NI N O V E. Betooging te Mechelen. Hun Onderwijs. Naar Jerusalem Wat wij willen. Mevrouw Roels-Fauconnier. Voor de Vrijheid ZONDAG 22 APRIL beeft er eene liberale Betoopiug p'aats te Mechelen, waaraan de Oude Garde eo eeue afvaar Jigius! vao den Liberalen Werkmanskring eu Liberale Asso ciatie deelnemen. De leden van den Liberalen Werkmanskring die willen medepaan moeten zich Zondag 15 April, door de boden laten inschrijven, de eereleden van de Oud G ird* moeten coor Donderdagden beer Corneille Van Br ante- ghem verwittigen indien ze verlangen mede te reizen. Wie gaat er mee De prijs heen en weer is 1,35 fr. Ia een onlangs rondgedeeld strooi briefje is het katholiek onderwijs on zer stad opgehemeld. Dat recht hebben de katholieken nochtansdienden zeke re personeD niet to vergeten dat eigen lof stinkt. Bewijst het getal leerlingen der katholieke scholen dat het onder wijs er onverbeterlijk of zelfs op goe den voet is ingericht Had ons wijs stadsbestuur zijnen plicht gedaan en gemeentescholen geo pend dan zouden de katholieke scholen zoozeer op hunne bevolking niet moe ten roemen, want het is juist omdat er ia de stadsscholen geene plaats is dat vele ouders hunne kinderen naar de aaugenomene scholen moeten zenden. Daarenboven zijn wij overtuigd dat die heeren nooit in een strooibriefje zullen zeggen in welke klas van de stads school der Kat de meest begaafde en meest gevorderde leerlingen ('er eerste klassen der vrije scholen terecht ko men Dat zou hun voorzeker uiet tot eere strekkeu 1 Zij zijn tegen schooldwang Dat begrijpen wij, ze weten immers te goed wat dwang is om er voorstaander van te zijn en liet blijkt telkens er eene plaats open komt hoe vrije onderwijzers hunkeren om ze te bemachtigen. Die heeren vinden hun onderwijs opperbest, want ze staan ook onder de strenge waakzaamheid der officieele inspecteurs. Wij hebben nochtans de femeonteonderwijzers nooit hooren lagen over die strengheid Of zou er voor zeker soort van scholen reden bestaan om streng te zija Het moet zijn dat de vier onverpoosde werkers zich ditmaal niet goed van hun overwerk gekweten hebban, vermits een ander heerschap, in een tweede strooibriefje den slechten indruk, door het eerste teweeggebracht tracht weg te nemen. Is de stijl er van beschaafder en de toon er meer dien van eeD welopgevoed man, toch wordt de waarheid er ook den nek in omgewrongen. Wij zullen voor 't oogenblik enkel aanstippen dat er in die s'oden en lan delijke gemeenten waar de indeeling op schoolg ibied bestaat, de scholen er in dezelfde voorwaarden van inrichting en degelijkheid zich bevinden terwijl er hier geene vergelijking daar te stel len is tUBBchen de twee stadsscholen. Wanneer de kinderen in de school van den Arend hunne klassen hebben geëindigd en in eene gemeenteschool zich nog wat meer en veel meer lat weet iedereen) willen volmaken dan komt de Btad en verbiedt hem den toegang tot de school n° 1. Is dat geen dwang, geen vrijheidsverkrachting Daarom heeten wij terecht den geno men maatregel schandig en strijdig met den geest der wet, aan anderen hem wijs te noemen. Aan boord der Onbevlekte Ontvangenis1 April 1906. Waarde Dender galm Het verwondert u wellicht dat het immer Jefo is die u schrijft. Gust is daar niet licht aan te krijgen. Hij belast mij, zijuen geheimschrijver daar mee... uit gewoonte. Wij zijo dus sinds drij dagen in volle zee, aan boord van de Onbevlekte Ontvangenis. Het schip is gansch vooi eene bedevaart uitge rust. Er is tot zelfs eene kapel met altaar en H. Sacrament aan boord waar het H. officie der mis gecelebreerd wordt. Vroeger tijd, toen men biddend bedevaarde, warsu al de passagiers gehouden die ceremo niën stipt te volgeo, en de drie vierden van den dag bracht meu iu de kapol, in stille meditatie door. Nu is de bedevaart naar het H. Land eene loutere geldkwestie geworden. Waar richt he den de Kerk geene winkels op Men bekommert er zich nog weinig om, of degenen die men inscheept geloovigen zijn of niet. De passagiers hebben maar een plicht te ver vullen betalen Heidenen