EENE GOEDE PARTIJ.
Zondag 4 April 1886.
Ie Jaar.
Nummer
Wij verwittigen onze nieuw e
abonnenten dat hun abonne
ment begint te loopen met den
1 ii van eiken trimester.
Al de verschenen nummers
van dien trimester zullen bun
toegezonden worden.
Buitenlandsch politiek nieuws.
ffoad xtiiuinoy
r srt
&!j 81 IsJï'i'l™b'™
ncv [13KI
-iiK
aar snussnis
.nobel
fi I ircsiiB
FvifiRfltl
■>t ,uer
feut, er
ARROM)
ca xistfij? 9Loi099'l9 'i9b Ll99cf'rooy icxl
Abonnementsprijs
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
5 fr. voor de stad.
5 fr 50 voor den buiten,
PRIJS PER NUMMER 10 CENTIMEN.
voorop betaalbaar.
Men abonneert zich
op alle postkantooren voor den buiten voor de stad, ten kantoore van het blad,
40, Korte Zoutstraat, 40, Aalst.
HET
Prijs der annoncen
vliifodoshid eln no ajkmsB Boolallnrr als tied ioob
laOji'AALST} -i9oX .n97.;'-igtiii bi jaimjitbh s
- ,E uöi.«AÜ»«*a»tr"i^83laa 9i nehml ovi.td 9Ü> ismiod
Gewone, 15 d,(Jrülcredéi tótblos and
Reklamen, 75 cenfci^jucaiie-A naixiiu znatjxidoaq Mile#
Vonmtmt op de derde bladzijde, <^>uoX
1 J 'Esbtiod i teil feta itedusl iirb§ ai
ïlesiianinoiiud nenegïoijjjx
I 1 L.ill-r hw, 9i llJ J'iUf lisiuhf
aarvan een exemplaar aan bet blad <?ezQj)depltw,q^, t IU
"tayiiiA 'ine an
Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan bet blaf
Handschriften worden niet terug gezonden.
Nee spe nee me Lu.
U9 ml iisgoia
AALST, 3 APRIL.
De begrootiixgs Commissie der Fran-
scke Kamer van afgevaardigden heeft M.
ltouvier, een opprtounist, tot voorzitter
gekozen met 17 stemmen tegen 16 gege
ven aan M. Clémenceau, hoofd der Ra-
dikalen.
Die Commissie is ovex-gegaan tot de
bespreking van het ontwerp van leening,
door Minister Sadi-Carnot nedei'gelegd
na een.e lange bespreking heeft de Com
missie, met 20 stemmen tegen 10 de lee-
uing in grondbeginsel aangenomen. Men
was het echter niet eens over het beloop
der leening. Eindelijk stelde M. Andrieux
de som van 900 millioen voor, die aange
nomen wierd.
De werkstaking te Decazeville verer
gerd en neemt eene ernstige wending.
Nu de werkstakers in België zich zoo
schandelijk hebben gedragen is de fran-
sche regeering niet zonder onrust.
De Kamer van Afgevaardigden heeft
Dijnsdag, in tweede beraadslaging, de
wet op de vrijheid der begravingen aan
genomen
I)e Duitsche Reichstag heeft met eene
overgi'oote meerderheid het wetsont
werp op het brandewijn-monopoli urn
verworpen. Nochthans was M. Bismarck
tweemaal in de bespreking tusschen ge
komen, den val van het Duitsche Keizer
rijk vooi-zegende ingeval het wetsont
werp niet aangenomen wierd.
De Reichstag heeft insgelijks, onder
den invloed der gebeurtenissen in België
de wetten tegen de socialisten voor twee
jaren verlengd Het Staatsbestuur vroeg
eene verlenging voor vijf jaren.
De Pruissische Heerenkamer schijnt
niet zeer geneigd de staatkundige-gees-
telijke wetten, die een einde aan den
Culturkampf moeten stellen, voor alsnu
aan te nemen immers de 1'aus brengt
eischen in waar de Heerenkamer geen
vrede mede heeft zij is het moede maar
altijd toegevingen te doen, zonder er
eenige in ruiling te ontvangen. De pruis
sische regeering houdt zich vastberaden
tegenover het vatikaan en nu zal waar
schijnlijk dit laatste toegevend worden.
