OiÈrwprs Gemeente Jaren dienst Jaarw.
9de Jaar.
Zondag 8 Jüli 1894
-Abonnementsprijs
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
4 fr. voor de stad
4 fr. 50 voor den buiten
PRIJS PER NUMMER 10 CENTIEMEN.
voorop betaalbaar
Mes abonneert zich op alle postkantoren voor den buiten voor de stad, ten kantore
van het blad, 10, Vooruitgangstraat 10, AALST.
HET ARRONDISSEMENT AALST
Gewone, 15 centiemen
Prijs der Annoncen
Reklamen 75 centiemen
Vonnissen op de derde bladzijde, 1 frank.
per drukregel.
Voor d'annoncen buiten de Vlaanderen, zich te wenden tot den AGENCE IÏAVAS,
Maderenastraat 32, Brussel.
Nee spe nee metii.
AALST, 7 JULI.
De Vooruitstrevende politiek.
II.
In ons eerste artikel hebben wij (le
uitmuntende hervormingen aangetoond,
welke de Vooruistrevende partij in de
politiek, het onderwijs, de godsdienst-
quasstie, de landsverdediging en het be
lastingstelsel, invoeren wil.
Onze lezers hebben zich kunnen over
tuigen van den oprecht democratischen
geest dezer hervormingen, die van de
lieve gelijkheid eindelijk eene wezen
lijkheid zouden maken.
Spreken wij heden over de gewichtige
arbeids- en landbouwhervormingen.
In de eerste plaats vragen wij de in
stelling van een arbeidsministerie, uit-
sluitelijk gelast met alles wat in ver
band met den arbeid staat en meer
'bijzonderlijk met de voorberei ling ee-
ner algemeene wetgeving op den arbei 1
en de regeling van de betrekkingen tus-
schen kapitaal en arbeid.
Inrichting van werkbeurzen door de
-gemeenten met tussc hen komst van de
werklieden- en beurzensyndicaten.
Instelling van scheids- en verzoenings-
->raden, en van fabrieksraden tot regeling
of beslechting der geschillen tusschen
■werklieden en werkgevers.
Da ervaring heeft geleerd dat de N ij -
verheid- en Werkraden, gelijk deze
'door de wet zijn ingericht, niet beant
woorden aan het doel dat men zich
voorgespiegeld had. Zij zoudenuitspraak
doen in de moeielijke gevallen en vol
gens de uitspraak zonder, de betrokken
partijen zich gedragen. Edoch, zoo is
niet geschied Zoodra de patronen za-
?en dat de leden-werklieden hun man
daat ernstig opnamen, trokken de leden
bazen zich ter Jg of weigerden de uit
spraak van den Raad aan te nemen. De
nieuwe instelling bleek weldra zonder
practisph nut. Daar echter het princiep
uitstekend is., vraagt de Vooruitstre
vende partij dat de scheidsrechterlijke
uitspraken van de Werk-en Nijverheids
raden kracht van wet krijgen en dat,
desnoods, de openbare macht dezelve
doe eerbiedigen en toepassen.
De wet op de werkrechtersraden moet
herzien worden, en de jui idiotie dezer
raden moet uitgebreid worden tot alle
de categoriën van bedienden en tot de
landarbeiders.
De rechtspleging, in den tegenwoor-
digen tijd eene ironie voor den onver
mogende, moet kosteloos zijn opdat de
arme op gelijken voet met den rijke
zien kunne verweren of als aanklager
optreden.
Hetjachtrechtdit barbaarsch over
blijfsel uit de middeleeuwen, moet her
zien worden in het voordeel van den
landbouw en met inachtneming van de
rechten der landbouwers.
De wet van Mei 1892 ter beteugeling
van de aanslagen op de vrijheid van den
arbeid, moet herzien worden in den zin
dat zij zoowel den werkgever als den
werkman treft, die zich plichtig maakt
aan schennis der vrijheid.
