Liberale Trompettersclub.
Liberale Werkmanskring.
Vrijheid van Denkwijze.
Theorie en Praktijk.
Paus en President.
Volkswetten.
Paus en Koning.
Uit mijn Passie-leven.
fin gevraagd Eerwaarde rempla^ant van Pol
en Stant, gij die zooveel weet, gij die al de
geüeimen kent, die in uw brein alles hebt ge
stapeld wat er sedert eeuwen over die dingen
zijn geschreven, wilt ge zoo goed zijn ons te
ouderwijzen, ons te leeren eer gij ons onder
vraagt. Zeg ons, eerwaarde opvolger van Pol
en Stant
Wat gelooft gij van God
Hoe ziet Hij er uit
Hoe stelt gij Hem u voor
Wat is onze ziel 'i
Welke zyn hare hoedanigheden
Wat is een mysterie
Begrijpt gij het bestaan van God
Waarmee brengt Hij dan den tijd door
Begrijpt gij de Godheid
Christus heeft u gezegd Gaat en onderwijst
alle volkeren, en in plaats daarvan scheldt gij
ons uit voor dommerikken, verwaanden, on
wetenden. Het spel dat gij speelt duurt reeds
duizenden jaren. Altijd zijn er menschen ge
weest, die beweerd hebben meer van God te
kennen dan anderen en terwijl ze leerec, dat
God nooit gezien werd, dat zijn inzichten on-
doorgrondbaar zijn, dat alles Mysterie is en
Geheim, vervloeken ze dogenen die zeggen
maar als het zoo is weet gij er ook niernen-
dalie van.
Er is maar eene wetenschap waarover dui
zenden boeken werden geschreven en die toch
geene streep is gevorderd, namelijk de godge
leerdheid, en dat is te begrijpen de Godheid
staat boven het menschelijk verstand, zoowel
boven dat van al de Pol en Stan ten als boven
het onze.
We zijn over die punten zeer onwetend, we
bekennen het gaarne en voelen er niet de
minste schaamte over. Het onbegrijpelijke
niet begrijpen kan geene schande zijn.
In plaats van op onze vragen te antwoorden,
schrijft de navolger van Pol en Stant een
half dozijn artikels nevens de kwestie, waarin
hij kolossale dingen vertelt. Zoo schrijft hij
De natuur is heel onvolmaakt en kan in
haar eigen de voldoende reden van haar
bestaan niet vinden. Bestond de natuur
uit eigen macht dan moet zij alle volmaakt-
heden in zich bevatten? Nu dat is niet,
dus heeft God zegeschapen
Volgens de filosoof van Denderbode is de
natuur dus onvolmaakt omdat ze door God
geschapen werd I? Is dat geen comble
We ziju niet zinDens met den eerwaarde
van Denderbode te blijven redetwisten indien
hij ons ontwijkt en ons dan het woord lafaard
toewerpt.
We blijven hem echter te woord staan in
dien hij, de groote wijze, ons wil onderrichten
in hetgeen we nog niet weten. Hij antwoorde
dus duidelijk op de volgende vragen
Om welke reden heeft God de wereld ge
schapen, vermits de schepping zijne glorie,
noch zijn geluk, vermeerdereu kou
Waai om heeft God de wereld zoo onvol
maakt geschapen, als ze nu is
Geef de beschrijving van God, van zijn be^
staan, van zijn Wezen
Geef de beschrijving van de ziel
Wrelke zijn hare hoedanigheden
Indien de eerwaarde van het blad der Zout-
straat niet één voor één op die vragen ant
woordt is hij zoo onwetend als wij. Hij kent de
Oppermacht, het Ideaal van al het Good zeo
min als wij, die zulks nederig bekennen en we
sluiten het debat, indien hij zijne meerdere
kennis niet bewijst.
PAX.
Zondag 2 December ten 6 u. 's avonds,
in het lokaal, Nazarethstraat bij Frans
De Jonghe, prachtig Avondfeest. Twee
schoone blijspelen, alleenspraken, zang.
