NI N O V E.
Tabak en Hop.
De dans begint.
In Frankrijk.
Waarheid of leugen.
Menonkel's Notas.
Land-en Tuinbouw,
MOORSEL.
Liberaal Programma.
(Vervolg)
De tabakteelt gaat ia ons arrondissement te
nietgewoonlijk is de jaarlijksche opbrengst
op einde December verkocht en geleverd nu
half Februari ligt het grootste deel der laatste
opbrengst onverkocht nog op de zolders.
II. De Hop.
De hoppeteelt ondergaat nog een droever
lot; de<o vermindert van janr tot jaar en zal
weldra in België gansch verdwenen zijn. In
1880 werden in Belsio 4185 hectaren met hop
beplant, in 1900 nog slechts 2207 hectaren, en
sedert 1900 vermindert de planting nog in eene
gro-tere evenredighei l.
De hopboer wordt, zooals de tab:»kplanter,
door de katholieke regeering onrechtvaardig
en schandelijk uitgebuit
De vreemde hop komt in België binnen zon-
dor rechten te moeten betalen, de deur staat
hier open 1 Duitschland alleen voert bier jaar
lijks 1,600,000 kilogr. in. En de Belgische hop
is bijna iu alle landen der wereld, en ook aan
de Duitsche grens, aan zware rechten onder
worpen om er binnen te geraken. Daar is de
oorzaak van den ondergang 1
Is het dan te verwonderen dat onze beste
hop tot een spotprijs is gevallen.
Overtuigd dat het hoogst tijd was, wilde men
de Belgische hopteelt nog redden, stelden de
lieeran Ad. Daens en De Backer in 1903 aan
de regeering voor op vreemde hop een recht te
heven gelijkstaande met dit waarmede de Bel
gische hop is belast. Niet tegenstaande de
merk waardige, heldere en gegronde toelichtin
gen van den heer Daens werd dit wetsvoorstel
verworpen. Natuurlijk 1 De katholieke volks
vertegenwoordigers van ons arrondissement
<ook stemden er tegen.
Ten gevolge dezer stemming werd in April
1905, in het Natiepaleis te Brussel, door Mr.
Woeste eene schelmsche komedie gespeeld 1
Do verwerping van het wetsvoorstel Daens
had in ons arrondissement een toestand ver
wekt welke men, voor M. Woeste, verontrus
tend mag noemen. En M. Woeste zelf deed
Aan de regeering een wetsvoorstel (namaaksel
van het voorstel Daens) heffende op de hop
25 fr. per 100 kilogr. en op de lupuline 37,50
fr. en ol ketterij de toelichtingen die
.zijn voorstel vergezelden waren grootendeels
getrokken uit een verslag opgemaakt in 1903
in naam der Commissie vao Nijverheid, door
onzen betreurden vriend den heer Beauduin,
liberalen burgeineoster van Tbienen. En om
het te verdedigen deed M. Woeste in de Ka
merzitting van 12 April 1905, slechts eene be
lachelijke kiesparade, aanhalende welke
«diensten bij reeds aan Aalst bewezen had 1 en
01 huichelaar op 'toogenblik dat zijn
laatste poging noodig was om zijn schip aan
wal te brengen, liet hij hetzelve in den steek 1
Om millioenen in forten te versmachten kan
hij de rechterzijde doen buigen en kruipen.
Als een aaozieulijk deel onzer bevolking, de
tabak en hoppeteelers moeten gered worden
keert hij hen den m,' toe I Hij had nochtans
voorde kiezing in manifesten gezegd dat voor
de hopkweste de ministers moesten buigen oi
bersten 1 Hi) verbrak erbarmelijk al zijn be
loften 1 -
Maar onze liberale Volksvertegenwoordi
ger, M. Jules Hens waakte on, in zelfde zitting
•van .12 April laatst, legde hij een amendement
rneder vragende 25 fr. inkomrechten op vreem
de hoppe 37.50 fr. op lupeline en eischte de
«lemming.
Al de katholieken, waaronder MM. Woeste,
Bethunr. en Do Sadeleerstemden er te
gen 111
Hoppeplanters door wie wordt gij verraden
Dien dag heeft onze dappere vertegenwoor
diger Bens in ons arrondissement veel sympa
thie bijgewonnen. Hij hoeft, hopjjeplanters, de
hopkwestie dus uwe toekomst in banden ge-
noraeu. Stelt in hem uw vertrouwen, hij is het
waardig, en laat hem begaan hij is daarvoor
de man 1
Wij eischen en zullen krijgen Vrijhandel
of gelijke invoerrechten.
Tabakplanters en hopkweekers het hoofd
omhoog 1 Doet aan de katholieke alleenheer-
schers uwe macht voelen en strijdt met ons
voor uwe rechten
Ivon.
