Weekblad tot verdediging der belangen van Boer, Werkman Staatsbediende
Katholieke WcrknjaoSkriQg vai) Aalst, lokaal Zoomstraat
■e,M)
op Zondagen 6, 13, 20, 27 en JVIaandagen 7, 14, 21, 28 Maart 1910
Derde Jaar, Nufttimer 63
6 Maart 1910
door de TurnafdeelingSTEUN GEEFT MOED
Twee brokjes Geschiedenis
OP TOURN
Uitgezonderd
Belangrijk Bericht
LA
BERICHT
5 centiemen het nummer
DE DAGERAAD
Abonnementsprijs voorop betaalbaar:
1 jaar, 2,00 fr.; of alle 3 maand 0,50.
Men schrijft in bij den uitgever en in alle postkantooren
des lands.
Voor 't buitenland is de prijs 4,50 fr. per jaar.
OPVOEDING
WELZIJN
VAN HET VOLK
VERSCHIJNENDE DEN ZATERDAG
UITGEVER
Ron). Vao Haüwe, Botermarkt, Aalst
GODSDIENST
MOEDERTAAL
ONDERWIJS
Annoncenprijs per drukregel
Gewone, 0,15; dikwijls herhaalde, bij overeenkomst
vonnissen 0,50; reklamen 0,75. - Alle briefwisseling,
behoorlijk geteekend vrachtvrij te sturen vóór dinsdag,
aan den uitgever.
OPVOERING DER VERMAARDE
Gordijn: des Zondags om 3 uren en des Maandags om 5 uren namiddag. Bureel telkens eene halve uur vroeger.
Christene Vlamingen snelt in machtige drommen naar Aalst, het Viaamsch Oberammergau. Niet éen lezer, propagandist of medewerker van onzen Dageraad
mag verwaarloozen dit heerlijk schouwspel van het Bitter Lijden te komen bewonderen. Z
PRIJZEN DER PLAATSENVoorbehoudene (zetels) ,'i,50; Eerste rang 2 fr.; Tweede rang i tr. Kaarten op voorhand te bekomen alle dagen, ten lokale Klein Gent Nieuwstraat, 80. Aalst
OBERAMMERGAU
Wij ontwaren in een boekdeel, geschre
ven doorben E. H. Rommel over de Pas
siespelen van Oberammergau
In het jaar 1633 heerschte inde om
streken van Oberammergau eene schrik
kelijke pest, zoodanig dat er op 3 weken
tijds 84 inwoners stierven, waarschijnlijk
het derde deel der toenmalige bevolking.
In deze pijnlijke beproeving, kwamen de
voornaamste ingezetenen van het dorp te
samen, en besloten eenpariglijk alle tien
jaar het Passiespel te spelen. Van stonden
afstierf er geen een inwoner meer, alhoe
wel er nog velen met al de teekens dier
ziekte besmet bleven.
Ziedaar dc oorspioiig; dtoi goUvi uv.m!g^
vertooningen welke alle tien jaar in het
ver afgelegene gebergte, door duizenden
en duizenden worden toegejuicht.
AALST
Wij lezen in het weekblad De Volks
stem 10e jaargang, n° 460 van 2 Janu
ari 1904, betreffende de aanstaande opvoe
ring der Passiespelen in onze moederstad
in voormeld jaar
In ons vrije België zweeft er den dag
van heden, niet eene lichamelijke ziekte,
zooals over honderde jaren bij de Tyroler
collegas onzer Turners, maar wel eene
theatrale, intellectueele pest. 't Is om een
zeker protest aan te teekenen tegen die
verkankerde opvoeringen, in den aard van
Ces Messieursin menige schouwburgen
onzer groote steden, dat onze ieverige
jeugd met de meeste belangloosheid, zich
aanbiedt en geene moeite spaart om den
meesten luister en christelijke vlijt te wij
den aan het Goddelijk spel dat op ons
Viaamsch volk zoo'n diepen indruk naliet
in 1901.
OnzeTurnclub geeft dus een stichtend,
geloofsbelijdend feest. Ook niet éen gods
dienstig hart zal er ontbreken; jammer ge
noeg dat de goddeloozen, die dagelijks
door hunne vuile geschriften en walgelijke
opvoeringen, den geest des volks onteeren,
niet eene dier zieltreffende tooneelen ko
men bijwonen. Voorzeker, in een oogen-
blik van ten top gedrevene bewondering,
zoo meermaals uitgelokt door de heilige
toestanden waarin Christus, zoo kundig
voorgedragen door onzen vriend en waren
kunstenaar in dit vak, M. FRANS VAN
ERTVELDE, verkeerd, voorzeker riepen
ze samen met den bekeerden Vondel
De schoonste roode rozen groeien
op geenen Griekschen bergh. O neen;
Maar op den kruisbergh hard van steen,
Daer Jesus hooftquetsuuren vloeien
Van heiligh, van onnoozcl bloet.
