Maatschappelijke wetten.
Wij willen God.
Ze willen God...
Schooloorlog
Antwoord.
Coöperatieven.
nieuwe zetels veroverd met 20 stemmen
meerderheid 7 of 8 kiezers. Gij ziet
het, het gevaar is groot.
Onze meerderheid hangt af van één
katholieke min of meer. Van die stem
hangt het bestaan van ons katholiek
miuisterie af. Eene stem min voor ons,
en misschien komt een ministerie aan
van vrijmetselaars en socialisten.
De snoeverijen onzer klerikale ga
zetten gelijken veel aan die van den
'bloodaard, die schuifelt om zijn schrik
4e verbergen, als hij in den kelder gaat.
Niettegenstaande al de dwangmidde
len en al het geld waarover zij beschik
ken, gevoelen de klerikalen dat twintig
jaren met onnagekomen beloften,
schaamtelooze exploitatie van den gods
dienst, onrechtvaardigheden, aanslagen
tegen de grondwet, tegen het openbaar
onderwijs en de nationale verdediging,
dit alles geveegd bij eene schandalige
verkwisting der Staatsgelden, eene ver
meerdering van lastou en de openbare
schuld, hunne macht ondermijnd heb
ben. Zij weten dat hunne listen gekend
zijn en ontmaskerd en dat binnen kort
■de reus met leemen voeten zal instorten.
En dat zal waarlijk een dag van alge-
meene verlichting zijn.
Onze tegenstrevers wijzen op zekere zooge
noemde maatschappelijke wetten die zij,
volgens hunne bewering, in 't voordcel van
boer en ambachtsman gemaakt hebben, doch
met een weinig doorzicht zal elk verstandig
mensch bemerken dat dio wetten slechts een
uithangbord zijn dat de clericalen boven
bunnen winkel plaatsen en waarmede zij de
onnoozele toeschouwers aanlokken.
De wetten stemden zij immers niet uit
genegenheid voor de lagere standen maar wel
onder den invloed van omstandigheden die zij
geenszins uitgelokt hadden.
Overigens, welk vertrouwen kan men stel
len in de wet op de arbeidsongevallen wier
bepalingen zoo draconisch, zoo ellendig inge
wikkeld zijn, dat zij in vele gevallen haar
doel zal missen en daarom door alle ware
volksvriendeu afgekeurd wordt
Wat beduidt eene wet die aan den afle-
sloofden wroeter eene jaarlijksche almoes
van 65 frank toekent on zulks nog, zeer dik
werf, op voorwaarde dat hij aanbevolen worde
door de clericale kopstukken zijner ge
meente
Wanneer over weinige jaren de liberale afge
vaardigde Warocqué in de Kamer een voor
stel neerlegde strekkende tot het verleenen
van een jaariijksch pensioen van 365 frank
aan eiken belgischen arbeider, riepen de cle
ricale bladen dat dergelijke wet niet prac-
tisch was dewijl bare toepassing de belastin
gen in te hooge mate zou doen stijgen.
Welnu, bier gaven die valsche werkmans
vrienden nogmaals een staaltje hunner volks
gezindheid.
Weiboe er zouden geene middelen kun
nen beraamd worden om den ouden dag van
meuigen braven arbeider op eeno ietwat be
hoorlijke wijze te verzachten
Waarom dan i3 er geld, is er altijd geld
om vette tractementen voor al de clericale
kiezersjagers
Waarom is er geld met hoopen voor nutte
loze prachtwerken? Waarom is er geid om
de aanzienlijke kosten te dekken veroorzaakt
door de onlangs gestemde hatelijke en bespot
telijke legerwet Waarom, in één woord, ont
breken er geene millioenen voor tal van nutte-
looze uitgaven wier opsomming ons ta ver zou
leiden
Stemt tegen do katholieke geld
verkwisters.
Op de strooibriefjes waarbij de kie
zers opgeroepen worden om naar den
klerikale advokaten-praat te komen
luisteren, staat in vette letters gedrukt
Voor Godsdienst, Taal, Vaderland.
Woeste die ten strijde trekt voor onze
taaldat is nu toch te kluchtig Woeste
die geen Viaamschen zin behoorlijk kan
aaneenstooten wordt te fertetiker fan te
rek fan te Vlaams.