Een belangrijk punt van het vooruit
strevend program, waarop wij in 't bij
zonder de aandacht onzer vrienden pro
pagandisten roepen, is de overname en
de uitbating door den Staat, de provin
ciën en de gemeenten van alle de open
bare diensten, ten profijte van het alge
meen. Wat gebeurt er nu Dat, behalve
een gedeelte der spoorweg-lijnen, de
posterijen en telegrafen, den telefoon,
meest alle de winstgevende openbare
diensten overgeleverd zijn aan particu
lieren, wijl de verliesgevende door de
openbare besturen uitgebaat worden
Ter opbeuring van den handel en ten
einde het crediet in 't bereik van eenie
der te stellen, vragen wij de oprichting
eener Staatsbank ter vervanging van de
zoogenaamde Nationale, die enkel ge
sticht werd in het belang van den groot
handel, de groote industrie en de.....
heeren politiekers, op siuecui.en belust.
In zake herziening der wetten rege
lende hef arbeidskontrakt en de verant
woordelijkheid der patronen luidt ons
program aMaximum van werkuren
en minimum aibeidsloon b) Verbod
van nachtwerk voor de vrouwen c)
Wekelijksche rustdag 1) Toezicht over
de fabrieken werkhuizen, enz., enz.
Wat nu de landbouw hervormingen
betreft, wij hebben reeds zoo dikwijls
over deze punten uitgeweid, dat het
voldoende wezen zal dezelve in enkele
woorden samen te vatten.
Wij verlangen de inrichting door de
wet van landbouwcomicen door het al-
algemeen-, verplichtend siêmrecht be
noemd en samengesteld uit gekozenen
van de landeigenaren, de landbouwers
en landarbeiders. De regeling door de
wet van de landbouwpacht in het be
lang van al de betrokken partijen en
volgens de wetten der rechtvaardigheid
en te dien einde vaststelling van een
minimum pachttermijn toelating aan
den huurder alle drie jaar de pacht op
te zeggen billijke vergoeding aan den
uittn-denden landbouwer, enz.
Inrichting van een goedkoop land-
bouwcredrie'tverspreiding der samen
werkende maatschappijen op den bui
ten burgerlijke rechtspersoonlijking
voor de landbouw gelijk voor de nij
ver heidssyndicateii; algemeene veeverze-
kering met tusschenkoinst van de open
bare besturen, en in het algemeen
alle hervormingen welke kunnen bijdra
gen om van den landbouwer en den
landarbeider vrije burgers te maken
tegeuover de landeigenaren en hunnen
stoffelijken en zedelijken toestand in de
grootste mate te verbeteren, het zij
door wettelijke tusschenkomst, het zij
door de kracht der ve-reeniging, het zij
door de verspreiding van het weten
schappelijk onderwijs op den buiten en
de toepassing er van op proefvelden.
De plaats ontbreekt ons, om al deze
punten, zooals 't behooren zou, breed
voerig te bespreken. Wij moeten ons
bepalen met dezelve slechts terloops
aan te raken en onze vrienden aan te
sporen dezelve grondig te bestudeeren
en in hunne propagaudatochten aan de
landbouwers uit te leggen. Zoo zullen
zij goed en nuttig werk verrichten ea
tevens de belangen van het land en vau
de vrijzinnige partij dienen.
Oud erwijs.
Wij knippen uit Ons Woord, het orgaan dei*
Antwerpscua onder#ij zersvereetiiging Dies-
terweg enkele belangrijke inlichtingen
Reizen. In Frankrijk "enieten de onder
wijzers het voo.recht aan halven prijs met het
spoor te rijden. Daartoe moeten zij telkens een
certificaat banner overheid indienen. De hor-
haal le last willende vermijden, hadden zij aan
de spoorwegbesturen eene bestendige kaart
aangevraagd met 50 °/0 vermindeiing.
De/.e aanvraag werd ondersteund door den
minister van onderwijs.
Het bestuur heeft, jammer genoeg, het ver
zoek van de hand gewezen.
