men schrijft in te Aalst
31, KORTE ZOUTSTRAAT, 31
Aalst, den 20 Juli 1918.
JULI.
Evangelie van den Zondag
Jesus weent over Jerusalem. Luc. XIX.
21 Zondag, 9 na Sinksen. H. Praxedis, mg.
22 Maandag, H. Maria-Magdalena, boetel.
23 Pijnsdag, H. Apollinaris, bmr.
n 24 Woensdag, Vigilie v. d. H. Jacobus, ap.
25"Donderdag. H. Jacobus, apostel.
26 Vrijdag, II. Anna, moeder van O. L. V.
27 Zaterdag, H. Christiana, mg.
Is dat een duive die daar zweeft,
Daar, tegen 't blauwe zwerk,
Ei zou het soms een rave zijn,
Een duif op witte vlerk
Het was een duive die weleer
Uit Noë's arke toog,
Met een olijven takje weer
Naar Noë's arke vloog,
Als zinnebeeld dat naar Gods wil
Met wijde water week,
En weer opnieuw de blijde zon
Langs berg en dalen streek.
Geen duive, neen een moordtuig is 't,
e Dat in zijn wreeden schoot,
i. Geen palmtak, geen olijventwijg,
il Maar bommen voert en doodt
Fons Van de Maele.
n Het lijden is het losgeld van het genie
schreef Frangois Coppée, de bekende fran-
sche dichter wiens levensweg ook zoo vaak
0 een lijdensweg is geweest.
Door het kruis naar de glorie, langs Gol
gotha naar de Verrijzenis zoo leerde ons
het leven van Christus.
r En Huysmans drukte deze gedachte tref
fend uit toen hij schreefHet is langs de
trappen van het lijden dat wij tot de vreug-
1 den moeten opklimmen.
Ja, zoo is het, zoo luidt de wondere wet
die ons bestaan hier beneden beheerscht
het lijden gemengd in ons leven als een
element van schoonheid en genade, als iets
dat een kracht wordt, dat omhoog tilt en
gelukkig maakt.
Dit gaf aan Victor Hugo, bij de dood zijner
aanbeden dochter, prachtige verzen in als
deze waarmede Hij zich tot den Heer richt
Dans vos cienx, au. dela dé la sphère des mies
Au fond de eet azur immobile et dormant,
Pen t - étre fait es- vous des c hoses inconmies
Oil la doiileur de l'hommc entre comme
[élément.
Stijgende langs de trappen der smart als
door zooveel louteringsstadiums, wordt het
ir den kunstenaar gegeven tot de opperste
Schoonheid te klimmen die zich op die hoog
ten in al haren glans aan hem ontsluiert,
gelijk weleer Beatrys aan Dante, 11a zijn
t. zwerftocht door de donkere tormentplaatsen
van hel en vagevuur.
.n De lijn van zijn leven loopt over Golgotha
naar den berg Thaboral die uren van pijn
en zielewee, van verlatenheid en machteloos
heid, zullen hem eens omstralen met licht
en heerlijkheid, wanneer de verrukkende
r" hemel der kunst stroomen klaarheid over
•1 hem uitgiet.
Zoo geschiedde het met Beethoven.
Ontzagwekkend door zijn lijden en zijn
glorie, zoo rijst daar voor ons de somber-
schoone en tragisch grootsche figuur van
dezen muziekreus.
Geen die de greep van het leed dieper
heeft voelen klauwen in zijn titanische ziel,
geen die meer wolken van wanhoop, van
l" troosteloosheid en levensbitterheid boven
le zich heeft zien opeenstapelen maar ook
le geen die zoo juichen kan met den helderen
jubel van een kind die in zijn kunst zoo te
0- tooveren weet met bloemen, met beken en
■n zonnestralen geen die in zijn muziek zulke
overweldigende horizonten schept, waarin
2n de gouden lichtgloed van den zomerdag
s> bliksemt, of de donder zijn vuurwagen rate
len doet, of de zomernacht zijn vorstelijken
starren-mantel openspreidtgeen die u van
het drama van den Golgotha zoo vermag op
r' te voeren naar de verrukkingen van den
;n Thabor
n' Men weet dat Beethoven in de volle rijp-
e- heid van zijn machtig genie door hardhoorig-
3n heid werd overvallen. Welk een slag Het
is alsof een schilder, wiens ziel als het ware
1 alleen leeft van licht en kleuren, opeens blind
lr' zou worden Zijne biografen deelen ons
f mede dat hij deze sonate komponeerde in
1803, en zij werd hem ingegeven door de
L' hartstochtelijke liefde welke hij opgevat had
2r voor een meisje met name Guilietta Guic-
ciardi.
