Geheim van den Geneesheer.
3de Jaar.
Zondag 27 Mei 1888.
Abonnementsprijs
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
5 fr. voor de stad.
5 fr 50 voor den buiten,
PRIJS PER NUMMER 10 C EN TIMEN
voorop betaalbaar.
Men abonneert zich op alle postkantoren roor den buiten voor de stad, ten kantore van bet blad,
40, Korte Zoutstraat, 40, Aalst.
HET ARRONDISSEMENT AALST.
Gewone, 15 oentimen
Prijs der AnnoncenEeklamenp 75 oentim9n
Vonnissen op de derde bladzijde, SO centimen.
per drukregel.
Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan het blad gezonden wordt.
Handschriften worden niet terug gezonden.
Nee spe nee metu.
AALST. 26 MEI.
Bnïteiïlaiiclseli polltielf
overzicht.
Het is langs russiscli-Oostenrijksclie
zijde dat wij den onvermijdelijken oor
log, dien Europa vreest voor korten
tijd te zien losbarsten, verwachten moe
ten 't is langs dien kant dat liet onweer
broeit.
Generaal Gourko, de held van den
russisch-turkschen veldtocht van 1877,
die in Polen het bevel voert, heeft uit
Petersburg bericht ontvangen dat hij,
vóór 't najaar, de bijzonderste vestingen
aan de Oostenrijksche grens in volledige
gereedheid moet brengen. Op die zelfde
grens houd Rusland niet op talrijke
legerafdeelingensamen te trekken.
Oostenrijk bekommert zich alhoe
wel niet te zeer in schijn over derge-
golijken toestand. Eene onlangs gestem
de wet laat aan het staatsbestuur toe de
troepen te huisvesten in de gewesten
waar ze gerecruteerd wierden. In toe
passing dier wetsbepaling heeft het
Oostenrijksch gouvernement besloten
dat de regimenten, bestaande uit man
schappen uit de streken aan de russische
grens, aldaar in garnizoen zullen gezon
den worden. Men meldt ook dat eene
duitsche militaire zending oorlof heeft
verkregen om de vestingen en de garni
zoensteden, die in eenen russisch-Oos-
tenrijkschen krijg zouden geroepen zijn
eenen voornamen rol te spelen, te be
zoeken en na te zien.
Aan het Verbond van Engeland met
de drij groote Mogendheden van Mid
den-Europa valt er niet meer te twijfe
len, evenmin als aan die van Frankrijk
met Rusland. Zelfs meent men dat dit
laatste land, wiens bezittingen in Azia
van de Engelsche alleen gescheiden zijn
door den min of meer betwisten staat
Afghanistan, aldaar eenige verwikkeling
zou doen ontstaan, waardoor Engeland
zou verplicht zijn zijne bemoeiingen in
Europa op te geven. Op die wijze zou
den de kansen tusschen de twee vijan
delijke kampen, in Europa, meer gelijk
worden.
Over eenige dagen wierden een viertal
duitsche studenten, in bezoek te Bel
fort, door de bevolking dier fransche
stad uit hare muren verdreven eenen
duitschen Elzasser die voor zaken eenige
dagen in eene fransche grensstad moest
verblijven, wierd zulks verboden. Daar
omtrent wierd er in een engelsch blad
geschreven, dat het duitschstaatsbestuur
daarover maatregelen van wederwraak
zou genomen hebbenDuitschland heelt
wijselijker gedacht zulks niet te doen.
Geene onrustwekkende tijdingen uit
het balkansch Schiereilan 1Zoolang er
daar geene buitengewone verwikkelin
gen zich op doen, mogen wij voldoend
gerustheid hebben even eens als de ge-
zondheidstoesand van den vredelieven-
den duitschen keizer zoo goed blijft als
hij 't in de laatste dagen was.
Bedevaarten
Nu het warme jaargetijde aangebro
ken is komen even de bedevaarten aan
de dagorde, en Lede, Slootendries,Halle
en Scherpenheuvel krijgen hunne ge
wone bezoekers.
