GRIETJE
m
TIENDE VERJARING
Nummer 39
Zondag 30 September 1894»
per drukregel
Aan de Werklieden-
9de Jaar.
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
Abonnementsprijsj J 'den bulten voorop b*,aslbMr
PRIJS PER NUMMER 10 CENTIEMEN.
Mm abonneert zich op alle p -sikantoren voor den buiten voor de stad, teu kantore
▼an het blad, 10, Vooruitgangstraat 10, AALST.
HET ARRONDISSEMENT AALST
Gewone, 15 oentiemen
Prijs dér Annoncen aeklaman 75 cantienieii
Vonnissen op de derde bladzijdefrank.
Voor d'annoneen buiten de Vlaanderen, zich te wenden tot den AGENCE ÜAVA8;
Madelenaatraat 32, Brussel.
Nee epe nee metu.
AALST, 29 SEPTEMBER.
Schoolstraat AALST. Concordia.
der 8tichting van den Vrijzinnigen
Werkmanskring VOORUITGANG DOOR 'T WERK
ter bevordering
us het onderwijs en de opvoeding vat» 't volk.
OPENING DER WINTERFEESTEN
1894-95.
Uitstap, Concert, Tooneelvertooning, Bal.
Zondag 80 September.
Woeste en Boernaert.
De heer Woeste, vriend der kleinen
•n nederigen, beschermer der onderwij
zers, vijand der onrechtvaardigheden,
ia voorzeker een der invloedrijkste ka
merleden. Die invloed heeft hij bij zijne
partijgenoten te danken aan zijne gesle
pen advokatenton en aan zijn veel spre
ken. In den dagolijltschen omgang zult
ge altijd betn rken dat veel spreken
heel dikwijls veel domheden verkoopen
is.
Zoo is het ook met Woeste in de Ka
mers. De man praat er veel en over al
les en denkt zoo zich zei ven tot in de wol
ken te verheffen en daar onze Kamers
grootendeels uit knikkers en zwijgers
bestonden zooals eenen Verbrugghen,
De Kepper, Van den Steen, Verwilghen,
eö«., niet bekwaam om 10 woorden Uit
té kramen, zoo meenden deze dat al het
gerammel en gebabbel van Woeste evan
gelie was, ze stonden verbluft over zoo
veel woordenrijkdom en juichten toe
zoohaast meester draaiers den mond
«opende.
Woeste gelijkt aan veel praatzieke
wijven, die alles best willen weten, heel
dikwijls het spel om zeep helpen en
nooit iets goeds doen.
In 1884 werd Woeste als minister
aangenomen, maar na eenige maanden
had de man het door zijn gepraat zoo
verre gebracht dat de Koning hem moest
uit het ministerie kegelen. De andere
ministers waren hoogst tevreden van
den babbelaar verlost te 2ijn en zoo kon
het katholiek ministerie voortsukkelen
tot 1894.
Eveuals straatjongons dacht hij den
heer Beernaert ook eens eene poets te
spelen. Al waar Beernac-rt voor was,
was Woeste tegen. De persoonlijke
dienst die aan de rijken gelijke plichten
zou opleggen als aan de armen, bestrijdt
Woeste omdat Beernaert er voorstaan
der van is. Ik kan met M. Beernaert
van gevoelen verschillenover den dienst
plicht», zegt hij, maar wij zijn het
aangaande al de hoofdpunten der be
houdende pai'tij volkomen eens en om
die op te lossen zullen wij hand in hand
blijven voortgaan
De heer Beernaert, voorstaander der
E. V. wilde deze door de Kamer doen
stemmen. Woeste, die het volkomen
eens is met Beernaert, liep alras naar de
zwijgerscompagnie en blies hun in het
hoofd dat ze hunne plaats zouden ver
liezen moesten ze met Beernaert stem
men, de sukkelaars beef len van schrik,
luisterden naar Woeste en Beernaert viel.
Woeste drukte er zijn spijt over uit,
maar lachte heimelijk in de vuist over
den toer, dien hij den eersten minister
gespeeld had.
