Een enkele.
Hervormen of afschaffen.
Jesuietisme.
Dood van M. Frère-Orban.
N« Wpu's
Avondfeest.
"Vatléi*s en Moedere,
uit het arrondissemeat Aalst, die lotelingen
hebt. Binnen weinige maanden zal die IV*.
Woeste hier herkozen moeten worden
Gaat gij naar de Kamers den man terugzen
den die de driemaal gevloekte loting en de
plaatsvervanging verheerlijkt
Neen, dat zuit gij niet Met ons zult gij
zeggen gelijke rechten en gelijke plichten
voor alle burgers.
En hier en gansch het land door zal men die
verdedigers van't onrecht, die voorstaanders
van het huidige krijgsstelsel dat de rijken al
leen bevoordeeligt, al die polichinellen van en
met meester Woeste in den ketel steken.
Een enkele doos Wal-
théry pastillen vaneen
frank, is altijd voldoende om den langdurig-
sten en hevigston hoest te genezen.
Denderbode blaast op de loftrompet
voor ons ministerie, omdat, alhoewel
de liberalen liet tegendeel beweeren, het
reeds zooveel lasten afgeschaft en ver
minderd heeft. Tot bewijs haalt hij 21
fiuancieële hervormingen aan die door de
katholieken sinds 10 jaren reeds verwo-
zentlijkt zijn.
Altemaal goed en wel, kameraadje,
maar hervormen is niet altijd vermin
deren, hervormen is zeker nooit afschaf
fen.
Herzien en wijzigen beteekenen ge
heel wat anders dan verlaging van den
accijns of afschaffing der rechten.
De katholieken zijn in 1884 aan
't bewind gekomen met de stellige be
loften van al de verpletterende belastin
gen der liberalen radikaal af te schaffen.
Wat is daarvan geworden
De zwaarste, de meest opbrengende
lasten zijn behouden gebleven eenige
heeft men verminderd of afgeschaft
andere integendeel heeft men verhoögd
of nieuwe bijgestemd.
Do inkoomrecliten op graan, vleesch,
boter, groenten en honderd ander arti
kelen zijn daar om het te bewijzen.
Vraagt eens aan minister De Srnedt-
De Naeyer hoeveel millioenen do nieuwe
inkoomrecliten, verleden jaar door de
katholieken gestemd, zullen opbrengen
en 'tzal op geen half dozijn inillioentjes
aankomen.
Zeg eens, Denderbodewie zal die be
talen
Om beter te zien hoeveel de katholie
ken u ontlat"1: 1 'bben, pak dan maar
uw coniribi 'jt fjes van over 10 jaar
en vergelijk ze«- et die van heden.
En wat de andere belastingen betreft,
op de verbruikingsmiddelen namelijk
daar zullen \a ij inaar liefst over zwijgen
het is zoo verre reeds gekomen dat onze
werkersbevolking de smaak van vleesch
en boter vergeten heeft.
Het ministerie mag wel boffen over
zijne boni's, wauneer ze op de buik van
de werkersklas moeten gemaakt wor
den, en er in plaats van meer algemeen
welzijn, meer algemeene armoede komt.
Een onzer lezers had onze aandacht
geroepen op de dubbelzinnige en valsche
rol van Dendcrbodetegenover de socialis
tische partij gedurende den laatsten
kiesstrijd.
Wij hebben ons de moeite getroost de
Denderbode" s gedurende de laatste helft
van 1895 verschenen eens te overzien,
en rechtuit gesproken, wij hebben er
niet bij verloren.
In Juni, Juli en Augustus regent het
in elk nummer van ons Kliekorgaan
eenen zondvloed van scheldwoorden op
liet hoofd der socialisten. Al wat ge
maar het laagste of het gemeenste kunt
uitdenken wordt door Denderbode twee
maal per week uitgespuwd. De Rooden
zijn vijanden van het eigendom en fa
milie, petroleurs en communards
Dan dacht Denderbode nog dat libera
len en socialisten slechts éénen Kandida
ten-lijst zouden gemaakt hebben en daar
om trachtte hij van dan af de gematigde
liberalen den schrik aan te jagen en te
gen dit verbond op te maken.
De schrijver van Dendeibode ging zoo
voort en verergerde bij elk nieuw num
mer tot op den dag dat het officieel ge
weten werd dat liberalen en socialisten
afzonderlijk zouden strijden.
Fijn zoo als alle Jesuieten veranderde
nu Denderbode geheel en al van taktiek.
Geen uitvallen meer tegen de rooden
geene woord, geene letterjjmeer tegen
hunne verderfelijke stelsels of tegen bun
chineesch programma.
