HET KLOOSTER
15de Jaar.
Nummer 51
Zondag 25 December 1900.
Onderstandspenning.
Voor Taal en Vrijheid.
DENDERGALM.
Ter drukkerij van
Den Dendergalm.
Patroon en Werkman.
Monsterachtige theorie.
Abonnementsprijs
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
4 fr. voor de stad
4 fr. 60 voor den bulten V00r0l) ^"Ibaaf
PRIJS PER NUMMER 10 CENTIEMEN.
Men abonneert zich op alle postkantoren voor den buiten voor de stad, ten kantore
van het blad, 32, Vrijheidstraat, 58 AALST.
Nee spe nee metu.
HET ARRONDISSEMENT AALST
Gewone, 15 centiemen
Annoncen „K per drukregel.
Reklamen 75 centiemen
Vonnissen op de derde bladzijdefrank.
Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan het blad gezonden wordt
Handschriften worden niet terug gezonden.
AALST 22 DECEMBER.
Ontvangen van vriend Joseph bij Richard
De Stobbeleir 3,55 fr. Ter nagedachtenis van
onzen duurbaren vader die ook do armen lief
had 3,00 fr. Omdat alle menschen zouden
liefdadig wezen 1.00 fr. Omdat Janneken 3
jaar oud is 0,30 fr. Kibbeladoeken is in zijn
zeever versmacht 0,10 fr. Op den toren 2,11
fr. Als Jef, Mie en Sus samen uitgaan enz.
3,02 fr.
Zondag, 23 December op Stadsschouw
burg, opvoering van het prachtig drama
De Orgeldraaier, door E n. Franckx
naar het bekende werk van Snieders
en het blijspel in een bedrijf De trein
te laat, door E. Verschueren.
Deuren open ten 5 1/2 uren. Gordijn
ten 6 uren stipt. Prijzen der plaatsen.
Benedenplaatsen 2 fr. Balcon 1 fr.
Gaanderij 50 centiemen. De leden kun
nen mits opleg van 25 centiemen kaar
ten bekomen voor voorbehoude plaat
een den zondag der vertooning van
10 1/2 tot 11 1/2 uren 's morgends, op
vertcon der lidkaarten en gunstkaarten.
W illemsfonds.
Zondag 30 December 1900 kosteloos
Avondfeest ten 4 uren namiddag, in
den Graaf van Egmont.
Leest en verspreidt den Dendergalm
orgaan der liberale partij te Aalst.
Bij 't naderen der twinstigste eeuw
doen wij een oproep tot al de liberalen
om ons te helpen in ons propaganda
werk,door een abonnement te nemen op
ods blad, door bet te verspreiden onder
het volk, door het te vragen in de her
bergen welke men bezoekt, door het
bij al de vrienden aan te bevelen.
Met meer ijver dan ooit zetten wij
den strijd voort tegen 't fanatism, dat
Belgie van klerikale en kollektivische
door P. S.
Samen leven, samen werken, samen leere n
betrachtend in hun handelen de hoogste har
monie, den inooisten samenklank de hoogste
Godheid. Samen lijdend, samen strijdend, een
kus is bet loon der overwinning. Medelij ver
rukking is bun gemeen en vinden in malkander
een steun. E'kander eeren.l, biddend met el
kander, voor bat ongenoemde, vreezond, waar
vreeze is, zoo gaan zij hun levenspad op en af
en scheppen nieuwe levenskracht en teelen
nieuwe menschenbloemen.
Daar is kleur, geur, rijkdom en pracht, hier
is onvruchtbaarheid, verdorring naar lijf en
gemoed uw lot.
Zuster Brot (het oog afgewend)
God mijn vader, zou het waar zijn, zou
het waar was. Mijn liefde.. Dat ik..
Johan
IVerp dit kleed in het stof. Ik heb u lief, mach
tig lief, en laat de gouden klanken van uw
stemme in mijn ooren stroomen.