Mogen wij er de geschiedenis van ge-
looven
Eenerzijds uitboeting voor lichamelijke
teisteringginds in het verre Tyrolerland,
en anderzijds zielsverheffing te midden
eener intellectueele pest die België dreigt
te verwoesten, zouden de ingeving zijn der
uitvoering van Passiespelen in Oberam
mergau en Aalst.
Ze zouden liever met de dagen van den
Vasten den kruisweg gedaan hebben, zeg
den ze zoo, zonder min of meer.
We konden maar niet begrijpen vanwaar
dit plotseling ommekeer,... en vroegen de
reden.
't Was wel wat stout, maar die zich niets
riskeert en heelt niets, zei de boer en hij
riskeerde zich eene kriek.
De reden, Mr de Dageraad Void
Wij hebben beslist met onze familie dees
jaar direkt naar Oberammergau te gaan.
Zoo, madam
Ik kari verstaan dat men ginder de
Passiespelen speelt, in de bergen, daar zijn
het allemaal heilige menschen, maar in
Aalst, quïd boni Alosto? Wat kan er in
Aalstal veel goeds te berde gebracht wor
den
Madam kent Wiiti ->rr dan nntr y»nr
hare medeburgers aan t achterpoortje te
zetten.
Men had ons gevraagd
Dageraad, zoudt gij ook niet wat
propaganda maken voor de Passiespelen
Zeker, en waarom niet
En wij gaven er verscheidene schoone
artikels over, en gingen zelfs zoo ver, er
eens voor optourné te gaan, voor de aan
beveling der kaarten.
Voorgaande week vroegen wij nog aan
iemand die ons stellig beloofd had te ko
men zien. en dan nog wel op den eersten
rang plaats te nemen, of we nu de kaart
mochten bestellen bij M. Karei en.... tot
onze groote beteutering was 't een refuus.
Daarbij, als ge d'affichen en de post
kaarten ziet, wat kan de restant al veel
beteekenen. Bovendien, 'k en zou daar niet
geerne met kou voetjes gaan zitten.
En Madam spreekt van naar Obe
rammergau te gaan zien. Daar is 't in
opene lucht, zulle Madam, in trek, regen,
wind en al wat ge wilt. Zorg dan maar voor
'nen goeien poêle cadémadam, en als ge
met heel 't huishouden gaat, voor 'nen
straffen familieparaplu, zulle madam.
Ja, en ziet dat de rammelaars van
uwe acteurs er zich doorslaan, zulle Mijn
heeren dat de toeschouwers Christus
niet bisseeren, lijk in 1904.... zulle
En wij hadden ons pas.
Denzelfden dag ontvangen wij onzen
Bode van het H. Hartaflevering Maart,
en zijn niet weinig verbauwereerd, er een
artikel in te vinden, waarvan Madam ons
het resumé had opgedischt. Maar... wij la
zen wat verder als Madam.... die wellicht
de scherts van 't stoopke van M.Karei niet
kon verdragenen het boekje dan neerlei.
Om aan Madam te betoonen, even als
aan al deze die over de Passiespelen den
Bode slechts gedeeltelijk lazen (en daar
door wat tegengoesting ervoor moch
ten opgedaan hebben), dat de schrijver van
voornoemd artikel ze volkomen goedkeurt
en het streven onzer jeugdige mannen aan
moedigt, laten wij hier hettieffend slot van
zijn artikel (wel is waar wat slaand en zal
vend) volgen.
Eenieder leze het met aandacht
Vooreerst, goede lezer, herinner u hoe
al de kunsten Christus loven en veree
ren. Waarom het tooncel uitgezonderd
Of vermindert men den eerbied voor
den keizer, als men een keizer voor -
stelt 'k Weet wel, vele meenen, dat
II. M. Personen en zaken enkel in de
kerk thuis behooren of zelfs in het hei
ligdom van eenieders hart. Die heden
het oratorium van Tinei Katharina al
ongeschikt vinden voor den schouwburg
hadden wellicht vroeger, toevallig in
stemmende met de Protestanten, ook aan
Vondel het tooneel ontzegd. Onder voor
wendsel dat Jesus God is, willen zij niét
gedenken dat Hij tevens mensch werd
en als mensch mag voorgesteld worden.
