NINOVE.
De kwestie der Stadsverlichting
voor de Openbare Opinie
Fini derrière
Hoogmoed
Klerikale bilan.
Klerikale Mouchards
Al wie, zolder vooringenomenheid, do be
raadslagingen heelt opgevolgd, die in den
emennteraad plnats grepen over den geldolij-
en toestand onzer stad, moet thans ten stel
ligste overtuigd wezen van deze onbetwist
en onloochenbare waarheid Onze stadsfi
nanciën staan allerslechtst en het te kort
bestaat werkelijk 1»
l)a ontkenningen van don achtbaren Sche
pen van Financiën die de spaarzanmhoid aan-
preokt en terzellder tijd bevestigt, datzijo be
stuur een waar toonbeeld van zuinigheid is,
kunnen voortaan niet meer als ernstig bc
schouwd worden. Wij bobben immers op af
doende wijze getoond dat hij er ternauwernood
iu 8laagtziju gewoon budjet met eenige fran-
Icen boni te sluiten door uitgaven op het bui
tengewoon te brengon waarvan do gestadige
noodzakelijkheid alle buitengewoon karakter
nitsluiteu. Wij hebben tevens bewezen dat men
er slechts in gelukt het algemeen budjet in
evenwicht te brengon met nooit bereikte, her
senschimmige ontvaugsten te voorzien, voort
komende vau het verkoopen van gemeentegron
den die aangekocht waren geweest met het geld
der leeningec. Wij hebben ook doen zien dat,
indien de verkoop van die goederen zich waar
lijk kon verwezenlijken zooals men hem bij het
opmaken van het laatste budjet voorziet, wij
ons, na verloop van 3 jaren voor een jaar-
lijksch dc-ticiet vao 65,000 fr. zouden bevinden
of voor 3 maal 65,000 ir. is gelijk aan 195,000
traaken, 'tzij de veronderstelde waarde waar
op d'hger Schepen van Financiën de te koop
liggende stadsgronden schat.
Deze toestand kan niet ontward, niet verhol-
on, niet \oorkomen worden en dat blijkt
laar, duidelijk, en onvermijdelijk aan al wie
zich door de politieke driften niet laat verblin
den.
Vast en zeker wacht het Schepencollege en
kel den vervaldag der verkiezingen van 1907
af om dien toestand bekend te maken. Vallen
deie kiezingen voor hen goed uit, dan zullen
eij verplicht wezen nieuwe lasten te heffen
val'.eu wij slecht uit, zooals alles het voor
spelt, dan zullen zij aan hunne tegenstrevers
den last overlaten dezen verwarden, ingewik-
kelden boel klaar te spinnen en de financiën
weer op stevigen voet te brengen.
In 1899, voor de verkiezing, bezong bet
Bcbepeucollegie, in een geestdriftig verslag,
den bloeionden toestand onzer stadsfinanciën.
En zie.... pas hadden wij die verkiezing ach
ter den rug of het deed door hare meedeiheid
eene vermeerdering van opcentiemen stemmen
die thans ongeveer 70.000 fr. per jaar opbren
gen. Die zelfde verrassing staat ons te wach
ten en daaromtrent bestaat er niet de minste
twijfel, want er moeten, kost wat kost, nieuwe
inkomsten verwezentlijkt worden, dus ziju
nieuwe belastingen onvermijdelijk.
Dat deze nieuwe, toekomstige lasten buiten-
gewoou hatelijk en weinig volksgezind zullen
wezen, boeit hier niet gezegd to worden.
Vruchteloos zullen de lastenbetalers zich afvra
gen waar al het geld verbleven is. Men zal bun
wel te zeggen hebben, dat het Bureel der Wel
dadigheid alle jaren meer en meer opslorpt.
Het verontwaardigde volk zal in dat Welda
digheidsbureel slechts eene partijdige instel
ling zien, die weigert aan do wettige manda
tarissen dor stad rekening over hare werk
zaamheden te geven, eene instelling waarover
er vele klachten geuit worden eu waarvan de
gebrekkige inrichting voldoende iu 't oog
springt.
Nochtans, volgens miju oordeel, bestaat er
voor de stadskas van Aalst eene schoone kans,
eeno gepaste gelegenheid om uit dien doolhof
te geraken waariu zij zoo onbezonnen is ver
dwaald.