In België, waar de staat meest al de spoor
banen in handen heeft, wo.dt aan geeue bevoor-
deeligirig voor onderwijzers en leerlingen ge
dacht,
In de Kempen. Hoe noodzakelijk de strijd
moet aangevangen worden voor eene regelma
tige j.iarwcdde-v-erboogiug-, bewijst de volgende
tabel
MM. Emmers Moll (Kom) 21 ir. 1250
Will ems Moll (Wezel) 22 Ir. 1200
De Backer Moll (Posfe) 32 fr. 1200
Peeters 'Baeleu op de Nete 5 fr. 1200
Verbeele id. 30 fr. 1000
Goeuea Baelen-Halsen 15 fr. 1200
Buy ten Olmen 12 fr. 1200
Van Lomnhel Meerhout 21 fr. 1400
'óürnier Desschei 30 fr. 1500
Verhoert 'Gheel 25 fr. 1350
•Zoo dus dat bekwame en ievervolle ambte-
na-.rs, na 15, 20, 30 jaren trouwvolle diensten,
nog met een hongerloon betaald worden. Eu
wat iu de Kempen bestaat, vindt men hier ook
in ons Vlaanderlaud. 't Is Schande !l!
11 Juli.
Deze week is het verjaring van den
onvergetelijken Gulden Sporenslag.
Op 11 Juli 1302 werd op den Groeni-
genkouter het grootste pleit onzer ge
schiedenis beslist.
Daar werd Frankrijks adeldom door
Vlnandcreus burgers verpleten onze dier
bare taal, zedfen en gebruiken van eenen
gewisseu ondergang gered.
GrootsCh is die gebeurtenis, want het
zelfbestaan van Vlaanderlaud hing er
van af.
Nieu we zedenschets
Ekse van mijne dochters zou geerne de
"riool leeren, mijnheer Holman kent gij ie
mand die lessen geeft Geen grooten kunste
naar, ziet ge, mijne middels laten me dat niet
toe, maar een tamelijk goeden muziekant die
twee of drie lessen in de week kan geven aan
matigen prijs.
Ja zegde ik ik ken verscheidene
muziekanten die les geven.
Ge zoudt mij verplichten indien ge mij
soo eenen zenden wildet. Laat zien... zeggen
wij maandag. Hier is mijn adres l
Dit zeggende, gaf mijnheer Goedaard mij
«èa kaartje waarop zijn adres stond M. Goe
daard, schilder Berchem (Antwerpen).
Een vriend aan 't ander einde der zaad knik
te hem toe, en mijnheer Goedaard verliet mij
met ëénen handdruk en eene bedanking voor de
moeite die ik mij wel voor hem geven wilde.
Deze lichtzinnige wijze waarmee de man
Wue ?O0 ernstige zaak behandelde was aardig
doch mijnheer Goedaard was zelf een aardige
ÉQftuk*
Zijn lang haar was altijd ongekamd hij
droeg eeu ouden lakenschen kleurlooze'n frak,
die men aan geenefe bedelaar hadde durven
geven een aantal knoppen ontbraken of hin
gen los, en de mouwea waren vol verwplekken.
Zijn halsboordje mocht vuil of net zijn, aat was
om het even maar altijd had hij eenen hals
doek van het schreeuwendste kleur aan met de
grootste achteloosheid om zijnen hals ge
knoopt.
Goedaard was kurstschilder, doch te oor-
deelen naar zijne neiging voor büiteuspoorig-
heden, moest hij tot nu toe niet veel bijval ge
vonden hebben.
Een man die door kunst c-n kennis boven het
gewone p -ü verheven is weet vrij van al deze
kleine gebreken te zijn.
Ik h td verscheidene zijner schetsen zoo in
olie- als in waterverw gezien, die twaalf frank
't stuk hadden kunnen wéard zijn, doch aan
dien prijs weinig koopers hadden gevonden.
Natuurlijk werd er veel met Goedaard ge
lachen.
Hij was altijd op het punt eene nieuwe schil
derij te beginnen, doch hij voltooide niets.
Maar zegde, indien hij zoo dikwijls van wasch-
goéd veranderde als van stijl, hij een meer
achtensweerdig kunstenaar -zijn zou.