r' Nochthans, het jaar te voren, in 1802,
r onder den vollen pak der wanhoop, had hij
lg ee" testament geschreven gericht aan zijn
e, broeder Karei, en waarin hij zijn smart in
ar snijdende kreten lucht.
,n Kenschetsend voor zijn kunst en voor de
jn diepe zieleneerslachtigheid waarin hij toen
g verkeerde, is dit testament waarvan wij hier
e het bijzonderste gedeelte vertalen
n- Aan mijn broeder Karei,
1 O menschen, die gelooft dat ik haat
rt koester en een vijand ben van de maatschappij,
ir- en die mij aldus afschildert, gij pleegt een
daad van onrechtvaardigheid ten mijnen
opzichte
Gij kent de geheime redenen niet die mij in
dit valsch daglicht doen beoordeelen. Weet
dan dat ik sedert zes jaren in een droeven ge
zondheidstoestand leef, nog verergerd door
onbekwame geneesheeren dat ikvan jaar
tot jaar met hoop op beterschap gewiegd,
thans een dubbele kwaal in 't verschiet zie
waarvan de genezing langdurig en wellicht
onmogelijk zijn zal. Geboren met een vurig
en hartstochtelijk gemoed, ontvankelijk voor
de genoegens van den maatschappelijken om
gang werd ik vroegtijdig gedwongen mij van
de samenleving te verwijderen en in de een
zaamheid te leven. En telkens als ik onder
de menschen terug verschijnen wilde en mijne
krankheid vergeten, werd ik tengevolge mijner
hardhoorigheid van her buiten hun gezelschap
gebannen en dit overstelpte mij met een ver
dubbeld wee. Het was mij toch onmogelijk
tot die menschen te zeggen Spreekt luider
schreeuwt, want ik ben doof Hoe hadde ik
er kunnen toe besluiten de zwakheid te verra
den van een orgaan, dat bij mij volmaakter
diende te wezen dan bij eenieder ander, en dat
ik vroeger in een graad van volmaaktheid
bezat dien weinigen onder mijn kunstgenooten
bereikten Neen, dat kon ik niet. Wilt er mij
dus niet om hekelen, doordat gij mij in de
eenzaamheid ziet leven, terwijl ik met u zou
willen zijn; mijn ongeluk berokkent mij
dubbel lijden, want ik word gewaar dat men
mij miskent. Ieder maal dat ik tot de men
schen nader, gaat er een verschrikkelijke
onrust in mij aan 't steigerenik ducht elk
oogenblik het gevaar mijn kwaal te doen
opmerken. Aldus heb ik den helft van dit
jaar op den buiten doorgebrachtaange
spoord door mijne geleerde geneesheeren om
mijn gehoor te verzorgen, heb ik geleefd op
een wijze die gansch tegen mijn natuurlijke
neigingen indruischtc. Hoe menigmaal, toen
ik ondanks de redenen die mij van de maat
schappij verwijderd hielden, me liet overhalen
om terug onder de menschen te verschijnen,
ben ik niel ten prooi geweest aan een hevige
smart, wanneer iemand naast mij het gespeel
ecner verre fluit hoorde, of dat hij een herder
hoorde zingen, en dat ik van dit alles niets
meer kon hooren Mijn wanhoop was in die
oogenblikken zoo groot dat ik aan zelfmoord
dacht. De kunst alleen heeft mij weerhouden
het scheen mij onmogelijk toe deze wereld le
verlaten alvorens alles te hebben voortgebracht
wal ik in mij voelde gisten en broeien.
O menschen, die dit eenmaal lezen zult,
bedenkt hoe ge mij in mijn ongeluk onrecht
vaardig hebt behandeld; dat de ongelukkigen
zich troosten wanneer zij in mij een der hun
nen erkennen die, alle hinderpalen braveer end,
alles deed wat zijn positie hem toeliet om
waardig te worden geacht onder het getal der
mannen van het goede en der kunstenaars van
talent gerekend te worden.