en ketters zijn hier in meerderheid en drijven overal hunnen wil door. Wij kunnen maar mis hooren als 't hun belieft. Want de officien worden niet meer re gelmatig gecelebreerd, maar enkel wanneer 't weer ongunstig is of raeu op het dek van de boot niets to zien krijgt Ze hebben hier overigens maar weinig aan trek. Niemand kent u hier, ieder zoekt zijn gemak. En wijl de zonne lacht, is t wiegowaggelend in een roeking-chair (da's een gemakkelij ke schommel of slaapstoel) dat we onze pater nosters lezen. Daarbij wordt't verblijf hier nog verlustigd door de aanwezigheid van lieve pelgrimkeps, met zoo aardige smoeltjes en zoo stoute wip neusjes, dat go in uwe vader-onzeu en wees gegroeten zoudt verdoold geraken 1 *8 Avonds wordeD lof en sermoen van vroe ger tijd vervangen door conferenciën met licht beelden betrekkelijk de streken die we door reizen. En daar men dan, io de donkere ka> mer de lieve passagierkens weer ontmoet, heb ik de zekerhoid datik van deze bedevaart het aandenken zal bewaren van bet aangenaamste pleziertochtje datik binnen mijn levendoen zal Gust's reisherinneringen, och arme, zullen zoo rooskleurig niot zijn. De zeelucht heeft hem nog niet hersteld, zooals wij gehoopt hadden, integendeel Hij heeft van zijne kinderjareu af nooit het schommelen van eenen paardenmolen kunnen verdrageD, zonder zich aanstonds eene over laste maag te gevoelen. Pas waren we een paar uren aan boord of hij werd door de zeeziekte aangetast. Paars en bleeR stond hij daar de vischjes aan te staren, die met hongerige muilkens het vaartuig volg- den. Och Jefo, zuchtte hii, ik ben zoo drollig 1 Mij dunkt ik ga de hongerigen spijscn Ik bad mooi hem moed in te praten, 't duur de niet lang of zijne dikke kaken worden groen, zijn hoofd zeeg op zijne borst, zijne ar men vielen lam langs zijne knikkende knieën, en.-, enfin... de hongerigen werden gespijsd Wij vareD naar Coustantinopel toe, de stad der moskeën en der harems I Salve JEFO. Wij willen liet kind eene goede ge leerdheid bezorgen, opdat het later ge wapend zij voor den strijd des levens. Aan den Staat de verplichting op leggen niet alleen het voedsel des ver- standB le bezorgen, maar ook het voed sel des lichaam8, door het uitdeeleu van schoolsoep aaD de arme kinderen alsook behoorlijke kleeding wanneer de hitte re koude de armpjes en beentjes nijpt en 't tengere lichaam doet bibberen. 'Aan de ouders de verplichting opleg gen hunne kinderen tef school te sturen maar ze vrij laten die school te kiezen. Die vrijheid doen eerbiedigen door iedereen. Geen gewetensdwang. Aan de kinderen leeren verdraagzaam zijn en de opinie, den godsdienst van alle andere kinderen eerbiedigen. Iedereen vrij laten zijne kinderen de godsdienstige lessen te bezorgen welke bij verlangt, op gepast uur, zonder iemand te kwetsen die tot andere ge zindheden behoort. Wilt gij geëerbiedigd worden, begint met de anderen teeerbiedigen. Dit alles vormt een punt van het libe raal programma en het heetLEER PLICHT. Uit onze flinke, deftige, geleerde kin dereu willen wij JONGELINGEN vor men die als heiligen plicht aanzien ons duurbaar vaderland en duurgekochte vrijheid te verdedigen. Die jongelingen, arm of rijk, boer of edelman, naast el kaar doeu leven, als kinderen van de zelfde moeder, in eendracht en broe derlijkheid,elkander steunend in't ban ge uur des gevaars. Aldus verdwijnt de aangeboren ruwheid van de eenen door de natuurlijke vriendelijkheid en verfijning van de anderen. Die jonge- fingen zijn gelijk voor Je wet, gelijk voor 't geweer. Iu latere jaren zal de edelman nooit vergeten dat de simpele boer naast hem sliep, met hem at, naast hem exerceer de, 't zelfde leven leidde. Hij sal niet meer op hem nederzien als de hoogmoedige meester naar den ootmocdigen knecht. Geene jaren laug moer van het buis verwijderd, waar de kleine burgersjou- gen, of boer, of werkman zoo noodig zijo eeuige maanden slechts. Want, uit bet kind dat eene goede geleerdheid ont ving, goed gevoed en gekleed werd, groeit er een verstandig oppassend sol daat, die alles