Volgens officieële statistieken zal het
ministerie in spanje over 325 stemmen
beschikken, na de kiezingen van Zondag-
toekomende, tegen 94 aan verschillige
andere staatkundige groepen.
Zooals wij het verledene week schre
ven hebben de Ministers Chamberlain en
Trevelyan, hoofden der radikale partij,
het engelscli Ministerie verlaten. Het
schijnt ook dat een deel der radikale
NOVELLE.
niet instemt met dat deel van
Gladstone 's programma waar hij van
gedacht is het grootste deel der landen,
in Ierland van de groote grondbezit
ters af te koopen om ze dan weder aan
delersche landbouwers weder af te staan.
Wat er ook van zij het is althans ze
ker dat M. Gladstone, deze week, op
verschillige punten van ondergeschikt
belang, in de Engelsche Kamer, ovei'-
winnaar bleef.
De gezichteinder, langs den Ooster
kant versombert weeral. Men vreest dat
Rusland op het punt is Bulgarië te be
zetten en onderduimsch Griekenlaud tot
den oorlog aanzet.
Dit laatste land zou van het bezetten
des Voi-stendoms Bulgarië, door Rusland,
gebruik maken om Turkije ook op den
hals te vallen.
Het losbranden van eenen Europeeschen
Oorlog is daaruit te vreezen.
Argus.
Schrikkelijke gebeurtenissen koixxen
ons land in opschudding le brengen
verwoestend heeft het domme volk zijixe
akelige hand langsch de omstreken van
Charleroi laten neervallen, alom puinen
en bebloed slijk achterlatende.
Wat was de rede van dien volksoploop
De ellende, zeggen de werkstakers,
de steeds toenemende vermindering van
werkloon
De opstoking van vreemde anarchis
ten, handelende zij zelve onder den in
vloed van vreemde mijnbestuuren, van
vreemde nij veraars om hier den dood
steek aan den kolenhandel aaix de glas
nijverheid toete brengen,zeggen andere.
Misschien, zeer waarschijnlijk zelfs,
heeft een en ander tot den oproer eenig-
zins bij gedi-agen.maarde grootste plich-
tige in deze aaak zijn de onbezonnene
socialistische leerstelsels.
Aan de onwetende massa spreken over
de eischen der sociale grondbeginselen,
den handel, de nijverheid, de mijnen als
haar erfgoed doen aanschouwen, bewee-
ren dat alle macht uit haar moet komen
en dat de Staat het volk moet zijn, is dit
niet het zekerste middel om haar hoofd
op den hol te doen gaan, om haar eene
droombeeldige toekomst als een werke
lijkheden te doen aanschouwen en haar te
doen overgaan tot daden van verwoes
ting, tot daden die het onvermijdelijk
gevolg zijn eener sociale omwenteling.
De Maatschappij gaat immer vooruit,
meer om moer stx*eeft de menschelijke
geest naar tie volmaaktheid. Een tijd zal
komen dat de werkersklas haar lot zal
verbeteren en zich tot eenen hoogeren
stand zal verheffen, maar de socialisti
sche gelijkheid, hetdaarstellenvan eenen
volkstaat die meester zoxx zijn van han
del en fabrieken, van mijnen en groeven,
dat zijn droombeelden die tot het rijk
der Utopie belmoren
De bezonderste prikkel des menschen-
bedrijvigheid is de persoonlijke' intrest,
de baatzucht.'tIs zij die zoovele beroem
de nij veraars tot immer aanhoudende
verbeteringen heeft aangezet, 't is zij die
de Cockerill, de Kruppwerkhuizen heeft
tot stand gebracht, 't is zij die genieën
Eu (laar zij, getroffen, geen woord kon uiten,
ging Worlein voort Hoe schoon gaat ruij de
dag ten einde, welke door het wachten zoo lau;
geworden was. Zij onthladerte eene linde
bloem, die vóór haar hing, en hij streek met
zijnen vinger over de snede van een boek, dat
hij in handen had. Ziet gij, sprak hij, ik heb
mij ook eenen Eichendorft verschaft en ik dacht
dat ik den dichter hier best zou verstaan heb
ben. Doch het bleek welhaast dat het plaatsje
alleen dat uiet vermocht... Zet u toch een wei
nig, lieve Mejuffer. Ach ja, ik hen recht pro
zaïsch ik weet niet waar ik de groote woorden
uit mijnen brief gevonden héb en hoe ik mij
inbeelden kon dat gij mijne bede zoudt kunnen
verhooren v
Waarom toch zóó spreken, Heer Worlein,
zegde zij aarzelend. Wat hebt gij dan gedaan om
u door een meisje als ik te doen verachten.
