VOOR STAD EN ARRONDISSEMENT AALST
Academy-pen
Rond de gedenkschriften
van Woeste
Een en ander
Abonnementsprijs:
KATHOLIEK WEEKBLAD
tot veredeling van Volk en Land.
BEHEER EN REDACTIE 29, Korte Zoutstraat, AALST
Merkwaardig
College-pen regeer
Voor alle advertentiën buiten het Arrondissement Aalst wende men zich naar OFFICE DE PUBLICITÈ 36, Nieuwstraat, Brussel.
Aan onze Lezers.
DAGWIJZER
Land en Tuinbouw
ADAM
Groote verantwoordelijkheid
74ste JAARGANG. - N' 4928.
20 CENTIEMEN HET NUMMER.
ZONDAG 14 DECEMBER 1924.
Binnenland
Buitenland
Amerika
8.50
15.00
doll.
ADVERTENTIËN
volgens akkoord.
Postcheckrekening
44024
DE DENDER
VERKRIJGBAAR
TEN BUREELE DEZER,
FR. 17.50
self-filling
FR. 25.00.
per Post 1.00 fr. meer
Postcheckrekening
44024
ZATERDAG 13 DECEMBER 1924.
Dezer dagen zal de post aan onze lezers
en kwijtschrift aanbieden ten bedrage
an fr. 8.50 voor hun leesgeld in 1925.
'en einde onkosten te sparen en opdat
et blad hun regelmatig zou besteld wor-
en verzoeken wij hun bij eerste aanbie-
ing te betalen daar de postbode slechts
enmaal komt.
Wij deelen tevens meê dat hun in den
)op der maandjanuari 1925 een prachtige
unstkalender in 3 kleuren druk zal aan-
eboden worden.
Dien kalender zal alleen te verkrijgen
ijn voor onze lezers die hun abonnement
ernieuwd hebben. Ook zal De Dender-
ode die zich mag roemen een der beste
/eekbladen van Vlaanderen te zijn, in der.
30p van 't jaar merkelijke verbeteringen
ndergaan.
In een woord 't zal eene aangename
errassing zijn voor onze lezers.
De Redactie.
December of Wintermaand.
4 Zondag. 3e Zondag van den Advent. Quatertemper-
week. H. Odilia, Maagd, Abdis.
H. Nicasius, Bisschop. Martelaar.
5 Maandag. Eusebius, Bisschop, Martelaar.
6. Dinsdag. H. Adon, Aartsbiaschop, Belijder.
H. Adelaide, Keizerin, W eduwe.
7 Woensdag. Quatertemper, Vastendag.
Heden geschiedt er eene Sol. Mis ter eere van de
tenschwording van J.-C. die om hare overgroote uit-
luntenheid genoemd wordt de Guide Mis
H. Wivina van Groot-Bijgaarde, Maagd, wordt met
vrucht aanroepen en gediend voor de keelpijn.
H. Begga,Weduwe. Aan haar wordt toegeschreven
de oprichting der begijnhoven.
8 Donderdag. M. Gratiaan. Bisschop, Belijder.
H. Winebaldus, Abt, Belijder.
9 Vrijdag. Quatertemper, vastendag.
H. Zenon, Soldaat, Martelaar.
H. Phea, Maagd.
0. Zaterdag. Quatertemper, vastendag.
H. Philogonus, Bisschop, Belijder.
:1 Zondag. 4e Zondag van den Advent.
H. Thomas, Apostel, Martelaar.
EEN TERUGBLIK
Wij lazen dezer dagen in de pers inte-
essante mededeelingen over de gedenk-
ichriften welke wijlen Staatsminister
Woeste nagelaten heeft. Naar het schijnt
/ormt het tweede deel dezer gedenk-
ichriften een soort dagboek, waarin o. a.
