Valsch Getuigenis
Het verfoeilijk Kapitalism
Katholieken van stad en bui'
Per Vliegmachien
Buitenland
De bende Van Hoe=Verstuyft.
Het Zomeruur.
kere uitstallingen gaan bekijken, dient er
van gerechtswege krachtdadig ingegrepen
te worden. Of bestaat er soms geene wet
tot beteugeling der openbare zedeloosheid!
Mijn jongen
speelt den baas in ons huis dat zegde
een moeder deze week. De misnoegde
vrouw stond aan hare deur, in een der
werkmanswijken van Aalst. Wat haar ge
zellin daarop zal geantwoord hebben,
weet ik niet. Ik ben mijn gangen voort
gegaan. Doch wat ik zeker weet, dat is
't volgende vele werkmenschen laten
hun kinders veel te veel toe in de.jonge
jaren, laten ze veel te veel straat op straat
neer loopen, spreken hun niet genoeg van
God en godsdienst, doen ze niet genoeg
oppassen naar de ker.k, geven hun te wei
nig 't voorbeeld van wel te bidden en
godvreezend te leven, en zóó, zóó komt
het zoover, dat die kinders eens te huis
opgegroeid staan als baasspelers en tyran-
nen 't Kwaad moet in 't botten geweerd
worden, eerdat het takt en vruchten geeft.
De rupsen dienen in de pop gedood te
zijn.
Wedersta in 't begin, 't is te late gemees
terd,
Als de wonde verkankert. O vriend, let
toch op
Ja, let op 1 Want heeft Satan uw ziel eens
begeesterd,
Ik beklaag u dan hangt gij welhaast in
zijn strop.
De Kapbijl
komt wederom in eere
Sedert den oorlog werden de ter dood
veroordeelden in Beieren gefusiljeerd. De
regeering heeft nu besloten de oude wijze
van terechtstelling terug in te voeren, 't is
te zeggen de halsrechting met de kapbijl.
Wat gaan de heeren moordenaars
daarvan zeggen
De Strombolie
doet wederom van zich spreken.
In de laatste dagen is de uitbersting op
onrustwekkende wijze toegenomen, ten
gevolge van een geweldige ontploffing,
door een aschregen gevolgd. In de streek
werd lichte schade aangericht. De ont
ploffing werd door eene ontzettende
springtij gevolgd. Vijftien personen be
kwamen lichte verwondingen. Merci 1
't schoone Italië heeft menige zaak, die
verre van schoon is
Altijd wederspannig
blijft Duitschland. Nu laat het reeds hoo-
ren dat het niet van zin is zich te onder
werpen aan de besiuitselen der intergeal-
lieerde onderzoekscommissien. Alla
Frankrijk, Engeland, Italië en Amerika
moeten elkander steunen, of nimmer zal
er een einde komen aan den warboel.
Ongewillige paarden moet men breidelen,
zegt de wijze boer.
Emmanuel Rolier
van Willebroeck, was een der geduchtste
leiders der Boeren, die tijdens het Fran
sche schrikbewind (1798) in opstand kwa
men tegen het invoeren der hatelijke
bloedwet of conscriptie. Hij had te Born-
hem, aan het hoofd der gewapende boe
ren, de soldaten der Republiek tot drie
maal toe teruggeslagen. In Klein-Wille-
broeck leverde hij een vreeselijken kamp
en eindelijk in Willebroeck was hij op het
punt de Franschen te verslagen, toen
dezen uit Mechelen versterking aankregen
en Rollier op de vlucht dreven. Zijne
goederen werden in beslag genomen en
zijn hoofd op prijs gesteld... Jaren later
kwam hij terug bij vrouw en kinderen. Hij
25e Vervolg.
Rupert's moeder was een Spaansche,
en hij aardde meer'naar haar dan naar
mij. Je zult misschien wel niet verwonderd
zijn, als ik je zeg dat, hoewel ik het natuur
lijk zooveel mogelijk trachtte te verber
gen, Herbert mijn meest geliefde zoon
was. Toen zij oud genoeg waren deed ik
hen dienst nemen bij het leger. Onze fa
milie heeft een soldatenaard, en vanaf de
dagen van Willem den Veroveraar heeft
er steeds een Devereux klaar gestaan om
voor zijn vaderland te strijden. Ginds in
de schilderijengalerij kun je hen allen
zien een prachtig ras van ridders, aan
voerders en ruiters.