Een vijftal weken geleden te Gee-
raardsbergen hield die zelfde Woeste
eene Fransche redevoering, in welke
hij met de rechten der Vlamingen den
spot di'eef, en tegen eene goede wet op
het gebruik der Vlaamsche taal woor
den uitsprak, welke door de katholieke
gazet van Geeraardsbergen werden af
gekeurd
Op dat zelfde papier staat op de keer
zijde een liedeken aaneengeflanst door
een Aalslerschen, karamellendichter
een concurrent van Jef vauEecloo en
dat liedeken heet Wij willen God
Die kerels willen God is dat nu
niet den spot drijven met de heiligste
dingen Is God niet overal, kan iemand
hen van God berooveu 't Is schande
alzoo tegen het Opperwezen muilen te
trekken, en zijn naam te mengen bij
kunne leugens, bij hunnen laster en
Jbuu bedrog.
We kunnen niet nalaten de laatste
stroof van dat strijdlied mede te deelen,
't is te schoon om niet voor het nage
slacht bewaard te worden we vragen
een standbeeld voor den rijmelaar, hem
voorstellende met een zotskap en een
koppel ezelsooren.
7. Wij willen God 1 Wij blijven immer
Go.Is kiudren,die we zijn geweest,
Al goldt het zelfs voor haar to strijden
Zijn wet getrouw met hart en geest.
Als do kiezers zich met zulke poezie
van vier ellen voor nen eens, laten be-
keeren, zijn zo deerlijk te beklagen.
En de klerikalen roemen er op Gods
kinderen te zijn. Indien God op de we
reld geene andere kinderen had dan
zulken die gelijken aan de klerikalen
van Aalst, hij zou verplicht zijn maat
regelen te nemen gelijk ten tijde van
Noach.
Ge weet hoe de Farizeeër vol trots en
hoogmoed in den Tempel van Jeruzalem
trad en met verachting naderziendo op
de talrijke lieden die daar waren en
nederig baden, tot den Heer zegde
Heer ik bedank U dat ik niet ben gelijk
dezen.
De klerikalen van Aalst hebben de
knoeierij tot eene nationale instelling
verheven en daarin meDgen ze God.
De klerikalen van Aalstkom we
zullen 't ook maar op rijm zetten.
Ze willen God in hunne kringen
Van slecht bestuur en politiek
Ze willen God daarbij nog dwingen
De baas te zijn van dien boetiek.
Ze willen God ook in de stadkas
Waar krot in ligt met volle hoopen
En die zoo ledig en zoo plat was,
Dat V. d. Bosch er ging van loopen.
Ze willen God in hunne krochten,
Waar er gebrast wordt en gesmeerd,
Waar er getierd wordt, soms gevochten
En niets dat goed is wordt geleerd.
Ze willen God in hunne seoties
Waar niets dan leugen wordt gehoord,
En waar de vrije stem der kiezers
In slemperijen wordt versmoord.
Ze willen God om al hun knoeien
Te blijven zeegnen, en om toch
Hun stemmental nog te doen groeien
Door dwang, vervolging en bedrog.
Ze willen God Is het geen schande I
Hoe toch dien Naam zoo wordt onteerd
Door 't klerikaal, dat in den lande
Nog enkel door bedrog regeert.
Zo willen God 1 Hij zal hen treffen
Aan al het kwaad komt perk en paal,
Hij zal het liberaal verheffen
Door recht en rede en zegepraal
ÏOO.OOO fr. winnen in de Expositie
te Luik is eenieders droom maar wat nog be
ter is en gemakkelijker, dat is de gezondheid
heroveren en behouden door de bloedzuiveren
de pillen DEPRATERE do eenige welke onfeil
baar zijn voor gal, zuur, slijmen, verstoptheid
brand, troebele waters of voor het keeren der
jaren.
1 fr. 50 de doos te Oostende bij den apotheker
Depratere, en verzendt tegen postzegels, als
ook te Aalst bij da Apothekers Callobaut Bo
termarkt en De Valckeneer Esplanade en
overal.
Aalst, 4 Mei 1904.
