Verplicht Onderwijs.
Garde civiek.
Een Slimmerik.
Drukpersproces.
Kip-Kap.
Waalsche volksvertegenwoordigers,
en senators hebben de wet verdedigd,
Fransche bladen doen er al het recht
vaardige van uitschijnen, IS bastaard
vlamingen hebben ze doen verwerpen
in 't Senaat. Dat is te erg. Wie zijne
taal verloochent, verloochent zijn land,
zijn volk en zijn voorouders.
Wat zal het gevolg daarvan zijn Dat
de Vlaamsche geest meer en meer out-
waken zal, dat de wet terug over de ka
mers zal gezonden worden, dat ze weer
als de eerste maal met bijna eenparige
stemmen zal bekrachtigd worden. Zie
daar
We wisten al lang, dat de Senaat veel
aan een gesticht voor ouderlingen ge
lijkt, doch konden ons niet inbeelden,
dat de verstaudvermogens van velen
dier oude mannekens zoozeer verzwakt
waren als het nu blijkt.
We zullen er ons niet gram over ma
ken, zoo nin als over 't gezeever eener
Chronique opgesteld door overgewaaide
Franschen die ons met echtscheiding be
dreigen zulke schrijvelaars hoeven
slechts naar hun vaderland terug te
keeren om hunne bedreiging ten uit voer
te brengen. Men zal hen niet terug roe
pen, want zulke mannen zijn maar
slangen in het huishoudelijk leven der
volkeren.
De Vlamingen willen de gelijkheid
der beide landstalen, en die moet en zal
er komen, ondanks alle tegenkanting.
J, VAN OPDENBOSCH
Indien er Aalstenaars zijn die de wet
onrechtvaardig achten, we stellen ons
blad ter hunner beschikking om het in
't Vlaamsch of in het Fransch te bewij
zeti.
In ons nummer van zondag aanstaan
dedeelen we de redevoering mede door
M. Bauwens uitgesproken in zitting
van den gemeenteraad van 12 februari
laatst.
Verkoudheden. Indien gij seffens ver-
laugt van uwen hoest hoe laugdurig of pijnlijk
hij ook weze genezen te zijn, neemt de Pastille
van Dokter Walthéry die eenen aangenamen
■maak heeft en maar een frank de groote doos
kost.
Bekeerd of gekeerd
Tot heden heeft Denderbode het van de da
ken uitgeschreeuwd, dat hij nooit of nimmer
het verplicht onderwijs zou goedkeuren, daar
het volgens hem eene inbreuk is op de vrij
heid.
We bewezen hem, dat het verplicht onder
wijs, als gevolg en vollediging van de wet op
den kinderarbeid eene noodzakelijkheid was en
-we slechts door den leerplicht het volk tot wel
zijn en verheffiog zouden brongon
In zijn nummer vaa zondag 7 Februari
laatst zegt Denderbode Wanneer het ver
plicht onderwijs voor de kinderen gepaard
gaat met de onbeperkte vrijheid van onderwijs
voor de burgers dan kunnen de katholieken
aan het verplicht onderwijs denkem Slechts
twee voorwaarden zal Gemeente en Staat mo
gen vereischen, die van diploma en die van
lokaal.
Denderbode is dus van eene grove dwaÜDg
terug gekomen en neemt aan, dat het verplicht
onderwijl voor de kinderen onbetwistbaar veel
góeds zou te weeg brengen, en ons Vaderland
op 't-gobiad der volksontwikkeling weer opbeu
ren zo» en brengen tot het standpunt in de be-
■chaafste landen bereikt. Welnu, zijne bekee-
riug doetons groot genoegen we hadden er ons
niet aan verwacht.
Wel zegt hij, dat de katholieken de verze
kering, moeten hebben, dat voor alle kinderen
scholen zullen bestaan, waar de overtuiging
der-huisvaders zal geëerbiedigd worden doch
het is juist hetgeen wij vragen het is daarom
dat we voorstellen onzijdige scholen te stichten
zooals ze door de Geestelijken der verschillen
de eerediensten in de Vereenigde Staten zijn
aangeprezen.