Er is in de Engelsche historie geen
veldslag geweest, waarin niet een Deve
reux de wapens droeg. Ik zelf was bij den
veldslag bij Inkermann. Dat was een glo
rierijke tijd.
Hij zweeg even, met schitterende oogen
en een glimlach van genoegen om de lip
pen, die het aangename van deze krijgs-
herinneringen voor hem duidelijk deden
blijken. Toen betrok zijn gelaat opnieuw
en zijn hoofd zonk weer op de borst. Zoo
droevig was die verandering dat het mij
pijn deed en ik het hoofd moest afwenden.
Hij ging voort met veranderde stem
Zooals ik zei, ik liet hen beiden soldaat
stierf te Willebroeck en werd begraven
onder de schaduw van onzen eeuwen
ouden tempel. Geen steen, zelfs geen
kruisken, wijst de rustplaats aan van dien
held Hij was toen immers bekend onder
den naam van aanvoerder der Brigands
Zouden de menschen uit Klein-Brabant
op die vergetelheid niet hoeven terug te
komen
's Zondags
niet werken! Ja, vrienden, zóó moet de
levensregel wezen. Geen slafelijk werk,
op Zon- of Hoogdag, tenware de nood
het anders vereischte, zegt de Catechis
mus. Dus, 's Zondags niet spitten op 't
land, niet zaaien of planten. Het is de dag
des Heeren, onzen grooten Meester van
Wien wij 't leven hebben en al wat wij
bezitten. Zouden wij zou zwart ondank
baar willen wezen, dat wij aan onzen
Opperheer zijnen dag zouden ontstelen?
of dat wij 't ons niet zouden aantrekken,
als wij anderen den heiligen rustdag zien
ontheiligen Neen, voorwaar
Maakt plaats
voor ons Otez-vous, que je m'y mette,
dat was 't woord dat weerklonk bij 't uit
barsten der Fransche Revolutie ten jare
1784, en nadien herklonk dat woord keer
op keer, in menig land, tegenover het
burgerlijk oppergezag... Men zou de be
staande gebreken doen ophouden en
't land in een paradijs herscheppen...
En telkens vermeerderden de ellenden, en
't land bleef als vroeger een gewest van
't aardsche tranendal... Na den oorlog is
dat fameuze woord der slimme, hongerige
vosjes op veie plaatsen te hooren ge
weest... Rusland heeft dat deuntje ook
gehoord, en daar hebben de slimme vos
jes niet minder dan twee millioen men
schen een kop korter weten te maken,
alzoo de wereld herscheppen in een
paradijs Het rare Griekenland luis
terde ook naar dat deuntje, en 't ligt nu te
spartelen in zijnen warboel zonder einde.
Eindelijk Turkije zong ook dat liedje en
herhaalde het nog, want een telegram uit
Beyrouth zegt ons, dat ongeveer 50 prin
sen en princessen, tot de Turksche kei
zerlijke familie behoorende, alsook de
vrouw van wijlen Sultan Abdoel Hamid,
allen uit Turkije verbannen, uit Constan-
tinopel te Beyrouth aangekomen zijn.
Wat al droeve verblindheid der volke
ren, tot straf en uitboeting der geplegen
euveldaden L. God is de looner van
't goed, en de straffer van 't kwaad.
Geen goed ongeloond,
Geen kwaad'ongestraft
ten schrijft in op het weekblad van
uw gewest. DE DENDERBODE,,
Iedereen weet dat de socialisten hard
schreeuwen tegen de kapitalisten en hun
nen mond vol hebben over de uitbuiterij*
der arme werklieden.
Om hier een staaltje te geven van wat
het socialistisch kapitalism is geven wij
hieronder een wenkje van de verrichtin
gen welke in de Gentsche socialistische
bank gebeuren.
La Banque Beige du Travail, te Gent
(Belgische Bank van den Arbeid) is een
der stoutste ondernemingen van Anseele.
worden en toen hun tijd aankwam waarop
zij in actieven dienst moesten treden,
scheidde ik van hen zonder smart. Nog
geen zes maanden later keerde Herbert,
mijn oudste en lieveling, terug, onteerd,
een lafaard,en daarom weggejaagd uitzijn
regiment.
