If
HET GEHEIM
Si
PPPP
5de Jaar.
Nummer 15 (227)
Zondag 15 April 1890.
1
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
6 fr. voor de stad.
Abonnementsprijs J e fr 50 voor den buiten,
PRIJS PER NUMMER 10 C EN TIMEN.
voorop betaalbaar.
Men abonneert zichop alle postkantoren voor den buiten voor de stad, ten kantore van het blad,
10, Vooruitgangstraat 10, Aalst.
V 9J
HET ARRONDISSEMENT AALST.
Gewone, 15 centimen
Prijs der Annoncen
Reklamen, 75 centimen
per drukregel.
Vonnissen op de derde bladzijde, frank.
Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan het bad gezonden wordt.
Handschriften worden niet terug gezonden.
Nee spe nee metu.
AALST, 13 APRIL.
Heeft Mr Gheeraerdts ja of neen in zijn
verslag gezegd Zonder het hulpfonds
van 23000 franken moesten wij nieuwe
belastingen leggen
Beteekent zulks niet dat onze stadskas
leeg is
Denderbode wij vragen antwoord.
Buitenlaudsch politiek
o verziclit.
Frankrijk. Te Parijs begint men
zich voor goed bezig te houden met de
kiezingen voor den gemeenteraad welke
op 24 April zullen plaats hebben. In de
politieke en gouvernementeele kringen
is men meer met den toestand van de
fransche gestichten op de Slavenkust
bezorgd. De noodzakelijkheid van eenen
krijgstocht tegen Dahomey schijnt zich
meer en meer op te dringen. De m cht
waarover Frankrijk op dezen oogenblik
beschikt in de golf van Bénin is ontoe
reikend om het wreed koningsken tot
reden te brengen en te overwinnen.
Duitschland. De jonge Duitsche
keizer schijnt het besluit genomen te
hebben de wereld door de nieuwigheid
zijner gedachten te verwonderen. Na de
verordening over de sociale quaestiën,
verschijut in hetofficieel duitsclidagblad
eene nieuwe verordening aangaande het
leger. De keizer verklaart er uitdrukke
lijk in dat hij voortaan het bekleeden
der hooge ambten in het leger aan het
burgerlijke element vergemakkelijken
wil, hetwelk er tot nu toe op stelselma
tige wijze buitengehouden is geweest;
hij wil dat de verdiensten en de bewezen
diensten voor meer tellen dan de fortuin
en de naam.
Ter oorzake dier verordening zouden
menige Pruisische officieren hun ontslag
gegeven hebben, daar ze naast burgelij
ken niet wilden dienen.
De iniaudsche opperhoofden der kust
die sedert drie maanden het duitsche
leger van volksplanting in bedwang
hielden hebben hunne onderwerping aan
Majoor Wissman, gouverneur der aan
Duitschlandonderdanige grondgebieden,
gedaan. Die onderwerping was sedert
eenige dagen voorzien en heeft zeker
eenig verwantschap met de ontwerpen
van den tocht van Emin-Pacha waarvan
men zooveel in deze laatste dagen ge
sproken heeft.
Men mag verzekerd zijn dat men een
d ezer dagen het plan zal kenbaar maken
76.
volgens hetwelk Duitschland zijne ko
loniën wil uitbreiden.
De kredieten, welke aan den nieuwen
Reichstag zullen gevraagd worden voor
de koloniale ondernemingen, zullen
zeer belangrijk zijn.
Spanje. De tij lingen uit Spanje
zijn in het geheel niet voldoende. Het
wordt langs om meer klaarblijkelijker
dat M. Sagasta en zijne vrienden tegen
eene ware militaire samenspanning
strijden die iets a iders in het oog heeft
dan de voorbereid ing der wederko
mst aan de Staatszaken der behouden
de partij.
Portugaal. Men kondigt uit Portu-
gaal belangrijke maatregelen aan, die
het gouvernement komt te nemen. Het
officieel dagblad heeft maandag eene
verordening openbaar gemaakt, dat een
ministerie benoemt hetwelk zich uitslui-
telijk met het openbaar onderwijs zal
bezighouden. De verordening is vooraf
gegaan van een lange verklaring welke
die inrichting verrechtvaardig! door
dien dat het onderwijs veel te wenschen
laat in Portugaal. M. Aroyo, de nieuwe
minister van onderwijs, wordt in de
koloniën vervangen door minister Vil-
hena.
VAN DEN BANKIER.
Stil, riep Harley Westford uit, en hief
waarschuwend zijne hand in de hoogte. De
wrake is aan mij, zegt de Heer. De wetten van
het land zullen zeer weinig vat op dien man
hebben.Zie Rupertt Godwin's gelaat maar eens
aan. Gij moest liever om een doctor zenden.