Zoo handelt hij tegenover iedereen 5
hij doet altijd bet verkeerde van het
geen bij zegt en past goed de spreuk
toe Veel beloven en niets geven doet
de geloovigen in vreugde leven. De kie
zers van Aalst kennen de spreuk
CJhaque son tour en zullen ze op
Woeste toepassen die ook eens mag on
dervinden wat tuimelen is.
W erklieden-Kiezers,
Nadat men u 60 jaar lang bet kiesrecht had
geweigerd, is dit u eindelijk toégestaao.
Gij zijt vrije mannen geworden
Eene onrechtvaardigiieid, de schreeuwendste
▼an ahe, is verdwenen Gij zult voortaau uw
woord te zeggen hebben in 't bestier van t
land.
Laat mij toe u te herinneren dat gij uw kies
recht te danken hebt aan de liberalo partij.
Niemand kan zulks tegenspreken, zonder te
liegen als een ketter,
Reeds in 1870 stelde M, De Meur, een lid
der liberale partij, inde Kamer eeue wet voor,
waardoor u bet kiesrecht werd verleend. De
klerikale partij verwierp het voorstel.
M. Janson hernieuwde de propostie in 18-13
en in 1891, en ditmaal had zij voor gevolg de
herzi ning der Grondwet en de herkenning van
de rechten der werkraenscheu.
En wie was iu de CoDstittlante de hevigste
vijand van uitbreiding van stemrecht Woeste
en zyne kliek.
Zij vooral was altijd uw verdrukker. Oeral
miskende zij uwe rechten.
Zij opposeerde zich tegen alles, wat er be-
pioefd werd om uw lot te verbeteren.
Zij deed hondefile gemeentesoholen sluiten
om uwe kinders te kunnen dout tiouden.
Zij liet uwe broeders in 't walenland dood-
schieteu, omdat zij het algemeen slemrecnt
dorsten vragen.
Zij refuseert van alleman-soldaat te doen
worden', en zendt voort uwe zonen alleen ndar
de kazerne
Volg-ns haar is 5 et soIdaatje9pel bet werk
niet au rijkemans kinderen.
De partij Wo s e refuseert een einde te stel
len aan de exploit uie der kindereu in de fa
briek» n.
In den Moniietir van 14 September laatst,
staat er een besluit an den ki rikaleu Minister,
waardoor bij toelaat da kinders van 19 tot
14 jaar, 12 üren to laten worken iu
da steenovens.
Is dat niet schand >lig
Kinders van 12 jaar, tot 12 tlren daags laten
werken 1
Dat roept wrake bij God
De plaats van zulke kinders is in d« schole,
en niet op liet lastig werk in >.e steeuoveus 1
Werklieden
tJwe stem zult gij niet geten aan de VVo ste-
rikken, dh willen 'rechten leggen óp het
vreemd graan en het meel, waardoor
het brood moet duurder worden.
Het uur is daar
Het is uwe plicht te beletten dat er in de Ka
mers klerikale uithongeraars zetelen.
Met ons moet gij roèp-n 1
Weg mei de rechten op de cel waren
Weg met de uithongeraars
zegd
13.
Nieuwe zedenschets.
October,
Wie op eersten October zich naar de
statiën van den ijzeren weg wil begeven
zal er getuige zijn van toongelen, welke
zich1 wel is waar, jaatlijks vernieuwen,
maar er niettemin hartroerend oin zijn.
Weer worden dien dag duizenden jon*
gelingen aan de liefde van hun gezin
ontrukt weer zullen veders en moeders
broeders en zusters, vrienden en gelief
den ondervinden hoe grievend het
oogenblik van scheiden is weer zullen
tranen gestort, verwenschingén geuit
worden én de drank tal het zijne bij
dragen om die tooneelen pijnlijker en
grievender te maken»
Voor eenige jaren moet er vaarwel ge
worden aan het werkhuis of land
bouw in de stede van zich te kunnen
volmaken in zijnen stiel, zal de jonge
ling do wapens leeren hanteeren om een
ingebeelden oorlog te voeren of om op
te rukken, wanneer de eischen def
volksklas wat al te liiidrüohtig door de
lucht zonden dreunen.