Nooit had ik in enkele woorden zoo
veel leed hooren spreken ais deze laatste
woorden van den ouden man te kennen
gaven. Zijn stem beefde en een felle gloed
brandde hem op de wagen. Plotseling
keerde hij mij den rug toe en hoorde ik
hem snikken.
Geloofde u het vroeg ik opgewonden.
Was het bewezen, en bestond er ook
zelfs geen schaduw van twijfel
Hij schudde droevig het hoofd. Neen.
Mijn oudste en beste vriend was gedwon
gen hem in een openbare zitting van den
krijgsraad schuldig te verklaren. Lang
daarna zeide hij mij, dat dit het bitterste
oogenblik van zijn leven is geweest en de
vervulling van zijn soldatenplicht hem
nooit zoo zwaar viel als toen. Die plicht
staat echter hoog boven alle gevoelens
van persoonlijken aard. Ware ik in zijn
plaats geweest, ik zou hetzelfde vonnis
hebben uitgesproken als hij, al had ook
het hart mij moeten breken.
Op wiens getuigenis werd hij schuldig
verklaard vroeg ik.
Sir Francis steunde. Op dat van zijn
eigen broeder. Het was Rupert's woord
dat zijn schuld bewees. Rupert's woord
Deze Bank kontroleert een heele reeks
nijverheidsondernemingen, waarvan de
voornaamste zijn Vereenigde Spinnerijen
en Weverijen, te Gent La Cotonnière,
van Braine-le-Comte; La Nouvelle Linière
du Canal, te Gent de Werkhuizen L.
Phalempin de Oostendsche Zeevloot en
de Bonneterie V. Ameye, te Wetteren.
Deze laatste Maatschappij, met als
voorzitter Anseele, verwezenlijkte in 1923
(met een kapitaal van 1 millioen 50.000
frank), een netto wir.st van 413,876 fr.
zij bezigt 250 werklieden en arbeidt in de
beste technische en verkoopsvoorwaarden.
Het handelscijfer van de Belgische Bank
van den Arbeid is aanzienlijk gestegen,
alsook de winsten, die van 569,000 frank
in 1922, zijn geklommen tot EEN MIL
LIOEN 583,159 frank in 1923.
De aktionnairs zullen 11 fr. 76 ten hon
derd dividend opstrijken, het personeel
mag zich 60,000 frank verdeelen, en de
beheerders mogen zich 125,400 frank ver
deelen.
Ten titel van inlichting, ziehier de leden
van den Beheerraad van de Belgische
Bank van den Arbeid
Edward Anseele, volksvertegenwoor
diger Gustaaf Declercq, bankierJan
Heckers, beheerder van maatschappijen
Joseph Lemaire,bestuurder van de Samen
werkende Maatschappij La Prévoyance
Sociale Alfred Lombard, volksverte
genwoordiger Jules Mansart, volksver
tegenwoordiger Jean Panhoek, gérant
van de Samenwerkende Maatschappij
Vooruit Emiel Rouseau, Beheerder-
Afgevaardigde van de Samenwerkende
Maatschappij u Au Progrès Victor Ser-
wy, Beheerder-Afgevaardigde van de Fe
deral ie van Belgische Samenw. Maat
schappijen Fr. Van der Heggen, bestuur
der van een werkhuis Emiel Van Swe
den, gérant van de Samenw. Maatschappij
Vooruit Achille Vleurinck, nijveraar.
TEN BUREELE DEZER Beeldekens
voor Eerste Communie met gouden druk
7,50 fr. de 25.
Luitenant C/'llik werd te Ungvan
aangehouden onder beschuldiging van
spionncering en wapenhandel teu gunste
van een buitenlandsche mogendheid,
waarschijnlijk Polen r>i' Hopgarië.
In de binnenlanden van Britsch-
Hondurasis een belangwekkende ontdek
king gedaan. Na vele vruchtelooze pogin
gen is men er eindelijk in geslaagd de
puinen te vinden van een stad welke ten
tijde van de heerschappij der Maya's ge
bouwd werd.