Wat zijt gij goed, ging Worlein voort, zoo
edelmoedig omtrent mij te denken. Overigens
heeft verwekt voor wie wij heden ver
stomd staan.
Maar indien de Staat meester van het
werk zou zijn, wanneer de voordeelen
en de profijten aan de algemeenheid ko
men, zou het er heel anders mede gesteld
zijn. Zou ik mij nog bekreunen om in
mijnen stiel, in mijn beroep vooruitgang
te doen meer dan mij noodig is om tot
het hoogste dagloon te komen, zou ik mij
uren en uren, dagen en nachten in mijne
studieboeken verdiepen oixi eene verbe
tering op gebied van kunst of wetenschap
daar te stellen. De Maatschappij zou mij
niet genoegzaam beloonen en de menscli
werkt niet gaarne voor een-dank u zeerln
En zoo de Maatschappij mij, en anderen
genoegzame belooning schonk voor ons
onveiTOoeibaar streven naar veibeterin-
gen en volmaaktheid, hoelang dan zou
de gelijkheid duren die tot grondslag-
moet dienen van den socialistischen
volksstaat
Men ziet het, de volksstaat is onmo
gelijk zonder de verloochening van den
vooruitgang, en deze staat vast, dringt
zich onweerstaanbaar aan de menschheid
op, is onloochenbaar.
En dan Om tot den volksstaat te ge
raken is er eene sociale omwenteling
noodig die, wat der socialisten hoofd
mannen ook zeggen mogen, niet vrede
lievend kan zijn. Zij preken de kalmte
aan, maar onderduimsch bewerken zij
den opstand, zij keuren de baldadighe
den uit het walenland af maar vernemen
die met genoegen, maar zij keuren ook
de tusschenkomst af der troepen om die
baldadigheden te doen ophouden. Schijn
heilige onzin die duidelijk de geheime
plannen der socialisten doet kennen
vernietiging dei bourgeoisie door alle mo
gelijke middelen.
Men oordeele dan over eenen Volks
staat opgebouwd bij middel der verdel
ging, op de puinen der vruchten van
eeuwen arbeids van eeuwen krachtin
spanning.
De socialistische denkbeelden zullen
vallen onder den walg en den afkeer
van het wijs gewordene volk, en plaats
maken voor meer gezonde gedachten tot
vei'betering van 's werkers lot op de
grondslagen der huidige samenleving.
J. J.
Het lager onderwijs in de vereenigde
Staten.
Het openbaar onderwijs is een onder
werp dat altijd onze belangstelling op
wekten terecht verdient onze aandaclit
te vestigen. Wij leven in een tijdstip
waar zich de noodzakelijkheid van gron
dig onderwijs immer dringenden doet
gevoelen, en waar het immer wensclie-
iijker wordt zulk onderwijs zich onder
liet volk te zien verspreiden. De verlich
ting immers van het volk moet zijnen
zedelijken toestand verbeteren, de macht
van schandelijk bijgeloof verijdelen en
het grondwinnen van verderfelijke leer
stelsels tekeer gaan. Welnu, in een tijd
stip waar het openbaar onderwijs zoo
dikwerf besproken wordt, waar onze
katholieke tegenstrevei-s zoo tieren te-
alles is vandaag goed jegens mijzelfs het toeval
dat mij hier lieeiibrengt, zonder dat ik zelfs wist
dat hier uw lievelingsplaatsje was.