Het vaderland hoeft verdedigers, om
de vrijheid van ons volk tegen vreemden
te beschutten en de overrompeling
van onzen bodem te beletten Doch,
waarom moeten het alleen de armen, de
werkers, de kleine burgers en landbou
wers zijn, welke met die ondankbare
taak belast worden Waarom rust dien
plicht alléén op de min begoeden Is
België niet het vaderland van alle Bel
gen en moeten dus al zijne kiüderéii
niet bijdragen tot de algemeene verde
diging
Zoo moet het zijn in eene wel inge
richte familie»
Doch de cijns wAs slechts een stiefva
der, de niet-kiezers wei'ien als stiefkin
deren, als verstootelingen behandeld en
moesten liet grof en gevaarlijk werk ver
richten terwijl de cijnsbetalers al de
voordeelen wegdroegen.
De wet heeft een einde gesteld aan
dien toestand.
Er zijne geene stiefkinderen meer iu
Belgie sedert elk in het bezit is van zijn
stemrecht. Indien nu de werklieden
willen zitllen ze niet meer stiefmoeder
lijk behandel I worden, het onrechtvaar
dige onzer legerinrichting zal verdwij
nen en in October der volgende jaren
zullen we geen getuige meer zijn dier
hartroerende tooneelen van heden, om
dat moeders en vaders zullen verzekerd
zijn dat er hünne zonen in hun nieuwe
Gelijk een schicht zoo snel in de vlucht
draaide de poney den steenweg naar Hemixem
op. De rappe gang, de frisscbe lucht, de aange
name hooigeur, óet zicht dér vel Jen, het hel
dere zonnelicht, alles werkte te zamen om mij
vroolijk te stemmen.
Eindelijk sloegen wij eene dreef van sperre-
boomen in en reden dan langs eenen scboonen
tain door.
Toen bet rijtuigje voor het buitengoed van
mijuheer Bos bleef staan, deed eene dienstmeid
de deur open.
Ik volgde haar door het huis heen en op
mijnen weg, 'inks en rechts kijkende, zag ik
marmeren vloeren, gesneden pudêiken huis
raad, muren met schilderijen behangen, en,
door eene glazen deur, eene zaal met de groot-te
pracht bemeubeld en op eene broeikas vol zeld-
lauie bloemen en prachtige varenkruiden uit
diende.
Op het einde van de voorzaal lag eene breede
(rap, langs waar men op een effen grasperk
kwam. Daar stonden twee groote cederboonven
gelijk twee reusachtige schil Iwachten.
Alles was heerlijk eu schoon.
'Niets zoo bevallig als dat zicht van 't gras-
'kérk, «ffeu an zacht gelijk fluweel, roet «Je blau-
W:-T
we Schelde er achter en langs de overzijde de
met beuken beplante heuvels die stil en somber
tegen den horizont oprezen.
Over het grasperk zag ik mijne vrienden.
Grietje, met een licht zomer kleed aan en met
hare banden vol bloemen, eu nevens baar mijn
beer Bos, in 't grijs gekleed hij zag er roo-
der en dikker uit dan ooitCecilia en Johanna,
beide even bevallig in baar nieuw kostuum, en
Pott t mei zijn u nieuwen frak aan.
Ha, daar is bij riepen zij als ze mij be
merkten, en we verhaastten weerzijds den stap
om elkander te ontmoeten. Aan de wij ze waar
mee ze mijne hand di akten gevoelde ik dat zij
allen gelukkig en tevreden waren.
Wegingen binn n om te ontbijten'twas
tbaus juist negen uie. Grietje nam plaats aau
het oppereinde van de tafel, rechtover mijnheer
Jbos,
Het was eene schoone groote z tal, eenvoudig,
docti smaak v«>l versierd. Bos had de meubels
gekocrt met het huis, uist gelijk een edelman
alles bad achtergelaten.
Deze eenvoud was er ongetwi jfeld naar be
rekend om de rijkdom van de tafel te doen uit
schijnen. En, waarlijk, de tafel verdiende mijne
aandacht, inut baar kristal en zilver glinsteren
de te midden eeneu overvloed b oemen.