Het spel is begonnen, en laat reeds
eenige herinneringen achter zich deze
van over eenige dagen zijn den aanval
op zekere sloeproeiers uit Brussel door
de bedevaarders van Nedero ver-Hum -
beek, eene streek aan de oevers der wil-
lnbroeksche vaart. Deze boeren, door
ergens een fanatiek onderpastoor opge
leid, hebben daar nog eens te meer be
wezen hoe zij voor niets zullen terug
deinzen, zelfs voor geene doodslagen,
om God te behagen en eenen vollen ai-
laat te verdienen. Des morgens knielen
zij voor het beeld der moedermaagd te
Scherpenheuvel, en bij hunne weder
komst des avonds rossen zij de schuite
voerders af, of gooien de vreedzame
wandelaars in de vaart, omdat zij den
ken dat deze liberalen zijn.
Zoo verstaan onze boeren het om
eenen goeden beêweg te doen.
streken, in een zeer schilderachtig vlek- zou een ander leventje genieten. En zeg-
Er is heden eene nieuwe leer opge
haald welke men u folklore of volks
kunde heet. De geleerden die zich met
deze opzoeking bezig houden, zullen
stellig een vruchtbaar en uitgestrekt ar
beidsveld vinden in het bijgeloof of su
perstitie welke nog onder onze vlaam-
sche bevolking voortleeft het blijkt
dat er in onze eigen gewesten niet min
der dan 18 soorten van lievevrouwbe-
gankenissen bestaan, welke ieder hare
bovennatuurlijke legende, uit tijdper
ken waarin de verbeelding eene zeer
aanzienlijke rol speelt, én hare verschei
denheid van wonderdadige
bezitten. Allen houden immer nog eene
stevige concurrentie aan onze doctoor
en heelkundigen.
De omstreken van Aalst zijn met geene
Lieve-Vrouwen misdeeld wij hebben on
der andere Lede, Termuren, Mculeschette
schrijft Pol de Mont daar is
namelijk spraak van zekere bron, welke
op het gehucht Ter kluizen bij Affligem,
en wel op het grondgebied van Erembo
degem moet bestaan hebben, en wel
licht nog bestaat, en waarvan het water
van de kwade koortsen kon genezen. Op
Paaschmaandag cn daaropvolgende da
gen, werd deze 'plaats, waar later eene
je op le helling eens dichterlijk plekje
gelegen, heeft men mij eenen waterplas
aangewezen, welke in den omtrek eene
zekere vermaardheid bezit. Die water
bron, der Lievevrouwe toegeheiligd
indien men de brave dorpelingen moest
gelooven, heeft dezelfde wonderdadige
eigenschappen als gene van Lonrdes. Zij
geneest menigvuldige kwalen, geeft den
blinde het gezicht, den kreupele de be
weging, den doove het gehoor, en is
vooral de toevlucht voor onvruchtbare
vrouwen....
Gedurende het heele jaar stroomen de
dorpelingen naar Broeckbeek zoo
heet het gehucht vooral met hunne
ziekelijke kinderen die men in het won
derbare wateibad nederlaat. Wanneer
men aan hun zinnebeeld, aan huime
lichtgeloovigheid twijfelt, bejegenen zij
u met minachting of gramschap, aan
zien u als goddeloozen, als vrijdenkers,
als hellegespuis. Zij hebben vertrouwen
in de geestdriftige vereering van hun
nen patroon, den grooten heiligen Ger-
manus. Nadat zij hun kroost in den mi-
rakuleuzen plas gedompeld hebben
begeven de bedevaarders zich naar het
kerkjeder gemeente, waar te hunner in
tentie eene mis gelezen wordt.
Doch de eigenlijke inwoners van C.
die slimmer over de geheimzinnige
kraht van dat water oordeelen kunnen
gaan weinig naar de fontein. Zij laten
dit over aan de boeren uit het Waas
de menschen die zich altijd veel
liever in eene meer ideale kwezelwereld
verplaatsen die van het eenig en
rachtig geloof meer
zijn.