Ie gebeurtenissen tijdens de Duitsche
sezetting, en ook deze te Havere met
ien scherp oog en scherp woord beoor
deeld worden. Men weet dat Woeste
ie gewoonte niet had handschoenen aan
:e trekken wanneer het er op aankwam
ie waarheid te dienen, en deze intieme
bladzijden van zijn dagboek moeten dan
•>ok zoo raak, en bij poozen, zoo vlijmend
ijn voor sommige nog levende politieke
ersonages, dat men met het uitgeven er
an aarzelt. Woeste is in zijn beoordee-
ing vooral niet malsch tegenover een
>wezen eerste minister van een der fa-
i teuze na-oorlogsche nationale mi-
isteries, waarin de drij partijen opgeno-
nen werden.
Het blijkt
immers hoe deze minister, die thans
braafjes zijn rol speelt in de Herstel-
Kommissie te Parijs, toen hij door de
katholieken zijner streek kandidaat was
gesteld, den moed niet had den bisschop
van zijn toekomstig arrondissement offi-
ieel te gaan hulde brengen, omdat... hij
lid was van een nationaal drijkleu-
ig ministerie
Dit sprekend feit is er eene onder de
vele welke wij hier destijds aan de kaak
itelden, toen wij er nadruk op legden
10e al die gemengde ministeries, sedert
den wapenstilstand, het katholiek leven
in ons land hebben verlamd, en ons
katholiek organisme bloedloos maakten.
Want eene partij
welke, zooals de onze, er eene zekere
kleurloosheid moest op nahouden om,
in al die bont aan elkaar gelapte goever-
nementen haar woördeken te mogen
meespreken, was ten slotte tot volkomen
bloedeloosheid gedoemd. Uit die sa
menkoppeling van ministerportefeuilles
van alle kleuren, is ons huidig zoetwater-
katholicisme ontstaan, waarover wij
geenszins fier mogen zijn...
Als wij nu daartegenover die stugge,
stoere figuur van een Woeste herdenken,
zoo verstokt in zijn idealisme, zoo ver
steend in zijn katholicisme, zoo verstaald
in zijn verknochtheid
aan Kerk en Christus,
dan zien wij maar eerst goed hoe deze fi
guur reuzenhoog boven het moreele peil
van ons huidig politiek wereldje uitrijst.
Stellig, Woeste kon, door de stugheid
zelf zijner princiepen, wel eens onhandel
baar schijnen, en op het terrein der
Vlaamsche Bew. bijv. waren zijne ge
dachten niet altijd de onze, maar buiten
dit verschil van meening om, stond zijne
moreele persoonlijkheid steeds zoo gaaf,
zoo fier en zoo forsch boven het debat
uit, dat zij, bij den intellectueelen tegen
stander, waardeering afdwong en ont
zag inboezemde.
Het is wel karakteristiek dat een
staatsman als Woeste, die zijn tegenstre
vers geenszins spaarde, en hen, als 't wa
re tot zijn laatsten ademtocht, bekampte
met zijn vinnig woord dat scherp kon
steken als staal, zoo heerlijk is gehuldigd
geworden door zijne vijanden.
Want het was
een heerlijke hulde
die de liberale leider Hymans, op heden
minister van Buitenlandsche Zaken, hem
bracht, toen hij, na zijn dood, letterlijk
schreef
Inclinons nous bien bas devant ce
marbre sans fissures.
Dit luidt, in onze taal
Buigen wij diep vóór dit gaaf mar
mer.
Ja, een gaaf marmer, zonder spleet of
barst, zoo was de moreele figuur van den
grooten katholieken staatsman. Een diep
gedacht een sterk plichtbesef dat, noch
voor vleierij, noch voor dekoraties, noch
voor goud of wierook zwichtte een
katholicisme uit één stuk, dat recht zijn
wegen ging, de daad boven het woord
stelde: ziedaar wel de drie hoofdfactoren
dezer moreel groote figuur, die de ver-
bitterendste vijanden naar hun hoed doet
grijpen om haar een eeresaluut te bren
gen.
