r-BERICHT
EENE VLUCHT
uit Siberië
Aan onze Lezers:
DS VLUCHT-
Abonnementsprijs
LIBERAAL WEEKBLAD YOOIi
5 fr. voor de sfcad.
5 fr 50 voor den buiten,
PRIJS PER NUMMER 10 CENTIMES,
voorop betaalbaar.
Men abonneert zich: op alle postkantooren voor den buiten voor de stad, ten kantoore van het blad,
40, Korte Zoutstraat, 40, Aalst.
Prijs der annoncen
liET ARRONDISSEMENT AALST.
Gewone, 15 een timen
K.9ldamen, 75 een timen
Vonnis.op de derde bladzijde, SO centimen
per drukregel.
Men n aakt melding
Nee spa nee metu.
van elk vork waarvan een exemplaar aan bet blad gezonden wordt.
Handschriften worden niet terug gezonden.
AALST, 4 DECEMBER.
M
De personen die een abonnement
op Den Dendergalm zon
den nemen voor het jaar 1887, zullen
van heden af tot nieuwjaar het blad
kosteloos ontvangen,
Het eerste jaar van ons bestaan spoedt
ten einde. Met zekere zelfvoldoening
darvea wij op onze afgelegde loopbaan
terugblikken, omdat wij gelooven, in de
mate onzer krachten, getrouw te zijn
gebleven aan ons programma en onze
beloften. Die terugblik zal ons aanspo
ren om op den ingeslagen weg voort te
gaan en, voör zoo veel mogelijk, naar
verbetering en volraa iktlieid te streven.
Wij zullen moor om meer onze krachten
toewijden om onze lezers op de hoogte
te houden van alle in- en buitenlandsehë
gebeurtenissen, van handel, nijverheid,
landbouw en kunsten. Wat wij reeds dit
jaar, ter gelegenheid der junij kiezingen
en van 'twerkenkwest,deden zullen wij,
met het nieuwe jaar, meer om meer uit
breiden wij zullen, in afwachting dat
ons blad tweemaal ter week, in het zelf
de formaat, kunne verschijnenwan
neer bijzondere gebeurtenissen de al-
gemeene aandacht op zich roepen, onze
abonnenten door een buitengewoon num
mer van ons blad op de hoogte trachten
to houden.
Dit zal van onzentwege eenige opoffe
ringen eisschen, voor de welke de gene
genheid onzer lezers en liberale vrien
den ons zal instaan.
De Redalt'e.
Het was eene hemelsche vreugde in
het klerikaal kamp toen, in de laatste
jaren van het in 1884 gevallen liberaal
ministerie, de radikale afgevaardigden
van Brussel het gematigd liberaal kabi
net gedurig dwarsboomden en een gevaar
wierden voor de liberale meerderheid.
Hoe wierden alsdan de klerikale bladen,
vau alle grootte, opgevuld met angst
kreten de liberale partij had het rad:
k.dism in den rug, aan dien drang ko
zij niet langer meer wed erstaan, Int r: -
(iikalism zou haar overrompelen, het zon
de liberale partij overvleugelen haar in
zich opnemen zij zou verdwijnen, en
met haar het Koningdom, de grondwet,
de godsdienst, de rust van 't Vaderland!
Het land wlerd door schrik bevangen
en het liberaal ministerie viel.
Het was onwaar wat de klerikale ga
zetten schreven de klerikaleu zouden
zich niet meester gemaakt hebben van
15
NAAR HET T00LSCH
van
Rulin Piotrowski.
de leiding en het programma, der libe
rale partij, omdat de radikalen c ene ge
ringe minderheid uitmaakten die heel
veel gerucht kon maken maar weinig
macht bezat. De liberale partij was
sterk genoeg om aan de radikale eisschen
too te geven, zij was te vurig aan haar
blauw vaandel gehecht dan dat zij er een
rood aan nemen zou. 't Is juist daarom,
omdat zij aan de radikale eisschen niet
toegeven wou, omdat zij wou vooruit
gaan maar niet vooruitloopen, dat zij,
aan het Staatsbewind door cle klerikalen
vervangen wierd.