Heer Uitgever van Bender galm,
Het zal u niet verwonderen dat ik begeer
een zeer gomatigd gebruik te makeu van mijn
recht van antwoord, voor eenige bemerkingen
op uw artikel van Zondag 1 Mei getiteld
Wat moet ons groote bekommernis zijn?
Bevrijd te blijven van zulke binnenlandsche
Oorlogen.
Nu, (wij roepen elks aandacht daarop in)
nu, wat zien wij in de twee oude Staats
partijen
Twee verschillige strekkingen
Van den eenen kant een strekking om al de
machten de kracht van den Staat te'gebruiken
voor een confessionneel Onderwijs en van den
anderen kant een strekking om de Staatsmacht
gansch teu dienste te stellen van een verivereld-
lijkt Onderwijs.
Ge ziet, ge ziet die twee strekkingen tegen
een opkomen, en voor onvermijdelijk gevolg
hebben een Oorlog te verwekken nog erger
dan 1879.
Wij, Demokraten zeggen: Geen Schooloor-
log, maar Schoolvrede 1 De Leerplicht, dan
zuilau er Onderwijzers te weinig zijn een
deftig vrij bestaan aan alle Onderwijzers,
onder een wet van rechtveerdige en eerlijke
overeenkomst. Ons Land is niet meer uitslui
tend Christen Land maar indien men een
referendum hield om aau d'Ouders te vragen
Wilt gij alle godsdienstig onderricht en
alle godsdienstig gedacht uit de Scholen
gebanneu zien Welk zou de antwoord
zijn Ge ziet dus Er is 'ne modus
viveudi uoodig, 't is te zeggen eeu Wet van
overeenkomst, gematigd, redelijk, rechtveer-
dig. een duurzame Wet wij, ÓemokrateD,
zoeken en betrachten zulke Wet, er moet van
weêrskanten toegegeven worden, want een
Schooloorlog zou wederom 't Land in rep en
roer en vuur en vlam steksn en voor 20 jaar
de lotsverbetering van den minderen man
achteruit stooten.
Met do hartelijke groetenis aan UEd. en
aide Lezers van uw Blad.
P. DAENS.
Tijden van Oorlog, zijn droeve tijden en
zijn slechte tijden in den Oorlog, er is ge
weld, ongevoeligheid men slaat en kwetst
van weerskanten er vallen gewonden en
dooden.
Het was in 1879 een spijtige zaak, die oude
Wet van 42 af te schaffen met één stem meer
derheid in dien Schooloorlog zijn zaken ge
beurd die elk betreurt ik was alsdan in
d'oude Partij, als vrije Katholiek die vrijheid
heb ik duur moeten betalen in alles werd ik
achteruit gesteken en benadeeligd doch te
dien tijde bleef er niets te doen dan vrijheid
eischeu voor de cijnskiezers moest ik in dien
•Schooloorlog op ons eigen Volk schieten I
Nooit heb ik iemand gebroodroofd, steeds
trachtte ik goed te doen aan elk maar toch
na den oorlog, wat ziet men Veel zaken
worden betreurd en afgekeurd.
Genoog daarvan l
De liberalen willen 1* Kosteloos Onderwijs
voor alle kinderen, 2° Tan minste eene open
bare school in elke gemeente, 3" Geene scho
len zonder toezieht, 4° geene onderwijzers
zonder diploma.
1° Een mensch zonder geleerdheid is heden
daags in de samenleving een beklagenswaardig
man, een volk zonder onderwijs is een volk
zonder waarde op weg naar den ondergang.
2° Het Staatsbestuur zorgt voor standplaat
sen, posthotels, telegraafbureelen, gevange
nissen en rasphuizen het Ouderwijs is de be
langrijkste cier openbare diensten, het is de
plicht van een goed Staatsbestuur te zorgen
voor eene school op elke gemeente.
3° liet goevernement onderzoekt de inoelie
van den bakker, de pomp van den herbergier,
de magazijnen der tahakfabriekanten en
geen eukelo mag zich aau dat toezicht ont
trekken. In de scholen waar de kinderen tot
waardige burgers woeteu opgeleid worden mag
ook het toezicht niet outbrekeu.
4° Veeartsen moeten gediplomeerd zijn er
zijn diploma's voor paardensmeden waarom
zou men geen diploma eischen van al de on
derwijzers. Een diploma van wezenlïjko be
kwaamheid want nu worden ze letterlijk te
grabbel geworpen.
