Weekblad tot verdediging der belangen van Boer, Werkman Staatsbediende
IJSPEMELTJES
Vereeniging
De Passiespelen
Derde Jaar, Nirtnmer 58
30 Januari 1910
5 centiemen het nummer
De E. H. Cobbaut
Ter herinnering
Jatiifotds, afduliaj Aiht tl Omstreken
Toestand van het
fokken der Huisdieren
't Een en 't ander
DË DAGERAAD
Abonnementsprijs voorop betaalbaar:
1 jaar, 2,00 fr.; of alle 3 maand 0,50.
Mea schrijft in bij den uitgever en in alle postkantooren
des lands.
Voor 't buitenland is de prijs 4,50 fr. per jaar.
OPVOEDING
WELZIJN
VAN HET VOLK
VERSCHIJNENDE DEN ZATERDAG
urroEVER
Ron}. Var? Hatiwc, Bot*rrrjarkt, Ratst
GODSDIENST
MOEDERTAAL
ONDERWIJS
Annoncenprijs per drukregel
Gewone, 0,15; dikwijls herhaalde, bij overeenkomst
vonnissen 0,50; reklamen 0,75. Alle briefwisseling,
behoorlijk geteekend vrachtvrij te sturen vóór dinsdag,
aan den uitgever.
Vereeniging is zeker wel het noodige
stelsel van den dag geworden, en voorna
melijk voor de mindere klassen, om zich te
verdedigen tegen de kapitalistische coö
peratieven.
De feiten hebben eindelijk bewezen aan
sommige geleerden, dat zij ongelijk heb
ben, te beweeren dat het vormen eener
vereeniging een voorbijgaande verschijnsel
is. Zij hebben zich bedrogen, degenen die
zegden dat de vereenigingen ten onder
zullen gaan, ten gevolge van hunne groote
winsten zelf, waardoor zij steeds nieuwe
concurrenten naar de markt zouden trek
ken, om deze te vervangen die ze opge
slorpt hadden.
Daadzakelijk hebben de vereenigingen
nu afdoende bewezen, dat zij in staat zijn,
om den bloei van de nijverheid in groote
mate te benuttigen, zooals zij in staat zijn,
groote tegenslagen beter te overkomen dan
afzonderlijke ondernemers.
Daarenboven hebben de vereenigingen
afdoende bewezen, dat.zij reusachtige on
dernemingen kunnen begaan, die honderde
en honderde werklieden kunnen gebruiken;
zelfs in ver van elkander gelegene inrich
tingen van allen aard, tot in de kleinste
bijzonderheden kunnen besturen, nog beter
dan de afzonderlijke ondernemers hunne
groote en kleine inrichtingen besturen, die
bij elkander gelegen zijn.
In werkelijkheid is de organisatie en het
bestuurder vereenigingen op onze dagen,
zoo volmaakt, zoo verbeterd, dat alles met
de machien schijnt gedaan te worden; de
bestuurders en toezichters worden in de
vereenigingen aangespannen als de een
voudigste arbeiders, en zijn ook gedwon
gen hun ambt met de volmaakste juistheid
op te drijven, daar het zoover gebracht is,
dat het bijna onmogelijk is de beheerders
te bedriegen.
Verders hebben de vereenigingen bewe
zen, dat zij den verkoopprijs hunner waren
steeds zóo kunnen stellen, dat zij de groot
ste winsten verwezenlijken, zonder mach
tige concurrenten aan te trekken.
Dat de vereeniging een blijvende iets,
ecne bestendige, gevestigde inrichting is
geworden, dat kan door niemand tegenge
sproken worden. Het geschreeuw naar wet
ten, om die groote coöperatieven, die den
ondergang zijn der kleine neeringdoeners
van alle bedrijven, uit te roeien, dat bij de
kiezingen dikwijls zoo luiden overal weer
klinkt, kan geen stand houden.
In het algemeen mag zelfs gezegd wor
den, dat degenen die de vereenigingen
wilden doen doorgaan als een ingebeeld
gevaar, het nu ééns zijn geworden, om ze
als onbreekbaar te beschouwen.