Och kom Als men in de processie het
kindeke Jesus verbeeldt, dan voel ik mij
aangedaan, zelfs als de kleine omkijkt
en zijn rol wel eens uit het oog verliest
omdat ik door de onnoozelhcid van het
kind heen de Onschuld zelf aanschouw;
en als ik een man in dc volle kracht
der jaren het zware kruis zie slecpen
door de straten eener West-Vlaamsche
stad, erger ik mij niet aan de vertoo
ning. maar herdenk, ontroerd, den wa
ren Kruisdrager.
Hoe zouden wij dan onzen Zaligma
ker aan verschuldigden eerbied te kort
doen, waar wij uit den mond van
kunstenaar zijn eigen woorden, diep ge
voeld, hooren uitgalmen, ze met liefde
opvangen, en ze diep in ons hart schrij
ven waar wij de schoonste daden van
zijn leven vroom zien nabootsen, Hem
zien spreken en lijden, ^eeselen en kro
nen, sterven en verrijzen.
Dc plek die de goeden niet vero
veren, wordt door de slechten ingeno
men schreef Dr. Schaepman. Indien
reeds iedere ernstige poging tot het ver
edelen van het tooneel recht heeft op
aanmoediging, dan mag hier voorwaar
onze steun niet ontbreken.
Daarom juich ik Mr. den Deken van
Aalst toe, die tot het Passiespel besloot
als tot een middel oil het Leven van
Onzen Goddelijken Meester aanschouwe
lijker te maken en hier te Aalst juicht
iedereen mee.
Wie weet of onverschilligen en lau-
wen uit bloote nieuwsgierigheid toege-
>neld, bij het aanschm wen en doorvoe
len van het lijden des Heercn. hun on
verschilligheid niet gaan afschudden en
weer een echt christer leven aanvatten;
of zondaars niet plots uit den doodelij-
ken slaap der zonde ^schieten In alle
geval zullen de trouwe christenen tra
nen storten van aando tiing en een za
ligen indruk meedragei.het buitenvolk
biizondTcrn Yolion iïJtlUS
beter verstaan en 'k ben zeker dat dc
preeken van dezen vasten trouwer zul
len worden -gevolgd.
Al de KOijSteo loVto ei>
Vereereij CbriStCiS
Bode van het H. Hart, Maart 1910.
amen met den schrijver van dit ar
tikel bewonderen wij liet verheven ge
loof van zijnen makker, die voor een
meesterstuk van schilder- of beeldhouw
kunst, waarmede soms de onbekende
hand eens zich-zelf-vcrloochenenden kloos
terling, de kapel zijner heilige verblijf
plaats versierde, gaat knielen om er het
bitter lijden zijns Heercn te overwegen.
Gansch zijne ziel heeft de nederige kun
stenaar in de afbeelding der Martelaars-
baan zijns Meesters gestort, zoodanig dat
ze nog meer tot bidden wekt dan het
drietal overschoone afdruksels der Kruis
weg-statiën van St lozefskerk te Brus
sel, door Ernest Wante," welke wij in
den Bode aantreffen..
Wanneer wij voor dc propaganda van
ons blad onze Vlaamse he gemeenten door-
loopen, en dat wij een vroegen morgen
groet gaan brengen aan het eenvoudig
dorpskerkje, onder welks eeuwenoude ge
welven nog zooveel ghdsdienstmin komt
schuilen wat wij dan ook niet onver
schillig aanstaren, is dc ongekunstelde
godsvrucht van nog menigen grofgespier-
den landman, benevens zijne kloeke gade,
die bijzonderlijk den Vrijdag, alvorens
de landijen te gaan beploegen of bezaai
en. vooraleer den dagelijkschen arbeid
aan te vangen, er den tijd afdoen, om.
naar oud voorvaderlijk gebruik en chris
tene zeden, gezamentlijk met hunnen Za
ligmaker den weg zijner martelie te be
treden. O wij weten bet wel de omlijs
tingen waarvan de inhoud hem het lij
den des Heeren verbeelden, hebben wei
nig of geene kunstwaarde. Van kinds
gebeente. hoorden wij die goede lands
lieden zeggen, dat dc Kerkfabriek ze te
danken had aan een inboorling der ge
meente. die heel jeugdig deze had ver
laten en thans groote schilder was in
den vreemde.
Wie weet komt di. groote man zich
niet terug daar vestigen... en begiftigt hij
niet eens den tempewaar hij het II.
Doopsel ontving, met een meesterstuk,
dat aan zijn geprezen genie moet eigen
zijn geworden.