Er is door de Sovjets bevestigd ge
worden dat drie garnizoenen van het
roode leger in opstand gekomen zijn. De
mannen hadden bevel gekregen in te
schepen voor Mongolië, daar hunne ka
zernen moesten betrokken worden door
afdeelingen Mogolen die als veiliger be
schouwd werden.
De staking van het Antwerpsch per
soneel der trams en omnibussen is nu
werkelijk geëindigd. De arbeid is Dins
dag herbegonnen.
Het Kanadeesch Observatorium van
Victoria heeft Zaterdag een hevige aard
beving waargenomen.
Ludendorf, de Duitsche sabeldrager
is door het Hoog Gerechtshof van Mun-
chen vrijgesproken. Hitier en nog 3 andere
da* den naam die eeuwen lang in gansch
Europa in de hoogste eer en aanzien
heeft gestaan, door het slijk sleurde. God
moge het hem vergeven Hij deed slechts
zijn plicht, maar ik kan het gezicht van
zijn gelaat niet meer verdragen. Niet dat
hij er zoozeer op gesteld is, hier te ko
men Hij is een vreemdeling, en leeft in
een vreemd land. Hij is bijna slechts in
naam mijn zoon, want Herbert is het die
ik steeds heb liefgehad.
En waar is hij Herbert vroeg ik
beschroomd.
Dood hoop ik antwoordde hij op
strengen toon. Sedert den dag waarop ik
van zijn schande hoorde, heb ik zijn. ge
laat niet meer gezien, en ik wil het ook
nooit meer terugzien. In meer dan vijf en
twintig jaar heeft niemand het ooit ge
waagd, in mijn tegenwoordigheid zijn
naam te noemen. Ik heb hem vervloekt
Maar als hij nog leeft, dan is hij ook de
erfgenaam van Devereux Court, merkte
ik op.
Een hartstochtelijk vuur vlamde plot
seling in zijn eigen.
NooitAls ik denken moest dat hij nog
leefde en hier zou komen na mijn dood,
zou ik nog liever Devereux Court in brand
steken. Ik zou het tot den nok van het dak
vullen met dynamiet, en niet een steen op
den anderen laten, eerder dan dat hij als
hoofd der familie Devereux er zijn intrede
zou doen Je zult waarschijnlijk dit ge
voel niet begrijpen, Arbuthnot, ging hij
krijgen 5 jaar vestingsstraf. Dat wil zeg
gen Alla mannen herbegint maar
Te Gorinchem, in Nederland, wer
den er oefeningen gehouden met een
kanonneerboot. Bij het laten vallen van
een anker is een der matrozen over boord
geslagen en in de diepte verdwenen. Alle
pogingen om den drenkeling te redden
zijn vruchteloos gebleven.
Men is bezig met bouwwerken in de
Zweedsche haven Karlshamm. Een bootje
met steenen geladen, klonk om en zonk.
Vier werklieden verdronken, en drie, die
erg gekwetst waren, konden gered wor
den.
Donderdag nacht zijn er dieven in
het gebouw van het Amerikaansch ge
zantschap te Berlijn gedrongen. De kwaad
doeners hebben zich meester gemaakt van
eene som geld van eenige juweelen en
van verscheidene wisselboekjes.
Dertien jaar geleden liet zekere Bob
bij Leack van New-York, zich door de
Niagara-waterval (fneerdan 100 m.) mee
sleuren in een stalen vat. De waaghals
gaat het stoute stuk nogmaals beproeven.
Ditmaal echter zal hij niet een stalen vat
bezigen, maar weleengrootencaoutchouc-
bal, waar hij zich zal laten insluiten. Nog
al een, die met zijn leven speelt, de suk
kelaar.
Te Sefton, nabij Christchurch (Nieuw
Zeeland) werden vijf trekpaarden door
bijenzwermen overvallen en vier der die
ren gedood.De eigenaar der paarden dreef
zijne dieren langs den weg voort, toen
een dertigtal bijenkolonies hun korven
verlieten en de trekdieren aanvielen.
Nabij de Spaansche stad Vigo is een
echte slachting aangericht onder paarden.
Bij het voorbijkomen van een bosch werd
een karavaan van 17 paarden overvallen
dooreen bende uitgehongerde wolven en
opgeëten. Goed, jongens!