Verder dan in dit eigenaardig testament,
staat hij heel zijn bezit aan zijn broeder
Karei af, geeft hem allerlei raadgevingen en
eindigt met deze beteekenisvolle woorden
Beveel de deugd aan uwe kinderen aan
zij alleen kan u gelukkig maken en niel het
geld. Ik zeg u dit uit ondervindinghef is
de deugd die in het ongeluk steunt, en indien
ik aan mijn leven geen einde heb gesteld, dan
heb ik dit aan u even als aan mijn kunst te
danken.
Heiligensladt, den 6 October 1802
Louis van Beethoven.
Op den buitenkant stond nog deze sner
pende wanhoopskreet geschreven
Heiligenstadt, den 10 October 1802.
Aldus zeg iku een droevig vaarwel.
Want de zoete hoop die mij tot op heden
sterkte, ontglipt mij heel en alzij is ver
dord gelijk de herfstbladeren die vallen en
rotten. Ik verlaat deze wereld zooals ik er op
gekomen benalleen de geestdrift die mijne
schoone dagen bezielde, is verdwenen. O
Voorzienigheid, laat dun toch nog eens voor
mij een enkele dag van zuiver geluk aanbreken
Sinds lang is de echte vreugde mij onbekend.
Wanneer dan, 0 Godheid, zal ik haar terug
in den tempel der natuur mogen smaken
Nooit Ach neen, zulks ware te hard
Aan mijn broeder Karei en... Na mijn
dood te lezen en uit te voeren.
Dit schreef de groote man, in 1802, toen
wanhoop en levensbitterheid hem met mee-
doogenloos geweld tegen den grond ge
smakt hadden. Doch de Kunst stond naast
hem als de eeuwige Geliefde die hem optil
len zou aan haar zalig zwellenden boezem,
en hem heffen in haar forsche armen naar
stralende ruimten van schoonheid en blijheid.
Het lijden was voor hem de Jacobsladder die
hem stijgen liet tot de starren.
In 1803 komponeert hij de Mondschein-
sonate en van 1804 tot 1814 schept hij
een reeks van koninklijke meesterwerken
die overweldigen door hun pracht en hun
Medegedeeld door l'élix Clément in zijn
werk Music tens CéUbres
majesteit. Werken waarin de machtige golf
slag der zee druischt met haar eeuwig blij
en eeuwig klagend lied waarin de gansche
schepping met haar afgronden, haar valleien
en bergen, weent en jubelt, toornt en bidt,
ontzet en verrukt. Wie kan aldus spelen met
zon en wolken Wie kan alzoo door een
hemel vol orkanen een zilveren vloed van
licht doen golven, en de donkere tuinen vol
betraand gebloemte, schielijk doen schitteren
en tintelen van duizenden diamanten als een
hoekje van het verloren eden Wie brengt
u aan den boord van afgronden waaruit
stemmen stijgen van opstand, van razigen
hartstocht of ziedend wee, en Iaat almeteens
den peilloozen vrede van den starrenhemel
als een goddelijke zegening over u zijgen?...
Lijden en vreugde, het eeuwige motief der
gekneusde menschenziel, op zwerftocht door
een land van ballingschap naar het land der
onsterfelijkheid, verbinden in deze muziek
aarde en hemel, als het hoogste wat men-
schelijke kunst bereiken kan.
Jozef CRICK
VERSCHOVEN tot toekomende
week, het vervolg van onze studie
over LACORDAIRE. -
De Entente aan de Moermankust.
Reuter vernoemt dat aanzienlijke
strijdkrachten der Entente de Moerman -
kust beschermen. Nog meer troepen wor
den gezonden.
Moskou, 13Juli.Het kommissari-
aal voorbuitenlandsche aangelegenheden
heeft aan den vertegenwoordiger van
Engeland te Moskou eene nota gestuurd,
in welke zonder uitstel de terugtrekking
der Engelsche afdeelingen die in Moer
man geland zijn, wordt geëisclit.