Nu werden al zijn aanvallen tegen de
liberale partij en fftegen de christene
democraten gericht,
De socialisten werden in vrede gela
ten en zelfs met de laatste kiesweek kon
men in Denderbode lezen dat de socia
listen van Aalst brave lieden waren en
nooit tot baldadigheden hadden aanlei
ding gegeven. Nog een weinig en hij
maakte er kleine heiligen van.
Denderbode wist wel waarom liij toen
de socialisten de mouw streek er moest
den 24 nog voor de bijgevoegde raads
leden gekozen worden en wat zou de
Kliek niet gegeven en gedaan hebben
om den laatsten liberaal buiten den
Raad te houden
Nauwelijks was alles uit de voeten en
de Kiezingen achter den rug of de hou
ding van Denderbode veranderde totaal
van kop tot teen.
Weer werdjer met den zwartsten inkt
en metj de scherpste pen mogelijk op
den nek der socialisten gezeten. Men
moest ze nu niet meer sparen, men kon
ze thans missen
En of die brave vreedzame lieden
van vroeger er jvan^ krijgen Luistert
maar
Meer dan eens hebben onze heden-
daagsche socialisten bewezen dat zij
de waardige navolgers zijn van hunne
voorvaderen, de schurken der verle
den eeuw, die de geschiedenis ten
eeuwige d.'ge als bloeddorstige en
roofzieke moordenaars, roovers en
vrijheidsverkrachters zal brandmer
ken
Even als bij het bloeddorstig jan-
tiagel der Fransche revolutie, moet
bij onze socialisten het geweld en de
verdrukking zegevieren op orde en
recht
Even als de bloeddorstige,:'en roof-
zuchtige gieren der jaren negentig
zouden zij op nieuw de wereld ten
vure en te bloede brengen
Wij vragen nu nog eens Waar zijn
die stille liedendoor Denderbodegefieemd,
en wat denken van die katholieken,
welke in ander gemeenten tijdens de
laatste Kiezingen met die gieren, roo
vers en moordenaars hebben samenge
spannen
Uit die loensche rol van Denderbode
is er voor velen te leeren. Klaar bewijst
hij in alle geval, hetgeen wij overigens
reeds lang weten, dat er van de Kliek-
partij alles te verwachten is hoe dubbel
zinnig, hoe valsch, hoe oneerlijk als
politiek middel het ook moge wezen
Donderdag, om 7 ure 's morgens, is
M. Frère-Orban overleden.
Met hem verdwijnt de 'grootste poli
tieke beroemdheid van België, een der
merkwaardigste Staatslieden onzer eeuw.
Zijn afsterven heeft niet alleen bij ons
maar over de grenzen eene diepe en bil
lijke ontroering verwekt.
Gedurende een halve eeuw beeft hij
in België een rol gespeeld, die niemand
buiten hem zou kunnen vervullen heb
ben
Machtig en rijkelijk bedeeld door de
natuur naar lichaam en geest, welspre
kend tot in de volmaaktheid, door het
huwelijk met een groot fortuin begun
stigd, kon die man met zijnen stalen wil
en zijne alomvattende kennissen gedu
rende 50 jaren lang de uitstekende lei
der eener groote partij en daarbij een
Staatsman van buitengewone waarde
zijn.
Zoon van een poortier is hij door zijne
groote begaafdheden, door zijne werk
zaamheid en volharding tot de hoogste
bedieningen opgeklommen en heeft hij
aan zijn land en aan zijne partij dien
sten bewezen die met gouden letteren
in de geschiedboeken zullen aangetoe-
kend blijven.
Groot was hij wanneer hij het bewind
in handen had groot bleef hij wanneer
de tegenslag hem nederwierp, en immer
had hij het voortbestaan der nationale
instellen, en de grootheid van het libe
ralisme voor oogen.
De invloed van M. Frère-Orban was
overwegend in de vrijzinnige partij. En
is die invloed, gedurende de 15 laatse
jaren voor ons niet altijd gelukkig g»-
weest, en hebben meer vooruitstrevend
strijders bem meermaals moeten bekam
pen en zijnen wederstand aan de opko>
mende democratie moeten afkeuren,
toch bleven wij steeds van eerbied voor
den man doordrongen, die mei zulk
groot talent, zulke verheven kennis en
zulk fier verstaald karakter begaafd
was.
Hartstochtelijk had hij zijn land en de
vrijheid lief, de vrijheid van geweten
vooral. Niets was hem hatelijker dan
godsdienstige verdrukking. Hier ont
breekt ons de plaats o/n al de groote
hervormingen op te sommen die wij aan
M. Frère-Orban verschuldigd zijn, in de
belastingen, het onderwijs en den han
del voornamelijk. M ij zullen dat in een
ander nummer beproeven.