In die scholen wordt geen bepaalde gods
dienst onderwezen, wordt geen godsdienst be
spot en wordt de overtuiging der ouders ge
ëerbiedigd, ze zouden dus beantwoorden aan
dfln eisch van Denderbode. We kunnen hem
tot zooverre de hand reiken.
Politiek in de scholen.
Helaas 1 Die opwelling van 't goede wordt bij
Denderbode, door eene verregaande kwade
trouw verstnacht. Er zullen dan, roept hij,
(namelijk als de oudere hunne kinderen naar
school zulleD zenden waar ze willen) katholie
ke .»ckoleii zijn en geuzenscholen. De ouders
zullen de keus hebben en de kwestie van het
verplicht onderwijs is opgelost.
Hij kan ons roorBtelhet inrichten van scho
len waar geen godsdienstig dogma zou aan
geleerd worden niet aannemen, zegt hij, omdat
op de meeste plaatsen maar alleen het katho
liek geloof beleden wordt, indien er hier of
daar een Mahomedaan of Boudhist gevonden
wjordt kan daarvan geene rekening gehouden
worden.
Waarom zegt Denderbode dan, dat de kris-
tene gevoelens van het kind in den omgang
met liberale jongens schipbruik zullen lijden.
Maken de jongens ook politiek, beledigen de
iberalen té huis meer de priesters en den Gods
dienst als de katholieke Denderbode het bijna
wekGijks doet. Gaan de kinderen van veroor
deelde pastoorbeledigers naar de geuzenscho
en
Denderbode wil de politiek in de school, ge-
ijk hij de politiek wil in den godsdienst. Hij
wil de school tot een Toorwerp van partij be-
ang verlagen, gelijk hij den godsdienst tot
eene kwestie van winkel beeft verlaagd.
Er zullen roept Denderbode geu. en scholen
zijn en katholieke scholen geuzenscholen zoo
noemt hij de scholen van MM. Reyniers en
Van Rentergem, van Mejuffer Emma en Ma
dame De Wolf, katholieke scholen die vau den
Oahroek vau Mijlbeek enz. Waarom, zou hij
moeilijk kuiiD?n zeggen.
Wij herhaleu, dat het best ware in de school
geen dogma's te onderwijzen en die zorg over
te laten aan de priesters, die er tijd en be
kwaamheid genoeg voor hebben Denderbode
bralt er zullen geuzenscholen en katholieke
scholen zijn alsof hij dan niet vreezen moet
dat er ook democratische scholen zullen ont
luiken en meer and re nog.
Waartoe het fanatism toch iemand kan lei
den 1 De katholieken beweren dat ze alles doen
om den schoolvrede te herstellen, en ze willen
om dit doel te bereiken, den schooloorlog in al
zijne woede doen losbarsten.
Wat is hun doel
Welk is dan het doel van die lieden Het
ligt geheel opgesloten in den volgenden zin van
Denderbode Dat de Staat het onderwijs beta-
le te zamen met de gemeente en Provincie in
verhouding met het getal leerlingen.
De klerikslen willen niet alleen den Staat
buit< n de scnool, maar ze verwerpen alle boo-
ger toezicht. De Staat, provincie en gemeente
zonden het onderwijs betalen en de rest zou
draaien naar den zin van we weten niet wie.
Wij hebben aangetoond, dat alle bevoegde
mannen het stelsel der subsidiën verwerpen.
Wil Denderbode onder aide onderwijzers een
referemdum inrichten, hij zal ondervinden, dat
allen, zelfs katholieke, niets beters vragen dan
dat hunne scholen in gemeentescholen worden
herschapen, en zij als gemeenteonderwijzers
met hetgeen Denderbode geuzenmeesters
noemt op gelijken voet worden gezet.
We spreken hier natuurlijk niet van de ma-
gisters, die in opzicht van bekwaamheid en
takt, de naam onderwijzer niet waardig zijn,
maar van al degenen, die drie jaren geleden
zonder onderscheid van partij of benaming de
handen m elkaar sloegen om tot eene goede op-
lossiug te geraken. Denderbode kan er uieuws
over vragen aan M. Dierickx van Geeraards-
bergen, die de vergadering der vereenigde ge
meente- en aangenomen onderwijzers bij
woonde.