Tezel fderl ijn*vermèüwt het vol kskom -
missariaat zijn verzet tegen het verblijf
van Engelsche oorlogsschepen in Moer
man
Strijd tegen de sociaal-revolution-
nairen te Sint-Petersburg.
Moskou, 11 Juli. De «Presse» meldt
dal te St-Petersburg de Linksrevolution-
nairen zich in een groot gebouw ver
sterkt hadden. Het bemeosleren van het
gebouw was enkel mogelijk na een kort
gevecht, bij hetwelk ook met machinen-
geweren opgetreden werd. De gemoede
ren zijn te St-Petersburg in opschudding.
De Czaar niet vermoord
Een Zweedsch handelsman die een de
zer dagen uit Rusland teruggekeerd is,
deelt mede dat hij uit goede bron melden
kan dat de voormalige Czaar nog in le
ven is. Het gerucht over zijnen rlood ont
stond doordat eene hom word geworpen
tegen het huis waar hij woonde. Daarbij
zon Nikolaas onverlet zeiven, maar zijn
zoon gedood geworden zijn.
Ingrijpen der Finsche Witte Garde
De Neue Korrespondenz meldt
De Finsche witte garde heeft, volgens te
Zurich aangekomen berichten, een offen
sief begonnen tegen den spoorweg der
Moermankust in de richting van Kern en
Kandalakea. Van de laatstgenoemde pun
ten staan zij nog slechts 50 worst ver
wijderd.
De Neuo Zi'ircher Zeitung - verneemt
Het eerste ernstig gevecht heeft plaats
gehad aan de Moermankust tusschen3000
witte Finnen en Russische tegenrevolu-
tionnairen. De Russen waren sterker in
getal eri zouden, naar men zegt., de Fin
nen teruggeslagen hebben en den spoor
weg bezetten. De Finsche troepen zijn
zeer goed uitgerust en beschikken over
voldoendo artillerie. Men verwacht dat
zij weldra meester van den toestand zul
len zijn en dan de Moermankust zullen
bezetten.
De spanning tusschen
Engeland en Rusland.
Weenen, 15 Juli. Het optreden van
Engeland (aan do Moermankusten) duidt
aan dat langs dien kant oen ernstige po
ging tegen het revolutionnair Rusland
in hel schild gevoerd wordt. Algemeen
is men van oordeel dat men zich aan den
vooravond bevindt van een Russisoh-
Engolsehe oorlog. De Russische Sowjet-
regeering neemt alle noodige voorberei.
dingen ten einde van verrassingen be
vrijd te blijven.
Eene proklamatie der Verbonden.
'De bevelhebbers der Engelsche, der
Fransche en der Amerikaanscho strijd
krachten aan de Russisch-Finlandsche
Moermankusttm, hebben gozamentlijk
eene proklamatie uitgevaardigd waarin
zij le kennen gaven dat de bezetting der
I Moermanstreek eene noodzakelijkheid is,
ten einde de eigendommen der Verbonden
tegen Duitschland en Finland te bescher
men.
Versterkingen.
Rorlijn, 15 Juli. Te Alexamlrow
(Russische kusten) zijn nog drie Engel
sche troepentransportschepen aangeko
men. In drie verschillende dorpen wer
den aanwervingsbureelen ingericht. De
vergoeding bedraagt 150 roebel per
maand. Reeds zouden ongeveer 2000 man
(Russen) bij de Verbondenon aangewor
ven zijn.
De Engelsche admiraal Kemp, betel-
hebber iler Engelsche troepen in Rutland,
heeft zich naar de Russische zeehaven
Archangel hegeven, ten einde er den
Engelschen gezant Buchanan, die naar
Rusland terugkeert, op to wachten.
De mislukte aanslag op den czaar.
Een brief door den czaar aan een vriend
te Sl-Petcrsburg geschreven, vortolt hoe
een aanslag op de czaronfamilie plaats
had toen ze Jekatorinnenburg verliet. Ze
werd door eene bende bandieten over
vallen, doch dank het krachtdadig op
treden van een aanwezigz'ynden volks
minister JowielT, konden de bandieten
pogingen torijdeld worden. De troonop
volger word er erg door geschokt en
moest nog immer te bed blijven.
De Entente in Siberië.