Maar hoe wonder toch is de loop der
tijdsomstandigheden De klerikalen die
zoo verheugd waren over den strijd die
tusschen de twee fracties der liberale par
tij ontstaan was, voelen thans dien zelf
den strijd in hun midden woeden daar
ook wordt de gematigde fractie, waaruit
het ministerie bijna geheel is saamge-
steld, door de ultramontaansche lievig
bestookt, verwoed aangevallenMaar
iets waarin 't verschil begint is dat bij
de liberalen de hevignten de neerlaag
bekwamen, terwijl bij de katholieken de
gematigden geheel en gansch door de
geavanceerd en worden overvleugeld.
En daar is het gevaar voor ons land,
niet het radikale gevaar, dat slechts her
senschim was, maar het ultramontaan-
sche gevaar dat zich maar al te zeker,
al te werkelijk aan het oog voordoet.
Wij mogen, op grond van waarheid,
eenen angstkreet slaken over 't gevaar
dat onze duurgewonnene vrijheden be
dreigt, over den rampzaligen toestand
waarin ons land misschien welhaast zal
verkeeren, wat zeg over 't verlies onzer
nationale zelfstandigheid, over de ver
deeling van den vaderlandschen grond.
Wie kent de inzichten, het doeleinde
niet dier ultramontaansche partij voor
wie onze Grondwet, om de daarin ge
schrevene vrijheden, slechts eene vuil
niskar is waarvan men zoohaast moge
lijk België zuiveren moet, voor wie Rel-
qië verrot is en slechts in een bloedbad kan
gezuiverd worden. Wie weet niet dat. on
der een ultramontaansch regiem het
Staatsbestuur niet langer meer eene
grond wettelijke monarchie zal blijven,
maar eene theocratie onder de welke alle
macht zal komen, niet uit het volk zoo
als nu, maar uit de Geestelijkheid.
Kloosters zullen, meer nog dan nu, als
paddestoelen uit den grond oprijzen en
den lande den laatsten druppel bloed af
zuigen daardoor in zijne zelfstandige
krachtdadigheid en werkzaamheid ge
stremd, zal België verloeren, zooals
Frankrijk uitgemergeld was vóór 1789,
en zwak, ontzenuwd, zal liet eene ge
makkelijk te bemachtigen prooi zijn
voor onze roofzuchtige naburen. Want
omwentelingen als die van 1789 geluk
ken niet altijd en niet alle landen bezit
ten moed en zelfsvertrou wen genoeg om,
zooals Frankrijk in de jaren 90, zegen-
pralend aan de samenspannende reactie
het hoofd te kunnen biên.
Maar wat wil ik die sombere vooruit
zichten voor het oog roepen België zal
klaarziende genoeg zijn om zich aan den
rand des afgronds tegen te hóuden, cle
liberale partij zal vaderlandsliefde ge
noeg bezitten om niet langer meer, door
hare noodlottige verdeeldheid, het be
staan des ge vaars te verzekeren.
