Vf
1
JL B E RIC H F
EENE VLUCH
uit Siberië
Nummer M
Zondag 21 November 1886.
Aan onze Lezers:
DE TROONREDE.
Ie Jaar.
Abonnementsprijs
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
5 fr. voor de stad.
5 fr 50 voor den buiten,
PRIJS PER NUMMER 10 CENTTMEN.
voorop betaalbaar.
Men abonneert zich
op alle postkantooren voor den lui ten voor de stad, ten kantoore van het blad,
40, Korte Zoutstraat, 40, Aalst.
HET
Prijs der annoncen
ARRONDISSEMENT AALST.
Gewone, 15 centimen
Reklamen, 75 centimen
Vonnissn op dp derde bladzijde, SO centimen.
per drukregel.
Men maakt melding
Nee spe nee metu.
van elk werk waarvan een exemplaar aan het blad gezonden wordt.
Handschriften worden niet terug gezonden.
AALST, 20 NOVEMBER.
Do personen die een abonnement
op DeiuRn-galm zou
den nemen voor het jaar 1887, zullen
van heden af tot nieuwjaar het blad
kosteloos ontvangen,
Het eerste jaar van ons bestaan spoedt
ten einde. Met zekere zelfvoldoening
ilurven wij op onze afgelegde loopbaan
terugblikken, oindat wij gelooven, in de
mate onzer krachten, getrouw te zijn
gebleven aan ons programma en onze
beloften. I)ie terugblik zal ons aanspo
ren om op den ingeslagen weg voort te
gaan en, voor zoo veel mogelijk, naar
verbetering en volmaaktheid te streven.
Wij zullen meer om meer onze krachten
toewijden om onze lezers op de hoogte
te houden van alle in- en buitenlandsche
gebeurtenissen, van handel, nijverheid,
landbouw en kunsten. Wat wij reeds dit
jaar, ter gelegenheid der junij kiezingen
en van 'twerkenkwest,deden zullen wij,
met het nieuwe jaar, meer om meer uit
breiden wij zullen, in afwachting dat
ons blad tweemaal ter week, in het zelf
de formaat, kunne verschijnenwan
neer bijzondere gebeurtenissen de al-
gemeene aandacht op zich roepen, onze
abonnentendoor een buitengewoon num
mer van ons blad op de hoogte trachten
te houden.
Dit zal van onzentwege eenige opoffe
ringen eisschen, voor de welke de gene
genheid onzer lezers en liberale vrien
den ons zal instaan.
Pc Redaktie.
Bravo Bravissino zoo beeft het
land toegejuicht (de Troonrede) volgens
de verklaringen van De Denderlode
Gelukkig degenen welke arm van
geest zijn, want het rijk der hemelen
behoort hun toe
Ons stadhuisorgaan bevindt zich ook
tusschen die gelukkigen en wij weten
wel niet of wij hem uit den zaligen slaap
mogen wakker schudden.
Doch waarom niet Kr maar op los
eu zonder vrees er zijn to groote be
langen in't spel, don dat men zou mo
gen zwijgen.
Wat moeten we zeggen van dien mi-
nisterieëlen rimram, van dien klerikalen
hutsepot, van die bisschoppelijke rom
melzoo
Alle ernstige dagbladen hebben wij
doorlezen, nitheemsche en binnenland-
sche gazetten onderzocht, het voor- en
het tegendeel gewogen, en weet ge,
13
NAAR HET POOLSCH
van
BJiiïin Mot roMski.
waarmede we eindigen moeten
Beloven kost niets M. Beernaert is
een kostelijke belover, maar of hij
zijne beloften houden zal, dat is wat
a anders.
België is in vriendschappelijke betrek
kingen met vreemde mogendheden bevat
de Troonrede.
Wie zou daar kunnen aan twijfelen
Sinds België tot den laagsten der Eu-
ropeesche Staten vervallen is sinds het
zich aan den Paus van Rome verslaafd
heeft, vinden de vreemde mogendheden
het onnoodig zich met ons jezuietennest
te bemoeien.