Het stelsel der subsidien maakt een meester
tot den slaaf, van een komiteit, meer nog van
een enkel persoon, die hem naar believen zal
behouden of wegzenden.
Dit stelsel is ook niet aannemelijk voor al
degenen, die weten hoe de jaarwedden der on
derwijzers betaald worden, en hoe de komitei-
ten dus met de subsidien zouden omspiin en.
Denderbode schreef eens, dat de onderwij
zers goed b-Gaald moeten worden. Welnu in
de vrije scholen gesubsidieerde en aangeno
men scholen, zelf te Aalst zijn ze slecht be
taald, archislecht.
De invoering van het stelsel der todagen
zou den ondergang, den val van het volkson
derwijs onvermijdelijk na zich slepen. Wel
licht is dat het eenig doel der klerikalen.
Van den hak op den tak*
In zijne polemiek over het onderwijs is Den-
derbode onophoudelijk van den hak op den tak
gesprongen. Spraken we van verplicht onder
wijs, hij sprak van Boudhisten spraken we
van godsili nst-onderric.it, hij sprak van Man
chester gewaagden we van de scholen van ons
arrondissement, hij sprak van die van Ver-
viers, schreven wij over onze scholen, hij sprak
over de revolutie in Ecuador.
We hebben voor ons jjrie nummers liggen
van Denderbode. We lezen in het eene
Jules Simon zegde De atmosfeer der school
moet kristen zijn.
We lezen in het andere
Guizot verklaarde de atmosfeer der school
moet kristen zijn.
We lezen in het derde
Een protestuntache minister riep uitde at
mosf.jer der school moet kristeu zijn.
Dit alleen om te bewijzen hoe de polemiek in
het groot orgaan van M. Woeste gevoerd
wordt.
staan in handen hebben, zullen de ver
schillende richtingen zich meer en meer
atteekenen. Reeds hebben we er op ge
wezen, hoe liberaal de priesters van
Amerika zijn in vergelijking van de po
litieke pastoors van ous land.
De priesters van den nieuwen tijd
echter worden ook in ons werelddeel
immer talrijker en hunne werken en
schriften zijn van aard, de kliekpriesters
die ten onzeut de door 't gerecht ge
brandmerkte bladen opstellen, van
woede en gramschap te doen bersten.
Pater Maumus, heeft onlangs een
boek geschreven goedgekeurd namens
paus Leo XIII <!oor kardinaal Polla. In
dat boek l'Eglise et la France moder
ne leest men Neen, het is niet
waar dat de princiepen van 89 tegen
strijdig zijn met de leering der Kerk de
grondbeginselen van de Fransche Revo
lutie worden dus door een priester
goedgekeurd.
En Pater Maumus is niet alleen. Met
hem mag men noemen depriesters Char
bonnel, Klein, Duchesne, Loisy, Batiffol
Hebert, Lacroix, die de nieuwe richting
volgen en eene beweging tot stand bren
gen, die het heele stelsel van den ouden
domper in duigen smijt.
Priester Cüarbonuel zegt Het ras
der oude drukkende kerkmeesters,
heeft schoon zijn olympische scepter te
zwaaien ora de nieuwigheden te dempen
en eerbied te bevelen voor sleur, bewe
gingloosheid, stilte en dood ondanks
alles, gaat het leven zijn gang en doet
zijn werk.
Die priesters zweepen de oude geest
van onverdraagzaamheid af, het secta-
risme, de bekrompheid van geest welke
verschillende incidenten doen bemer
ken hebben onder de geestelijke over
heden.
Waar gaan we naartoe. Weldra ligt
de oude rommel in den prondelhoek en
wij zullen aan 't hootd van nieuwe par
tijen priesters zien die de vrijheid van
geweten verdedigen, en die priesters
worden goedgekeurd door de onfeil
bare paus Leo XIII.
Priesters van den Nieuwen Tijd.
In menig nummer van ons blad heb
ben we gezegd v an het oogenblik dat
de priesters zich mengen in de poli
tiek, is het hun onmogelijk allen dezelf
de richting te volgen, en weldra zullen
zij als politieke vijanden tegenover el
kander staan. Wanneer ze dan den gods
dienst als een wapen gebruiken in den
politieken strijd moet die godsdienst,
alle ontzag, alle eerbiedwaardigheid
verliezen.
