De Klerikalen
en hel Onderwijs.
Tooneelnieuws.
De Ranselkwestie.
Gedenkt den Strijdpenning
DE OORLOG.
De Evenredige
Vertegenwoordiging.
Kiesnieuws.
Arme Menschen.
Do bezorgdheid der klerikalen voor hek
onderwijs der volkskinderen is alom bekend.
De geestelijken gaan van huis tot huis
om de ouders aan te sporen hunne kind ren
uaar de school te senden, naar hunne school
wel te verstaan en indien de liberalen en so
cialisten er zich niet tegen verzetten dan zou
den zij gauw eeu eindje wet doen st.-muien
waarvan het eenig artikel zou luiden Al de
kinderen zijn verplicht naar de katholieke
scholen te gaan.
Wat zouden de ouders meer kunnen wen-
seksn In de katholieke schoisn immers leeren
de kinderen Catechismusles en heilige ge
schiedenis, waarmede ze regelrecht van de
fabriek naar den hemel trekken.
Ze krijgen er eene goede, eene echte christe
lijke opvoeding, die volgens dsn splinternieu-
weu schepenen van onderwijs verre de weten
schap overtreftwant men leert er nooit ach
ter pastoor Daeus te roepen, geene liekens te
siugen op pastoor Bauwers of andere frères
Morieusmen zou er zelfs rond de boeken
gesn blauwen, groenen of rooden omslag dul
den, want dat zou kunnen aanleiding geven
tot kettersche of duivelsche gedachten.
Boeken, die krijgen de leerlingen er aet
hoopeu en uaet fierheid neigen zij zeggen:
Zit het verstand niet in mijn hoofd het zit
toch in mijne boeken.
Het record bszit de sshool bestuurd door
onderpastoor Van Bookstall. Wie 's Zondags
eventjes eens naar de hoogmis in de nieuwe
kerk wil gaan zal er de kinderen uit zijne
school zien aanlanden elk in een nieuwen
capuchon gehuld, 't Is waar hij dient enkel
om naar de mis te gaannadien wordt hij
zorgvuldig in de kleerkas gestopt en kannen
de kinderen maar in den koude loopen.
Om het getal leerlingen te kennen, heeft
men maar de capuchons te tellen zooals Smeets
in de Kamer deed met de hoeden om de aan
wezigheid der representanten te bestatlgen.
Ze bezitten daarenboven de kracht alle ken
nissen mede te deelen. Hot veratand zit daar
nist sseerin de boeken, maar in den capuchon
en daarom heeft nu de patronage de school
der capuchons eacyclopédiques.
Twee verdienstelijke werkjes Zeva de Too
verheks, drama in 3 bedrijven, en Op Reis
tonder 'nen Cent, blijspel iu 2 bedrijven, bei
de van den zelfden schrijver A. E. Van Hau-
wermeireu, gewezen kantonale Inspecteur van
het lager Ouderwijs, kunnen wij gerust aanbo-
veleu bij onze tooneelkringen.
Deze stukken werden meermaals in
Vlaamseh Belgie vertolkt en behaalden tel
kens grooten bijval.
Te verkrijgen bij den uitgever E. Van Hau-
wermeireu, te Qeeraadsbergen.
BhumatUmen, jicht en aUe ziekten
veroorzaakt door de gal en de slijmen worden
op korten tijd genezen door de anti-slijmachti
ge Walthéry-pil. Nooit eene mislukking.
Te bekomen bij de Apothekers Callebaut,
De Valkeneer, De Waele, Ghyssalinckx en
overal.
Denderbode heeft laatst een artikel mede
gedeeld tien tegen een ontleend aan een ander
blad over de ransel- of legerkwestie. We zeg
gen ontleend, omdat het geen enkel scheld
woord of laagheid tegen ons of een onzer
vrienden bevat, en het Denderbode onmogelijk
iets van eigen gading af te zondigen, zonder
het te kruien mot smaad tegen al wat liberaal
is.
Dit artikel bewijst hoe de klerikalen in 't al
gemeen en Denderbode in 't bezonder de ge
lijkheid begrijpen, welke wij in den breedsten
zin willen rerwezeutlijUt zien op politiek ge
bied en in het opzicht der reehten en plichten
door de wetgeving bekrachtigd.