Ze laten het maar zijnen draai gaan,
verzekerd dat het al dieper en dieper
zakken zal. :is*
Men gaat zich bezig houden met de
stoffelijke belangen en de verbetering van
't lot deswerhnans behcrtigai.
En nochthans rept de Troonrede geen
woordje over het uitvoeren van openbare
werken En 't was nogthans minister
Beernaert, welke er eens op pochte,
dat hij op (i maanden tijd meer openbare
werken zou uitvoeren, dan het liberaal
ministerie op Cjaar.
Ze ek nu die openbare werken of zoek
waar ze eerst moeten begonnen worden.
Eventwel de winter staat voor de deur;
geen werk, geen brood en honger is een
gevaarlijke raadsman
Nu, meester Beernaert heeft beloofd,
en we zullen wachten
Men heeft niet alleen het evenwicht der
Staatskas kunnen herstellenmaar zelfs
o: TLASTEN
Wel, lieve hemel, toch Met de
buitengewone belastingen door de libe
ra' en ges f emd en die de kalotten vroeger
bestreden en onnoodig verklaarden, maar
nu toch blijven behouden met hunne
vermindering van millioenen op het
onderwijs en de openbare werken, doch
welke de gemeenten meer mogen betalen
en aan het werkvolk ontstolen worden
met die jezuietenmiddelen kunnen ze
wel toekomen, doch of er ontlasting is,
dat beteekent misschien wat anders.
We zonden eens gaarne weten, hoe
veel centiemen we op onze belasting-
brieven minder vinden.
Denderlodekunt gij het ons niet
z 'ggen
Nog een bloempje uit dien mooien
klerikalen ruiker van ons pastoorsblad
De liberate lee en of schurken, die het
tcerkrolk uitbuiten, zijn dc wareplu htigen.
Nog al wel dat hij niet kloosterboeren
in plaats van liberale heeren gedrukt
heeft, want 't zou kunnen troef zijn.
ij De landbouw werd ook niet verge-
ten en maatregelen zullen genomen
worden om hem op te beuren.»
Hier gaan we met Het Land van Aalst
van Zondag antwoorden
t i
De boeren hebben rede om mis-
noegd te zijn over de Troonrede. Leo-
pold II spreekt altijd met soldaten en
nooit met boeren. Proefvelden maken,
landbouwvoordrachten geven, banen
en wegen verbeteren, zaden en mest-
stoffen doen onderzoeken, welnu, wij
durven zeggen, dat dit zooveel elfekt
zal maken als eene plaaster op eenen
arduinsteen
Inkomende rechten
moeten er komen, dat ontbreekt in de
Troonrede en de heeren Volksvertegen
woordigers zullen dit ongetwijfeld aan
vullen.
Welnu, Denderlode, wat zegt ge van
uwen confrater Pier
Enge walmt wierook Allons, foei
dan
Denderlode boft ook al over de
250,000 leerlingen welke in liet lager
onderwijs zijn bijgekomen.
Zou hij ook niet willen zeggen aan
hoeveel duizenden kindjes men in de
lagere- avond- en bewaarscholen alle
onderwijs onttrokken heeft
De kwestie van den persoonlijken dienst:
ziedaar de groote kwestie.
Jacobs en Woeste willen er niet van
hooren.
Maar de Rechtvaardigheid, Leopold
II. minister Beernaert, M. Nothomb en
anderen zijn van een gansch tegenover
gesteld gevoelen
En M. Van Wambeke, wat denkt die
er over.
We zullen wachten, de kat is nog de
koord niet op
Denderlode, in de Troonrede, is er alles
en niets de bisschoppen zullen er wel
alles uithalen.
Verre van u in uwen gang te belem
meren, zullen we u gerust laten voort
stappen, loopen, hollen, vliegen, zoo
ge wilt.
Op het laatst breekt ge u den nek.