Iets dat de dorpers van C. vooral spijt,
is dat het rijk volk, met koets en paard,
niet meer afkomt, en dat zij hooren zeg
gen hebben hoede welstellende lui thans
de voorkeur geeft aan de meer onheil-
werende grot van Oostacker, cn zelfs
aan de moeder grot van Lourdes, in
Frankrijk. De mannen van C. zeggen
dat zulks niet gepermitteerd is Zij heb
ben gelijk.
De oorzaak van dit alles, zegde mi]
verleden week een boer uit Broekbeek,
in volle tranigere overtuiging, de oor
zaak is dat wij geen pastoor hebben om
onzen beêweg door te drijven. Wij zou
den hem wfel duizend frank jaarwedde
willen toestaan, kon hij onze waterbron
doordrongen
gen dat dit alles aan onzen pastoor liegt,
die hier geene mirakels wil laten gebeu
ren. Die man bekreunt zich om de for
tuin zijne parochianen niet. Waarom
niet heinde en ver de geschiedenis, het
volks geloot en de mirakuleuze bemoeiin
gen van onzen patroon doen kennen.
Waarom hier over geene verschijning
van Maria gewagen gelij c dit te Salette
en te Lourdes zoo voort reffelijk geslaagd
is?'tis dat hetgeen hier een deftig volk
je zou naartoebrengen, dat het gehucht
zou rijk makenen vooral mijn herbergs-
ken in eene benijdbare afspanning zou
veranderen
Terwijl die goede bloed van herber
gier daar zoo ermbarmelijk aan het kla
gen was over zijnen nieuwen pastoor die
zich voor geen aardigaard of charlatan
wil doen doorgaan, dacld ik aan al die
wonderbare verschijningen welke men
sedert eenige jaren de heilige maagd
doen spelen heeft en die gelegenheid zijn
dier menigvuldige bedevaarten, door
onze geestelijkheid zoo zeer aangemoe
digd, en die, wij moeten het wel bestati-
gen, de opkomst en de voorspoed zijn
va i menig dorp en sta l, en buiten
de kerk of kapelle nog de welvaart
uitmaken van gansch eene wijk berber
giers, paternosterskramers, hotelhou
ders, enz. enz.
Het zijn deze die dikwijls de mede
werkers zijn tot het brouwen van die
domme bovennatuurlijkheden, van de
mirakels, om met de eene of de andere
getuigenis een schijn van waarheid te
geven, en den eenen of den anderen
persoon voor te stellen of te vertegen
woordigen die, om zijne ongezonde her
senen, door de geneesheeren verlaten
zijnde, toch beweert van zijne gebrek-
kelijkheid verlost te zijn, en gezicht,
gehoor of beweging en gevoel heeft te
ruggekregen
O.l'. Vrouwkapel gesticht werd, door tal- op de hoogte houden als gene van Sloo- onze
rijkelieden bezocht.
Ik zelf herinner mij nog zeer goed,
dat ik, kind zijnde, op eersten en twee
den Paaschdag, met andere knapen mij
ner kennis vaak naar het nabijgelegen
dorp, Borgt-Lombeek, ben gewandeld,
ten einde in het aldaar bekende en ver
eerde Sint-Am andsborreien water te gaan
putten.
Onlangs bij een uitstapje door onze
tendries. Maar zie, het schijnt dat onze
nieuwe herderde vorige was eenan
dere kerel zelfs met het beêwegen
niet zeer ingenomen is. En zoo komt het
dat wij slechts hier nog eenige vlaam-
sche boerinnen zien komen, die hier
niets verteren, die efea noch drinken
maar hunne proviand van liuis mede ne
men.
