SPOORWEGNIEUWS
A
Weekblad tot verdediging der belangen van Boer, Werkman en Staatsbediende.
Statie van Aalst
't Vereenigingsrecht erkend
De Dageraad
Tweeüe jaar, Nummer 17.
18 April 1909
5 centiemen het nummer
GODSDIENST
MOEDERTAAL
ONDERWIJS
DE DAGERAAD
OPVOEDING
WELZIJN-
VAN HET VOLK
VERSCHIJNENDE DEN ZATERDAG
Abonnementsprijs voorop betaalbaar:
1 jaar, 2,00 fr.; of alle 3 maand 0,50.
Men schrijft in bij den uitgever en in alle postkantooren
des lands.
Voor 't buitenland is de prijs 4,50 fr. per jaar.
UITGEVER
Ron). Vao Hativ/c
Botermarkt, Aalst.
Annoncenprijs per drukregel
Gewone, 0,15; dikwijls herhaalde, bij overeenkomst;
vonnissen 0,50; reklamen 0,75. Alle briefwisseling,
behoorlijk geteekend vrachtvrij te sturen vóór dinsdag,
aan den uitgever.
Regeling Vao dagb<i6r
co ZwcetSySteero
Zeer belangrijk Wetsontwerp
Men noemt het zweetsysteem in de
meeste gevallen, het stelsel in vele
plaatsen in voege, de hoeveelheid ar
beid welke opvoorhand bepaald en
moet geleverd worden, uitgerekend
volgens het maximum, en dit soms
voor betrekkelijk kleine loonen.
Men hoeft niet te wijzen op de af
matting, de overspanning der zenuwen
en krachten, ten gevolge der gejaagd
heid om de gestelde pee te kunnen
afkrijgen, en die soms ontaard in eene
echte en langdurige marteling.
Doch er is een ander soort van
zweetsysteem. welke veelal ontsnapt
aan de beknibbelingenen waarvan jon
ge meisjes en vrouwenvooral de slacht
offers zijn, wier zenuwgestel juist om
zoo te zeggen uit de natuur zelve, niet
bestand is voor zulken arbeid.
We bedoelen het werkten huize voor
groote magazijnen, ook nog de onder
aannemers.
Dit gebeurt in tal van nijverheids
takken, maarmeest nog in de confectie.
We kennen een dier nieuwerwet-
sche rijkemakers, die dank aan de uit
buiting van vrouwelijke werklieden in
eenige jaren tot den trap der fortuin
is gekomen.
Die heer ging als volgt te werk
Hij bestelde aan zijne werksters een
stuk stof bijvoorbeeld, om kindervoor-
schoten te maken, waarin telkens een
knip met de schaar wordt gegeven vol
gens de lengte zij moesten ze zelve
snijden en voor iedere voorschoot kre
gen zij zeven centiemen
Van 's morgens vier ure tot 's avonds
10 a 11 uren, zag men die ongelukki-
gen gebogen over het noaimachien,
zonder dat ze er den tijd afdeden op te
staan, om koffie te drinken, gejaagd
stuikende als waren ze door vervol
gingswaanzin aangetast.
Aldus konden ze tot 1,50 fr. verdie-
neu.
Maar ten welke prijze
Ten prijze van gezondheid en levens
kracht.
Bij manskleermakers, schoenmakers,
corsetmaaksters, handschoen-, sletsen-
en trensenmaaksters, enz., enz., is dit
nu nog hetzelve.
Engeland, het land der volksarmoe-
de, is ook het klassieke land waar het
zweetsysteem meest in voege is, doch
het gevloekte stelsel zal den genadeslag
krijgen.
De bevoegde minister komt een
wetsontwerp neer te leggen, die een
voudig is opgesteld en afdoende terzel-
vertijde.
Het bijzonderste van deze wet is de
bepaling van een minimum-dagloon
onder hetwelk de werkgevers niet zul
len mogen gaan zonder zich bloot te
stellen aan strenge straffen, die van 500
a 5000 fr. boete beloopen, en 125 fr.
voor iederen dag uitstel dat ze zich niet
in regel stellen met de wet, zelfs in ge
vallen dat een akkoord zou bestaan, in
't vriendelijke gesloten, tusschen wer
ker en werkgever, om aan minderen
loon te arbeiden.
Handelscomiteiten zullen ingericht
worden, die voor doel hebben eenebij-
zondere waakzaamheid uit te oefenen.
Ter uilzondering van een enkele werd
dit wetsvoorstel aangenomen, en een
lid van het engelsch parlement zegde
namentlijk dat die wet een hoopstraal
zou doen schijnen op de schepselen
Gods, in dit land het meest verlaten.
De wet op de beperking van den ar
beidsduur in de mijnen, is het gevolg
geweest van het onderzoek, ingesteld
door eene commissie, over den aard
van het werk in de mijnen en de levens -
voorwaarden der mijnwerkers.
Moeste eene commissie de misbrui
ken nagaan in de andere nijverheids
takken, er zouden van die schreeuwen
de dingen aan den dag komen, en wij
twijfelen niet of er zou een einde ge
steld worden, aan eene wraakroepende
uitbuiting, die het leven ondermijnt
van zoovele werklieden en werksters
die als verstootelingen worden behan
deld.
Daaraan ziet men ook dat die her
vormingen geen hersenschimmen zijn,
maar kunnen en zullen verwezentlijkt
worden.
DRUKFEIL
Eenieder die voorgaande week ons arti
kel over de kantwerksters van Heldergem
heeft gelezen, zal met een beetje goede wil
gezien hebben, dat er eene drukfeil is be
gaan met te zetten die WARE voor VAL-
SCHE kanten verkoopen zouden gestraft
worden, en dat het zijn moet VALSCHE
voor WARE.