R. S.
Het Land van Aalst schijnt zeer
verwonderd dat de gemeente W elle zon
der burgemeester is sinds verscheidene
maanden. Zonder Burgemeester Maar
beste vriend is de Pastoor daar geen
Burgemeoster dan 't Zou schijnen van
ja; en ziet hier waarom. Zoolang de
overledene Burgemeester, de achtbare
heer De Cuyper, aan het hoofd der ge-
gemeentezaken heeft gestaan, bleven de
gemeentescholen er in bloei en was het
aan de Geestelijkheid gansch onmoge-
1 ijk Welle met nonnekeusseholen te be
giftigen Niet zoohaast is M. De Cuy
per ten grave gedaald, of de Pastor
gelukt erin eene kloosterschool in het
leven te roepen en den Gemeenteraad
te overhalen die school te patroneeren
en wanneer de nonnekens nog maar zoo
eventjes zijn toegekomen kliint de
Pastoor in den predikstoel, begint de
nonnekensacliool hemelhoog te verhef
fen en de olficiëele mei-jesscïiool zooda
nig aan te vallen en te verachten dat zij
welhaast haar getal leerlingen tot een
tiental ziet versmelten. Eerlang zal do
pastoor die school weten te doen af
schaffen en zijne school, die der kloos
terzusters, op den rug der gemeente
te leggen
Is de ware Burgemeester van Wel
le dan niet depastoor, de geestelijkheid,
en moet 't Land, zich dan verwonderen
dat de bijzonderste ingezetenen dier ge
meente, zij die eenige bekwaamheid
bezitten 0111 aan bet hoofd eens gemeen-
tebestuurs te staan, weigeren voor den
zot te dienen van mannen die zich enkel
met geestelijke, niet met wereldlijke
te bemoeien hebben.
De Persoonlijke Dienstplicht is iets
dat maar al te rechtvaardig is, iets dat
veel zal bijdragen om het leger onder
stoffelijk en zedelijk betrek te verbete
ren, ener eene inderdaad nationale in
stelling van te maken.
Het stelsel der plaatsvervanging is
archi-slecht, wij hebben het in een onzer
eerste nummer bewezen, en niemand,
die eenigen tijd in de kazernen heeft
verkeert en het soldaten leven is bin
nengedrongen, zal onmogelijk den lof
der plaatsvervanging kunnen maken.
Hoe komt het dan dat de klerikale
bladen, de Journal de Bruxelles uitge
zonderd, zoozeer den verplichtenden
persoonlijken dienst vijandig zijn, ter
wijl de liberale bladen er lievige voor-
staanders van zijn Die rede is eenvou
dig. In gansch deze zaak ziet de liberale
partij slechts de belangen van het alge
meen, zij merkt op dat dit nieuw stelsel
slechts goede, geene kwade vruchten
kan afwerpen de klerikalen, integen
deel, zien er niets in dan het belang dei-
geestelijkheid, want zij begrijpen ('aL
met dit stelsel van gelijkheid het voor
recht der, Seminaristen vrij te zijn van
den krijgsdienst, verdwijnen zal.
De onafhankelijke afgevaardigde van
Brussel, heer Graaf d'Gultremont. heeft
op het Bureel der Kamer van Volksver
tegenwoordigers een wetsontv erp van
persoonlijken dienstplicht neergelegd.
Eene zinsnede uit de Troonrede deed
vermoeden dat het Staatsbestuur zelf
dergelijk wetsontwerp zou neergelegd
hebben maar neen Zoo weinig recht
zinnig, zoo weinig loyaal is ons ministe
rie, dat het zelfs wanneer liet de nood
zakelijkheid van eenen te nemen maat
regel ziet, het nochthans niets durft
voorstellen 0111 dien maatregel te nemen.
Volgens ons is het neerleggen van dit
wetsontwerp, door den heer d'Oultre-
mont, in de plaats van het ministerie,
Ja n«U» d«u vertrouwelijkeu vootop den weikeu de
een ellenuig middel om aan minister
Röntus zijnen portefeuille te kunnen la-
tin behoudt n, om eene ministerieële
Crisis te voorkomen. Immers, het wets
ontwerp d'Oultremont kan door de Ka
mer verworpen worden, zonder dat ge
neraal Pontus zich hierdoor eenigzins
geraakt gevoele.