Ah indien wij hier de rijke mada-
men te beêwegen kregen, Broekbeek
Een mirakel wordt daar uitgevonden,
gewikt, gewogen en afgehaspeld, even
als eene handelzaak op de beurs. Met
behendigheid in het openbaar uitge
strooid, gelukt de zaak altijd en zij
gelukt des te gemakkelijker, daar men
geenegroote capitalen noodigheeft om ze
den lichtgeloovigen op te disschen een
houten moedergodsbeeld eene verdo
ken springfontein zijn meer dan vol
doende En zoo ziet men op het einde
wetenschappelijke XIXe eeuw,
wanneer allen vooruitgang zich opdringt
wanneer alle geestesonderzoek met zijne
bewijzen voorlicht en de uitslagen dei-
kennis oplevert, zoo ziet men op onze
vlaamsche dorpen de zoogezegde ver
openbaringen het bijgeloof en het
vooroordeel nog dagelijks aangroeien,
zich uitbreiden en ze tot eene winstge
vende uitbuiting najagen en eikanderen
concurentie aandoen. Het mirakel ge
loof is voor vele dweepzieke lieden de
verdediging van zeker eigenbelang ge
worden eene bron van inkomsten, en
in alle geval eene voortreffelijke dwang-
eiding en speculatie voor onze geeste-
ijkheid.
Een romandichter heeft geschreven
dat men bij alle ongemeen voorval de
vrouw moet opzoeken om het geheim
ze vinden. Ware hij meer menschen-
ïenner geweest, zeker zou hij met eenen
schrille a spotlach op de lippen, bij de
vermenigvuldiging onzer bedevaarten,
moeten bestatigen dat het alleen de
geldqusestie is, welke in alle derge
lijke omstandigheid besloten ligt. De
hebzucht en de gelddorst van de eene
zijde, en de verpaapsching van de an
dere maken inderdaad van onze buiten
gewesten ware gekkengesticliten. Wan
neer nadere dan toch eens de dag dat
een degelijk onderwijs het eenige
redmiddel daar een einde zal aanstel
len
Zal aanstaande 12e Juni die hoop aan
brengen J. B. G.
Iden eu ander.
Geld! Geld! Geld! Dit is het geluid
van de klerikale klok, zonder geld is men nie
mand. Verleden jaar bracht de Voortplanting
van het geloof 9,462,276 li-s. op de St. Pieters
penning in ons land alleen bracht 1,578,276 fr.
64c. op; de H. Kindsheid 2,857,384 fr. 12 c.;
en daarbij de giften voor de katholieke Hooge-
school van Leuven beliepen tot 987,479 met
deze vier posten alleen vindt men de verbazende
som van elf miljoen, aclit honderd zes-en-tachtig
duizend, tivee honderd zeven franks, acht-en-
twintig centiemen, (11,886,207 fr. 28 c.)
Verstaat men nu waar 't geld naar toe gaat
Boeren en burgers doet uwe oogen open
Gevolgen van bedevaarten. Men
meldt uit IJperen
Eene dame dezer stad, die deelgenomenheeft
aan de Belgische bedevaart, is gedurende haar
verblijf te Rome, het slachtoffer geweest van
eenen behendigen zakkenroller, die den zak uit
baarkleed heefc gesneden, waarin eene brie-
ventesch zat, inhoudende de som van 2500 frs.
De dief heeft natuurlijk de strengste incognito
in achi genomen.
3.
EEN
Tricot, die van tijd tot tijd den ouden Durant
kwam bezoeken, om den afstand te berekenen
die hem van zijn erfdeel scheide, kwam juist
met zijne vrouw op het ergste der ziekte. Het
was een dier slimme boeren, welke zich onbe
schoft toonen om vrijmoedig te schijnen, en
luid op spreken opdat, men zoude gelooven
hetgeen ze zeggen.
Op het zien vhn den stervenden kozijn, begon
hij jammerklachten uit te brengen, aan welke
deze spoedig een einde stelde door te verklaren
dat het niets was, en dat hij binnen eenige dagen
geheel hersteld zou zijn. Tricot bezag hem
zijdelings met eene twijfelachtige ongerustheid.
Waarlijk? sprak hij: he wel, op mijn
woord, dat doet mij 't grootste plezier.... Gij
vindt u dus beter Veel..., veel beter 1 sta
melde Durant. Zoo is 't goed hernam de
boer, die den zieken steeds op eene twijfelach
tige manier aanstaardebrave lieden moeten
niet ziek worden. De doktor is zeker gekomen
Hij komt alle dagen, antwoordde de oude
deurwaarder.