Moge de groote schim van Woeste,
aan den vooravond dezer nieuwe ver
kiezingscampagne, onze huidige staats
mannen bezielen met een beetje van dat
heilig vuur der oude garde, die pal stond
in alle stormen
De Koolsoorten.
Roode en witte kooien en ook Mei
savooien worden meest vóór den winter
geplant. Men kan ze nochtans, en ook met
goed gevolg, eerst in het voorjaar planten
Op natte en killige gronden is het zelfs
aan te raden ze maar in Februari-Maart
te zetten, omdat zulke gronden, als ze den
ganschen Winter vastliggen, in de Lente
niet gemakkelijk verwarmen of opzome-
ren. Witte kooien bevriezen nogal gemak
kelijk, en men doet dus best deze op be
schutte plaatsen te legeren en ze dan na
den Winter te planten.
Men bekomt ook nog zeer goede witte
en zelfs ook roode kooien, met ze in
Februari-Maart onder glas te zaaien, ze
eens onder glas te overiegeren en in April
uit te planten.
De Meisavooien bevriezen zeer zelden I
men mag ze vóór den Winter planten.
Bloemkoolen zaait men in de eerste helft
van September onder glasmen repikeert
de jonge plantjes onder glas, om ze later,
in potjes, onder ramen, in de broeikast of
in serren door te winteren.
De koolsoorten vragen een goed ge-
spitten en we! bemesten grond. Daar zij
zich snel ontwikkelen is het geraadzaam
ze tijdens den groei een paar malen vloei-
mest toe te dienen.
Men zaait van in Maart-April de kool
soorten, welke in den Zomer moeten ge
plant worden, en men zet ze ter plaats
naarmate er plekjes grond ledig komen.
Alle soorten zijn zeer rijk aan voedings
stoffen voor den mensch en voor de die
ren. In sommige streken worden er zeer
veel van zekere soorten, zooals Chou
Cavalier tot veevoeder geplant.
De kweekwijze der koolsoorten is zeer
gemakkelijk. Ze gedijen in meest alle
gronden alleenlijk zijn ze in sommige
streken zeer onderhevig aan tol- of knol
ziekte en koolmaden.
De afstand tusschen de planten ver
schilt volgens de rassen 50 èemt. voor
roode kool (Nergerkop) en 60 cm. voor
de andere rassen. Tusschen de kooien
kan men Meisavooien planten.
Daar rijst het alverkwikkend licht,
Dat laag gedaald beneên de kimmen
De schaduwen en bleeke schimmen
Verdrijft van 's aardrijks aangezicht,
De vooglenzang aan 't licht ontsteken,
Begint met eene morgenwijs,
Den grooten Zegenaar ten prijs,
Aan alle kanten uit te breken.
Ai, laat ons beurtewijs den toon
Der vooglen vroeg aan 't kwinkeleeren,
Navolgen, en 't geluid schakeerenf,
En strengelen tot eene kroon.
J. Van den Vondel.
In Nederland, zooals in Vlaamsch-Bel-
gië, is er een groep, die buiten het Katho
liek Verbond der standsgroepen, het vaan
del van een afzonderlijk optreden opsteekt.
Heel belangrijk is de rede naar aanlei
ding van dit feit door Ms' Nolens uitge
sproken en die we nu in den Hollandschen
Tijd toegelicht vinden.
Wij lezen er, onder andere, het vol
gende
Het doel, dat de Katholieke partij
steeds bij al haar handelingen en in haar
geheele optreden voor oogen stond en
moet staan, is, zegt M«r Nolens, het alge
meen belang, d. i. met het belang van den
Staat als eenheid, de veelzijdige belangen
van alle groepen en lagen der geheele be
volking. De conclusie, die hij daaruit trok,
is dat de Katholieke partij niet kan en niet
mag zijn de partij van een enkelen stand,
van arbeiders en ambtenaren, evenmin als
uitsluitend van werkgevers, van niet-be-
zitteden, van den handel evenmin uitslui
tend als van industrie en landbouw.
Dat alles geldt ook voor België.