De liberalen willen dat de onderwijzer, na
de bevoegde teazichter meester zij in zijne
school, gelijk de pastoor in zijne kerk.
M. P DaeDs, zegt dat de liberalen de Staats
macht gansch ten dienste willen stellen van een
verwereldlijkt onderwijs.
Wat beteekenen die holle, groote woorden
en hoe zou de schooloorlog daaruit voortsprui
ten waarmee M. Daens het land bedreigt?
De demokraten willen de verdeeling der
Staat8subsidien aan alle scholen volgens het
getal leerlingen. Bat ware de schooloorlog, de
ellendige schooloorlog tot verdelging van alle
onderwijs, ivant dc onderwijzers souden ver
plicht sjn jacht te maken op leerlingen
dan sonden de slechtste scholen en de slechtste
ondertoijsers het meest subsidie hebben want
se souden het grootste getal leerlingen tellen
gelijk na 1879, terwijl de andere onderwijzers
van gebrek souden vergaan.
Dat willen de demokraten, dat wil M. P.
Daens, die ook de stemmen vraagt der onder
wijzers, dat stelsel ware nog slechter dan het
stelsel dor klerikalen.
De liberalen willen, ja, dat de staat den leer
plicht uitroepe en dan zijn er noch scholen,
noch gediplomeerde ouderwijzers te veel om al
die scholen als staatsscholen te herkennen.
M. P. Daens gebruikt met inzicht het woord
verwereldlijkt. Als de liberalen zouden mees
ter worden zou 't weer de schooloorlog zijn en
M. P. Daens zou met de priesters weer medo
biddenVan de scholen zonder God en de
meesters sonder geloof, verlos ons Heer.
Hij kan in ons arrondissement geen enkel
onderwijzer noemen die ouder het liberaal be
stuur het godsdienstonderwijs niet gaf.
Ik, M. P. Daens, ik was officieel onderwij
zer en ik was in den ban, weet ge waarom,
omdat ik catechismusles gaf. Ik was een
slechte, M. Daens, een slechte tegen wil en
dank, omdat de pastoors en GIJ het zegden.
Als onderwijzer heb ik 13 jaren lang getracht
mijn plicht te doen, nooit heb ik aan mijne
leerlingen mijne politieke opinie laten ver
moeden en al degenen die mij in dag- of
avondschool als onderwijzer hebben gehad, tot
welke partij ze thans ook belmoren kunnen ge
tuigen hoe ik het welziju mijner leerlingen
behartigde.
Maar ik was toch een slechte, als de schepen
van onderwijs onze school bezocht, ging hij
mijne klasse voorbij ik was een slecnte, om
dat de pastoors het zeiden en omdat gij hen
achterna zeidet. En ge spreekt vaa scnool-
oorlog
Ge betreurt wat er gebeurd is en ge dreigt
met schooloorlog, gij die thans weet wat ver
volging is.
Ge zegt dat ge dan deel maaktet van da
oude partij, en dat ge geene vrijheid kondt
eischeu dan voor de cijnskiezers..,, te slechter
voor U, ik heb altijd vrijheid geëischt voor
iedereen M. Daens, ook voor hen die geen kie
zers waren of zijn.
Ge betreurt wat er gebeurd is M. Daens.
Sedert lang beb ik alles vergeven, ik kan in
mijn hart geen haat of wrok voeden tegen een
evenmensch, maar vergeten kan ik niet als gij
weer van schooloorlog spreekt.
Te Erembodegem op het dorp wonen mijn
oude vader en moeder M. Daens, ga hen eens
bezoeken, spreek hen van den schooloorlog en
ze zullen u hunne en onze lijdensgeschiedenis
van de jaren 1879 vertellen.
Ik zou u tooneelen kunnen vertellen, waar
van Gij ondanks wat ge te verduren hebt ge
had umoeilijk een denkbeeld kunt maken. Ik
zou u kunnen vertellen hoe mijn vader werd
gebroodroofd, boe wij, telkens do pastoor ons
bad uitgescholden voor slecht, gemeen volk,
uitschot der helle enz. en er na de hoogmisr
vele uwer Werkmans waren verkocht waarin
wij als de laagste der schepselen werden afge
schilderd, hoe we dan werden aaugevalien.