Den 8 Mei 1912 vervalt het kontrakt dat ons
mot de maatschappij van het Gasgesticht ver
bindt.
Wat staat er ons te doen Ofwel de stad op
nieuw te verbinden, voor een termijn van 30
jaar, met de verlichting weer toe te vertrou
wen aan eene Maatschappij, ofwel, vastberaden
den slier bij de horens te pakken en te zeg
gen Wat andere steden kunnen en reeds
hebben bewerkstelligd, dat kunnen wij ook I..
Laat %ns, onder vorm van Regie, de verlich
ting zeiven uitbaten
Deze week nog heeft in de Kamer, minister
De Smet de Naeyer gewezen op de voor-
deelen die er bestaan voor de steden die zelf
hunne openbare diensten uitbaten.
Ik beu overtuigd dat de Regie der Gas, voor
on'.e stad, niet alleenlijk eene onverwachte
hulpbron, maar voor onze financiëu eene ware
redplank zal wezen.Ook is het wel verstaan dat
dil hoogst belangrijk vraagstuk, in bet alge
meen voordeel nauwkeurig moet onderzocht
;u besproken worden, buiten alle persooulijk
belang en vooral buiten alleu partijgeest.
Dergelijke kwestie mag noch katholiek noch
liberaal heeten. Zij is immers vau te groote en
te algemeeue aangelegenheid. Ook doe ik eene
warmen oproep tot allen, die zullen geroepen
zijn om baar te bespreken, om dit te doen op
eene openhartige vrijziuuige eu waardige wijze
en zonder politieke vooringenomenheid. Vau
dit standpunt uitgaande, beu ik overtuigd dat
't scbspencollegie ons niet verplichten zal de
ze vraag zoo maar op staauden voet te bespro
ken eu derwijze allo ernstige besraadslaging
onmogelijk te makeu. Oveiigeus wij hebben
den verei8Chten tijd voor ons en in dergelijke
gevallen is het geraadzaam dat 't volk vooraf
gaandelijk volkomen en dergelijk ingelicht
wezo.
Daarom ook stel ik mij voor, in eene reeks
artikelen, dit vraagstuk verder onder zijne
verscheidene oogpunten te bespreken.
Joseph DE BLIECK.
Gemeenteraadslid.
M. Woeste, die bij 't naderen van
den dag der afrekening, den sclirik om
liet harte slaat, stiet maandag laatst,
7 Mei, in de Kamers (Beknopt verslag,
bladz. 781) den volgendan wanhoops
kreet uit
't Is waar dat wij in zake van
politiek ons programma hebben
verwozenlijkt doch wij moeten
lelioudenverbeteren en verhinderen.
Dus de klerikale partij beeft vol
strekt geen programma moer, zo moet
nog enkel behouden verbetoren en ver
hinderen en M. WoeBte kraait er bij
dat is genoeg om eene groote partij
iu 't leven te honden.
Behouden, verbeteren en verhinderen,
zegt de noodlottige man. Wat
De voorrechten die zij hebben moe
ten ze behouden de 2, 3 en 4 stemmen,
alle plaatsen eu bedieniugeu enz.
Verbeteren, de positie hunner kroa-
furen, de kiesbedrog-wetten, om beter
te kunnen knoeien, de politieke macht
der pastoors enz.
Verhinderen dat ooit de gelijkheid
voor de wet zou beerschen geschreven
in de Constitutie verhinderen dat de
rijken zoowel als de armen huune
plichten zouden mooten vervullen, ver
hinderen dat ooit eene antiklerikale
meerderheid zou kuunen tot stand ko
men.
Schoon programma, voorwaar 't is
't programma van al wie een nagel
heeft in do kerk Hebben is hebben en
krijgen is de kunst I!
DE RIDDER.
M. Frangois De Clercq, provin
ciaal-en gemeenteraadslid, is
vereerd geworden met het Rid
derlijk Kiuis van Leopolds Orde.
(Heel de Katholieke peis... van Ninove.)
De klerikale regeering, om de diensten te
beloonen bewezen door sommigen aau het land
en door anderen aan de katholieke partij en
baar eiude voelende naderen heeft bij de
duizenden gedekoreerden er over eenige da
gen nog een honderd duizend bij gedaan.