En wat heeft hij gezegd
Da,t er niets aan te doen was, dat alles wel
zou gaanp
Ha! ha! ziet ge wel! hernam Tricot ont
hutst j inderdaad, kozijn, ge zijt van kalk en
zand gebouwdge zult ievers 'ne kou gehaald
hebben.... maar van binnen is het toch goed,
niet waar?Ja, ja, zei do zieke, die eraan
hield anderen te overtuigen dat zijne kwaal niet
ernstig was, ten einde hot zelf te gelooven t is
slechts de macht die mij ontbreekt, maar dat
zal terugkomen.
En daarom hebben wij uiets meegebracht,
viel Terrine Tricot hem in de rede, terwijl
zij eene gepluimde gans en drij flesschen uit
haren korf haalde; ziehier een gansken dat voor
u alleen is vetgemaakt, kozijn, en een goed
wijntje van achter de boterkuip ge moet dat
proeven, dat zal u de maag herstellen.
Durant wierp een schuinschen blik op de
ficsschen en op de gans. Bekoort op het gedacht
zich eens goed te doen zonder het hem iets zou
kosten, riep hij Roza, toonde haar het geschenk
en verklaarde dat hij met den pachter en Ter
rine wilde middagmalen. Het jonge meisje,
gewoon hem in alles in te volgen, en wetende
dat de doktor haar allo vrijheid gelaten had,
gehoorzaamde haren peter zonder de minste
opmerking te maken.
Weldra vervulde do r uk der gebrade gans
de kamer, en de zieke, wiens maag verarmd
was door de lange ontberingen, voelde zich
aangeprikkeld door die krachtige uitwasemin
gen. Hij herleefde bij de gedachte van dit kos
teloos feest, deed de tafel dicht bij zijn bed
plaatsen en vond in den achterstel zijns zoolang
onvoldauen eetlust een overschot van honger
en dorst voor deze onverwachte lekkernijTh icor,
vulde hem zijn glas, welk hij bevend uitdronk
om het nogmaals te doen vullen. Do wijn en de
spijs, verre van zijne kwaal in den eersten
oogenblik te verergeren, schenen zijne gebro-
kene krachten to herstellen; hij zette zich
recht, eene halve dronkenschap deed zijne oogen
schitteren; hij begon luid op over zijne ontwer
pen te spreken, de handen te drukken van den
braven neef en der goede nicht, herhaalde dat
het zijne echte bloedverwanten waren, en gaf
hun raad over het geen zij met zijn arm erf-
deeltje doen konden. Tricot en Terrine weenden
van aandoening, en toen zij eindelijk den ouden
deurwaarder verlieten,om eenige boodschappen
in de stad te verrichteu, was het met de belofte
afscheid te komen nemen alvorens Versadies te
verlaten.
Fournier trad juist binuen op 't oogenblik
dat zij uitgingen. Hij zag de zieke hen met
eenen'loozen blik achterna kijken, zijn glas
ledigen en dan met eenen spotlach zijne tong
doen klakken.
He wel, gehuur, het schijnt dat we beter
zijn, sprak de verwonderde doktor. Veel
beter... stamelde de halfdronke Durant; ja,
ja, veel beter, dank aan hun eetmaal... Ha
ha! ha! zij maken het hof aan mijne nalaten
schap, met ganzen en wijn!... Ik neem alles
aan, ik... Men moet altijd'alles aannemen, al
ware 't maar uit beleefdheid.
Gij denkt dus dat hunne milddadigheid
berekend zij vroeg Fournier al lachende.
Zekerlijk, gebuur, zekerlijk!... Ha! ha
ha! zij gelooven dat ik gefopt ben, omdat ik
hunnen wijn drink en de gans eet, die voor mij
is vet gemaakt, zoo Terrine zegtHa! ha! ha'
wij zullen zien wie 't meeste zal gefopt zijn.
De gendarmerie heeft zaterdag avond een
priester, T... genaamd, geboren in Frankrijk
in 1857, aangehouden en in de gevangenis van
St-Gilles opgesloten. T... was in den loop van
1886 naar Belgie gekomen.