A. Z.
Minister van d9n Peereboom zoekt
zich bij het persooneel der IJzeren we
gen erg populair te maken en de midde
len die hij daartoe aanwendt zijn, men
moet het bekennen, allerslimst uitge
dacht en kosten niets aan de Schatkist,
integendeel. Mijnheer Peereboom ver
neemt dat er ergens een kleine bediende
ziek is hij gaat hem bezoeken hij be
grijpt dat het gevaarlijk is. voorde, trein
wachters, langs de smalle voetbankjes
de reiskaarten te gaan afhalen: hij be
sluit dat de kaartjes niet meer op den in
gang zijnden trein zullen afgenomen
worden, maar wol bij het uitgaan der
statiën. De klerikalen gazetten zijn liet
eens om den roem af te kondigen van
den populairen minister. Dat was event-
wel nog niet voldoende hij wou en hij
zou de kleine bedienden tot het toppunt
van geluk en tevredenheid brengen en,
hoezei hij heeft het middel gevonden
nu dat de reiskaartjes niet meer op den
trein worden afgehaald, is één wachter
op eiken trein genoegzaam, en volgens
M. Peereboom, en mogt hij 't soms wat
te moeiëlijk hebben om de deurtjes der
v agons te openen en te sluiten en de rei
zigers behulpzaam te zijn, de Serre-frein
en de treinoverste zullen hem moeten
behulpzaam zijn. Dat deze beide laatste
overgelukkig zullen zijn dit bijgevoegd
werk te mogen doen, is klaar en duide
lijk, vooral wat den treinoverste betreft,
die voortaan in zekere mate, op gelijken
voet zal gesteld worden met zijnen serre
frein Nog een ander voordeel le
vert het nieuw stelsel van den doorluch-
tigon minister op men begrijpt gemak
kelijk dat er nu veel te veei garde con-
voi s zijn, dat die loopbaan voor vele
jaren aan een groot aantal jongelingen
zal gesloten zijn ook nog dat het per
sooneel der trein wachters,, in elke statie
zal verminderd worden, dat een groot
g< tal onder hen, nu bij hunne ouders of
verwanten Wonende en er mot weinige
kosten kunnende leven, naar elders zul
len verplaatst worden en hunne kosten
zullen zien vermeerderenEn zou
den dan de kleine bedienden niet huppe
len en zingen van vreugde Zouden
wij, belastingschuldigen hunne blijd
schap niet moeten deelen, omdat de
Heilige P. Boom dit middeltje gevonden
heeft om besparingen te verwezentlijken?
En toch zullen er mensclien zijn clien
godvreezenden man zullen beknibbelen,
die zullen vinden dat hij ongelijke
had te willen sparen op den kap der
kleinen en geringen, terwijl hij aan de
grooten hunne luidaardsposten met de
vette jaarwedden laat behouden, er zul
len personen zijn, van die eeuwij e k tie-
zers, die weêrom al zullen beweeren dat
niet. het eigenlijke land, maar wel de
geestelijkheid, uit de gedane besparin
gen voordeel zullen trekken, en patati
en patata
En ik zal zeggen dat die kniezers ge
lijk hebben.
Het schijnt dat de lijst der Vrijmet
selaren, onlangs uoor de goede zielen uit
de sakristijën uitgegeven eene groote
verbeeldingskracht bewijzen. Niet alleen
zijn er, zoo men zegt talrijke leemten
iu aan te stippen, maar hij vermeit tal
rijke personen die nooit in hun leven
den voet in eene franc-masons logie heb
ben gezet.
De Opinion denkt dat er daarin roden
zouden zijnvoor de personen die er
ten onrechte in voorkomen, zoo'n lieve
procesjes in te spannen.
Niet dat de hoedanigheid van vrijmet
selaar, die men hun zonder gegronde
reden toekend, als beledigend kan aan
zien worden. Maar die uitgave geschiedt
met het bekende doel deze die er in se-
noemd worden, aan den klerikalen haat
bekend te maken en ze in hunne belan
gen te kwetsen en deze beweegreden
zou volop genoegzaam zijn om de vraag
tot schadeloosstelling te rechtvaardigen,
De eensgezindheid der partijen.
Het vraagstuk van den persoonlijken
dienstplicht moet worden opgelost dooi
de eensgezindheid der beide partijen
zegden de troonrede en liet adres.
Te Charleroi is bewezen dat dit mo
gelijk is.
Daar werd verleden donderdag, in het
stadhuis, onder voorzitterschap van M.
Audent, burgemeester, eene meting ge
houden, samengesteld uit liberalen en
clericalen.
Aan bet bureel zetelden onder ande
ren de heeren Fourcault-Frisonvoor
zitter der Liberale Associatie Michel
Lev ie, voorzitter der clericale Associa
tie en verscheidene notabiliteiten be
boerende tot de beide partijen.
M Warnant las, in naam der liberalen
eene verklaring, waarin hij zegde ge
lukkig te zijn over de samenstelling van
het comiteit uit liberale» en clericalen,
die het allen eens waren over de nood
zakelijkheid vanden persoonlijkendienst
plicht.