Onder de massa wordt over die groote
vereenigingen gesproken, die de mindere
klasse uitzuigen, alleen om eene zekere
regeling of beperking te vragen, ten einde
hunne macht binnen zekere grenzen te
houden; maar dat ook is onzin. Wij heb
ben de bewijzen in Amerika, hoe het be
stuur handelend optrad, en haastig zijne
stelling moest opgeven, wilde het zijne
werklieden van den hongerdood bevrijden.
Ten anderen behelst onze Grondwet de
vrijheid van vereenigingen en maatschap
pijen te vormen, zoowel voor groote als
voor kleine. Daarom, het eenigste middel
is, dat elk zich in zijnen handel ook veree-
nige, en zoodanig dat iedere vereeniging
tot in de kleinste zaken onafhankelijk zij,
't is te zeggen dat de vereeniging aan haar
eigen alle krachten bezit, en dus aan nie
mand anders mag afhangen.
De geleerden beweren dat de vereeni
gingen maar de heerschappij bezitten in
enkele nijverheden, en zij houden stijf
hoofdig staan, dat er nijverheden zijn die
niet kunnen vereenigd worden, daar de
vereeniging voor dezulken geene vruchten
zoude afwerpen.
Verscheide dier schrijvers houden vol,
dat er tusschen de groot-nijverheid en den
verbruiker altijd en eeuwig eene tusschen-
klas van kleinhandelaars en klein-nijve-
raars zal moeten bestaan; maar ondanks
hun schrijven en beweren, zien zij stuk
voor stuk verbrokkelen en hunne stelling
verlaten.
Steeds talrijker en sprekender worden
de feiten, die ontegensprekelijk bewijzen
dat de laatste stoot in dit proces zal be
staan in het opslorpen van geheel den
kleinhandel en klein-nijverheid.
Daarom, lezer, de krachten der vereeni
ging inziende, moeten wij bijzonderlijk,
Landbouwers, tot het beslui' komen, ook
O' zen toevlucht te nemen tot de vereeni-
g: g. M..<ir laat ons zorgen dat Je veree
nigingen zooveel mogelijk onafhankelijk
wezen.
Landbouwers, vereenigt u in alles zoo
ver mogelijk, gij zult er de vrucht van pluk-
jcen I Botha.
Woensdag is onzer align vriend voorde
eerste maal beneden gekomen.
Goddank
Wij namen die eerste gelegenheid waar
om hein algauw eens te gaan bezoeken.
Wij hadden hem ons voorgesteld ver
magerd en krachteloos.
Neen, lieve boerkens die zijne trouwe
vrienden zijt, 't is nog altoos de E. H. Cob
baut zooals hij u heeft verlaten.
Enkel veel, veel rust heeft hij nog noo-
dig. Hij moet nog heel stil klappen uit
vrees van vermoeinis, en mag natuurlijk
niet iedereen en nog niet lang ontvangen.
Nu dat onze goede eerwaarde man be
neden is, begint hij er moed op te krijgen,
en zooals hij ons schreef, hij begint zelf al
dokt oor te spelen.
Hij rekent zoo tegen Paschen aanstaan
de teenemaal hersteld te wezen, 't Is ook
onze hoop.
Mocht de Heer hem kloek en fel weerom
aan zijne talrijke bezigheden terugschen
ken voor het welzijn van de werkers- en
boerenstanden, o God barmhartig wal
zouden wij u loven en danken
't Gaat zoo in de wereld wanneer men
frisch en gezond is, dat niets u hindert in
den fleur van het leven, gaat men er door
lijknen pijl uit den boog.
Stillekens echter, wanneer wijdie de
werkzaamheid van onzen eerwaarden
vriend Alfons, van dichtbij mochten aan
schouwen als wij hem, bijzonderlijk de
laatste jaren, onvermoeibaardit breede veld
als verpacht had, zagen doorploegen met
eenen onverpoosden ijver, hebben dikwerf
tegen elkander gezegd dat is te veel.
Neen zoo iets kon niet blijven duren.
Dit arbeidsperk was te uitgestrekt, om
door eene menschenmacht blijven bewerkt
te worden.
Ja, wij herhalen het nog'twas teveel
's morgens en 's namiddags die klas met
hare afmattingen en haren nasleep van af
zonderlijke bezigheden dan die lessen in
de Nijverheidsschooldie vermoeiende
bereidingen van conferentiën en de lastige
uitgalmingen ervan in vergaderingen en
lesgevingen dit ontvangen en raadgeven
onzer landbouwers en kweekers onver
mijdelijk moest daar een noodlottig einde
aan komen.