(Hij treedt nader, bij haar wisselen zich on
gekende lust en vrees met elkander af, maar
toch blijft ze staan)
Johan
(zachter en dringender)
U zijt als een engel voor mij, U zijt als een
engel voor mij, op uw stem en om aw trekken
zijde tracht te overweldigen door het
aanprediken der bekromponste onver
draagzaamheid eeuerzijds, en het ver
spreiden van dwaze dogma's anderzijds.
Wij hangen van niemand af en mogen
in alle omstandigheden vrij spreken,
ons programma is liberaal kort en goed
we kennen noch doktrinairen, noch
progressisten, noch radikalen. Al de
liberalen der stad en van het arrondis
sement hebben een breed en volksge-
zindprogramma aangenomen en dat pro
gramma zullen wij met kracht ontwik
kelen en verdedigen.
Me zullen de pen houden om recht
vaardigheid te eischen voor iedereen.
We willen welstand voor burgers eu
werklieden, maar bekampen alle voor
rechten, ten gunste van wie deze ook
zouden wezen rechten, geeue voor
rechten.
De konkelarijen, knoeierijen en mis
bruiken, ver valse hingen en bedriegerijen
door de dompers onzer stad aanhoudend
gepleegd zullen wij aan den schandpaal
spijkeren, opdat iedereen zou kunnen
oordeelen waarbij het komt, dat onze
stad en onze streek eene der ellendigste
is van geheel Belgie, waar het werkvolk
minst wint en de burgerij het meeste
kwijnt.
Wij zullen met dank alle inlichtingen
en brieven van onze vrienden gelijk
vroeger aanvaarden van naamlooze bij
dragen of mededeelingen zal er vol
strekt geene nota worden genomen.
Liberalen, leest en verspreidt den
Dendergalm.
DE REDACTIE.
VRIJHEIDSTRAAT, 58.
Gelast men zich aan uiterst voordee-
lige prijzeu met alle slag van drukwerk
Omzenubrieven, Strooibrieven, Rekla
men, Plakbrieven, Prijs-Koeranten,
Fakturen, Kwijtbrieven^ Doodbrieven
Truuwbrieven, Doodbeeldekens te be
ginnen van 2,50 fr. de 100 enz. enz.
trilt er een glans, die me verlicht en bekoort
Verrukt eu bekoort op uw stemme vlieg ik
het aardrijk om en zie de engelen nederdalen
en boor de woudvogeien zingen op uw trek
ken (dicht tegen haar nie) lees ik ongekend
zoets en schoons.
Zuster Brot
(een overweldigend zoet gevoel openbaart zich
eventjes bet hoofd terzij, naar hem toe, en de
handen voor de oogen
Jouan
(in de houding van iemand die haar zou willen
omhelzen, maat mot eerbied, op eenigeu af
stand,)
U verrukt U behoort me Stijgen mijn ge
voelens in machtige zwenking naar omboog,
golven van de hoogste begeestering, ik denk
aan u. Trilt iu een zachte stemming mijn hart:
ik deuk aau u Heb ik hoop. 't is door u 1 Heb
ik geloof 'tisdoorul Heel mijn zedelijk aan
schijn is van u doortrokken, heel mijn ideale
kracht rust op u, in u.
Ik heb u liefIk heb u lief 1
(nog dichter in dezelfde houding tot haar)
Zuster Brot
(nog meer vooruit, maar plotselings met een
stap weer achteruit)
Neen 1 Neen 1 met eeoe beweging alsof ze
iets zoekt te wereu Neen 1 Neen 1 Go I Va
der I Jesus Help mij en schenk mij licht
Johan
Ik heb u lief. Ik zal u koozen, ik zal a streelen.
ZusterBrot
Neen neen is ...(valt snikkend op haar
knieën..
immers al wat den drukkerstiel betreft.
Schoon e Visietkaarten te beginnen van
1 fr. de 100.
Al het werk wordt met zorg en spoed
verricht. Ik beveel mij aan, bij al de
liberalen.
De Uitgever
René Van Branteghem.
