NI N O V E.
Naar Jerusalem
Willems-Fonds.
Zijn de liberalen
legen den godsdienst
Wreedaards
Miljoenen
Miljoenen
Nog Miljoenen
De Heer Procureur des
Konings en de Denderbode.
Voor de slachtoffers der
Overstroomingen.
Maar met den man die moedwillig zij
ne kinderen in 't wilde laat loopen, die
zijne kleinen laat opgroeien tot bede
laars en vagabonden, die zijne plichten
vergeet, welke hij heeft jegens den
Staat en de Samenleving o met dien
braven man hebben de klerikalen me
delijden,de vrijheid van dien man moet
heilig zijn Leve de vrijheid Ja, leve
leve de vrijheid
Die Blechte huisvader, kweekt wel
is waar geene waardige burgers, bij
kweekt rasphuisgoed, hij kweekt werk
tuigen der klerikale heerschappij. Vrij
heid dus voor hem
Napoli, 20 Maart 1906.
Waarde Dender galm,
Vedi Napoli e poi muori I
Da's Italiaausch, en 'k geloof dat dit zeggen
wiltt Te Napels sterven de menscken niet 1
En waarachtig, hier zoudt ge oprecht schrik
krijgen van sterven Van den eenen kant doet
het aardsche schoone u hier tot in het merg al
het genot van 't leven voelen, en van den ande
reu kant zageu wij hier met het bloot oog wat
ons hiernamaals te wachten staat.
Wij hebben den Vesuvius bezocht, en heb
ben de hel gezien. Ja, de hel, verblijfplaats
der verdoemden I
De Vesuvius moet ge weten, is wat men
noemt een vuurspuwende berg. Vuur dat komt
uit de ingewanden der aarde, uit de diepteu
der hel, vliegt langs zijnen top de lucht in.
Eh wel, dien top hebben wij beklommen,
tot aan den muil
Eene zengende hitte woei ons tegen, een he
vige sulfergeur sneed ons den adum af. Maar
«til aan werden we daaraan gewend.
Wij naderden, naderden nog, en keken.
Wij keken in de holte, in de diepte, en daar
daar zagen wij het binnenste der Hel in al ha
re gruwelijkheid
Vuur overal, brandend pek, vlammende
olie, blakende wanden, een gloeiend forneis 1
En daarin, zich wringend van pijn en smart
huilend er kermqpd, duizecde geuzen en fra-
massoüs, veroordeelden tot de eeuwige verdoe
menis 1
En daar rond honderden afzichtelijke ge
drochten dansend en stokend dat ons hooren
en zien verging 1
Gust voelde zijn knieën knikken.
Daar zagen we op eens eeD half geroosterd
verdoemde die tot dicht, heel dicht by ons de
wanden der hel was opgeklommen.
"Ninof!» riep hij, en stak wanhopend
de armen naar ons uit.
't Was een oud Ninoviet. Honderd vijftig
jaren brandde bij daar reeds Hij had in eeuen
kiesstrijd drij dagen aan een stuk gelogen 1....
Voor de Geuzen, eh vroeg Gust.
Hierop begon hij een oprecht sermoen
Zwijgt van de Geuzeu, nep hij met kermen
de stem. Hier zijn bijna geene geuzeu 1 Wij
zijn allen geloovigen die meenden iu het waar
achtig geloot te zijn gestorven Al de voor
schriften der Kerk hadden wij nageleefd, al
hare ceremoniëa beoefend. Maar wij waron in
den grond niet rechtschapen en goed, en zoo
stierven wij buiten de liefde Gods 1 Het goede
dat wij cp aarde stichtten was gedaan uit lage
berekening, uit pronkzucht of met de hoop er
in den H. mei om beloond te wordon. Zoo sticht
men het ware goede uiet I
Betracht het goede, omdat het goed is, zon
der hoop op andere beloouiug d m hot zoet ge
not van een gerust geweten en het innig ge
noegen van den volbrachten plicht
Liegt niet, lastert niet, zegt de waarheid
overal t....
Pataat 1 Een duivel gaffelde hem op dit
oogenblik weer den vuurpoel in.
De komplimenten te Ninofl! hoorden we
hem bij *t tuimelen roepen.
Och arme 1 zei Gust.
Hij begreep niet, die Gust, dat die verdoem
de door de pijnen der hel 't verstand verloreD
had. Want, zeg mij eens, wat zou er wel van
gansch onze katholieke partij geworden, als
we niet eens mochten liegen VI
Gust ia reeds twee dagen diepzinnig van al
wat hij door 't gat van den Vesuzius hoorde en
zag.