Dp millioenendans voor de nieuwe
forten begint.
Voor het janr 1906 bedraagt het mil-
lioenen getal reeds 82.
En geon wonder dus, dot men wel
dra de 500 millioen zal overtreffen,
welke voor die nuttelooze forten door
bevoegde mannen noodig worden ge
acht.
De afbraak der bestaande omheining
zal millioenen kosten.
Het daarstellen dor nieuwe omhei
ning zal millioenen kosten.
Do onteigeningen van grond zullen
luillioeneu kosten.
Dan het bouwen van 27 forten, tor-
tins en rodoeten zal ontzaglijk vele
millioenen kosten.
En dan do nieuwe kanons, het nieuw
materieel, enz. onz.
Laat zo maar dorschen, zeggen de
klerikalen, de boer zal 't al betalen.
In Frankrijk wor 1 de scheiding ge
stemd van Kerk en Staat, gelijk zulks
lot groot genoegen van geestelijken en
geloovigen bestaat in Amerika.
De kerken en al syat zij bevatten
worden door den Staat te beschikking
gesteld der geloovigen maar de Staat
bemoeit zich verder niet meer met de
benoemingnn van bisschoppen, noch
met het onderhoud en het aanstellen
van Roomsche, protestantsche of jood-
sche priesters gelijk het tot nu toe ge
schiedde en gelijk het nog gebeurt in
Belgie.
Katholieke Senators vroegen tijdeus
de bespreking der wet, dat er door
den Staat een inventaris zou opgemaakt
worden van het mobilier van elke kerk,
dit zou latere geschillen onmogelijk
maken en eene waarborg zijn, dat niets
van hetgene tot elke kerk behoort,
door oneerlijke lieden zou verduisterd
worden.
Dit werd gereedelijk toegestaan.
Doch toen het opmaken der inventaris
sen begon, hebben sommige priesters
de geloovigen opgehitst, brave men-
schen, die met al den vereischten eer
bied het werk kwamen verrichten door
de katholieke senators gevraagd, wer
den door fanatieke dweepers mishan
deld, met stoelen geslagen, gewond.
Woeste tooneelen hadden plaats en dat
op aanhitsing van priesters.
Verscheidene bisschoppen hebben dat
schandalig gedrag afgekeurd en thans
ook heeft de paus bevolen, dat men do
bedienden hun werk zou laten verrich
ten.
In 1879 zagen we in Belgie 't zelfde.
Zij die de schoolwet stemden en teeken
den, de machtigen, liet men schier on
gemoeid, zij die de wet uitvoerden de
onderwijzers en de ouders en kinderen
die gotrouw bleven aan de goede scho
len werden gebanvloekt, vervolgd, ge
broodroofd onmenschelijk behandeld.
Overal en altijd dezelfde.
De artikelen der liberale gazetten,
waarin beweerd wordt dat het huidig
klerikaal ministerie lang genoeg geleefd
heelt, daar het maar al te lang reeds des
lands zaken, niet enkel onbehendig,
maar tevens partijdig en willekeurig
heeft bestuurd, ontsteken niet weinig
de gal onzer klerikale tegenstrevers.
Daar er een spreekwoord is dat zegt
Het is alleen de waarheid die kwetst
zoo moeten wij met zelfvoldoening be-
statigen, dat alles wat door de liberale
organen geschreven wordt, als onom
stootbare waarheid kan en mag aange
nomen worden.
En dat is inderdaad zoo.
Is het eene lengen, wanneer wij be
weren dat het katholiek goevernement
door zijne partijdige benoemingen, ge
durende zijn twee-en-twintigjarig be
staan, alle openbare diensten, zooals
onderwijs, magistratuur, leger, enz.