Wat wij willen is niet de volstrekte hersen
schimmige gelijkheid, welke men nooit berei
ken kan, maar we willen de gelijkheid voor
de wet, immer uitgebreider, immer vollediger
doen heerschen tusschen al de burgers van het-
selfde land.
Daarom vragen wii eerst de politieke gelijk
heid de gelijke deelneming van al de burgers
aan het heiligste en belangrijkste aller rechten
namelijk bet stemrecht.
We vragen ook de gelijkheid in 't volbrengen
Van den eersten en grootsten plicht aller Bel
gen jegens hun land persoonlijke deelneming
aan de verdediging der vrijheid en onaf han-
keliikheid.
Het vraagstuk is in den grond eenvoudig
Ofwel wij hebben geen leger noodig, en dan
ware het dwaas nuttelooze uitgaven te doen
voor het onderhoud van een vrijwilligerstroep
ofwel het leger is onontbeerlijk en dan moet
elke Belg zonder onderscheid, arm of rijk er
deel van maken.
Het ware tijdverspilling met de klerikalen
over de rechtvaardigheid an den persoonlij
ken dienstplicht te redetwisten, of over de
schandelijkheid der plaatsvervanging, die de
gegoede Belgen toelaat zich vrij tekoopen,
dusdoende voor een handvol geld ontslagen te
worden van het vervallen hunner plichten.
Zeg aan de dompers niet dat de persoon
lijke dienstplicht voor gevolg zou hebben den
diensttijd te verminderen, terwijl een vrij willi
gen leger aan het land ongelooflijke «ommen
zou kosten zeg bun niet dat de aanwezigheid
ouder de wapens van rijken en aruien enne
toenadering zou daarstellen tusschen de ver
schillende standen, dat in alle geval het lot
van den werkman-soldaat er veel door verbete
ren zou.
Dat alles kan de dompers weinig schelen de
persoonlijke dieustp.icht boezemt huu afkeer
iD, omdat door den omgang met elkander van
rijke en ontwikkelde jongelingen met de volks
jongens bij deze laatstee de zucht naar vrij
heid eu vooruitgang zou ontwaken, en ze later
niet meer zoo gedwee in het gareel zouden
oopen run het klerikalism en het fanatism.
De klerikalen zouden de eersten moeten zijn
om zich te verheugen in de verbetering van
het lot der jonge soldaten. Maar ze zieu
daarin slechts een gevaar voor hunnen invloed,
die door de beschavende werking van een de
gelijk en rechtvaardig ingericht leger immer
verminderen zou.
voor het werk der KLEEDING
Vastenavondstoet op Dinsdag 27 Februari
Van M. J. Dressen, paetor-deken ta
Breda. Met de anti-shjmachtige Walthe-
ry-pil, genees ik meer zieken dan een genees
heer. Het is een wonderbaar geneesmiddel, dat
ik niet ophouden zal aan te raden.
Te bekomen bij de Apothekers Callebaut,
De Valkeneer, De Waele, Ghysselinckx en
overal.
De oorlog der Engelschen tegen de
heldhaftige Boeren duurt nog voort
en raag men de Britsche nieuwsbladen
gelooven, dan zou hij voor zes maan
den niet geëindigd zijn.
Intusschen krijgen de Engelsche sol
deniers klop op klop en weten weldra
niet meer waar in of waar uit. Als het
War-Office (dat wil in Engeland zeggen
het ministerie van oorlog) aankondigt,
dat alles rustig is en die of die generaal
een grootsch en prachtig plan heeft op
gevat om gansch zeker ineens de Boe
ren te verpletteren, als de jingo's
victorie kraaien, omdat hunne betaalde
Bchoften over eene rivier of op een kop
je geraakten zonder een Boer, te zien,
Gardavoe 3 den dag nadien komt de tij
ding, dat die drommelsche Boeren, als
uit den grond te voorschijn zijn geko
men, de Engelschen als kaf hebben
weggeblazen en dezen in verwarring
zijn weggevlucht.
Engeland heeft in 't Zuiden van Afri
ka reeds een leger van 200 duizend man
de Boeren hebben er niet de helft en
toch zijn ze overwinnaars, zij zijn
geene betaalde mannen, het is de gewa
pende natie die haar goed en vrijheid
verdedigt tegen een txoep huurlingen
door de goud- en landdieven op moord
uitgezonden.