De zeelucht zal hem herstellen. Want deze
week gaan we aan boord en bedevaren naar
Griekenland 1
Wees gegroet van Gust en
JEFO.
In Juli van 1905 werd door gansch Belgie
de vijf-en-zeventigjarige onafhankelijkheid van
ons land luidruchtig gevierd. Ook het Alge-
meeg Bestuur van het Willems-Fonds besloot
er toe te dier gelegenheid een werk uit te ge
ven, dat do toestand van ons land, en wel be
paaldelijk van het Vlaamsche gedeelte, zou
doen kennen na vijl en zeventig jaren zellbe-
staau.
Van dit werk getiteld Vlaamsch België
sedert 1830 is odlangs het eerste deel ver
schenen.
Hot beval vijf hoofdstakken
1. België in vogelvlucht door G. Minnaert.
2. Een Blik op de Geschiedenis der Vlaam
sche Gewesten tot Waterloo door P. Frede-
ricq.
3. De Regeering van Koning Willem I door
V. Fris.
4. De Belgische Omwenteling door V. Fris.
5. De stichtiog van het Koninkrijk België
V. Fris.
Gansch dit werk, waarvan weldra het 2*
deel, handelende over de verstandelijke eu het
3a deel over de stoffelijke ontwikkeling van
ons Vlaamsche Volk, zullen verschijnen, zal
eene prachtuitgave zijn, geschreven door be
voegde vakmannen, met talrijke, mooie platen
versierd en opgehelderd dit alles omkleed
meteen lieven omslag.
Het boek zal zeer welkom heeten bij alle
Willemsfondsers eu ieder Vlaming zal die zoo
lezenswaardige uitgave eene eereplaats verlee-
nen in zijne boekenkast.
Om de eenvoudige kiezers vooral
die van den buiten af te schrikken,
wordt tegenwoordig dagelijks het spook
Combisme vertoond iu katholieke dag
bladen zoowel als op klerikale meetiu-
gen.
Ziehier wat de gepatenteerde leuge
naars zooal uitkramen.
Komt een liberaal ministerie aan het
bewind, dan zal de uitoefening van den
godsdienst verboden worden. Kerken
en kloos'ers zal men aanslaan er gaat
een schrikbewind ontstaan dat aanlei
ding zal geven tot verzet vanwege de
katholieken, en aldus is de burgeroor
log onvermijdbaar.
't Is waarlijk al te dom Immers, het
grondbegin van bet ware liberalisme is
verdraagzaamheid en vrijheid.
Wat kan het ons schelen of iemand
gelooft aan eeuwig leven of eeuwige
verdoemenis, aan hemel of hel, aan de
heilige moeder Gods of aan den biete
bauw.
Godsdienst is voor ons eene private
zaak. Wie strijdt voor algemeen stem
recht met rechtvaardige evenredige
vertegenwoordiging, voor verplichtend
onderwijs, voor algemeenen en ver-
plichteuden dienstplicht, voor redelijke
verandering van het belastingstelsel,
voor verbetering en uitbreiding der
werkmanswetten, en daarbij ierier vrij
laat te denken eu te handelen, wel dat
is een liberaal
Kan men liberaal zijn en zondags
naar de kerk gaan, zijnen Paschen hou
den, voor de Kerk trouwen en zijne
kinderen laten doopen
Wel zeker, en waarom niet
Men geloove in den God der kriste
nen, in Jehova der Joden, in Allah der
Mahomedanen, zelfs in den Fetisch der
heidenen Ofwel men volge geenen
godsdienst, of men werpe zich op als
bestrijder van alle religie Dat heeft
niets gemeens met het liberalisme.
Het liberalisme is eene staatkundige
partij. Het is daarbij de zuivere leer
der verdraagzaamheid en steunt geheel
op vrij onderzoek. Men kan een libe
raal niet uit de partij sluiten, omdat hij
een of ander punt nietvastelijk gelooft.
Vrijheid in alles en war allen is
waarlijk onze leuze.
Maar wat wij bekampen, dat is de
steeds toenemende heerschzncht der
priesters, en hunne inmenging in bur
gerlijke en politieke kwestien.
Als de pastoor in de kerk predikt
over godsdienstzaken en zelfs handel
drijft in gewijde voorwerpen, dan laten
wij hem begaan immers, dat is zijn
ambacht, zijne broodwinning.
Maar als de priester van zijnen in
vloed op eenvoudige en weinig ontwik
kelde menscheu gebruik maakt om ons
te doen haten en verfoeien als hij onze
gedachten en werkingen in een ver
keerd daglicht stelt als hij onze bla
den belastert en ten vure doemt hola 1
dan verdedigen wij ons
Dan roepen wij hem toe Huichelaar,
gij gebruikt uwen godsdienst als eeD
voorwendsel om de vrijheid van ande
ren te bekampen gij wilt de menschen
onder den domper houden, om ze beter
te kunnen uitbuiten 1 En we slaan er op
zonder genade.