Prijzen der plaatsen Voorbehouden
1,00 fr. Eerste 0,50 fr. Tweede 0,25 fr.
Zondag 9 December, ten 6 u. 's avonds
in het lokaal Concordia, Schoolstraat,
Luisterrijke Avondstond, voor de leden
met een lid van hun huisgezin. Ingang
kosteloos voor de leden 10 centiemen
voor het famielid, 1 fr. voor personen
vreemd aan den Kring. Programma
Muziek, Zang, Tooneel, Turn, Verlich
ting met Bengaalsch vuur.
Alle kopstukken van godsdiensten
verwerpen de vrijheid van denkwijze,
eene verovering der moderne bescha
ving, welke ook door de katholieken
als eene noodlottige daadzaak wordt
verafschuwd.
Zulks belet de klerikalen niet, uit
noodzakelijkheid overal uit te bazuinen
dat zij de beste vrienden zijn van de
grondwet waarin de noodlottige vrijheden
gewaarborgd zijn.
Wij hebben bewezen, dat de katho
lieken de grondwet niet mogen bemin-
men en haar enkel dulden, omdat ze
onmachtig zijn, de gedoemde vrijheden
er uit te rukken.
Waar de christenen almachtig zijn,
ontzeggen zij de vrijheid aan anders
geloovenden. In Rouuianie worden he
dendaags de Joden schandelijk door de
christenen vervolgd, ze worden uit alle
ambten gesloten, mogen verscheidene
neringen niet uitoefenen enz. enz.
In Armeuië zijn het de Christenen die
vervolgd worden door de Tuiken.
De Turken in Armenië handelen
schandelijk maar de Christenen in Rou
manie handelen even slech
Jaak Klompers zocht eone plaats. Reeds aan
rele deuren had hij gescheld, nergens had hij
een gunstig antwoord gekregen. In vier, vijf
huizen zou meu iemand gewild hebben, doch
hier was 't een hovenier, daar een poortier
en Jaak wa3 nog nooit anders geweest dan
koetsier.
Half mismoedigd slenterde hij door de stad,
bleef voor de vitrienen staan en dacht soms na
Zoo was hij aan een boekwinkel gekomen, on
murmelde in zich zeiven Mijn geld raakt op
en wat dan Een menscli moet toch eten. Ter
wijl hij deze laatste woorden sp-ak, keek hij
door 't veDster van den boekwinkel en las op
een omslag.
Wie mij zal lezen
Zal koksbaas wezen
Potverdekke, zei Jaak, dat's mijn affaire,
koksbaas wezen, en eten en smullen van 't bes
te 't eerst. Ik heb nog geld genoeg, om dat
boek te koopen. 'k Zal lezen en kok zijn.
Zoogezeid, zoo gedaan. Jaak kocht het boek
las het, likte zich de vingeren af en zei na
ben ik kokbaas. Hij schreef zelf eene heele
reeks vreemdsoortige voorschriftjes van zijne
uitvinding waaraan hij zonderlinge namen gaf.
en had telkens zorg er bij te voegenzeer
lekker.
Jaak bood zich nu aan in een hotel. De baas
vroeg hem J kunt ge koken. Of ik kan koken
riep Jaak, k geloot het wel I en hier hebt ge
nog een bijvoegsel aan het keukenboek, een
bijvoegsel dat ik heb gemaakt. De baas van
het hotel stond verwonderd over de weten
schap van Jaak.
's Noens stond de nieuwo kok, de hervormer
der kookkunst, aan het groote vuur. Vlijtig
roerde hij saus en kruien maar liet intusschen
zijn gebraad deerlijk aanbranden. De tweede
d tg dacht Jaak opgepast op het vuur, dat het
niet te hevig zij en hij weer aan 't kneden en
wrijven, en roeren en proeven. Intusschen had
hi) het vuur laten uitgaan en menig gerecht
was bedorven. De derde dag bleef het vuur
stand houden en Jaak paste de voorschriftjes
toe van zijn eigen vinding, maar de klanten
vonden het eteu zoo slecht dat zij den baas uit
scholden en wegliepen zonder te betalen, om
nooit meer weer te komen. Jaak vloog de
straat op.