Zij wilde daar iets op antwoorden, kwam er
echter niet mede uit en vergenoegde zich hem
eenen vriendelijken blik toe te werpen. Hij ging
voort Dat kleedje staat u wonder lief, veel
heter dan dat ernstigesombere van eergisteren
Gelukkiglijkhadtgij dan dit nette pompadourtje
niet aan want daarmede ware de hersenschim
nog meer in mijnen kop gestegen. En hoe onbe
hendig ben ik toch nog immer te roei en aan eene
zaak welke ik zoo voorzichtig zou moeten
omsluierd laten Doch gelief het te aanzien als
een teekeu van berouw en ga immer voort mij te
verontschuldigen. n Zij lachte en zegde, ter
wijl zij haar hoofd liet zinken Ik zie niet
wal ik zou moeten verontschuldigen ik zie er
ge ene reden toe.
Toch. lieve Mejuffer. toch, hervatte hij.»
Ge weet wel wat ik u over de achting geschre
ven heb. Wellicht gist gi j dat en waarom ik de
innigste behoefte heb te kunnen achten. Voor
weinige dagen nog vond ik mij zeer achtens
waardig en het scheen mij het zeer passend en
voldoende niet oplettendheid en beleefdheid
aan de zijde eener vrouw te leven doch nu
begrijp ik dat er iets veel vei'hevener» bestaat,
eene achting die den menscli boven zich zeiven,
gen het zoogezegde geld verkwisten van
liet laatste liberaal ministerie in zake
van onderwijs immers vindt De Den-
derbode dat er heden nog te veel geld
besteed wordt aan het onderwijs nadat
de begrooting ervan op zulke ei barme-
lijke wijze ingekort wierd zal het ge
wis belangwekkend zijn eens na te gaan
wat andei'e landen te dien opzichte doen.
In de tweede aflevering der Revuo;
de Bblgique van dit jaar, ontleedt de
heer U. Cambier een zeer merkwaar
dig verslag over het openbaar onderwijs
in de Vereenigde Staten, gemaakt door
den heer Taul Passy, professor van le
vende talen aan de lagere normaalschool
der Seine, na de door hem in de Veree
nigde Staten volbrachte zending van per
soonlijk ter plaats de inrichting van het
openbaar onderwijs te gaan bestudeeren.
Dia studie is uiterst belangwekkende
maar ook is zij te breedvoerig om in haar
geheel ineen weekblad te worden overge
nomen. Wij zullen er ons bij bepalen van
enkele, de belangrijkste, punten aan te
stippen
Prachtig is onder alle opzichten het
tafereel dat ons de Vereenigde Staten op
leveren. Dat volk, uit de meest ongelijk
slachtige bestanddeelen gevormd en pas
ontstaan geeft om het vooi'beeld van wat
n volk vermag dat aan zijne vrijheid
prijs hecht, naar onderwijs snakt, en
met de domme, eeuwen-oude vooroor-
deelen heeft afgebroken die nog heden is
ons oud Europa heerschen. Hoe is het
dan mogelijk dat, niettegenstaande de
groote verschilligheid der volkstammen
die over den onmeetbaren bodem der
Vereenigde Staten zich uitspreiden, alle
uitwijkelingen zich buitengewoon ge
makkelijk aan de zeden en het nationaal
karakter gewennen Gewisch speelt het
onderwijs in de Vereenigde Staten de
groote rol om die eenheid van karakter
en zeden teweeg te brengen, te midden
van zoo zeer verschillende vol lesrassen.
Wanneer wij zulke rol door het onder
wijs zien spelen, zal het wellicht nuttig
zijn de vergelijking te maken tusschen
de inrichting van ons onderwijs en van
dat der Vereenigde Staten. Immer is
het goed, zegt de heer Cambier, van de
gedachten van anderen te nutte te maken,
bij voorkeur wanneer zij van een volk
komen dat met zulken praktischen zin
begaafd is als de amerikaan. n
Nergens getroost men zich meer opof
feringen voor het openbaar onderwijs
dan in de Vereenigde Staten. Daar er
geen minister van openbaar onderwijs
is, zoi men moeiëlijk het juist getal der
uitgaven kunnen opgeven maar zeker
is het, dat er ten minsten milliard uit
gegeven wordt omstreeks 25 tót 30
franks per inwoner.