gauw leert eu dus gauw kan los gelaten worden. Geen almoesen meerwerk t'huis. Geene bloedwet meer, geene zielkooperij. IEDEREEN SOLDAAT YOOR ZOO KORTEN TIJD MOGELIJK. Dit vormt eene tweede punt van het liberaal program ma. En aan de kloeke jongelingen die de eer hadden hun vaderland te dienen, geven wij dan, MANNEN geworden, een ander wapen in de vuist de stem. Ieder heeft de zijne, daar ieder geleerd heid kreeg en ieder 't recht heeft de toe komst van 't Vaderland verder te ver dedigen daar ieder dan zal kunnen oordeelen welk bestuur aan het land noodig is. Geene eerloosheden meer 1 Rijke dom koppen die thans vier maal een verstan dig werkman weerd zijn verdwijnen. Een man een stem. Gelijke plichten, dus gelijke rechten. Nog eens, iedereen ge lijk voor de wet. En dit vormt eene derde punt van ons liberaal programma. Doch 't leven geeft soms harde sla gen iedereen kan niet rijk zijn. Wan neer de werkman oud wordt en onbe kwaam zijn brood te verdienen, dan zeggen wij hem Gij hebt het recht te rusten en uwe laatste dagen in vrede over te brengen. Niet 9 cent, maar 1 fr. ten minste geven wij u pensioen. En dit is een vierde punt van ons libe raal programma Pensioen van een frank daags. En heel dit programma wordt aange nomen door al de liberalen, zooals het blijkt uit de verklaring der liberale linkerzijde der wetgevende Kamers, die het met algemeene stemmen hebben aangenomen en geteekend. Is er wel schooner programma te vin den Vergelijkt het gerust, in koele bere deneering, met alles wat ge door de clericalen zaagt doen sedert 22 jaar. Wat hebben zij voortgebracht i Een ras van ongemanierde en ongeleerde jonge lingen. messen vechters en rumoerma- kers, zonder eerbied voor hunne ouders of ovennaasten fanatieken eu over- draagzamen gekweekt door hel en dui- velgepreek die om van honger niet te sterven, hun lichaam verkoopen en de kazerne verpesten. Onderwijzers vervangen door gen darmen, staatsscholen door gevangenis sen, kloosters en scherrewegs. Slaver nij en broodroof 't Land met 3 mil- jards schulden 't Leven duurder langs om meer. Ziet rond U, gij allen en oordeelt zelf. De laatste vertooaing van Voor Taal en Vrijheid welke zooveel bijval bekwam met hot drama De Krankzinnige van Leide wa8 de alscheids-vertuouiug van Mevrouw Roels-Fauconnier, die voorgoed van het too- necl afziet. Een laatste maal heeft zy het Aalstersch kuostminnend publiek haar talent, hare ga ven van tooneelspeelster laten bewonderen en velen te Aalst zullen haar aftreden betreuren, allen die genot hebben gevoudeu in hare een voudige, natuurlijke en toch zoo verhevene op- vatiiug der kunst zullen baar missen op ous tooneel. Mevrouw Roels-Fauconnier was de lievelin ge geworden van de bezoekers van onzen schouwburg, en voor meoigen was 't voldoende haar naam op 't programma eener vertooning te zien, om hen de beslissing te doen nemen er heen te gaan, m^t de zekerheid een aangena- men en genotvollen avond te slijten. Voor meer vertrouwden met het tooneel en onze tooneelliefuebbers was ze eene gevierde en geëerde vriendin gowordeo en reeds lang noemden dezen haar onder elkander vertrou- welij t de kleine Fauconnier. Wie kan gemoe- delijaer de ouscbuld vertolken, de teederbeid der moeder, de hartstocht der geliefde, de af- dwaliug der zinneloosheid, de opgeruimdheid, devreugd, in een woord al de verschillende ge-/ votlens die de harten der menschen beroeren. Men zal in Voor Taal en Vrijheid moei lijk in de plaats Mevrouw Roels-Fauconnter iemand vinden, die zoo volledi,' als zij, de har ten der toeschouwers weet te boeien, zooveel invloed zal oefeueu op bunnen geest eu ge moed. Zij was daarenboven voorde acteurs der Maatschappij eeue ervarene en bereidwil lige leermeesteresse. Zooals de Voorzitter, M. Corn. Van Bran-^ teguem het in zijne lof-en Hischeidsrede zegde, trad Mevrouw Roels-Faucounier yoor de eerste maal op in Voor Taal en Vrijheid den 5 October 1884, en heeft sedertdien rollen ver vuld inj98 verschillende stukken. Mevrouw Roels-Fauconnier (Margriet) be hoort overigens tot eene