Ook groot, ontzettend, ijzingwekkend
groot is de verantwoordelijkheid van hen,
die de zaken anders willen voorstellen en
zoo een noodlottige scheuring zoeken te
veroorzaken in de katholieke partij.
Hoe juichen de vijanden van Godsdienst,
Taal en Vaderland, bij 't zien van die uit-
I zinnige handelwijze
Hoor eens, Mijnheer Theunis,
eerste minister, van nieuwe belastingen,
hoe klein gij die ook moget heeten, daar
willen wij niet meer van. De belastingen
zijn ruim al hoog en talrijk genoeg.
Verhooging van jaarwedde
der staatsbedienden, daar hebben wij
niets tegen, wel integendeel wij zijn van
oordeel, dat er aan de bedienden een jaar
wedde moet toegekend worden, die hun
toe'late met hun huisgezin behoorlijk te
leven doch wij zijn ook van oordeel, dat
zulke verhooging moet en kan gebeuren
zonder dat de belastingen daarom ver
hoogd worden. Vooreerst de beslaande
belastingen brengen veel meer op dan dat
men voorzag en daarbij wat al besparin
gen kunnen er niet verwezentlijkt worden
in het leger, in 't onderwijs, enz. enz. enz.
Een staaltje van besparing
in 't Openbaar Onderwijs is het afschaffen
der wedstrijden tusschen de leerlingen
der lagere scholen, zoogezegd het examen
voor 't bekomen van het getuigschrift van
volledige lagere studiën, 't Is bekend en
geweien, die wedstrijden zijn zeer scha
delijk aan 't onderwijs, doordien dat zij
jaar in, jaar uit, den onderwijzer aanhit
sen om bij voorkeur te werken en te zor
gen ten voordeele der meestbegaafde
leerlingen, terwijl het gezond verstand en
de rechtvaardigheid luide roepen, dat het
voor de minbegaafden is, dat de onderwij
zer op de eerste plaats te zorgen heeft.
Welnu, dat men die examens of wedstrij
den afschaffe, en elk jaar zal men eene
kolossale som geld uitsparen.
Ten werke, zonder wachten,
ten werke voor de aanstaande groote
kiezing is 't ordewoord van alwie den
naam van katholiek verdient. Terecht
spreekt men zoo. Immers onze roode en
blauwe vijanden liggen op loer en laten
niets onbeproefd om de bevolking te ver
blinden en te misleiden, ten einde in de
naaste kiezingen de macht der katholieke
partij te breken. Ten werke ja, ten werke
zonder wachten, onverpoosd 't Is voor
God en Kerk, en Vaderland. Wie niet
meewerkt, die heeft geen deel in de vic
torie
En wijs te zijn
roept ook elk klaarziend man den heer
Theunis toe. Geen nieuwe belastingen
meerZekerlijk de liberalen en de socia
listen stoken al dat ze kunnen, opdat er
nu de laatste maanden, een of andere on
voorzichtigheid zou begaan worden, ten
einde alzoó iets doorslaande te vinden,
dat de katholieke partij zou kunnen aan
gewreven worden. Maar, 't is wijs te zijn
en vooruitziende. Poincaré en zijne man
nen, in Frankrijk, lieten zich vangen, en
zóó viel Frankrijk in de wreede klauwen
der radicalen en socialisten. In België mag
dat niet gebeuren, neen Wijs zijn, dat is
de boodschap, Mijnheer Theunis en ka
tholieke volksvertegenwoordigers 1 Wijs
zijn en vooruitzien.
Passé la Saint-Clément,
On ne sème plus de froment
Wat ge wachten laat tot morgen,
Vindt ge weer met zwaarder last;
Ieder dag baart nieuwe zorgen,
Eiken dag dus wel verpast.