De klerikale bladen brengen hier
weeral den Koning in het spel 't is hij
die België zou willen verpruissehen, en
de persoonlijke dienstplicht is een eerste
stap tot die erpruissching.
Wij zullen enkel doen opmerken, aan
die zonderlinge vereerders van de ko-
ninglijke waardigheid, dat de Koning,
met zich militarist te toonen, geenszins,
de verpruissching van ons Vaderland
beoogt daardoor vervult liij alleenlijk
zijnen plicht die is van te zorgen voor
's Lands veiligheid. De tractaten ons
Land rakende, die van 1830 opgemaakt
zijn leggen aan ons land, voor zijne
onzijdigheid verplichtingen op die stipt
moeten nagevolgd worden. Ons Land
moet zich bereid houden, om eenen
eersten schok van eenen uitheemschen
indringer te kunnen wederstaan, om al
dus aan de Beschermende Mogendheden
den tijd te laten tot onze Verdediging
op te komen. Op ons is eenigzins het
spreekwoord toepasselijk Aide-toi, le
Ciel 't aidera, (Help u zelve, zoo helpe
u God)
Weest gerust, zag de Koning de nood
zakelijkheid niet in van een degelijk
nationaal leger hij zou zich voor zijn
plesier geen militarist toonen met
dezen tijd dat een republikeinschen wind
over Europa waait, zoeken de vorsten
niet zich onnoodig impopulair te maken.
De omkeoring der Staatsrent 4 °/0
in 3 1 2 °<0, is bijna eene afgedane zaak.
Minister Beernaert beeft een wetsont
werp dierisaangaande in de Kamer neer
gelegd. Mat zullen wij zeggen Zoo
gaat liet wanneer het laatste liberaal
kabinet de rente 4 1/2 in 4 omkeerde,
konnen de klerikalen niet genoeg uit
vallen tegen de liberale dieven die de
kleine renteniers van een deel hunner
inkomsten beroofden. En zieweinige
jaren verloop n en reeds moeten die kle
rikalen eerlij ke bestuurders dien zelfden
maatregel nemen die zij in den tijd zoo
hevig bevochten Die omkeering zal
voor den Staat eene jaarlijkscbe bespa
ring van zoo wat vijf millioenen ver-
wezentlijkentismaardatdie/emewebe-
stuurders,dioden overvloed in de Staats
kas gingen brengen en handel en nijver
heid doen herleven, die den deceit der
liberalen in boni gingen omkeeren en
daarbij de lasten verminderen, na drie
jaren bestuur, zich nog altijd voor een
jaarlijkscjh te kort bevinden, alhoewel
zij een deel der lasten van den Staat op
den rug der gemeenten hebben weten te
[Ve rvolf.)
A
!g-U!U!
In dien dagelijkscben omgang, die voor mij onver
mijdelijk was, legde ik nocli geveinsde schaamte noch
misplaatste fierheid aan den dag ik onderhield mij
dikwijls met mijne vreemdsoortige gezellen, bestu
deerde luin karakter en liet mij door hen de oijzon-
derste gebeurtenissen hmi» levens vertallen.