M. De Clercq viel in den hoop.
Op den Burgtdam werden onmiddelijk de
buizen bevlagd. De babbelzuchtige nieuws-
dragers liepeu van deur tot deur, en 't kon er
uiet rap genoeg uit M. De Ciercq is Ridder
benoemd, M. Francois is chevalier van 't Order
van Leopold 1
Als ge bun vroegt, waarom dan keken ze
u aan als drooge baringen...
Ze wisten 't uiet
Dat is du ook maar bijzaak.
't Bijzonderste is dat M. Francois ridder is,
tot spijt vau wie 't benijdt I
Iu 't teit nu, dat meu hem met dit kruis
vereerd beeft, hebben ouzo katholieken een a
reden gezien om hem op hunne beurt ook te
vereeren met serenadeu van muziek en zang.
Praalbogen werden voor zijn buis opgericht,
de lampionskeus die voor kapitein Charel had
den gereed gelegen, werden voor papa te pas
gebracht, en om zijnen naam voor hot Nage
slacht te bewaren, heeft een Ninooische poëet
de harp gegrepen en den nieuwen Ridder in
verzen gestoken.
Ziehier hoe de bard zijne heldendaden be
zingt
Komt makkers juicht nu allen
Woest nu verheugd van geest
Laat vrij een lied weerschallen
Zingeu wij om te meest.
Verleden zaterdag voegde men er bij
Tot wo op elkander vallen,
Drinken wij als een beest
Wee8t wakkere gezellen
Vreugd vol, en aarzelt niet
Laat than3 vrij opwellen
Uit het hart een dankbaar lied
Mijnbeer De Clorq is Ridder
Waarom V Dat weet ik niet
Luistert nu, de Dichter is door echt katho
lieke gevoelens beziold
Werd hij bespot bespugen
Door 't vuil geuzen gespuis
Heden is hij guviokeu
Door 't gulden Ridderkruis
Waar hij tot belooning
Mede werd vereerd
Door zijn Vorst zijn Koning
Hoera voor onzen Heer.
Broeders laat ons niet meer dralen
Wijlons tegenlacht 't verschiet
Laat ons 9amen blij ophalen
Voor Mijnheer een dankbaar lied
Die het Kruis wist te behalen
Hoe waardoor Dat weet men uiet
De slotstroof is het meest beduidend
Het is niet lang geleden
Dat hior den werkmansstand
Verdrukt werd on vertreden^
Door hem als fabrikant
W ij moesten 't werk dan staken
Door loonsvermindering
Maar uu zal daarop waken
Ons Vakvoreenigiug
De kristcne Vakvereeniging was ook het
voorwerp der bijzonderste redevoeringen die
uitgesproken werden op de drinkpartij waar
mee de Ridder Zaterdeg avond zijn werkvolk
vergastte.
Het ridderazoontje wilde van de gelegenheid
gebruik maken om met zijn advokaten ver
standje, de christene pantoffelmakers eens
zacbtekens in de doekskeus te knoopen.
Hij hief eerst Pater Rutten in «le hoogte, he
melde dan do vakverceniging op, boloolde ze
eeuwig bij te staan en te verdedigen, deed de
glazen nog eens volschenken, en verklaarde,
in eene gloed volle slotrede dat hij er wilde deel
van maken
Maar hij werd heel beleefd bedankt voor
zijne goedheid 1 De Kristeoe pantoffelrn ikers
konnen hem missen. En vader en zoon stoudem
met 'nen laugen neus te kijken, Pater Rutt-n
en de Vakvereeuiging inwendig naar alle dui
vels weuschende, zooals do andore katholieke
baaskeus het iuidop en meer dan luidop had»
den gedaau.
De Ridder on zijn zoon hadden dus niet
racer kans als Pater Van Lui, die ook werd af
gedankt. Hoewel christen stellen de pan
toffelmakers toch niet veel vertrouwen iu pas
tors en paters.
Het onthullen van den omzendbrief van
Monseigueur Pier Gooseos heeft bewezen hoe
gegrond hun wantrouwen is. Bij aartsbisschop
pelijke veimaniog worden de priesters uitgo-
noodigd de 10! te spelen van spioonen en ver
klikkers, en op namenlijsten aan te teekeneu
wat ze op eiken inwoner to zeggen hebben.