heeft ontredderd
Is het eene lengen, als wij zeggen dat
het klerikaal ministerie, aan het bewind
gekomen onder den kreet Weg met
de belastingen de openbare schuld
meer dan verdubbeld heeft en om die
schuld te delgen, lasten heeft gesteld op
alle artikels van levensonderhoud
Is het eene leugen, als wij schrijven
dat onze meesters millioenen en mil
lioenen verkwisten aan nuttelooze for
ten en bewapeningen, terwijl er dik
wijls gnen gold gevonden wordt voor de
dringendste werken van openbaar nut
Is het eene leugeD, als wij zeggen dat
de kliek de Smet-de Naeyer en C'° het
geld te grabbelen gooit aan priesters on
kloosterlingen, terwijl het soms geen
paar duizend franken over heelt om de
karige dagloonen zijner bedienden te
vorhoogen of om een behoorlijk pen
sioen te schenken aan oude en afgesloof
de werklieden
Is het eene lengen, wanneer wij be
weren dat onder het klerikaal bewind
het verstandig en zedelijk peil der Bel
gische bevolking op onrustwekkende
wijze is gedaald, en men op den buiten
overal de welingerichte, degelijke offi-
cieele scholen heeft afgeschaft, om het
onderwijs en de opvoeding der kinde
ren to laten voltrekken in kloosterscho
len, onder de leiding van onervaren,
meestal ongediplomeerde paters en non-
nekens
Is het eene leugen, als wij beweren
dat sedert de klerikalen het bewind in
handen hebben, de bedelaarsgestichten
te klein geworden zijn, dat de gevange
nissen opgepropt zitten met kwaaddoe
ners, dat het getal gendarmen is ver
dubbeld en dat het aantal misdrijven
gestadig toeneemt
Is het eene leugen, als wij schrijven
dat de klerikalen den geringen man alle
plichten opleggen en hem terzelfder-
tijd zijne onbetwistbaarste rechten ont
zeggen
Is het eene leugen, als wij verklaren
dat elkeen in ons land, boer, burger,
werkman, het katholiek goevernement
beu is en naar het oogenblik sDakt om
er zich van te kunnen ontmaken
Neen, dat alles zijn geene leugens en
daarom zullen wij het zeggen, schrij
ven en herhalen, tot grooter ergernis
en razernij onzer tegenstrevers.
Nonkel Charles heeft een bezoek gebracht
bij zijne zuster,
Nonkel Charles heeft geen kinderen, maar
hij ziet ze toch heel geeren En daar zijne zus
ter juist moest uitgaan, vroeg zij hem of hij
een uurken op klein Jefken zou letten..
Jefken is vier jaar oud, en Nonkel Charles
schreef op, voor de grap, wat klein Jefken in
den tijd van een uur zooal allemaal uitzette,
terwijl hij er oplette...
1. Hij jankte eeD kwartier aan een stuk
zonder ophouden.
2. Hij trok wel een half pond haar uit Non
kel Charles zijueu baard.
3. Hii schreef met een houtskool op den
muur van t salon, zoo hoog hij maar kon.
4. Hij ging op een kristallen vaas zitten
de vaas brak.
5. Hij slikte zes bottinknoppekens in.
7. Hij stak moeders werkmandje met al
wat er in was in 't open vuur.
7. Hij probeerde de kat met heuren kop
in een melkpotteken testeken, en werd gewel
dig gekrabd.
8. Hij probeerde om 'nen nagel door een
blikken potteken te slaan, met den kop van de
pop van zijn zuster. De pop heuren kop in
siukken.
9. Hij kroop langs den sofa op de schouw
plaat. Er afgevallen twee vazen kapot en een
hoek van de sofa gebroken. Een groote buil.
10. Nonkel Charles geeft hem zijn stok
hij slaat er twee ruiten mede uit.
11. Hij valt met zijn wit kostuumken in
den koolbak kostuum bedorven.
12.Nonkel Charel is buiten de kamer
naar speelgoed gaan zoeken. Jefken heeft in-
tusschen het tapijt iu brand gestoken.
13. Jefken is onder de canapé gekropen
bij wil er niet uitkomen, vooraleer Nonkel
Charles hem den pot met confituur geeft.
14. Hij slabbert den pot met siroop leeg.
15. Hij giet een potteken nmlk in moeder
haar sloffen.
16. Hij steekt zijn hoofd tusschen de spor
ten van eenen stoel Nonkel Charles moet de
sporten breken om hem los te maken. IJselijk
gejank.
17. Jefken pist in zijn broeksken.
18. Hij ziet zijne moeder binnenkomen
hij bloedt uit zijnen neus en scheurt zijn
schoon kostuumken.
't Is toch 'nen lieven jongen 1 zegt Nonkel
Charel.
Eene raadgeving.
De overvloedige regens die ons gedu
rende geruimen tijd lastig vielen, zijn
oorzaak dat menig graanveld een droe
vig uitzicht vertoont ja, er zijn zelfs
landbouwers die geene wintergranen
vermochten te zaaien op zekere gron
den, bijzonder omdat zij voor het ge
span ongenaakbaar bleven. Die gron
den, wij verstaan het wel, kunnen toch
niet braak blijven liggen en zullen dus
in de aanstaande lente grootendeel door
de haverteelt worden ingenomen. De
haver, nu wij er tocb van spreken, moet
op betrekkelijk korten tijd eene groote
ontwikkeling nemen en vraagt dus eene
krachtige bemesting. De landbouwers
die hunne mislukte wintergranen moe
ten ODderrijden, en de anderen, die nog
niet? op hunne te natte gronden hebben
verricht, willen wij hier een woordje
uitleg geven, nopens het zoo belangrijk
punt der bomesting. Heeft de landbou
wer, hij die gezaaid heeft, stalmest, me
taalslakken en kainiet gebruikt voor
zijne wintergranen, zoo durven wij hem
gerust aanraden, zijn haverveld, zon
der eenige meststof uit te strooien, ge
reed te maken en verders te zaaien.