Londen, 12.Juli. De «Times» wijst
in een hoofdartikel op de noodzakelijk
heid, Rusland te helpen on zegt, dat de
Tschecko-Slowaken, feitelijk Siberië be.
zelteden terwijl de Rondgenooten aar
zelden en samentrekkingspunlon voor
bereidden, van uit welke een Duitsche
aanval kon verijdeld worden.
Waarschijnlijk boheerschten de Tschec-
ko-Slowakcn den geheelcn Siberischcn
spoorweg van Pensa tot aan Wladivo-
stock, ter uitzondering van de beide kan
ten van het Baïkal-meer en daar ook
wonnen zij terrein.
De "Times» meent dat Japan spoedig
de Tseheko-Slowaken zal helpen en ook
mogelijk de Bondgenooton. Het laatste
woord moot door de Bondgenooton ge
sproken worden, die alleen over bet rol
lend materiaal beschikken, dat voor
groote operaties vereischt wordt.
Kazan in de handen der
Tsecho-Slowaken.
Moskou, 16 Juli- Het is do Tsccho-
Slowakische troepen gelukt, ondanks den
versterkten tegenstand der Roodc Wacht
bezit le nemen van Kazan. Door de be-
moestering van dal belangrijk spoorweg
en wapenkruispunf. zijn de Tsccho-SIo-
wakken meester geworden van de
provinciën der Middon-Volgn
Arkhangel teruggenomen door
de Bolchewisten.
De Morning Post meldt dat de
Engelsche troepen aan de kust van de
Moerman, versterkt zijn geworden door
1500 soldaten, die Donderdag met artille
rie voor die bestemming vertrokken
zijn. Arkliangel is opnieuw door de Bol-
chewistische troepen bezet geworden.
De oorlogsstaat uitgeroepen aan
de Moermankust.
Die Neue Correspondenz bostatigt
dat de oorlogsstaat uitgeroepen is in het
grootste deel der Moermankust.
De Finsche wacht zou hot offensief
genomen hebben tegen de Moermanlijn,
in de richting van Kandalaste en van
Kern en oen punt genaderd zijn, gelegen
óp 30 kilometers van den ijzerenwog.
Buitengewoon kongres der
Sovjets te Moskow.
Men seint uit Moskow Het gouverne
ment der Raden van A. en S. heeft al de
vertegenwoordigs der Sovjets op eene
buitengewone zitting te Moskow bijeen
geroepen, ten einde de jongste gebeurte
nissen te bespreken en beslissende
besluitsolen te nemen aangaande de
noodzakelijke, maal regelen door de om
standigheden opgerlrongon.
In 't afgevaardigdenhuis.
Weenen, 16 Juli. Na 14 maanden
onderbreking heeft het Afgevaardigdenhuis
zijne werking hernomen. Veel volk, ook
graaf Czernin. Met 2-3 ste;nmen meerder
heid werd besloten de bespreking te begin
nen van de voorloopige begrooting. Minister
voorzitter von Seidler, door de Tscheken met
geweldig geroep en door de Duitschers met
levendige bijval ontvangen, verwijst bij het
begin zijner rede, over den buitenlandschen
toestand, naar de uitleggingen van den mi
nister van buitenlandsche zaken, heden
openbaar gemaakt.
Weenen, 14 Juli. De gansche pers geeft
hare verwondering te kennen over het plotse
ling bijeenroepen, die gisternamiddag plaats
had, van de leiders der parlementaire partijen
bij den minister-voorzitter. Daar de bespre
kingen voor streng vertrouwelijk gehouden
worden, kunnen de dagbladen zich alleen
uitlaten in veronderstellingen over het on
derwerp der besprekingen.
Het plotseling bijeenroepen der hoofdman
nen bij von Seidler wordt door de pers
scherp gekritikeerd, alhoewel er geruchten
loopen van het ontslag van 't kabinet en van
de verdere verbrokkeling van 't parlement.
De Tschech-Slowaken.
Uit Praag wordt gemeld Gister had de
stichtingszitting plaats van den Tschekschen
Nationalen Raad Kramarcz werd er voor
zitter gekozen.
De nationale kommissie besloot eenen op
roep te doen aan het Tscheksch-Slowaksche
volk waarin zou gezegd worden de taak van
het Tschech-Slowaksche volk ligt in het op
richten van eenen zelfstandigen, demokrati-
schen Staat (door zelfbesteinmingrecht) met
eigen bestuur, in eigen huis en onder eigene
heerschappij.