Ik mout ook oenige woorden zeggen over oub dorp
en de inrichting onzer fabriek. Het gesticht van Kka-
teriuinski-Zavod was opgericht onder de regeerin
van Katharina II, wier naam het droeg zijne bevoi-
kiug bestond uit de afstammelingen van oud-bauu
lingen. Alle de belangen van het dorp waren in de
raffinaderij vervat, die jaarlijkB van twee tot drij hon
derd millioen lit -ra alcohol voortbr tobt, 11 de gansche
streek, in zenen kring van een tot twee dui zend wersten
van brandewijn voorzag. Zij waa verpacht aan twee
rijke handslaren van het gouvernement f-imbirsk, de
H.H. Orlov en Alexeïev, die er aanzienlijke voordur-
ien moesten uit trekken aangezien zij, buiten den
pachtprijs en de hoogerc wedde der dwangarbeiders,
ook nog de soldij van het garnizoen en den officier
(honderd en een man) ten hunnen laste namen, niet
medegerekend de min of meer verplichtende en be
langrijke geschenken die zij deden aan den opzichter
en de andere goevernementsbedieuden. l)e opzichter
stond ongeveer den helft der dwangarbeiders af voor
het werk der fabriek, en hield den anderen helft voor
u openbare diensten, zooals de wegenis, het oprichten
van gebouwen, den gezondheidsdienst, enz. Elkeen
van ons ontving van de schatkist drie franken per
maand en negentig ponden ongemalen graan. De prijs
van dit graan, aan de dorpelingen verkocht, moe.tin
ons onderhoud voorzienEchters vermeerderden de
pachters der fabriek, ten einde de werkers aan te moe
digen, de soldij met ze tot vijf, acht eu zelfs tien
franken te verhoogen de kuipers werkten op stuk en
wonnen meer dan de andere. Men vond er voordeel
bij aldus in dienst der pachter» over te gaan, want
men bil een hooger dagloon en was miuder aan den
moeiëhjkeu omgang met de bedienden van het staats
bestier blootgesteld. In geval van ongehoorzaamheid
of luiheid, moest de zaakvoerder der pachters eraan
den toezicllter verslag over doen, die alleen de toe te
passen straften uitsprak. Ik spreek alleen van de 6tok
en roedeslagen, want verwijtingen en zelfs kaakslagen,
die kreeg de galeiboef, belaas van elkeen. Het groot
ste deel der veroordeelden woonde in da kazerne
de meer bevoorrechten mochten zich bij eenen
inwoner van het dorp gaan huisvesten, en alsdan
moeiten zij betalen voor den soldaat dia hen in
het hui» van hunnen gastheer moest, bewaken. Ein
delijk het m -est gezochte werk, voor deze die eenige
geleerdheid bezaten, was dit iu de hureelen der fa
briek. Onnoodig er bij te voegen dat die versehillige
rangsTerhoogiugen geen verkregen recht daarstelden
en, indien zulks de gril ivas van den Smotrittcl kon men
eiken oogeublik tot eene andere bezigheid geroepen
worden.
Dank zij mijne gedurige bezorgdheid om de mij op
gelegde taakte volbrengen, dank de zelfbeheerschiug,
waartoe ik mij tot dan toe onbekwaam had gevoeld,
ging' ik het volgende jaar niet alleenlijk over in dienBt
der pachters, maar ik wierd zelfs op korten tijd be
diende op hun kantoor. Ik ontving een loon van tien
franken per maanden mijne taak was gewis oneindig
uiiti pijnlijk dan mijne voorgaande bezigheden. Ik
ging uaar het kantoor om 8 ure 't morgends en bleef
er tot 's middags, dan van twee ure namiddag tot tien
of elf ure 's avond». Men moest er altijd aanwezig zijn,
zelfs wanneer er geone haast bij het werk was of zelfs
wanneer dit laatste geheel ontbrak. Gedurende die
lange uren van verveling, schreef ik, nam notas. gaf
mij gansch over aan overwegingen of hield mij met
ontwerpen bezig die langzaam in mijnen geest tot
rijpheid kwamen.
Mijn kantoor was de vergaderplaats van vele reizi
gers die toekwamen, 't zij voor den verkoop van gra
nen, 't zij voor den aankoop van sterke dranken. In
dien ik met de beiimbten, mijne toezichters en de ga-
lsiboeven, mijne rampgenoten, weinig en omzichtig
sprak, met de vreemdelingen, integendeel onderhield
ik mij niet «ene over moei bare nieuwsgierigheid, over
al de bijzonderheden aangaande Siberië. Ik sprak met
mannen die te liérézow geweest waren of te Nertsjinsk
aan de grenzen van China, in het sshiereiland Kamts-
jatka, iu de steppen der Kirghizen, in Doekharaland.