kunstenaarsfamilie. H. Van Peene, de schrijver van zooveel ver dienstelijke tooneelstukken was haar grootva der. Den 14 Aprii 1872 tred hare Moeder hier op, alsook hare zuster Zenaïde Fauconnier. Nameos de Maatschappij Voor Taal en Vrijheid bood de Voorzitter de geachte kun stenares een mooi geschenk als een blijk van hulde, vriendschap en dankbaarheid vooral de bewezen diensten. Namens de werkende leden, bood M. Frans Eeman baar een palm aan, en drukto baar met diepbewogen stem al de achting, al de ge negenheid uit, welke de werkende leden steeds voor haar gevoelden en welke zij haar ondanks haar aftreden steeds zullen toedragen. Vroolijk was het gansch uiet die afscheids scène, de artiste ook was zeer getroffen, door deze blijken van waardeering waarbij al de aanwezigen zich aansloten. We betreuren het aftreden der zoo verdien stelijke kunstenares, doch wenschen haar alle mogelijke heil. Van hare kunst-zending in onzo stad gedu rende zoovele jaren met ijver cn trouw ver vuld zullen we steeds de beste herinnering be waren. Maandag laatst had, bij Louis Foncé op de Varkensmarkt de meeting plaats, als protestatie togen den schandelijken maatregel gestemd door de klerikalen van den gemeenteraad van Aalst, waar bij het aan de ouders wonende langs den overkant der vaart verboden zal zijn, hunne kinderen voortaan naar de stads school te zenden der Vrijheidstraat (de Kat) Honderden Aalstenaars woonden deze protestatiemeeting bij en juichten de verschillende sprekers toe die namens de Maatschappij De Verdedigers van het officieel onderwijshet woord voerden. De meeting werd geopend door Mr. De Blieck, die het doel ervan iu 't kort deed kennen en de aanwezigen verzocht de sprekers met aandacht te aanboo rden 'M.Van der Scliueren,herrinnerdG eraan hoe de klerikalen van den Aalstersche gemeenteraad die den wensch verwier pen ten voordeele van den leerplicht, in naam der vrijheid, in de zelfde zitting een maatregel stemden die de vrijheid der ouders krenkt voor de keuze der school, die hun vertrouwen geniet. Hij wees op de tegenstrijdigheid welke er bestaat tussehen de houding van Mr. Claus, de eenige katholiek die met de liberalen stemde en die van M. M. Do Bisschop en Ach. Eeman, die inzonder heid alB katholieken, de wijk Mijlbeek vertegenwoordigen en zich de moeite niet gaven naar de zitting te komen of het verbod stemden, dat zoovele ouders Sen kinderen treffen en benadeelen moet. Al de redenaars doen de noodzakelijk beid uitschijnen van het onderwijs en van de leerplicht, M. M. Bocqué, Mar cel, Van Opdenbosch, P. Daens, Leveau en Vereecken wijzen beurteling op het nut en den invloed van het onderwijs in het opzicht der stoffelijke en verstande lijke ontwikkeling van het volk, op de toenadering welke de verspreiding van het onderwijs te weeg brengen moet tussehen de verschillende der samenle ving op den bloei en de voorspoed wel ke er voor iedereen op volgen zou. Do sprekers brandmerken de handel wijze van het klerikaal gemeentebe stuur, dat de partijscholen begunstigt ten nadeele der officieele scholen ze doen de meerdere waarde van het offi cieel onderwijs uitschijnen en noodigen al de aanwezigen uit krachtdadig mede to werken om de klerikalen te verhin deren hun afbrekingswerk tegen do stadsscholen te volvoeren. M. De Windt, vat de bespreking sa men, hij bestatigt de eensgezindheid van al de aanwezigen betreffende de noodzakelijkheid van een degelijk on derwijs, de algemeene afkeuring tevens van den schandelijken maatregel door de klerikale meerderheid van den ge meenteraad gestemd. M. De Blieck, geeft len slotte lezing van eene dagorde van protestatie te gen die wraakroepende beperking der vrijheid van talrijke huisvaders, brengt hulde aan M. Claus, de eenige der kle rikale meerderheid, die het tergende van zulke beslissing heeft begrepen en afgekeurd. Namens de vergadering zal deze protestactie aan het stadsbestuur "worden gezonden. Vertoogschriften zullen ter onderteeke-

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Dendergalm | 1906 | | pagina 2