Eene plotselinge verwarring en schrik ont
stond onder ie aamve»igen. Da klerk maakte
den halsdoek van zijn patroon los, terwijl
kapitein Westford de deur van het voorkantoor
opende en haastig iemand naar den naastbij -
wonenden geneesheer zond.
Rupert Godwin was bewusteloos achterover
in zijnen stoel neergezonken. Zijn koortsachtig
opgewonden geest, die zoolang in spanning
verkeerd had, was eindelijk voor een hevigen
aanval van beroerte bezweken.
Reeds weken lang was de bankier aan zenuw
toevallen onderhevig geweest, maar de toeval
len hadden zich bij lange tusschenpoozen ver
toond en waren van een veel minder hevig
karakter geweest. De ongelukkige had zich
daarover niet ongerust gemaakt, hij had bui
tendien reeds zoovele andere reden om bevreesd
te zijn.
De schok door het gebeurde met Daniëlson,
Harley Westford's verschijning en de ontwij
felbare zekerheid van zijn ondergang en het
mislukken vae al zijne plannen, waren zelfs
De Handel en do Politiek.
Er zijn verschillige zaken die door
hunnen aard zelfs buiten alle politiek
zouden moeten blijven, en, een dezer
zaken is de handel.
Inderdaad, met den eersten oogslag
zou men zeggen dat al de partijen zich
zouden moeten beijveren om dezen tak
der algemeene welvaart vooruit te hel
pende doen bloeien en zooveel moge
lijk te doen ondersteunen en aan te moe
digen.
Maar alles wat zijn moetis daarom
niet.
De katholieken laten geene gelegen
heid voorbijgaan om te beweeren dat de
liberalen tegen den handel zijn.
Wij op onze beurt herhalen wat wij
vroeger reeds dikwijls zegden de ka
tholieken zijn den handel vijandig.
Waarom
Omdat zij in grondbeginsel vijandig
zijn aan elke volkswelvaart.
Daar waar welvaart bestaat, heerscht
onafhankelijkheid.
En de onafhankelijkheid komt niet
overeen met hun stelsel van gedurige
drukking, gedurige onderwerping.
Hoe meer men dus het volk in armoe
de, in den nood kan houden, hoe meer
men elke onafhankelijke daad belet, des
te meer drukking en overheersching
men kan uitoefenen op het volk. Daar
van weten de katholieke handelaars en
neringdoende lieden te spreken
Gaan de zaken slecht, dan kan men
het volk dwingen, men kan hulp, on
derstand beloven, men kan wissels beta
len of beloven ze te betalen, men kan de
handelaars verplichten op verschillige
wijzen.
En men is ongelukkig, men verkeert
in nood, en er zijn handelaars die toege
ven, die tegen hun gemoed, tegen hunne
algemeene belangen zelfs stemmen voor
lieden die ze misschien verachten. Maar
zij werden er door geholpen en, onge
lukkig maar eerlijk, houden zij hunne
belofte en bewerken alzoo mede den on
dergang van den handel, den ondergang
van gansch de gemeente.
Maar als de zaken goed gaan, als er
teering en neering is, als er verkocht
wordt, als elke handelaar eer kan doen
aan zijne verbintenis, als hij die zwarte
en hatelijke ondersteunders kan missen,
dan is hij vrij dan handelt hij volgens
zijn geweten, dan waardeert hij zijnen
plicht van burger, en stemt volgens zijn
gemoed, zijn gedacht.
En dan stemt hij nooit voor katholie
ken
Het is dus een taktiek en een goed
taktiek van de clericalen, zooveel moge
lijk alle stoffelijke zoowel als alle gees
telijke welvaart uit het volk verwijderd
te houden.
Het gebrek aan het eerste laat hun
toe ook eene stoffelijke drukking uit te
oefenenhet gebrek aan het tweede ves
tigt hunne geestelijke overheersching.
De liberale partij integendeel steunt
op de welvaart, zoo stoffelijke als zede
lijke der volksmassa. Zij vraagt weelde,
want weelde is onafhankelijkheid zij
vraagt licht, want licht is vrijheid zij
heeft noch offerblokken, noch St-Pie-
terspenuing, noch bisschoppelijke kas
sen ter harer beschikking hare macht
put zij uit de vrijheid en de waarheid
hare propaganda steunt op vrij onder
zoek, op beschaving en vooruitgang.
Een Volksvriend.
getal is orn tot eene stemming over te gaan dan
is het wel voornamelijk aan de meerder >eid te
wijten, welke maar beter op haren post moet
staan om het ministerie te ondersteunen.