Waarom miju vader omdat hij geen
slecht ondankbaar mensch wou zijn, wij, 0131*
dat we gehoorzaam waren aan onze ouders, en
getrouw bleven aan onzen weldoener, M. Ver-
peylen een der beste onderwijzers van Vlaan
deren en die ook nog leeft.
Ja, M. P. Daens vergeven hebben we dat
alles, maar vergeten... neen. Uw stelsel, leidt
rechtstreeks naar den schooloorlog en gij zoudt
meedoen met de brooaroovers, gelijk gij het
vroeger deedt
Neen, dat zal niemand willen geen enkel
onderwijzer kan of mag voor u of uwe partij
stemman en zullen het ook niet doen als ze
denken aan den schooloorlog.
Wie een degelijk ouderwijs wil, wie da on
afhankelijkheid wil der onderwijzers, zal voot
de liberalen kiezen.
J. VANOPDENBOSCH)
gewezen Onderwijzer.
Stemt voor de Liberalen.
Eksteroogen. Een heil/.aam genees
middel voor de eksieroogen is de l alsem van
DrNoël, die eeu frank verkocht wordt in de
goede apotheken. Algemeen depot L. Pirard,
apotheker, Verviers. Vrachtvrije toezending.
Te bekomen hij de Apothekers C'ailebaut
De Valckeneer, De Waeie, Ghysselinckx en
overal.
De stichters en meodoeners van coöperatie*
ven zijn menschenvrienden gelijk er op da
wereld geen meer bestaan.
Alles voor de werklieden...
De werklieden gelukkig maken is hun eenig-
ste doel....
Zij die denken dat nieuwe coöperatieven ge
sticht zqn met het doel geld te winnen zijn et
geheel neven.
Niets dan voor 't profijt van de werklieden,
voor 't welzijn der arbeiders.
Vraagt men eens huu trouwboekje, dat is
maar uit belangstelling in het huisgezin en om
te vernemen naar de gezondheid der kinderen.
Biedt men bazarhoekjes aan, dan is 't om
aan de werklieden de gelegenheid te geven dia
te weigeren.
Als men aan de werklieden waagt, bemint
gij uw profijt en wit en zwart, dan is dat al*
leenlijk uit pure bermhertigheid, met de zui
vere intentie de arbeiders te onderwijzen in de
kunst van huishouden.
Enfin... do coöperatief der klerikalen zal
eene weldaad zijn voor de stad... voor de na-
ringdoeners.
Is 't niet spijtig dat de neriugdoeners dat
niet begrijpen en die nieuwe-cooperatief naar
den bliksem wenschen.
O, werklieden, waar leidt men u naartoo
Waar sleurt men u heen 11
Zij die, zoogezegd het kapitalism bestrijden,
de leuke socialisten stichten kapitalisiLche ou-
dtrnemingeu om met de wiust op uw brood
eu andereu waren verwezenlijkt) paleizen ta
bouwen eu vriendjes aan schoone eu gemak
kelijke plaatsen te helpen.
En de klerikalen die reeds de kleine nerin
gen benadeeligen door het werk in de prisons,
rasphuizen en kloosters, stichten nu ook nog
coöperatieven om het noodlottig werk der
socialisten te verergeren.
De werkman kan niets beters betrachten dan
zich door 't beginnen eener kleine nering door
arbeid en zurg tot de burgerij te verheffen en
onafhankelijk te worden.
Alle pogingen zouden moeten strekken om
door nieuwe uitvindingen, door nieuwe aanwen
dingen der beweegkracht het werk ten huize te
vergemakkelijken en uit te breideu, dan zullen
de vrije beroepen weer bloeien, dan zal het
familieleven voor den geringen man weer zijne
waarde erlangen.
De ophooping der werklieden in de fabrie
ken en werkhuizen is eene maatschappelijke
kwaal, die door den vooruitgang op gebied van
onderwijs en wetenschap langzamerhand ver
mindereu moet in 't belang der arbeidende
klassen.
De vrouwen in de fabrieken en de kinderen
in de fabrieken dat is de vernietiging van het
huishoudelijk leven, het verderf der samen'»