M. Levie, voorzitter, der clericale
Associatie, zegde dat dc zaak van den
persoonlijken dienstplicht, geene par-
tijquaestie is, maar wel eene nationale,
waarboven de prijzen zich moeten ver
heffen.
In denzelfden geest werd het woord
nog gevoerd door andere redenaars, zoo
clericalen als liberalen waarna de lezing
werd gegeven van eene petitie, waarin
aan de Kame#s gevraagd wordt den per
soonlijken dienstplicht in te voeren.
Die petitie werd met vele handteekens
bekleed en in het commissariaat gede-
pomeerd, waar ieder ze kan ondertee-
ken.
De liberalen en clericalen van Char
leroi geven dus eene goede les aan de
representanten, en het is te hopen dat
hun vaderlandslievend voorbeeld overal
navolgers zal vinden.
Kleine maar zekere voorteekens
van de ontwaking der Liberale Partij
doen zich sinds eenigen tijd voor. Ver-
ledene week zegepraalden de liberale
kandidaten, in eene gedeeltelijke ge-
meentekiezing te Tempieurekantons
hoofdplaats van het arrondissement
Doornijk, en waar de liberalen voortijds
den strijd niet dierven aangaan. Zondag
laatst hadden de liberalen weêr twee
nieuwe zegepralen aan te stippen. De
provinciale raad van Luxemburg had de
verkiezing van M. Deleau, klerikaal lid
der BestendigeAfvaaidiging, provinciaal
raadslid voor Neufcluiteauverbroken
de herkiezing had verleden zondag
plaats en Déóme, de liberale kandidaat,
behaalde de meerderheid met 25 stem
men te And ennein het arrondissement
Namen, had er eene gemeentekiezing
plaats, de klerikalen spanden alle hunne
klachten in om den liberalen burge
meester omver tewerpen, ende
liberalen behalen eene meerderheid van
-00 stemmen, op eene bevolking van
700(1 zielen
Ie Namen en te Neufchateau, waar nu
klerikale representanten gekozen wor
den, is het in 88 kiezing
LIBERALE FEDERATIE.
Maandag heeft de Ilond der Liberale Kies-
ver euigi gen van België zijne gewone jaar-
lijk che algemeens vergadering te Bru.-sel ge
houden.
I)e voorzitter, M. Oswald de Kerchore- de
Denterghem, heeft er eene belangrijke rede
voering uitgesproken.
Onder de werkzaamheden van den Bond,
noemde de achtbare spreker de opneming va»
al de gemeenten des lands, die h ire uitgaven
voor het lager onderwijs hebben zien verhoogon
ten gevolge der wet van 1884. Daaruit bleek
dat zeventien honderd acht en twintig gemeen
ten van België door de noodlottige wet waren
getroffenen gezamenlijk eene vermeerdering
voor schoolkosten tot beloop van twee millioen
en half 's jiais hebben op te brenger.
Spreker spoorde de liberale association aam
om krachtdadig en standvastig te werken tot
het vormen van Bekwaamheidskieiers. Dit ia
des te meer noodig, daar de liberalen op verre
Wordt veortgsHt.)
t$$Br^Zia^zsP—
111
i.
Keizer Niklaas had, op liet einde van 1846 de veror-
deriug uitgevaardigd waarvan ik hooger sprak en die
voor doel had den toestand der bannelingen in Siberië
te verergeren met ze aan «ene meer gestrenge tucht
te onderwerpen, tueht die mettertijd, door de ge
woonte en zelfs ten gevolge der onmogelijkheid waarin
men maar al te dikwijls was de hnrde wet der liatorga
toe te pa ssn, heel verzwakt was. Com niosiën, to dien
einde benoemd, bezochten de tuchthuizen om er nieu
we maatregelen vau gestrengheid voor te stellen.