We spreken nu niet van hetgene in
onze stad gebeurt, we nemen de gees
telijkheid in het algemeen. Naarmate,
de priesters min afhankelijk zullen wor
den van degenen die hunne stoffelijk be-
De onderofficieren der Burgerwacht, die een
zeker getnl jaren, dienst tellen, hebben recht
op eene decoratie. Nooit is iemand op den in
val gekomen te onderzoeken of de onderofficie
ren katholieken of liberalen zijn. Allen zonder
onderscheid van opinie hebben gelijke rechten
▼an het oogenblik dat ze jaren dienst genoeg
hebben.
Er zijn in onze stad onderofficieren, die al
de voorwaarden bezitten vereischt om de deco
ratie te ontvangen en wier bGooniug buitbn al
Ie redelijkheid achterwege blijft. Zou bet de
coreeren, dier heeren, wier uimeu en titels
genoeg gekend zijn tegenspoed, ontmoeten in
hoogere kringen.
We gelooven tot nu toe neen ondanks de
commentarien, welke dezen toestand in onze
stad uitlokt.
We roepen de aandacht van den heer Minis
ter van lm weudige en van al degenen die het
aangaat op dezen zonderlingen staat van za
ken. We zouden gelukkig zijn aan de bevoegde
overheid de gelegenheid gegeven te hebben
eene vergeteldheid te herstellen die in zekere
mate betreurenswaardig is en van aard alle
beknibbelingen en veronderstellingen te ver
rechtvaardigen.
Klepper Achilla wilde verleden zaterdag in
de zitting van den Gemeenteraad hulde doen
brengen aan de Koormaatschappij St. Cecilia
omdat ze eene zekere som ten voordeele van
den arme gestort had zijnde de opbrengst van
haar hefdidigheidsfeest. Terzelfder tijd wist
de vaautjesinan eeuige spotwoorden ten laste
van Taal en Vrijheid uit te kramen.
De h er Burgemeest -r verklaarde aaD de
uitvinder der ui«-stkaai dat het de taak was van
het Bureel van Weid nligheid, de bovengemel
de Kuormaaischappij te bedanken.
Raadsheer Anne zette Clow Achilla eens wel
op zijue plaats en drukte zijne verwondering
uit over de onbeschoft-- taal vau den vaantjes-
man tegenover de Maatschappij Voor laai
en Vrijheid wier rekenin.en door het Sche
pencollege zijn nagezien en goedgekeurd ge
worden en ook door al de gemeenteraadshee-
reu en zelf door den St. Martensman.
De Vermaarde Pillen Depratere
genezen altijd de krankheden die afhangen
van de gal, de hardlijvigheid, de hoofdpijn, de
walgingen het zuur, de jicht, het rhumatismus
euz. enz. zij bezitten drie groote hoedanighe
den, zij genezen zeker, zij genezen vlug. en zij
genezen zonder smart.
OPGEPAST. Dat u de PillenDepratere en
geene andere gegeven worden. Overal 1,50 de
doos Alg. dépot Aph. Depratere, Oostende.
Het beroepshof van Gent deed maandag
laatstleden uitspraak in zake van M. De Blieck
tegen M. Cl. Van de Putte uitgever van Den
derbode.
Het arrest verklaart dat de eerste rechter
met reden had aangenomen dat de artikelen
aanleiding gevende tot het proces,M. De Blieck
bedoelden dat de aantijgingen van bet blad
vergezeld van (kwetsende benamingen en vra
gen) en van eene grove beleediging, de palen
der polemiek te buiten gaan en M. De Blieck
in zijue eer treffen.
M. Van de Putte is veroordeeld tot eene
schadeloosstelling van 150 fr. eene inlassching
van het arrest in zijn blad, en de kosten van
de twee gedingen.
Men herinnert zich, dat het openbaar mini
sterie eene vermeerdering van straf eischte en
dat het M. Van de Putte zelf was die het be
roep had ingeslagen.
Wel opgevoed.
Toen hier ten stadhuize de loting begonnen
was, overhandigde een loteling aan den arron
dissementscommissaris eene protestatie tegen
de bloedwet.