Om lang te leven,
wat valt er te doen vraagt ons, deze
week, én Jan Moeyal én Boer Jan. Wij
zouden die twee vrienden kunnen verwij
zen naar 't geen wij daarover vroeger
schreven, maar 't zijn juist twee vrienden,
wier vriendschap niet enkel in zoete
woordekens bestaat. Inderdaad zij brach
ten ons reeds een heele lijst van nieuwe
abonnenten aan en werkten zoo om den
Denderbode te helpen voortleven. Voor
zulke vrienden, daar wil men zich geerne
eens een lastje voor aandoen. Met dank
bare wederliefde antwoorden wij dus op
de vraag van de twee mannen
Een heel boek zouden wij daarover
kunnen schrijven, maar wij antwoorden
in 't kort met de scholaMens hilaris,
requies, moderata diceta dat wij volgen-
genderwijs vertalen
"Wilt gij tot honderd jaar geraken zonder
[hinken 1
"Hebt steeds een blij gemoed, zoekt rust,
[mint soberheid
"In eten en in drinken.
"Onze Heer, die leert dat ook Daarmêe is
['t al gezeid.
LappaOm te felst
riep Wannes Stoef tegen zijnen knecht
Staaf, van wien hij meende te moeten
klagen, en zoo rap als de bladeren die
waaien, vloog Wannes zijn bovenvest op
den grond en Wannes in zijn hemdsmou
wen, sprong naar Staaf, die zweeg als een
karpel. Maar, aai mij aaimijWan
nes kreeg mij daar een drevel van de
hand van Staaf, dat hij in eenen zwenk
van op de weide t'halven de breede Lan-
dooi-beek neerplontste.. En Wannes kon
niet zwemmen Iets dergelijks, als 't
ware, liep de framassonsaanhang in
Frankrijk op. 't Was verleden Zondag te
Quimper, in 't departement van Finistére.
De kliek van Herriot Frankrijks "fameuze»
hoofdminister zou eens tegen manifestee
ren binst dat de katholieken daar hunne
manifestatie tegen de kerkvervolging zou
den houden. Heel de streek en heel de
stad werd in beroering gezet, ten einde
eens de "ontzettende, macht ten toon te
spreiden van den framassonschen aan
hang. Goed. Hunne meeting werd gehou
den in eene stadszaal, waaruit ten 1 1/2
ure namiddag hun stoet optrok van enkel
een 3000 personen.
Hunnerzijds vergaderden de katholieken
in de kathedraal en begonnen hun op
tocht rond 2 ure namiddag. Honderden
banieren en spandoeken werden in hun
stoet gedragen en eraan namen ten min
ste 20.000 personen deel. Zingend bega
ven de katholieken zich naar een park,
waar een meeting in open lucht gehouden
werd.
O 't is schoon, dat herleven der katho
lieke krachten in Frankrijk.
Ook is 't hoog tijd,
niet alleen voor het stuiten of beletten der
godsdienstvervolging, maar ook voor het
beletten der bloedige en alvernielende re
volutie, die de Communisten aan 't berei
den zijn in Frankrijk, 't Geen aldaar dezer
dagen ontdekt werd, dat laat niet meer
twijfelen aan het dreigende gevaar voor
een revolutie op zijn Russisch
waarbij de hoofden der burgers, de hoof
den der neringdoeners en die van de
christen werklieden zouden ten gronde
rollen
in een groot bloedbad
en alle eigendom verbeurd verklaard zou
worden, 't Ware de algeheele vernietiging
der beschadiging in Frankrijk en de vol
ledige vernietiging van dat schoone land.
Welnu, aan niets minder dan zulke hel-
sche verwoesting, denken duizenden en
duizenden communisten ginder onder de
aanhitsing en leiding der bloedhonden van
Moskow, die nu te Parijs hun officieelen
gezant hebben.
Gedwongen door de ontdekkingen
op dat verschrikkend gebied door de po
litie gedaan, beeft "schoone» Herriot er
in toegestemd, dat de politie eens snuffe
len ging in de nesten der vreemde com
munisten... En zie l de kerels heeft men
gevonden, ja, maar 't getd en de papieren,