Op zeker tijdstip wijdde hij zijne kunst aap
fiat schilderen ven vee en noemde zich zelf
P*uf-Pot; er-Goedaard ter eer v&a den grooten
hóllandschéu Schilder! Dien naam bleef hij
houden.
In den naam Potter stak er iets dat hem
eigen was, en Potter noemde men hem veel
meer dan Goedaard.
't Was maar oppervlakkig dat hij mij en ik
hom kende. We kenden elkander door somtijds
bijeen té zijn in den Cercle Artistiqiie, een
kring waar al de kunstenaars der stad Antwer
pen deel van maken.
Ik was de muziekmeester van de maatschap
pij De lustige Signoren. Ik ben niet zonder
gebreken wie is er zonder en de jonge gui
ten in mijn orkest lachten met mij om lat ik
misschien de nauwgezetheid wat al te verre
dreef. Doch ik heb liever bespot dan verachtte
worden, en onachtzaamheid bij iemand die tot
de mannenjaren gekomen is beschouw ik als
een voornaam gebreK. Ik liet dus deze jonge
gasten lachen, wel wetende t'at zij het niet
slecht meenden rnet mij en dan, zij hadden
toch ook goede hoedanigha lea zoo tv il als ik.
De dienst, dien mij uheer Goedaard van mij
verlangde, bncht mij eenig/.ins in verlegen
heid, want men hal mij g.-zeid dat hij wedu
wenaar was en zeer söhoone dochters had
en ik wist dat hij zeer onachtzaam was. Ik had
eenige flinke vioolspelersin ir,ijn orkest, doch
niet een muntte om goede jirinciepen nit, en ik
vreesde de gevolge i indien ik een van die leven
lustige jongëlingeu in Goedaards huis brachte»
Ik aarzelde nog om eene andere reden. Ik
voorzag de mogelijkheid uit mijnen eigen zak
het muziekonderwijs van jonkvrouw Goedaard
te moeten betalen, want ik wist dat mijnheer
Goedaard meer genegen was schulden te ma
ken dan schulden te betalen, en.de ouderwijzer
mocht mij misschien ver.autwoordelijstellen
voor't verlies veroorzaakt op mijne aaubeve-
ting.
Dus, na alles rijpelijk overwogen te hebben,
besloot ik, zelf aan jonkvrouw Goedaard de
viool te leeren bespelen. Dat was wel het beste
middel om mij alle onaangenaamheden te ver-
mijden.
Den volgenden maandag trok ik met mijne
viool naar BerC em op. Eene meid bracht mij
boven in d<® werkvinnel van den schilder.
Hier ble-f ik lang genoeg alleen om de bijzon
derheden van die plaats aan te stippen.
Iladde ik Goenaard niet gekend, ik denk
dat ik mij zijn karakter zou kunnen voorstellen
hebben door het zicht Vin zijnen werkwinkel
alleen. Die plaats was zoo wanordelijk als om
het even weike kunstenaar zoo iets hadde kun
nen Wenschen.
De twee vensters waren behangen met geel-,
kleurige calico en groene sergie en derwijze
vastgemaakt om het licht te doen vallen naar-
volgens 't verlangen van den sc lilder. Een gas
brander met reflecteür stond tusschen de vens-
steis om het daglicht te vervangen, wanneer
menigvuldige bestellingen de® schilder moch
ten noodzaken des nachts te werken. Eene spin
had er hare net over geweven, een net wa.tr de
■overblijfsels van hare slachtoffers uit den vori-
gen herfst nog inhingeu.
Te midden den vloer lag een stuk tapijt. La
ter vernam ik van Potter dat het een turksch
tapijt uit het werkbuis van eenen vermaarden
schilder was. Het scheen oud genoeg te zijn oui
uit de ark van jtëuë te kunnen komen. Daar
stond ook een groote schilderezel meteen toe
stel om het doek zes voet hoog te doen rijzen
en een andere voor het gewone gebruik. Een
derde, met eenen witten regenscherm om des
zomers in het veld te schilderen,stond in eenen
(Wordt voortgezet.
-r«.wrf=«"Tr>5ii"HT*
hoek. j