Men heeft gezegd dat hij het volk
haatte dat is onwaar, maar hij hoeft
het volk niet begrepen en daardoor
slecht beoordeeld.
M. Frère heeft gehandeld uit goeder
trouw en ware zijn leven te midden van
eene andere klasse gesleten geweest, dan
zou hij mogelijk de democratie anders
begrepen hebben.
Wat er ook van zij, M. Frère-Orban
is voor ons een der schoonste figuren
van het liberalisme. Eervol is hij geval
len zonder de minste vlek op zijne poli
tieke overtuiging, want nooit heeft de
kleinste lafheid dezelve kunnen bezoe
delen. Het liberalisme is onsterfelijk,
riep hij eens uit. Welnu, op den dag dat
het weer triomfantelijk zal opstaan, dan
zal de naam van M. Frère-Orban tus-
schen degenen zijner waardigste ver
dedigers genoemd worden.
Aalst, 2 Januari 1896.
Heer Opsteller,
Oru de vijfjaren wordt aan de onderwijzers
en onderwijzeressen der volksscholen van Aalst
eene som van 1000 franken, als toetrok ver
deel!. Jaarlijks wordt daardoor eene toelage
van 2u0 franken op de begrooting gebracht.
De toebrok wordt bestempeld met den naam
premie en aan de leden van het onderwijzend
personeel geschonken, die zich door ijver en
plichtbetrachting hebben onderscheideu, en om
ieders aandeel vast te stellen wordt er in de
klassen compositie gehouden ten einde de
vorderingen der leerlingen na te slaan.
In 1895 was weer een termijn van 5 jaren
verstreken en de compositiën begonnen in de
maand Mei (zoo gebeurde het ook in 1890).
Toen was ik nog onderwijzer in de stadsschool
Nrl.
De heeren Verbrugghen schepen van onder
wijs, Reyniers opzichter der stadsscholen en
een priester bezochten opvolgentlijk de eerste,
devijfde, de zesde enz. klassen. Waarom kwam
men niet in mijne klasse (de tweede), vóór ik
mijne bediening verliet, 'hoewel ik tweemaal
aan M. Reyniers heb gevraagd ook mijne leer
lingen te onderzoeken ik had den 14 Mei mijn
ontslag genomen en slechts na mijn aftreden
den 1 Juni, had de compositie plaats iu mijne
klasse, waarin M. De Canck mij was opge
volgd.
Waarom heb ik de premie niet ontvangen
waarop ik, zoowel als mijne oud-collegas recht
had? Ik was se.Ier1 1890ook vijfjaren in dienst.
Ik meen mij in mijn ambt beijverd te hebben
en beroep mij om dit te staven op de getuige
nis der heeren opzichters Grillaert, Vernieuwe
cn Reynicrs en op dat mijner oud-collegas.
Waarom word ik uit de verdeeling gesloten,
of was men reeds in Mei zin iens mij daar bui
ten te laten Heeft een mijner gewezen arnbt-
genooten, die ook zijn ontslag heeft genomen
ook niets gehad Och, het komt op eene
onrechtvaardigheid min of meer niet aan. In
1884 b. v. werden ons 75 fr. afgehouden welke
wij door het geven van Godsdienstonderwijs
hadden verdiend. (20 x 75 1500).
Ik spreek niet over de zaak omdat ze me
persoonlijk betreft. Het is me thans niet meer
te doen om die armzalige 50 of 60 fi anken pre
mie ik heb eene positie verkregen, welke mij
beuevens de vrijheid een beter bestaan bezorgt
en mijn gezin zal om die ellendige schijven het
noodige niet ontberen.
Ik wil eukeliik de linksche handelwijze tegen
over mij aan de kaak stellen en mijne mede
burgers handtastelijk bewijzen hoe men in
Aalst de personen treft, die onafhankelijk ge
noeg zijn geweest om de waarheid te zeggen.
Nooit, heer Uitgever, heb ik als onderwijzer
eenige berisping opgeloopen voor gebrek aan
ijver of voor wangedrag, maar men heeft den
politieken man willen treffen, ziedaar alles. Ik
beklaag degenen die zicb door onbekookte ge
voelens van haat en wrok laten leiden.
Een mijner gewezen collegas, die juist
mijn vertrek eene vernederende tuchtstraf' on
derging, heeft verleden week zijn aand^ef go-
kregen in de premie. Ik benijd hem 'iet, inte
gendeel, ik wensch hem geluk, imkers het toe
kennen dier premie mag als eene eerherstel
ling gelden. Was de tuchtstraf verdiend of
onverdiend Ik onderzoek het niet, maar zeg,
dg,t zij onwaardig was.