't Is eene les. Gewoonlijk wanneer er
gezien wordt dat iemand van gorden wil
is, en zich bereid toont te wroeten en te
werken, laat men de zware taak meeren-
deel op de schouders van hem alleen rusten.
En er komt dan een dag, wanneer men er
zich soms minst aan verwacht, dat die
kloeke strever bezwijkt onder den over
last... en wat ziet men dan gebeuren al
die inrichtingen die hij in het leven riep,
die hij van nabij bestuurde, waarvan hij
alleen de ziel was, kwijnen nen zekeren
tijd, om soms nooit meer hunne waarde
van vroeger te bereiken.
Helaaswij herhaalden het reeds dik
wijls La moisson est grande maisily a
peu d'ouvriers. De oogst is groot, maar 't
getal werkvolk klein, en men zou er mogen
bijvoegen: en als men soms eens eenen
krijgt, doet hij met moeite zijn' veertien
dagen uit.
Wij herinneren aan onze talrijke lezers
dat het morgen zondag is 30 Januari om
5 1/2 ure 's avonds, dat het Groot Kunst
feest, onder de bescherming van H. K. H.
de Gravin van Vlaanderen, ten voordeele
der stichting van een studiefonds voor
weezen, der hoofdwachters en wachters der
staatsspoorwegen, plaats grijpt, ter Stgdi
schouwburgzaal, Hopmarkt Aalst. (Q,
Op Zondagen 6, 13, 20 en 27 Maart en
Maandagen 7, 14, 21 en 28 Maart, in den
Katholieken Werkmanskring van Aalst.
—O—
Hoogcr Ouderwijs
Voor b<t Volk
Voordrachten met Lichtbeelden
te hou Jen in de Feestzaal van het Land-
houwershuis, Keizerlijke Plaats, Aalst, telkens
om 7 1/2 ure 's avonds stipt.
Maandag 7 Februari. Naar den Noordpool,
1 Cr Is. st.j s mku: diyje.
luuuiae 21 Februari, e gebroeuers Van Eyck
t. H S- yaert. h 1I1.0. zenier derPupillenschool.
.Maandag 28 Febiu iri. Aalst, neer Th. De
Heek r, k-craar aan de Staatsmiddelbare School.
V'our de personen die geen deel maken van
Davidsfonds, is de ingangprijs 0,50. Men kan
ook kaarten bekomen aan 2 ir., voor al de Voor
drachten.
in 1907 en 1908.
(Uit het Officieel*Verslag).
RCiud«rraS.
ANTWERPEN. De runderstapel ver
beterde overal op merkwaardige wijze; het
fokken neemt greote uitbreiding, voorna
melijk in zekere gedeelten der provincie
Antwerpen.
BRABANT.— Voortdurende verbetering
van het vee men stelt vast dat het vee,
zoowel onder opzicht van bouw als van
innerlijke hoedanigheden verbeterd is.
WEST-VLAANDEREN. Zelfde bloei
ende toestand.
OOST-VLA AND EREN. ld.
HENEGOUW. - De Henegouwsche
landbouwers streven over 't algemeen al
len naar hetzelfde doelVerbetering van
het vee. Te dien einde wordt alles in het
werk gesteld. Men zoekt de goede spring-
stieren op en onderwerpt ze aan een ratio-
neele voeding. De gezondheidstoestand
verbetert ook. Wedstrijden voor stallen
zouden insgelijks den landbouwer aanspo
ren om de grondbeginsels van de gezond
heidsleer beter na te komen.
Het veefokken is winstopleverend. De
koeiteelt, welke de melknijverheid bevoor
raadt, schenkt eveneens eene groote op
brengst. Ook word> n de melkkoeien tegen
hooge prijzen verkocht.
LUIK. Merkbare vooruitgang in den
toestand.
LIMBURG. De runderrassen van Lim
burg, het ras uit de ifcemstreek en het Kem-
piscn ras verbet;--^n voortdurend, dank
aan den gelukkigen invloed der fokkersyn
dicaten, aaneen fvctere voeding en aan
eene betere gezoti Jheidsinrichting derstal
len.