Het slimste van al is de kritiek door
een Engelsch officier gemaakt over het
oorlogsplan der Boeren. Volgens dien
Feniks moesten de Boeren rechtstreek»
naar Kaapstad zijn getrokkeu om er
zich meester van te maken. Als men
eene kaart van Zuid-Afrika bekijkt, ziet
men dadelijk wat ezeiarij hij uitbraakt
en om zulk oordeel te vellen hoeft men
geen krijgsman te zijn. Hij zou beter
doen zijn raad te sparen voor de vergul
de potuilen die zijne landgenooten van
nederlaag tot nederlaag sleuren, on
danks hunne geuiale muilezelsplannen.
Indien de Boeren die geen soldaten
zijn, zoo onbarmhartig de Engelschen
afranselen, wat moet men dan denken
van de groote Britsche krijgslieden, die
zich zoo duchtig laten afdrogen.
Oh die schandalige, afschuwelijke
oorlog, wat heeft hij reeds tranen en
bloed doen vloeien. De Engelschen zijn
razend, omdat de drukpers der gansche
beschaafde wereld hunne misdaden
schandvlekt, die het einde der regeering
van koningin Victoria onteeren. Ze
schamen zich niet te zeggen dat de Bel
gische bladen uitgekocht zijn. Dat is een
comble
De openbare opinie is tegen de En
gelschen. In Zuid-Afrika zijn het niet
alleen de Boeren die strijden tegen de
Britten, het is de geheele beschaafde
menschheid, die er worstelt tegen de
roofgierige stuiptrekkende barbaarsch-
heid.
Wellicht zal de drnkking der open
bare meening machtig genoeg worden
om door tusschenkomst van andere
Staten een einde te stellen aan een oor
log, die hopen wij, de laatste aal zijn
die de geschiedenis der menschheid in
't algemeen en van het Engelsche volk
en hunne afgeleefde vorstin in 't bezon
der bezoedelen zal.
Weerom is Bullen de Tugela overge
trokken met zijn leger, weerom is hij
terug geslagen. Wie weet, wellicht
wordt 'lp Tugela de grens, die de bar-
baarschheid van den vooruitgang
scheidt misschien wordt deze oorlog
het slot der moderne oorlogseeuwen en
breekt met de XX" eeuw een nieuw
tijdperk aan vau ontwaponing en
vrede.
M. A. Dewattine-Baland, beenhouwer,
Bint-Pieterstoreustraat, te Leuze, 3chrijft
Mijnheer Vincent, apotheker,
Grensstraat, S3, Brussel.
Verleden jaar leed ik sedert vijf maanden
aaD ILrecijn ik kon noch armen noch beenen
bewegen. Ik gebruikte uwen Elixir en na wei
nige dagen kon ik gaan en met gemak al de
gewrichten bewegen. Ik heb tot dit jaar ge
wacht om u te bedanken, want alle jaren op
het zelfde tijdstip moest ik gedurende twee of
drie maanden op mijne kamer blijven. Deze
maal heb ik drie glazen Elixir als behoedmid
del gebruikt, en ik voel niet de minste pijn
meer.
Ik bedank u, Mijnheer, dit middel te hebben
gevonden, en ik beveel het aan alle personen
die aan rliumatism lijden.
A. Uiwattine-Baland.
Te bekomen bij M. CALLEBAUT, Apotheker
te Aalst. Prijs 3 fr. deflesih.
Jan. Ha 1 dag, Frans, wel vriend waar
sit ge zoo altijd, 't is veertien dagen geleén
dat ik u nog gezien heb.
Frans. Ja, ja, 'k geloof het wel, Jan, het
werk gaat voor alles, niet waar, waar niet ge
werkt wordt, is geen winst enden dag van
vandaag....
Jan. Toe, toe, toe, Frans, ik weet het
wel, jongen, en 'k maak er u geen verwijt van,
'tis maar om te zeggen, dat het mij pleizier
doet u te zien.
Frans. Dat week ik, Jan, we zijn altijd
goede vrienden geweest en willen het ook blij
ven, niet waar
Jan. 'k Geloof het wel, zijn we niet als
broeders opgegroeid, hebben we niet ala kin
deren immer samen gespeeld
Frans. en Boms ook eene gekra
keeld hein
Jan. Dat was altijd zoo gauw vergeten.