De afvaardiging van den Vlaamschen Land
dag werd Zaterdag over door meester Beer-
naert ontvangen.
Hij heeft beloofd van al de vlaamsche grie
ven trapsgewijze te doen verdwijnen.
Vóór 10 juni aanstaande zal hij nog de vol
gende deputatie 's ontvangen Van Brussel,
Oostende en Brugge voor hunne zeehaven van
de afgevaardigden van Antwerpen voor den
vrijhandel van de Landbouw maatschappij
van 't Oosten voor de inkomende rechten van
de HH. d' Oultremont en Ci8 voor den verplich
tenden dienst van Mr Vermeiren en Mr Van
den Bemden voor het Vrijwilligersleger en
Niemand gedwongen soldaat van Pier Daens
voor den dood der orgelplaag van het volk
voor lastenvermindering van onze mijnwer
kers voor de afschaffing der mouchards; van on
ze werkeloozen voor een bete broods van
gansch het land voor wat minder partijdigheid
en onrecht, voor wat meer gelijkheid en wette
lijkheid, voor wat beteren tijd voor boer en
burger.
Aan al die deputatie's zal de grrroote Beer-
naert antwoorden Wij zullen alles met aan
dacht onderzoeken en beloven uw gegronde
eischen recht te laten wedervaren.
Wijwater, beste vrienden, uit de volle tobbe
en met den grootsten borstel.
Hij zal beloven de grrroote betover van voor
1884.
Maar na de kiezing Berniek 11!
Ons lekker ministerie benoemt verleden week
een Komiteit van drij leden, welke voor taak
heeft na te zien of de wet op de werkershuizen
wel stipt in Molenbeek wordt uitgevoerd.
Die personen zouden bovengenoemde ge
meente moeten bewonen... maar ondanks alle
opzoekingen is er geen enkel bekend, noch van
ver, noch van bij.
Is dat geen bewijs van de grootste zorgeloos
heid in ons ministerie en van het weinig belang
dat zij in de werkerskwestiën stellen
Allerlei politiek.
Denderbode beschuldigt de liberalen van door
hunne talrijke afwezigheden oorzaak te zijn,
dat er zoo weinig degelijk werk in de Kamers
verricht wordt. Dikwijls s men in getal niet
om tot stemming over te gaan en dan lachen
de geuskens in hun vuist, zegt hij. Slimmeken
vergeet hier dat niet wij maar zij aan het be
stuur zijD en dat het geenszins de liberale min
derheid is welke de voorgestelde wetten van
het ministerie moet do.en stemmen. Dat is bet-
werk der klerikalen en niet het onze. Er zijn
95 pastoorsrepreseritanten in de Kamer tegen
over 43 liberalen zoo men niet in voldoende
voor dien sterken geest te veel geweest. De
koord, zoolang tot het uiterste gespannen, was
eindelijk plotsel ig gebroken, en Rupert God-
win werd een schepseldat zelfs zijn bittersten
vijand medelijden moest inboezemen.
Een geneesheer kwam in alle haast naar het
kantoor; daarop nog een en nog een, totdat er
een geheele kring ernstig uitziende mannen
van de kunst rondom den bewusteloozen man
vereenigd waren. De tijding van het toeval, dat
Rupert Godwin getroffenffiad, verspreidde zich
als een loopend vuur; en eer de aanwezigen het
zware beweginglooze lichaam in eene aangren
zende kamer op de sopha gelegd hadden, was
het feit dat Rupert Godwin door eene beroerte
aangetast was geworden, reeds op de beurs
algemeen verspreid.
Dat zal de zaken tot eene crisis brengen,
sprak de een.
Wie zegt ons, dat hij zichzelven niet om
het leven gebracht heeft? sprak een ander.
Er bestond zeer weinig hoop op herstel,
zegden de doctors, maar hunne blikken en den
toon, waarop zij spraken zegden duidelyk
genoeg dat er in het geheel geen hoop meer
was. De aangetaste schuldige man lag met half
geopende oogen, en de doctors zegden dat hij
zoo uren, misschien wel dagen lang zou kunnen
liggen.
Het was zelfs mogelijk dat hij in dien ellen-
digen toestand bleef voortleven, en de Westfords
lieten hem dien tengevolge aan de zorg van
Jacob Daniëlson over.