De maatregel tegen mij genomen is nog on
waardiger en slechts daarom protesteer ik er
tegen, en daag,
dat ik min dan c
Canck, Van Pra
ontslag heeft gen ar - .e re»
op een deel in de «Mie
Niet ik ben onwaardig, maar wel ia maat
regel tegen mij
wilde ik aan mi
en Ge zult mi
indien Gij mijn
J. VAN OÏDEN BOSCH, I
gewezen onderwijzer.
llee, i ver
Sedert Dendert",de vol godvruchtig* men-
sckenliefde, mij Op m i
neeft gebombardeerd, voel ik eenezonderliDge
schrijfjeukte in de vingers, ge weet wel ..ee,
de schrijfjeukte door Vadert end en Ku>
in 1856 zoo gunstig beschreven.
Velen zoutegen iif las opzi m, Ik in
lint geheeljQ^SL7j^Bt|'llor zijn van een nieuws
blad. dat poseert i:e mensch in de wereld
Denderbode kan 'b l aan memigen barer
kribbelaars vrag u.
En wat hel, ik ook te reezm pij nigin
gen der vijs- -den 1 m?-. ra'*- il£ - tï'
wil zelfs U'itgev r-Opste w iden. een titel
te meer niet-waar - ',$n er t-
gever, als ikU daardoor in nweAnlacgen niet
zou krenken.
Wanneer ik dan bij ongeluk f door mijne
schuld niet meer weet. van hout lij len maken,
of waarmede mijne druppelkeusJe betalen z.u'
ik kazak keereu de tegeimarlj zal mij niet
open armen Opt vangen en mij/in het eerste
het beste vetpostje binnenu-u'J?n
Ik hoop, heer Uitgever, het a tijd niet u eens
te zijn en wersch eei. gele >at
I rerms dm boseh.
Denderbode c.,itlwij verne-
men zijn er te Oosfeuatvtalrijke geval-
len van onp ho aden dwang en kies-
7i pmkooperij door de liberalen gepleegd
aan 't lie e> D t.
n menten hebben zich uaar niet be-
paald zekere Menkeèf Hen aan te kla-
ji gen, maarzij hebbel de feiten duide-
lijk opgegeven, in ante re woorden,
n de mannen, die dwanö hebber, uitge-
oefend, de koopers^eniverkoopersgö-
noemd niet naam u stik
Gij ziet dat is klaar eAgrfout geray»-
k«n. Welnu, we - v gemachtigd s&j
Denderbode te zeggen dalhij de wmr
heid te kort doet, e.»;moei hij beweert
dat er in het r koop- r terk
pers genoemd n. Ais (kt gebeurd
is waarom doet- Denderloog of zijne
vrienden van Oostende dan 'die perso
nen aan 't pari et niet en u waar
om vervolgt he parket d u
De waarheid is dat dé katholioken
van Oostende n et anders ge vat h ,i a
dan de liberale van Aalst. In htm re-
klaam aan de Bestendige Deputatie heb
ben zij gezegd
Die feiten zijer geleurd kom een
onderzoek doen cn til her bem j.ret*
En de Bestendige Doputal heeft
twee van hare leden naar Osteudp ge
stuurd om daar ter plaatie eeu oipier-
zoek te doen, dat dagen in dagen ge
duurd heeft en misschien nog duurt.
Wi bt.-a1 n can Ad-' hebben una.
BO ven de honderd Uiten meer aange
klaagd dan de katlujliokei van Oosten
de, wij hebben ook iau gevraagd om die-
in een onderzoek hi r te .alst te bewij
zen, maar aan ons v#oro it nu zoek
geweigerd
Daarom zeggen et herh.ileA wij nog
eens
Mot een ernstig, volledig en openbaar
enkwest hier te A&lst gedaan, zouden al
de aangeklaagde feiten v; n dwang be
drog en omkooperij ten voHe aan 'tlioht
zijn gekomen, zou men wel namen,
voor familie en des nood bi
men aan al die Men's geg> ven Lebbeu
en zou men tot het besl-rf ij,i gekozen
dat de klerikale zege ygn 17 N'ovember
een gestolen triomU wafl tQ de kiezing
moest verbroken
Maar h ve mer1- rr
niet wan k Denderbode en daarom riept
gij in-1*"] d s Onze kandidate», zty
zen b gek
Zing het Hooglied als het Hoogtijd is, v-gt k
Nederlander. De Hollander bèeft gelijk, mc
kannieo ve:liezen by t genietei der vr«og!i
waar z eten.
Avondfeest hij, den heer Lader maandag
30 December van vm j er - he
groetaan 1895, al heelt he( ons veel ontgoo
chelingen aangebracht, boei '<le ztire gezich
ten
Op ons Avondfeest w m - poV