Bij elke gelegenheid hebben wij er op gewe
zen, hoe noodzakelijk het is, dat bazen eu
werklieden mat elkander nader keunis zouden
maken, dat er eene voortdurende toenadering
zou bestaan, om het vertrouwen te vergrooteu
en het bestaan te veraangenamen.
't Is waar, de vooruitgang der machienerij,
dia voor gevolg had het oprij zeu van groot e
werkhuizen en fabiiekcu, waarin soms ver
scheidene duizenden werklieden arbeiden,
beeft de betrekkingen tusschen bazen en werk
lieden moeilijker gemaakt en verminderd toch
zien we niet in, waarom daar niet aan te ver
helpen zou zijn.
Waar wordt de baas, het liefst van zijne
werklieden gezien Daar waar zij uaar voor
vaderlijk gebruik, dagelijks met elkander
spreken waar wordt de werkman bost behan
deld en dik wij Is ook best betaald in werkhui
zen waar betrekkelijk weinig arbeiders zijn
b. v. 10, 20 of 30. Da baas spreekt de werk
lieden aan, redeneert met hen over het werk
en den verkoop, hij moedigt hen aan door een
goed woord eu zij van hunnen kant zijn hem
genegen.
We vragen ons af waarom het meer en meer
anders wordt Waarom de bazen veelal hunne
werklieden als weerbarstige voortbreugers be-
bindelen die hen geheel vreemd zijn eu waai-
om de werkliedeu bunue bazen ais vijanden
aanzien.
We ziju niet van degenen die altijd de bazen
gelijk geven en bet werkvolk met misprijzen
bejegenen, als deden ze niets dan tot schade
van den patroon. Maar wij doen ook niet ge
lijk de socialistische bladen, die immer de ba-
z n in't ongelijk stellen, en de arbeiders als
slachtoffers schetsen van uitbuiters. We zeggen
dat er slechte bazen zijn en slechte werklie
den we zeggen dat de baas ongelijk kan heb
ben en de arbeiders ook.
Het liedje der uitbuiterij heeft de werklie
den op een dwaalspoor gebracht immers hij
die zijn kapitaal waagt iu eeue onderneming
verdient in alle geval toch meer den eerbied
van hot werkvolk dan de rijke, die zijne for
tuin in zijne brandkast laat beschimmelen en
slechts de moeite heeft zijne koepons af te
Johan
Ik zal u op handen dragen en kussen, u om
winden met al den gloed van mijn liefde, met
al de warmte van mijn ziel (hij buigt zich,voor-
over, terwijl zij in tranen omhoog ziet)
Ik zal u lieven heel mijn leven lang, (Hij na
dert haar nu, tot hij bijna haar voorhoof-l aan
raakt zij wil zich goven als de zijdeur open
gaat eu Gabriël (1) verschijnt, verwondering,
openbaart zich bij deze, die aantoont dat ze
het tooneel begrijpt)
Tooneel III
Zuster Brot (snikkend)
(werpt zich, onttrekkend aan Johan, aan der:
boezem van Gabriël, haar boezemvriendin, of
zij daar ten toevluchtoord wil zoeken)
Johan
(zich tot iemand richtend)
Ik heb haar lief. 't stroomt hier in mijn hart
van zalige aandoeningen. Ik heb haar hel (een
traan wegpinkend)
Gabriël
wacht tot beider aandoening is bedaard, stilte
dtis voor oen wijle
Zuster Brot
(de stilte verbrekend, bevend aan Gabriel's
boezem.) Hij bemint me I
Johan
lk heb haar lief 1
Gabriël.
(Zuster Bro t tot. Johan lei lend)
Mint elkander 1
Johan omhelst Zuster Brot, terwijl Gabriël
droevig peinzend zi*h afwendt, alsoi er een
kuippen. Wij hebben niet ver te loopm om
voorbeelden te hebben van fortuinen, die in
groote ondernemingen te niet zijn gegaan.