LUXEMBURG. Er is vooruitgang in
vele streken, en de handelstoestand is zeer
goed.
NAMEN. De toestand is in de provin
cie Namen eveneens zeer goed.
De kosten voor het uitvoeren der provin
ciereglementen betreffende de verbetering
van het runderras zijn in 1907 en 1909 ge
weest als volgt
1.907. Algemeen totaal der uitgaven
454,657.22.
Aandeel van den Staat: 268,738.64.
Aandeel der provinciën 185,918.58.
1908. Algemeen totaal der uitgaven
453,252.39
Aandeel van den staat 262,159.69.
Aandeel der provinciën 191,092.70.
Gedurende de jaren 1907 en 1908 heeft
de Regeering talrijke toelagen verleend aan
de fokkershonden.
Deze toelagen bedragen 197,835 frank
in 1907, en 205,086 frank in 1908.
De wereldhandel in runderen wordt,
voor de jaren 1907 en 1908 bepaald als
volgt
Invoer 1907, 74,007 1908, 75,731.
Uitvoer1907, 13e; 1908, 208.
Aangenaam ot nuttig
Middel om het kiemen
der zaden te bespoedigen.
Bloemisten zoowel als liefhebbers heb
ben immer maar naar middelen gezocht,
om het kiemen der zaden te bespoedigen
en zelfs, om de kiemkracht op te wekken
van die zaden waarbij deze was ingeslui
merd door al te lang aan de lucht blootge
steld te zijn geweest. Wij hebben dikwijls
gezien dat men zekere middelen aanbevool
als b. v. het gedurende eenige uren baden
der zaden in vloeistoffen, licht gezuurd
door bijvoeging van chloorzuur, in zeer
verdund zuurstofwater, enz.
Wij hebben deze middelen niet beproefd,
doch eene nota gelezen hebbende over den
invloed van kalkcbloorzuur, besloten wij
eens proef er mede te maken.
De aangeduide dosis was 4 grammen
per liter water. De duurtijd van het bad 10
uren. De proeven werden met een klein
getal soorten onder welke de beste uitsla
gen opgeleverd door oude zaden van vio
la comuta. Bij deze laatste waren de
proeven zeer afdoende, want tot tweemaal
toe kiemden de niet gebaadde zaden niet,
terwijl de met kalkchloor behandelde eene
kieming daarstelden,diemen nabijkomend
op ten minste 60mag begrooten.
Het is buiten twijfel dat er middelen be
staan die denzelfden uitslag zullen opleve
ren. Het zou gewaagd zijn zich te uiten
zonder ze beproefd te hebben, doch wij
veroorloven ons het in den handel zijnde
zuurstofwater (eau oxygènée) 12 maal ver
dund (1 deel op 12 deelen water) aan te
bevelen.
Dit laatste zou kunnen beproefd worden
op 1 10, 't zij 10 kubiekemeters zuurstof-
water, op 100 kubiekemeters water, bij
voorkeur regenwater.
(Nos jardins etnos serres)
Duizenden franken voor bloemen
Op een kerstfeest dat de schatrijke mil-
lioenbezitter, de Amerikaan Georges Kess-
ler, in den wintertuin van het hotel Savoy
aan 35 uitgenoodigden aanbood, waren de
wanden der zaal met afgesneden bloemen
versierd voor de som van 3250 fr.de rui
kers, voor eiken genoodigde, geplaatst op
het feestmaal, kosten 2525 fr. Dat maakt te
zamen 5775 fr. op gemiddeld per aanzit
tende persoon, ruim 158 frank Het eet
maal kwam ic staan op 52.770 fr. of onge
veer 1500 fr. per hoofd.
Hoogere tuinbouwraad
M. Schollaert, minister van binnenland-
sche zaken en landbouw, heeft dinsdag
morgend den hoogeren Tuinbouwraad,
onlangs bij koninklijk besluit gesticht, aan
gesteld.
M. Schollaert was vergezeld van MM.
Sauveur, sekretaris-generaal, en Vernieuve
bestuurder van het landelijk ambt. De aan
stelling had in het ministerie zelf plaats.
M. Schollaert heeft het nut doen uitschij
nen dat, onder oogpunt van de ontwikke
ling van den belgischen tuinbouw, het oor
deel kan hebben van een raad, samenge
steld uit bevoegde mannen. De raad zal de
voorgelegde wenschen onderzoeken of de
aandacht der regeering inroepen op de
kwesties die den tuinbouw aanbelangen.