Nooit had ïk iets gezien dat met dezen* maal
tijd kon vergeleken Worden, en :t kwam mij on
gerijmd vnor uit een ontbijt te noemen. Hadde
men mij gezeid - 'tis een diné, ik zou geant
woord hebben - en een zeer lokkar diné.
Men wist bijna niet wat te kiezen van al het
goed eten dat er stond. Johanna, die zeer
schuchter is, was verlegen en dierf haast niets
aanraken uit vrees eenen misdag te b gaan ïh
dn tegenwoordigheid van de twee tafel knechten,
die ons bedienden. Maar als m ;n Potter zag,
hoe hij met grootsche m mieren de fijne dingen
afwees welke de dieners hem aanboden, eu hoe
hij hen naar het ander eiude vau de tafel zond
om hem iets onderste h tién, clan z urnen ge
zeid hebben, hij ha I geheel zijn leven 111 weelde
en pracht overgebracht..
En Grietje,'wel hoe verschillend was bare
houding met de onz rietinderdaad, wij alle
v rraa Iden aan de oplëttmde dienst oden
onzen nederigen stand, terwijl zij met eene be
daarde deftigheid eu zelfhebeerschrog het voor
zitterschap waarnam. Zij scheen te begrijp n
wat pnehtige toestand biar te wachten stond
ais toekomende meesteres vau dit huis. en zul as
gaf aan haar lief en edel gelaat eene uitdruk
king van gezag, die haar zeer wel stond
Na het 011 bijt bracht men mij in het salon, tn
de boekentaal en in de spreekplaats terwijl
Cecilia en Johanna mij hier en d lar een of hd-
der prachtig voorwerp am wezen. Potter wi rp
mij nu en dan eenen veel heteekenden oogslag
toe, en strekte den hals bij het een of ander
kunststuk uit, en Grietje bezag alles mvteeneu
glimlach van voldoe dug.
Wat mij be;reft, ik had nooit iets prachti-
gersgezien.
Dan toonde men-mij het wagenhuis, do pnae-
ton, de koets en drie of vier andere rijtuigen
bet was gelijk een magazijn van rijtui;en, alles
om te schoon en om te net onderhouden.
Vandaar gingen wij in den peerdenstal, waar
mijnheer Bos ons zijno schoone peerden de«d
be woud-ren.
Er was besloten een wande' toerketi met den
ladderwagen te doen. De meisjes gingen naar
boven om van kleeren te veranderen en wij,
mannen, zetten ons aan eene tafel op het gras
perk in het lomitfer van de cetlerboomen. Op
de tafel stonden kafaff-n, glazen en sigaren.
a Doet gelijk ik «zei Bos, met eeue sigaar
tussch.m zijne dikke lippen help u zelf i
Dan zijne kleine grijze oogen op mij vestigen
de, voegde hij erbij Welnu mijnheer Hol
man, vindt, gij het raam' goed genoeg
Ik begreep wat hij meende.
Het raam past tot «le schilderij zegde
jl; en dat wil veel zeggen.
a Gij hebt gelijk zegde hij, met een glim
lach, eu zijne boenen met een gevoel van zelf
voldoening uitstrekkende. - Ai de neelen zijn
iu verhou li ig met het geheel, niet waar vader
Goedaard V Wel, dit was het dat ik wilde bo-
ejken 'tis het doel dat ik twintig jaar lang
betracht heb. Ik heb er hard voor gewrocht, en
ik heb mij nen tijd afgewacht. Een onvoorzich
tige zotf sedert iaug groote zaken oud-rnoraen
hebben, uraar zoo ben ik niet. Mijn systeem ia
voor groot-u inzet te spelen, doch nooit, meer
dan wat ik wa:eu mag. E-i ik d-nkdatmvt
eene vr iuw gelijk Grietje er geen aangenamer
verblijf in België zal te vinden zijn.
Potter antwoordde hiemp doch ik IpYaV
niet. Het speet mij den man aldus te hooren
spreien, want dit bewees dat hij Grietje slechts
aanzag als een meubel, d it slechts dienen moesf
om tyme eerzucht te,voldoen. Wordt voort#.'
m
IH'.I JL
«WW