Het is een buitengewoon groot cijfer
nogtlians, zoo groot is het betrouwen
der Amerikanen in het volksonderwijs
dat zij nooit in die richting genoeg inee-
nen te kunnen doen. En dan worden er
bovendien nog jaarlijks overgroote som
men door bijzonderen geschonken om
het onderwerp te verspreiden. De lieer
Peabodij gaf ten gunste der openbare
scholen 10 millioenen franks. Gedurende
boven zijn verleden verheft. Ik kan u niet dui
delijker uitspreken wat ik meen. Lach mij niet
uit, maar ik geloof bijna dat eene pen voor ons
deukt, wanneer het brein te lomp, te krachte
loos is om met ernst te werken. Aan mij althans
heeft zij gezegd indien het u gegund ware het
altaar der achting op te richten, zooals bet u
in gedaehten voorzweeft, dat zou u zeiven te
stade komen een heiligdom bewaren, dat
brengt verbetering te weeg.
Verschoon mijne verwarde rede wellicht
zal zij u helpen mijnen wonderlijken brief be
grijpelijker te maken en aldus komt ge mis
schien rasscher tot een besluit.
Eerlijk en nederig spi'ak aldus Worlein. Het
was nu aan de beurt van Mathilde om te ant
woorden hoe verstandig zij ook was, was zij
het toch noch niet genoeg om de woorden van de
gedachte te onderscheiden, en zij begon zich
zeer te schamen zoo een oppervlakkige, gewone
ding te zijn, dat nog nooit zulke verheven ge
dachten gehad had. Dat heiligdom, waarvan
hij sprak boezemde haar gewehlig veel ontzag
in zij zag zich op een hoogen vergulden stoel
zitten en hij stond beneden en blikte plechtig
omhoog tot haar, en in den grond van haar
harte gevoelde zij de verplichting die hulde
waardig te zijn en zag met vuur naar hem.
Zij nam al haren moed te zanuu en sprak
1882 wierd er op het nationaal bureel
voor opvoeding naricht gegeven van
schenkingen die meer dan 35 millioenen
'ranks bechagen. Een schatrijk Ameri
kaan gaf onlangs een voorbeeld van
mildheid dat nooit in Europa werd be
st atigd. Het is het Senaatslid Stanford
die Califorjiie in de Washingtons ver-
gadering vertegenwoordigt. Reeds had
hij eene uitgestrektheid grond van 83000
morgens (arpent) in Californie geschon
ken die eene waarde had van 5 millioen-
nen dolars (1 dollar J 5,18 fr.) en die
nen moest tot het opbouwen eener hoo-
geschool tegenoverzijn kasteel. Hij komt
aanditkoninglijk geschenk eene som van
15 millioennen dollars in klinkende munt
te voegen, om aan de lioogcsehool de
medewerking te verzekeren der schitte
rendste professoren der heele wereld.
Dus heeft de heer Stanford aan het opeu-
jaar onderwijs een geschenk van 100
millioen franks gedaan.
Zulke schenkingen vallen het openbaar
onderwijs ten deel. Nu zijn er nog bij
zonderen die op hunne kosten bijzondere
scholen stichten, zoowel lagere en iuid-
delbare als hoogere, en die in het onder
houd ervan voorzien. Derwijze kan de
zoon van den nederigsten burger koste
loos het openbaar onderwijs in alle trap
pen genieten.
Hierboven zageix wij hetgeen bijzon
deren voor het onderwijs doen. Laat ons
nu zien hetgeen van Staatswege op dit
gebied gedaan wordt wij zullen dan
kunnen beetatigen dat het Amerikaansch
volk nooit voor de grootste opofferingen
is achter uitgeweken ten einde het on
derwijs zeer mild te kunnen begiftigen.
Reeds in 1785 en 1787 hadden wetten
het zes-en-dertigste deel der gronden
voorbehouden als erfgoederen voor de
scholen. Sedert 1848 is deze voorbehou
ding op het achttiende deel gebiaclit van
het grondgebied, voor al de Staten die
sedert dit tijdstip in de vereeniging ge
treden zijn. Daar de waarde der gronden
altijd vermeerdert, zal niets de prachtige
uitbreiding' van het Onderwijs kunnen
stuiten die den roem van het Ameri-
kaansclie volk uitmaakt.