De raad, voorgezeten door M. De Smet,
voorzitter der Syndicale Kamer van de Bel
gische Hofbouwers, heeft vervolgens zijn
reglement opgesteld, en besloten dat op
de dagorde der volgende zittingen de
kwestie zal staan der inrichting van de
volksinrichting van den tuinbouw bij
middel van voordrachten, alsook de kwes
ties van den uitvoer van fruit en groenten,
en van devervalsching der voortbrengselen
bij middel Van fruit gemaakt. Al deze pun
ten zullen door bijzondere kommissies on
derzocht worden.
De raad heeft dan de dringende kwestie
van de nieuwe fransche toltarieven bespro
ken en besloten in het voorstellen van maat
regelen het voorbeeld van Duitschland te
volgen, dat meteen bijzondere taks de tuin-
bouwvoortbrengsels van 't Zuiden van
Frankrijk treft.
Oh die kleine Belgen
Het blad de Russische Koerier, van St-
Petersburg sprekende over den ekonomi-
schen toestand van Europa, verklaart het
volgende van België
Wij spraken hooger van den voorrang
van Engeland de plaats welke het kleine
België in de wereld heeft weten te verove
ren, zonder leger, zonder zeemacht, is nog
verbazenderhet bekleedt in Europa den
vierden rang met eenen buitenlandschen
handel van 8 miljards 970 miljoen.
Men valt onwillekeurig aan het droomen
als men bedenkt dat de oppervlakte van
België maar 2945 vierkante kilometers be
slaat, bevolkt met 7.239.371 inwoners, (de
bevolking van Londen envanSt-Petersburg
te zamen.) Het heeft maar 7.300 kilometers
spoorwegen, maar 2.300 kilometers be
vaarbare waterloopen en eene koopvaar
dijvloot, die niet meêtelt.
Droeve zaak om vast te stellen: Rusland
met zijne oppervlakte van 5,191,532 vier
kante kilometers zijne 127 miljoen inwo
ners zijne 88,400 kilometers bevaarbare
waterloopen maakt eene slechte figuur on
der de ekonomische Mogendheden van
Europa.
Het komt nauwelijks op den achtsten
rang met eenen buitenlandschen handel van
4 miljards 480 miljoen, ver beneden de2en
der groote landen van Europa en zelfs van
België en Holland
Over die hulde van het Russisch blad
aan ons land mogen wij fier zijn.
De buitenlandsche handel van België
bedraagt 8 miljards tegen deze van Rus
land enkel 4 miljards.
Het verschil is dus de helft te onzen
voordeele.
Doch als men de berekening doet per
hoofd, dan wordt het verschil oneindig
grooter.
Eens gerekend 8.970.000.000 frank
verdeeld onder 7.239.371 Belgen geeft
voor 1239 frank buitenlandsche handel per
hoofd 4.480.000.000 fr. verdeeld over
127 miljoen Russen geeft 37 fr. per hoofd.
Dat maakt dat de Belgen per hoofd 33
maal zooveel handel drijven als een Rus.
Dat kan nog al schikken voor menschen
die door een achteruitkruipersgouveme-
ment bestuurd worden, nietwaar
Bieënsteek
Als men door een bie gestoken is moet
het gebruik van koud water geheel achter
wege blijven. Daarentegen moeten alleen
warme omslagen gebruikt worden zoo heet
als men het kan verdragen. Daardoor wordt
op natuurlijke wijze de opzwelling en de
ontsteking tegen gehouden, het bloed
vloeit weer door de aderen, waardoor weer
het vergif verdund en verdeeld wordt. Ook
worden door de heete omslagen de poriën
der huid geopend, waardoor verzachting
ontstaat. Koude veroorzaaktsamentrekking,
werkeloosheid en dood, warmte daarente
gen beweging, bloedsomloop en leven. Dit
moet men vooral in acht nemen in geval
len, waar bijensteken erge gevolgen heb
ben.
De lijnvisscher kan zich een weerprofeet
noemen, als hij een goed opmerker is.