De afstand voor Jaak van de theorie tot de
praktijk, had hij afgestapt van de keuken tot
op straat. Op maatschappelijk gebied ziju er
vele Jaken die evenwel gelijk hij de gelegen
heid niet gehad hebben hunne kookkunst te
beproeven.
Oh er zijn zoovele schoone werken over ber-
omkeering dor Maatschappij, theorien worden
uiteengezet met talent, met kunst zelfs, be
spiegelingen worden gemaakt, eene ideale sa
menleving wordt geschapen en
Wie mij zal lezen
Zal koksbaas wezen
Alle menschen zullen gelukkig zijn. De maat
schappelijke kookkunst van heden wordt ge
heel verworpen.
Als men integendeel de sociale Jaken in de
keuken wil nemen en hunne voorschriften wil
volgen zal de aarde een paradijs worden gee
ne afgunstigen meer, geen strijd voor 't bestaan
meer, geene natuurlijke hiuderpalea meer,
alles effen en vlak.
Schoen zijn die werken, ja, wellicht ook nut
tig om lezen en studeeren, maar dat men zoo
het menschelijke boeltje in een ommezien ver
anderen zal, neen, dat niet. Moesten die Jaken
hunne theorie pogen toe te passen, wees zeker
ze zouden 't gebraad doen aanbranden, 't vuur
laten uitdooven of de gerechten bederven. Ze
meenen 't goed misschien, maar theorie en
praktijk zijn twee verschillende dingen.
Laat ons trapsgewijze vooruitgaan. Zij die
het volk met zotte beloften paaien, zoowel als
do sociologussen die prachtige werken schrij
ven, doen min voor het volk dan degenen die
doelmatige hervormingen trachten te verwe
zenlijken, ten eerste omdat die hervormingen
mogelijk zijn, ten tweede omdat zij geene om
keeringen zouden verwekken die de mensch-
heid meer achteruit dau vooruit zouden helpen»
De liberalen willen van geene opgedrongen
dogma's, ze streven op praktischen grond naar
de zedelijke en stoffel ij ke lotsverbetering van
het volk, door onderwijs en door doelmatige
volkswetten. Ze zeggen tot de werklieden
neemt u in acht voor de charlatans die u knol
len voor citroenen verkoopen en voor de rijke
theorieschrijvers die u toeroepen
Die mij zal lezen
Zal koksbaas wezen.
Dat is eene leugen. Nooit zijn zij in uwo
maatschappelijke keuken geweest en moesten
ze er komen ze zouden wellicht uw eten zoo
bitter maken dat gij hen op de straat zoudt
jagen.
De dweepzuchtige schrijvelaars van
Denderbode vinden het ongehoord, dat
wij de onafhankelijkheid vragen van
Transvaals en Oranje-Vrijstaat, zoo
walgelijk door de Eugelschen beoor
loogd en de teruggave niet Ivragen van
de pauselijke staten aan den paus.
Welk verschil is er vraagt Denderbode
tusschen president Krüger en den Paus
Leo XIII Lijk Engeland Transvaal
rooft, heeft Italië de Kerkelijke Staten
ingepalmd. Ziehier ons antwoord.
1° President Krüger eischt de vrijheid
van zijn volk, hij vraagt niet dat men
Transvaal aan hem zou weergeven, hij
zou zelfs met blijdschap zijn ambt van
president neerleggen, als hij daardoor
het einde van den oorlog en de vrijheid
van zijn volk zou kunnen bekomen.
Paus Löo XIII vraagt dat m9n hem zijn
koningrijk zou weergeven, niet omdat
zijn volk dan vrijer zou zijn dan nu,
maar enkel en alleen omdat hij bij zijn
titel van paut, dien van koning zou kun
nen voegen.
2° De inwoners der Kerkelijko Staten
zijn Italianen, de legers van Victor Em
manuel bevochten het volk jniet, dat
nooit geprotesteerd heeft tegen de er -
eeniging met het overige van Italië.