Die priester, welke in Februari 1887 bij ver
stek door het Assisenhof van Toitiers veroor
deeld werd tot 20 jaar dwangarbeid voorschan-
dige aanslagen op kleine meisjes gepleegd, was
er in geluk aangenomen te worden als hulp
priester in eene parochiekerk der Brusselsche
agglomeratie.
Verleden vrijdag heeft hij zich in die ge
meente insgelijks plichtig gemaakt aan aan
slagen op de eerbaarheid van twee kleine meis
jes van 10 en van 11 jaar, die in de kerk de
katechismuslessen volgden. Hij had aan de twee
kindereu opgelegd daarover aan niemand te
spreken, zelfs niet in den biechtstoel.
Na met het Belgisch gerecht voor die feiten
afgerekend te hebben, zal hij de aan Fransche
overheden overgeleverd worden, die hem
waarschijnlijk voor 20 jaar naar Nieuw Cale-
donië zullen zenden.
Zoudt gij dan voornemens zijn hunne hoop
te verijdelen
En waarom niet?... Het weinige dat ik
bezit, hoort mij toe, denk ik... Ik mag erover
beschikken zooals't mij belieft; en zoo ik een
arm meisje wilde bevoordeeligen...
Mejuffer Iioza zei schielijk de jonge dok
tor; ha! zulks doende, meester Durant, zult gij
alle eerlijke lieden met u hebben.
De oude deurwaarder trok de schouders op.
Bah! de eerlijke lieden, stameldehij, wat raakt
mij dat!.... Wat mij verlustigt, dat is den
dikken.... en zijn wijf te foppen.
Die gedachte deed Durant in eenen lach uit
barsten maar die stuipachtige lach verdoofde
zich in eene plotseling i ycismachting, die hem
deed achterover vallen. Fournier haastte zich
hem alle mogelijke hulp toe te brengen. Hij
kwam tot zich zeiven, begon [weder te praten,
en viel wederom in eene nieuwe flauwte, veel
erger dan de eerste.
De overspanning aan dewelke hij zich had
blootgesteld, had de laatste veêrkrachten zijns
levens vernietigd, en, bij gevolg, de laatste
krisis verhaast. De doktor zag met afschrik dat
die achtereenvolgende versmachtingen zich in
doodstrijd veranderden, terwijl Durant, ont
nuchterd door het heimelijk voorgevoel des
doods, begon bang te worden.
Ach! mijnheer Fournier, ik gevoel mij
slecht, zeer slecht, sprak hij met gebrokene
stem.. Is er gevaar verwittig mij, indien er
gevaar is... Alvorens te sterven... heb ik een
geheim te verklaren,
j Zeg het maar, hernam de jongeling.
Het is dan waar hernam Durant, ganscb
verdwaald. Er is dus geene hoop meer....
geene.... Mijn God Ik moet dan afzien van al
wat ik... met veel moeite bijeen vergaard heb...
alles aan anderen laten.... alles.... alles
De gierigaard wrong zich de hauden met
eene hopeloze woede. Fournier zocht hem te
bedaren en sprak hem van Roza, die toen afwe
zig was, maar dadelijk ging terug komen.
Ja, ik wil haar zien, stamelde Durant, (die
gelijk alle stervenden, zich aan degenen die
hun overleven willen vastklampen, om aldus
hun bestaan te verlengen), 't arme meisje
Zij zullen haar alles willen ontnemen maar
haar aandeel is bepaald.... zij heeft slechts te
zoeken...
Hij zweeg.
Langs waar? vroeg Fournier, zich over
het bed buigende. Ha er is... nog hoop...
zuchtte de vrek... Zeg... het is... maar eene
flauwte....
Waar moet uw petekind zoeken her
haalde de jongman, die de oogen van den ster
venden zag verglazen.
Open... het venster... stamelde Durant; ik
wil... den dag zien.... in den hof gaan... gin
der... achter den put... het kapiteel....
De stem verdoofde... De doktor zag de
lippen zich nog eenige stonden verroeren alsof
zij nog spreken wilden; eene stuipachtige ril
ling bewoog zijn gelaat, waarna alles onbe-
onbeweeglijk bleef. Meester Durant was dood.
(Wordt voortguei.)