Berne, 12 Juli. Het Katholiek Vredes-
instituut te Freiburg, heeft samen met het
Komiteit van Geneve voor eenen duurzamen
vrede en talrijke aangesloten vereenigingen
aan voorzitter Wilson een telegram gezon
den, waarin gebeden wordt om aandacht te
verleenen aan de rede varf den staatssekre-
taris von Kuhlmann en de herhaalde verkla
ringen van den rijkskanselier, graaf von
Hertling, dat hij de vier grondbazissen her
kent door Wilson zelf als noodzakelijk ver
eischt, voor de bazis van eenen vrede In
't belang van 't gansche menschdom en vol
gens dewelke hij bereid is in onderhandeling
te treden over eenen algemeenen vrede ge
steund op deze grondregelen.
De Kiezingen om de
Kabinetskwestie.
Het' nieuw Nederlandsch kabinet is nog
niet samengesteld. Het gelijk aantal zetels
(50) die der rechterzijde en der linkerzijde,
is thans veranderd. Twee elk afzonderlijke
gekozenen een christen sociaal en een
christen demokraat hebben verklaringen af
gelegd, volgens dewelke zij zich bij de rech
terzijde aansluiten, zoodat nu eene konser-
vatieve meerderheid in de Kamer verzekerd
is. Dc rechterzijde heeft nu 52 stemmen
tegen 48 aan de linkerzijde.
Men heeft alle redenen te denken dat
binnen kort een kabinet zal tot stand komen
waarvan al de ministers tot de rechterzijde
zullen behooren.
De Pall Mall Gazette meldt dat de
Nederlandsche gezant te Londen, de Marees
van Swinderen, Dinsdagnacht een onderhoud
had met Balfour. In de Londensche regee-
ringsmiddens zegt men dat de gezant binnen
kort van Nederland zal terugkeeren, daar
hem het ambt van minister van buitenland
sche zaken zou aangeboden worden.
De nieuwe Ministervoorzitter.
Den Haag, 13 Juli. Monseigneur Dr
W. H. Nolens, lid der Tweede Kamer van
de Generale Staten, werd heden gelast met
het samenstellen van het nieuw ministerie.
Z. H. Mgr. Nolens.
In Nederland, waar de katholieken vóór
vijftig jaar nog van alle recht verstoken
waren, is thans een katholiek priester geroe
pen om de regeering te vormen, 't Is de zegen
op het groote werk van zijn voorganger, den
onvergeetlijken Mgr Dr Schaepman.
Mgr Nolens, thans gelast met de samen
stelling van het nieuw Nederlandsch minis
terie, werd in 1860 te Venloo geboren en in
1887 te Roermonde priester gewijd. Hij ver
wierf in 1890 het doctoraat in staatsweten
schappen met een thesis over het Recht, naar
S. Thomas van Aquino. Sedert 1888 leeraar
in een middelbare school, werd hij in 1905
hoogleeraar in Arbeidsrecht te Amsterdam.
In 1896 was hij lid der Tweede Kamer
gekozen, waar hij 11a den dood van Dr
Schaepman een leidende stelling innam en
kort daarna de eerste leider der katholieke
staatspartij werd.
Mgr Nolens was reeds huisprelaat van den
Paus en in 1916 werd hij tot apostolischen
protonótaris benoemd.
Sedert jaren staat hij in groot aanzien bij
alle politieke partijen. In de Kamer trad hij
vooral op voor de werkmansverzekeringen
en voor de arbeidsregeling in de Limburgsche
mijnen.
Aardappelen.
Do groei der aardappelen is tengevolge
der langdurige droogte in vertraging. Nu
staan de aardappelen in het algemeen in
de bloem.
Het is aan te raden de bloemen af te
snijden of te nijpen, zoo vermeerdert
men de opbrengst. Het voedsel dat dient
om bloem en zaad te vormen, gaat dan
naaTden knol.
Er wordt beweerd dat liet wegnomen
der bloemen de opbrengst met 20 tot 25
percent kan verhoogon. Dat het middel
voordeelig werkt, is zeker.