M. Jozef Maudon, ploegbaas in de
wapen- en rijvvielfabriek van St Etienne
(Frankrijk) zag, bij 't verlaten der werk
huizen, arbeiders en werkstakers verwoed
vechten. De man stierf van ontroering.
Op de Kalfvaart, te Yper, is men be
zig nieuwe huizen te bouwen. Bij het uit
delven der kelderingen heeft men drie
geraamten gevonden van Fransche solda
ten, zij droegen nog hunne erkenningsme-
dalie en zoo zijn zij kunnen vereenzelvigd
worden.
Twee mannen kwamen te Puy-en-
Veley (Frankrijk) over een smalle houten
brug, toen deze plots brak. De beide man
nen vielen in het water. Toen zij kort na
dien door de toegesnelde,personen opge
haald werden, hadden zij reeds opgehou
den te leven.
De schaliedekker Frans Vrebos 35
jaar gehuwd en vader van drie kinderen,
was op een dak te Brussel aan het werk.
Zeker oogenblik verloor de man het even
wicht, stuikte van het da'k, tien meters
hoog, en plofte ten gronde. De ongeluk
kige bleef op den slag dood.
Twee toestellen voor de voortbren
ging van stikstof ontploften in een elek-
triek fabriek van Mérignac (Frankrijk).
Een werkman werd gedood en twee ande
re gevaarlijk gekwetst.
Te Saint-Privat-la-Montagne (Frank
rijk) waren twee kinderen, een 10 jarige
knaap en een meisje van 2 jaar alleen te
huis. De knaap was op een stoel geklom
men en had uit een kas een geladen revol
ver genomen. Al spelende mikte hij op
zijn zusterke. Een schot ging af en het
wicht werd door een kogel in het hoofd
getroffen. Hoe droevig voor die ouders
voort, met wat zachter stem, die noch
tans nog beefde door een felle, hartstoch
telijke opwinding, ik zal je bij gelegen
heid de portretten-galerij wel eens laten
zien en dan zult ge het wellicht beter ge
voelen.
Ik begrijp het ook nu alreeds, Sir Fran
cis, antwoordde ik maar is u er wel
volkomen zeker van dat uw zoon Herbert
schuldig was Denk eens aan de geheel
andere positie, die voor Rupert het gevolg
zou zijn van Herbert's schandeHet
maakte hem tot uw erfgenaam, en voor
zoover het uw vermogen betreft, uw
eenigen zoon. Als Rupert een jaloersch
karakter had. en men zegt dat Span
jaarden over het algemeen jaloersch zijn
dan is de verleiding om zich van Her
bert voor altijd te ontdoen en zijn plaats
in te nemen, voor hem wellicht te sterk
geweest.
Ik ben ervan overtuigd dat de veron
derstelling die ik aarzelend opperde, nóóit
ook slechts in de meest vagen vorm 'm
Sir Francis' brein was opgekomen. En dat
was ook niet te verwonderen. Hoffelijk en
volkomen man van de wereld als hij was,
bezat hij toch den ingeboren en bewon-
derenswaardigen eenvoud van den echten
soldaat. Valschheid en bedrog waren zoo
ondenkbaar ver beneden hem, dat hij ze
ook nooit in anderen veronderstelde. Dat
waren ondeugden waar hij niets van
wist. Iedereen zou hem gemakkellijk kun
nen bedriegen, maar als hij het ber
Ierland. De nieuwe burgeroorlop
krijgt geen verder volg. De groote meeii^
derheid der bevolking vraagt om rustig t|(
leven en 't is meer dan tijd. ti
Spanje.In het zonnige Spanje hebci
ben onweders leelijke perten gespeeld. Dn
provincies Vanlëncië, Murcië en Grenadb
zijn bijzonder door overstroomingen ge «j
teisterd. Talrijke huizen zijn weggespoeli
zoodat vele gezinnen zonder onderkome v
staan. Tot nu toe is er geen spraak va
dooden maar overal isde schade zeer aan
zienlijk en veel lieden zijn van alles on o>
bloot. De koning van Spanje heeft d
geteisterde streken bezocht en zijne dee^
neming uitgedruk aan de lijdende bevo[[
king.
Het proces der bende Van Hoe-Vei)di
stuyft, voor de assisen van Oost-VIaande
ren, te Gent, is ten einde.