Men mag-de pantoffelmakers geluk wenscheu
dat ze over die iiteron ti nken net zooals wij
dat men ook zonder hen door de wereld kan
gei aken
Maar in alle geval, M. De Clercq is ridder,
en weet hij niet waarom, de zoontjes kunnen
toch maar zien, dat :.e 't in hunne houding la
ten blijken, dat ze geene kleine cafés meer
frequenteren, en dit zo in 't vervolg hun
nen naam leeren schrijven met een kleine d
De hooveerdigeu treft men niet aan
onder de meest ontwikkelden en be
gaafden der menscben, niet onder de
genen die wezenlijk talent en verdiens
ten bezitten en daarom niet noodig heb-
benzicb optedringen of zichjtls gekken
aan te stellen neen, de hooveerdigeu
(meestal lieden, die vlagen van krank
zinnigheid en geestverbijstering heb
ben) belmoren lot de min ontwikkelden,
tot die soort van wezens wier vorming
ruw en primitief is gebleven, omdat ze
blijven liappreu is aan een onoverkome
lijke hinderpaal, aau een leemte in de
geestvermogens.
De hooveerdige, of anders, de groot-
heidswaanzinuige wil schitteren boven
zijne omgeving, hij wil eene belangrijke
rol spelen, hij wil, dat veler oogen op
hem gevestigd zijn, hij wil opgemerkt
en bewonderd worden. Veel liever zou
bij eerste lokker of opschreeuwer zijn
bij een barakkentroep, dan eenvoudig
en ijverig lid eener ernstige maatschap
pij-
De hooveerdige is klerikaal, of demo-
kraat of socialist, of liberaal en zal
desnoods volgens tijd en omstandighe
den anarchist zijn, ais hij maar aan het
hoofd mag staan, als hij maar de kans
heeft zich door de gogos als eene be
langrijke personage te doen beschou
wen eu aangapen.
Men hoort hem bijwijlen tieren en
roepen zonder de minste reden daartoe
te hebben, meestal over dingen die de
leemte in zijne verstandvermogens hem
niet toelaten te heseffen hij zwaait
daarbij met de armen en slaat met de
vuisten op tafel evenals een minder
broeder die op den preekstoel te drei
gen staat met hel en verdoemenis....
die in zijne verbeelding bestaan.
Nu hemelt hij de aDarchie op en de
heilige inkwisitie, een uur later is hij
collectivist, een uur later dondert hij
tegen de progressisten die in 1884 de
oorzaak waren vau don val der libera
len, een half uur nadien zit hij met do
christen demokraten plannen te smeden
om huune partij tot macht en groot
heid te brengen en 's andei daags is hij
aan 't pororeeren bij de socialisten.
Hij zendt brieven met de vleet en ge-
teekend of ongeteekeud, ze zijn alle in
dezelfde gebrekelijke bombasttaai
geschreven. Men vindt hem aau het
schrijven in 't een of ander koffiehuis
rap, rap als hing het lot der heele
menschheid er van af, geheimziuuig
als de sfiux en toch zóö, dat ieder zijne
handelwijze opmerken moet, dan draagt
hij zijn brief naar de post en een tijdje
nadien ontvangt iemand van degenen,
die hem aan 't schrijven hebben gezien
een laDgen boterham, waarin uiteen
wordt gedaan dat er.... verandering is
in de lucht.
Soms schrijft hij aan hooggeplaatste
personen, dan kunnen al de aanwezi
gen het aires zien, de briof wordt ge
sloten met vee' zorg) maar komt nooit
in eeno brievenbus terecht. De hoog
moedige pocht zooveel mogelijk op
zijne betrekkingen met groote mannen,
met partij hoofden, hij kent de gehei
men der ministeries eu de gedachten
zoowel van De Trooz als vau Vander-
velde.
Het spreekt van zelts dat er bij den
grootheidswaanziunige geene spraak
kan ziju van overtuiging, vermits hij
gewoonli jk na iets gezegd en bevestigd
to hebben een uur later juist het tegen
overgestelde zegt.