Hij heeft geen vriend ter wereld, geen
schepsel, dat hem ooit bemind heeft, behalve
zijne dochter sprak de klerk, en zelfs zij is van
hem weggeloopen. Ik zal op de eene of andere
wijze gedurende het overige van zijn leven zorg
voor hem moeten dragen. Ik heb toch voor mij
ministers uit Wij kunnen niet Wij
willen niet
Landbouwers, lees en overweeg
Uwe grondbelastingen, ondanks al de
schoone beloften, zijn van geen centiem
verminderd. Neem uw contributiebritf-
jes van de zes laatste jaren en op allen
zult gij dezelfde som vinden.
Geen centiem minder dus, geen enkele
centiem
Denderbode zelf heeft het moeten be
kennen, Denderbode zelf heeft moeten
schrijven dat er op de grondlasten, het
personeel en de patenten geen franksken
ontlasting is. Er blijft [dus geenen twij
fel over uwe belastingen zijn nog altijd
dezelfde
De HH. Lippens en Henricot, twee li
beralen, hebben in de Kamer gevraagd
dat er zou overgegaan worden tot eene
nieuwe kadastrale verdeeling, hetwelk
natuurlijk voor gevolg moet hebben
Lastenvermindering voor den Landbouw
De klerikale ministers wilden niet.
Een ander liberaal, M. Paternoster,
stelde voor de grondlasten met40°/o te
verminderen, daar de inkomsten van
den landbouw ook met 40 °j0 verminderd
zijn.
Meester Woeste wil daar niet van
hooren.
En zoo worden al de belangen der
buitenlieden van wege de klerikale ge
kozenen ter harte genomen, zoo al hun
ne interesten aan eenige partijdige kies-
berekeningen ten offer gebracht.
Landbouwers, waar zijn uw ware
vrienden
Aan de landbouwers.
Er is geen pastoorsblad hetwelk bij
hoog en laag niet staande houdt dat de
klerikalen de redders van den landbouw
zijn.
Aardige redders inderdaad, wanneer
de gekozenen zelf van die landbouwers,
zooals de HH. Van Naemen en Cartuy-
vels, in de Kamer komen verklaren dat
men niets ernstigs voor den boer ge -
daan heeft en de toestand op den buiten
nooit zoo slecht geweest is als nu. Gedu
rende de 20 laatste jaren waarvan 14
jaren met een klerikaal ministerie -
zijn de inkomsten der landerijen van
40 per honderd verminderd.
Niettegenstaande die vermindering
zijn de belastingen voor onze landbou
wers hetzelfde gebleven en wanneer li
berale representanten dien toestand wil
len verbeteren dan roepen de pastoors-
Nog de godsdienstkwestie.
Denderbode, een artikel van professor Emiel
de Laveley aanhalende, vraagt ons stoutweg
afWat wij tegen de redevoering van dien
geleerden partijgenoot, welke bewijst dat er
zonder godsdienst geene deugd mogelijk is,
wel in te brengen hebben.
Wel niets, Slimmeken, we zijn van het zelfde
gedacht, alleenlijk vragen wij u ons te doen
zien waar wij van tegenovergesteld gevoelen
geweest zijn.
Denderbode zal dus zoo goed zijn ons te zeg
gen waar wij geschreven hebben dat er deugd
zonder godsdienst kan bestaan enkel verzoe
ken wij hem godsdienst niet met geloofsbelijde
nis en nog minder metkerkwinkeïte verwarren.
Bij ons worden alle geloofsbelijdenissen
geëerbiedigd en onze grondwet zelve heeft de
vrijheid derzeive gewaarborgd.
Wij nemen aan dat een Boudhist, een
aanhanger van Confucius, een Mahometaan,
een Jood, een Griek, een Protestant, een aan
bidder van de zon zelf, indien hij braaf, eerlijk
en plichtvervullend is, zoo deftig is als de beste
kristen, en dat de eerste zooveel godsdienst
heeft als de tweede.
zelve of voor niemand anders mijn geld noodig,
en ik zal dus wel de zorg voor hem op mij
nemen. Ik moet hem van hier op de eene of
andere wijze weg zien te krijgen want morgen
kan er eene algemeene geldopvraag aan de
bank geschieden en als de menschen zien, hoe
zaken hier geschapen zijn, zouden zij den heer
Godwin wellicht in stukken willen scheuren.
In den loop van den namiddag slaagde de
klerk er in, het droevig overblijfsel van wat
eens zijn patroon geweest was te veroveren. Hij
bracht den heer Godwin naar eene veilige plaats
over, niet Willmingdon Hall, want dat prach
tig kasteel met zijne schatten zou naar alle
waarschijnlijkheid spoedig in handen vallen
van den beambte van het Bunkrupty Court om
ten voordeele van de schuldeischers van Rupert
Godwin te strekken, of verslonden te worden
door de wettelijke kosten aan een formeel
bankroet verbonden.