Van de 36 beschuldigden zijn er tie
ter dood veroordeelden, zeven tot eeuwij
durenden dwangarbeid, vijf tot twiriti
jaar dwangarbeid, vier tot 15 jaar dwang3'
arbeid, één tot 12 jaar dwangarbeid e
negen vrijgesproken.
Veel waarheid steekt in het volgendij',
dat wij overnemen uit Het nieuws va
den dag
Het zomeruur, dat sedert Zondag
voege is,is verre van in iedereens smaak
vallen. Onze boeren zijn tegen eene ver!er
andering, die hun geen voordeel aanbrengt
in Amerikawil men er niet van hooren
Frankrijk heeft Poincaré verleden jaar d
kwestie van vertrouwen moeten stelle
om het er dóór te krijgen. Doch teven
trachtte hij de landbouwers te voldoen
treinen werden een uur later aangeduid
de scholen begonnen een uur later.
Wat de scholen betreft, waarom zo
men het bij ons niet doen? Wij spreke
natuurlijk niet vande steden maar wel vat I'
de dorpen, waar de landbouwers getrouv
blijven aan het eeuwenoude zonneuur. On
het nieuw zomeruur te volgen, is de on
derwijzer soms alleen en de pastoo
schikt er zich naar, min of meer, in d
kerk. Feitelijk wordt de mis van 6 u. (ou
uur) aangekondigd voor 7 u. (zomeruur)
Dit verschilt gelijk de middag van dei
noen.
Volwassenen zijn vrij in het al of nie
toepassen van het zomeruurmaar d
schoolkinderen worden ertoe gedwongei
En toch staat hun onderwijs en zelfs hunn
gezondheid op het spel. De bevoegd
ouders, onderwijzers, doktors, die ik
raadpleegd heb, zijn het ééns om te ver
klaren dat het zomeruur niet deugt voo
de kinderen ze letten moeilijk op zij zij
slaperig, zenuwachtig, enz., omdat hu
slaaptijd een uur ingekort wordt.
Onmogelijk is het ze's avonds; als he
tot 10 uren nog klaar is, vroeger naar hef|
bed te krijgen. En het gevolg is dat zo de
anderdaags op het gestelde uur niet gens
noegzaam zijn uitgerust. En wat waarias<
voor de leerlingen der lagere scholei ris
geldt natuurlijk nog meer voor de kinde
ren der bewaarscholen.
En wat gezegd van de moeders op de^ai
buiten Deze matten zich af, omdat z
's morgens voor de stallen en het neerhos
moeten zorgen, zoodat zij om met huns
kinderen dan nog één uur vroeger ge reel
drog bij toeval ontdekte, was de mil
daad voor hem dubbel zwaar en zou
die ook nooit vergeven. Herbert, de zo<
dien hij hartstochtelijk beminde, had hei
'voorgelogen, een krijgsraad van solda
ten zooals hij zelf er een was, had zij
zoon schuldig verklaard en de misdaa
van den leugen scheen den streng-eerlij 'e
ken soldaat nauwelijks minder zwaar da zei
de desertie waaraan hij zich volgens de
krijgsraad had schuldig gemaakt. Geé
oogenblik had Sir Francis aan die uit
spraak getwijfeld, omdat de beslissing va
een krijgsraad voor hem onfeilbaar juis)en
was, en omdat de gedachte van bedrojlet
in verband met zijn oudsten zopn no rlii
nooit bij hem was opgekomen, en allee
door een ander in zijn brein kon worde
opgewekt.
Ik sloeg het ophelderen van zijn gelaa
gretig gade. Een flits van plotselinge, verin i
rassende hoop verdreef toen de eersl
uitdrukking van verwondering op zij
gelaat, maar op zijn beurt maakte di
trek van hoop plaats voor een zwaï
wenkbrauw-fronsen en een samenperse
van de lippen.
Wij zijn geen ras van leugenaars,
begon hij op strengen toon.
"Maarals Rupert gelogen heeft, da
was Herbert noch een leugenaar, noc,
een lafaard, viel ik hem in de rede.
Hij zag mij aan met een blik die m
verder spreken onmogelijk maakte.
(Wordt vervolgd),
2t
el-
Ie
?ei
ks