Die gronden hebben eene uitgestrekt
heid van 75 millioen hectaren en mogen
niet verkocht worden.
Bij deze onmetelijke inkoxxisten most
men allerhande hulpmiddelen voegen, die
voortkomen van de belastingen op den
drank, alsook bijzondere belastingen van
Staat, Graafschap en Gemeente.
Zooals het de Heer Passy doet opmer
ken, zou het moeiëlijk zijn de sommen
te schatten die jaarlijks voor het onder
wijs uitgegeven worden. Het bureel van
opvoeding rekent dat in 1882 de school
uitgaven 456 millioen beliepen en de
ontvangsten meer dan 471 millioen. De
Heer Cambierrekent dat in evenredigheid
onze begrooting van het openbaar onder
wijs ongeveer 60 millioen zou moeten
bedragen.
In 1884 bedroeg zij ter nauwernood
22 millioen
En sedei-t wierd zij nog door het hui
dig katholiek ministerie verminderd
Verre zijn wij er dus af in België, van
Waarom zou ik mijn antwoord verschuiven,
Mijnheer, tot ik weder aan mijn -n lessenaar
zit Ik moet dat niet lan? overleggen om te
verklaren, dat ik de grondbeginsels deel welke
gij uitgedrukt hebt.
Hoe gelukkig maakt ge mij, Mejuffer, riep
hij met drift.
Wat echter uwen voorslag betreft, ging
zij voort, om nadere kennis te maken, daar
voor heb ik eene groote tegenwerping. Niet dat
ik vreeze daardoor ontgoocho'd te worden, in
tegendeel, ik heb door uwe brieven, uwe woor
den en uw gansche wezen eenen i-echt goeden
indruk van u en ik twijfele geenszins of
Mathilde jubelde hij. Verschoon mij
Mejuffer Mathilde.
Maar veel meer, n zoo ging zij voort, heb
ik u iets over mij zelve te zeggen, dat u bij rijpe
overweging wel zal leeren dat gij ongelijk
zoudt hebben die beslissende vraag te doen,
waarvan gij in uwen brief spreekt. Ik heb u
reeds medegedeeld dat ik gouvernante geweest
ben. Gij kunt daaruit b grijpen dat ik arm hen
de dochter van eenen onderwijzer, die zelfs
tijdens het leven baars vaders genoodzaakt was
als leerares haar brood te verdieuen. Ik ben in
verscheidene lunzen geweestnergens zeer lang
om redenen welke ik niet moet verklaren, maar
aan welke gij gewis uwe achting niet zoudt
weigeren. Ten slotte keerde ik tot mijnen vader
ter.ig aan zijn terfbed. Zijn opvolger deod
mij het uaubod met hem te blijven en hem in
het onderwijzen ter hulp te komen, tot ik er
gens mijn bestaan zou gevonden hebben. Eenen
andereu loon kon hij mij waarlijk uiet geven,
maar hij hield mij als een lid des huisgezins.
Gij ziet aldus dat er wel na te deuken valt...
Is dat al'es i onderbrak hij haar. Is dat
uwe geheele bekentenis
is dat niet al erg genoeg antwoordde zij.
Een man zoo als gij heeft vele voorzorgen te
nemen en ik, zonder geld, zonder vrienden,
zonder aanzien, zonder alles wat in de oogen
der wereld aanbeveelt
Gij zult mij nog boos maken n riep
hij. Wat bekommer ik nr'j om de wereld?
Z et hier, zegt men aan de lieden, mijn# vrouw,
eene sclioone vrou eene verstandige vrouw,
erna uitgelezeue vrouw, wien schoenriemen
gij al te zamc-u niet waardig zijt te ontbinden,
en indien gij u ergert omdat gij ze als uw#
gelijke niet kunt aanzien, dan verheug ik mij
koninklijk omdat ik uwe hoogneuzige dochter#
eene poets gespeeld heb. Maar de lieden zij*
zoo slecht nietzij zullen eenvoudiglijk mij en
mijn geluk benijden. Overigens indien gij too
skrupuleus zijt op het stuk der familie, gii ten
minffe stamt af van eenen vertegenwoordiger
1991 tl li
1195
is'[ u
O £7
O V