In afwachting blijven die brave lieden
bidden, en met overtuiging bidden, aan
den voet der veertien tafereelen van het
lijden Christi, die tedert hunne prilste
jeugd het voorwerp hunner godvruchtige
oefeningen waren. ft\
4
Waarom bet tooocc
Bode van h t H. Hart. Maarl 1910
Sedert de eerste stonden, dat onze
verstandvermogens al het edele der zen
ding, welke de OK-rammorgauers zich
sedert eeuwen voorschrijven, namelijk
de tienjaarlijksche uitvoering van het bit
ter lijden Onzes Heeren, begrijpen moch
ten, hebben wij in verbazing gestaan
voor het doel hunner onderneming en de
onovertrefbare middelen, waarmede ze
dit eerste telkens trachten te bereiken.
Immers, wij lazen het meermaals in de
verslagen welke de bladen over die uit
voeringen mededeelden, geen land. en
bovendien geen plekje zooals Oberam
mergau, leent zich beter om als natuur
lijk schouwtooneel te dienen tot die zoo
prijsbare vertolkingen. Voegt daarbij
zooals de Bode hel zoowel zegt: Dit
katholieke Tyrolerras, sterk en schoon
als .hun rotsen en valleien; «Gek -iJ
zij Jesus-Christus den reiziger toeroe
pend geen Christusbeeld voorbijgaande
zonder den gepiuimden hoed op te lich
ten die Oberammergauërs die sedert 3
eeuwen, van vader tot zoon, van kinds
been af, werk en gebed slechts onder
breken om hunne veriooningen voor te
bereiden... Laat dit alles overheerschen
door eene overlevering' gesteund op de
i.Ain-. -e-.
neer. «l - 'p. -
ringen dreven, en van de eerste pogin
gen der Tyrolers in 1633, om zoo te
zeggen, schiepen, wat onze tijden er mo
gen bewonderen.... en wij naderen het
onberispelijke... Wij gingen zeggen t is
de volmaaktheid. Doch helaas Zij is van
deze wereld niet.
fif
't Was op een killen winteravond van
1901, den 15 December, 's maandags,
Aangeprikkeld door al het goede dat wij
van de EERSTE OPVOERING der Pas
siespelen, te Aalst, hadden hooren spre
ken, waren wij de rangen gaan vervullen
der talrijke nieuwsgierige Aalstenaars,
waarvan liet getal wel verdubbeld was.
in vergelijking van daags te voren.
Talrijk waren dezen die bij gebrek
aan plaats mochten huiswaarts koeren.
Daar vangen de gezalfde Spelen aan.
en naarmate zij Vervolgen, en voleinden
wordt de toeschouwer onwillekeurig mee
gesleept door de zoo afwisselende en zoo
welgeplaatste locstanden.
Nooit hadden wij durven veronderstel
len, dat onze volksjongens, aan wier
hoofd nog de nooit genoeg gewaardeerde
Lodewijk Teirlinck stond, het zooverre
hadden durven wagen.
Wij stonden in bewondering voor de
EERSTE PROEVE van het Goddelijk
Spel, lijk de trouwe landsman, biddend
voor eens 's meesters proefstuk, in zijne
dorpskerk, als men van op het verhoog
afkondigde, dat het bestuur aan den wil
van het volk gehoor had gegeven, en dat
de Passiespelen den Woensdag voor de
derde maai zouden uitgevoerd worden.
't Was een bijval voor onze volksjon
gens
En wat zagen wij niet over zes jaar.
Wat verbeteringen hadden wij alsdan
niet aan te stippende vermeerdering
van personeel, de aanwinst van betere
uitvoerderseene trouwe tooneelschik-
king, meer passende schermen, een mach
tiger en meer ontwikkeld koormeer
vertooningen, enz.; en bovendien niet
alleenlijk toeschouwers van Aalst en om
liggende, maar uit ganscb onze kiesom
schrijving.
Wat zal 't nu zijn
Lijk de eenvoudige landsman den groe
ten schilder verwacht, die in zijne kin
derjaren zijne eerste talenten wijdde aan
de verheerlijking van het Lijden des Za
ligmakers. en voor den tempel zijner ge
boorteplaats eenen kruisweg vervaardigde,
waarin hij, hoe onvolledig nog, heel ziin
kunstvermogen stortte, lijk dien Meester
daar erwacht wordt om er eens als nieu
wen blijk van christene verknochtheid
aan zijnen godsdienst, een meesterstuk
te tooveren, zoo eigen aan zijn vermaard
genie, zoo branden wij van ongeduld om
de aanstaande passiespelen van Aalst te
mogen gaan •begroeten, als apogee
van al wat er op dergelijk gebied tot
hiertoe is voortgebracht.