Een klerikaal gekend voor zijn fanatism riep
luide Ne zoöèat I De gendarmen hadden wel
ge taan, dieu oubeschofterik buiten te jagen.
Wielrijders.
Iedereen weet, dat eene wielrijdersbaaD gaat
gemaakt worden van Brussel n iar Oostende.
Wij heboen gemeld, dat de werken kortelings
zouden aanvang nemen. Deze week is men er
reeds aan begonnen.
Een dozijn werklieden waren bezig met asch
te strooieu op de Keizerlijke plaats. Met
1 April zal gansch de baan voltrokken zijn.
Groote Stoet.
Heden namiddag zal de Groote biljardstoet
uitgaan. Vorming van den stoet op de Espla
de. Vergadering bij Guillaume Van Cauwen-
berg.
Zie verder het programma in het Grand Ca
fé Doekes, klapstraat. Prachtige wagens, rij
tuigen en ruiters.
Heb dank
Na een Ave Maria te Doekes, een roBde-
ken 1,30 fr. voorde kleeding der eerste com-
muziekanten.
De Tramlijn.
Het ontwerp eener tramlijn van Oordegem
naar Assche is voorloopig goedgekeurd. Essche-
ne, Erondegem en Erpe weigeren alle tus-
scbenkomst, doch dit zal bet uitvoeren der
werken niet beletten, daar de stad Aalst, bun
aandeel op zich zal nemen.
Het plan dat meest kans beeft te lukken, is
dat vau ous stadsbestuur. De tramlijn zou van
de Nieuwstraatpoort naar de Kat komen, eeni-
ge buizen en bet magazijn van M. Smedt-Blon-
diau zouden afgebroken worden om een door
gang te maken.
Verder zou de lijn loopen laugs de Vrijheid
straat, Statiestraat, Nijverheidstraat, de Vaart
over en zoo lang don Dam naar den Brussel-
schen steenweg. Het deel der lijn van Aalst
naar Oordegem zou eerst uitgevoerd worden.
Wonderbare Lantaarn.
Op de Esplanade staat eene wonderbare
lantaarn. Lang heeft zij daar gestaan, zonder
glazen, zelfs zonder gasbuis. Nu is er eeu buis
gelegd, maar licht, nimmer licht.
Men moet voor zeker slag van menschen
zwarte hoeken behouden, ongetwijfeld in 't be
lang der goede zeden.
Nieuwe uurplaat.
De nieuwe verdeeling der uurplaat in 24
uren is toegepast op de oudste en vermaardste
horlogie van Aalst, namelijk op de wijzerplaat
van 't kappelleken der Werf.
De gewone bezoekers van do vischmijn zijn er
zeer te vreden over. Die horloge vervroegde of
vertraagde nooit.
Smakelijk.
Het avondmaal van den Velo-Sport, zater
dag, 6 Februari laats is uiterst wel gelukt. Op
tijd begonnen, goed bereid, smakelijk binnen
gespeeld alles naar wensch.
Het hoeft geen betoog, dat er over wielen
werd gekout en er vroolijkheid en vreugde
heerschte. Het getal leden groeit voortdurend
aan en en den kring mag zich verheugen in
uitmuntende bijtredingen. Zoo moet het zijn
Secties.
Het geknoei der secties begint weer. De zoo
gezegde Iweinszonen, zonder boeken, zonder
rekeningen, zonder kas, hebben een vergade
ring gebonden om nieuwe leden aan te winnen
en over de kiezingen te spreken, bij M. De
Vylder.
Wie heeft het papier geleverd voor de bij-
eenroepingsbrieveuwie heeft die bijeenroepin-
gen gedrukt, wie betaalt de bediende daarvoor,
waar werden de briefjes afgedrukt
Opgepast kliekers wij houden een oog in
t zeil en Themis zou u weldra weer kunnen re
kening vragen, over de inrichting van uw be
stuur, dat zich niet durft bekend maken.
Mosselen.
Op het plakkaart de anarchistenmeeting
aankondigende, las men naar onder Eene
telloor mosselen voor 10 centiemen.
Anarchisme en mosselen op een blad
Wie zou naar zulke meeting niet gaan