De Boeren integendeel worden beoor
loogd door vreemde legerbenden, door
soldeniers van een volk waarvan ze
noch de taal, noch de zeden als de hun
ne willen aan nemen.
3° Pius IX werd niet gesteund door
het volk zijner staten, de regeering der
pauzen had zooveel misnoegden ge
maakt, dat hij behalve eenige uitzonde
ringen op geene zijner onderdanen reke
nen mocht. Het waren vreemde horden
die hem verdedigen moesten tegen Ita-
liauen. In Afrika integendeel zijn het
behalve een zeer gering getal uitzonde
ringen allen Boeren die tot den laatsten
man den vreemden vrijheidsroover be
vechten. De boeren strijden roor geen
persoon voor geen titel ze Btrijden voor
bun eigen bestaan.
4° De paus handelt uit hoogmoed en
heerscbzucht, Krüger handelt alleen uit
liefde voor zijn land en voor zijn volk.
5° De paus iu persoon heeft niets ge
daan voor het behoud zijner staten,
Krüger stond aan het hoofd der verdedi
gers van recht en vrijheid.
6° Al de Boeren verlangen de eenzel
vigheid der twee republieken eu in
dien de inwoners der gewezen pauselijke
Btaten ook de herstelling van den paus
als koning vergden we zouden zeggen
dat het geschiede, de vrille van 't volk
is de wille van God, voxpopuli, vo Dei.
Maar het tegenovergestelde is waar
moest de bevolking der provinciën, die
eenmaal de pauselijke staten, het zoo
gezegde erfgoed van Sint Pieter uit
maakten, geraadpleegd worden ze zou
den met bijna algemeene stemmen
hunne afscheuring van Italië verweipen
Ziedaar waarom wij met verontwaar
diging protest aanteekenen tegen den
dievenoorlog door de Eugelschen ge
voerd tegen een volk dat zij willen uit
plunderen en uitroeien.
En ziedaar waarom wij zeggen, dat de
pauzen over hun koningsschap een
kruis mogen maken, de inwoners der
zoogezegde pauselijke staten zijn Italia
nen en ze willen het blijven. De tijd is
uit, dat volkeren als vee behandeld wor
den.
Komt daar godsdienst bij te pas gelijk
de lanatieke inktwormen vau Denderbo
de het beweren
Maar woorden zijn geen oorden en wat da
dompers voor de arbeiders hebben gedaan is da
stemming der wet van 9 centen, juist voor de
kiezing eene aalmoes vau 9 enten daags aan
de oude werklieden, terwijl de socialisten, do
gelukkigmakers van't menschdom, sedert zij
in de kamers zitten nog geen eindje wet van
tien lijntjes hebben voorgesteld om op prakti
sche wijze het lot van den werkman te verbe
teren.
Oh 1 de liberalen roepen niet zoo bard, maar
ze meenen het beter met het volk en bewijzen
het. Sedert de opening der Kamers zijn twee
wetsontwerpen neergelegd van overwegend
belang voor de arbeidende lieden. M. Waroc-
qué heeft een wetsvoorstel gedaan waarbij aan
alle oude werklieden een pensioen van 360fr.
's jaars zon toegekend worden. In een volgend
nummer spreken wij daar meer over.
Een andere liberaal M. Buyl, die wo te Aalst
meermalen hebben gehoord, meende terecht
dat eene kategone werklieden tot nu toe te
veel werd verwaarloosd, namelijk de bedien
den of klerken, die hun b. staan slijten in een
kantoor en veelal moer te boklagen zijn, dan
de eigenlijke werklieden, hoewel de kantoor-
slaven met den geest door vele menschen niet
als werklieden worden beschouwd.
M. Buyl heeft voorgesteld werkrechtersra-
den in te richten die de betrekkingen zouden
regelen en over de geschillen zouden oordee-
len welke tusschen de patroons en de bedien
den zouden oprijzen.