Enkel diene hij er op te letten nog 2
a 300 kilo soda-nitraat per h. a. aan te
wenden en dit in tweemaal, eene eerste
maal bij het zaaien, eene tweede, na het
wieden der haver. De landbouwer, wier
den nog braak liggenzullen wel
in de lente 5 600 kilo super-
phosphaat en 200 k. chloorpotasch te
gebruiken bij bet bewerken van den
grond en dien voorts met de opgegeven
hoeveelheid soda-nitraat te behandelen,
zooals in het eerste geval. Die bemes-
tingswijze heeft ons altoos de doelma
tigste toegeschenen met haar bekwa
men wij de schoonste uitslagen, waar
van onze proeven in de tentoonstelling
van Luik uitgestald, het sprekendste
bewijs leverden.
Wij vernemen dat de liberale volksvertegen
woordiger Af. Bens deD heer Minister van
binnenland8che zaken verwittigd heeft dat hij
hem iu de Kamers zal ondervragen wegens
de handelwijze van den Burgemeestereen
schepen en de leden van H Armbureel der ge
meente Moorselaangaande eene ver looping
van onroerend goed toebehoorende aan eelvo
armbureel
We zijn benieuwd le weten of het aan zeke
re gemeente- en armbestuurders toegelaten is
de goederen van de instellingen, aan hun be
heer onderworpen, zoo maar volgens hun goed
dunken te verkoopen op eene bedekte wijze
die strookt met alle regelmatigheid, en bijzon
derlijk alsdan wanneer de Burgemeester en
Schepen zelf en ook andere politieke vriendjes
die zelfde goederen begeren aan te werven min
dan de echte waarde.
Wat er te Moorsel gebeurde is schande I
Waarlijk om te handelen zooals die klerika
le jannen daar gehandeld hebben met zekere
armgoederen moet men beroofd zijn van alle
begrip van kieschheid en rechtvaardigheid.
Die voorbeeldige bestuurders denken dat er
voor hen noch wet noch recht meer bestaat,
doch ditmaal zullen ze zich in hunne meening
wel bedrogen vinden.
Hunne handelwijze kan of mag door de boo-
gere overheid niet goedgekeurd worden, want
die goedkeuring ware eene partijdige daad en
tevens eene uitdaging aan de gevoelens van
eerlijkheid en rechtvaardigheid der deftige be
volking van Moorsel't ware ook een bewijs
dat de bestendige deputatie zich weinig zou
bekommeren met de intresten der ougelukki-
gen die hunnen toevlucht tot het armbureel
moeten nemen.
We zullen onze lozers de redevoering van
M. Rens alsook het antwoord van den heer
Minister mededeelen.
We komen ook later op die zaak terug.
"Wij hebben meermalen getoond, hos
onze tegenstrevers gedurig trachten
met de grofste leugens de kiezers te
misleiden.
De klerikalen trekken uit het liberaal
programma gevolgtrekkingen, welke
er niet in te vinden zijn maar zij
wachten zich wel aan hunne lezers wijs
te maken wat er in dat zelfde program
ma klaar en duidelijk te lezen staat teu
voordeele van werkman, landbouwer
en kleinen burger.
Om ons hier alleen met den landbouw
bezig te houden, ziehier welke wetten
en hervormingen het liberaal progiam-
ma bevat
Herziening van het pachtkontrakt
vermindering der rechten van den geld-
vorschieter, met het doel het landbouw
krediet te vergemakkelijken en uit te
breiden
Wettelijke bepalingen om aan den
aftredenden landbouwer eene recht-
veerdige schadevergoeding te verzeke
ren om reden der verbeteringen, welke
hij aan de landen toebracht
Bepalingen bestemd om aan den land
bouwer een langere pacht te verzeke
ren in 't belaDg der goede beplanting
en bezaaiïug
Terplichting van voorafgaande op
zegging voor de pachten zonder ge
schrift
Gezondheidsmaatregelen om de vee
ziekten te voorkomen
Verzekering van het vee en der land-
bouwvoortbrengsel8, onder de bewaking
der overheden
Herziening der jachtwet, in den ziD
eeuer betere en volledigere bescherming
van de belangen der landbouwers
Strenger toepassing der wetten op de
vervalsching der zaden en meststoffen
Vermindering, ten laagste mogelijk
der vervoerprijzen van alle stofien en