Maar wat anders, is er geen nieuws gij die
alle dagen de gazet leest moet me tbch nieuws
kunnen vertellen
Frans. Och, de gazetten staan altijd vol
nieuws gebroken armen en boenen, ongeluk
ken, rauipen, oorlogen, politiek....
Jan. A propos van oorlogen kunnen do
Boeren zich nog weren
Frans. Oh, Jan, dat is een admirabel
volk ze vechten voor hunne vrijheid en hun
land eu ze kloppen op de Engelschen gelijk de
duivel op Geeraard.
Jau. Dat doet me plezier, ze moesten de
Engelschen afranselen dat ze op alle heiligen
roepen. En de politiek, Frans
Frans. Ha iu Mei aanstaande wordt
er voor de eerste maal gekozen met het stelet 1
der Evenredige Vertegenwoordiging.
Jan. Maar Frans, ik heb hooren zeggen,
dat het Evenredig stelsel zoo moeilijk is, zoo
ingewikkeld, zoo zonderling.
Frans. Praatjes, Jan, praatjes van
mannen die tegen de reehtvaardigheid zijn,
maar het Evenredig stelsel is niet moeilijker
dau een ander, integendeel.
Jan. Mag ik u eenige uitleggingen vra
gen
Frans. Ik zal u die geven, met pleizier.
Jan. Ik ben kiezer, hoe moet ik stem
men
Frans. Eorst en vooral, Jan, niet verge
ten dat ge liberaal zijt, dat wil zeggen dat ge
getrouw blijft aan de partijdie door geheel
haar programma de vrijheid vau geweten en
den vooruitgang betracht.
Jan. Och Frans dat weet ge we).
Frans, Zeker, zeker. De bureelen zijn
dezelfde, de kieshokjes zijn dezelfde, de in
richting is dezelfde, het potlood om te kiezen is
hetzelfde. Op de kh sbrieven heeft men volle
dige en onvolledige lijsten gelijk vroeger, maar
behalve de werkelijke kandidaten, heeft men
ook plaatsvervangende
Jan. Wat is dat, Frans, plaatsvervan
gende
Frans. H»t zijn degenen die Je gekoze
nen vervangen in geval deze overlijden of hun
ontslag nemen. Het aantal plaatsvervangers is
maximum 3 uitgenomen voor de groote arron
dissementen waar er meer kunnen zijn. Op de
kiesbrieven zelf wordt er melding gemaakt van
het onderscheid tusschen werkelijke en plaats
vervangende leden, de werkelijke staan aan
het hoofd van de lijst, de plaatsvervangers
daaronder met de melding bijgevoegde kan
didaten.
Jan. Voor wie moet ik dan stemmen en
hoe moet ik dat doen
Frans. Veronderstellen we dat er 2 of
3 voiieuige of onvolledige lijsten zijn. Ge
maakt het wit puntje zwart boven de lijst dei
liberalen en gij hebt goed gestemd.
Jan. Moet men boven aan de lijst stem
men.
Frans. Neen, 't is geene verplichting,
maar 't is toch het beste en 't gemakkelijkste.
Jan. En als ik voor een kandidaat stem
van eene lijst mag ik dan ook nog kiezen voor
een oi meer kandidaten tot ik zooveel stem
men heb gegeven als er zetels toe te kennen
aijn?
Frans. Neen, Jan. Ge moogt slechts
stemmen boven eene lijst of voor een kandi
daat van eene lijst. Al de brieven die stemmen
geven aan kandidaten van verschillende
lijsten zijn ongeldig.
Jan. Wel, dat is goed verstaan. Men
moet of kan tegelijker tijd tot geen 2 of 3 par
tijen behooreu, de nieuwe wet wil geene man
nen met twee gezichten.
Frans. Zoo is 't.
Jan. Ik moet u nog het een en andei
vragen Frans, maar nu heb ik geen tijd meer.
Zondag, namiddag iu De Hert zal ik u ont
moeten he
Frans. Ja, Zondag, zullen we een goed
pintje samen pakken en zal ik u v irdere uit
leggingen geven als gij zulks begeert.
Jan. Dus tot zondag.
Naar de ronk gaat zullen de klerikalen drla
kandidaten op de lijst brengen voor de Ka
mers. Aldus zouden ze tracuten het haarken
pluk te vermijden, dat uit deu stormloop naai
eene kandidatuur bij heu outstaan moet.