H :t eerste punt waarop men dacht het eerst te kun
nen en te moeten toegeven, aan 's Kaizers argdenken-
keuda verordeuing, waa de verplichtende sameziwoo-
ning iu de kazerne, van alle dwangarbeiders. Dit alle»
moeit mij doen volharden iu een ontwerp dat ik heel
lang reeds had gevormd. Op den zelfden oogenblik dat
ik te Kiow het vonnis toekende dat mij tot levenBlan-
geu dwangarbeid veroordeelde, had ik het besluit ge
nome» mij aan dit vervloekt verblijf te ontrekken,
Een onbepaald vertrouwen nog eens hot land der le
venden en der vrijë mensehen te zien, was mij iu den
geest gedrongen. De harde arbeid waaraan ik, in de
eerste tijden van mijn verblijf op de \atorgawas on
derworpen, was niet van aard om mij aan te moedigen;
maar mijn vertrouwen vermeerderde zoohaast ik,
beambte geworden op do buretlen van hut gesticht van
Ekatorininski-Zavod, den kring mijnor betrekkingen
uitbreiden kon. Reeds in de leute van 1S45, had ik
twee wat te haastige en onbezonnene pogingen gedaan
die. re ds bij hunnen aanvang, schipbreuk leden, zon
der evontwel argwaan te verwekken.
In de maand Juni had ik een klein bootjen bemerkt
dat men dikwijls verwaarloosde, des avonds, op den
oeverkant der Irtitsj te trekken. Ik dacht er aan dit
vaartuigje te gebruiken om denstroom, totaanTobolsk
af te varen maar nauwelijks had ik, op eenen don
keren nacht, den boot losgemaakt en was ik eenige
meter» ver geroeid, of de maan kwam vun achter de
wolken te voorschijn en deed eone gevaarlijk te klaarte
op de landstreek vallen ter zelver tijd hoorde ik op
den oever do stem van den smo/iïttel die er met eenige
beiimbteu wandelde. Ik keerde stilletjes aan wal terug
voor deze maal was het er meê gedaan. De volgende
maand zag ik denzelfdcn boot op eene meer gunstige
plaa's, op een meer dat, door eene vaart, op een nog
al tamelijk van ons gesticht afgelegd n punt, met de
Irtitsj in gemeenschap was, Een verschijnsel dat, in
dat jaargetijde, nog al dikwijls op de wateren van Sy-
berië voorkomt, kwam eenen onoverkombaren hin
derpaal stellen aan dit tweed© onderneming. Ten ge-
volge der plotselinge verkoeling der lucht, met het
x*Uen van den nacht, ontstaan er dikwijls dazapkolon-
nen, overgroot, zoo dicht bijeen en'zoo zwaar dat het
mij onmogelijk wtord op twee schreden nog iets te on
derscheiden. Ik had schoon mijnen hoot, gedurende de
doodelijk lange uren van dien verschrikkelijken nacht,
langs alle kanten te richten, de nevel belette mij de
vaart te zien langs waar ik in de Irtitsj moest
afvaren, t Was slechts met het krieken van den dag
dat ik eindelijk do zoo lang te vergeefs gezochte ope
ning vond 't was echter te laat, en ik mocht mij ge
lukkig achten, zonder hindernis, terug naar mijne
woning te kunnen keeren. Voortaan gaf ik het op nog
langer mijn lot aan de zoo weinig gunstige wateren
der Irtitsj toe te vertrouwen, en ik begon mijn plan om
te vluchten rijpeljktr te overwegen an beter sani n te
stollen.