Al dat mensch is kan missen. Wij zegden
het d'ander week nog in ons artikel over 't
armburecl.
Wij doen deze rectificatie, omdat zij zou
gedaan zijn eerst en vooral, en ook om aan
sommige lieden, die het nochtans zouden
moeten weten, te leeren kennen wat 4eene
drukfeil is.
Waarom moet men altijd besparin
gen doen ten nadeele der kleine en ne
derige bedienden
Waarom zijn het de vrouwen en de
kinderen van den werkman die moeten
honger lijden omdat de uitbating van
den spoorweg dezelfde winsten niet
oplevert
Men schrijft ons uit Brussel Noord
dat men er de premiën voor de wissel-
reinigers heelt afgeschaft. Tot Decem
ber 1907 hebben die mannen hunne
premiën genoten en sedert dien dag is
er geen cent prime meer betaald ge
weest. JEn nochtans M. de Minister
veiK.: 'fdt eerlang nóg in de Kamer
dat alle werklieden premiën hadden?
Wij hebben reeds geschreven voor
de wissel reinigers en stellen hier nog
maals de vraag aan den heer Minister,
om aan die mannen, die een lastig en
gevaarlijk werk uitoefenen, de pre
miën tot dewelke zij recht hebben te
rug te schenken.
Verleden jaar hadden wij ongeveer
300 op de groote werken van Brussel
en Schaarbeek geplaatst. Dit jaar zijn
er reeds een groot getal ingeschreven
en weinig geroepen.
Verledene weèk hebben wij de bu-
reelen afgeloopen om mannen aan het
werk doen te roepen, maar 'tis al spaar
zaamheid dat de klok luid. Er worden
veel minder groote werken uitgevoerd
en dusdanig zal men minder baanwer-
kers en piossers binnen roepen.
De Romeinen vroegen panem et cir-
censes. dat is brood er. een dagelijk-
sche pree om hen te vermaken. De
mannen van Lede, Denderleeuw, Erem-
bodegem, Welle, Dendcrhautem enz.,
vragen werk en nog werk. Wij honen
wel dat men op het besluit zal terugko
men en eenige werken uitvoeren die
aan onze werklieden het brood van 't
huisgezin zullen verschaften. Laboren)
et. panem.
M. de Minister Helleputte schrijft
ons dat de nachttrein 3069 uit Brussel,
te beginnen met 1 Mei aanstaande m
Denderleeuw zal blijven staan.
Hier mogen wij in den naam der be
volking van Denderleeuw en omlig
gende, en bijzonder in den naam der
werklieden, den heer Helleputte eenen
hartelijken dank toe zeggen voor die
nnttige verandering.
Eertijds waren vele werklieden van
Welle, Denderleeuw en andere gewe
sten verplicht tot Aalst af te stappen en
dan nog, na eenen gjanschen dag werken
en zwoegen zich door onweer en dui
sternis te voet huiswaarts te begeven.
Velen van hen waren meer dan 5 en
6 kvvaart uurs van huis verwijderd.
De nieuwe maatregel is dus aan de
werklieden willek om.
Wanneer nu betere correspondentie
voor Ninove met Aalst. Brussel, Sotte-
gein en Audenaarde?
Wanneer betere aansluitingen voor
Haaltert die sedert 30 jaren vraagt en
blijft vragen?
Wanneer een morgend trein voor
Lede
L. de Bethune.
Wij vernemen dat onze stadsgenoot
de heer Galle, ingenieur bij den spoor
wegdienst genoemd is. Wij sturen hem
onze vriendelijkste gelukwenschen. Ad
muitos annos.
Aalst, den 13 April 1909.
Heer Hoofdopsteller.
Gelief de welwillendheid te hebben in
uw geacht blad de volgende kennisgeving
op te nemen.
De treinen der lijn Dendermonde zullen,
te beginnen met 19 dezer op het verhoog
de gedeelte der statie aankomen en ver
trekken.
Het is hoogst noodig dat de reizigers
naar voormelde richting ten minste tien
minuten voor het vertrek van den trien hun
ne reiskaart nemen.
Aanvaard, heer Hoofdopsteller, de verze
kering mijner hoogachting.
De Statieoverste,
Den onlangs overleden grooten nijve-
raaren volksvriend M. Valere Mabille ge
denkend, schrijft E. P. Rutten in De Gids:
Patroon zijnde, meende hij dat hij niet
tusschenkomen moest in het bestuur der
vakvereenigingen. Maar niets scheen hem
wettiger en natuurlijker dan werklieden te
zien bijeenkomen 0111 hunne vakbelangen
te handhaven. Veel liever onderhandelde
hij met afgevaardigden eener christene
vakvereeniging dan met eene onsamen
hangende massa, niet wetende wat zij wil
noch waarom zij het wil.
Wie zal berekenen hoeveel misnoegd
heid, hoeveel wantrouwen en hoeveel so
cialism in België voorkomen ware geweest
en bijna onmogelijk geworden, hadden
vele nijveraars gedaan wat aan Valere Ma
bille gansch natuurlijk scheen gaarne met
hunne werklieden verbroederen en recht
zinnig hun vereenigingsrecht erkennen
Hoe zou hij medelijdend hebben geglim
lacht, ware men hem komen zeggen dat
die handelwijze zijne vrijheid, zijne waar
digheid en zijne belangen als nijverheids
overste kon benadeelen
Mocht zijn heerlijk voorbeeld vele na
volgers tellen
Leest en verspreidt