De priesters en de klerikalen zijn dus
zelfs menigmaal de schuld dat wij, libe
ralen, hen moeten aanvallen.
Indien zij de religie buiten den strijd
der politieke partijen lieten indien zij
niet gedurig zeeverden over Combisme
en andere schrikbeelden indien zij op
zuiver politiek terrein bleven, dan hoef
den wij niet op hunnen politiekeniwin-
kel te beuken.
Wij besluiten dus Kiezers, de gods
dienst heeft niets te zien in onze politi-
ke twisten. feïtev
De pastoor in de kerk, de burgemees
ter op het stadhuis bd de liberalen in mei
aanstaande in het ministerie
De klerikale ministers volharden in hunne
schandelijke harteloosheid. Voor de ongeluk
kige slachtoffers der grondinzakkingen en
overstroomingen hebben zij niets anders dan...
woorden.
Woorden uit den mond, maar niet uit het
hart.
De ministers houden beurzeken toe.
Zij willen de miljoenen schade, grootendeels
veroorzaakt door bestuurlijke nalatigheden,
laten betalen uit de kas van arme geruïneerde
menschen en uit den zak van menschlievende
burgers en belastingschuldigen.
En als er dan wat te kort komt, zal de re
geering iets bijleggen.
't Is oprecht wraakroepend en M. Persoons
had gelijk, wanneer bij iu de Kamer verklaar
de dat de regeering den vloek der arme slacht
offers zal op zich trekken.
Schande, eeuwige schande op eene regee
ring, die miljoenen stemde voor nuttelooze
forten en die niets over heeft voor honderden
geruineerde boeren en werklieden.
Gevloekte regeeriüg
Nauwelijks heeft men een eerste hulpsom
van de 300 miljoenen gestemd voor de nutte
looze forten en waarschijnelijk onbruikbare
verlegging der Schelde te Antwerpen, of mi
nister de Smet de Naeyer, die aau het leger
niets kan of mag weigeren, laat door eene le-
gergazette la Belgiqne Militaire aan de bevol
king weten, dat er eene volledige kanonnen
herinrichting, en ook eene oorlogsvloot zal in
gericht worden.
Deze zal bestaan uit
2 gepantserde kruisers, elk 15 miljoen of
30 miljoen
2 kruisers inlichters, elk 4 miljoen of 8 mil
joen
8 gepantserde kanoneerbooten, elk 3 milj.
of 24 miljoen.
8 torpilleurs, 4 mouilleurs, 1 leerschip, 1
koningschip, en 4 sloepen, 'tgene op den kop
82 miljoen zal kosten 1
Men zou zelfs de overzetbooten die drijmaal
den weg van Oostende naar Dover doen met
kanonnen bezetten.
Er zouden daarenboven nog voor 36 miljoen
werken te Antwerpen 7 miljoon in Congo
en een onbepaald getal miljoenen voor zee
werken en het inrichten van arsenalen moeten
betaald worden I 't geen nagenoeg meer dan
22 miljoen zou kosten. Daarenboven zou het
gewoon staatsbudjet telken jare met 9 miljoen
vermeerderen, zoo da< dit voorstel op 10 jaar
196 miljoen zou kosten.
Zal het haast tijd worden dat men paal en
perk stelt aan de geldverkwistingen en dat men
bet ministerie van den pauzelijken graaf de
Smet de Naeyer naar den duivel zendt
Het katholiek ministerie kwam aan het roer
onder den kreet van
Geen man, geen kanon,
geen cent meer
Nooit heeft een ministerie in Belgie aan
het leger sn oorlogswerken meer geld verspild.
Toen voor eenige jaren de heer Fir-
min Van den Bosch als Procureur des
Konings hij de rechtbank van eersten
aanleg te Dendermonde was benoemd,
verheugden zich de klerikalen van
Aalst, omdat zij wisten dat die heer,
Diet alleenlijk een katholiek van goede
bloede was maar omdat hij tevens het
gansche land door gekend stond als een
knappe schrijver die in menig tijd-
schriit en dagblad zich als kampioen
aanstelde van de politieke grondbegin
selen der katholieke partii. Overigens
hiervan waren ook de liberalen ten stel
ligste overtuigd.
Geen w onder dan ook dat de Flandre
Liberale deze benoeming des tijds fel
bekampte, doch wij bekennen het vol
gaarne
De Flandre Liberale was mis de heer
Firmin Van de Bosch was en is heden
nog een gestreng magistraat die zijne
verhevene functie boven alle politieke
bedoelingen en allen partijgeest weet
te stellen.