Het verblijf, waar Jacob Daniëlson zijn pa
troon heenvoerde, was eene zeer nederige
schuilplaats. Het was eene kamer op de tweede
verdieping van een huis, op een klein pleintje
in een afgelegen gedeelte der stad, waar Jacob
Daniëlson reeds eenige jaren lang gewoond
had.
Hier lag de bankier dagen lang op een
armoedig bed de kale muren om hem heen aan
te st iren, tot dat zelfs de man, die hem zoo
zorgvuldig oppaste, niet in staat was het juiste
oogenblik te ontdekken, waarinde wezenlooze
blik van den bewusteloozen man in de strak
heid des doods veranderd.
Zoo eindigde het leven van eenen man die
den beker der vermaken en genietingen der
wereld tot op den bodem toe geledigd had, en
daarbij al de bitterheid der laatste druppels
uit dien beker had moeten proeven. Er had
eene gerechtelijke lijkschouwing plaats, waarop
de gewone uitspraak een natuurlijken dood
gestorven» volgde,en dat was alles.Het geheim
van Rupert Godwin's misdaden was alleen
bekend aan zijnen vertrouwden klerk en aan
hen, die zoo zwaar door zijn toedoen hadden
moeten lijden.
Maar vele waren er, die lijden moesten en
zware verliezen ondergingen door zijne tegen
spoeden in den handel, zijne dwaze speculatiën,
en zijne buitensporigheid, waardoor de grond
slagen van een eenmaal achtingswaardig han
delhuis ondermijnd geworden waren, totdat
op het einde het geheele gebouw in duigen viel.
Menig onschuldigslachtoffer, menig tot ar
moede gebracht mensch moest voor dat alles
lijden, en vloekte den naam van Rupert God-
win.
Laat ons thans terugkeeren naar een vroolij-
ker tooneel. Begeven wij ons nogmaals naar
het lieve rustige oude huis met den tuin, aan
den zoom van het woud gelegen, het gelukki
ge tehuis, waarin Clara Westford de blijdste
dagen van haar huwelijk had doorgebracht.
Nog eens kon zij dat huis het hare noemen.
Nog eens wandelde zij door den weionder-
houden tuin, waarin de herfstbloemen vroolijk
bloeiden onder den helderen Octoberhemel,
waar het geritsel van de bladeren der boomen
in het woud haar oor trof al troostende -'Blief
de stemmen, terwijl zij over 't zachte grasperk
wandelde en o zoo trotsch op den arm van
haren echtgenoot leunde. Nog eens bewoonde
zij die lieve kamers, die geen spoor vertoonden
van door eenen vreemde in bezit te zijn geno
men, want eene oude dienstbode was door Ru
pert Godwin belast geweest met de bewa
ring vanjjet huis en den tuin gedurende
den korten tijd, dat hij beiden in bezit
gehad had, en zelfs de gerinste kleinighe
den waren heilig geweest in het oog van de be
waarster van het ledige huis, waaruit hare ge
liefde meesters verbannen waren.
En Clara Westford was niet alleen met ha
ren echtgenoot teruggekeerd, Lionel was met
hen mede gegaan, en Violette, gelukkig als zij
was in het gezelschap van den vader en de moe
der, die zij altijd zoo teedeilijk had lief gehad,
vergezelde hen.
Maar broeder en zuster vonden weldra nog
eene andere reden van geluk in andere gezel
schap want op een hunner wandelingen in
het bosch ontmoetten zij een jong mensch, die
schetsen zat te maken, vergezeld van een meis
je, in diepen rouw gekleed.
Dat meisje was Julia Godwin, endie schilder
was Edward Godwin, de jongeling die Violette
kende onder den naam van George Stanmore.
Julia was naar haren broeder gevlogen en
had zich onder hare bescherming gesteld, toen
het bijzijn van har en vader haar onverdrage-
lijk werd. Edward Godwin was na 't doen van
eene kunstreis in Engeland teruggekeerd en
had zich weer in een huisje in het bosch geves
tigd, in de stille hoop haar, die hij beminde,
weer op een der beschaduwde boschpaden,
waarvau zij zooveel hield, te zullen terugvin
den.
Zijne verbazing was grenzeloos op het hoo
ren van de tijding, datde familie Westford de
buitenplaats verlaten had en bei geheele land
goed en eigendom van den heer Rupert Godwin,
een bankier in Lombardstreet was overgegaan.
Hij schreef aan zijne zuster, gat zijne woon
plaats op en vroeg haar of zij in staat was eeuig
lichtte verspreiden, hoe zijnen rader den ei
gendom verkregen had.
Wordt voortgezet.)