De herhalingen, welke wij reeds meer
maals bijwoonden, geven ons reeds eene
doorschijnende schets van al het groot-
sche dezer onderneming.
Ook niet alleen uit het omliggende en
het arrondissement zal men toestroom en
om de vermaarde Passiespelen van Aalst
te komen bezichtigen. m aar van
gansch den lande door, volgen
de vragen naar kaarten, de eene dc an
dere op, en mag men van nu af aan ver
zekerd zijn dat op de 8 vertooningen de
groote feestzaal zal kroppend vol zitten.
Wie zou ooit durven denken hebben,
dat die grondsteen in echt christen zin
zoo onwankelbaar dóór onze volksjon
gens in 1901 gelegd, de vesting zou ge
worden zijn, waarop weldra, met Gods
hulp, het Vlaainsche Oberammergau zal
schitteren als de helderste ster.
De vertolkingen van Maart moetende
voltooiing ervan zijn.
Des morgends gespijsd door het Li-
chaam des Heeren, aan den voet van het
altaar, waar Deze berust, wiens pijnlij
ke loopbaan ze 's avonds voor het voet
licht gaan brengenhet harte gevoed
door het Bloed des Ongeboorne, wiens
lijden en strijden ze zullen weergeven,
moet onwillekeurig het spel der mede
werkers door eene geheime kracht bij
gezet worden, welke de genade iods
alleen vermag mede te deelcn. (1)
t is omdat wij overtuigd zijn van al
het grootsche, al het schoone, al het leer
rijke der Passiespelen van Aalst, d it wy
- ven lii^tmfan I; -- V--
dringt, durven neerschrijven.
Christene Vlamingen, snelt in mach
tige drommen naar Aalst, het Vlaainsche
Oberammergau
Niet een lezer, propagandist of mede
werker van onzen I lagcraad mag ver
waarloozen dat heerlijk schouwspel van
het Bitter Lijden te komen bewonderen.
Wij ook zullen er zijn en twijfelen
geen oogenblik of M. Karei die den
schrijver van het artikel van den Bode
kent, gezien het zoo langdurig inter-
vicuw met hem, zal ook niet nalaten
hem, benevens ons, eene uitnoodiging,
tils reporter te sturen, ten einde beiden
in de gelegenheid te stellen een schoon
verslag in ons aanstaande nummer en hij
in het Aprilnummer van den Bode over
de Passiespelen van Aalst te kungen
plaatsen.
DE DAG
11 ter sfwr-
(1) Zondag II. werd in al de Missen
tenskerk van op den stoel der waarheid aft
digd, dat er op den dag der eerste vertojpfng der
Passiespelen, om 7 ure eene H. Mis zal opgedragen
worden met algemeeneCommunie, voor aide deel
nemers.
Wij laten het geëerd publiek weten
dat, indien er duizendc toeschouwers
hunne aankomst reeds hebben aangekon
digd, deze verschillige dagen hebben ge
nomen. zoodat er zoowel op de eerste als
op de laatste dagen nog genoegzaam plaat
sen beschikbaar zijn.
•Bijzondere treinen zullen ingericht wor
den in alle richtingen op tramlijnen en
spoorbanen.
Van Geeraerdsbergen, Ninove, Aalst,
van Sottegem, Burst. Haeltcrt, Aalst,
van Londerzcel, Opwijck, Aalst,
v van Assche, Aalst,
van Oordcgem, Aalst
Kaarten zijn te bekomen in het lokaal
v Klein Gent Nieuwstraat, Aalst.
De speciale trein naar I.onderzeel, in
gericht op Zondag toekomende, zal ver
trekken uit Aalst-Noord, om 8 ure 06
's avonds, en in alle tusschenstatiën stil
houden. (Aankomst ie Opwijk om 8,32,
te I.onderzeel om 8,56 ure.).
Het locatie-bureel is open in het lo
kaal Klein Gent», Nieuwstraat, Aalst,
tot Zondag middag.
Daarna zal het overgebracht worden
naar den Katholieken Werkmanskring,
Zonnestraal.
Men leze met aandacht
>nze lezers worden vriendelijk ver
zocht indien hun blad niet regelmatig
toekomt, indien zij verhui/en of verplaatst
worden, indien /ij het blad niet meer
verlangen, of gelijk welkt verandering
er zich moge voordoen, dit bekend te
maken aan den postbode of in het post-
bureel hunner gemeente zelve.
Dan komt die verandering in het post-
bureel van Aalst toe, dat er ons op zijne
beurt van verwittigt.
De nieuwe abonne's mogen zich recht
streeks tot den uitgever wenden.