De grootheidswaanziunige is maar
gelukkig wanneer hij paradeeren kan,
als een buiteugowoou wezen. Zijne
kwaal verergert van maand tot maand
en moet futaal uitloopen op een volle
dig vorstaudelijk ten ondergaan, want
hot is te vreezen dat ze ougeueosbaar is,
gelijk de meeste hersenziekten.
De kiezing is nabij nog slechts twee weken
scheiden ons ervan.
Wij houden er aan een kort overzicht te
geven van hetgeen de klerikalen hebben ten
uitvoer gebracht op de 22 jaren dat zij aan
het bewind zijn
1. Ze vei hoogden den soldatendicust van 9
tot 13 laar
2. Ze behielden al de vorige lasten en stem
den er nog 190 millioen bij
3. Ze lieten de onderwijzers schandelijk in
den Steele, broodroofden er duizenden die ge
trouw waren gebleven aau hunnen eed, en
veranderden de gemeentescholen in koe-,
paard- en zwijneDStalleu ze ontredderden op
verschrikkelijke wijze het volksonderwijs
4. Ze brachten 't budget van oorlog van 54
tot 80 millioen frauk
5. Ze gaveu oorringen, kalk en medaliëu
voor do koeien eu de bonden der boeron
6. Ze gaveu 150 millioen aan den Congo
7. Ze wierpen 88 millioen nutteloos weg
voor de forten der Maas
8. Zestemden deeerlooze kieswetten 3 en
4 stemmen, 30 jaren ouderdom voor de ge
meente, enz.
9. Ze beroofden bij de 100 duizend werklie
den, die uit Frankrijk 40 tot 50 millioen zui
ver geld brengen, van hun stemrecht, met de
kiezingen to doen plaats grijpen op een tijdstip
dat zij uit ons land zïju
10. Ze vermeerderden de openbare schuld
met 1/2 milliard
11. In 1885 verteerde België 380 millioen;
in 1904 verteeren de klerikaleu 500 millioen
's jaais of 120 millioen meer
12. De klerikalen stemden de loi-wet en het
Vergunningsrecht, eene der slechtste wetten
die er bestaan, daar zij niet gelijk is voor
iedereen
13. Zij vermeerderden met 40 millioen de
alkoolrechten
14. De klerikalen stemden voor 30 millioen
rechten op de eetwaren, waardoor de werken
de klas het meest getroffen werd
15. Zoo slecht kenden de klerikalen toestand
van het land, dat er tijdens hun bestuur ver-
schillige gewapende oproeren plaats hadden,
die 't leven kostten aau ongeveer 200 personen
en waarin meer dan 1500 menscheu gekwetst
werden
16. Zij hebben de lasten vau burger, boer
eu werkman opgeslagen
17. Zij stemden honderden millioenen voor
nuttelooze forten.
En meer, veel meer bewijzen zouden wij
nog kunnen aanhalen, welke getuigen zouden
van hun slecht bestuur.
Welnu, verdienen zulke slechte bestuurders
nog uwe stem, kiezers
Neen niet waar
Ook zullen alle verstaudige lieden in de
kiezing stemmen voor de kandidaten der anti
klerikale lijst.
Wij weten bij ondervinding te Aalst
hoe de verklikkerij is ingericht door de
klerikalen, hoe al degenen die niet trek
ken aau de slavenploeg geboycotteerd
worden en op geen slag werk, noch een
centiem profijt, rekenen mogen van
eenig openbaar bestuur.
Die verklikkerij is ingericht op bevel
onzer politieke bisschoppen. In zittiDg
der Kamers, den 4 Mei, hield M. Des
tree lezing van den volgenden brief,
door den aartsbisschop van Mechelen,
monseigneur Goosssns aau al de geeste
lijken gezonden.
In de groote parochiën, moet men tot
eene verstandige verdeoling van den arbeid
geraken, tot eene sterke regeling van al de
hulpbronnen waarover de herders boachikken.
Hier dient de spreuk toegepast Divide et im-
jierar. Om de orde in zijne parochie te
brengen, zou de pastoor de posten onder zijne
verschillende helpers verdeden. De parochie
moet ingedeeld worden iu twee, drie, vier, vijf
secties eu voor iedere wordt een onderpastoor
aangeduid, die over dia afdeeüug vau paro-