Zonder mijn bureel te veriat»u kwam ik aldu» tot de
kennis van gansch Siberië, tot in de minste bijzonder
heden. De aldus verkregene kennissen zouden mij
later van onberekenbaar nut zijn voor mijne onderne
ming tot vluchten. Een mijner landgenoten, Wysogki,
was eerste beambte op het bureel der raffinaderij
maar ik bad er bijzondere betrekkingen aangeknoopt
niet den Rus Stépau Uazanow, zaakvoerder der fabriek
en vertegenwoordiger der pachten, wier bloedverwant
bij was 't was een brave, eerlijke jongen van onge
veer twintig jaren, die voor eenig ongelijk bad naïef-
weg den Keizer Niklaas te aanbidden. Wat vooral
bijdroeg om Bazanow gunstig voor mij te stemmen,
was dat bij mij zijn barteleed kon toevertrouwen. De
arme jongen die, overigens, volkomen onkundig was,
was vurig verliefd op e uc zijnur nichten maar de
Orlov's verzetten zich tegen de geweusebte verbinding.
Liefdes uitboezemingen in eene vervloekte plaats,
waar galeiboeven werkten Hst is waar, de man
die mij die taal sprak was vrij en stond niet eiken
morgend op, beducht voor den stok en de roeden
En inderdaad, ondanks de betrekkelijke en wezintlijke
verzachting in mijn lot, was de gedachte alleen, bij de
minste gelegenheid en op ten teeken van een beambte
aan eene zoo vernederende als verschrikkelijke be
handeling blootgesteld te zijn, voldoende om mijne
ziel in eene gedurige spanning, om mij in eenen schu
wen en somberen geestestoestand te houden. Er was
geen middel bet te vergeten de kastijdingen dage
lijks aan dezen of genen galeiboef, uwen gelijken iu de
maatschappelijke rangschikking, riepeu u een eras
tibi (welhaast uw beurt) toe dat u zot van wanhoop zou
gemaakt hebben.
ove sten soms met de bannelingen omgaan, heeft rij
nen gevaarlijken kant, Men moet geen vertrouwen
hebben in de grillige gunsten van eesieu man met on
beperkte macht bekleed, meeat altijd ruw, maar al to
dikwijls genegen om rijnen evenaaste tot speelbal te
doen dienen, om hem eenen oogeublik te verbeft'en,
om be ui nadien des te beter te kunnen vernederen. Dit
is een strik waarin maar al te dikwijls vele mijner
landgenoten die de reia naar Siberië gedaan hebben,
gevallen rijn. Hunne opvoeding, hunne manieren, tot
zelfs hun edel oog-luk doen ben dikwijls uit den hoop
der verdoemden komen en verwerven hun een reker
aanzien, soms zelfs de genegenheid hunner oversten
dan verkeercii zij in den waan dat zij iu bet maat
schappelijke li-ven hersteld zijn. Wanneer dan de ont
goocheling komt wordt de galeiboef op ruwe wijw»
tot het besef zijner ware hoedanigheid teruggeroepen,
en gelukkig mag hij zich achten indien zulk» slecbti
bij monde geschiedt I
Eene andere verzachting die ik nog aan mijn lot
verkreeg, nog vooraleer ik aangeduid wierd voor bet
buroelwerk, en die ik evenzeer waardeerdo, was do
toelating die ik verkreeg de kazerne te verlaten. Ik
mocht die gewone huisvesting der galeiboeven ver
laten, die plaats van dronkenschap en schandelijke
ontucht, en met mijne twee landgenoten bet buis van
Siésieki betrekken. Want deze was er toe gekomen,
dank zij zijn lang verblijf te Ekaterininski-Zavod sa
de besparingen die hij op zijn karig loon bad gedaoa,
zichlangzanierhand een klein houten huisjen te ma
ken. Het huis was nog niet voltrokken, hot dak waa
totaal afwezig eventwel gingen wij or in wonen.