Als namelijk bij mooi zonnig weer de
visschen niet aan het aas bijten of dit maar
zelden aanraken, is met stelligheid of re
genachtig weer te rekenen. Wordt het meer
malen aangeraakt, zonder echter aangebe
ten te worden, dan is het weder verander
lijk. Vischt men evenwel bij slecht weder en
heeft het geluk visschen te vangen, dan kan
men op mooi weer rekenen en wel te stel
liger en spoediger, hoe gulziger de visschen
bijten.
Aanelkendcen met het koud weder nen
warmen groet uit het diepste van 't hart.
Zondag gepasseerd, wij gingen naar
d'eerste mis, en er viel gremeling van
sneeuw. Als wij uit de kerk kwamen waren
't kolossale vlokken, 't Is r?n witten zon
dag. In den dag 't smelt. Men heeft nen
waggelachtigen gang.IsaUoo .cen we
der om 's avonds zijn voetjes in de Catha-
rinisten onder tafel te gaan steken, 't Heeft
er in de perfektie geweest; eene welgevul
de burgerstafel omringd van vlaamsche
gulhartige vreugde. M. Baron de Bethune,
Eerevoorzitter was er tegenwoordig, en M.
de architekt Goethals ook.
Een maatschappij die hooiden heeft
Waarvan het narte jeugdig leeft
Zal bloeien en in roem bestaan
Neen nooit of nooit zal zij vergaan.
Wat gezegd van 't prachtig Muziek-
<•0$» feest, ter gelegenheid der prijs-
dceling aan de leerlingen der
Stedelijke Muziekschool. Er was
^^mij een volk. Spijtig dat de no-
tabiliteiten zoo een weinig ach
terblijven. Werd bijzonder op
gemerkt Ik weet een lampken staan. Kin
derkoor, met fraaie verzen van onzen dich-
ter-schilder Petrus Van Nuffel met muziek
van meesterPape. Aalst telt tegenwoordig
mannen die naar eene groote toekomst
zweven, zoowel op schilder- dan op toon
kunst, als op gebiedjvan' dicht- als beeld
houwkunst. Wij kunnen het niet genoeg
zeggen, wij moeten die kunstenaars de
hulde bewijzen die hen toekomt.
Laudemus viros gloriosos, was de
titel van den schoonen artikel over Baron
Leo de Bethune zaliger. De brave man is
van in September 11. al twee jaar dood...
en men hoort er bijkanst niet meer van
spreken, tenzij doorcenige bijzonderevrien-
den... 't Gedacht van zijn monument op
eene openbare plaats van Aalst, is nooit
aangemoedigd geweest... Met dat woord
monument uit te spreken, denkén wij op
ons lief correspondenten Lobeliaken van
de familie van 't nieuwskruid, die nog niet
uitgeklapt is over de schoo- /js
ne kruisplantingen van Ne-
derhasselt op 't graf der bei-
de vermoorden: Octavieken
en vrouw De Gelas. D'ander
week en hebben wij hem
niet gezien, hij is te Ninove
blijven haperen, in 't aiko-
men van Neerhasselt, bij den
E. H. Cobbaut. Hij was er
nog niet bijgeraakt. Dit speelde hem wat in
den koker, en daarmee vergat hij de pres
sante commissie, hem van op den Voge
lenzang mede gegeven, namelijk dat wij de
schoone redevoering van M. Dokter Van
der Haegen van Ninove op het grafj der
beide martelaressen, bij dit plechtig oogen-
blik uitgesproken, in haar geheel in Dage
raad moesten overdrukken, 't Zijn wel wat
vijgen na Paschen, maar wij voldoen gaarn
de bevolking van alginder, die er aan
houdt dit meesterstuk te bezitten en te be
waren. (Men leze die heerlijke rede op on
ze 3 bladzijde.) 't Geeft ons geen wonder
als men dit leest, dat M. Dokter Van der
Hagen over acht dagen afgevaardigde van
't kanton Ninove we'd gekozen bij den
Katholieken Vlaamschen Bond.
Zondag a. s. zou 'tjjaarlijks feest van
onze bloemkoolmannen moeten plaats
grijpen. Onze vtienden hadden er weinig
moed op, sedert zij de droeve gebeurtenis
vernomen hebben aan hunnen sekretaris
E. H. Cobbaut voorgevallen. Er is eenparig
inders over beslist. In plaats vin lijk naar