Die twee wetsontwerpen, waarlijk demokra-
tischo maatregelen voorstellende, zijn het werk
van liberale volksvertegenwoordigers. De li
beralen hebben fiiets op met dogma's, dat be
let ben niet wel te handelen.
UIT PARIJS. Gelief ons nog acht doozen
uwer zuiverende Walthéry-Pillen te zenden.
We vinden ze uitmuntend tegen de meeste on
gesteldheden, hoofdpijn, slechte spijsverterin
gen verstoppingen enz.
De overste van het Hospice St. Jacques.
Te bekomen bij de Apothekers Callebaut,
De Valkeneer, De WaeJe, Gbysselinckx en
©veral.
In een vorig artikel spraken we over theorie
en praktijk, om aan te toonen dat woorden en
daden twee verschillende zaken zijn, de Vla
mingen drukken dat krachtig nit woorden
zijn geen oorden, zeggen ze.
Dompers en socio's schreeuwen om het
hardst en roepen het van de daken niets
overtreft hunne volksliefde. Dompers en socio's
stapelen leerstelsels en dogma's torenhoog op
een, en maken in theorie alle menschen geluk
kig.
In de middeleeuwen werd het voor
beeld van den paus gevolgd door bis
schoppen en abten. Dan zag men al die
prinsen der Kerk ook als wereldlijke
vorsten optreden, het harnas aange-
span, met bijl en knods, degen en
goedendag ten oorlog trekken, toen
zag men pauzen en bisschoppen de pa
leizen bewonen met hunne lieven en
hunne kinderen en hunne priesterlij
ke plichten vergeten. Onder de bezou-
dersten dezer mag men buiten de pau
zen, de bisschoppen van Luik rekenen,
die veelal een schandalig leven leidden.
Het is onbetwistbaar dat in godsdien-
dienstig opzicht die toestand zeer te
betreuren wns, ook hebben alle oprech
te geloovigen met genoegen er de ver
dwijning van bijgewoond. De paus
alleen heeft zijn wereldlijk koninkschap
tot vóór een dertigtal jaren behouden.
Is het dan zoo noodig dat de stathou
der van Christus op aarde, de stathou
der van Hem die geen steen had ora er
zijn hoofd op te laten rusten, eene kroon
van goud en diamant op het hoofd dra-
ge
Eu iodien het noodig is voor den
Godsdienst waarom heeft God zijn stat
houder laten onttronen Gods inzichten
zijn ondoorgrondelijk, maar velen den
ken, dat hij zulks toaliet om den hoog
moed der pauzen te knakken en het
welzijn van 't volk te bevorderen.
Mijn God, mijn God is de zon
de zon en mijn kind
mijn kind in de zon
d© zon om mijn kind als eeuw'ge broa
van alles wat in en op zonnevonken
draait m 't hemelsche licht
als firmamentaal gewicht
dat de hoogo sterronlonken
schoort als bron van alle kleur
van alle warmte van alle leven
van ieder lente en zomergeur
van ieder beek en wollenzweven
als bron van 't hopend geloof
dat oude dichteren in den nacht der tijden
verkondden en zich zeiven wijdden
tot goden van hun geloof....
'k ben doof
voor uw geloof van spoken
't Is eeu dood geloof, vau geesten
en geraamten en schimmen iu 't koken
van uw horsen basten ontkiemd 6 beesten
die knielt en bidt voor uw Goj
Mijn God is mijn kind. Ik spot
met uw versteven God Mijn God is levend
Mijn God is mijn kind, mijn blanke kind
in 't zonnelicht geeerd en bemind
van goedheid en deugden bevend
en trillend in 't vlindrigst fladdron ten hoo-
gedrenkt aan de hemelbogen [gen
in 't zonnelicht en 't blauwe hemellicht
gekroond en gekransd een ongelengezicht
Mijn God, mijn God is de zon
de zon en mijn kind,
mijn kind in de zon
de zon om mijn kind als eeuw'ge bron.
P. Spaehs.
De verzendingen hop gedaan in de maand
Oktober laatst in d« landstreek Aalst, bedra
gen een gezamentlijk gewicht ran 4.89912 ki
logrammen.