Van den anderen kant, hebben de patroons
ongelijk indi;n zij de werklieden als mindere
wezens aanzien. De werklieden hebben een
hart dat vatbaar is voor verkleefdheid, zij
hebben hunne vrouw en kindereu lief en weten
elke goede behandeling te waardeeren en hoog
te schatten. Ze zijn fier wanneer hun werk ge
prezen wor.lt en een woordje lot maakt hen
gelukkig.
De baas die wil kan zich van zijne werklie
den doen beminnen. Hij moet daarom niet
met hen omgaan als waren het zijne herberg-
vrienden, doch een minzaam woord langs hier,
een vraagsken langs daar, eene kleine uitleg
ging over den toestand der nijverheid, over
den uitvoer enz. zou meest altijd voldoende
zijn om betreurlijke incidenten te voorkomen.
Indien het waar is b. v. dat de reeders van
Antwerpen hunne proklamatie van loonsver
mindering hebben uitgevaardigd, geheel op
't onverwachts zonder eerst eenigen stap van
toenadering of overeenkomst met de dokwer-
werkers te hebben gedaan, hebben zij die wer
kers niet als menschen behandeld en dan zijn
die reeders verantwoordelijk voor de gevolgen
welke zulke afkeurlijke handelwijze hebben
kau.
De baas moet zijn werkvolk goed betalen
als het van de winsten af kan en moet zijn
werkvolk leeren, dat zal hem iu menig opzicht
voordeelig zijn en de arbeider van zijnen kant
moet zijn werk gewetensvol verrichten om het
uij verheidsgesticht te doen bloeien en de con-
curentie mogelijk te maken.
Indien bazen en werklieden deze praktischs
wenken in aanmerking namen en niet luister
den naar de vele woordenkramerijen en ijdela
schreeuwerijen van mannen die vermaak schij
nen te hebben in nuttelooze botsingen er zou
den vele verkeerdheden weer goed komen.
De kanselier van den Duitschen keizer der
Hunnen zegde iu den Rijksraad het volgende
Iu de geschillen tusschen de landen moet men
niet in acht nemen langs weikeu kaut het goe
de recht is, maar alleen denken aan de belan
gen van zijn eigen land.
Von Bulow, zoo heet die kanselier, is een der
gevaarlijkste anarchisten welke op vrije voeten
loopeu. De wet, die da volkereu beheerschfc
meet dezelfde ziju, als de wet die de betrekkin
gen regelt tusscheu de afzonderlijke personen.
Hij, die de plundering en de uitmoording
van een volk gedoogt, heeft geeue reden om
den invidueelen moord eu diefstal ai' te keuren,
men moet zich daarom niet bekommeren, zegt
angel haar knaagt.,)
(Op het voorplan vertoont zich kijkend tus
schen de reet van d© zijdeur, het oude werk-
vrouwtje van 't klooster, dat vol schrik, een
bewegiug rnaaktf om een kruis te slaan, eu
ijlings zich wegmaakt om de moeder overste
te verwittigen, deze, die juist deu klooster
priester bij zich heeft. De kloosterpriester
treedt dus op laugs de zijdeur, gevolgd door
moeder-overste, terwijl het werkvrouwtje vol
angst aan de zijdeur tusschen de reet blijft kij
ken.
Tooneel IV
(De drie eerste zien den priester niet optredne)
Kloosterpriester
Zuster Brot
(Alle drie wenden 't hoofd naar hem. Gabriël
met even een glimlach, Zuster Brot met
schrik. Johan wijkt een stap achteruit, altijd
iu verrukking houd hij stand.
Kloosterpriester
Kniel neer 1 (tot Gabriël en Zuster Brot.,)
Zuster Brot.
(zuchtend voor den priester zou willen knielen,
maar wordt opgehouden door Jonan)
Gabriël
Ik kniel niet. Ik hen niet misdaan
Johan (vurig)
Kniel niet 1 En waarom knielen Men knie-
Ie slechts voor God eu in 't schuld bewustzijn.
"t Yervoigt.