Het eerste punt over het welk ik wel moest naden
ken, en eerst en vooral een besluit namen, was de
richting die ik moest nemen voor mijne gevaarlijke
reis. De groote baan, de natuurlijkste, deze die mij
t eerst in t gedacht kwam en die mij van 't uiteinde
van Sibeirë tot in het hartje vau Groot-Rusland zou
gebracht hebben, moest ik algauw als voer mij de
minst geschikte herkennon. De overheid bowaakt ze
gedurig en zorgvuldig, en zeer dikwijls wordt zij door
den ijver, of liever door den hebzucht der inboorlin
gen, daa in geholpen. Deze vipden hot dikwijls zeer
voorijoellg den vluchtenden dwangarbeider, vap sch
ter eene haag, eenin kogel in het lijf te jagen. Zalfs is
er te dien opzichte ondor hen, bijzonderlijk onder de
Tataren, eene volkspreuk wanneer men een etk"
hoorntj en doodt, heeft men slechts één vel, terwijl
wnwnmiiaaimi.-i.rMnicstCT.ajia
men er drij heeft wanneer men eenen vernah (i) den
ja«, het hemd en het vel van den mensch. Er waren
nog andere wegen, in verschillige richtingen. Ik kon
oostelijk Siberië doortrekken langs de ïrkoetsk, Nert-
sjinek, tot aan de zee van Okhotik, om er een schip op
te zoeken dat mij naar een der haven van Noord-Ame-
rika of Californië zou gebracht hebben. Ik kon mij
ook naar het zuiden richten, de steppen der Kirghezen
doortrekken om in Bockharaland te geraken en van
daar de engelsche bezittingen in Oost-Indië te berei
ken. Van eeneu anderen kant, zoo ik gelukkig genoeg
had kunnen zijn om tot aan den oorsprong van den
Oeral te geraken, zou deze stroom mij tot in de Ca-
spische zee gebracht hebben en zou ik een toevluchte
oord lcnnnen zoeken hebben in Daghertan, bij de Cir-
cassiers. Eindelijk, een vierde weg, langs waar ik ont
vluchten kon, was dwars door het Oeralgebergte
eens op de hoogte van Oefa, in het gewest Orenburg
gekomen, kwam ik aan to Wolga, een weinig lager
aan de vaart welke dien stroom met den Don veree-
nigt, en deze laatste stroom zou mij in de zee van
Azow gebracht hebben, van waar ik, volgens goed
dunken, Europeesch- of Asiatisch Turkije, ofwel wei-
telijk Cirassië had kunnen bereiken.
Om reden, die ik hier niet breedvoeriger zal be
spreken, moest ik opvolgentlijk van de vier wegen
afzien, en ik besloot mijne verlossing lange het Noor
den te wagen door het Oeralgebergte, de steppen van
Petsjora cn Arkhangelsk. Die wegwas het minst ge
bruikt en dus de veiligste daarenboven leverde hij
het zeer groote voordeel op de kortste te zijn, want
eens te Arkhangelsk scheen het mij onmogelijk dat er,
(1) Beledigend woord, waarmede men den banneling noemt.
onder de vier of vijf honderd handelschepen, meeital
vreemde, die jaarlijks in die have binnenloopen, er
zich niet een zou bevinden die eenen vluchtenden poli-
tieken veroordeelden zou willen opnemen, 't W»i
omtrend die verre wonderstreek en de geweiten dor
itte zee dat ik voortaan het nauwkeurigst onderzoek
deed, zonder nochtans eene gelegenheid te verwaar-
loozen van mij iu te lichten nopens de andere richtin
gen waar het toeval mij kon brengen.
Onze galei was eenigzius wereldlijk, en weinig tijd
verliep er, eer ik in het midden der galeiboeven, uit
de meest verschillende hoeken van 't Keizerrijk ge
komen, eene tamelijk juiste konnis der zeden en ge
woonten van gansch Rusland had opgedaan, maar
vooral de herhaalde gesprekken met do kooplieden en
reizigers, va» alle zijden naar Ekatnrininski-Zavod
komende, brachten veel bij om mijne kennissen t«
volledigen.
De gevangene, die de verschillige middelen tot ont
snapping berekent, is verslonden iu de berekening der
minste kleiuigkeden waarvan de slotsom alleen eenig
belang aan den lezer kan opleveren. Langzamerhand,
met de grootste moeite, verzamelde ik de onontbeer
lijke benoodigdheden voor de reis, en eerst en vooral
een reispas er zijn twee soorten van reispassen voor
de inwoners van Siberië die, even alB alle Russen, eene
neiging hebben tot de groote omreizen in het Rijk
eene soort van doorgangsbiljet voor korten duur an
kleine afstanden, dan een paspoort van veel meerder
aanbelang, door de hoogere overheid, op gezegeldpa-
pier, afgeleverd, de pluhatnIk gelukte er in een
©a ander te kunnen fabrikeeren.