Nauwelijks in dienst moest hij reeds
te Aalst handelend optreden in zaken
waarin de verdachten gekende klerika
le kopstukken waren. Hij deed zijnen
plicht. Dit kon een deel dier klerikale
hoofdmannen hem nooit vergeven. Hier
bedoelen wij geenzins gansch de katho
lieke partij die in hare rangen deftige
en oprechte lieden tolt voor wie wij al
len eerbied koesteren maar wel de kliek
van overloopers,kazakkeerders,politie
ke schuimers eu andere gelukzoekers
waarvan Denderbode de tolk en het or
gaan is.
De zaak Commerman heeft hunnen
haat tol zijn toppunt doen stijgen. Van
den eersten stond af ontwaarde men de
verkropte woede van Denierbode. Zijn
vooue omgeving was immers getrof-
iu zijne persoonlijke vriendschaps
betrekkingen.
Ook kon hij zijnen toorn niet langer
bedwingen en, iu een artikel waarin hij
zijne gramschap botvierde bedreigde
hij elkeen, die iets over deze droeve
zaak repte bij de tong zullen vatten om
derwijze indruk op d« getuigen te ma
ken. Ook gelaakte hij het parket omdat
Commerman geketend en goboeid was
weggeleid.
En nu, Mijnheer de Procureur, een
woordje tot u gericht Gij moet nu uit
boeten, omdat gij in deze droeve zaak,
als gestreng magistraat enkel uwen
plicht kendet,omdat gij zoo onmeedoo-
gend een einde steldet aan de nauwe
vriendscbaps betrekkingen tusschen
Commerman en de omgeving van Den- j
derbode.
En nu juist ter gelegenheid van eene
ware ramp die eene gansche bevolking
komt te treffen en waarin ge zoo on
vermoeid en zoo menscblievend zijt op
getreden ora de ongelukkige slachtof
fers der overstrooming bij te staan is
het dat De Denderbode uit de mouw
springt om u lafhertig aan te vallen en
zijne venijnige schichten tegen u af te
Bchieten.
Wij denken dat ge ver boven de las
terende aantijgingen staat door de
schande der klerikale pers tegen u uit
gekraamd. Indien gij ze nog Diet ken
det, nn toch zult ge dat ras zonder ge
loof noch princiepen, die niot beschaamd
zijn zich katholiek te noemen, naar
waarde hebben leeren schatten.
Nu zult ge, oprecht overtuigde ka
tholieke strijder en schrijver, gij, die
zoo menige pen hebt gescherpt tot het
verdedigen uwer princiepen, nu zult
gij u kunnen overtuigen, dat de reden
en het goed recht zich dikwijls langs
den kant uwer tegenstrevers, langs den
liberalen kant bevinden.
't Doet ons oprecht leed en tevens ook wal
gen wij wanneer we zien dat de opstellers van
Denderbode zich meester maken van die edele
en prijzenswaardige naijver die bij al onze me
deburgers is ontstaan voor 't verschaffen van
onderstand aan duizenden ongelukkigen, om
van die edele zaak 't voorwerp te maken
hunner lage en venijnige artikels en ze
ten bate hunner politieke berekeningen trach
ten uit te buiten.
Wat hadt gij er mee te stellen, Denderbode
dat vele personen hunne afkeuring te kennen
gaven over de handelwijze door den Burge
meester aangenomen om de hulpgelden te ver
zamelen, tegen het rondsturen van politie
agenten zonder verwittiging of oproep.
Wat komt uwe lage en venijnige tusschen-
komst verrichten, bij de beslissing genomen
door die zelve personen hunnen penning bijeen
te leggen en ze rechtstreeks aan den heer Voor
zitter der Rechtbank van Dendermonde te stu
ren ot ze door bemiddeling van den heer Pro
cureur des Konings rechtstreeks aan de slacht
offers tc doen geworden
Hadden ze dan het recht niet zoo te bande-
len om protest aan te teekenen tegen de nala
tige en onbehendige genomen beslissing van
den Burgemeester? Zijt ge dan de onfeilbare
censor van elks doen en laten geworden en
zal het in 't vervolg aan niemad meer toegela
ten zijn, zelfs buiten de politiek een ander ge
voelen te koesteren dan uwe alwetende kribbe
laars
Indien het hier voor u enkel eene liefdadige
en menschlievende daad gold waarom dan «lie
bedekte en laffe aantijgingen gericht tot ons
liberalen.
Waarom dan ook uwen haat bot gevierd op