M. Vau der Linden is veroordeeld. Door d»
stemming der Everedige Vertegenwoordiging
is hij in bet onderste schol geraakt, de domper»
hebben zijn paspoort geteekend. Daarmee,
punctum. Indien men slechts drie kandidaten
aanbiedt is de moeilijkheid welke bestaan soa
in het nemen van den vierden kandidaat in
verganging van M. Van der Linden, uit deu
weg zijn geruimd, want de Geertsbergenaars
xulleD M. Van der Linden niet laten vlotten
in geval eene volledige lijst wordt voorgesteld.
Maar daarmee is alles nog niet afgedaan
want is het verlies van een zetel op vier voor dn
dompers zeker, de tweede ook kan hen gemak
kelijk oatglippen, en 't blijn nu te bezieu wie
van den uitverkoren trio aan 't hoofd zal
staan of aan 't staartje. In zekre kriugeu waar
de donkermaansehe politiek op groote schaal
wordt beoefend, schijnt het reeds beslist te zija
dat M. De Saedeleer, de derde plaats moet be-
kleeden.
M. Woeste (die opslag gevraagd heeft voor
de pastoors) komt van rechtswege vooraan op,
de anderen zou men de alphabetische orde
toepassen Bethune tweede kandidaat, De
Saedeleer derde en Van der Linden... rrraf 1
Deze schikking valt, schijnt het zeer in den
■maak van M. Bethune... die toch zooveel
platbroekerij heeft uitgericht om op 't kussen
te gerakeu maar M. De Saedeleer is daarme
de niet in zijn schik, hij bero pt zich op zijne
verknochtheid aau de klerikale partij en op
de lange jaren dienst... als volksvertegenwoor
diger.
VaD de Senators is er tot nu toe nog maar
eventjes gewaagd, hoewel het zeker is dat de
dompers ook een lid der oude-mannekenska-
mer zullen verliezen. Oh er zal bij dat volkje
nog geïntrigeerd worden en getwist, dat het in
do gouwen zal weerklinken. Die varmadelijde
E. V. is in de kudde dompers gevallen, al»
•en molensteen iu een troep ganzen, z» zijn
don helft hunner pluimen kwijt, van 't klap
wieken alleen.
De Assomptionisten, paters of broeder»
eener geestelijk orde, welke noch door den
paus nocb hut Fransch goeveruemeut wa»
goedgekeurd maakten bet sedert eenige» tijd
in Frankrij* zeer bont.
De Assomptionisten hadden belofte gedaan
van vrijwillige armoede, betgeen hun niet be
let talrijke huizen en goederen te bezitten be
nevens esn welgevnldeD coffre-fort. Ze gaven
ook een blad uit La Croix
Dat alles was goed en wel, ieder is vr(j aan
God armoede te beloven en toch in weelde te le-
vsn alB men er de middelen toe heeft. Maar de
assomptionisten waren daarmee niet te v red en,
ze bemoeiden zich met politiek en gebruikten
hunne schatten om het staatsbestuur te on
dermijnen en het aangenomen regeeringstelsel
te vernietigen.
Ze werdpn vervolgd en door de rechtbank
veroordeeld. Daarover zijn de arme paters ea
broeders ten uiterste verbitterd. Do dagbladen
kondigen aan, dat de Assomptionisten zien te
Antwerpen gaan vestigen, waar zij eeu huis
gaan inrichten, dat heu 360 duizend franken
zal kosten. Ze zullen daar ook hun blad La
Croix uitgeven.
Ocb, God 1 ons hart stroomt over van com
passie met de ongelukkige sukkelaars. Die
Frausche rechters zijn toch schelmen, aldus
menschen te veroordeelen, in plaats van hen
aan te moedigen in het heulen met de samen
zweerders, welke den ondergang der republiek
betrachten.
Hoo vindt ge de vrijwillige armen, die 860
duizend franken betalen voor eenen eigendom
Er zijn vele Belgen welke in die voorwaarden
arm zouden willen sijn.
Indien gij eksteroogen aan de voeten
hebt die uveel doen lij den, gebruikt de Balsem
van Dr Noël welke ze in twee dagen zal doen
verdwijnen 1 fr. de doos..
